Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore MF_online_test_calibri

MF_online_test_calibri

Published by cimic, 2016-08-29 18:04:00

Description: MF_online_test_calibri

Keywords: none

Search

Read the Text Version

/ W NUMERZE Zmiany, jakie zaszły w Polsce w ciągu ostatnich dwudziestu lat – obserwowane z mojej perspektywy, czyli obcokrajowca, który przybył tu w połowie lat 90., jeszcze w czasach raczkującego kapitalizmu – są ogromne. 42 Frédéric Lustig, prezes zarządu Carefleet SA AKTUALNOŚCI 42 Przyszłość dobrze rokuje 78 Mamy franczyzową religię 4 Wydarzenia / nowości 46 Polski klient jest nastawiony 82 GVO – co oznacza w praktyce? na cenę 84 Idealny serwis – czy to możliwe? OPINIE 10 Najlepszy z najlepszych ZARZĄDZANIE TEST 100 000 KM 12 Bogdan na desce 50 Nie kupuj, wynajmuj! 86 Wciąż jak nowy 14 Zarządzanie budżetem 56 Prawo przewozowe w motorsporcie 60 Ponad 4000 aut ZA KIEROWNICĄ 16 Będzie wakacyjnie dostawczych we flocie 88 Toyota PROACE 18 Car Play – wiele szumu o nic? 62 Jak budować relacje 90 Fiat Professional – Fiorino, z klientami Talento, Ducato RYNEK 96 Peugeot Expert i Citroën Jumpy 20 EkoFlota – część konferencyjna TECHNOLOGIE I TRENDY 98 Opel Combo, Vivaro 22 Dostawczak idealny i Movano 24 Samochody dostawcze – 64 Rewolucja w bezpieczeństwie 102 Volkswagen Amarok – pick-up przegląd rynkowych nowości na wyciągnięcie ręki klasy premium 32 Fordy Transit Custom 68 Do ekologii przez 104 Druga twarz pick-upów i Transit po modernizacji bezpieczeństwo 72 Usługowa jazda autonomiczna BIZNES 36 Będziemy drażnić klasę PALIWA I SERWIS premium 76 Wrocławskie targi szansą 40 Sprzedajemy mobilność spotkania dla branży Lubię tę pracę Wypoczęci? Opaleni? Naładowani pozytywnymi emocjami? Wielu z Was urlop ma pewnie jeszcze przed sobą. Jakże ja tym z Was zazdroszczę. Ale też mam w gło- wie słowa Tomasza Edisona, który powiedział: „Nie przepracowałem ani jednego dnia w swoim życiu. Wszystko, co robiłem, to była przyjemność”. Jak dotąd (przynaj- mniej od wydania zerowego numeru „Menadżera Floty”), konsekwentnie realizuję tę maksymę. Wam też radzę, a jeśli nie możecie tego o sobie powiedzieć, to może warto zmienić zajęcie. Ten numer naszego magazynu jest ciężkiego kalibru. Wzięliśmy się za samochody dostawcze, ich specyfikę, przyszłość, zastosowane w nich technologie. Powiem szcze- rze, że to temat wciągający, nie spodziewałem się, że to wydanie przyniesie mi tyle satysfakcji. No, ale tutaj znów wracamy do Edisona… Wakacje wakacjami, dostawczaki dostawczakami, lecz jeśli mam być zupełnie szczery, to wszyscy w redakcji żyjemy nadchodzącymi targami EkoFlota i kolejnym wydaniem magazynu, który w naszym zamierzeniu ma być wyjątkowy, inny niż dotychczasowe. Piotr Wielgus / redaktor naczelny Nie napiszę, że wzniesiemy się na wyżyny dziennikarstwa i „merytoryki”, bo to nie w moim stylu i wolę robić, niż mówić, ale obiecuję, że zarówno targi, jak i wrześniowy numer będą… fajne. Zresztą, ten numer też jest fajny. Ja po prostu lubię swoją robotę.

AKTUALNOŚCI HOT NEWS Forum biznesowe Federacja Leaseurope przeanalizowała dane za ubiegły rok i podała, ADRES REDAKCJI że dynamika europejskiej branży leasingowej na koniec 2015 r. wyniosła ul. Krakowska 180 lok. 105 9,4% (r/r), przy łącznej wartości sfinansowanych inwestycji na pozio- 52-015 Wrocław [email protected] mie 314,9 mld euro. Polska, obok Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, REDAKTOR NACZELNY Włoch i Szwecji, jest jednym z sześciu największych rynków leasingo- Piotr Wielgus wych na naszym kontynencie, wyróżniając się w tym gronie wzrostem tel. kom. + 48 603 795 063 na poziomie 16,3%. Udział polskiej branży leasingowej w europejskim [email protected] rynku leasingu wynosi obecnie 3,8 % i systematycznie wzrasta. Wartość REDAKTOR NACZELNY PORTALU nowych umów leasingowych samochodów osobowych w 2015 r. wzrosła www.menadzerfloty.pl Wojciech Kaczałek według danych Leaseurope o 15,9% w porównaniu do roku wcześniej- tel. kom. + 48 510 191 271 szego, przy nieco wolniejszym, ale nadal silnym wzroście finansowania [email protected] samochodów dostawczych na poziomie 11,3%.   // MENADŻER PRODUKTU reklama, eventy Przemysław Gutowski tel. kom. + 48 508 700 107 KONIEC DŁUGODYSTANSOWEGO TESTU TOYOTY PRIUS [email protected] Artur Zielnik tel. kom. +48 517 399 159 Zakończyły się flotowe testy długo- nio 3,2-3,8 l/100 km. Podczas jazdy [email protected] dystansowe modelu Prius, zorgani- z prędkością 60-90 km/h zużycie pali- REDAKCJA zowane przez Toyota Motor Europe. wa wzrastało nieznacznie i nie przekra- Tony Elliott, Maciej Gis, Michał Horodeński W naszym kraju do udziału w pro- czało 5 l/100 km. Opinią z użytkowania Zuzanna Krzyczkowska, Wojciech Sroczyński Waldemar Stasiak jekcie zostały zaproszone: korpo- Priusa podzielił się z „Menadżerem FELIETONIŚCI racja taksówkowa WAWA Taxi, sieć Floty” Wojciech Jania, specjalista ds. Wojciech Drzewiecki (IBRM SAMAR) wypożyczalni Panek oraz firma CFM likwidacji szkód komunikacyjnych, Ca- Tomasz Gorazdowski (Program III Polskiego Radia) Carefleet SA. Test flotowy trwał 6 refleet SA. – W szkolnej skali od 1 do 6 Rafał Jemielita (Playboy, redaktor naczelny Autostuff.pl) Adam Kornacki (TVN Turbo) tygodni. Partnerem programu była dałbym 5+, ponieważ to nowoczesne Maciej Pertyński (WCOTY) firma telematyczna Finder. Jak wynika i funkcjonalne auto – stwierdził Jania. Klauda Podkalicka (Team Total) Tomasz Szmandra (Polska Press) ze zgromadzonych przez nią danych, W następnym numerze opublikujemy PARTNERZY MERYTORYCZNI przy prędkościach miejskich, tj. do 60 pełny test hybrydowej Toyoty autor- Connected Life Magazine, DEKRA, e-petrol.pl, km/h, testowane Priusy zużywały śred- stwa specjalisty Carefleet SA. // IBRM SAMAR, Info-Ekspert, czasopismo „Manager”, Pracownia Synergii, Spółka Adwokatów Lotz i Partnerzy INSTYTUCJA WSPÓŁPRACUJĄCA Instytut Transportu Samochodowego PRENUMERATA I SZKOLENIA Angelika Czepanik tel. kom. +48 514 430 904 [email protected] STUDIO DTP Paweł Cimicki [email protected] tel. kom. +48 695 730 565 MATERIAŁY ILUSTRACYJNE Fotolia, Freepik, NetCarShow oraz autorskie WYDAWCA NOWY SZEF FLEET LOGISTICS KSJ Consulting Sp. z o.o. ul. Świeradowska 51-57 Doktor Jörg Löffler został nowym dy- biorstwo, które od 2012 r. należy do 50-559 Wrocław rektorem generalnym Fleet Logistics, TÜV SÜD Auto Service GmbH, działa DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCA jednego z największych dostawców w 41 krajach i zarządza flotą 150 000 Aleksandra Jania usług flotowych w Europie. Wcześniej samochodów. // tel. kom. + 48 604 269 211 [email protected] piastował stanowiska menadżera pro- DRUK jektu w Roland Berger & Partner, dy- Drukarnia TAURUS rektora ds. biznesu motoryzacyjnego Nakład: 10 000 egz. w Infineon Technologies AG i wice- ISSN: 2450-4831 prezesa Webasto SE. Löffler zastąpił Redakcja zachowuje sobie prawo do skrócenia i redagowa- Rainera Labera, za którego kadencji nia przesłanych materiałów. Redakcja nie ponosi odpowie- Fleet Logistics znacznie rozszerzyło dzialności za przesłane materiały reklamowe. swoją działalność. Obecnie przedsię- 4 Forum biznesowe 13_0081-TBP_PRASA_PROACE_MENADZER_FLOTY_210x280.indd 1 25.08.2016 15:55

13_0081-TBP_PRASA_PROACE_MENADZER_FLOTY_210x280.indd 1 25.08.2016 15:55

AKTUALNOŚCI ENERGA SOPOT MATCH RACE 2016 – FLOTOWE EMOCJE Z VOLVO Pod koniec lipca w Sopocie odbyły się le samochodów. Dla zaproszonych gości dział Ryszard Zdanowski, Fleet Sales Ma- Mistrzostwa Świata w Żeglarstwie Energa była to więc nie tylko okazja do podziwia- nager Volvo Car Poland. Volvo pozostaje Sopot Match Race 2016. Jednym z głów- nia zmagań na wodzie, ale też do pozna- w ścisłym związku z żeglarstwem. Ono nych sponsorów przedsięwzięcia było nia na drodze najnowszych produktów z kolei jest mocno związane ze Szwecją, Volvo Car Poland. Regaty były wielkim szwedzkiej marki – w tym flagowych ojczyzną koncernu. Zaproszeni do Sopotu świętem żeglarstwa w Polsce. Mamy modeli S90 i V90. – Do Sopotu zaprosili- menadżerowie flot reprezentowali bran- powody do dumy, bo Łukasz Wosiński śmy grupę ok. 30 przedstawicieli branży. że od farmaceutycznej, przez rent a car, ze swoją załogą wygrali w klasie Diamant Będąc jednym ze sponsorów tego niesa- po uzdrowiskową i Car Fleet Manage- 3000. Sporą dawkę emocji nie tylko za- mowitego wydarzenia, mieliśmy okazję ment. – Zakładam, że najlepiej będzie się wodnikom, ale także odwiedzającym so- ugościć naszych kontrahentów i podzielić sprzedawać nasz najnowszy model, czyli pockie molo, dały wyścigi katamaranów się z nimi żeglarską pasją. Oczywiście, nie V90. Kombi spod znaku Volvo to samo- M32, które były nowością w rozgrywkach mogło tu zabraknąć naszych samocho- chody z dużą tradycją, nie tylko na pol- w Polsce. W dniach regat Sopot był nie dów, które – jako VIP Shuttle – woziły skim rynku, ale i całym świecie. Jednak tylko miejscem spotkań najlepszych że- zawodników i zaproszonych gości. Była S90 to również bardzo duża, luksusowa glarzy, ale też liderów branży flotowej. też możliwość odbycia jazd testowych i perfekcyjnie wykonana limuzyna – dodał Volvo zaprezentowało nad Bałtykiem wie- najnowszymi modelami serii 90 – powie- Ryszard Zdanowski z Volvo. // RUSZYŁA SPRZEDAŻ PÓŁ WIEKU COROLLI RENAULT MÉGANE GRANDTOUR Toyota świętuje 50-lecie modelu Corol- historii tego modelu. Pod adresem co- la. Jest to najpopularniejszy samochód rolla50lat.toyotanews.pl można poznać wszechczasów. Japoński producent najważniejsze fakty i ciekawostki o kom- wyprodukował już 44 miliony swojego paktowym aucie stulecia, zapoznać się kompaktowego modelu. Jeden egzem- z dokonaniami Corolli w motorsporcie plarz sprzedaje się co 40 sekund. Corolla oraz dowiedzieć się więcej o modelu jest obecnie oferowana w 150 krajach z rocznika 2016 po faceliftingu. W za- świata i od lat popyt na nią utrzymuje kładce Dodatki do pobrania na gości od- się na poziomie ponad miliona egzem- wiedzających stronę czekają archiwalne plarzy rocznie. Z okazji 50-lecia Toyoty zdjęcia oraz specjalnie przygotowany Corolli powstała strona poświęcona z tej okazji album. // Renault rozpoczęło przyjmowanie za- mówień na Mégane Grandtour. Kombi jest dostępne na polskim rynku w sied- miu wariantach silnikowych oraz pięciu opcjach wyposażenia. Cennik modelu otwiera wersja z benzynową, wolnossącą jednostką napędową 1.6 SCe o mocy 115 KM w wariancie Life. Renault Mégane Grandtour w tym standardzie zostało wycenione na 63 900 zł. W skład wy- posażenia odmiany podstawowej wcho- dzą m.in. klimatyzacja manualna, radio z ekranem o przekątnej 4,2 cala, moduł Bluetooth, elektryczne sterowanie szyb przednich i lusterek oraz tempomat. // 6 Forum biznesowe

