โครงงานคณิตศาสตร์ เรื่อง มัดหมี่ มัดลายสวยด้วยคณิต

โครงงานคณติ ศาสตร์ เรื่อง มดั หมี่ มดั ลายสวยด้วยคณติ โดย 1. เด็กหญิงจิราพร กองเกดิ 2. เด็กหญงิ สรัญญา บารุงกุล 3. เดก็ หญงิ นาถอนงค์ หวานแท้ โรงเรียนบ้านไผ่ สานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 25 รายงานฉบบั นเี้ ป็ นส่วนประกอบของโครงงานคณิตศาสตร์ ประเภทท่ี 2 การพัฒนาหรือการประดิษฐ์ ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาตอนต้น เนื่องในงานศิลปหตั ถกรรมนักเรียน คร้ังที่ 63 ประจาปี การศึกษา 2556

โครงงานคณิตศาสตร์ เรื่อง มดั หม่ี มดั ลายสวยด้วยคณิต โดย 1. เดก็ หญิงจริ าพร กองเกิด 2. เดก็ หญงิ สรัญญา บารุงกลุ 3. เดก็ หญงิ นาถอนงค์ หวานแท้ ครูทีป่ รึกษา 1. นางอมุ าพร พิมพ์ภกั ดี โรงเรียนบ้านไผ่ 2. นางสาวอนงค์ ศิริมา สานกั งานเขตพื้นทกี่ ารศึกษามัธยมศึกษา เขต 25 รายงานฉบับนี้เป็ นส่วนประกอบของโครงงานคณติ ศาสตร์ ประเภทท่ี 2 การพัฒนาหรือ การประดิษฐ์ ระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนต้น เน่ืองในงานศิลปหตั ถกรรมนกั เรียน คร้ังท่ี 63 ประจาปี การศึกษา 2556

ก บทคดั ย่อ โครงงานคณิตศาสตร์ เรื่อง มดั หมี่ มดั ลายสวยดว้ ยคณิต เป็นการนาความรู้เก่ียวกบั ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิน่ บรู ณาการเขา้ กบั ความรู้ทางคณิตศาสตร์ เพือ่ ให้เกิดลวดลายผา้ มดั หม่ีท่ีมคี วาม สวยงาม ทางคณะทางานไดน้ าความรู้เน้ือหาทางคณิตศาสตร์เก่ียวกบั รูปแบบ รูปเรขาคณิต การ แปลงทางเรขาคณิต และใชโ้ ปรแกรม The Geometer’s Sketchpad (GSP) มาช่วยในการออกแบบ ลวดลายผา้ มดั หมี่ สามารถออกแบบลวดลายผา้ มดั หมผ่ี สมผสานกบั ลายพ้นื ฐานโบราณท่คี วรค่าแก่ การอนุรักษ์ ให้เป็นผลิตภณั ฑท์ ่ที รงคุณค่าเป็นผลิตภณั ฑใ์ ชใ้ นวถิ ชี ีวติ ของทอ้ งถ่นิ และเป็นการเพม่ิ มลู คา่ ของผลิตภณั ฑ์ อีกท้งั สามารถอธิบายใหเ้ พ่ือนนกั เรียนในห้องเรียน ชุมนุม และผสู้ นใจได้ เขา้ ใจถงึ การออกแบบลวดลาย ผา้ มดั หม่ี และช้ินงานสร้างสรรคท์ ี่ทรงคณุ คา่ ใหก้ บั ผา้ ไทย เป็น ผลงานที่มสี วยงาม ทาไดง้ า่ ย ไม่ยากอยา่ งท่หี ลาย ๆ คนคิดและสามารถทาไดจ้ ริง อกี ท้งั เป็นการ สืบทอดมรดกทางภูมิปัญญาควรค่าแกก่ ารอนุรักษต์ ่อไป วัตถปุ ระสงค์ของโครงงาน 1. เพอ่ื ศึกษาการออกแบบลวดลายในการมดั หม่ี 2. เพื่อนาความรู้ทางคณิตศาสตร์มาออกแบบลวดลายผา้ มดั หมท่ี ่ีสร้างสรรคท์ าใหเ้ กิด ช้ินงานและเพ่ิมมลู คา่ ใหผ้ ลิตภณั ฑใ์ นทอ้ งถนิ่ 3. เพือ่ ร่วมอนุรกั ษแ์ ละสืบสานการทอผา้ มดั หมใี่ หเ้ ป็นมรดกทางภูมิปัญญา 4. เพอ่ื ใหน้ กั เรียนมเี จตคตทิ ีด่ ีต่อวิชาคณิตศาสตร์และรู้จกั การใชเ้ วลาวา่ งให้เกิดประโยชน์ ผลการดาเนินงาน จากการดาเนินงานตามโครงงานคณิตศาสตร์ เรื่อง มดั หมี่ มดั ลายสวยดว้ ยคณิต พบวา่ ประสบผลสาเร็จและบรรลตุ ามวตั ถปุ ระสงคด์ งั น้ี 1. เขา้ ใจวิธีการออกแบบลวดลายในการมดั หม่ี 2. สามารถนาความรู้ทางคณิตศาสตร์มาออกแบบลวดลายผา้ มดั หมี่ท่สี ร้างสรรคท์ าให้เกิด ชิ้นงานเป็นผา้ มดั หมีท่ ีเ่ พิม่ มูลค่าใหผ้ ลิตภณั ฑใ์ นทอ้ งถิ่น 3. ร่วมอนุรกั ษแ์ ละสืบสานการทอผา้ มดั หมี่ให้เป็นมรดกทางภมู ปิ ัญญา 4. นกั เรียนมเี จตคตทิ ีด่ ีต่อวชิ าคณิตศาสตร์และรู้จกั การใชเ้ วลาวา่ งให้เกิดประโยชน์

