แผน 4

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 4 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 5 เรือ่ ง ผลของความร้อนต่อการหดตัวและขยายตวั ของสาร รายวชิ า วิทยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว21101 ภาคเรยี นที่ 1 กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ผ้สู อน นางสาวศศนิ า ม่อมทับคาง เวลา 3 ชัว่ โมง 1. มาตรฐาน/ตวั ชว้ี ดั 1.1 ตัวชี้วัด ตัวชี้วัด ว 2.3 ม.1/1 วิเคราะห์ แปลความหมายข้อมูล และคำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสาร เปลยี่ นอุณหภูมแิ ละเปลยี่ นสถานะโดยใช้สมการ Q = mct และ Q = mL 2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธิบายผลของความรอ้ นต่อการเปล่ยี นแปลงอุณหภูมิของสารได้ (K) 2. คำนวณปรมิ าณความรอ้ นที่ทำให้สสารเปล่ยี นอุณหภูมแิ ละเปลี่ยนสถานะ (P) 3. รับผิดชอบต่อหน้าทีแ่ ละงานทไี่ ด้รับมอบหมาย (A) 3. สาระการเรียนรู้ ปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิ ขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่ เปลี่ยนไปปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนสถานะ ขึ้นอยู่กับมวลและความร้อนแฝงจำเพาะ โดยขณะที่ สสารเปล่ียนสถานะ อุณหภูมจิ ะไม่เปลีย่ นแปลง 4. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด สารเมื่อได้รับความร้อนอาจมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ สถานะ หรือรูปร่างของสาร เมื่อสารได้รับ ความร้อนจะทำให้อนุภาคเคลื่อนที่เร็วขึ้น ทำให้เกิดการขยายตัวและหดตัว ส่งผลให้ขนาดและรูปร่าง เปลยี่ นแปลงไป 5. สมรรถนะสำคัญของผเู้ รียนและคณุ ลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. ความสามารถในการส่อื สาร 1. มีวินัย 2. ความสามารถในการคดิ 2. ใฝเ่ รยี นรู้ 1) ทกั ษะการวเิ คราะห์ 3. ม่งุ ม่ันในการทำงาน 2) ทกั ษะการสรปุ ลงความเหน็ 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวติ

6. กจิ กรรมการเรยี นรู้  วธิ ีสอนแบบสบื เสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ช่วั โมงท่ี 1 ข้ันนำ กระตนุ้ ความสนใจ (Engage) 1. ครูแจง้ ผลการเรยี นรูใ้ ห้นักเรยี นทราบ 2. ครถู ามคำถาม prior knowledge กระตนุ้ ความคิดของนักเรียนว่า เมื่อสสารได้รับความร้อน จะเกิด การเปลีย่ นแปลงอย่าง (แนวตอบ เมื่อสสารได้รับความร้อน อาจทำให้อนุภาคของสารเกิดการส่นั สะเทือนและขยายตวั เกดิ การเปลย่ี นสถานะของสาร หรอื อาจทำใหเ้ กิดการเปล่ียนแปลงอณุ หภมู ิของสาร) 3. ครสู นทนากบั นักเรยี นเก่ยี วกับความรอ้ นต่อการเปลีย่ นแปลงอณุ หภูมิของสาร เช่น บอลลูนสามารถลอยอยู่ในอากาศได้อย่างไร (แนวตอบ ความหนาแน่นอากาศภายในบอลลนู น้อยกวา่ ความหนาแนน่ อากาศภายนอก) แอลกอฮอลท์ ่ีอยู่ในเทอร์มอมิเตอร์ เม่ือไดร้ บั ความร้อนจะเป็นอย่างไร (แนวตอบ อนภุ าคของแอลกอฮอลจ์ ะออกหา่ งกนั มากขึ้น อนุภาคจะสัน่ และเคล่ือนที่เรว็ มากข้ึน) ถ้าเปน็ ของแขง็ ทไี่ ดร้ ับความรอ้ นจะเปน็ อย่างไร (แนวตอบ เกิดการขยายตัว แตข่ ยายตัวไดน้ ้อยกวา่ ของเหลวและแกส๊ ) 4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายจากแนวคำตอบของนักเรียน เพื่อเชื่อมโยงไปสู่การเรียนรู้เรื่องผล ของความรอ้ นตอ่ การเปล่ียนแปลงอุณหภมู ิของสาร ขน้ั สอน สำรวจคน้ หา (Explore) 1. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็นกลุ่มละเท่า ๆ กัน ให้แต่ละกลุ่มวางแผนและแบ่งหน้าที่ค้นคว้า ความรู้ เรื่อง การขยายตัวหรือหดตัวของสาร จากหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 6-7 หรอื จากแหล่งการเรียนรทู้ างอนิ เทอรเ์ น็ต และเอกสารต่าง ๆ ทเี่ ก่ยี วขอ้ ง 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มระดมความคิด แลว้ สรุปขอ้ มูลเป็นความรขู้ องกลุ่ม อธิบายความรู้ (Explain) 1. นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มผลัดกันเลา่ เรอื่ งท่ีตนไดศ้ ึกษามาใหส้ มาชิกในกลมุ่ ฟัง 2. นักเรียนแตล่ ะกลมุ่ สง่ ตัวแทนออกมานำเสนอผลการสบื คน้ ข้อมลู หน้าชั้นเรียน 3. ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั อภปิ รายผลจากการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม โดยใช้แนวคำถาม เชน่ การขยายตัวของวตั ถุที่ได้รบั ความรอ้ น แบ่งได้เป็นกแ่ี บบ อยา่ งไรบ้าง (แนวตอบ มี 3 แบบ คอื 1. การขยายตัวเชงิ เส้น 2. การขยายตัวเชิงพื้นท่ี 3. การชยายตัวเชงิ ปริมาตร)