WYDARZENIA / EVENTY / PERSONALIA PAKIET PRZEGLĄDÓW ŠKODY W CENIE NOWEGO AUTA LEASEPLAN SPRZEDAŁ FIRMĘ OD KART PALIWOWYCH Škoda przygotowała ofertę, w ramach dział Michał Cabaj, kierownik ds. PR marki której koszty związane z przeglądami i Škoda. Za dopłatą czas trwania umowy LeasePlan sprzedał firmę Travelcard materiałami eksploatacyjnymi są zawarte serwisowej można przedłużyć do 120 000 Nederland przedsiębiorstwu FleetCor w cenie auta. – Nowa oferta Škody jest km. Pakiet Przeglądów kierowany jest do Technologies. Szczegóły finansowe do- rewolucyjna na naszym rynku, wprowa- klientów indywidualnych i flotowych. // tyczące transakcji nie zostały ujawnione. dza poziom wygody i korzyści dla pol- Travelcard to czołowa firma sektora kart skich klientów na zupełnie nowy poziom. paliwowych w Holandii. Są one również Od teraz obowiązkowe serwisowanie honorowane w 1500 punktach w Belgii samochodu przez pierwsze cztery lata i Luksemburgu. W Holandii kartami Travel- lub 60 000 kilometrów odbywa się w do- card można płacić nie tylko za paliwo, ale wolnym z autoryzowanych serwisów na też za ładowanie pojazdów elektrycznych i terenie całego kraju bez opłat – powie- hybrydowych, parkingi, myjnie, przeglądy czy usługi assistance. // ROŚNIE LICZBA WYSTAWCÓW I PARTNERÓW TARGÓW EKOFLOTA Cały czas rośnie liczba wystawców, którzy terminowego i zrzesza największe polskie Partnerami medialnymi Targów EkoFlota zaprezentują swoje produkty i rozwiązania i międzynarodowe firmy rent a car, została są Instytut Badań Rynku Motoryzacyjnego na I Międzynarodowych Targach Floty Eko- patronem honorowym Targów EkoFlota. SAMAR, magazyn „Manager”, „Forbes logicznej EkoFlota: Innowacje, ekologia, Drugim patronem honorowym jest Insty- – Auto&Biznes”, „Auto Motor i Sport”, mobilność. Uczestnictwo w wydarzeniu tut Transportu Samochodowego. „Autocentrum”, „Connected Life Maga- potwierdziły firmy BMW Polska, Nissan Nowym partnerem Targów EkoFlota zo- zine”, „Inteligentne Miasta i Regiony”, Sales CEE Oddział w Polsce, Volvo Car Po- stała firma Fortum Power and Heat Polska, „MotoBiz”, „Left Lane”, eco-driving.info, land, Alphabet Polska oraz Carefleet SA. czołowe przedsiębiorstwo branży ciepłow- „Szef Utrzymania Ruchu”. Marki te dołączyły do grona wystawców, niczej, której filarem działalności jest troska Lista wystawców i partnerów jest na bie- wśród których znajdują się już: Toyota o środowisko i społeczna odpowiedzialność. żąco aktualizowana. Organizatorem wy- Polska, Toyota Business Plus, Lexus Polska, Kolejnym partnerem jest firma Garo. Do- darzenia jest „Menadżer Floty”. Więcej Nokian Tyres, Vianor, Ecologic i Carport. starczy ona stacje do ładowania pojazdów szczegółów na temat I Międzynarodowych Swoją wiedzą wydarzenie wesprą elektrycznych i hybryd typu plug-in, które Targów Floty Ekologicznej EkoFlota: Inno- specjaliści Polskiego Związku Wynajmu będzie można testować w trakcie imprezy. wacje, ekologia, mobilność znajdziecie i Leasingu Pojazdów. Organizacja, która Partnerami Targów są także: Polski Zwią- Państwo na stronie www.targiekoflota. reprezentuje ok. 80% rynku pojazdów zek Motorowy, Info-Ekspert, e-petrol.pl, pl. Rejestracja pozwalająca wziąć udział obsługiwanych w ramach wynajmu długo- Pracownia Synergii, Fleet Partners i VMR. w targach jest darmowa. // Auto&Biznes SIERPIEŃ 2016 7

Samochody Użytkowe

Samochody Użytkowe

OPINIE NAJLEPSZY Z NAJLEPSZYCH Często słyszę pytanie: Panie Adamie, jaki jest pana zdaniem najlepszy samochód świata? Odpowiedź na nie jest niezmiernie trudna, a mówiąc prawdę – niemożliwa. K ażdy samochód jest inny, na swój sposób oryginalny. Oczy- w którym za króliczkiem będą gonić wielbiciele motoryzacji; wistością jest też stwierdzenie, że nie istnieje samochód a jednym z tych wielbicieli będę ja. Z ogromną przyjemnością. „naj” w każdym z kryteriów. I właśnie à propos owych kryte- riów oceny, kategorii, po raz kolejny przekonałem się, że ab- Wspólnie z Patrykiem Mikiciukiem na antenie TVN TURBO solut w świecie samochodów nie istnieje. Ale przecież nie w programie Debeściaki postaramy się znaleźć odpowiedź o to chodzi, by króliczka złapać… I właśnie dlatego w mojej na nurtujące wszystkich fanów motoryzacji pytanie. Jaki macierzystej stacji powstał pomysł na stworzenie programu, jest najlepszy samochód świata? Ponieważ będą to opinie 10 Forum biznesowe

REPORTAŻ / POLEMIKA / FELIETON Adam Kornacki Dziennikarz motoryzacyjny, producent programów TV, prezenter, kierowca wyścigowy, perkusista, kolekcjoner gitar, miłośnik mocnej muzyki. subiektywne, zdajemy sobie sprawę, że nie obędzie się bez telewizji, ale nie mniejszy od nas fanatyk czterech kółek kontrowersji. Wielu będzie być może rozczarowanych, zasmu- startujący w rajdach, a na co dzień upalający swoje BMW conych bądź rozbawionych naszymi wyborami. Z uwagą bę- „po tuningu”. Tak, tak różne mamy motoryzacyjne gusta, ale dziemy śledzić reakcje na nasze autorskie propozycje. Patryk cel jest jeden – dać naszym widzom pretekst do zastanowie- i ja tworzymy TVN TURBO od ponad 12 lat, a nigdy wcześniej nia się nad własnymi opiniami; dać szansę do wyrwania się nie mieliśmy okazji pracować przy wspólnym programie. Teraz ze stereotypowego myślenia o „kombi w dieslu” czy „samo- mamy. I w dodatku dano nam ogromną dowolność w doborze chodzie dla kobiety”. kategorii prezentowanych aut, jak i wyłanianiu zwycięzców. I w ten oto prosty sposób postaramy się wybrać w każdym Z mojego doświadczenia telewizyjnego wynika, że im lepiej odcinku inny, ale zawsze najlepszy samochód. Niemiecki, li- ekipa bawi się na planie (szczególnie prowadzący), tym gorsze muzyna, francuski, miejski, hot hatch, japoński, włoski czy telewizyjne dzieło z tego wychodzi. A dla widza taki przekaz supersamochód – to tylko niektóre z kategorii. Nasza rola staje się nieznośnie irytujący. Niestety tak już jest. Zatem w tym programie jest tyleż wdzięczna, co i trudna zarazem, natychmiast przyznaję: my, tworząc to dzieło, nie ubawili- bo zdajemy sobie doskonale sprawę z tego, że nasi widzowie śmy się po pachy. I Patryk, i ja stworzyliśmy już po kilkaset z wieloma naszymi wyborami mogą się nie zgodzić. Szanu- przeróżnych programów o samochodach, więc postawiliśmy jemy to. Każdy ma prawo do własnego zdania i dlatego wła- sobie tym razem jasny cel: w tym programie jesteśmy oczy- śnie taki program w ogóle powstał! Jako ciekawostkę zdradzę ma widza na samochodowy świat. Rozmawiamy, kłócimy się, zakulisowo, że w każdym odcinku decyzję podejmowaliśmy rzadko mamy ten sam pogląd na daną sprawę, ale ZAWSZE jednogłośnie, choć gusta motoryzacyjne mamy z Patrykiem dochodzimy do porozumienia. I to jest w tym programie chy- dość odmienne (przynajmniej tak o nas mówią). ba największą wartością. Różnić się pięknie… W naszym nowym programie najważniejsze są samochody. A różnimy się zdecydowanie, co dla Was, drodzy Odbior- Sam tytuł – Debeściaki – nie definiuje nas, czyli prowadzą- cy, powinno być tylko atutem. Wybór jednego najlepsze- cych. Broń Boże! My stanowimy tylko tło dla głównych boha- go samochodu świata nadal jest niemożliwy. Ile modeli, terów nowego telewizyjnego dzieła. A będą to bohaterowie tyle zdań. Jednak kiedy przyjeżdżam na plan raniutko i wi- ciekawi i prezentujący bardzo odmienne style. Różne będą dzę Patryka, który raz podjeżdża swoim rdzawym Camaro, też klasy i wartości testowanych przez nas pojazdów. Naj- a innym razem poczciwym Honkerem i zawsze jest swoim lepszym przykładem jest plejada niemieckich samochodów autem zachwycony; Maćka, który swobodnie przesiada się zebranych w jednym odcinku. Najtańszy z nich kosztował zza sterów luksusowego kombi do wysłużonej rajdowej 3000 złotych, najdroższy zaś 1 200 000… I oba pretendowały Almery z klatką, od razu na duszy robi się wesoło i jakoś do miana najlepszego niemieckiego samochodu, bo nie za- chce się pracować! Choć nie zawsze to widać… Tworzymy wsze to, co najdroższe, musi być najlepsze. Podczas realizacji zgrany zespół, bo i po mnie koledzy mogą się spodziewać programu mieliśmy okazję pojeździć również bardzo rzadkimi, wielu motoryzacyjnych ekstrawagancji (od elektrycznego kolekcjonerskimi autami (rajdowym Renault 5 turbo, Citroë- Nissana LEAF-a, przez rodzinne Volvo XC90, amerykańskiego nem DS, BMW Isetta czy Pagani Huayra). Liczę na to, że nasi zardzewiałego pick-upa, aż po prawie wyścigowe Porsche widzowie, a ci na samochodach znają się świetnie, docenią 911). Kochamy motoryzację na co dzień i od święta. Nie trud włożony w dobór i organizację samochodów. Dodam, ma miejsca na nudę. Dlatego stworzyliśmy program Debe- że nasz producent Maciek Dębowski to nie tylko człowiek ściaki. Miłego odbioru! // SIERPIEŃ 2016 11

OPINIE BOGDAN NA DESCE Dostałem do samochodu psa, który kiwa do mnie głową. Dlatego dziś będzie o gadżetach niezbędnych oraz tych, które są na przysłowiowy plaster. riginal seit 1965. Made in Germany”. Taki napis Bogdan solutnym topie. Jak ktoś miał Fiata, to musiał mieć też psa. Oma na swojej szarej szyi. Pies pochodzi z czeskiej Pragi, Pamiętam dobrze, że psy z tamtych lat – te polskie „made in w której towarzyszka małżonka w podróży służbowej znala- rzemiosło” – były słabej jakości. Mój Bogdan jest niemiecki zła sklep z gadżetami sprzed lat. Świetny prezent, naprawdę. (choć z Pragi), czyli pluszowy i pachnący. Czy muszę go ze sobą W moich młodzieńczych latach pies ruszający głową był na ab- wozić? Pewnie nie, bo stanowi zagrożenie – w razie wypadku 12 Forum biznesowe

