การงานอาชีพ ม.3 หน่วย2_ผ้าและการตัดเย็บ

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 1 หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 2 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 3 การงานอาชพี หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 5 หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 6 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 7 ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3 กลุม่ สาระการเรียนรู้การงานอาชีพ หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 4 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 8 นางสาวสุดธดิ า โททุมพล ครูผสู้ อน

2หน่วยการเรียนรู้ท่ี ผ้าและการตดั เย็บ ตวั ชีว้ ัด • อภิปรายขน้ั ตอนการทางานทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ (ง 1.1 ม.3/1) • ใช้ทกั ษะในการทางานร่วมกันอย่างมีคณุ ธรรม (ง 1.1 ม.3/2) • อภปิ รายการทางาน โดยใช้ทักษะการจัดการ เพอ่ื การประหยัดพลังงาน ทรพั ยากร และส่งิ แวดลอ้ ม (ง 1.1 ม.3/3)

การสวมใส่เสอ้ื ผา้ ที่สะอาด มสี ว่ นชว่ ยในการเสรมิ สร้าง บคุ ลิกภาพใหแ้ ก่ตนเองไดอ้ ย่างไร

ความสาคัญของการดแู ลรกั ษาเสือ้ ผา้ ถนอมเน้ือผา้ ให้คงทน ประหยัดคา่ ใชจ้ ่ายในครอบครวั ไมเ่ สือ่ มสภาพง่าย มอี ายุการใช้งานยาวนาน ลดคา่ ใชจ้ ่ายท่ีไม่จาเปน็ มีเงินเกบ็ เพิม่ ข้ึน ไดส้ วมใสเ่ สอ้ื ผ้าท่สี ะอาด เกิดความมน่ั ใจในตนเอง ปราศจากคราบส่งิ สกปรก กลนิ่ ไมเ่ หมน็ เกดิ ความภาคภมู ิใจทีไ่ ดด้ ูแลเส้ือผา้ ด้วยตนเอง ปลูกฝังลักษณะนสิ ยั ทดี่ ี ปอ้ งกันไม่ใหเ้ กิดโรคผิวหนัง เช่น การรักษาความสะอาด มรี ะเบยี บวนิ ัย เชน่ ผิวหนังอกั เสบจากเช้อื รา กลาก เกลอื้ น

หลกั การดแู ลรกั ษาเส้อื ผา้ ระวังเป้อื นสิง่ สกปรก ซักถงุ เทา้ ทุกครั้งหลังใส่ หรือถูกของมคี มเกีย่ วจนขาด เพ่อื ปอ้ งกันการเกดิ โรคผวิ หนัง แขวนเสื้อทถ่ี อดแล้วกับไมแ้ ขวนเส้ือ ซ่อมแซมเส้ือผา้ ทช่ี ารดุ หา้ มแขวนกบั ตะปู หรือตะขอ ใหเ้ รยี บรอ้ ย ก่อนนามาซัก หากเสอื้ ผา้ เปอ้ื นส่งิ สกปรก พับ หรือแขวนเสอื้ ผ้าในตทู้ ไ่ี ม่มคี วามชน้ื ควรทาความสะอาดทันที เพื่อป้องกันการเกิดเชื้อราและกล่นิ อับ แยกผา้ สแี ละผ้าขาวก่อนซัก ห้ามใสข่ องหนักในกระเป๋าเสอ้ื หรอื แยกตามความสกปรก เพราะอาจทาให้กระเปา๋ เสือ้ ฉกี ขาดได้ ผึ่งเสอ้ื ผา้ ท่เี ปียกเหง่อื ให้แหง้ ผา้ ทีซ่ กั สะอาดแลว้ ตอ้ งนาไปผงึ่ แดด ในที่ลมโกรกก่อนใสล่ งในตะกรา้ ใหแ้ ห้งสนทิ กอ่ นนาไปรดี

