w

12/7/2560 ความรู้พ้นื ฐานเกี่ยวกบั พาณิชยอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์ นางสาว กฤตพร ครุ ุกิจกาจร วิทยาลยั อาชีวศกึ ษานครราชสีมา

ความรู้พืน้ ฐานเก่ียวกับพาณิชย์อเิ ล็กทรอนิกส์ สาระสาคญั พาณิชย์อิเลก็ ทรอนกิ ส์ คอื การท าการค้าขายและธรุ กรรมซือ้ ขายผา่ นทางระบบออนไลน์ หรือทางอินเตอร์เน็ตนนั่ เอง ซง่ึ สามารถขายสนิ ค้าได้ทกุ ที่ ทอี่ นิ เตอร์เนต็ สามารถเข้าถงึ โดยไมต่ ้อง เชา่ พนื ้ ท่ีหน้าร้านในแหลง่ ชมุ ชนซงึ่ มคี า่ ใช้จ่ายสงู และช่วยให้คณุ ประหยดั คา่ ใช้จา่ ยไปได้มาก อกี ทงั้ เปิ ดโอกาสให้ผ้ซู ือ้ จากทวั่ โลกได้มีโอกาสพบเห็นสนิ ค้า ของคณุ สาหรับผ้ซู ือ้ ชว่ ยให้สะดวกสบายไมต่ ้อง เดนิ ทางฝ่ ารถตดิ ไปซือ้ สนิ ค้าจากหน้าร้านค้าโดยตรง เพียงเลอื กสนิ ค้า ผา่ นอนิ เตอร์เนต็ อยทู่ บี่ ้าน ชาระเงินผา่ นระบบทนี่ า่ เช่ือถือ และรอสนิ ค้ามาสง่ ถงึ ทบี่ ้าน ในกรณีท่ีใช้บริการเปิ ดร้านค้า ออนไลน์จากเว็บไซต์ ไมจ่ าเป็ นต้องมหี น้าร้าน จริงๆ ก็ได้ สามารถตงั้ ชื่อร้าน รวมไปถงึ กาหนดชื่อเวบ็ ไซต์ของคณุ เอง(URL)สามารถตกแตง่ ป้ ายร้านค้าออนไลน์ สสี นั ของหน้าร้าน จดั หมวดหมขู่ องสนิ ค้า ตงั้ ราคาสนิ ค้า ลงรูปสนิ ค้า ไปจนถึงการจดั โปรโมชนั่ พเิ ศษ ตา่ งๆ ของร้าน ได้อยา่ งอสิ ระ และสามารถ เปลยี่ นแปลงข้อมลู เหลา่ นี ้ได้ตลอดเวลา ในปัจจบุ นั การขายของออนไลน์ได้รับความนิยมสงู มาก เนอ่ื งจากมีข้อได้เปรียบกวา่ การเปิด ร้าน แบบปกตทิ วั่ ไป ทงั้ ประหยดั งบประมาณและประกาศขายสนิ ค้าได้ไมย่ าก เพียงแคอ่ าศยั บริการ เปิ ดร้านค้า ออนไลน์หรือบริการฝากขายสนิ ค้าจากเว็บไซตต์ า่ งๆ ก็ สามารถขายสนิ ค้าออนไลน์ได้แล้ว ความเป็ นมาของพาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (E-Commerce) พาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์(Electronic Commerce) หรืออคี อมเมิร์ซ (E-Commerce) เร่ิมขนึ ้ เม่ือประมาณต้นทศวรรษที่ 1970 โดยเร่ิมจากการโอนเงินทางอเิ ลก็ ทรอนิกสร์ ะหวา่ งหนว่ ยงาย และ ในช่วงเร่ิมต้นหนว่ ยงานทเี่ ก่ียวข้องสว่ นใหญ่จะเป็ นบริษัทใหญ่ๆ เทา่ นนั้ บริษัทเลก็ ๆ มจี านวนไมม่ ากนกั ตอ่ มาเมอื่ การแลกเปลย่ี นข้อมลู ทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (Electronic Data Interchange-EDI) ได้ แพร่หลายขนึ ้ ประกอบกบั คอมพวิ เตอร์พซี ไี ด้มกี ารขยายเพิ่มอยา่ งรวดเร็วพร้อมกบั การพฒั นาด้าน อนิ เทอร์เน็ต และเวบ็ ทาให้หนว่ ยงานและบคุ คลตา่ งๆ ได้ใช้พาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ สม์ ากขนึ ้ ในปัจจบุ นั พาณิชยอ์ ิเลก็ ทรอนกิ ส์ได้ครอบคลมุ ธรุ กรรมหลายประเภท เชน่ การโฆษณา การซอื ้ ขายสนิ ค้า การซือ้ ห้นุ การทางาน การประมลู และการให้บริการลกู ค้า พาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ สค์ อื อะไร ถ้าจะกลา่ วกนั สนั้ ๆ ก็คือการทาง “การค้า” ผา่ นทางระบบอิเลก็ ทรอนิกส์ นนั่ เอง โดย คาดวา่ สอื่ อเิ ลก็ ทรอนิกส์นนั้ จะครอบคลมุ ตงั้ แต่ ระดบั เทคโนโลยพี นื ้ ฐาน อาทิ โทรศพั ท์ โทรสาร โทรทศั น์ ไปจนถึงเทคโนโลยีท่มี ีความซบั ซ้อนกวา่ นี ้แตว่ า่ ในปัจจบุ นั สอื่ ที่เป็ นท่ี นยิ มและมคี