ข กิตติกรรมประกาศ โครงงานคณิตศาสตร์ เร่ือง มดั หม่ี มดั ลายสวยดว้ ยคณิต ประสบความสาเร็จได้ ดว้ ยความช่วยเหลอื จากบคุ คลหลายท่าน คณะทางานขอขอบคณุ นกั เรียนโรงเรียนบา้ นไผ่ ที่ให้ ความช่วยเหลือในการจดั ทาผลงาน ขอขอบคณุ คณุ ครูอมุ าพร พิมพภ์ กั ดี คุณครูอนงค์ ศริ ิมา ครูท่ปี รึกษาโครงงานทค่ี อยให้คาแนะนา ช้ีแนะแนวทางเป็นอยา่ งดี คุณครูเอมอร สิทธิสงวนพนั ธ์ ท่ีคอยดูแล และใหก้ าลงั ใจอยา่ งใกลช้ ิด คุณยายสมควร มว่ งรอด และ คณุ ยายสมจิต ศริ ิมา ท่ถี ่ายทอดความรู้ภมู ปิ ัญญาในการทาผา้ มดั หมี่ และคณุ ครูในกลมุ่ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ทุกทา่ นทใี่ ห้กาลงั ใจเป็นอยา่ งดีมาโดยตลอด คณะผจู้ ดั ทามคี วามซาบซ้ึงใจในความกรุณาของทุกทา่ นเป็นอยา่ งมาก นอกจากน้ี ขอขอบพระคณุ ดร.ยทุ ธศาสตร์ กงเพชร ผอู้ านวยการโรงเรียนบา้ นไผ่ ท่ใี หก้ ารสนบั สนุนใน เรื่องงบประมาณและเป็นกาลงั ใจในการจดั ทาโครงงานจนสาเร็จลุลว่ งไปดว้ ยดี คณะผจู้ ดั ทา 30 กนั ยายน 2556

สารบญั หน้า ก เรื่อง ข บทคดั ยอ่ 1 กิตตกิ รรมประกาศ 1 บทท่ี 1 บทนา 2 2 ทมี่ าและความสาคญั ของโครงงาน 3 วตั ถุประสงค์ 12 ขอบเขตของการศึกษา 18 บทที่ 2 เอกสารทีเ่ กี่ยวขอ้ ง 19 บทที่ 3 วิธีดาเนินการ 20 บทท่ี 4 ผลการดาเนินการ 21 บทท่ี 5 สรุปผลการดาเนินการ บรรณานุกรม 22 ภาคผนวก 23 - สรุปแบบสอบถามความพึงพอใจทีม่ ีตอ่ โครงงานคณิตศาสตร์ 28 เรื่อง มดั หม่ี มดั ลายสวยดว้ ยคณิต - ภาพกิจกรรม - ลวดลาย

บทท่ี 1 บทนา ท่ีมาและความสาคัญของโครงงาน มดั หมเี่ ป็นศิลปะการทอผา้ พ้นื เมอื งชนิดหน่ึงซ่ึงทากนั มาชา้ นาน ลวดลายส่วนใหญ่มาจาก อทิ ธิพลของธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มรอบตวั เช่น ลายรูปสตั ว์ ลายเรขาคณิต ลายจากธรรมชาติ ลาย ส่ิงของเครื่องใช้ เป็นตน้ ศลิ ปะการทาผา้ มดั หม่ีน้นั ทาไดโ้ ดยการมดั ยอ้ มเสน้ ดา้ ยใหเ้ กิดสีและ ลวดลายก่อนแลว้ จึงนาไปเรียงทอบนก่อี อกมาเป็นผนื ผา้ ขอนแก่นเป็นจงั หวดั หน่ึงทม่ี ีการทอผา้ เป็นภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ ซ่ึงเป็นสินคา้ OTOP ที่สร้าง รายไดใ้ ห้กบั คนในทอ้ งถน่ิ โดยเฉพาะผา้ ไหมมดั หมี่ของอาเภอชนบท ผา้ ฝ้ายมดั หม่ีของบา้ นละวา้ อาเภอบา้ นไผ่ สมาชิกในกลมุ่ อาศยั อยใู่ นอาเภอบา้ นไผ่ จงั หวดั ขอนแก่น อยใู่ นชุมชนท่มี ชี ื่อเสียงในการ ทาผา้ หมดั หม่ี ไดเ้ ล็งเห็นวา่ ลายผา้ มดั หมี่น้นั เป็นภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ ทค่ี วรอนุรักษแ์ ละสืบสานให้ เป็นมรดกทางภมู ิปัญญาและพฒั นาใหเ้ ป็นทนี่ ิยม เป็นที่รู้จกั โดยทวั่ กนั จึงคดิ ศึกษาและออกแบบ ลวดลายผา้ มดั หม่ีท่ที นั สมยั ตามสมยั นิยมโดยอยบู่ นพ้นื ฐานของลายโบราณ ผสมผสานตาม ความคิดและจินตนาการของสมาชิก การออกแบบลายผา้ น้นั ทางกลมุ่ ไดน้ าความรู้เร่ือง รูปแบบ รูปเรขาคณิต และการแปลงทางเรขาคณิต มาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการออกแบบเป็นลวดลายทสี่ วยงาม แตย่ งั คงความเป็นเอกลกั ษณข์ องลายผา้ ทอน้นั เพ่ือลายแบบโบราณจะไดไ้ มส่ ูญหายไป การ ออกแบบลายผา้ มดั หม่ีน้นั สมาชิกในกลมุ่ ไดน้ าโปรแกรม The Geometer’s Sketchpad (GSP) มา ช่วยในการออกแบบลวดลาย ผลติ เป็นช้ินงานสร้างสรรค์ เป็นผา้ มดั หมี่ทเี่ พ่ิมมูลค่าใหก้ บั ผา้ ไทย เป็นผลงานท่มี ีสวยงาม ทาไดง้ ่าย ไม่ยากอยา่ งที่หลาย ๆ คนคดิ และสามารถทาไดจ้ ริง อกี ท้งั เป็น การสืบทอดภูมปิ ัญญาควรคา่ แกก่ ารอนุรกั ษไ์ ว้ วตั ถุประสงค์ 1. เพอ่ื ศกึ ษาการออกแบบลวดลายในการหมดั หมี่ 2. เพ่อื นาความรู้ทางคณิตศาสตร์มาออกแบบลวดลายผา้ มดั หม่ีที่สร้างสรรคท์ าใหเ้ กิด ช้ินงานและเพิม่ มูลคา่ ใหผ้ ลติ ภณั ฑใ์ นทอ้ งถิน่ 3. เพอ่ื ร่วมอนุรักษแ์ ละสืบสานการทอผา้ มดั หมใี่ ห้เป็นมรดกทางภมู ิปัญญา 4. เพ่อื ให้นกั เรียนมเี จตคติท่ดี ีตอ่ วิชาคณิตศาสตร์และรู้จกั การใชเ้ วลาว่างให้เกิดประโยชน์