สญั ลกั ษณ์ในการดแู ลรักษาเสอ้ื ผ้า การซักแห้ง สามารถ หา้ มซักแห้ง การซกั ผ้า ซักผ้าดว้ ยเครื่อง ห้ามซักเครอื่ ง การรีดผา้ รีดในอุณหภมู ิ รีดในอณุ หภูมิ Dry-clean สง่ ซักแหง้ ได้ เด็ดขาด Wash ควรซักด้วยมอื เท่าน้ัน Iron ตา่ ปานกลาง ควรซกั แหง้ ด้วยสาร ควรซักแห้งด้วยสาร ซักด้วยนา้ อุณหภูมิ ห้ามซกั เด็ดขาด สามารถรดี ห้ามรีดดว้ ยเตารีด ไฮโครคารบ์ อนโซเวนเทา่ น้ัน เตตระคลอโรเอทลิ นี เท่าน้นั ในอณุ หภูมสิ งู ได้ เด็ดขาด 30 องศา หรือตา่ กวา่ แสดงวา่ เสอ้ื ผ้าชน้ิ น้ซี ักไมไ่ ด้ การอบ สามารถ อบแห้งได้ แตต่ อ้ ง การฟอก สามารถใช้สาร สามารถใช้สารฟอกขาว Dry อบแหง้ ได้ อยใู่ นอุณหภูมิต่า Bleach ฟอกขาวได้ทกุ ชนดิ ทม่ี คี ลอรนี ผสมได้ อบแห้งได้ แต่ต้อง ห้ามอบแห้งเดด็ ขาด หา้ มใชส้ ารทม่ี คี ลอรีน ห้ามฟอกขาว อยูใ่ นอุณหภูมปิ านกลาง เปน็ องคป์ ระกอบ เด็ดขาด

การขจดั รอยเปือ้ น สนิม นาผา้ ทเี่ ปือ้ นสนมิ บีบมะนาวลงไป นาไปซักให้สะอาดด้วยมอื มาชุบนา้ ให้เปียก บนรอยเป้อื นทงิ้ ไวส้ ักพกั หรอื เครื่องซกั ผ้า กาว ใชน้ ้าสม้ สายชเู ชด็ นาผ้าทเ่ี ปอ้ื นมาแช่ลงใน นาไปซักให้สะอาดดว้ ยมอื บริเวณท่เี กดิ รอยเปื้อน นา้ เยน็ ท้งิ ไวส้ ักพัก หรือเครื่องซักผ้า

การขจัดรอยเป้อื น ชอล์กเขยี นผ้า แช่ในนา้ สบอู่ อ่ น ๆ ขย้ตี ามแนว นาไปซักให้สะอาดด้วยมอื ผสมสารซกั ฟอก รอยเปื้อน หรอื เคร่อื งซกั ผ้า คราบจากเตารีดไหม้ ผ่าครง่ึ หัวหอม ทงิ้ ไว้สักพัก แลว้ จงึ นาไปซักให้สะอาดดว้ ยมือ นาไปถบู รเิ วณท่ีเป้อื น ลา้ งด้วยน้าสะอาด หรอื เคร่อื งซกั ผา้

1 กอ่ นซัก การซกั ผา้ 3 แชผ่ า้ 2 คดั แยก นาส่งิ ของ หรือวสั ดตุ า่ งๆ ที่อยู่ในกระเป๋าเสือ้ แยกผา้ ขาวและผ้าสอี อกจากกัน จากนัน้ แยกถงุ เท้า ใช้น้าเปล่าผสมสารซกั ฟอก แชผ่ า้ ท้ิงไว้ 15-20 นาที หรอื กระเป๋ากางเกงออกใหห้ มด เสอ้ื ชนั้ ใน กางเกงชั้นในออก แลว้ จงึ แยกซกั เพ่อื รอให้น้าผสมสารซักฟอกซึมเข้าในเนือ้ ผ้า หากพบวา่ ชารุดใหร้ บี ซ่อมแซมก่อนนาไปซัก ตามประเภทของผา้ ห้ามนามาซกั รวมกัน และใยผา้ เพือ่ คายความสกปรกออกมา 4 ขยี้ หรือแปรงผา้ 5 วิธีการซัก : การซักด้วยมอื การซักดว้ ยเครอ่ื งซักผา้ ขย้ี หรอื แปรงผา้ ให้ทว่ั ในบริเวณที่สกปรกมาก เช่น • แปรงผา้ ในบริเวณที่มีคราบสกปรกมาก ๆ • ใสส่ ารซักฟอก เปิดเคร่ือง เลือกโปรแกรมการซัก ปกคอเส้ือ โดยใชส้ บ่ขู จัดคราบ หรือน้ายาขจัดคราบ • แช่ผา้ ทงิ้ ไวน้ าน 15-20 นาที จากนัน้ จงึ นา • หากผ้าท่ีซักสกปรกมาก ให้ต้ังโปรแกรมแช่ผ้า ทา แล้วขย้ี หรือแปรงจนสะอาด ไปซกั ตามปกติ ทิ้งไว้ จะช่วยให้ผ้าสะอาดมากย่งิ ข้นึ