การขยายตวั หรอื หดตัวของวตั ถทุ ไ่ี ด้รบั ความรอ้ น นำไปใชป้ ระโยชน์อะไรได้บา้ ง (แนวตอบ การวางรางรถไฟ การเวน้ รอยต่อของสะพาน การขงึ สายไฟ เป็นต้น) 4. ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั สรุปผลจากการปฏิบตั กิ ิจกรรม ชวั่ โมงท่ี 2 ขัน้ สอน สำรวจคน้ หา (Explore) 1. ครูให้นกั เรยี นแบ่งกลมุ่ ออกเป็นกลมุ่ ละ 4-5 คน เพ่อื ทำกิจกรรม เรอื่ ง การขยายตวั ของสาร ในหนังสอื เรยี นวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 แลว้ บันทึกผลและตอบคำถามทา้ ยกิจกรรมในแบบฝกึ หัด วทิ ยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 อธิบายความรู้ (Explain) 1. ครสู ุม่ ตวั แทนนกั เรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลจากกจิ กรรม 2. ครูและนกั เรียนรว่ มกนั อภิปรายผลทจ่ี ากการทำกิจกรรม 3. ครูใหน้ กั เรยี นตอบคำถามทา้ ยกิจกรรม และเฉลยคำตอบ ดงั นี้ - เมอ่ื ให้ความรอ้ นโดยการนำขวดรปู ชมพทู่ งั้ 2 ใบไปแช่นำ้ ร้อน ระดบั น้ำและขนาดเสน้ ผ่าน ศนู ย์กลางลกู โปง่ มีการเปล่ียนแปลงอย่างไร (แนวตอบ ระดับนำ้ เพิ่มขนึ้ และขนาดเสน้ ผ่านศนู ย์กลางเพ่ิมขนึ้ ) - ความรอ้ นมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงปริมาตรของของเหลวและแกส๊ อย่างไร (แนวตอบ ส่งผลใหป้ ริมาตรของของเหลวขยายตัว และสง่ ผลใหป้ ริมาตรของแก๊สขยายตัวดว้ ย) - นกั เรียนคิดว่า สารในสถานะใดทสี่ ามารถขยายตัวได้ดีกวา่ กันระหวา่ งของแข็ง ของเหลว และแก๊ส เพราะเหตุใด (แนวตอบ แกส๊ ของเหลว ของแข็ง ตามลำดบั เนือ่ งจากแรงดงึ ดูดระหว่างโมเลกลุ ของแก๊สน้อย กว่าของเหลว และของแข็ง) ชั่วโมงท่ี 3 ขัน้ สอน สำรวจค้นหา (Explore) 1. ครใู ห้นกั เรียนแบ่งกลมุ่ ออกเป็นกลุ่มละ 5-6 คน เพอื่ ทำกจิ กรรม เรอ่ื ง การสร้างแบบจำลองการ ขยายตัว หรือหดตวั ของสสารเมื่อได้รบั หรอื สญู เสียความร้อน ในหนงั สือเรียนวทิ ยาศาสตร์ ม.1 เลม่ 2 แล้วบนั ทึกผลและตอบคำถามทา้ ยกิจกรรมในแบบฝกึ หัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 อธิบายความรู้ (Explain) 1. ครสู ุม่ ตัวแทนนกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกมานำเสนอผลจากกิจกรรม 2. ครูและนักเรียนรว่ มกนั อภปิ รายผลที่จากการทำกิจกรรม 3. ครูใหน้ ักเรียนตอบคำถามท้ายกจิ กรรม และเฉลยคำตอบ ดงั น้ี