2 ขอบเขตของการศึกษา 1. ศกึ ษาความรู้เก่ียวกบั การทาและการออกแบบลายผา้ มดั หม่ี โดยการไปศึกษาจาก วิทยากรในทอ้ งถ่นิ ตารา เอกสาร และสืบคน้ ทางอนิ เตอร์เนต็ 2. ศกึ ษาเน้ือหาวชิ าคณิตศาสตร์ เรื่อง รูปแบบ รูปเรขาคณิต และ การแปลงทางเรขาคณิต 3. ศกึ ษาการใชโ้ ปรแกรม GSP มาออกแบบลวดลายตา่ งๆโดยใชว้ ิธีการเล่อื นขนาน การ สะทอ้ นและการหมนุ 4. บูรณาการชิ้นงานกบั วชิ าอืน่ เพ่ือการประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวิตประจาวนั และเป็นการ สร้างสรรคผ์ ลงานท่ีทรงคณุ ค่า เป็นอนุรักษแ์ ละสืบสานการทอผา้ มดั หม่ีใหเ้ ป็นมรดก ทางภูมิปัญญา 5. ระยะเวลาในการดาเนินงาน คอื ระหวา่ งวนั ที่ 1 กรกฎาคม 2556 ถึง 30 กนั ยายน 2556 3

บทที่ 2 เอกสารท่เี กยี่ วข้อง ในการทาโครงงานคณิตศาสตร์ เรื่อง มดั หม่ี มดั ลายสวยดว้ ยคณิต คณะทางานไดศ้ กึ ษา ขอ้ มลู และเน้ือหา ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. มดั หมี่ 2. การออกแบบลวดลายผา้ มดั หม่ี 3. รูปแบบ รูปเรขาคณิต 4. การแปลงทางเรขาคณิต 5. โปรแกรม The Geometer’s Sketchpad (GSP) 6. ข้นั ตอนการทอผา้ มดั หม่ี 1 . มัดหมี่ ความหมาย \"มดั หม\"่ี เป็นลกั ษณะของการประดิษฐ์ลวดลายให้เกิดบนผืนผา้ ดว้ ยการใชเ้ ชือก มดั เส้นไหมหรือฝา้ ยส่วนที่ไม่ตอ้ งการให้ตดิ สีเวลายอ้ มเป็นเปราะ หลงั จากการยอ้ มแลว้ เมอ่ื ตดั เสน้ เชือกทมี่ ดั ออกจึงเกิดลวดลายตามตอ้ งการ 2. การออกแบบลวดลายผ้ามัดหม่ี การออกแบบลวดลายผา้ มดั ลายมดั หมี่เป็นการสร้างสรรคล์ วดลาย จากช่วงจงั หวะการมัด เส้นใยไหม หรือเส้นใยฝา้ ยเป็นเปราะ ๆ ดว้ ยเสน้ เชือก แตเ่ ดิมจะใช้เชือกกลว้ ยซ่ึงหาไดง้ า่ ยเพราะ ทาไดเ้ องจากกาบกลว้ ย ในปัจจุบนั นิยมใชเ้ ชือกฟางพลาสตกิ แทน การมดั ดว้ ยเสน้ เชือกน้ีทาให้สีซึม ผา่ นเขา้ ไปในบริเวณท่ีถกู มดั ไมไ่ ด้ เมื่อนาเส้นใยไปยอ้ มสีแลว้ แกะเชือกออกจึงเกิดเป็นจงั หวะ ลวดลาย ตามช่วงของการมดั เส้นเชือก ลวดลายมดั หมจ่ี ะคมชดั สวยงาม หากมดั ให้แน่นในแต่ละจุด แตถ่ า้ มดั ไม่แน่นจะทาให้สีซึมเลอะ อกี ท้งั ข้นั ตอนในการยอ้ มสีตอ้ งถ่ีและทกุ เส้นใยให้สีซึมทวั่ ถึง กนั ปมเชือกทกุ จุดจึงตอ้ งมดั ใหแ้ น่น บางทอ้ งถนิ่ ทนี่ ิยมลวดลายหมหี่ ลาย ๆ สี ตอ้ งมดั รอบสี และ ยอ้ มสีหลาย ๆ คร้ังลวดลายมดั หมีท่ ่ีมีการสืบทอดต่อกนั มาต้งั แตโ่ บราณน้นั ส่วนใหญไ่ ดแ้ รงบนั ดาล ใจจากธรรมชาติ ส่ิงแวดลอ้ มในวิถชี ีวติ ความเช่ือ และขนบธรรมเนียมประเพณี เช่น ลายดอกแกว้ ลายตน้ สน ลายโคมห้า ลายโคมเจ็ด ลายบายศรี ลายกวาง ลายนกยงู ลายเตา่ และลายพญานาค เป็ นตน้ การทอผา้ มดั หมี่จะมีแม่ลายพ้นื ฐาน 7 ลาย คือ หมี่ขอ หมโ่ี คม หม่ีบกั จนั หมี่กงนอ้ ย หมดี่ อกแกว้ หมี่ขอ้ และหม่ีใบไผ่ ซ่ึงแมล่ ายพ้ืนฐานเหลา่ น้ีดดั แปลงมาจากธรรมชาติ เช่น จากลาย ใบไม้ ดอกไมช้ นิดตา่ ง ๆ ลายรูปสตั ว์ เป็นตน้

