การใช้เครื่องหมายวรรคตอน

การใชเ้ ครอ่ื งหมาย วรรคตอน

การใชเคร่ืองหมายวรรคตอน เครื่องหมายวรรคตอน คอื เครื่องหมายท่ีใชเขียนกํากบั คาํ กลุมคาํ ประโยค หรอื ขอความใหเ ดน ชัดเพ่อื ใหอา นไดถกู ตอ ง และชว ยใหผูอา นเขา ใจ ความหมายไดช ัดเจนขน้ึ เครอ่ื งหมายวรรคตอนในภาษาไทย มีดงั นี้ 1. มหัพภาค ช่ือเครอื่ งหมายวรรคตอน มีรูปดังน้ี . มหี ลักเกณฑก ารใชดงั น้ี 1. ใชเพอื่ แสดงวา จบประโยคหรอื จบความ เชน กรี น. กระดกู แหลมท่ีหวั กงุ . 2. ใชเ ขยี นไวห ลังตวั อกั ษร เพื่อแสดงวา เปน อกั ษรยอ เชน ม.ค. คาํ เตม็ วา มกราคม 3. ใชเขยี นไวข า งหลังตวั อกั ษรหรือตวั เลขที่บอกลาํ ดับขอ เชน 1. ก. หรือ 1. 1. ข. 2. 4. ใชค น่ั ระหวา งชัว่ โมงกบั นาทีเพื่อบอกเวลา เชน 9.30 น. อานวา เกา นาฬกิ าสามสิบนาที 5. ใชเ ปนจุดทศนยิ ม แลวจดุ ทศนยิ มใหอ านตัวเลขเรยี งกนั ไป เชน 2.345 อานวา สองจุดสามส่หี า ยกเวน ในกรณีเงนิ ตรา ถา อานเปนหนว ยเงนิ ตราได ใหอ านตาม หนว ยเงินตรานั้น เชน 10.50 บาท อา นวา สบิ บาทหาสบิ สตางค

2. จลุ ภาค ชือ่ เครือ่ งหมายวรรคตอน รูปดงั น้ี , มหี ลักเกณฑการใชดงั นี้ 1. ใชค น่ั จาํ นวนเลขนับจากหลักหนว ยไปทีละ 3 หลกั เชน 1,500 อานวา หนึ่งพนั หา รอ ย 2. ใชแ ยกวลหี รืออนปุ ระโยคเพอื่ กันความเขาใจสบั สน เชน นายเทิดศักดิ์ทนี่ ั่งคกู ับนางยุพด,ี เปนผอู าํ นวยการโรงเรยี น 3. ใชค่ันคาํ ในรายการทีเ่ ขยี นตอ ๆ กัน ต้ังแต 3 รายการขึน้ ไป โดย เขียนคน่ั แตล ะรายการ สว นหนา คํา \"และ\" หรอื \"หรือ\" ท่ีอยหู นา รายการ สดุ ทายไมจ าํ เปน ตองใสเครือ่ งหมายจุลภาค เชน พระรตั นตรยั คือ แกว 3 ประการ หมายถงึ พระพทุ ธ, พระธรรม และพระสงฆ 4. ใชในการเขยี นบรรณานกุ รม ดรรชนี และนามานุกรม เชน คกึ ฤทธิ์ ปราโมช, ม.ร.ว. 5. ใชใ นหนงั สอื ประเภทพจนานุกรมเพอื่ ค่นั ความหมายของคาํ ท่ีมี ความหมายหลาย ๆ อยา ง เชน บรรเทา ก. ทเุ ลาหรอื ทําใหท ุเลา, ผอนคลาย หรอื ทาํ ใหผอ นคลายลง 3. วงเล็บ หรือ นขลิขติ ชอื่ เครอื่ งหมายวรรคตอน รูปดังน้ี ( ) มหี ลกั เกณฑก ารใชดงั ตอ ไปน้ี 1. ใชกนั ขอ ความทีข่ ยายหรืออธบิ ายไวเ ปน พิเศษ เพือ่ ชว ย ใหเขา ใจขอความน้ันไดแ จมแจงขึ้น เชน มนษุ ยไดสรา งโลภะ (ความโลภ) โทสะ (ความโกรธ) และโมหะ (ความหลงผิด) 2. ใชกันขอ ความท่ีบอกทมี่ าของคําหรือขอความ เชน ชลี (กลอน) ก. อัญชลี, ไหว