เลือกสารซักฟอกอยา่ งไรให้เหมาะกบั การซักผา้ เส้นใยผา้ สขี องสารซักฟอก สังเกตข้อมูลต่างๆ ที่ระบุบนบรรจุภณั ฑ์ เชน่ เลือกทีม่ ีสอี ่อน เช่น ขาว หากมสี อี ื่นผสมอยู่ หากใชซ้ ักผา้ ขาว บนบรรจภุ ัณฑ์ เมื่อละลายสารซักฟอกไมห่ มด เมด็ สีทผี่ สมอยู่ จะระบุว่า “สาหรับผ้าขาว” จะทาให้ผ้าเกดิ รอยคราบสนี ั้น ๆ วธิ ซี กั เคร่อื งซกั ผ้า เลอื กจากวธิ ีซัก โดยสังเกตบนบรรจภุ ัณฑ์ ดวู ่าใชเ้ คร่อื งซักผ้าแบบใด หากใช้ฝาหนา้ ให้ เชน่ รปู มอื ซกั ข้อความระบวุ า่ เปน็ น้ายาซัก สังเกตบนบรรจุภณั ฑ์ จะเปน็ รปู เครอ่ื งซักผ้า ด้วยมอื จะเหมาะสมกบั การซักมือ ฝาหนา้ คณุ สมบัตสิ าคัญ คอื มฟี องน้อย

เลือกสารซักฟอกอย่างไรให้เหมาะกบั การซกั ผา้ ส่วนประกอบ เมด็ สี ไมม่ ีการเจอื ปนของสารอ่ืน ๆ ในผลิตภัณฑ์ ไมม่ ีสว่ นผสมของเม็ดสี เช่น ฟา้ สม้ เขยี ว เช่น แป้ง ปนู ขาว ซังข้าวโพดบด เพราะจะละลายนา้ ได้ชา้ เมือ่ สมั ผสั กบั แม้จะมีราคาถูก แต่จะขาดคุณภาพ ผ้าสอี อ่ น อาจทาให้ผา้ เกดิ รอยดา่ งไดง้ า่ ย น้ายาซักผา้ กลิ่น เป็นสารซักฟอกชนิดหน่งึ ทส่ี ะดวกตอ่ การ ควรเลอื กใชแ้ บบไม่มีกลน่ิ เพราะกลนิ่ ของ ใชง้ าน ละลายน้าได้งา่ ย เม่อื นาไปใช้ สารซกั ฟอกอาจตีกบั กล่นิ ของสารปรับผา้ น่มุ สารละลายจะซึมเข้าเสน้ ใยผ้าไดด้ ีกว่า หรือนา้ หอมได้

การตากผา้ ก่อนตาก บบี นา้ ออก (ซักดว้ ยมอื ) ตากผา้ สี กลับผ้าทุกชิ้น กลับเอาด้านในออกด้านนอก บีบน้าออกจากผ้าก่อนตากแทนการบิด จะ ควรตากในบริเวณท่ีโล่ง มีลมโกรก หรือมีลม จะช่วยป้องกันการเส่ือมสภาพของสีผ้า ช่วยให้ผ้าไม่เกิดรอยยับ หรือเกิดรอยยบั น้อย พัดผ่าน แสงแดดราไร ไม่ควรตากบริเวณที่มี เพ่อื ไม่ใหส้ ีซีดจางจากความร้อนของแสงแดด เส้นใยไมเ่ สือ่ มสภาพและไมเ่ สยี รูปทรงได้ง่าย แสงแดดจดั เพราะจะทาให้ผ้าสีซีดเร็ว

การตากผ้า ตากผา้ ขาว ตากบนราวตากผา้ ใช้ไม้แขวนเสือ้ ควรตากในบริเวณที่โล่ง มีลมโกรก หรือมีลม ควรตากในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากเกินไป ใช้มือจัดทรงของเส้ือผ้าให้เรียบ โดยดึงเบา ๆ เพื่อให้เกิดรอยยับน้อยที่สุด ไม่เสียรูปทรง พัดผ่าน แสงแดดราไร ไม่ควรตากแดดนาน เพราะผ้าจะไม่แห้ง แห้งช้า และเกิดกล่ินอับ และช่วยประหยดั เวลาในการรีด เกินไป เพราะจะทาให้ผา้ เปล่ียนเปน็ สีเหลือง กระจายผ้าออกจากกัน ช่วยให้ผ้าแหง้ เร็วขึน้