4 ตวั อย่างแม่ลายพ้ืนฐาน 7 ลาย ตวั อย่างผ้ามดั หม่ี

2. รูปแบบ รูปเรขาคณติ 5 2.1 รูปแบบ รูปแบบ หมายถงึ แบบอยา่ งของส่ิงใดสิ่งหน่ึงเพ่ือเป็นแนวทางในการสร้างหรือทาซ้าเป็น ตวั อยา่ งเพือ่ การเลยี นแบบ เป็นแผนภูมิหรือรูปสามมิติซ่ึงเป็นตวั แทนของส่ิงใดสิ่งหน่ึงหรือ หลกั การหรือแนวคดิ เป็นชุดของปัจจยั หรือตวั แปรท่ีมีความสัมพนั ธซ์ ่ึงกนั และกนั ซ่ึงรวมกนั เป็น ตวั ประกอบและเป็นสญั ลกั ษณ์ อาจกล่าวไดว้ า่ รูปแบบหมายถึงแบบจาลองอยา่ งงา่ ยหรือยอ่ ส่วนของปรากฏการณ์ต่าง ๆ ท่ี ผเู้ สนอรูปแบบดงั กลา่ วไดศ้ กึ ษาและพฒั นาข้นึ มาเพอ่ื แสดงหรืออธิบายปรากฏการณ์ให้เขา้ ใจไดง้ ่าย ข้ึน หรือในบางกรณีอาจจะใชป้ ระโยชน์ในการทานายปรากฏการณ์ที่จะเกิดข้นึ ตลอดจนอาจใชเ้ ป็น แนวทางในการดาเนินการอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงต่อไป 2.2 รูปเรขาคณติ รูปเรขาคณิต (Geometric Form) มรี ูปที่แน่นอน มาตรฐาน สามารถวดั หรือคานวณไดง้ า่ ย มีกฎเกณฑ์ เกิดจากการสร้างของมนุษย์ เช่น รูปส่ีเหลย่ี ม รูปวงกลม รูปวงรี ตวั อยา่ งรูปเรขาคณิต 3. การแปลงทางเรขาคณติ การแปลงทางเรขาคณิต เป็นการเปล่ยี นตาแหน่งของรูปเรขาคณิต โดยลกั ษณะและขนาด ของรูปยงั คงเดิม การเปลี่ยนตาแหน่งของรูปเรขาคณิต ทาไดโ้ ดยการเล่ือนขนาน การสะทอ้ น และ การหมุน การเลอ่ื นขนาน (Translation or Slide) การเลื่อนขนานบนระนาบเป็นการแปลงทางเรขาคณิตที่มกี ารเลอื่ นจุดทกุ จุดไปบนระนาบ ตามแนวเสน้ ตรงในทิศทางเดียวกนั และเป็นระยะทางท่ีเท่ากนั ตามทก่ี าหนด ในการบอกทศิ ทางและระยะทางของการเล่อื นขนาน จะใชเ้ วกเตอร์เป็นตวั กาหนด เช่น เวกเตอร์ OP เขียนแทนดว้ ย OP ซ่ึง OP จะมีทิศทางจากจดุ เริ่มตน้ O ไปยงั จดุ สิ้นสุด P และมีขนาดเท่ากบั ความยาวของ OP ดงั รูป

B B' 6 CP c' P' A A' OP จากรูป จะไดว้ า่ AA , BB , CC และ PP จะขนานกบั OP และ AA = BB =CC= PP =OP ในการกาหนดเวกเตอร์ของการเลอ่ื นขนานอาจใหจ้ ดุ เร่ิมตน้ อยบู่ นรูป ตน้ แบบหรืออยนู่ อกรูปตน้ แบบกไ็ ด้ การสะท้อน (Reflection or Flip) การสะท้อน เป็นการเคลอื่ นจดุ ใดๆบนรูปตน้ แบบ (Pre-image) ไปบนภาพท่ไี ดจ้ ากการ แปลง (image) ผ่านเส้นสะทอ้ นโดยท่ี ระยะห่างระหว่างจดุ ใดๆบนรูปตน้ แบบไปยงั เส้นสะทอ้ นจะ เท่ากบั ระยะห่างจากจดุ น้นั ๆบนภาพทเี่ กิดจากการสะทอ้ นไปยงั เสน้ สะทอ้ น การหมนุ (Rotation or Turn) การหมุนจะตอ้ งมี รูปตน้ แบบ จุดหมนุ และขนาดของมุมท่ีตอ้ งการในรูปน้นั การหมุนเป็น การแปลงทีจ่ บั คู่ จุดแตล่ ะจดุ ของรูปตน้ แบบกบั จุดแตล่ ะจดุ ของรูปท่ไี ดจ้ ากการหมนุ โดยทจ่ี ุดแตล่ ะ จดุ บนรูปตน้ แบบเคลื่อนทร่ี อบจดุ หมนุ ดว้ ยขนาดของมุมทก่ี าหนด จดุ หมุนจะเป็นจดุ ท่ีอยนู่ อกรูป หรือบนรูปกไ็ ด้ การหมนุ จะหมนุ ทวนเข็มนาฬิกาหรือตามเขม็ นาฬิกากไ็ ด้ โดยทวั่ ไปเม่อื ไมร่ ะบไุ ว้ การหมุนรูปจะเป็ นการหมุนทวนเข็มนาฬิกา

7 4. โปรแกรม GSP โปรแกรม The Geometer’s Sketchpad (GSP) เป็ นโปรแกรมคณิตศาสตร์ท่ีผลิตจาก ประเทศสหรัฐอเมริกา เป็ นโปรแกรมท่ีมีประสิทธิภาพโปรแกรมหน่ึง สามารถนาไปใช้ในวิชา คณิตศาสตร์ไดห้ ลายวิชา เช่น วิชาเรขาคณิต พีชคณิต ตรีโกณมิติ และแคลคูลสั โปรแกรม GSP เป็ นส่ือเทคโนโลยีท่ีช่วยให้ผูเ้ รียน มีโอกาสเรียนคณิตศาสตร์โดยการสร้างองคค์ วามรู้ดว้ ยตนเอง (Constructivist Approach) และเป็ น การเรี ยน โดยเน้น ผู้เรี ยน เป็ น สาคัญ (Learner-Centered Learning) โปรแกรม GSP เป็ นสื่อที่ช่วยให้ผู้เรียนพฒั นาทักษะของการนึกภาพ (Visualization) ทกั ษะของกระบวนการแกป้ ัญหา (Problem Solving Skills) นอกจากน้ี การใชโ้ ปรแกรม GSP ในการเรียนการสอนคณิตศาสตร์เป็ นการบูรณาการสาระที่เก่ียวข้องกับความรู้คณิตศาสตร์และ ทกั ษะดา้ นเทคโนโลยเี ขา้ ดว้ ยกนั ทาให้ผเู้ รียนมีโอกาสพฒั นาพหุปัญญา อนั ไดแ้ ก่ ปัญญาทางภาษา ดา้ นตรรกศาสตร์ ด้านมิติสัมพนั ธ์ และด้านศิลปะ โปรแกรม GSP มีใช้อย่างแพร่หลายกว่า 50 ประเทศทั่วโลกอีกท้ังบรรจุอยู่ในหลักสูตรวิชาคณิตศาสตร์ระดับต่าง ๆ ถึง 10 ประเทศ เช่น สิงคโปร์ มาเลเซีย ญ่ปี ่ นุ จีน องั กฤษ อเมริกา เป็นตน้ 5. ข้นั ตอนทอผ้ามดั หมี่ 5.1 อปุ กรณ์ในการทอผ้า ในการทอผา้ มดั หมก่ี ็จะมอี ุปกรณ์ ท่ีเป็นภูมปิ ัญญาชาวบา้ นอยหู่ ลายชนิด แตล่ ะชนิดแสดงถึง ความละเอียดออ่ นในการสร้างสรรคผ์ ลงานอนั เป็นงานศิลปะ ซ่ึงจะเป็นผา้ มดั หมท่ี ่ีสวยงามต่อไป 1. หูก เป็นเคร่ืองมือสาหรบั ทอผา้ มีหลายขนาดและชนิด แตม่ ีหลกั การพ้ืนฐานอยา่ งเดียวกนั คือ การขดั ประสาน ระหว่างดา้ ยเส้นพงุ่ และดา้ ยเสน้ ยืน จนแน่นเป็นเน้ือผา้ 2. ฟื ม หรือฟันหวี มีลกั ษณะคลา้ ยหวี ยาวเทา่ กบั ความกวา้ งของหนา้ ผา้ ทาดว้ ยโลหะ มีลกั ษณะ เป็นซ่ีเลก็ ๆ มกี รอบทาดว้ ยไมห้ รือโลหะ แต่ ละซี่ของฟืมจะเป็นช่องสาหรับสอดดา้ ยยืน 3. กง ใชส้ าหรบั ใส่ไจหมี่ 4. อัก ใชส้ าหรับกวกั หมอี่ อกจากกง 5. หลักตนี กง ไมท้ ่ใี ชย้ ดึ ท้งั สองขา้ งในการกวกั ดา้ ย