วามแพร่หลายใน การใช้งานคอื อนิ เทอร์เนต็ และมีการนามาใช้ประโยชน์เพ่อื การท าการค้ามาก จนทาให้เม่อื พดู ถงึ เรื่อง พาณิชย์อิเลก็ ทรอนกิ ส์คนสว่ นใหญ่จะเข้าใจไปวา่ คือการท าการค้าผา่ นอนิ เทอร์เนต็ นน่ั เอง นอกจากนนั้ ปัจจบุ นั อาจได้ยินอีกหลายๆ ค า อาทิ e-Business, e- Procurement, e-Readiness, e-Government ซงึ่ ล้วนมคี วามสมั พนั ธ์กนั ทงั ้ สนิ ้ ในการทนี่ าเอาเทคโนโลยดี ้าน อนิ เทอร์เน็ต มาประยกุ ต์ใช้งาน สว่ นคาดวา่ e-Business นนั้ คือ การดาเนนิ กิจกรรมทาง “ธุรกิจ” ตา่ งๆ ผา่ นสอื่อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ การใช้คอมพวิ เตอร์ เทคโนโลยีสารสนเทศ การสอ่ื สารและอินเทอร์เน็ต เพอื่ ทาให้กระบวนการทาง ธุรกิจมีประสทิ ธิภาพ และตอบสนองความต้องการของคคู่ ้า และลกู ค้าให้ตรงใจ และรวดเร็วและเพอ่ื ลดต้นทนุ และขยายโอกาสทางการค้า และการบริการ ความแตกตา่ งระหวา่ ง e-commerce กบั e-business พาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ คอื การดาเนินธรุ กิจ โดยใช้สอ่ื อิเลก็ ทรอนกิ ส์ (ECRC Thailand, 1999) พาณิชยอ์ เิ ลก็ ทรอนิกส์ คือ การผลติ การกระจาย การตลาด การขาย หรือ การขนสง่ ผลติ ภณั ฑ์ และบริการโดยใช้สอื่ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ (WTO,1998) พาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ คอื ขบวนการที่ใช้วธิ ีการทางอเิ ลก็ ทรอนิกส์เพ่ือทาธรุ กิจทจี่ ะบรรลุ เป้ าหมายขององค์กร พาณชิ ย์อเิ ลก็ ทรอนิกส์ใช้เทคโนโลยีประเภทตา่ งๆและครอบคลมุ รูปแบบทาง การเงินทงั้ หลายเช่น ธนาคารอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์, การค้าอเิ ลก็ ทรอนิกส,์ อีดีไอหรือการแลกเปลยี่ น

ข้อมลู อเิ ลก็ ทรอนกิ ส,์ ไปรษณียอ์ ิเลก็ ทรอนกิ ส์, โทรสาร,คะตะล้อกอิเลก็ ทรอนิกส,์ การประชมุ ทางไกล และ รูปแบบตา่ งๆ ที่เป็ นข้อมลู ระหวา่ งองค์กร (ESCAP,1998) ห น้ า | 3 พาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนิกส์ คอื ธรุ กรรมทกุ รูปแบบทเี่ กี่ยวข้องกบั กิจกรรมเชงิ พาณชิ ย์ ทงั้ ในระดบั องค์กร และสว่ นบคุ คล บนพนื ้ ฐานของการประมวลและการสง่ ข้อมลู ดจิ ิทลั ทีม่ ที งั้ ข้อความ เสยี ง และ ภาพ (OECD,1997) พาณิชย์อิเลก็ ทรอนกิ ส์ คอื การท าธุรกิจทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ซงึ่ ขนึ ้ อยกู่ บั การ ประมวล และการ สง่ ข้อมลู ที่มีข้อความ เสยี ง และภาพ ประเภทของพาณชิ ย์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ รวมถงึ การขายสนิ ค้า และ บริการด้วยสอ่ื อิเลก็ ทรอนกิ ส,์ การขนสง่ ผลติ ภณั ฑ์ที่เป็ นเนอื ้ หาข้อมลู แบบดิจิทลั ในระบบออนไลน์, การโอนเงินแบบ อิเลก็ ทรอนกิ ส,์ การจ าหนว่ ยห้นุ ทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์, การประมลู , การออกแบบทาง วิศวกรรมร่วมกนั , การจดั ซือ้ จดั จ้าง ของภาครัฐ,การขายตรง, การให้บริการหลงั การขาย ทงั้ นใี ้ ช้กบั สนิ ค้า (เช่น สนิ ค้าบริโภค,อปุ กรณ์ทางการแพทย์) และ บริการ (เช่น บริการขายข้อมลู , บริการด้าน การเงิน, บริการด้าน กฎหมาย) รวมทงั้ กิจการทว่ั ไป (เชน่ สาธารณสขุ , การศกึ ษา, ศนู ย์การค้าเสมอื น (Virtual