สื่อ เรื่องการอ่านจับใจความ

การอา่ นจบั ใจความ นางสาวอนิ ทริ า แสงสวุ รรณ ท 31101 ภาษาไทย 1

1 1 การอ่านจบั ใจความ คอื การอา่ นเพอื่ จบั ใจความหรอื ขอ้ คดิ ความคดิ สาคญั หลกั ของขอ้ ความ หรอื เรอื่ งทอี่ า่ น เป็ นขอ้ ความทคี่ ลมุ ขอ้ ความอนื่ ๆ ในยอ่ หนา้ หนึ่ง ๆ ไวท้ ง้ั หมด ซงึ่ แบง่ ออกเป็ น 2 สว่ นดงั นี้

2 2 ใจความสาคญั หมายถงึ ใจความทสี่ าคญั และเดน่ ทสี่ ดุ ในยอ่ หนา้ เป็ นแกน่ ของยอ่ หนา้ ทสี่ ามารถครอบคลมุ เนือ้ ความในประโยคอนื่ ๆ ในยอ่ หนา้ น้ัน หรอื ประโยค ทสี่ ามารถเป็ นหวั เรอื่ งของยอ่ หนา้ น้ันได ้ ถา้ ตดั เนือ้ ความของประโยคอนื่ ออกหมด หรอื สามารถเป็ นใจความ หรอื ประโยคเดยี่ ว ๆไดโ้ ดยไม่ตอ้ งมปี ระโยคอนื่ ประกอบ ซงึ่ ในแตล่ ะ ยอ่ หนา้ จะมปี ระโยคใจความสาคญั เพยี งประโยคเดยี ว หรอื อย่าง มาก ไม่เกนิ 2 ประโยค

3 3 ใจความรองหรอื พลความ หมายถงึ ใจความ หรอื ประโยคทขี่ ยายความประโยคใจความสาคญั เป็ น ใจความสนับสนุนใจความสาคญั ใหช้ ดั เจนขนึ้ อาจเป็ นการอธบิ ายให ้ รายละเอยี ด ใหค้ าจากดั ความ ยกตวั อยา่ ง เปรยี บเทยี บ หรอื แสดงเหตผุ ล อยา่ งถถี่ ว้ น เพอื่ สนับสนุนความคดิ สว่ นทมี่ ใิ ชใ่ จความสาคญั และมใิ ช่ ใจความรอง แตช่ ว่ ยขยายความใหม้ ากขนึ้ คอื รายละเอยี ด

4 3 กลวธิ กี ารอา่ นจบั ใจความ การอา่ นจบั ใจความสาคญั ของเรอื่ งใดเรอื่ งหนึ่ง ควรเรมิ่ ตน้ จากการอา่ นจบั ใจความสาคญั ในแตล่ ะยอ่ หนา้ ใหไ้ ดถ้ กู ตอ้ งแม่นยาเสยี กอ่ น เพราะ ขอ้ ความตอนหนึ่งหรอื ยอ่ หนา้ หนึ่ง แมม้ ใี จความหลายอยา่ ง แตจ่ ะมี ใจความสาคญั ทสี่ ดุ ในยอ่ หนา้ น้ันเพยี งอยา่ งเดยี ว ถา้ เรอื่ งหนึ่งมหี ลายยอ่ หนา้ ยอ่ มแสดงวา่ จะมใี จความสาคญั หลายประเด็น เมอื่ นาประเด็นสาคญั ในแตล่ ะยอ่ หนา้ มาพจิ ารณารว่ มกนั แลว้ จะทาใหส้ ามารถจบั แกน่ เรอื่ ง หรอื แนวคดิ สาคญั ทสี่ ดุ ของเรอื่ งทง้ั หมดไดง้ า่ ยขนึ้