8 6. หลา เป็ นเครื่องมือที่ใชส้ าหรับป่ันหลอด จากอกั มาสู่โบกเพอ่ื ทาเป็นทางต่า (เส้นพ่งุ ) 7. กระสวย ใชบ้ รรจหุ ลอดหมพ่ี ุ่งสอดไประหว่าง ช่องว่างของเสน้ หมย่ี ืน ตน้ และปลาย 8. หลอดใส่ด้าย หลอดดา้ ยคน้ (ลูกคน้ ) เป็นอุปกรณ์สาหรบั ใชใ้ นการคน้ เส้นดา้ ย 9. โฮงมี่ ใชส้ าหรบั มดั หมี่ 5.2 วธิ ีการลอกลายมัดหมี่ นาลายที่ฉลอุ อกแลว้ วางซ้อนทบั หัวหมที่ เ่ี ตรียมไว้ เลือกตาแหน่งทีพ่ อดีและสวยงามแลว้ ใชด้ ินสอเขียนจดุ ซา้ ย – ขวา ทล่ี าหมีต่ ามรอยฉลใุ ห้เป็นขอ้ ๆ ไวเ้ พื่อทจ่ี ะมดั ตามดงั รูป

9 รูปการมัดหมี 5.3 วิธกี ารมดั หมี่ 1. มดั กล่มุ ฝา้ ยแต่ละลูกหม่ีดว้ ยเชือกฟาง จนครบหลกั หม่ี ทาเป็นเชิงผา้ 2. การเร่ิมตน้ ลายมดั หมี่ อาจมดั จากดา้ นบนไล่เรียงลงขา้ งล่าง หรือมดั ขา้ งล่างก่อนจึงไล่ เรียงข้ึนขา้ งบน บางคนอาจเริ่มมดั จากตรงกลางกอ่ น จึงขยายออกไปเตม็ หลกั หม่ี 3. เร่ิมมดั ปลายเชือกดา้ นหน่ึงกบั ลกู หมก่ี อ่ น จึงพนั อีกปลายหน่ึงซ้อนทบั กนั ให้แน่นเพ่ือ ไม่ใหส้ ียอ้ มซึมเขา้ ขอ้ หมี่ เมื่อพนั ทบั กนั ไปจนไดค้ วามยาวตามลายหมี่แลว้ มดั ปลายเชือกกบั ลกู หมี่ ใหแ้ น่นเช่นกนั โดยเหลอื ปลายเชือกไว้ เมื่อเวลาแกป้ อมดั จะทาไดง้ า่ ย 5.4 การมัดโอบหม่ี การมดั โอบคอื การมดั หมค่ี ร้งั ท่สี องเพอ่ื เก็บสีลายจากการมดั คร้งั ทหี่ น่ึงไว้ หลงั จากการมดั โอบเสร็จแลว้ นาหัวหมมี่ ายอ้ มเป็นคร้งั ที่ 2 เพือ่ จะใหห้ มเ่ี ป็นลายอีกสีหน่ึง ข้นั ตอนการยอ้ มโอบ จะทาอยหู่ ลายคร้ังเมือ่ ตอ้ งการลวดลายหลากหลายสี ข้ึนอยกู่ บั ลายทจ่ี ะนามามดั หรือสีสนั ท่ี ตอ้ งการ 6. ข้นั ตอนการย้อมสี 1. การยอ้ มสีธรรมชาติ การยอ้ มเครือหูกใหต้ ม้ น้าสีทส่ี กดั จากธรรมชาตปิ ระมาณ 5 ลิตร ตามตอ้ งการและนาเครือดา้ ย ยอ้ มในหมอ้ ส่วนการยอ้ มปอยเพื่อกรอเป็นหลอดไวท้ อผา้ ถา้ จะให้ เกิดสีมเี งาสวยงามควรเลอื กคนละสีจากเครือหูก คอ่ ย ๆ เร่งความร้อนข้ึนจนเดือด หมนั่ พลิกกลบั ไป กลบั มาเพ่อื ป้องกนั สีด่าง ใชเ้ วลาประมาณ 1 ชวั่ โมง นาออกผ่ึงลมให้แหง้ แลง้ น้าให้สะอาด 2. การยอ้ มสีเคมสี าเร็จ การยอ้ มผา้ พ้นื โดยใชส้ ีเคมีสาเร็จ สามารถทาไดเ้ ช่นเดียวกนั กบั วิธีการยอ้ มสีจากธรรมชาติ แตค่ วรลดเวลาในการยอ้ มลงเหลือ 40 – 50 นาทเี ทา่ น้นั