Mall) (European union,1997) e-Commerce ยงั สามารถถกู นยิ ามจาก มมุ มองด้านตา่ งๆ ดงั นี ้- เชิงพาณิชย์ (Commerce) เก่ียวข้องกบั กระบวนการซอื ้ การขาย การถา่ ยโอน หรือการแลกเปลยี่ นผลติ ภณั ฑ์/บริการ/สารสนเทศ ผา่ นเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์ ซงึ่ ปกตมิ กั เป็ นเครือขา่ ย อินเทอร์เนต็ และอนิ ทราเนต็- ด้านกระบวนการทางธรุ กิจ (Business Process) เป็ นอีคอมเมริ ์ชท่นี ามาใช้เพื่อเพมิ่ ประสทิ ธิภาพในการท าธรุ กิจ ผา่ นกระบวนการทางธุรกิจแบบอเิ ลก็ ทรอนกิ สท์ สี่ อ่ื สารบนระบบ เครือขา่ ย แทนกระบนการทางธุรกิจแบบเดิมๆ ทที่ าด้วยมือ -ด้านบริหาร (Service) เป็ นอคี อมเมริ ์ชทใี่ ช้เป็ นเคร่ืองมือในการตอบสนองความต้องการอนั พงึ ประสงค์ของบริษัท รัฐบาล ผ้บู ริโภค และการจดั การเพอ่ื น าไปสกู่ ารลดต้นทนุ ด้านงานบริการ - ด้านการเรียนรู้ (Learning) เป็นอคี อมเมิร์ชเพอื่ การฝึกอบรมแบบออนไลน์ และสนบั สนนุ การศกึ ษาในโรงเรียน มหาวทิ ยาลยั ภาคธรุ กิจ และองค์กรณ์อน่ื ๆ - ด้านการท างาน ร่วมกนั (Collaborative) เป็ นอคี อมเมริ ์ชท่ีถกู น ามาใช้เพื่อเป็ นกรอบการ ด าเนินงาน ในการท างานร่วมกนั ระหวา่ งองค์กร - ทางสงั คม (Community) เป็ นเคร่ืองมอื สร้างชมุ ชน เพอื่ ใช้เป็ นสถานทีช่ มุ นมุ ของเหลา่ สมาชิกในรูปแบบชมุ ชน ออนไลน์ เพ่ือการเรียนรู้ การท าธุรกรรม และท ากิจกรรมร่วมกนั โดยชมุ ชน เครือขา่ ยทางสงั คมทน่ี ยิ ม ห น้ า | 4คณุ สมบตั ิของเทคโนโลยีอีคอมเมริ ์ซ 1. การมีอยทู่ วั่ ทกุ หนแหง่ (Ubiquity) คือ การค้าในรูปแบบเดิม ผ้บู ริโภคต้องเดนิ ทาง มายงั ร้านค้าหรือตลาดนดั ทเ่ี ป็ น แหลง่ รวมของสนิ ค้าตา่ งๆ เพื่อเลอื กซอื ้ สนิ ค้า 2. ขอบเขตครอบคลมุ ทวั่ โลก (Global Reach) คอื เทคโนโลยีอีคอมเมริ ์ซอนญุ าตให้ด าเนนิ ธรุ กรรมทางการค้าอยา่ งปราศจากพรมแดน 3. มาตรฐานระดบั สากลในด้านระบบสอื่ สาร (Universal Standards)คอื เนือ่ งจากเทคโนโลยี อีคอมเมริ ์ซใช้ระบบสอ่ื สารบนเครือขา่ ย อินเทอร์เน็ตเป็ น โครงสร้างหลกั ซงึ่ เป็ นมาตรฐานระบบเปิ ด มีความยืดหยนุ่ สงู สง่ ผลให้ระบบคอมพิวเตอร์เป็ นโครงสร้าง หลกั ท่มี ีแพลก็ ฟอร์มแตกตา่ งกนั สามารถ เชื่อมโยงสอ่ื สารกนั ได้โดยปราศจากปัญหาใดๆ โดยจะมีโปรโตคอลมาตรฐาน อยา่ ง TCP / IP ซง่ึ เป็ น กลมุ่ ของกฎเกณฑ์ทีน่ ามาใช้เป็ นข้อตกลงด้านการสอ่ื สารเพอ่ื รับสง่ ข้อมลู ระหวา่ งกนั 4. ความสมบรู ณ์ในขา่ วสาร (Richness) คือ ความสมบรู ณ์สารสนเทศจะอ้างถงึ ความซบั ซ้อน ทางด้านเนอื ้ หาของขา่ วสารโดยขา่ ว สารทส่ี ง่ ผา่ นสอ่ื ทางเทคโนโลยสี ารนเทศเทา่ นนั้ สามารถถกู จดั ท า ขนึ ้ ได้อยา่ งสมบรู ณ์โดยไมย่ าก ไมว่ า่ จะเป็ นข้อความเสยี ง และวดิ โี อ ที่ถกู น ามาประสมรวมกนั เป็ น เทคโนโลยีมลั ติมเี ดยี และน ามาเสนอผา่ นเวบ็ ท่ีมี ลกู ค้าจ านวนมากเข้าถึงโดยไมจ่ าเป็ นต้องน าเสนอตอ่ หน้าลกู ค้าอยา่ งเช่นแตก่ อ่ น 5. ความสามารถในการโต้ตอบระหวา่ งกนั (Interactivity)คอื เทคโนโลยอี คี อมเมิร์ซเป็ นระบบ ทอี่ นญุ าตให้ผ้ขู ายและผ้ซู ือ้ สามารถติดตอ่ สอ่ื สารกนั ได้แบบสองทาง 6. ความหนาแนน่ ของสารสนเทศ (Information Density) คอื เทคโนโลยอี ินเตอร์เนต็ และ เวบ็ สง่ ผลตอ่ การเพม่ิ ความหนาแนน่ ทาง