3. ใชก บั หวั ขอที่เปนตวั อกั ษรหรือตัวเลข ซง่ึ อาจจะใชเพียง เคร่อื งหมายวงเล็บปด ก็ได เชน (ก) หรือ ก) (ข) หรอื 1) 4. ใชกบั นามเต็มทเ่ี ขยี นใตลายมอื ชือ่ เชน วัชรพงศ โกมทุ ธรรมวิบูลย (นายโกมทุ โกมุทธรรมวิบลู ย) การอานออกเสยี งขอ ความทมี่ เี ครื่องหมายวงเล็บ มวี ิธกี ารอานหลายวิธี สุดแทแตกาลเทศะ โอกาสหรือจดุ ประสงคของการสอื่ สาร เชน ถา จะอาน เพ่ือใหผ ูฟง จดจาํ ไวใ หถกู ตอ ง ถา เปนขอความสน้ั ๆ ควรอานวา \"วงเลบ็ \" ตวั อยา ง พระยาศรสี ุนทรโวหาร (ภ)ู อา นวา พระยาศรสี นุ ทรโวหารวงเลบ็ ภู หรอื พระยาศรสี นุ ทรโวหารภู ก็ได ถา ขอความนั้นยาวมาก ใหอ านวา \"วงเล็บเปด \" แลว อานขอ ความใน วงเล็บจนจบ แลว อา นวา \"วงเลบ็ ปด\" หรอื อาจเสริมขอความวา \"ตอ ไปน้เี ปน ขอความในวงเลบ็ \" เมื่ออานหมดขอ ความก็อานวา \"หมดขอความในวงเล็บ\" ก็ได 4. ยัติภงั ค ชอ่ื เครอื่ งหมายหมายวรรคตอน รูปดงั น้ี - อาจใชไ ดหลายขนาด แตไ มค วรเกิน 2 ชอ งตวั อักษร มหี ลักเกณฑก ารใชด งั น้ี 1. ใชเ ขียนไวทสี่ ุดบรรทัดเพอื่ ตอ พยางคห รอื คาํ สมาส ซ่ึง จําเปน ตอ งเขียนแยกบรรทดั กนั เน่ืองจากมาอยตู รงสุดบรรทัด และไมม ีที่พอจะ บรรจุคาํ เต็มได เชน .......................................................................................................ตาํ แหนง ประ- ธานสภาผูแ ทนราษฎร

2. ใชเ ขียนไวท า ยวรรคหนาในบทรอยกรอง เพ่อื ตอ พยางค หรือคาํ สมาส ทจี่ ําเปนตองเขยี นคาบบรรทัดกัน เพอ่ื ใหถ กู ตอ งตามฉนั ทลกั ษณ เชน คนเดด็ ดบั สูญสงั - ขารรา ง 3. ใชแ ยกพยางคเ พื่อบอกคําอา น โดยเขยี นไวระหวาง พยางคแตละพยางค เชน เสมา อา นวา เส-มา 4. ใชใ นความหมายวา \"และ\" หรือ \"กับ\" เชน ภาษาตระกลู ไทย - จีน (และ) 5. ใชในความหมายวา \"ถงึ \" เพ่อื แสดงชว งเวลา จาํ นวน สถานที่ (เวลาเขยี นหรอื พมิ พใหเวน หนาและหลงั เคร่อื งหมาย - ประมาณ 1 ชว ง ตวั อักษร) เชน เวลา 9.00 - 10.30 น. อา นวา เวลาเกา นาฬกิ าถงึ สบิ นาฬกิ าสามสบิ นาที 6. ใชเ ขียนแสดงลําดับยอยของรายการที่ไมต องใสตัวอกั ษร หรอื ตัวเลขนอกลาํ ดบั งาน มีรายการคราว ๆ ดงั นี้ - พธิ เี ปดงาน - รําอวยพร - ดนตรบี รรเลง - ปด งาน 5. อัญประกาศ ชอื่ เคร่ืองหมายวรรคตอน รูปดังน้ี \" \" มีหลักเกณฑก ารใชดงั น้ี 1. ใชเ พ่อื แสดงวาคาํ หรอื ขอความนัน้ เปน คําพูดหรือความ นกึ คิด เชน ครพู ดู กบั นักเรียนวา \" ขอใหทกุ คนตงั้ ใจจรงิ แลว จะประสบ ความสําเร็จ \"