7. การแก้ปอมัดหม่ี 10 8. การป่ันหลอด 9. การทอผ้า หมีท่ ีม่ ดั เสร็จเรียบร้อยและถอดออกจากหลกั หมแ่ี ลว้ นา ไปแช่น้าให้เปี ยก บดิ ใหห้ มาด นาไปยอ้ มสี ลา้ งสีให้สะอาด จึงนามาแกป้ อมดั หม่ี นาฝ้ายมดั หมค่ี ลอ้ งใส่กงซ่ึงวางอยรู่ ะหว่างตีนกง 1 คู่ หมุนกงคลายฝา้ ยออกจากกงพนั เขา้ หลอดไมไ้ ผ่เลก็ ๆ ท่ี เสียบแน่นอยกู่ บั เหลก็ ไนของหลา ความยาวของหลอดไผ่ สมั พนั ธ์กนั กบั กระสวยทอผา้ เมอื่ หมุนกงลอ้ ไมไ้ ผ่ของหลา เหลก็ ไนและหลอดจะหมุนเอาเส้นฝา้ ยจากกงพนั รอบแกน หลอดไมไ้ ผ่ ให้ไดจ้ านวนเสน้ ฝ้ายพอเหมาะกบั ขนาดของ ร่องกระสวย หลกั ของการทอผา้ กค็ ือการทาให้เส้นดา้ ยสอง กลุ่มขดั กนั โดยท้งั สอง พวกต้งั ฉากกนั เส้นดา้ ย กลมุ่ หน่ึงเรียกวา่ ดา้ ยยืนและอีกกลมุ่ หน่ึงเรียกว่า ดา้ ยพ่งุ ลกั ษณะของการขดั กนั ของดา้ ยพุ่งและ ดา้ ยยืน จะขดั กนั แบบธรรมดาทเี่ รียกว่าลายขดั หรืออาจจะเพ่มิ เทคนิคพเิ ศษเพ่ือให้ผา้ มลี วดลาย สีสันทสี่ วยงามแปลกตา

11 บทที่ 3 วธิ ีการดาเนนิ การ ในการศกึ ษาโครงงานคณิตศาสตร์เร่ือง มดั หม่ี มดั ลายสวยดว้ ยคณิต มขี ้นั ตอนการ ดาเนินงานดงั น้ี 1. ข้นั ตอนการดาเนินการ 2. ผลงานการออกแบบลวดลายและการทาผา้ มดั หมี่ 3. การคานวณทางคณิตศาสตร์ 1. ข้นั ตอนการดาเนินการ 1.1 จดั ต้งั กลมุ่ โครงงานคณิตศาสตร์ ซ่ึงประกอบดว้ ยสมาชิก 3 คน มีการประชุมวางแผน เพือ่ กาหนดหวั ขอ้ เร่ือง และแบง่ หนา้ ท่ีความรับผิดชอบ 1.2 สรุปเร่ืองท่จี ะศึกษา ซ่ึงทางกลุ่มไดล้ งความเห็นว่าลวดลายผา้ มดั หม่เี ป็นภมู ิปัญญา ทอ้ งถ่นิ น่าสนใจในการศึกษา เพราะมรี ูปแบบท่ีเก่ียวขอ้ งกบั วชิ าคณิตศาสตร์สามารถสร้างสรรค์ทา ให้เกิดชิ้นงานและเพ่ิมมลู คา่ ใหผ้ ลติ ภณั ฑใ์ นทอ้ งถิน่ อกี ท้งั เป็นการอนุรักษแ์ ละสืบสานการทอผา้ มดั หมี่ใหเ้ ป็นมรดกทางภูมิปัญญา 1.3 ปรึกษาครูทป่ี รึกษา ร่วมกนั วิเคราะห์ วางแผน หาแนวทางในการดาเนินงาน 1.4 ศึกษาการออกแบบลวดลายผา้ มดั หมจ่ี ากวทิ ยากรภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ที่บา้ นละวา้ อาเภอบา้ นไผ่ จงั หวดั ขอนแกน่ 1.5 กาหนดรูปแบบของการออกแบบลวดลายมดั หม่ีโดยให้สมาชิกศึกษาคน้ ควา้ จากตารา และสืบคน้ ทางอนิ เตอร์เนต็ และใชโ้ ปรแกรม GSP ช่วยในการออกแบบลวดลายท่ีเป็นของตนเอง 1.6 ดาเนินงานออกแบบลวดลายมดั หมี่ และทาผา้ มดั หมี่ 1.7 สรุปผลการดาเนินงาน 1.8 ประชุมอภปิ รายปัญหาตา่ ง ๆ ร่วมกบั ครูท่ีปรึกษาเพ่อื รับฟังความคดิ เห็นและนาไป ปรับปรุงแกไ้ ข 1.9 จดั ทารายงานโครงงานคณิตศาสตร์ฉบบั สมบูรณ์ 1.10 นาเสนอโครงงานคณิตศาสตร์ให้นกั เรียนและผสู้ นใจ

2. ผลงานการออกแบบลวดลายและการทาผ้ามดั หมี่ 12 ข้นั ตอนการทาลวดลาย ข้นั ตอนที่ 1 สร้างตารางแนวต้งั และแนวนอนเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตั ุรัส ตารางแนวนอน 25 ช่อง แนวต้งั ไมจ่ ากดั ข้ึนอยกู่ บั ความกวา้ งของผา้ หรือขนาดของฟืม ข้นั ตอนท่ี 2 ออกแบบลวดลาย โดยสร้างเป็นรูปแบบ ข้นั ตอนท่ี 3 ใชก้ ารแปลงทางเรขาคณิต เรื่อง การเลอื่ นขนาน การสะทอ้ น และการหมุน ทาให้เกิดลวดลายตามตอ้ งการ ผลงานการออกแบบลวดลายและการทาผ้ามัดหม่ี 1. ชื่อลาย : ฉลองครบรอบ 65 ปี โรงเรียนบ้านไผ่ การออกแบบลวดลายมดั ผ้าหม่ี ข้นั ตอนท่ี 1 ข้นั ตอนที่ 2 ข้นั ตอนที่ 3 ลวดลายทอี่ อกแบบเรียบร้อย ชิน้ งานการมดั หม่ี

2. ช่ือ ลาย : แก้วใจ KK5 13 การออกแบบลวดลายมดั ผ้าหม่ี ข้นั ตอนที่ 1 ข้นั ตอนท่ี 2 ข้นั ตอนท่ี 3 ลวดลายทอ่ี อกแบบเรียบร้อย ชิน้ งานการมดั หมี่