- เมื่อสสารไดร้ ับหรือสูญเสยี ความรอ้ น สสารจะมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างอยา่ งไร (แนวตอบ หดตัว) - ลักษณะการขยายตัวของวัตถเุ ม่ือไดร้ บั ความร้อน แบง่ ออกเป็นกลี่ กั ษณะ อะไรบ้าง (แนวตอบ 3 ลกั ษณะ ไดแ้ ก่ การขยายตวั เชิงเส้น การขยายตวั เชงิ พืน้ ท่ี และการขยายตัวเชงิ ปรมิ าตร) - ประเมินแบบจำลองของกลุ่มอนื่ ว่าแสดงถึงเนื้อหาท่ถี ูกตอ้ งและครบถ้วนหรือไม่ อย่างไร (แนวตอบ คำตอบของนักเรยี นขึน้ อยกู่ ับแบบจำลองของนักเรยี นแตล่ ะกลุม่ โดยการประเมินของ นกั เรียนขนึ้ อยู่กบั ดลุ ยพนิ จิ ของครผู ้สู อน) ขั้นสรุป ขยายความรู้ (Expand) 1. ครแู ละนักเรยี นร่วมกันสรปุ เก่ียวกับ การขยายตวั หรือหดตวั ของสาร และประโยชน์ท่จี ากการ ขยายตัวของวตั ถุเน่ืองจากความร้อน โดยอาจรว่ มกนั สรุปเปน็ แผ่นพบั เรอ่ื ง การขยายตัวของวตั ถุ 2. ครใู ห้นกั เรียนทำแบบฝึกหดั ในแบบฝึกหดั วิทยาศาสตร์ ม.1 เลม่ 2 ตรวจสอบผล (Evaluate) 1. ครตู รวจแบบฝึกหดั ในแบบฝึกหดั วทิ ยาศาสตร์ ม.1 เลม่ 2 2. ครูประเมินการปฏิบัติการจากการทำกิจกรรม เรื่อง การขยายตัวของสาร โดยใช้แบบประเมินการ ปฏิบัตกิ าร 3. ครูประเมินการปฏิบัติการจากการทำกิจกรรม เรื่อง แบบจำลองการขยายตัว หรือหดตัวของสสาร เมือ่ ได้รับ หรือสูญเสยี ความร้อน 4. ครปู ระเมินนักเรียนจากการทำกจิ กรรมกลมุ่ โดยใช้แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานรายกลุ่ม 5. ครูประเมนิ นกั เรียนจากการสบื ค้นข้อมูล และการตอบคำถามในช้ันเรียนโดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบคุ คล 6. ครูประเมินชิ้นงานแบบจำลองการขยายตัว หรือหดตัวของสาร โดยใช้แบบประเมินชิ้นงาน/ภาระ งานรวบยอด 7. ครปู ระเมินแผ่นพบั เรอ่ื ง การขยายตัวของวตั ถุ โดยใช้แบบประเมินช้ินงาน/ภาระงานรวบยอด

7. การวัดและประเมินผล รายการวดั วธิ วี ัด เครื่องมือ เกณฑก์ ารประเมนิ 7.1 การประเมนิ ระหวา่ ง - แบบประเมนิ ช้ินงาน/ ระดบั คุณภาพ 2 ภาระงานรวบยอด ผา่ นเกณฑ์ การจัดกจิ กรรม - แบบประเมนิ ชนิ้ งาน/ ระดับคุณภาพ 2 ภาระงานรวบยอด ผา่ นเกณฑ์ 1) ผลของความรอ้ นต่อ - แบบจำลองการขยายตวั - แบบฝึกหดั วทิ ยาศาสตร์ รอ้ ยละ 60 ม.1 เล่ม 2 ผ่านเกณฑ์ การเปลย่ี นแปลง หรือหดตวั ของสาร - แบบประเมนิ ระดบั คุณภาพ 2 การปฏิบัตกิ าร ผา่ นเกณฑ์ อณุ หภมู ขิ องสาร - แผน่ พับ เรอื่ ง การ - แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดับคุณภาพ 2 การทำงานรายบุคคล ผ่านเกณฑ์ ขยายตัวของวตั ถุ - แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดบั คุณภาพ 2 การทำงานรายกลมุ่ ผ่านเกณฑ์ - ตรวจแบบฝกึ หดั - แบบประเมินคุณลกั ษณะ ระดับคุณภาพ 2 อนั พงึ ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์ 2) การปฏิบตั กิ าร - ประเมินการปฏิบัติการ 3) พฤติกรรมการ - สังเกตพฤติกรรม ทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล 4) พฤติกรรมการ - สังเกตพฤติกรรม ทำงานรายกลมุ่ การทำงานรายกลมุ่ 5) คณุ ลักษณะ - สงั เกตความมีวนิ ัย อันพึงประสงค์ ใฝเ่ รยี นรู้ และมงุ่ ม่นั ในการทำงาน 8. สือ่ /แหลง่ การเรยี นรู้ 8.1 สือ่ การเรียนรู้ 1) หนงั สอื เรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เลม่ 2 2) แบบฝกึ หัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 3) PowerPoint เร่ือง การขยายตัวหรอื หดตัวของสาร 4) อปุ กรณ์การทดลอง 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) หอ้ งสมดุ 2) แหลง่ ข้อมูลสารสนเทศ

บันทกึ หลงั การสอน ผลการสอน นกั เรยี นสามารถอธบิ ายการขยายและหดตวั ของสสารได้ ปญั หา / อุปสรรค ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแกป้ ัญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ.................................................ผสู้ อน (………………………………………) ลงชือ่ ............................................ครูพเ่ี ลย้ี ง (………………………………………)