REPORTAŻ / POLEMIKA / FELIETON Rafał Jemielita W jego przypadku życiowa pasja i zawodowa specjalność to jedno i to samo: motoryzacja. Od 15 lat pisze o tym, co kocha najbardziej: o samochodach. Redaktor motoryzacyjny „Playboya”, a w TVN Turbo jest współprowadzącym „Automaniaka”. Redaktor naczelny portalu Autostuff.pl. zamieni się w pocisk. Ale mam przecież klasyka, czyli jeżdżę Klimatyzacja? To już standard, czyli nie ma co do niej zachęcać. stosunkowo wolno. Może wypadku nie będzie? Oby, bo nieste- Podobnie do ABS czy ESP, bo tego wymaga prawo. Warto jed- ty wiem, że Bogdan to fanaberia. Jest niepotrzebny, ale skoro nak przyjrzeć się tym wszystkim systemom, które są w droż- przyjechał z tak daleka, dostał „miejsce parkingowe” w kabinie. szych wersjach wyposażeniowych. Warto, bo nie wymyślono ich bez powodu i zwykle działają. Nawet jeśli raz, to może Gadżet niepotrzebny mamy odfajkowany? Niekoniecznie. akurat w tym momencie, w którym potrzeba? Na przykład Przecież są jeszcze te debilne podstawki pod telefony komór- gdy się zagapicie, a Wasz samochód awaryjnie zahamuje bez kowe, które zasłaniają pół przedniej szyby. I kretyńskie kostki waszej ingerencji! Taki gadżet to ja rozumiem… // do gry z pluszu, różańce oraz wszelkie dyndoły wieszane pod lusterkiem. Ani to fajne, ani bezpieczne! Na podobnej półce z napisem „do kosza” umieszczam gumowe osłony na kie- rownicę, koraliki pod tyłek lub smrodliwe choinki wydziela- jące smród otumaniający każdy żywy organizm. Wybaczam za to świętego Krzysia łypiącego słodkim okiem na szofera, breloki z napisem „Janusz”, „Marcin” lub „Patryk” oraz na- lepki, które Polacy namiętnie przyklejają na samochodach. Rybki – na przykład. Albo samolot myśliwski, wędkarza mu- chowego i motocykl wyścigowy! Na co to komu, nie wiem. Widać jednak lubimy się do jakiejś społeczności zaliczać i chętnie się tym nalepkowo chwalimy. Wydajemy na to – choć gadżety niby tanie – KROCIE. Gadżety przecież nietrwałe i za grosz, czyli szybko się dematerializują. No to bierzemy następne i następne. Efekt? Niezauważalnie wycieka nam z kieszeni gotówka, którą – gdyby tylko chcieć co nieco odłożyć – można przeznaczyć na coś naprawdę ważnego. Weźmy napęd na wszystkie koła. Dziewięćdziesiąt procent samochodów nowych wyjeżdża z polskich salonów z klasycz- nym układem napędowym, czyli tzw. 2WD. Klienci tłuma- W moich czą, że napęd na obie osie jest im niepotrzebny, bo przecież młodzieńczych latach śnieg u nas nie pada. Faktem jest, że miękki puch rzadko leci pies ruszający z nieba, ale przecież często pada deszcz, są (zimą) przymroz- ki, a i same drogi uświnione do granic bólu. Nie twierdzę, głową że nie kupując nalepek, różańców i psów kabinowych, da był na absolutnym się zaoszczędzić na AWD czy 4×4. Ale gdy policzyć złotówkę topie. Jak ktoś miał do złotówki, droga do kupienia/zamówienia czegoś bardziej sensownego, żeby samochód był bardziej stabilny i pewny Fiata, to musiał w prowadzeniu, wydaje się jednak nieco krótsza. mieć też psa. SIERPIEŃ 2016 13

OPINIE ZARZĄDZANIE BUDŻETEM W MOTORSPORCIE To trudny temat. Dobrze o tym wiem, bo trwa u mnie walka o pieniądze na Dakar. Byłam na Dakarze w 2008 r. Potem miałam już sama startować – ale był to właśnie ten rok, w którym Dakar został odwołany. Dwa lata temu pojechałam z Rafałem Sonikiem w National Team Poland, dzięki niemu poznałam Dakar od środka. Miałam też okazję zobaczyć, jak zarządza się wielkim zespołem i mam na ten temat sporo przemyśleń. ak zdobyć pieniądze na starty? Potrzebne są trzy rzeczy. śmy szacunkowy koszt jednego sezonu. Wysyłaliśmy ofertę J Po pierwsze, aktywność. Po drugie, rozpoznawalność i me- do firm, umawialiśmy się na spotkania. Udało się pozyskać dialność zawodnika. Po trzecie, wyniki i dobra oferta. Jeśli do- dofinansowanie na starty. Wcześniej były tylko KJS-y, dobra piero zaczynamy i jeszcze nikt o nas nie napisał, powinniśmy zabawa, w której wystarczyło mieć swój samochód i zapłacić gdzie indziej zarobić na pierwsze starty. Zasady w motorsporcie 50 zł wpisowego, by pojechać. są okrutne. Problemy z pozyskiwaniem pieniędzy mają nawet kierowcy z wybitnymi osiągnięciami. Jeśli nie uzyskamy do- Moje pierwsze zawody odbyły się w 2006 r. Wtedy o sponsorów brych wyników, nie znajdziemy firmy chętnej, aby nam pomóc. było o wiele łatwiej, ale czasy zaczęły się zmieniać. W mediach coraz mniej się mówiło o motorsporcie – a jest on bardzo drogi. W motorsporcie jestem obecna od ponad 10 lat. Wtedy Narastała niechęć ze strony potencjalnych sponsorów. Początki właśnie pozyskałam pierwszego sponsora, firmę Ramirent. były bardzo dobre. Jeździłam coraz lepiej, coraz więcej było mnie Stworzyliśmy ofertę, która opisywała moją osobę, prezento- w mediach. Tak narodziła się moja wartość, która dla każdego wała możliwości, gdzie i czym chcę jeździć. Do tego dodali- potencjalnego sponsora jest najistotniejsza. Co miesiąc robi 14 Forum biznesowe

REPORTAŻ / POLEMIKA / FELIETON Klaudia Podkalicka Najbardziej doświadczona kobieta w polskim sporcie motorowym, kierowca rajdowy i wyścigowy. Razem z ojcem prowadzi Akademię Bezpiecznej Jazdy – Pro Driving Team Podkalicki. Dziennikarka oraz specjalistka ds. bezpieczeństwa w ruchu drogowym. się bowiem tzw. raport medialny, by sponsor mógł ocenić, czy Czekam na ostatnich partnerów biznesowych, którzy dołączą inwestycja w danego zawodnika mu się opłaca. Bez tego ciężko do mojego teamu. Brakuje mi ok. 200 000 zł. w dzisiejszych czasach zaistnieć i szukać sponsora. Potencjalni sponsorzy często „nie czują” motorsportu. Boją Miałam coraz lepsze wyniki, zostałam dostrzeżona. Był jednak się weń inwestować. To bardzo drogi sport. Ponadto są obawy trudny moment, gdy wysyłałam oferty i nie dostawałam żad- dotyczące wypadków. Z początku zawsze jest duże zaintere- nej odpowiedzi. Już chciałam się poddać, wycofać ze startów. sowanie, potem pojawiają się wątpliwości. Niewiele o tym Nie pochodzę z bogatej rodziny, mogę więc liczyć wyłącznie sporcie wiedzą, bo mało się o nim mówi. Dakar jest pokazy- na wsparcie sponsorów. Wtedy właśnie odezwała się do mnie wany w telewizji, ale osoby spoza rajdowego światka niewiele firma Total, z którą pracuję do dziś. Często wykorzystują pro- wiedzą o wielu innych imprezach cross country w Europie. mocyjnie mój wizerunek i to jest oczywiste. Kiedy pozyskujemy Dakar to 14-dniowa impreza, ale informacje o niej idą w świat dużych sponsorów, jesteśmy im oddani. Pojawiam się na wielu na długo przed startem i po starcie zawodników. eventach i targach motoryzacyjnych. Staram się, by sponsor był ze współpracy ze mną maksymalnie zadowolony. Nie jestem sama z tym problemem. Walczy z nim teraz więk- szość polskich kierowców. Kiedyś w rajdach mieliśmy tłumy Dziś o finanse w tym sporcie jest naprawdę trudno. Nawet wiernych kibiców. Dziś mało kto interesuje się wyścigami tak duże nazwiska, doświadczeni zawodnicy, jak Robert Kubi- i rajdami. ca czy Krzysztof Hołowczyc miewają problemy z pozyskaniem sponsorów. Wiele znanych nazwisk musiało zniknąć z rynku A zatem jak zbudować budżet? Musimy zacząć od dobrej ofer- właśnie z braku finansowania. Budujemy stadiony, inwestu- ty, CV i bardzo dobrej jakości zdjęć zawodnika, pochwalić się jemy w piłkę nożną, siatkówkę i skoki narciarskie, a w motor- jego osiągnięciami. Musi to być osoba medialna. Dla sponso- sport nie. Adam Małysz powiedział mi, że kiedy skakał, nigdy rów to najważniejsze. Ważne jest też dokładne zaplanowanie nie musiał się martwić, czy pojedzie na kolejne zawody i czy i rozpisanie budżetu. Musimy pokazać, ile wydamy na paliwo, wystarczy mu pieniędzy, by przetrwać. Nie musiał dokonywać serwis i transport. Najważniejsze, by pokazać, co dany sponsor dramatycznych wyborów, bo na tę dyscyplinę były pieniądze. będzie mieć ze współpracy z nami. Gdzie pojawi się logo, czy W naszym sporcie wciąż musimy szukać pieniędzy i często mamy media, które nagłośnią sprawę. Z taką ofertą możemy z czegoś rezygnować. Ja np. nie jestem w stanie startować ruszać na poszukiwania. na nowych oponach. Wybieramy te lepsze z używanych, na nich jadę kolejny rajd, bo na nowe nas nie stać. Aby uprawiać ten Szukajmy firm, które są blisko motoryzacji, i pamiętajmy, sport na bardzo wysokim poziomie i wiele trenować, trze- że o sponsorów trzeba dbać. To naprawdę musi być dla nich ba ogromnych środków. Musi wystarczyć na treningi i rajdy. dobra reklama. Ja wkładam w taką współpracę 110% siebie. Zawodnicy z większym budżetem mają największe szanse. Nie możemy poprzestać na tym, że weźmiemy pieniądze. Zadbajmy o sponsora, bo dzięki niemu możemy mieć finan- Jestem doświadczonym zawodnikiem, jeżdżę od kilkunastu lat, sowanie w kolejnych latach. Stwarzanie sytuacji, w których a mimo to cały czas mam problem z finansowaniem. Budżety finansująca nas firma byłaby z czegoś niezadowolona, jest na Dakar są ogromne, niełatwo je pozyskać. W tym roku bra- niedopuszczalne. Dzięki niej istniejemy. Po prostu… to musi kuje mi tylko 10% budżetu, przy całej sumie to tak niewiele. się sponsorom opłacać. // SIERPIEŃ 2016 15

OPINIE BĘDZIE WAKACYJNIE Kazali mi napisać felieton wakacyjny, mimo że wakacje już praktycznie za nami. Termin gonił, a pomysłu za grosz. No to poszedłem ciągiem wakacyjnych skojarzeń: wakacje – lato – ciepełko – motocykl. I do tego dołożyłem drugi: wakacyjny felieton – nie chce mi się tego pisać – lenistwo. Co wyjdzie, jak to połączymy? Felieton będzie o motocyklach, ale takich, by nie trzeba było się wysilać i robić na nie prawa jazdy, czyli o „125”. 16 Forum biznesowe