3. ช่ือ ลาย : ประตูสู่ฝัน 14 16 การออกแบบลวดลายมดั ผ้าหม่ี ข้นั ตอนที่ 1 ข้นั ตอนท่ี 2 ข้นั ตอนท่ี 3 ลวดลายทีอ่ อกแบบเรียบร้อย ชิน้ งานการมดั หมี่

15 4. ช่ือ ลาย : ขอคล้องใจ ชาว ข.ก. 5 การออกแบบลวดลายมดั ผ้าหม่ี ข้นั ตอนที่ 1 ข้นั ตอนท่ี 2 ข้นั ตอนท่ี 3 ลวดลายท่อี อกแบบเรียบร้อย ชิ้นงานการมดั หมี่

5. ช่ือ ลาย : เสียงแคนดอกคูณ 16 การออกแบบลวดลายมดั ผ้าหม่ี ข้นั ตอนที่ 1 ข้นั ตอนท่ี 2 ข้นั ตอนที่ 3 ลวดลายทีอ่ อกแบบเรียบร้อย ชิ้นงานการมดั หมี่ 3. การคานวณทางคณิตศาสตร์ ค่าใชจ้ า่ ยในการทาผา้ มดั หม่ี 1 ผนื ( ไม่รวมอุปกรณ์ในการทอผา้ ท่ีมอี ยแู่ ลว้ ) ท่ี รายการ จานวน ราคาหน่วยละ รวมราคา(บาท) 1 เสน้ ดา้ ยฝา้ ยทที่ าการคน้ หมแ่ี ลว้ 1 ใจหรือปอย 40 40 (เส้นดา้ ยพุง่ ) 2 เส้นดา้ ยยืน 1 ลา 40 40 3 ค่าเชือกฟาง 1 มว้ น 10 10 4 ค่าสีสงั เคราะห์สาหรบั ยอ้ ม 3 ห่อ 10 30 5 อืน่ ๆ เช่น มดี ไมข้ ีดไฟ ถา่ น 30 รวมเป็นเงินท้งั สิ้น 150

17 บทที่ 4 ผลการดาเนินงาน จากการดาเนินงานสร้างสรรคอ์ อกแบบลวดลายผา้ มดั หม่ี เมอื่ นาลวดลายที่ออกแบบแลว้ มาแปลงทางเรขาคณิต และดาเนินการทาผา้ หมดั หมี่ ทาให้ไดผ้ ลงานสร้างสรรค์ ดงั น้ี ชื่อลาย : ฉลองครบรอบ 65 ปี โรงเรียนบ้านไผ่ ชื่อลาย : แก้วใจ kk5 ชื่อลาย : ประตูสู่ฝัน 18

ช่ือลาย : ขอคล้องใจ ชาว ข.ก. 5 18 ช่ือลาย : เสียงแคนดอกคณู

บทท่ี 5 19 สรุปผล และข้อเสนอแนะ สรุปผล โครงงานคณิตศาสตร์ เร่ือง มดั หมี่ มดั ลายสวยดว้ ยคณิต เป็นการนาความรู้เก่ียวกบั ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น บูรณาการเขา้ กบั ความรู้ทางคณิตศาสตร์ เพอื่ ให้เกิดลวดลายผา้ มดั หมี่ทคี่ วาม สวยงาม ทางคณะทางานไดน้ าความรู้ทางคณิตศาสตร์เก่ียวกบั รูปแบบ รูปเรขาคณิต การแปลง ทางเรขาคณิตและใชโ้ ปรแกรม GSP มาช่วย ในการออกแบบลวดลายผา้ มดั หมี่ สามารถออกแบบ ลวดลายผา้ มดั หม่ผี สมผสานกบั ลายพ้ืนฐานโบราณทค่ี วรค่าแกก่ ารอนุรกั ษ์ ให้เป็นผลติ ภณั ฑท์ ี่ ทรงคุณคา่ เป็นผลิตภณั ฑใ์ ชใ้ นวิถชี ีวิตของทอ้ งถนิ่ และเป็นการเพ่ิมมูลคา่ ของผลติ ภณั ฑใ์ นทอ้ งถน่ิ ตลอดระยะเวลาในการทางานคณะทางานไดร้ ับกาลงั ใจและคาแนะนาอยา่ งดียิ่งจากวิทยากรภูมิ ปัญญาทอ้ งถนิ่ เก่ียวกบั การออกแบบลวดลายของผา้ มดั หมีแ่ ละวิธีการทาผา้ มดั หมี่จนเป็นชิ้นงาน คณะทางานเขา้ ใจและสามารถสร้างสรรคช์ ้ินงานทสี่ ่ือสารในเชิงคณิตศาสตร์ไดม้ ากข้ึน อกี ท้งั สามารถอธิบายใหเ้ พ่อื นนกั เรียนในหอ้ งเรียน ชุมนุม และผสู้ นใจไดเ้ ขา้ ใจถงึ การออกแบบลวดลาย ผลิตเป็นชิ้นงานสร้างสรรค์ เป็นผา้ มดั หม่ที ่ีทรงคุณค่าใหก้ บั ผา้ ไทย เป็นผลงานทีม่ ีสวยงาม ทาได้ งา่ ย ไม่ยากอยา่ งท่ีหลาย ๆ คนคดิ และสามารถทาไดจ้ ริง อีกท้งั เป็นการสืบทอดมรดกทางภูมปิ ัญญา ควรคา่ แก่การอนุรกั ษต์ ่อไป ส่งผลใหก้ ารดาเนินงานบรรลุวตั ถุประสงค์ ดงั น้ี 1. เขา้ ใจวิธีการออกแบบลวดลายในการมดั หมี่ 2. สามารถนาความรู้ทางคณิตศาสตร์มาออกแบบลวดลายผา้ มดั หมีท่ ีส่ ร้างสรรคท์ าให้เกิด ช้ินงานเป็นผา้ มดั หม่ีที่เพมิ่ มูลค่าใหผ้ ลติ ภณั ฑใ์ นทอ้ งถ่ิน 3. ร่วมอนุรกั ษแ์ ละสืบสานการทอผา้ มดั หมี่ใหเ้ ป็นมรดกทางภมู ิปัญญา 4. นกั เรียนมเี จตคติท่ีดีต่อวชิ าคณิตศาสตร์และรู้จกั การใชเ้ วลาว่างให้เกิดประโยชน์ ข้อเสนอแนะ 1. ควรออกแบบรูปเรขาคณิตโดยใชเ้ ทคนิคที่ซบั ซ้อนข้นึ 2. ผลติ ภณั ฑท์ ส่ี ร้างสรรคข์ ้ึนสามารถนาไปสร้างเป็นหน่ึงโรงเรียนหน่ึงผลติ ภณั ฑเ์ พอ่ื สร้างรายไดต้ อ่ ไป