5 3 กลวธิ กี ารอา่ นจบั ใจความ 1. ประโยคตอนตน้ ยอ่ หนา้ เป็ นจดุ ทพี่ บใจความสาคญั ของเรอื่ ง ในแตล่ ะยอ่ หนา้ มากทสี่ ดุ เพราะผูเ้ ขยี นมกั บอกประเด็นสาคญั ไวก้ อ่ นแลว้ ขยายรายละเอยี ดเพอื่ ใหช้ ดั เจนขนึ้ ในภายหลงั ตวั อยา่ งเชน่ คนไม่อา่ นหนังสอื คอื คนถอยหลงั อย่ใู นสงั คม เพราะทกุ วนั นีโ้ ลกเจรญิ ขนึ้ อย่างไม่หยุดหย่อน มเี หตกุ ารณใ์ หม่ ๆ ปรากฏสบื เนื่องกนั อย่างไม่ขาดสาย ทกุ คนทหี่ วงั ความกา้ วหนา้ จงึ ตอ้ งตามเรอื่ งเหลา่ นีด้ ว้ ยการอา่ นอย่างมหิ ยุดยงั้ มฉิ ะน้ันเขาจะได ้ นามว่า เป็ นผูถ้ อยหลงั ใจความสาคญั : คนไม่อา่ นหนงั สอื คอื คนถอยหลงั อยู่ในสงั คม

6 3 กลวธิ กี ารอา่ นจบั ใจความ 2. ประโยคตอนทา้ ยยอ่ หนา้ เป็ นจดุ ทพี่ บใจความสาคญั มากรองลงมาจาก ประโยคตอนตน้ ยอ่ หนา้ โดยผูเ้ ขยี นจะบอกรายละเอยี ด หรอื ประเด็นย่อย มากอ่ น แลว้ สรปุ ดว้ ยประโยคทเี่ กบ็ ประเด็นสาคญั ไวภ้ ายหลงั ตวั อยา่ งเชน่ บางคนอา่ นหนังสอื เพยี งเฉพาะเรอ่ื งราว คอื อา่ นแตเ่ รอ่ื งในวงอาชพี ของตน ถา้ ทาอยา่ งน้ันก็นับวา่ ยงั ไมไ่ ดผ้ ลเต็มทเี่ พราะขาดความรใู ้ นวงการทว่ั ไป ทางทด่ี เี ขาควร ขยายขอบเขตการอา่ นใหก้ วา้ งขวางออกไปอกี ใจความสาคญั : ควรขยายขอบเขตการอา่ นใหก้ วา้ งขวางออกไปอกี

7 3 กลวธิ กี ารอา่ นจบั ใจความ 3. ประโยคตอนกลางยอ่ หนา้ เป็ นจดุ ทคี่ น้ หาใจความสาคญั ไดย้ ากขนึ้ เพราะนักเรยี นตอ้ งพจิ ารณาเปรยี บเทยี บใหไ้ ดว้ า่ สาระสาคญั ทสี่ ดุ อยทู่ ปี่ ระโยคใด ตวั อยา่ งเชน่ ขณะนีไ้ มว่ า่ ท่านจะอยู่ ณ ทใ่ี ด ทใี่ นบา้ น บนรถไฟ รถเมล ์ ในหอ้ งทางานบน สถานทรี่ าชการหรอื ทใี่ ดกต็ าม ทา่ นจะตอ้ งใชส้ ายตา “อา่ น” อย่ตู ลอดเวลา ซง่ึ แน่ละ! เราตอ้ งยกเวน้ ในกรณีทท่ี า่ นตาบอดเพราะท่านยอ่ มจะอา่ นหนังสอื ในเลม่ นีไ้ มไ่ ดแ้ น่ ยกเวน้ แตจ่ ะมใี ครอา่ นใหท้ า่ นฟัง ใจความสาคญั : ทา่ นจะตอ้ งใชส้ ายตา “อา่ น” อยู่ตลอดเวลา