2. ใชเ พอื่ แสดงวา คาํ หรอื ขอความนั้นคัดมาจากท่ีอื่น เชน สนุ ทรภูเขียนเตือนใจเรื่องความมไี มตรีตอ กันไวในเรอื่ ง พระอภัยมณตี อนหน่ึงวา \" ปรารถนาสารพดั ในปถ พี เอาไมตรีแลกไดดังใจจง \" 3. ใชเ พื่อเนน คําหรือขอ ความนัน้ ใหเดนชดั ขนึ้ เชน คําวา \"ตะโก\" พจนานกุ รมฉบบั บณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใ หค วามหมายไวว าหมายถึง \" ชื่อขนมชนิดหนึ่งทําดว ยแปง ขาวเจากวน เขา กับนาํ้ ตาล ใสแ หว หรอื ขาวโพดเปน ตน กไ็ ด หยอดหนาดวยกะทิกวนกับแปง \" ในการอา นออกเสียง เมอื่ มเี คร่ืองหมายอัญประกาศเปด ใหอ า น วา \"อญั ประกาศเปด \" และเม่อื ถงึ เครื่องหมายอญั ประกาศปด ใหอ า นวา \"อัญประกาศปด\" 6. ปรัศนี ชอื่ เครอ่ื งหมายวรรคตอน รูปดังน้ี ? มหี ลกั เกณฑการใชด งั ตอไปนี้ 1. ใชเ ม่ือส้ินสุดความหรือประโยคทเ่ี ปน คาํ ถาม เชน ทําไมเธอถงึ มาโรงเรียนสาย? 2. ใชห ลังขอ ความเพ่ือแสดงความสงสยั หรอื ไมแ นใ จ มัก เขียนอยูในวงเล็บ เชน กฤษฎาธาร (กรดิ สะดาทาน) น. พระทีนัง่ ทท่ี ําขึน้ สาํ หรับเกียรติยศ (?)

7. อัศเจรีย ช่ือเคร่อื งหมายวรรคตอน รูปดังน้ี ! มหี ลกั เกณฑการใชด งั น้ี 1. ใชเ ขียนหลงั คาํ วลี หรือประโยคท่ีเปนคําอุทาน เชน อ้ือฮือ ! มากจงั เลย 2. ใชเ ขยี นหลงั คําเลียนเสยี งธรรมชาติ เพอื่ ใหผ อู า นทาํ เสียงไดเหมาะสมกบั เหตกุ ารณใ นเรือ่ งนัน้ ๆ เชน โครม ! 8. ไมย มก หรอื ยมก ชือ่ เคร่ืองหมายวรรคตอน รูปดังน้ี ๆ มีหลักเกณฑก ารใชดงั น้ี ใชเ ขียนหลงั คาํ วลี หรอื ประโยค เพื่อใหอ านซ้ําคาํ วลี หรอื ประโยค อีกคร้ังหนึง่ ตัวอยาง 1. เดก็ เล็ก ๆ อา นวา เด็กเลก็ เลก็ 2. ในวนั หนงึ่ ๆ อา นวา ในวนั หนึ่งวนั หนง่ึ 3. แตล ะวัน ๆ อานวา แตล ะวนั แตล ะวนั 9. ไปยาลนอย หรอื เปยยาลนอ ย ชอ่ื เครอ่ื งหมายวรรคตอน รูปดังนี้ ฯ มหี ลกั เกณฑการใชดงั น้ี 1. ใชล ะคาํ ทีร่ ูกันดีแลวโดยละสว นทายไวเ หลือแตส วนหนา ของ คําพอเปนที่เขา ใจ เชน กรงุ เทพฯ คําเตม็ คือ กรงุ เทพมหานคร 2. ใชละสวนทา ยของวสิ ามานยนาม ซึ่งไดก ลา วมากอนแลว เชน มหามกฎุ ราชวิทยาลยั เขียนเปน มหามกฎุ ฯ