สารสนเทศได้ อยา่ งมากมายความสามารถในการเผยแพร่ ขา่ วสาร ให้กระจายไปทวั่ ทกุ มมุ โลกด้วยความรวดเร็วบนต้นทนุ ท่ตี ่ า 7. ความเป็ นเฉพาะตวั และการปรับแตง่ ให้เหมาะสมกบั บคุ คล (Personalization/ Customization) คือ ผ้ปู ระกอบการสามารถใช้เทคโนโลยีอีคอมเมริ ์ซในการเข้าถงึ กลมุ่ เป้ าหมาย ทางการ ตลาดเฉพาะบคุ คลได้ด้วยการน าข้อมลู สว่ นตวั ท่ไี ด้จากโปรไฟลข์ องลกู ค้า ไมว่ า่ จะเป็ นชื่อ ความสนใจ ความชอบ รสนยิ ม งานอดิเรก และพฤตกิ รรมการซอื ้ สนิ ค้าที่ผา่ นมา จากนนั้ ก็จะน ามา วิเคราะห์เพือ่ เสนอสนิ ค้าหรือบริการแก่ลกู ค้า 8. เทคโนโลยที างสงั คม (Social Technology) คือ เทคโนโลยอี นิ เทอร์เนต็ และอีคอมเมริ ์ซ ก่อให้เกิดกลมุ่ สงั คมชมุ ชนออนไลน์ท่ี นบั วนั จะเพม่ิ มากขนึ ้ ทกุ ขณะ โดยอนญุ าตให้ผ้ใู ช้สามารถสร้าง และแบง่ ปันความรู้ ประสบการณ์ให้แก่เพอื่ นๆทอ่ี ยใู่ นชมุ ชนออนไลน์เดียวกนั บนเครือขา่ ย เวลิ ด์ไวด์เวบ็ แหง่ นผี ้ า่ นหวั เรื่องส าคญั ตา่ งๆ ท่ีอาจอยใู่ นรูปแบบของข้อความ วดี ิโอเพลงหรือรูปภาพ ห น้ า | 5 ประโยชน์และข้อจ ากดั ของ E-Commerce ประโยชน์ของ E-Commerce 1. ตอ่ บคุ คล - มีสนิ ค้าและบริการราคาถกู จาหนา่ ย - ท าให้ลกู ค้ามีทางเลอื กมากขนึ ้ สามารถท าธรุ กรรมได้ตลอด 24 ชวั่ โมง - ทราบข้อมลู เกย่ี วกบั สนิ ค้าและบริการได้ในเวลาทรี่ วดเร็ว - ท าให้ลกู ค้าสามารถเลอื กสนิ ค้าตรงตามความต้องการมากทสี่ ดุ - สนบั สนนุ การประมลู เสมอื นจริง -ท าให้ลกู ค้าสามารถตดิ ตอ่ แลกเปลยี่ นความคดิ เห็นกบั ลกู ค้ารายอืน่ ได้ - ท าให้เกิดการเชื่อมโยงการด าเนินงานภายในโซ่มลู คา่ (Value Chain Integration) 2. ตอ่ องค์กรธุรกจิ - ขยายตลาดในระดบั ประเทศและระดบั โลก - ท าให้บริการลกู ค้าได้จ านวนมากทวั่ โลกด้วยต้นทนุ ที่ต่ า - ลดปริมาณเอกสารเก่ียวกบั การสร้าง การประมวล การกระจายการเก็บและการดงึข้อมลู ได้ถึงร้อยละ 90 - ลดต้นทนุ การสอื่ สารโทรคมนาคม เพราะ อินเทอร์เนต็ ราคาถกู กวา่ โทรศพั ท์ - ช่วยให้บริษัทขนาดเลก็ สามารถแขง่ ขนั กบั บริษัทขนาดใหญ่ได้ - ท าให้การจดั การผลติ มีประสทิ ธิภาพยิ่งขนึ ้ 3. ตอ่ สงั คม - ท าให้คนสามารถท างานทีบ่ ้านได้ ท าให้มกี ารเดินทางน้อยลง ท าให้การจราจรไมต่ ดิ ขดั ลด ปัญหามลพษิ ทางอากาศ - ท าให้มกี ารซอื ้ ขาย สนิ ค้าราคาถกู ลง คนที่มฐี านะไมร่ วยก็สามารถยกระดบั มาตรฐานการ ขายสนิ ค้าและบริการได้ 4. ตอ่ ระบบเศรษฐกิจ -กิจการ SMEs ในประเทศก าลงั พฒั นา อาจได้ประโยชน์จากการเข้าถงึ ตลาดทีก่ ว้างขวาง ในระดบั โลก - ท าให้กจิ การในประเทศก าลงั พฒั นาสามารถเข้าถงึ เทคโนโลยีใหมๆ่ ได้ - บทบาทของพอ่ ค้าคนกลางลดลง ท าให้ต้นทนุ การซอื ้ ขายลดลงท าให้อปุ สรรคการเข้าสู่ ตลาดลดลงด้วย - ท าให้ประชาชนในชนบทได้หาสนิ ค้าหรือบริการได้เช่นเดยี วกบั ในเมือง - เพิ่มความเข้มข้นของการแขง่ ขนั ท าให้เป็ นประโยชนต์ อ่ ผู้บริโภค ห น้ า | 6 สรุปประโยชน์ของ E-Commerce 1. เป็ นการค้า ทีไ่ ร้พรมแดน ไมม่ กี ารแบง่ ทวปี หรือประเทศ ไมม่ ีข้อจ ากดั ในเร่ืองระยะทาง และการเดนิ ทาง ทา่ นสามารถทจ่ี ะซอื ้ สนิ ค้า จากร้านหนงึ่ และเดนิ ทางไปซือ้ สนิ ค้าจากร้านอีกร้านหนงึ่ ซงึ่ อยคู่ นละทวปี กนั ได้ ในเวลาเพยี งไมก่ น่ี าที 2. เข้าถงึ กลมุ่ลกู ค้าเป้ าหมายขนาดใหญ่ทวั่ โลก ฐานผ้ซู ือ้ ขยายกว้างขนึ ้ 3. คณุ สามารถท าการค้าได้ตลอด 24 ชว่ั โมงและเปิ ดได้ทกุ วนัโดยไมว่ นั หยดุ 4. คณุ ไมม่ คี วามจ าเป็ นต้องจ้างพนกั งานขายเพราะเจ้า E-Commerce จะท าการค้าแบบ อตั โนมตั ิให้คณุ ไมต่ ้องมสี นิ ค้าคงคลงั หรือมกี ็น้อยมาก 5. คณุ ไมม่ ีความจ าเป็ นต้องเสยี คา่ ใช้จา่ ยในการสร้างตกึ แถว เพือ่ ใช้เป็ นร้านค้า เพยี งแคส่ ร้าง Web Site ก็เปรียบเสมอื นร้านค้าของคณุ แล้ว ไมต่ ้องเสยี่ งกบั ท าเลทตี่ งั้ ของร้านค้า 6. E-Commerce สามารถเก็บเงิน และน าเงินฝากเข้าบญั ชี ให้คณุ โดยอตั โนมตั ิ ข้อจ ากดั ของ E-Commerce 1. ข้อจ ากดั ด้านเทคนคิ - ขาดมาตรฐานสากลท่ีเป็ นทยี่ อมรับในด้านคณุ ภาพ ความปลอดภยั และความ นา่ เช่ือถือ - ความกว้างของช่องทางการสอ่ื สารมจี ากดั - ซอฟต์แวร์ยงั ก าลงั อยรู่ ะหวา่ งการพฒั นา - ปัญหาความเข้ากนั ได้ระหวา่ งอินเทอร์เน็ตและซอฟตแ์ วร์ของE-Commerce กบั แอพพลเิ คชน่ั - ต้องการ Web Server และ Network Server ทีอ่ อกแบบมาเป็ นพเิ ศษ - การเข้าถึงอนิ เทอร์เน็ตยงั มรี าคาแพงและไมส่ ะดวก 2. ข้อจ ากดั ด้านกฎหมาย - กฎหมายท่ีสามารถค้มุ ครองการท าธรุ กรรมข้ามรฐั

หรือข้ามประเทศ ไมม่ มี าตรฐานที่ เหมือนกนั และมีลกั ษณะที่แตกตา่ งกนั - การใช้เอกสารอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ หรือลายมอื ช่ือ อเิ ลก็ ทรอนิกสจ์ ะมีผลทางกฎหมาย หรือไม่ - ปัญหาเกิดจากการทาธรุ กรรม เช่น การสง่ สนิ ค้ามลี กั ษณะแตกตา่ งจากท่ี โฆษณาบน อนิ เทอร์เนต็ จะมกี ารเรียกร้องคา่ เสยี หายได้หรือไม่ ห น้ า | 7 3. ข้อจ ากดั ด้านธุรกิจ - วงจรผลติ ภณั ฑ์(Product Life Cycle) จะสนั้ ลง เพราะการเข้าถงึ ข้อมลู ท าได้งา่ ย และรวดเร็ว การลอกเลยี นผลติ ภณั ฑ์จงึ ท าได้รวดเร็ว เกิดคแู่ ขง่ เข้ามาในตลาดได้งา่ ย จะต้องมกี าร สร้างสรรค์ผลติ ภณั ฑ์ใหม่ ๆ เสมอ - ความพร้อมของภมู ิภาคตา่ ง ๆในการปรับโครงสร้างเพื่อรองรับการเจริญเตบิ โต ของ E-Commerce มีไมเ่ ทา่ กนั - ภาษีและคา่ ธรรมเนยี ม จาก E-Commerce จดั เก็บได้ยาก ยงั ไมม่ กี ฎหมายค้มุ ครอง - ต้นทนุ ในการสร้าง E-Commerce ครบวงจรคอ่ นข้างสงู เพราะรวมถงึ คา่ Hardware, Software ท่ีมปี ระสทิ ธิภาพ ระบบความปลอดภยั ท่นี า่ เช่ือถือ การจดั การระบบ เครือขา่ ย ตลอดจนคา่ จ้างบคุ ลากร - ประเทศก าลงั พฒั นาต้องลงทนุ ทางด้านเทคโนโลยีสงู มาก ในโครงสร้างพนื ้ ฐาน - เงินสดอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ท าให้ เกิดการฟอกเงินได้งา่ ย เนื่องจากการใช้เงินสด อเิ ลก็ ทรอนิกสจ์ ะท าให้การตรวจสอบที่มาของเงินท าได้ยาก 4. ข้อจากดั อน่ื ๆ - การให้ข้อมลู ทีเ่ ป็ นเท็จบนอนิ เทอร์เนต็ มีมาก และมกี ารขยายตวั เร็วมากกวา่ การ พฒั นาของอินเทอร์เนต็ เสยี อกี - สทิ ธิสว่ นบคุ คล (Privacy) ระบบการจา่ ยเงิน หรือการให้ข้อมลู ของลกู ค้าทาง อินเทอร์เนต็ ท าให้ผ้ขู ายทราบวา่ ผ้ซู ือ้ เป็ น ใคร และสามารถใช้ซอร์ฟแวร์ติดตามกิจกรรมตา่ ง ๆ หรือ สง่ Spam ไปรบกวนได้ - E-Commerce เหมาะกบั