8 3 กลวธิ กี ารอา่ นจบั ใจความ 4. ไม่ปรากฏในประโยคใดอย่างชดั เจน อาจอยใู่ นหลายประโยคหรอื อย่รู วม ๆ ในย่อหนา้ ซงึ่ ผูอ้ า่ นจะตอ้ งสรปุ ออกมาเอง นับเป็ นการจบั ใจความสาคญั ทย่ี าก อาจจะใชว้ ธิ กี ารตง้ั คาถามแลว้ ตอบตวั เองใหไ้ ด ้ ซงึ่ จะทาใหม้ องเห็นสว่ นทเ่ี ป็ น ประเด็นสาคญั และสว่ นทเ่ี ป็ นประเด็นเสรมิ หรอื การขยายความไดง้ า่ ยขนึ้ ตวั อยา่ งเชน่ ตน้ จากเป็ นพชื ทขี่ นึ้ อยเู่ ฉพาะในป่ าชายเลนเทา่ นั้น ใบของตน้ จากมลี กั ษณะคลา้ ยกบั ใบมะพรา้ ว ชาวบา้ นจะนาใบจากมาพบั ครง่ึ ตรงึ กบั ไมไ้ ผ่ขนาดเทา่ หวั แม่มอื ยาวประมาณ ๑ เมตร เย็บ ตรงึ ดว้ ยหวายซงึ่ เป็ นพชื ทข่ี นึ้ อยตู่ ามป่ า ปัจจบุ นั บางคนใชเ้ ชอื กพลาสตกิ แทนเน่ืองจากหวายหายากและ มรี าคาแพง เมอื่ เย็บเป็ นตบั แลว้ จะนาตบั จากเหลา่ น้ันมามงุ หลงั คาบา้ น นอกจากนีก้ ารเย็บจากยงั ชว่ ย สรา้ งรายไดใ้ หก้ บั ครอบครวั โดยเฉพาะผหู้ ญงิ และเด็กเพราะไม่ตอ้ งใชแ้ รงงาน ใจความสาคญั : ประโยชนข์ องตน้ จาก

9 3 หลกั การอา่ นจบั ใจความ 1. อา่ นผ่าน ๆ โดยตลอด เพอ่ื ใหร้ ูว้ า่ เรอ่ื งทอ่ี า่ นวา่ ดว้ ยเรอื่ งอะไร จดุ ใดเป็ นจดุ สาคญั ของเรอื่ ง 2. อา่ นใหล้ ะเอยี ด เพอื่ ทาความเขา้ ใจอย่างชดั เจน ไมค่ วรหยดุ อา่ นระหว่างเรอื่ งเพราะ จะทาใหค้ วามเขา้ ใจไมต่ ดิ ตอ่ กนั และพยายามตงั้ คาถามกบั ตนเองว่าเรอ่ื งนีใ้ คร ทาอะไร ทไ่ี หน เมอ่ื ไร อยา่ งไร ทาไม 3. อา่ นซา้ ตอนทไ่ี ม่เขา้ ใจ และตรวจสอบความเขา้ ใจบางตอนใหแ้ น่นอนถูกตอ้ ง 4. เรยี บเรยี งใจความสาคญั ของเรอ่ื งดว้ ยภาษาของตนเอง

10 3 การพจิ ารพณจิ าาวรา่ ณนักาไเรดยีจ้ นาอกา่ทนกั จษบั ะใตจอ่ คไวปานมี้ไดห้ รอื ไม่ 1. การจดั ลาดบั เหตกุ ารณท์ ตี่ อ่ เนื่อง 2. การบอกเลา่ ความทรงจาจากการอา่ น เชน่ ขอ้ เท็จจรงิ ชอื่ สถานที่ 3. การรจู ้ กั แยกแยะขอ้ เท็จจรงิ ความคดิ เห็น 4. การรวบรวมความรเู ้ ดมิ กบั ความรใู ้ หม่ 5. การเลอื กความหมายและการนาไปใช ้ 6. การใหต้ วั อย่างประกอบ 7. การจาแนกใจความสาคญั และส่วนขยายใจความสาคญั 8. การกลา่ วสรปุ เรอ่ื ง