10. ไปยาลใหญ หรือ เปยยาลใหญ ชื่อเครื่องหมายวรรคตอน รูปดงั น้ี ฯลฯ มหี ลักเกณฑก ารใชด งั ตอไปนี้ 1. ใชส ําหรบั ละขอ ความขางทา ยท่อี ยใู นประเภทเดยี วกนั ซง่ึ ยงั มอี ีกมาก แตไมไ ดน ํามาแสดงไว เชน สิ่งของทซ่ี อ้ื ขายกันในตลาดมี เนือ้ สัตว ผัก น้าํ ตาล นํา้ ปลา ฯลฯ การอา นเครือ่ งหมายไปยาลใหญหรือเปยยาลใหญที่อยขู าง ทายขอ ความใหอา นวา \"ละ\" หรอื \"และอ่ืน\" 2. โบราณใชละคาํ หรือขอ ความที่อยตู รงกลางก็ได โดยบอก ตอนตนและตอนจบไว เชน พยญั ชนะไทย 44 ตัว มี ก ฯลฯ ฮ การอานเครอ่ื งหมายไปยาลใหญ ทอี่ ยตู รงกลางขอความ อา นวา \"ละถงึ \" 11. ไขปลาหรอื จุดไขป ลา ชือ่ เครอื่ งหมายวรรคตอน รูปดงั นี้ .... มีหลกั เกณฑการใชด ังตอไปนี้ 1. ใชสาํ หรบั ละขอความท่ไี มจ ําเปนหรอื ไมตองการกลา ว เพือ่ จะช้ีวา ขอ ความทนี่ ํามากลาวนั้นตดั ตอนมาเพยี งบางสวน ใชไดท ั้งตอน ขึ้นตน ตอนกลาง และตอนทายขอความ โดยใชละดวยจดุ อยา งนอ ย 3 จดุ เชน \" ...ภาษาไทยนั้นเปน เคร่ืองมอื อยา งหนึ่งของชาติ ภาษา ทั้งหลายเปน เคร่อื งมือของมนษุ ยช นดิ หน่ึง คือ เปนทางสําหรับแสดงความ คิดเหน็ อยา งหนงึ่ เปน สง่ิ สวยงามอยางหนึ่ง เชนในทางวรรณคดี เปน ตน ฉะน้ัน จงึ จาํ เปน ตองรกั ษาเอาไวใ หด ี ประเทศไทยนัน้ มีภาษาของเราเองซงึ่ ตองหวงแหน ... เรามโี ชคดีทม่ี ีภาษาของตนเองแตโบราณกาล จึงสมควรอยา งยิ่งท่ีจะรักษาไว

2. ในบทรอ ยกรอง ถา ละขอ ความตัง้ แต 1 บรรทัดขนึ้ ไป ใหใ ชเครือ่ งหมายไขปลา หรอื จุดไขปลา ยาวตลอดบรรทดั เชน เรอื่ ยเรอื่ ยมารอนรอน ทิพากรจะตกตํา่ สนธยาจะใกลค า่ํ คํานึงหนาเจาตราตรู .............................................................................. ปกษมี ีหลายพรรณ บางชมกันขนั เพรียกไพร ย่ิงฟง วงั เวงใจ ลว นหลายหลากมากภาษา ในการอา นออกเสยี ง เมือ่ มเี ครอ่ื งหมายไขปลา หรือ จดุ ไขป ลา ตาม ตัวอยา งขางตนควรหยดุ เล็กนอ ยกอน แลวจงึ อานวา \"ละ ละ ละ\" แลวหยดุ เล็กนอยกอ นอา นขอ ความตอไป 12. สญั ประกาศ ช่อื เครื่องหมายวรรคตอนรูปดังน้ี ___ มหี ลกั เกณฑก ารใชดังนค้ี อื ใชขีดไวใตคําหรือขอความที่สาํ คัญ เพอ่ื เนน ใหผอู านสังเกตเปนพเิ ศษ เชน หลักการอานตวั เลขมีตีพมิ พรวมอยใู นหนงั สืออา นอยางไร- เขยี นอยางไร 13. บุพสัญญา ช่ือเครอ่ื งหมายวรรคตอนรปู ดงั น้ี \" มหี ลกั เกณฑก ารใชด ังนี้คือ ใชแทนคําหรอื ขอ ความท่ีอยูบรรทัดบน เพื่อไมต องเขียนซา้ํ อีก แตเ วลาอานตอ งอา นซ้าํ คาํ หรอื ขอ ความขางบนนนั้ ดวย ถา เปน คาํ คําเดยี วหรือเปนขอความไมย าวนกั ใหใสเ ครอื่ งหมาย 1 ตัวแตถ า เปนขอความยาว จะใสเ คร่อื งหมายเกิน 1 ตวั ก็ได เชน ขนั นํ้าพลาสติก จาํ นวน 3 ใบ ใชต ักนาํ้ อาบและด่ืมเวลาเชา \" อลูมเิ นยี ม \" 4 ใบ \" \" เย็น