REPORTAŻ / POLEMIKA / FELIETON Wojciech Sroczyński Redaktor prowadzący auto.forbes.pl, dziennikarz motoryzacyjny i publicysta z wieloletnim stażem. Zaczynał jako reporter specjalizujący się w pisaniu o przestępczości. Później przyszedł czas na reportaże. Dziś prowadzi dział, w którym powstają dodatki specjalne do „Newsweeka”, „Forbesa” i innych tytułów Ringier Axel Springer. Miłośnik amerykańskiej motoryzacji, uczestnik rajdów terenowych i połykacz kilometrów na motocyklu. dy w 2014 r. wchodziły w życie przepisy pozwalające jeź- ralnie kultura motocyklowa trafiła pod strzechy. Statystyk nie Gdzić na motocyklach posiadaczom prawa jady kategorii B, znam, ale z moich prywatnych obserwacji wynika, że sporo podniósł się wrzask. – Skandal, ludzie będą padać jak muchy, osób zaczynających na motocyklach klasy 125 cm przesiada 3 nieświadomi zagrożenia biedacy nie wiedzą, co czynią, kupu- się szybko na większe maszyny (oczywiście po zrobieniu prawa jąc skutery i lekkie motocykle, które są wymysłem szatana! jazdy kategorii A). To kolejny element poprawy bezpieczeństwa. – darli się sceptycy. Szybka sześćseta przestała być już bowiem pierwszym moto- cyklem. Wsiada na nią człowiek, który ma już jakieś jednośla- I co? I pstro! dowe doświadczenie. Liberalizacja spowodowała, że uczymy się powoli i w rezultacie jesteśmy bardziej bezpieczni. Super! Rok 2015 był prawdziwym motocyklowym boomem. Od stycz- nia do grudnia zarejestrowano u nas po raz pierwszy jakieś A teraz będzie o innym wakacyjnym skojarzeniu. Wakacje 90 tys. motocykli. To co najmniej dwa razy więcej niż rok to podróże, a więc m.in. BlaBlaCar. Po moim ostatnim felie- wcześniej. Zatem wypadków powinno przybyć tyle samo. tonie odezwała się do mnie przedstawicielka organizacji (po- Jeśli faktycznie jesteśmy takimi kretynami, za jakich brali zdrawiam serdecznie!). Pisała, że nieprawdą jest, jakoby ktoś nas przeciwnicy liberalizacji dostępu do motocykli, śmierć zarabiał na wożeniu ludzi za ich pośrednictwem. Tymczasem powinna ciąć kosą ostro tuż poniżej kasków. Jak leci. No znam przypadki, w których handlowcy, jadąc w służbową tra- to chyba motocykliści się dobrze uchylali, bo w ubiegłym sę, służbowym autem, za służbowe pieniądze zabierali ludzi, roku wypadków z udziałem motocykli było o kilka procent pobierając od nich opłatę za paliwo. Niewielką. Żaden tam więcej, a ofiar śmiertelnych mniej niż w 2014 r. Jak donosi interes: zabieramy trzy osoby, każda daje po cztery dychy. Ale policja, był to rekordowo bezpieczny dla motocyklistów rok. jeśli ktoś sporo jeździ, uzbiera się pewna kwota – dla jednych Sceptycy zamilkli. I dobrze. większa, dla innych mniejsza. I żeby było jasne: nie twierdzę, że to coś złego. Pojęcia nie mam, jaka grupa na tym zarabia. Czemu jesteśmy bardziej bezpieczni? Moim zdaniem (jeż- Jednak zjawisko było obecne, jeszcze zanim o społeczno- dżę na motocyklu całkiem sporo) kierowcy samochodów ści BlaBla ktoś pomyślał. Instytucja brania na łebka istniała przyzwyczaili się do jednośladów. Ba, często sami stali się przecież od zawsze. Dziś, m.in. dzięki BlaBlaCar, jest bardziej motocyklistami. Uważają na – nie ma co się oszukiwać – nowoczesna, bezpieczna i cywilizowana. Wszak żyjemy w cza- słabszych na drodze, ustępują im miejsca etc. To najlepszy sach hi-technologii. // dowód na fakt, że więcej kultury na drodze to mniej agresji, a więcej bezpieczeństwa. Uśmiechajmy się więc do siebie dalej, a będzie jeszcze lepiej. Ludzie w miastach I kilka zdań podsumowania. Stało się więc to, co zakładali tłumnie przesiedli twórcy liberalnego prawa o jednośladach: ludzie w miastach się na skutery tłumnie przesiedli się na skutery i małe motorki. Ale potrak- i małe motorki. towali je poważnie. Razem z motorkiem czy skuterem kupo- wali jazdy doszkalające lub korzystali z tych, które większość Ale potraktowali je importerów nowych motocykli dokładała do zakupu. Gene- poważnie. SIERPIEŃ 2016 17

OPINIE CAR PLAY WIELE SZUMU O NIC? Też na to czekałem. Z uporem maniaka śledziłem wszelkie doniesienia o kolejnych markach, w których samochodach będzie można obcować ze sprzętem współpracującym z oprogramowaniem Apple. Cieszyły mnie informacje o Ferrari i Porsche, ale znacznie bliższe portfela statystycznego Kowalskiego były te o integracji z Volvo czy samochodami z grupy Volkswagena. 18 Forum biznesowe

REPORTAŻ / POLEMIKA / FELIETON Paweł Kacperek Redaktor naczelny „Connected Life Magazine”, ekspert w dziedzinie Internet of Things. Z branżą telematyczną związany od ponad 15 lat. Propagator rozwiązań związanych z Usage Based Insurance. Konsultant w zakresie IoT. le radości pasjonatowi nowych technologii dawało to, że ko- lubi po prostu mieć fullopcję. Co więcej, wiele razy już twier- Ilega redakcyjny przyniósł bodajże dwa lata temu radiood- dziłem, że bolączką wszystkich producentów connected cars twarzacz Alpine z Car Play. Szybkie podłączenie do prądu i już jest w chwili obecnej brak otwarcia na lokalnych dostawców. znacznie mniej szybkie próby podłączenia iPhone’a. Powód Większość kierowców nie wyobraża sobie bowiem dłuższej trasy prozaiczny. Siri, które jest konieczne do funkcjonowania sys- bez działającego w tle Yanosika, Ryśka czy Coyote, AutoMapy temu, nie obsługuje języka polskiego. Tak jak nie obsługiwało lub NaviExperta. I nieważne, jak dobre będą globalne rozwią- dwa lata temu, tak i nie obsługuje dziś. A to ogranicza i tak już zania dostarczane przez INRIX, i tak nie ma szans, by w Polsce mocno ubogą funkcjonalność oprogramowania Apple. sprawdziły się one lepiej od wyżej wymienionych aplikacji. Dla porównania: spróbujcie przejechać tą samą, mocno zakorko- Jednak jakie to ma znaczenie dla geeka rozwiązań wywodzą- waną trasą z Mapami Apple, nawigacją w Audi, BMW, Toyocie, cych się z Cupertino? Otóż ma. Przez ostatni czas dużo czasu Volvo i z NaviExpertem. I mimo że do pierwszego rozwiązania spędziłem z Car Play. Zarówno w Porsche, odnowionym Audi dane mapowe dostarcza TomTom, w Polsce to NaviExpert jest A3, jak i Volvo XC90 i jeszcze nowszym S90. W każdym z tych „numerem 1” i jak wynika z testów – niejednokrotnie przepro- samochodów działało poprawnie. Można czasem do czegoś wadzanych w „Connected Life Magazine” – myli się najmniej, się przyczepić, lecz komunikacja po kablu USB jest nadal a takich gigantów jak TomTom czy Here pokonuje z łatwością. znacznie mniej zawodna niż po Bluetooth. Chociaż jako fan A przy tym ostrzega o fotoradarach, odcinkowych pomiarach wszystkiego, co jest connected, znacznie bardziej wolałbym prędkości i kontrolach policji. Dla kierowców – bezcenne. tę drugą opcję, wspartą dodatkowo ładowaniem indukcyjnym telefonu. No, ale nie od razu Rzym zbudowano. Czy zatem definitywnie przekreślam Car Play? Oczywiście, że nie. Nie wyobrażam sobie bowiem, że używając na co dzień W każdym razie poza nawigacją Apple (nie Google i nie Na- iPhone’a i MacBooka, nie miałbym w przyszłości korzystać viExpert czy AutoMapa), wiadomościami (wysyłka głosowa z kompatybilnych rozwiązań w samochodzie. Tylko na miłość tylko w języku angielskim), dostępem do Spotify (na szczęście boską, niech udostępnią swoje SDK dla deweloperów. Oni nie tylko w wersji premium), muzyką, podcastami (mało po- już będą wiedzieli, co z tym zrobić, żeby podróż autem była pularnymi w Polsce) i obsługą rozmów telefonicznych Car Play miła, przyjemna i oczywiście jeszcze bardziej connected. // nic więcej nie oferuje. NIC. Null. Zero. Rozwiązanie Apple bije na głowę chociażby Parrot Asteroid, na którym działa YouTube, AutoMapa czy Yanosik. Niestety wspomniany Parrot to rozwią- zanie dla aut nieco już starszych, bo trudno mi sobie wyobra- Dopóki Apple nie zić fakt, że ktoś kupuje nowy samochód za te kilkaset tysięcy otworzy swojego i pierwsze, co robi, to wymienia sprzęt audio, który w takim systemu dla innych Porsche, Audi czy Volvo pełni znacznie więcej funkcji niż tylko odtwarzanie muzyki. Zresztą niech ktoś spróbuje wymienić dostawców, nie tablet w nowym S90 na Parrota czy Alpine. Powodzenia życzę. ma większego sensu kupowanie Co to więc oznacza? Że dopóki Apple nie otworzy swojego systemu dla innych dostawców, nie ma większego sensu kupo- i używanie Car Play wanie i używanie Car Play w samochodzie. No chyba, że ktoś w samochodzie. SIERPIEŃ 2016 19

RYNEK EKOFLOTA – CZĘŚĆ KONFERENCYJNA Część konferencyjna I Międzynarodowych Targów Floty Ekologicznej EkoFlota: Innowacje, ekologia, mobilność będzie poświęcona kwestiom związanym z nowoczesnymi technologiami, wdrażaniem ekologicznych rozwiązań do flot i zagadnieniom prawnym. N asi goście będą w trakcie prelekcji w części konferencyjnej specjalistów z Samochód ekologiczny roku zagranicy możliwe będzie porównanie i debat dyskutować m.in. o przepi- Flota ekologiczna roku. sach dotyczących nowoczesnej mobilno- pomysłów i regulacji w Polsce i innych ści, pozyskiwaniu funduszy na pojazdy krajach. Całość konferencji poprowadzi Rafał Je- o niskiej i zerowej emisji, rozbudowie mielita, redaktor TVN Turbo, magazynu infrastruktury, optymalizacji kosztów, Podczas targów zostaną wręczone sta- „Playboy” i autostuff.pl. // społecznej odpowiedzialności biznesu. tuetki w kategoriach: W związku z międzynarodowym cha- Innowacja roku * Program konferencji może ulec niewielkim modyfikacjom rakterem Targów oraz uczestnictwem Rozwiązanie mobilne roku w związku z pozyskiwaniem kolejnych prelegentów. 20 Forum biznesowe

Partnerem działu jest Panel pierwszy Panel drugi Zagraniczny rynek samochodów z napędem alter- Nowoczesne technologie. natywnym, europejskie rozwiązania, floty samo- chodów elektrycznych i hybrydowych w Europie. Panel podzielony na dwie części poprowadzą dr Andrzej Szałek i Paweł Kacperek. Panel poprowadzą Balz Eggenberger i Thilo von W pierwszej części dr Szałek opowie o nowoczesnych Ulmenstein, współwłaściciele firmy fleetcompetence technologiach wykorzystanych w samochodach z na- europe GmbH. pędem hybrydowym i ich zastosowaniu w firmowych Eggenberger ma ponad 20-letnie doświadczenie w flotach. Andrzej Szałek to absolwent Wydziału Samo- branży motoryzacyjnej na poziomie zarządzania. Przez chodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej. kilka lat był współwłaścicielem i członkiem zarządu Od 1999 r. pracuje w Toyota Motor Poland. Specjalizuje opiniotwórczego magazynu „About Fleet”. Do dziś za- się w budowie i eksploatacji samochodów hybrydowych siada w radzie doradczej czasopisma. Von Ulmenstein oraz samochodów z ogniwami paliwowymi. od ponad 15 lat pracuje w sektorze zarządzania flotami Drugą część zagospodaruje Paweł Kacperek, niezależny i mobilnością. Piastował stanowisko dyrektora zarzą- ekspert w branży usług lokalizacyjnych i nawigacyjnych z dzającego w niemieckich i międzynarodowych firmach kilkunastoletnim doświadczeniem. Posiada bogatą wiedzę specjalizujących się w doradztwie z zakresu zarządzania oraz doskonałą znajomość krajowego i światowego ryn- flotami. Był ekspertem Komisji Europejskiej z dziedziny ku związanego z usługami „connected”, w tym M2M i IoT. energetyki i transportu. Opowie o wykorzystaniu nowych technologii we flotach. Panel trzeci Panel czwarty Zarządzanie flotą – Car sharing samochodów elek- Dyskusja na temat przyszłości samochodów z na- trycznych we flotach firmowych – przykłady z rynku pędem alternatywnym w Polsce. polskiego. Rozbudowa sieci ładowania. Panel dyskusyjny, w którym zaproszeni specjaliści będą Panel podzielony na dwie części. Pierwszą z nich po- dyskutować o przyszłości rynku samochodów z napę- prowadzą Krzysztof Leszczyński (Alphabet Polska) i dem alternatywnym. Poruszymy kwestie infrastruktu- Tomasz Gałaszkiewicz (BMW Polska). ralne, podatkowe i fiskalne. Zastanowimy się nad tym, Gałaszkiewicz to menadżer linii „i” w BMW Group co musiałoby się stać, żeby polskie firmy flotowe zaczęły Polska, specjalista w zakresie technologii napędów elek- lobbować za elektryfikacją lub wodoryzacją rynku mo- trycznych. Leszczyński jest menadżerem projektów w toryzacyjnego. Alphabet Polska odpowiedzialnym za projekty elek- W dyskusji wezmą udział: Beata Bublewicz, wieloletnia trycznej mobilności, mające na celu efektywne wdroże- posłanka na Sejm RP, Jacek Chrzanowski, prezes Wo- nie samochodów elektrycznych we flotach firmowych. jewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Szczeci- W drugiej części o infrastrukturze dla pojazdów elek- nie, Michał Baranowski, autor pierwszej edycji raportu trycznych i wodorowych w Skandynawii, stanowiącej dotyczącego niskoemisyjnej motoryzacji „Samochody wzorzec w tej dziedzinie dla Europy, opowie Michael Elektryczne i Hybrydowe – kompendium wiedzy kie- Warner, przedstawiciel firmy Fortum. rowcy”, Maciej Pertyński, dziennikarz motoryzacyjny, W dalszej części panelu Jakub Tabędzki, właściciel jedyny polski juror w konkursie na Światowy Samochód firmy Sharcar, przybliży możliwości rozbudowy infra- Roku (WCOTY), Dariusz Wołoszka, specjalista ds. war- struktury w Polsce. tości rezydualnych, analityk rynku, oraz przedstawiciele KPMG, Instytutu Transportu Samochodowego, Polskiego Związku Leasingu i Wynajmu Pojazdów oraz instytucji samorządowych. SIERPIEŃ 2016 21