ระบบเศรษฐกิจท่ีสามารถเชื่อถือและไว้ใจได้ทงั้ ผ้ซู ือ้ และ ผ้ขู าย รวมทงั้ หนว่ ยงานที่เก่ียวข้อง - ยงั ไมม่ ีการประเมินผลการด าเนิน งาน หรือวธิ ีการทด่ี ีของ E-Commerce เช่น การ โฆษณาผา่ นทาง E-Commerce วา่ ได้ผลเป็ นอยา่ งไร - จ านวนผ้ซู ือ้ /ขาย ทไี่ ด้ก าไรหรือประโยชน์จาก E-Commerce ยงั มจี ากดั โดยเฉพาะในประเทศไทยซง่ึ สดั สว่ นของผ้ใู ช้อนิ เทอร์เน็ตตอ่ ประชากรตา่ งกนั มาก และการใช้ECommerce ในการซือ้ /ขายสนิ ค้า มีน้อยมาก ห น้ า | 8 สรุปข้อจ ากดั ของ E- commerce 1. ความเสยี่ งจากการที่ยงั ไมม่ ีกฎหมายมารองรับการค้าแบบ E-Commerce เพราะฉะนนั้ เราควรเขยี นค าบรรยายถึงขอบเขตในการรับผดิ ชอบของเราทมี ีตอ่ ลกู ค้าให้ชดั เจน เช่น ซือ้ สนิ ค้าแล้ว ไมร่ ับคืนก็ต้องแจ้งลกู ค้าให้เข้าใจ 2. ไมม่ กี ารก าหนดมาตรฐานในด้านภาษีเน่ืองจากยงั ไมม่ กี ฎหมายมารองรับ 3. ปัญหาในการจดั สง่ สนิ ค้าท่ไี มส่ ะดวก รวดเร็ว หรือสนิ ค้าช ารุดเสยี หาย ซงึ่ ได้แก่ พวก สนิ ค้าทเ่ี ป็ นของสด เชน่ อาหาร หรือดอกไม้ สนิ ค้าเหลา่ นี ้อาจเสยี หาย หรือเสอ่ื มสภาพ เนา่ เสยี จาก ระยะเวลา ในการขนสง่ ได้ 4. ปัญหาจากการขนสง่ สนิ ค้าทมี่ ีมลู คา่ สงู เชน่ อญั มณีตา่ งๆ บริษัทขนสง่ มกั จะไมย่ ินดีท่ี จะรับสง่ ของเหลา่ นี ้เนื่องจากโอกาสสญู หายได้งา่ ย 5. การทจุ ริตฉ้อโกง เชน่ การปลอมบตั ร เครดติ 6. ไมแ่ นใ่ จผ้ขู ายเป็ นผ้ปู ระกอบการทป่ี ฏิบตั ธิ ุรกิจถกู ต้องตามกฎหมายหรือไม่ และ นา่ เชื่อถอื เพยี งใด 7. ท าสญั ญาซอื ้ ขายผา่ นระบบอินเทอร์เนต็ จะถกู ต้องตามกฎหมายหรือไม่ 8. ผ้ขู ายยงั ไมม่ น่ั ใจวา่ ตวั ตนจริงของลกู ค้าจะเป็ น บคุ คลคนเดยี วกบั ทแ่ี จ้งสงั่ ซือ้ สนิ ค้า หรือไม่ นนั่ คือผ้ขู ายไมม่ น่ั ใจวา่ ผ้ซู ือ้ มคี วามสามารถจา่ ยเงินคา่ สนิ ค้าหรือบริการหรือไม่ เม่ือเข้าสยู่ คุ ดจิ ิทลั จะมคี าศพั ท์ทไ่ี ด้ยินบอ่ ยๆ อาทิเชน่ o BI=Business Intelligence : การรวบรวมข้อมลู ขา่ วสารด้านตลาด ข้อมลู ลกู ค้า และ คแู่ ขง่ ขนั o EC=E-Commerce : เทคโนโลยที ช่ี ว่ ยท าให้เกิดการสง่ั ซอื ้ การขาย การโอนเงิน ผา่ น อินเทอร์เนต็ o CRM=Customer Relationship Management : การบริหารจดั การ การบริการ และการ สร้าง ความสมั พนั ธ์ที่ท าให้ลกู ค้าพงึ พอใจกบั ทงั้ สนิ ค้า บริการ และ บริษัท – ระบบ CRM จะใช้ ไอทีช่วยด าเนนิ งาน และ จดั เตรียมข้อมลู ทเ่ี ป็ นประโยชน์ตอ่ การบริการลกู ค้า o SCM=Supply Chain Management : การประสาน หว่ งโซท่ างธุรกิจ ตงั้ แตแ่ หลง่ วตั ถดุ บิ ผ้ผู ลติ ผ้จู ดั สง่ ผ้คู ้าสง่ ผ้คู ้าปลกี จนถงึ มอื ผ้บู ริโภค o ERP=Enterprise Resource Planning : กระบวนการของส านกั งานสว่ นหลงั และ การผลติ เชน่ การรับใบสง่ั ซือ้ การจดั ซือ้ การจดั การใบสง่ ของ การจดั สนิ ค้าคง