14. ทบั ชอื่ เครื่องหมายวรรคตอนรปู ดงั น้ี / อาน \"ทับ\" เวลาเขียนไมตองเวน วรรคหนาและหลังเครื่องหมาย มีหลกั เกณฑก ารใชด งั นี้ 1. ใชข ดี หลังจาํ นวนเลข เพอ่ื แบง จํานวนยอยออกจาก จาํ นวนใหม สว นมากเปนบานเลขที่ และหนงั สอื ราชการ สําหรบั การอาน บา นเลขท่ี มีหลักการอานดังนี้ บา นเลขทีท่ ่ีมเี คร่อื งหมายทับ \"/\" และบานเลขที่ทีไ่ มมี เครื่องหมายทับ \"/\" มีหลักการอา นเหมอื นกนั คอื บานเลขทีซ่ ึง่ มตี ัวเลข 2 หลกั ใหอา นแบบจาํ นวนเต็ม ถามีตวั เลข 3 หลกั ขนึ้ ไป ใหอานแบบเรียงตัวเลขหรือ แบบจํานวนเต็มก็ได ตวั เลขหลงั เคร่ืองหมายทับ \"/\" ใหอา นเรยี งตัว เชน บานเลขท่ี 56/342 อา นวา บาน - เลก - ที่ หา - สิบ - หก ทับ สาม - สี่ - สอง บา นเลขท่ี 657/21 อานวา บา น - เลก - ท่ี หก - หา - เจ็ด ทบั สอง - หนง่ึ หรือ สวนหนังสือราชการนิยมอานเรยี งตวั เชน ที่ ศธ 0308/205 อา นวา ท่ี - สอ - ทอ - สูน - สาม - สนู - แปด ทับ สอง - สนู - หา 2. ใชขีดค่นั ระหวา งเลขบอกลําดับศักราช เชน คําส่งั โรงเรยี นกาํ แพงเพชรพทิ ยาคม ที่ 1/2543 3. ใชขดี คั่นระหวางตัวเลขแสดงวนั เดอื น ป เชน 3/12/2543 (วนั ท่ี 3 เดือนธนั วาคม พ.ศ. 2543)

4. ใชขดี คน่ั ระหวา งคํา \"และ\" กับ \"หรือ\" เปน \"และ/หรอื \" หมายความวา อยา งใดอยางหนง่ึ หรือทง้ั สองอยา งกไ็ ด \"....ใชผ สมและ / หรือโรยบนผิวหนาวสั ดทุ ่ีทาํ เครอื่ งหมายบนผิวทาง...\" 5. ใชขีดค่นั ระหวางคํา แทนคาํ วา \"หรือ\" หมายความวา อยา งใดอยางหนง่ึ เชน ตรอก/ซอย, อาํ เภอ/เขต 6. ใชข ีดค่ันระหวา งคํา มคี วามหมายวา \"ตอ\" เชน กิโลเมตร/ชั่วโมง

จดั ทาํ โดย หอ้ งสมดุ ประชาชน “เฉลิมราชกมุ าร”ี อาํ เภอเขาสมิง จงั หวดั ตราด