RYNEK DOSTAWCZAK IDEALNY Samochody dostawcze należą do najpopularniejszych Marcin Kardas Eurotax pojazdów flotowych. Ich czysto użytkowy charakter idealnie wpisuje się w ideę zbiorowego zarządzania i finansowania. Dostrzegają to oczywiście producenci, którzy oferują coraz większą liczbę wariantów wagowych i wersji nadwoziowych, starając się trafić nawet w najmniejsze nisze rynkowe. d kilku lat można zaobserwować za- użytkownika zależy wprost od ponoszo- priorytetem w kontekście kształtowa- O ostrzającą się konkurencję na rynku nych kosztów. Z analiz firmy Eurotax nia TCO. samochodów dostawczych. Pojawiają wynika, że największymi składnikami się także nowi producenci chcący wy- TCO samochodów dostawczych są spa- korzystać jego potencjał. Silną pozycję dek wartości (średnio 50%), koszty pa- KONSTRUKCJA POJAZDU w Europie mają rodzimi producenci, ale liwa (28%), koszty ubezpieczenia (8%), Od paru lat można zauważyć tendencję koncerny azjatyckie zamierzają wkrótce opony (7%) oraz serwis i eksploata- do nawiązywania współpracy i wspólne- zmienić układ sił. To, co udało się w przy- cja (7%). Na uwagę zasługuje ostatni go konstruowania/oferowania identycz- padku samochodów osobowych, starają składnik, który ma zaskakująco mały nych samochodów pod konkurencyjnymi się przenieść na grunt pojazdów użytko- wpływ na całkowite koszty, ale zależy markami. Przykładów takiego postępo- wych. Do tej pory próbowali zdobywać on wprost od charakteru eksploatacji wania jest wiele. Renault stał się hubem rynek modelami o genezie i konstrukcji samochodu, podobnie jak zużycie pa- produkującym dla Fiata, Mercedesa, dalekowschodniej (Toyota Hiace i Dyna, liwa. Z kolei utrata wartości wyrażana Nissana i Opla. PSA i Fiat od wielu lat Kia K2700-2900, Nissan Cabstar). Wi- wartością rezydualną (RV) może być wspólnie produkują średnie i duże sa- dząc nieskuteczność i przywiązanie Eu- kształtowana bezpośrednio przez pro- mochody dostawcze, chociaż współpraca ropejczyków do konkretnych rozwiązań ducenta, co otwiera furtkę do wpływu ta powoli wygasa. W oczywisty sposób technicznych, atakują, zawiązując alianse na TCO i jego realnego zmniejszania. redukuje to koszty opracowania i produk- i wykorzystując gotowe modele (Toyota Sposobów jest kilka, ale najważniejsza cji, dzięki wykorzystaniu efektu skali, ale z PSA, Nissan z Renault) lub konstruując jest wiedza na temat wszystkich czyn- jednocześnie ogranicza rynkową ofertę specjalne modele (Hyundai H350). Wróży ników wywierających wpływ na RV. Na- do zaledwie kilku lub kilkunastu samo- to ostrą walkę o klienta i wzrost konku- leżą do nich koncepcja pojazdu (cechy chodów. Okazuje się jednak, że klienci rencyjności, co generalnie sprzyja roz- techniczne, design, pozycjonowanie), zaakceptowali taką sytuację. Oczywi- wojowi rynku. Co w takim razie decyduje image marki i modelu, strategia sprze- ście, są producenci, którzy nie dzielą się o wyborze klienta, o tym, co się sprzeda- daży (polityka cenowa i rabatowa, gwa- swoimi produktami (pełna gama Forda, je, a co nie? Odpowiedź nie jest prosta, rancja, właściwie dobrane wyposażenie Mercedes-Benz Vito, Volkswagen Caddy ponieważ popyt na pojazdy użytkowe i wolumen, polityka na rynku wtór- i Transporter). Trzeba pamiętać, że czas wynika z wielu czynników składających nym) oraz uwarunkowania zewnętrzne życia modelu samochodu dostawcze- się na ofertę dla klienta. (sytuacja ekonomiczna, uregulowania go dochodzi do 10-15 lat, więc okres Całkowite koszty użytkowania to naj- prawne). Trzy pierwsze czynniki zależą amortyzacji inwestycji jest bardzo długi. ważniejszy wskaźnik eksploatacyjny sa- bezpośrednio od działań producenta/ Z punktu widzenia wartości rynkowej mochodów użytkowych. Zysk lub strata importera i powinno to być dla niego nieznacznie lepszym rozwiązaniem jest 22 Forum biznesowe

Partnerem działu jest własna oferta, ponieważ użytkownicy to, powinien wcześniej zaopatrzyć się dostrzegają podobieństwa identycznych w odpowiednio wyposażone pojazdy. samochodów i bardzo trudno zbudować tutaj jakąś znaczącą różnicę wartości. Z kolei samochody produkowane tylko SERWIS pod jedną marką w oczywisty sposób Zaplecze serwisowe ma kolosalne znacze- wyróżniają się wizualnie i rynkowo. nie w przypadku samochodów dostaw- czych. Ich użytkownicy oczekują szybkiej i w miarę taniej obsługi oraz dostępno- BRANDING ści samochodów zastępczych, ponieważ Dążąc do zapewnienia dobrego zaple- każdy postój oznacza konkretną stratę cza sprzedażowego, producenci coraz finansową. Tak specyficzny klient wy- częściej decydują się na wydzielanie maga często specjalnej sieci serwisowej, w swoich strukturach działów odpowia- co dostrzegli polscy importerzy. Działa ich KONCEPCJA POJAZDU dających za sprzedaż samochodów do- już kilka (m.in. Renault Pro+, Ford Transit stawczych, a także oddzielania ich oferty Centrum, Mercedes-Benz VanPro), a two-  design od pojazdów osobowych. Najprostszym rzone są kolejne (Opel). Z całą pewnością  symbolika sposobem jest tworzenie oddzielnych świadczą one o profesjonalnym podejściu  parametry techniczne marek. Fiat Professional czy Volkswagen importera do sprzedaży i budują zaufanie  pozycjonowanie Samochody Użytkowe to tylko przykłady wśród klientów. już istniejące. Co ciekawe, udział w rynku marek dostawczych i osobowych bardzo często jest zupełnie inny. W Polsce Fiat POLITYKA NA RYNKU WTÓRNYM Professional i Renault dominują w sprze- Zorganizowany handel samochodami IMAGE daży pojazdów dostawczych, zajmując używanymi w naturalny sposób napły-  image marki dalsze miejsca w rankingach sprzedaży wającymi z rynku odgrywa ogromną rolę  image modelu samochodów osobowych. w kształtowaniu image’u marki oraz war- tości rezydualnej poszczególnych modeli. Sprzedaż pod marką producenta pozwala OFERTA FINANSOWA osiągnąć wyższą wartość rynkową, jed- Pod względem technicznym wszystkie nak w Polsce dominują komisy niezależne STRATEGIA SPRZEDAŻY oferowane samochody dostawcze są przejmujące gros sprzedaży samochodów podobne do siebie. Silniki oferują przy- dostawczych. Opierają się głównie na sa-  cennik i polityka rabatowa zwoite osiągi i zużycie paliwa limitowane mochodach importowanych lub skupowa-  wyposażenie m.in. przez kolejne normy Euro. Osią- nych flotach. Importerzy nie są zbyt ak-  gwarancja i serwis gane pojemności ładowni również są tywni na tym polu i wydaje się, że na razie  wolumen sprzedaży ograniczone (dopuszczalna szerokość nie dostrzegają jeszcze potencjału rynku  polityka na rynku wtórnym i wysokość). Nie da się już jednoznacznie wtórnego samochodów użytkowych, tak- stwierdzić, kto jest lepszy, a kto gorszy, że z punktu widzenia RV. Problemem dla ponieważ wiele zależy również od wa- nich jest mała dostępność młodych samo- runków eksploatacji. Pozostają więc chodów na rynku wtórnym, na których warunki finansowe, które powinny po- głównie się opierają. Wyjściem z sytuacji UWARUNKOWANIA móc skusić do zakupu konkretnego sa- są kontrakty typu buy-back lub rozwój ZEWNĘTRZNE mochodu. Producenci rozwijają ofertę oferty wynajmu, które naturalnie zasili- i dopasowują ją do konkretnego klienta, łyby sieć sprzedaży pojazdów używanych.  europejska i lokalna ponieważ to decyduje o ostatecznym sytuacja ekonomiczna wyborze marki. W Polsce koszty zaku- Jak widać, sukces rynkowy zależy od  uregulowania prawne pu odgrywają często największą rolę, wielu działań. Ich suma przynosi zysk więc ogromne znaczenie ma cena oraz w postaci sprzedaży i udziałów rynko- skłonność producenta/dilera do nego- wych. Wszystko zależy od przemyślanych cjacji. Nie należy zapomnieć również działań i właściwej oferty, a to wyni- WARTOŚĆ o dostępności samochodów na stoku. ka wprost z profesjonalnego podejścia Biznes polegający na transporcie wy- i właściwej organizacji sprzedaży. Ran- REZYDUALNA maga szybkiego dostępu do wymaga- kingi sprzedaży jednoznacznie wskazują, (RV) nych pojazdów i importer, przewidując kto radzi sobie z tym najlepiej. // SIERPIEŃ 2016 23

RYNEK SAMOCHODY DOSTAWCZE R PORT Forum biznesowe MENADŻERA PRZEGLĄD RYNKOWYCH NOWOŚCI Bułki z piekarni, zapasowe części dla rzemieślnika, Marek Wieliński Motobiz.pl przesyłki w firmie kurierskiej czy żwir na plac budowy. Transport to różnorodna branża, wymagająca konkretnej, fachowej wiedzy na temat funkcjonalności. Zobaczmy, jak radzą sobie z nim najwięksi gracze w branży, którzy ostatnio zaprezentowali sporo nowości. 24 Forum biznesowe