บบรรณานุกรม 20 ภาควิชาคณิตศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั พระนคร. คณิตศาสตร์กับศิลป์ . เอกสารประกอบ การเรียนวิชาคณิตศาสตร์ ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบนั . (2544). หนงั สือเรียนสาระการเรียนรู้ พืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ เล่ม 1 กล่มุ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 2 ตามหลักสูตรการศึกษาข้นั พนื้ ฐาน พทุ ธศักราช 2551. พิมพค์ ร้ังที่ 1. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พค์ ุรุสภา ลาดพร้าว. สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) โครงงานคณิตศาสตร์ สานกั พมิ พ์ บริษทั เดอะมาสเตอร์ กรุ๊ป แมนเนจเมน้ ท์ จากดั . ม.ป.ท. https://www.google.co.th/

21 ภาคผนวก 22

สรุปแบบสอบถามความพงึ พอใจที่มีต่อโครงงานคณติ ศาสตร์ เร่ือง มัดหม่ี มัดลายสวยด้วยคณติ ******************************* 1. จานวนผู้ตอบแบบสอบถาม นกั เรียนจานวน 200 คน 2. ร้อยละของความพงึ พอใจทมี่ ตี ่อโครงงานคณิตศาสตร์ เร่ือง มัดหมี่ มัดลายสวยด้วยคณติ ที่ รายการประเมนิ ระดบั ความพึงพอใจ 5 4 321 1 เขา้ ใจวตั ถปุ ระสงคข์ องโครงงาน 87.5 8.5 2.5 1.0 0.5 2 เป็นโครงงานที่มีความน่าสนใจ 82.5 13.0 4.0 0.5 0 3 เป็นโครงงานท่สี ่งเสริมความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์ 91 8 0.5 0.5 0 4 เป็นโครงงานทม่ี ีความเหมาะสมกบั ระดบั ของผจู้ ดั ทา 90.5 7 1.5 1.0 0 5 เป็นโครงงานท่ีสื่อความหมายชดั เจน 85.5 8.5 4.0 2.0 0 6 สมาชิกในกล่มุ มคี วามกระตอื รือร้น รบั ผดิ ชอบ 87.0 8.8 3.5 0.5 0.5 7 มกี ารนาเสนอและเผยแพร่ผลงานแก่ผสู้ นใจ 84 11.5 2.5 1.0 1.0 8 เป็นโครงงานท่มี ีการบูรณาการและประยกุ ตเ์ ขา้ กบั วถิ ีชีวติ ใน 95 4.0 1.0 0 0 ทอ้ งถิ่น 94.0 4.0 4.0 0 0 9 เป็นโครงงานทร่ี ่วมอนุรกั ษแ์ ละสืบสานมรดกทางภูมิปัญญา 95 3.0 2.0 0 0 10 มีความพึงพอใจต่อโครงงานคณิตศาสตร์เร่ือง มดั หม่ี มดั ลาย 89.2 7.8 2.2 0.6 0.2 สวยดว้ ยคณิต รวม จากตารางพบว่า โดยภาพรวมความพึงพอใจท่ีมตี ่อโครงงานคณิตศาสตร์ เรื่อง มดั หมี่ มดั ลายสวยดว้ ยคณิต อยใู่ นระดบั มากทส่ี ุด คดิ เป็นร้อยละ 89.2 เม่ือพจิ ารณาเป็นรายขอ้ จดั อนั ดบั ความพึงพอใจโดยเรียงจากมากไปนอ้ ย 3 อนั ดบั แรก ไดแ้ ก่ อนั ดบั 1 เป็นโครงงานทีม่ ีการบรู ณาการและประยกุ ตเ์ ขา้ กบั วถิ ีชีวติ ในทอ้ งถนิ่ และ มคี วามพงึ พอใจตอ่ โครงงานคณิตศาสตร์เร่ือง มดั หมี่ มดั ลายสวยดว้ ยคณิต อันดับ 2 เป็นโครงงานที่ร่วมอนุรกั ษแ์ ละสืบสานมรดกทางภมู ิปัญญา อันดับ 3 เป็นโครงงานท่สี ่งเสริมความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์ ข้อเสนอแนะ ผลิตภณั ฑท์ ี่สร้างสรรคข์ ้ึนสามารถนาไปสร้างเป็นหน่ึงโรงเรียนหน่ึงผลติ ภณั ฑไ์ ด้

23 ศึกษา คนั คว้า สืบค้นข้อมลู ทางอินเตอร์เนต็ ปรึกษาครูที่ปรึกษาเกี่ยวกบั การมัดหม่ี

24 ศึกษาการทาผ้ามดั หมจ่ี ากภมู ิปญั ญาท้องถ่ินจากคุณยายสมจติ ร ศิริมา และ คุณยายสมควร ม่วงรอด ทบ่ี ้านละว้า อาเภอบ้านไผ่ จงั หวดั ขอนแก่น

25 นาลวดลายทอ่ี อกแบบมามัดหม่ี

26 นาหม่ที ี่มดั เรียบร้อยแล้วทาการย้อมสี

27 หมที่ ่ีย้อมแห้งแล้ว นามาแกะเชือกฟางออกจะได้ลวดลายทีต่ ้องการ ถ้าต้องการเพิ่มสีในหมอ่ี กี กท็ าการโอบสีไว้แล้วไปทาการย้อมอีกคร้ังตามสีท่ตี ้องการ

28 นาหม่มี าป่ันหลอด และทาการทอโดยมวี ทิ ยากรภมู ปิ ัญญาคอยแนะนาและช่วยเหลอื

29 ผ้ามัดหม่ีท่สี าเร็จ ชื่อลาย : ฉลองครบรอบ 65 ปี โรงเรียนบ้านไผ่ ช่ือ ลาย : แก้วใจ KK5

ช่ือ ลาย : ประตสู ู่ฝัน 30 ชื่อ ลาย : ลายขอคล้องใจ ชาว ข.ก. 5 16 ชื่อ ลาย : ลายเสียงแคนดอกคูณ