คลงั แผนและการจดั การ การผลติ – ระบบ ERP จะชว่ ยให้ประบวนการดงั กลา่ วมีประสทิ ธิภาพและลดต้นทนุ ห น้ า | 9 E-Commerce สามารถแบง่ ตามประเภทสนิ ค้า ได้เป็ น 2 ประเภทคอื 1. สนิ ค้าดจิ ติ อล เชน่ ซอฟต์แวร์ เพลง วดิ โี อ หนงั สอืดิจิตอล เป็ นต้น ซงึ่ สามารถสง่ สนิ ค้า ได้โดยผา่ นอินเทอร์เนต็ 2. สนิ ค้าท่ไี มใ่ ชด่ ิจติ อล เชน่ สนิ ค้าหตั ถกรรม สนิ ค้าศลิ ป์ ชีพ เสอื ้ ผ้า เครื่องนงุ่ หม่ เครื่อง หนงั เคร่ืองประดบั เครื่องจกั รอปุ กรณ์ เป็ นต้น ซงึ่ ต้องสง่ สนิ ค้าทางพสั ดภุ ณั ฑ์ ผา่ นไปรษณีย์หรือ บริษัทรับสง่ พสั ดภุ ณั ฑ์ เศรษฐกิจแบบดจิ ิทลั (Digital Economy) ปัจจบุ นั เราก าลงั ก้าวเข้าสยู่ คุ เศรษฐกจิ ใหม่ หรือท่ีเรียกวา่ “เศรษฐกจิ แบบดจิ ิทลั (Digital Economy) “ ทีร่ ะบบการค้าและการเงินของโลกจะเข้าสรู่ ะบบทีใ่ ช้วิธีการโอนถา่ ย ข้อมลู ผา่ น เครือขา่ ยอินเทอร์เน็ต มากกวา่ จะใช้กระดาษแบบเกา่ การเข้ามาของ E-commerce ได้ก่อให้เกิดการ เปลยี่ นแปลงอยา่ งมาก เป็ นการน าเราเข้าสู่ ระบบเศรษฐกิจแบบใหม่ (New Economy) อยา่ งสมบรู ณ์ ซง่ึ เป็ นระบบ การค้าที่มผี ลติ ภณั ฑ์มวล รวมทที่ รัพย์สนิ จบั ต้องไมไ่ ด้ (Intangible Asset) มากกวา่ ทรัพย์สนิ ทจ่ี บั ต้องได้(Tangible Asset) หรือปัจจยั ทางเศรษฐกิจแบบเก่า นนั่ คอื ท่ดี ิน เคร่ืองจกั ร แรงงาน และเงินทนุ มิตขิ องอีคอมเมริ ์ช 1. ผลติ ภณั ฑ์ (Product) คอื สนิ ค้าหรือบริการที่ขาย (อยแู่ กนแนวตงั้ ) 2. กระบวนการ (Process) เช่น การสง่ั ซอื ้ การช าระเงิน การดาเนินงานเพ่อื บรรลเุ ป้ าหมาย (อยแู่ กนแนวลกึ ) 3. วธิ ีการสง่ มอบ (Delivery Method) คอื วิธีการสง่ มอบสนิ ค้าหรือบริการ อยแู่ กนแนวนอน) E-Business Digital Economy E-commerce ห น้ า | 10 รูปแบบการท าธรุ กรรม Pure E-commerce and Partial E-commerce  Pure E-commerce คือ การท าธุรกรรม E-commerce ในรูปแบบดจิ ิตอล ทกุ ขนั้ ตอน ไมว่ า่ จะเป็ นขนั้ ตอนทเ่ี ร่ิมจาก o การสงั่ ซือ้ สนิ ค้า หรือ บริการ o กระบวนการช าระเงิน o การสง่ มอบตวั อยา่ งเชน่ การซอื ้ ขาย โปรแกรม เพลง หรือ เกมส์ ผา่ นอินเทอร์เน็ตด้วยบตั รเครดติ  Partial E-commerce คือ การท าธรุ กรรม E-commerce ทีบ่ างขนั้ ตอนยงั อยใู่ นรูปแบบ กายภาพ (Physical) เชน่ การสงั่ ซือ้ ต ารา ต้องมกี ารขนสง่ ผา่ นระบบขนสง่ ปกติทวั่ ไป หรือ การ ช าระเงินโดยใช้วธิ ีโอนผา่ นธนาคาร หรือ ATM เป็ นต้น การจดั องค์กรแบบ brick-and- mortar และ click-and-mortar  Brick and Mortar Organization คอื องค์กรที ่่มกี ระบวนการซอื ้ ขายสนิ ค้าแบบทั ่่วไป ขององค์กรธุรกิจ (Pure Physical) เช ่่น การซือ้ สนิ ค้าด้วยตนเอง หรือ สั ่่งซือ้ ผ ่่านพนกั งาน (Sales)  Click and Mortar Organization คือ องค์กรที่มกี ระบวนการซอื ้ ขายสนิ ค้าแบบ EC (ECommerce) ในบางขนั ้ ตอนหรือ บางสว่ นของกระบวนการทงั้ หมด กรอบการด าเนนิ งานของอคี อมเมิร์ช ปัจจยั ท่ีท าให้E-Commerce ประสบความสาเร็จการน า E-commerce ไปใช้ในธุรกจิ จ าเป็ นต้องมีสารสนเทศทถ่ี กู ต้อง มีโครงสร้างพนื ้ ฐาน และมีระบบสนบั สนนุ ซงึ่ปัจจยั ท่ที าให้ ประสบความส าเร็จม5ี อยา่ งดงั นี ้- คน (People) หมายถงึ ผ้ขู าย ผ้ซู ือ้ คนกลาง พนกั งาน IT และอืน่ ๆ ทมี่ ี สว่ นเก่ียวข้อง - นโยบายสาธารณชน (Public Policy) หมายถงึ กฎหมาย ภาษี และนโยบายหลกั ๆ ที่ ส าคญั เช ่่น สทิ ธิส ่่วนบคุ คล ที ่่ถกู ก าหนดด้วยรัฐบาล ในที ่่นนี ้ โยบายจะรวมถงึ มาตรฐานด้าน เทคนคิ และ โปรโตคอล (Protocol) - การตลาดและการโฆษณา (Marketing and Advertising) เวบ็ ไซตเ์ ป็ นสงิ่ ส าคญั เพอ่ื