Partnerem działu jest FIAT PROFESSIONAL TALENTO, FIORINO, FULLBACK I QUBO FIAT QUBO – odświeżony, mały dostaw- czak z Włoch wzbogacony jest o nowe detale: felgi ze stopów lekkich i nowe kolory nadwozia oraz przeprojektowa- ny przód i tył samochodu. Do wyboru mamy 16 różnych konfiguracji siedzeń, a auto oferuje aż do 2500 l maksymal- nej pojemności przestrzeni ładunkowej. Standardowo jest to 330 l. W wersji ze składanym przednim fotelem pasażera samochód może pomieścić przedmioty o długości do 2,5 m. Nieźle, zważając na to, że długość samochodu to zaled- wie 3,9 m. Pod maską może się znaleźć jeden z dwóch silników: benzynowy, wolnossący 1.4 Fire o mocy 77 KM albo Fiat Qubo turbodiesel 1.3 MultiJet2 o mocy 80 KM. Ta druga odmiana jest dostępna w wersji ze zautomatyzowaną, pięciostopniową skrzynią DualogicTM. Przeprojektowa- występuje zautomatyzowana skrzynia no też kabinę pasażerską. Zmieniono biegów Comfort-Matic oraz zasilany kierownicę i grafikę zegarów. Są nowe gazem ziemnym silnik Natural Power. tapicerki. Jako opcja montowany jest sys- Znajdziemy w nim również radio z 5-ca- tem multimedialny z radiem MP3 z 5-ca- lowym ekranem dotykowym i pokrytą lowym ekranem dotykowym, dostępny skórą kierownicę z przyciskami do ob- również z systemem nawigacji satelitar- sługi radia. To samochód dla tych, którzy nej, obejmujący Bluetooth, Audio Stre- potrzebują dużej przestrzeni ładunkowej aming, wejście USB/AUX, 6 głośników i sprawnego poruszania się po mieście. i przyciski do obsługi radia na kierownicy. W standardzie mamy systemy ABS z EBD, FIAT FULLBACK – to nie złudzenie. Ten ESC wraz z ASR, HBA, Hill Holder oraz pick-up powstał w ścisłej współpracy przednie i boczne poduszki powietrzne, z Mitsubishi. W zasadzie mówimy o do- klimatyzację manualną, przystosowanie brze znanym modelu L200. Jedyne róż- do montażu radia (głośniki i antena). Nie nice na zewnątrz i w środku to znaczki może też zabraknąć kluczyka z pilotem, firmowe. Ma być wszechstronny, mocny sterowanych elektrycznie szyb oraz zde- i niezawodny, jak zawodnik footballu rzaków w kolorze nadwozia. Bogatsze amerykańskiego, od którego wziął na- wersje obejmują wspomnianą nawigację zwę. Samochód będzie walczyć w seg- i system multimedialny, światła prze- mencie średniej wielkości pick-upów. ciwmgielne, siedzenie kierowcy z regu- Klienci mają do wyboru trzy wersje nad- lacją odcinka lędźwiowego i podłokietni- wozia, dwie jednostki napędowe, manu- kiem, kanapę tylną dzieloną w stosunku alną lub automatyczną skrzynię biegów Od początku stycznia 60 : 40, tempomat (tylko w wersjach i dwa poziomy wyposażenia. diesel) oraz podgrzewane zewnętrzne do końca lipca lusterka wsteczne w kolorze nadwozia. FIAT TALENTO – dostawczak idealny zarejestrowano Dla jeżdżących w trudnym terenie jest do jazdy po mieście dzięki niewielkim w Polsce 34 231 odmiana Trekking z dołączanym napę- rozmiarom i dużej zwrotności. Solid- dem na wszystkie koła. Cennik zaczyna ny przód, elegancka osłona chłodnicy nowych samochodów się od 44 600 zł brutto. i światła do jazdy dziennej w technologii dostawczych, czyli LED. Ma trzy różne wersje wykończe- o 19,5% więcej niż NOWY FIAT FIORINO – ma przedział ła- nia wnętrza i liczne schowki na drobne dunkowy o pojemności do 2,8 m3 oraz przedmioty o łącznej pojemności 90 l. w analogicznym ładowności do 660 kg. W wyposażeniu Przedział ładunkowy ma długość po- okresie w 2015 r. SIERPIEŃ 2016 25

RYNEK Hyundai H350 Przestrzeń ładunkowa najdłuższej wersji ma wymiary 378/179,5/195,5 cm i może przewozić ładunki do 1,4 t. Dwuskrzydło- we symetryczne tylne drzwi otwierają się pod kątem 90, 180 i 270 stopni, są też przesuwane boczne. Próg załadunku znajduje się 690 mm nad ziemią. Pod- wozie pod zabudowę może mieć skrzy- nie ładunkowe do 4 m długości i 2,32 m szerokości. Pod maską jest 2,5-litrowy diesel CRDi o mocy 149 KM i maksy- malnym momencie 373 Nm lub 170 KM i momencie 422 Nm. Silniki połączono z manualnymi, 6-biegowymi skrzyniami. OPEL COMBO, VIVARO I MOVANO OPEL VIVARO – ten lekki samochód dostawczy jest dostępny jako furgon, kombi, furgon z podwójną kabiną oraz Hyundai H350 to nowy nad 4 m i pojemność od 5,2 do 8,6 m3. platforma z kabiną do zabudowy, z nad- gracz na rynku pojazdów Do wyboru są trzy wersje nadwozia: Fur- woziem o dwóch długościach (L1: 4999 użytkowych. Może stanowić gon, Kombi oraz platforma do adapta- mm oraz L2: 5399 mm), a także w dwóch ciekawą alternatywę dla cji. Gama silników Diesla o pojemności wersjach wysokości (H1: 1971 mm lub Mercedesa Sprintera czy 1,6 l i mocy od 95 do 145 KM obejmuje H2: 2498 mm). Wnętrze nowego Vivaro Volkswagena Craftera. jednostki z technologią TwinTurbo. Jak jest reklamowane jako „nowoczesna, zapewnia producent, osiągi są porów- mobilna przestrzeń robocza”. Mamy nywalne z 2-litrowymi jednostkami, ale do czynienia z prostym i uporządko- o mniejszym spalaniu. Wszystkie silniki wanym rozmieszczeniem schowków spełniają normę Euro 6 i mają techno- i elementów sterowania. Może się stać logię SCR (selektywna redukcja katali- mobilnym biurem – w stałej łączności tyczna). z internetem, dzięki nowym systemom multimedialnym IntelliLink. W konfigu- racji osobowej może być wygodnym, HYUNDAI rodzinnym autem dla 9 podróżnych lub NOWY H350 busem. W modelach użytkowych do- Koreański producent chce konkurować stępne są cztery silniki wysokoprężne z Mercedesem Sprinterem, Volkswa- o mocy od 95 do 145 KM. Jednostka 1.6 genem Crafterem oraz Iveco Daily. Po- BiTurbo CDTI 1.6 o mocy 145 KM i 340 dobnie jak konkurenci H350 ma napęd Nm momentu obrotowego może rozpę- na tylną oś. Samochód o masie do 3,5 t dzić Vivaro do 183 km/h. Ceny odmiany stworzono z myślą o Europejczykach. furgon o dopuszczalnej masie całkowitej Koreańczycy ograniczyli się tu do naj- 2,7 t zaczynają się od 84 880 zł, a odmia- bardziej popularnych wariantów. Model ny kombi od 96 829 zł. H350 występuje w trzech wersjach: fur- gon i podwozie pod zabudowę – do 3,5 t OPEL VIVARO KOMBI – w konfiguracji oraz jako 14- lub 15-osobowy minibus dla 6 osób, bez trzeciego rzędu siedzeń – do 4 t. Wersja furgon jest dostępna można w nim zmieścić do 4 m3 baga- w dwóch długościach nadwozia: 5,5 oraz żu. Występuje w dwóch kategoriach ła- 6,2 m. W dłuższym furgonie mieści się downości: 2,7 i 2,9 t oraz długościach: pięć europalet. Model z krótkim rozsta- 5 i 5,4 m. Wsiadanie i wysiadanie lub wem osi przewiezie cztery europalety. załadunek i rozładunek odbywają się Zależnie od wariantu dostawczy Hyundai przez dwoje przednich drzwi. Są też pomieści od 10,5 do 12,9 m3 ładunków. drzwi przesuwne po stronie pasażera 26 Forum biznesowe

Partnerem działu jest oraz dwoje dwuskrzydłowych drzwi tyl- Opel Vivaro nych. Wariant kombi można zamówić w opcji z drugimi przesuwnymi bocz- nymi drzwiami po stronie kierowcy oraz otwieraną do góry pokrywą bagażnika. W wyposażeniu może się znaleźć radio ze zintegrowanym systemem głośnomówią- cym, komputer pokładowy, elektrycznie sterowane przednie szyby i podgrzewa- ne lusterka, klimatyzacja oraz centralny zamek z pilotem. Komfort podróżowania można zwiększyć, zamawiając podgrze- wane przednie fotele i bezkluczykowy system otwierania drzwi. Jeżeli komuś nie odpowiada klasyczne w tej klasie aut plastikowe wnętrze, może zamówić pakiet Tourer Pack, przygotowany we współpracy z firmą Irmscher, znanym tunerem Opla. OPEL MOVANO – to 188 wariantów nadwozia. Movano jest dostępny i podwójną kabiną, a także platforma dardowym lub podwyższonym dachem. z napędem na przednie lub tylne koła, do zabudowy. Do tego są jeszcze spe- Wnętrze jest czytelne i proste, nie bra- a jego całkowita masa z załadunkiem cjalistyczne zabudowy, jak wywrotka kuje w nim schowków i półek. Wersja wynosi do 4,5 t. Wariant 3,5-tonowy w różnych wariantach wyładowczych. osobowa daje możliwość zamontowania z napędem na tylne koła może mieć Wersje z napędem na przednie koła maksymalnie 7 siedzeń. podwójne lub pojedyncze koła. Wariant mają niski próg załadunku. 4,5-tonowy ma bliźniacze koła w stan- dardzie. Furgony występują w czterech OPEL COMBO – gama obejmuje dwa NISSAN długościach oraz trzech różnych wy- rodzaje nadwozia: o krótkim i długim E-NV200 sokościach nadwozia. Są wersje kom- rozstawie osi: 2755 lub 3105 mm. Oby- NISSAN E-NV200 – nowością jest wersja bi do przewozu 9 osób oraz autobus dwa dostępne jako van lub samochód elektryczna. Auto testowała najpierw ja- dla 17 osób, warianty z pojedynczą osobowy z 5-7 siedzeniami oraz stan- pońska poczta w Jokohamie. Teraz samo- chód można kupić w Polsce. Do napędu zastosowano sprawdzony zespół napę- dowy z Nissana LEAF-a. To połączenie wymagało opracowania ok. 30% nowych podzespołów. Różnice dotyczą wyglądu zewnętrznego i wnętrza, zawieszenia, nowego zestawu akumulatorów oraz układu hamulcowego z bardziej wydaj- nym systemem odzyskiwania energii. Akumulator można naładować w cią- gu 8 godzin ze zwykłego gniazdka. Czas skraca się do 4 godzin, jeżeli samochód zostanie podłączony do gniazda 32-am- perowego, umożliwiającego pobór mocy 6,6 kW. Elektryczny dostawczak Nissana ma zasięg 170 km. Nissan e-NV200 jest dostępny jako kompaktowy furgon oraz pięciomiejscowa wersja osobowa Com- bi. Każda z nich jest oferowana w dwóch poziomach wyposażenia: Acenta oraz Nissan e-NV200 Tekna. Już w bogato wyposażonej wer- sji podstawowej mamy ABS i ESP z BA, SIERPIEŃ 2016 27