กลบั ผา้ ทุกชิ้นก่อนรดี การรีดผ้า ผ้าชนดิ ใดรดี ดา้ นในแลว้ ปรับอณุ หภมู ใิ ห้เหมาะสมกบั ชนดิ เรยี บถงึ ดา้ นนอก ใหร้ ีด การกลับผ้า ปรับอณุ หภูมิ ของผ้า เชน่ ผา้ เนอื้ หนา ด้านใน จะชว่ ยให้เนือ้ ผา้ เตารีด ให้รดี ดว้ ยความรอ้ นสงู ผา้ เนื้อบางปานกลาง ไมส่ กึ หรอ สไี ม่ซดี ป้องกัน ให้รีดด้วยความรอ้ นปานกลาง การเกดิ รอยมนั ตามแนวตะเขบ็ เตรียมอุปกรณ์ เช่น เตารดี เสอ้ื ใหร้ ดี ปก แขน บา่ ตวั เสือ้ ด้านหนา้ –หลัง กางเกงใหร้ ดี ที่รองรดี ไมแ้ ขวนเสื้อ ขอบเอว ถงุ กระเป๋า ขา รวมถงึ เส้อื ผ้าทต่ี ้องการ ก่อนรดี วิธีการรดี ตัวกางเกงด้านหน้า–หลัง พรมนา้ แล้วม้วนท้ิงไว้ กระโปรงให้รดี ซับใน จะได้ไมเ่ สียเวลาขณะรดี ขอบตะเข็บ ตัวกระโปรง ด้านหนา้ -หลงั

การเลือกเตารดี ใหเ้ หมาะสมกบั ผา้ ➢ เตารีดแหง้ เหมาะสาหรบั ผ้าใยธรรมชาติที่ต้องการความร้อนสูง เช่น ผ้าไหม ผ้าฝา้ ย ➢ เตารีดไอน้า เหมาะสาหรับผ้าใยสังเคราะห์และผ้าท่ีต้องการ การดูแลเปน็ พเิ ศษ ➢ เตารีดแบบทับ เหมาะสาหรับผ้าที่ต้องการรีดในบริเวณกว้าง และตอ้ งการความรวดเร็วในการรดี เชน่ ผา้ ปูที่นอน ปลอกหมอน ➢ เคร่ืองพ่นผ้า เหมาะสาหรับแต่งรอยยับของผ้า นิยมนามาใช้ กบั เสอ้ื สทู

การจดั เกบ็ เสื้อผา้ แยกสแี ละประเภท วธิ ีการแขวน การจัดเกบ็ ❑ คัดแยกสี ไล่ระดับสี และคัดแยก ❑ แขวนเส้ือด้วยไม้แขวนเส้ือ พร้อมท้ังจัดทรง ❑ เก็บให้พ้นจากแสงแดด เพ่ือป้องกันสีซีด ประเภทของเสอ้ื ผา้ เสอ้ื ใหเ้ รียบร้อย จางและใยผ้าแห้งกรอบ ❑ หากเป็นเส้ือผ้าท่ีไม่ต้องรีด ควรพับ ❑ แขวนกระโปรง โดยใช้ไม้หนีบหนีบที่ขอบ ❑ ตู้เส้ือผ้าควรมีลักษณะปิดทึบ ซ่ึงจะช่วย เก็บใหเ้ รียบรอ้ ย ❑ หากเป็นเส้ือผ้าที่จะต้องรีด เมื่อรีด กระโปรง หรือใชไ้ ม้แขวนสาหรับกระโปรง ปอ้ งกนั ฝนุ่ ละอองได้ดี เสรจ็ ให้เก็บใส่ต้เู สือ้ ผ้าใหเ้ รียบร้อย ❑ แขวนกางเกง พับไปกับไม้แขวนเส้ือ หา้ มใช้ ❑ ไม่แขวนเส้ือผ้าจนแน่นตู้ เพราะจะทาให้ ไม้หนบี หนีบ เพราะจะทาใหเ้ กดิ รอยได้ เสื้อผ้าเสียรูปทรงได้ง่าย

ตวั อยา่ ง : ผลติ ภัณฑท์ ี่ใช้ในการดูแลรักษาเสื้อผา้ สารซกั ฟอก สารเพิม่ ความขาว ใช้สาหรบั ซกั ผ้า ทาความสะอาดผา้ ใช้เพมิ่ ความสดใสใหก้ บั ผา้ สว่ นมาก มที ้ังชนดิ ผงและชนดิ น้า สารชนิดนจ้ี ะถกู ผสมอยู่ในสารซกั ฟอก สารปรบั ผ้านุม่ สารตกแตง่ ผา้ ใหแ้ ขง็ ใชเ้ คลือบผา้ เพอ่ื ลดความกระดา้ ง ใชก้ บั ผา้ ทตี่ อ้ งการความคงรูป เชน่ และลดการดูดซึมของนา้ ผ้าฝา้ ย ผา้ ไหม สารฆ่าเช้อื โรค สารกาจัดรอยเปือ้ น ใช้ทาความสะอาดเส้ือผา้ มีหลายชนิด ใช้กาจดั รอยเป้ือน ตอ้ งใชอ้ ย่าง เช่น นา้ มันสน สารฟอกขาว คลอรนี ระมดั ระวงั เพราะอาจทาลายเนือ้ ผ้าได้

งาน 10 คะแนน