ใช้ ติดต ่่อกบั ลกู ค้า และท าธรุ กิจค้าขาย รวมถงึ การมองหาตลาดแหล ่่งใหม ่่ๆ และกลยทุ ธ์ในการ โฆษณาประชาสมั พนั ธ์ - พนั ธ มติ ร ธ ุ่ ร กิจ (Business Parnerships) ถ ู่ ก น า ม า ใ ช้ใ น ก า ร บ ริห า ร Supply Chain หรือ ระหวา่ งคคู่ ้า และพนั ธมิตรทางการค้า ห น้ า | 11 - งานบริการสนบั สน ุ่ น (Support Services) สิ ่่งส าคญั คือการวจิ ยั ตลาด การสร้าง เนอื ้ หา และการบริการอื ่่นๆ เพิ ่่มเติม ไม ่่ว ่่าจะเป็ น ระบบการช าระ การขนส ่่ง เทคโนโลยี สารสนเทศ และระบบรักษาความปลอดภยั รูปแบบของการท าพาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนิกส์ ในการท าการค้านนั้ ต้องประกอบด้วยอยา่ งน้อย 2ฝ่ ายก็คือผ้ซู อื ้ และผ้ขู าย ซง่ึ ผ้ซู ือ้ และผ้ขู าย นนั้ ก็มีหลายๆ รูปแบบ ท าให้เราสามารถจดั ประเภทของพาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์

ออกเป็ นประเภท หลกั ๆ ดงั นี ้1. ผ้ปู ระกอบการ กบั ผ้บู ริโภค (Business to Consumer - B2C) คือการค้าระหวา่ งผ้คู ้าโดยตรงถงึ ลกู ค้าซงึ่ ก็คือผ้บู ริโภค เชน่ การขายหนงั สอื ขายวีดิโอ ขายซดี เี พลงเป็ นต้น 2. ผ้ปู ระกอบการ กบั ผ้ปู ระกอบการ (Business to Business – B2B) คอื การค้าระหวา่ ง ผ้คู ้ากบั ลกู ค้าเชน่ กนั แตใ่ นที่นลี ้ กู ค้าจะเป็ นในรูปแบบของ ผ้ปู ระกอบการ ในที่นจี ้ ะครอบคลมุ ถึงเร่ือง การขายสง่ การท าการสงั่ ซือ้ สนิ ค้าผา่ นทางระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ระบบหว่ งโซ่ การผลติ (Supply Chain Management) เป็ นต้น ซง่ึ จะมคี วามซบั ซ้อนในระดบั ตา่ งๆ กนั ไป 3. ผ้บู ริโภค กบั ผ้บู ริโภค(Consumer to Consumer - C2C) ในเรื่องการตดิ ตอ่ ระหวา่ ง ผ้บู ริโภคกบั ผ้บู ริโภคนนั้ มีหลายรูปแบบและวตั ถปุ ระสงค์ เชน่ เพอื่ การตดิ ตอ่ แลกเปลยี่ นข้อมลู ขา่ วสาร ในกลมุ่ คนทมี่ ีการบริโภคเหมอื นกนั หรืออาจจะท าการแลกเปลยี่ นสนิ ค้า กนั เอง ขายของมือ สอง เป็ นต้น 4. ผ้ปู ระกอบการ กบั ภาครัฐ (Business to Government – B2G) คือ การประกอบ ธรุ กิจ ระหวา่ งภาคเอกชนกบั ภาครัฐ ท่ีใช้กนั มากกค็ ือเรื่องการจดั ซือ้ จดั จ้างของภาครัฐ หรือทเี่ รียกวา่ eGovernment Procurement ในประเทศทม่ี ีความก้าวหน้าด้านพาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนิกสแ์ ล้ว รัฐบาล จะท าการซอื ้ /จดั จ้างผา่ นระบบ อิเลก็ ทรอนิกส์เป็ นสว่ นใหญ่เพอ่ื ประหยดั คา่ ใช้จ่าย เชน่ การประกาศจดั จ้างของภาครัฐในเว็บไซต์www.mahadthai.com หรือการใช้งานระบบอดี ีไอในพิธีการศลุ กากรของ กรมศลุ ฯ www.customs.go.th 5. ภาครัฐ กบั ประชาชน (Government to Consumer -G2C) ในท่นี คี ้ งไมใ่ ชว่ ตั ถปุ ระสงค์ เพ่ือการค้า แตจ่ ะเป็ นเร่ืองการบริการของภาครัฐผา่ นสอื่ อิเลก็ ทรอนิกส์ ซงึ่ ปัจจบุ นั ในประเทศไทยเอง ก็มีให้บริการแล้วหลายหนว่ ยงาน เช่นการค านวณและเสยีภาษีผา่ นอินเทอร์เนต็ , การให้บริการข้อมลู ประชาชนผา่ นอินเทอร์เนต็ เป็ นต้น เช่นข้อมลู การติดตอ่ การท าทะเบียนตา่ งๆของกระทรวงมหาดไทย ประชาชนสามารถเข้าไปตรวจสอบวา่ ต้องใช้หลกั ฐานอะไรบ้างในการท าเร่ืองนนั้ ๆ และสามารถ ดาวน์ โหลดแบบฟอร์มบางอยา่ งจากบนเวบ็ ไซต์ได้ด้วย