RYNEK 6 poduszek powietrznych, elektrycznie koprężny silnik dCi o pojemności 2,3 l. mechanizm różnicowy. Renault ponad- regulowane szyby przednie, komputer Oferta będzie obejmować możliwość to wzbogaciło swoją ofertę o Mastera pokładowy, automatyczną klimatyzację, zabudowy oraz wyposażenia pick-upa w odmianie 4×4. Auto ma podniesione sterowany przyciskami w kierownicy w dodatkowe akcesoria. zawieszenie i blaszaną osłonę pod silni- system audio, Bluetooth oraz wejścia kiem i podwoziem. AUX i USB, podgrzewane przednie sie- RENAULT PRO+ DO JAZDY W TERENIE – dzenia i kierownicę i system inteligent- samochody z gamy Renault Pro+ mogą nego kluczyka. W wersji dostawczej 4,2 zostać wyposażone w jeden ze wzmoc- TOYOTA I PSA m3 przedziału ładunkowego pozwala nionych układów przeniesienia napędu. TOYOTA PROACE, CITROËN SPACETOURER na przewożenie dwóch europalet, a prze- Modele Kangoo Express, Trafic i Master I PEUGEOT TRAVELLER, CZYLI „TROJACZKI suwne drzwi boczne po obu stronach z napędem na przód mogą otrzymać Z VALENCIENNES” nadwozia i szeroko otwierane tylne drzwi system Extended Grip, zaawansowa- Pamiętacie trojaczki z Kolina? Na Salonie ułatwiają załadunek. Ładowność to 770 ny układ elektronicznej kontroli trakcji. Samochodowym w Genewie w 2005 r. kg. Cena Nissana e-NV200 zaczyna się Pozwala on na utrzymanie poślizgu kół zaprezentowano wtedy trzy, blisko spo- od 108 000 zł netto za furgon oraz 112 napędowych, aby usunąć spod nich np. krewnione ze sobą modele. Wszystkie 000 zł netto za wersję Combi. śnieg i uzyskać przyczepność na znajdu- powstawały w fabryce w czeskim Kolinie, jącym się pod nim asfalcie. Drugą tech- każdy z nich był jednak nieco inny i nazy- nologią wykorzystywaną w modelach wał się zupełnie inaczej: Toyota Aygo, Ci- RENAULT Renault Kangoo Express, Trafic i Master troën C1 i Peugeot 107. Dziesięć lat póź- ALASKAN I NOWOŚCI OD RENAULT PRO+ jest X-Track. Jest to rozwiązanie alterna- niej Salon Samochodowy w Genewie był ALASKAN – samochód, dzięki któremu tywne dla układu z napędem na cztery miejscem premiery lekkiego samochodu Renault wchodzi do segmentu dużych koła, kiedy warunki drogowe nie wy- dostawczego – najnowszego, wspólnego pick-upów. Pojazd ma ładowność jed- magają pokonywania przeszkód tere- projektu Toyoty, Peugeota i Citroëna. nej tony. Producent podaje, że Alaskan nowych, ale istnieje konieczność jazdy Nowe trojaczki z zakładów we francu- ma bardzo dobre właściwości terenowe. po trudniejszych niż standardowe tra- skim Valenciennes to mieszanka japoń- Auto ma pięciodrążkową konstrukcję sach. W skrzyni biegów zastosowany skiej technologii i francuskiego stylu oraz zawieszenia. Do napędu posłuży wyso- jest zmodyfikowany, samoblokujący się najwyższych standardów bezpieczeń- Renault Alaskan 28 Forum biznesowe

Partnerem działu jest stwa, co potwierdziły zaliczone na pięć gwiazdek testy Euro NCAP. Nowy produkt Toyota PROACE Toyoty i PSA – w zależności od wersji nadwozia – może być lekkim samocho- dem dostawczym, pojazdem do trans- portu osób albo przestronnym autem rodzinnym. Podobnie jak w przypad- ku trojaczków segmentu A dostawczo- -osobowy samochód występuje w trzech wersjach, markach i nazwach, jako: TO- YOTA PROACE, CITROËN SPACETOURER I PEUGEOT TRAVELLER. To odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie europej- skiego rynku na lekkie pojazdy użytkowe średnich rozmiarów. Bliźniacze modele osobowo-użytkowych samochodów po- jawią się na rynku w tym samym czasie. Będą dostępne w wersjach: Combi, prze- znaczonej dla prywatnych użytkowników, Citroën SpaceTourer oraz Shuttle – do przewozów wahadło- wych dla zawodowych przewoźników. Toyota ProAce będzie oferowana w wer- sjach osobowej i furgon. TOYOTA PROACE VAN – występuje w trzech wersjach nadwozia: Compact, Medium i Long. To auto do ciężkiej pracy, dla małego i średniego, a także dużego biznesu. Dostępne jest w dwóch wer- sjach wyposażenia, trzech rozmiarach nadwozia i z dwiema długościami rozsta- wu osi. Unikatowym wariantem jest od- miana Proace Van Compact. Samochód o długości 4,6 m i rozstawie osi 2,9 m jest najkrótszym autem w segmencie MDV, tworząc nową podklasę. W kabinie znajdują się trzy miejsca siedzące. Część bagażowa ma długość 2,1 m i szerokość Peugeot Traveller 1,6 m, oferując objętość przestrzeni ła- dunkowej na poziomie 4,6 m2. Pozosta- łe wersje to 9-osobowe kombi, wersja z platformą i z dwoma rzędami siedzeń, które umożliwiają montaż specjalistycz- nych typów zabudowy. Te będą dostęp- ne w pierwszym kwartale 2017 r. Pod maską może się znaleźć jeden z pięciu silników Diesla o pojemności 1,6 lub 2,0 l i zakresie mocy od 95 do 180 KM, dysponujący maksymalnym momentem obrotowym do 370 Nm. Silniki współ- pracują z manualną skrzynią biegów, a w przypadku jednostki o mocy 180 KM – z automatyczną. Najoszczędniejsze jednostki zapewniają spalanie na pozio- mie 5,2 l/100 km. Wszystkie spełniają SIERPIEŃ 2016 29

RYNEK Volkswagen Crafter normę Euro 6. Zbiornik AdBlue o po- strzeni ładunkowej od 5,3 do 5,8 m3. skonstruowaną od podstaw przez Vol- jemności 22,5 l wystarcza na pokona- Wersja Long z tym samym rozstawem osi kswagena. Poprzednia generacja była nie ok. 15 tys. km. Standardowe okresy ma wydłużony tylny zwis, który zwiększa spokrewniona z Mercedesem Sprin- międzyprzeglądowe to 2 lata z limitem długość pojazdu do 5,3 m. Samochód terem. Samochód będzie oferowany przebiegu 40 tys. km, co przyczynia się jest dostępny jako furgon, półprzeszklo- w czterech wersjach, trzech długościach do niskich kosztów utrzymania auta. ny lub przeszklony van, wersja z dwoma i trzech wysokościach nadwozia z napę- Wyposażenie obejmuje m.in. automa- rzędami siedzeń i kombi. Część bagażowa dem na przednią lub tylną oś, a także tyczne drzwi przesuwne, trzy miejsca o długości 2,8 m i 1,6 m szerokości za- na cztery koła – 4MOTION, w połączeniu siedzące z przodu, także w wersji Com- pewnia objętość przestrzeni ładunkowej z mechaniczną lub automatyczną skrzy- pact, i nowy system Smart Cargo, który na poziomie 6,1 m3. System Smart Cargo nią biegów. Zaletą będzie niski współ- łączy otwieraną przegrodę z unoszo- zwiększa jego długość do 4 m, a obję- czynnik oporu powietrza – tylko 0,33. nym przednim siedzeniem pasażera, aby tość przestrzeni do 6,6 m3. Wszystkie Pod maską nowe diesle: 2-litrowe TDI zwiększyć długość przestrzeni bagażowej wersje mają przesuwne drzwi oraz po- w czterech wariantach mocy: 102, 122, o 1,16 m, a ładowność o 0,5 m3. Wer- dwójne tylne drzwi (50 : 50), otwiera- 140 lub 177 KM w wersji TDI BiTurbo. sja Compact jest dostępna w wersjach ne na szerokość 180 stopni. Jako opcja Nie zabraknie systemów asystujących częściowo i całkowicie przeszklonej oraz występują także tylne drzwi unoszone kierowcy, w tym ESP ze stabilizacją toru furgon. Samochód wyposażono w trzy do góry. Wszystkie typy nadwozia mają jazdy przyczepy, automatycznego ma- fotele w jednym rzędzie. System Smart 2,2 m szerokości i 1,9 m wysokości. Ich newrowania z przyczepą i adaptacyjnego Cargo zwiększa ładowność auta do naj- maksymalna ładowność wynosi 1400 kg. tempomatu czy automatycznej korekty wyższej w klasie wartości 5,1 m3, dzię- Boczne drzwi mogą mieć szerokość wy- toru jazdy przy bocznych podmuchach ki wydłużeniu przestrzeni bagażowej starczającą do załadowania europalety. wiatru. Są boczne i kurtynowe poduszki do 3,3 m. Wersja Medium jest dostępna powietrzne i pełna gama systemów in- z nadwoziem furgon, jako półprzeszklony fotainment, a także reflektory LED z funk- lub przeszklony van, z dwoma rzędami VOLKSWAGEN cją doświetlania zakrętów. siedzeń, w wersji kombi i z platformą. NOWY CRAFTER I AMAROK Ma długość 4,9 m i rozstaw osi 3,2 m. VOLKSWAGEN CRAFTER – przede VOLKSWAGEN AMAROK V6 – teraz może Wraz z systemem Smart Cargo maksy- wszystkim będzie produkowany w Pol- mieć pod maską turbodiesla V6 o mocy malna długość przestrzeni bagażowej sce, a dokładniej – we Wrześni. Naj- 224 KM i 550 Nm maksymalnego mo- wynosi od 2,5 do 3,7 m, a objętość prze- nowsza generacja auta jest pierwszą mentu obrotowego. Otrzymał nową 30 Forum biznesowe

Partnerem działu jest stylistykę przodu nadwozia i specjalne MERCEDES KLASA V – zyskał nowe orurowanie, 20-calowe obręcze, bik- możliwości dodatkowego wyposażenia, senonowe reflektory i światła do jazdy m.in. szklany rozsuwany dach i central- dziennej w technologii LED. Stylistyka ny podłokietnik z lodówką. Do sprze- nowego Amaroka jest bardziej wyra- daży wprowadzono linię AMG, która zista. W najmocniejszej wersji rozwija nadaje bardziej agresywny i sportowy prędkość 193 km/h. Do 100 km/h przy- charakter, i nowe elementy wyposa- spiesza w 7,9 s. Nowy silnik V6 dostępny żenia dodatkowego, dostępne rów- jest w trzech wersjach mocy, w tym 163 nież dla wersji Marco Polo. Jest także i 204 KM. Wszystkie wersje spełniają nowa, bardzo bogata wersja Exclusive. normę Euro 6. W wersji z ośmiostop- Na polu usług mobilnych do Klasy V niową automatyczną skrzynią biegów zostały wprowadzone znane z samo- ma spalać ok. 7,6 l ON na 100 km. Nowy chodów osobowych usługi Mercedes Amarok ma długość 5,25 m oraz szero- me connect. Można je zamówić z każdą kość 2,23 m. Stylistykę pick-upa zmienio- fabrycznie nową Klasą V od daty pro- no tak, by zainteresował również grupę dukcji 09.2016. Dla starszych samo- nabywców zainteresowanych SUV-ami. chodów, które nie zostały fabrycznie Kierowcę i pasażerów chronią poduszki wyposażone w moduł komunikacyjny, boczne i kurtynowe. Sprzęt multime- przygotowany został „Mercedes me dialny może mieć takie udogodnienia, adapter” – rozwiązanie instalowane jak App-Connect, Guide & Inform czy w złączu diagnostycznym OBD II, które Car-Net. Dzięki nim i za pomocą złącza zapewnia dostęp do usług. Fiat, Renault, Ford, USB aplikacje dostępne na smartfony Peugeot i Iveco to można przenieść do samochodowych MERCEDES CITAN TOURER – osobowa najpopularniejsze multimediów, by korzystać z nich przez wersja benzynowa dostępna jest teraz dotykowy ekran Amaroka. Guide & In- również z automatyczną, 6-biegową, marki w segmencie form poszerza np. zakres działania na- dwusprzęgłową skrzynią. // aut dostawczych. wigacji, dostarczając informacji on-li- ne w czasie rzeczywistym. Regulowane w 14 położeniach fotele ergoComfort dla kierowcy i pasażera ukształtowano Mercedes Citan zgodnie z wymogami zapewniającymi zdrowie kręgosłupa. Na skrzyni ładun- kowej czterodrzwiowego Amaroka, tak jak dotychczas, mieści się w poprzek eu- ropaleta. Zależnie od wersji auto można obciążyć ładunkiem o masie ponad tony. Niektóre wersje mogą ciągnąć przyczepę o masie 3,5 t. MERCEDES SPRINTER, KLASA V I CITAN PO ZMIANACH MERCEDES SPRINTER – zyskał nową kategorię wagową. Dziś można już na- być ten samochód w wersji o fabrycznej DMC 5,5 t. Dotychczas fabryczny wariant wagowy wynosił maksymalnie 5 t. Roz- wiązanie 5,5 t znacznie ułatwia sprawę, szczególnie tym, którzy potrzebują zabu- dów. Drugą nowością jest moderniza- cja podstawowych silników, a co za tym idzie – wzrost mocy do odpowiednio 114 i 143 KM (20- i 10-proc. wzrost momentu obrotowego). SIERPIEŃ 2016 31

RYNEK FORDY TRANSIT CUSTOM I TRANSIT PO MODERNIZACJI Ford w ciągu ostatnich lat całkowicie odnowił gamę Wojciech Kaczałek użytkowych modeli z rodziny Transit. Producent cały czas modernizuje swoje pojazdy i dopasowuje je do wymagań rynku. Teraz do oferty wprowadza nowy silnik wysokoprężny, oszczędniejszy od stosowanego dotychczas o kilkanaście procent. F ord w ubiegłym roku, po raz pierwszy Jak podaje sam Ford, najważniejszymi Motor ten został opracowany od pod- od 19 lat, zajął w Europie pierwsze modelami w gamie aut dostawczych są staw. Zastępuje on w gamie Forda silnik miejsce pod względem sprzedaży samo- Transit Custom oraz Transit. Samochody 2.2 TDCi. Jednostka spełnia rygorystycz- chodów użytkowych. Łącznie dostarczył te zostały odmłodzone. Najważniejszą ną normę Euro 6 (wymaga ona m.in. klientom 280 000 pojazdów tego typu, zmianą jest zastosowanie w tych samo- obniżenia emisji NO o 55%), która dla x co było o 23% lepszym wynikiem w po- chodach nowego, 2-litrowego silnika nowych pojazdów dostawczych zacznie równaniu z 2014 r. Diesla z linii EcoBlue. obowiązywać od 1 września tego roku. 32 Forum biznesowe

Partnerem działu jest Ford przetestował nowy silnik na dy- pasek rozrządu i pas napędowy pompy trol, który przyhamowuje auto po zbyt stansie 5 mln km. Producent zaprosił olejowej o konstrukcji typu „pasek w ole- szybkim wejściu w zakręt, oraz układ za- do współpracy swoich klientów, którzy ju”, a także głowica cylindrów, usztywnio- pobiegający przechyłowi i wywróceniu eksploatowali samochody wyposażone na rama drabinowa, blok cylindrów oraz pojazdu – Roll Stability Control. w motory EcoBlue w rzeczywistych wa- miska olejowa opracowane pod kątem Ponadto dostawcze Fordy mogą zo- runkach, i pokonali łącznie 400 000km. jak najmniejszych wibracji. stać wyposażone w znane z modeli oso- bowych układy korzystające z systemu kamer i radarów: system zapobiegania NOWE ROZWIĄZANIA WIĘKSZE OSZCZĘDNOŚCI kolizjom Pre-Collision Assist z funkcją wy- W modelach Ford Transit i Transit Cu- Czemu służą wymienione rozwiązania? krywania pieszych Pedestrian Detection, stom 2-litrowy silnik EcoBlue będzie Dzięki nim jednostka EcoBoost odznacza inteligentny tempomat i system rozpo- dostępny w trzech wariantach mocy: się niższym tarciem i większą wydajno- znawania znaków drogowych. 105, 130 i 170 KM. Każda wersja dys- ścią. Ma większą kulturę pracy niż starszy ponuje większym momentem obroto- motor, jest cichsza i bardziej oszczędna. wym w porównaniu z porównywalną Modele Transit wyposażone w opcjo- CORAZ BLIŻEJ OSOBÓWEK odmianą starszego silnika o pojemności nalny układ Auto Start-Stop emitują Modele Transit Custom i Transit mieliśmy 2,2 l (najsłabszy wariant o 50 Nm, średni od 174 g CO /km. Średnie zużycie pali- okazję przetestować podczas pierwszych 2 o 35 Nm, a najmocniejszy o 20 Nm). Przy wa wynosi od 6,6 l/100 km i jest niższe jazd, które odbyły się w okolicach Ham- 1250 obr./min moment w jednostkach w stosunku do 2.2 TDCi o 10%. burga. Auta zostały dociążone ładunkiem z nowej linii jest wyższy aż o 20%. W przypadku mniejszego Transita Cu- o wadze 400 kg w celu zasymulowania Fordowi udało się uzyskać lepsze osią- stom emisja CO zaczyna się od 157 g/ normalnych warunków eksploatacji. 2 gi w porównaniu z poprzednim silnikiem km. Średnie zużycie paliwa w najbardziej W autach zastosowano nowe amor- przez zastosowanie wielu nowoczesnych oszczędnej wersji wynosi 6,1 l/100 km, tyzatory tylne. Układ kierowniczy został rozwiązań technologicznych. Diesel EcoB- czyli jest mniejsze niż w starszym mo- przeprojektowany. Samochodami po- lue to pierwsza jednostka marki spod torze o 13%. dróżowaliśmy po pagórkowatych, pod- znaku niebieskiego owalu, w której zo- Według szacunków Forda pokonując miejskich drogach. Dostawcze Fordy, stał użyty zintegrowany system doloto- dystans 130 000 km modelem Transit Cu- bez względu na długość czy wysokość, wy z układem wlotów powietrza zbudo- stom z nowym silnikiem o mocy 105 KM, prowadzą się pewnie i przewidywalnie, wanym na zasadzie odbicia lustrzanego. można zaoszczędzić do 5000 zł w porów- szczególnie jeśli weźmie się pod uwa- Przepływ powietrza odbywa się w kie- naniu z autem z dotychczas stosowanym gę ich wielkość. Nawet osoba, która nie runku zgodnym z ruchem wskazówek motorem o mocy 100 KM. Producent ma na co dzień styczności z pojazdami zegara dla cylindrów numer jeden i dwa, podaje również, że koszty eksploatacji o tak dużych gabarytach, nie będzie mieć a dla cylindrów numer trzy i cztery – zostały obniżone dzięki wydłużonym problemów z manewrowaniem. Zawie- w kierunku przeciwnym. Nowe wtryski- do 2 lat lub 60 000 km okresom mię- szenie sprawnie wybiera nierówności. wacze wtryskują paliwo do cylindrów dzyprzeglądowym. Silnik EcoBlue faktycznie odznacza się do sześciu razy na cykl spalania. Każ- Trzeba jednak dodać, że w celu speł- wysoką kulturą pracy. W porównaniu ze dy wtrysk trwa tylko 250 mikrosekund nienia norm emisji Euro 6 w nowym sil- starszym motorem jednostka generuje (0,00025 sekundy) i dostarcza 0,8 mg niku zastosowano układ spalania z sys- o 4 decybele mniej hałasu na biegu jało- oleju napędowego. Jest to odpowied- temem selektywnej redukcji katalitycz- wym. Nie jest to tylko sucha liczba. W ka- nik jednego kryształku cukru. Tak mała nej gazów wydechowych. Innymi słowy, binie nie jest głośno. Wyjątek stanowi ilość paliwa jest wtryskiwana przez osiem w samochodzie trzeba uzupełniać Ad- najsłabsza, 105-konna odmiana, którą stożkowych otworów, z których każdy Blue, co wiąże się z dodatkowymi kosz- trzeba wkręcać na wyższe obroty niż inne ma średnicę 120 mikronów, co odpowia- tami. Wydatki na czynnik stają się jednak warianty, aby sprawnie podróżować. da grubości ludzkiego włosa. standardem, który trzeba uwzględniać Wnętrze jest wykonane z dość twar- Inną nowinką jest turbosprężarka we flotowym budżecie. dych, ale łatwych do utrzymania w czy- o niskiej bezwładności. Wirnik turbiny, stości materiałów. W Transicie Custom o średnicy o 10% mniejszej niż dotych- wyposażonym w system SYNC zastoso- czas, jest wykonany z Inconelu, stopu BEZPIECZEŃSTWO wano kolorowy wyświetlacz o przekąt- wykorzystywanego np. w silnikach ra- Modernizacja Transita Custom i Transita nej 4 cali. Dotychczas montowano ekran kietowych. Średnica wirnika kompreso- objęła też systemy z dziedziny bezpie- 3,5-calowy. Z kolei do Transita można ra wykonanego z aluminium lotniczego czeństwa. Standardowy układ elektro- zamówić system SYNC 2 (z wyświetla- została zredukowana o 15%. nicznej kontroli stabilności ESC ma trzy czem 6-calowym) umożliwiający obsługę Kolejne innowacje to m.in. 10-milime- nowe funkcje: system stabilizacji pojazdu telefonu, systemu audio oraz nawigacji trowy offset wału korbowego, zminimali- podczas bocznych podmuchów wiatru satelitarnej przy użyciu komend głoso- zowana średnica łożysk wału korbowego, Side Wind Stabilisation, układ Curve Con- wych. // SIERPIEŃ 2016 33

FIRMA MIESIĄCA / UNI-TRUCK PROFESJONALIZM WYNIKAJĄCY Z 20 LAT DOŚWIADCZENIA UNI-TRUCK UNI-TRUCK to jedna z największych autoryzowa- ul. Rokicińska 168 92-412 Łódź nych sieci sprzedaży i obsługi serwisowej pojazdów marek IVECO, FIAT Professional oraz JELCZ w Pol- sce. Firma, która w tym roku świętuje 20-lecie dzia- łalności, cały czas dynamicznie się rozwija. 34 34 Forum biznesowe Forum biznesowe

ARTYKUŁ SPONSOROWANY Tworząc nowoczesne i wszechstronne CENTRUM SPRZEDAŻOWO-SER- UNI-TRUCK ma wiele propozycji WISOWE, spółka opierała się na dwóch filarach: dostępie do najnowo- skrojonych pod potrzeby klientów cześniejszych technologii diagnostycznych i najlepszych specjalistach instytucjonalnych, w tym Serwiso- w branży pojazdów dostawczych i ciężarowych nastawionych na jakość. wy Program Flotowy. Dlatego klienci są obsługiwani w nowoczesnych halach serwisowych, przez wykwalifikowanych i bardzo doświadczonych pracowników, niejed- nokrotnie związanych ze spółką od początków jej działalności w 1996 r. Firma świadczy usługi związane z serwisowaniem pojazdów marek IVECO, FIAT Professional oraz JELCZ, zarówno w zakresie gwarancyjnym, jak i pogwarancyjnym. Ponadto prowadzi serwis pogwarancyjny po- jazdów dostawczych i ciężarowych innych producentów. UNI-TRUCK dysponuje pełną ofertą oryginalnych części zamiennych, a na życzenie klienta również zamienników. Przedsiębiorstwo zajmuje się kompleksową likwidacją szkód powy- padkowych. W ramach tej usługi do klienta jest przypisywany stały opiekun, a konsultacja prawna w wypadku sporu z ubezpieczycielem jest wliczana w cenę. UNI-TRUCK ma wiele propozycji skrojonych pod potrzeby klientów instytucjonalnych, w tym Serwisowy Program Flotowy. Klienci flotowi mogą skorzystać z usługi door to door, czyli odbioru i odstawienia po- jazdu we wskazane miejsce przed i po naprawie. Bardzo przydatnymi rozwiązaniami są serwis mobilny (drobne naprawy w trasie lub u klien- ta) oraz możliwość skorzystania z samochodu zastępczego. Dodatko- wo dla Sił Zbrojnych RP, które są głównym klientem spółki w zakresie marki JELCZ, przygotowano serwisową ofertę specjalną, dostosowaną do wyjątkowych potrzeb Wojska Polskiego. W swoich salonach samochodowych firma zapewnia profesjonalne do- radztwo przy wyborze i zakupie pojazdów dostawczych i ciężarowych, jak również ułatwia dobór zabudów, które będą najlepiej dostosowane do indywidualnych potrzeb każdego klienta. UNI-TRUCK prowadzi również doradztwo przy doborze najkorzystniejszych produktów leasingowo-kre- dytowych oraz ubezpieczeniowych najlepszych banków i towarzystw. Firma wciąż rozszerza swoją działalność. Obok salonów dilerskich i ser- wisów działają także okręgowe stacje kontroli pojazdów oraz bardzo nowoczesne myjnie dla pojazdów ciężarowych i dostawczych. UNI-TRUCK stale rozbudowuje swoją sieć, aby zapewnić klientom usługi na jak największym obszarze kraju. Niedawno do już funkcjonujących oddziałów we Wrocławiu, Nadarzynie, Warszawie, Zielonej Górze, Zgie- rzu i Gorzowie Wielkopolskim dołączył nowoczesny obiekt w Łodzi. Jest to jedno z największych i najnowocześniejszych centrów sprzedażo- wo-serwisowych marek IVECO, FIAT Professional oraz JELCZ w Polsce. Obiekt jest położony w bardzo dogodnej lokalizacji (ul. Rokicińska 168, 92-412 Łódź), zaledwie 10 minut od centrum miasta i tuż przy węźle na autostradzie A1, co zapewnia łatwy dojazd do autostrady A2 oraz dróg ekspresowych S8 i S14. Więcej szczegółów znajdą Państwo na stronie: www.uni-truck.eu. 35 SIERPIEŃ 2016 SIERPIEŃ 2016 35


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook