1Best Practice Sompoi 64

BEST PRACTICE ผ ล ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น สู ค ว า ม เ ป น เ ลิ ศ กศน.ตำบลสม ปอย นาคงสราู วกวศ�รน�นท.ตรญำบา ลอสสิ รม ย� ปาเอลิศยสขุ การสรางคณุ คา ขา วกระยาสารท ชุมชนบานโก กสขราาะรวยทา BestPractice ดา นการศกึ ษาเพ่อื พัฒนาอาชพ� ชอ�่ ผลงาน การสรา งคุณคา ขาวกระยาสารทชุมชนบา นโก กศน.ตำบลสม ปอย ศูนยการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอราษีไศล สำนกั งาน กศน.จงั หวดั ศร�สะเกษ สสำำนนกั ักงางนาสนง ปเสลรัด�มกการรศะทึกรษวานงอศกึกรษะบาบธแล�กะากรารศกึกรษะาทตราวมงอศธั ยึกาษศัยาธก� าร

คำนำ การรายงานผลการปฏิบัติงานสูความเปนเลิศ (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอย สังกัดศูนย การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอราษีไศล สำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวัดศรสี ะเกษ ชือ่ ผลงาน : การสรา งคณุ คา กลุมขาวกระยาสารทชุมชนบานโก เปนแนว ปฏิบตั ทิ ่ดี ีดานการศกึ ษาเพือ่ พฒั นาอาชีพ จากหลกั การทว่ี า “ถาไดนำความรูไปใช ความรูนนั้ ก็ยิ่งเพ่ิมคณุ คา เพราะ ทำใหเกิดการตอยอดความรูใหแตกแขนงออกไปอยางกวางขวาง” ดังนั้น เปาหมายสำคัญประการหนึ่งในการ เผยแพรแนวปฏิบัติที่ดี ดานการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ กลุมการทำการทำขาวกระยาสารทชุมชนบานโก เปนแนวทางในการสรางแนวปฏิบัติที่ดีในดา นการพัฒนาอาชพี การเพ่มิ มลู คาการทำขาวกระยาสารท การบริหาร จัดการกลุม การเพิ่มมูลคาและการเพิ่มทักษะในการผลิตการทำขาวกระยาสารท ใหมีรูปแบบผลิตภัณฑใหมๆ มีรสชาติที่หลากหลาย ตรงตามความตองการของผูซื้อและความตองการของตลาด และเพื่อใหสมาชิกในกลุม มีความรูความเขาใจและมีแนวทางในการสรางแนวปฏิบตั ิที่ดีในดานการพัฒนาอาชพี ตลอดจนสรางความเขมแขง็ ใหก บั กลมุ อาชพี ของคนในชมุ ชนตอ ไป นางสาววิรนิ ทรญา อิสรยิ าเลิศสุข ครู กศน.ตำบล (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอ ย

สารบัญ หนา เรื่อง 1 คำนำ 1 สารบัญ 1 1 - ชื่อผลงาน - ผเู สนอผลงาน 2 - หนว ยงาน/สถานศกึ ษา/กศน.ตำบล 3 - ความสอดคลองกบั ยุทธศาสตรแ ละจุดเนนการดำเนนิ งาน กศน. วสิ ัยทัศน/พนั ธกจิ 3 ระบบประกนั คุณภาพสถานศึกษา 5 - ที่มาและความสำคัญของผลงาน 5 - วัตถุประสงค 6 - วธิ ีดำเนนิ การ 9 - ตัวชว้ี ัดความสำเรจ็ 9 - ผลการดำเนินงาน 10 - บทสรปุ 10 - กลยทุ ธและปจจยั ที่ทำใหป ระสบความสำเร็จ - การประชาสมั พันธ / เผยแพรผลงาน - ขอ เสนอแนะ - เอกสารอางองิ ภาคผนวก - ภาพประกอบ - ผูจดั ทำ (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอย

แผนการดำเนนิ งาน Best Practice ชือ่ ผลงาน เร่ือง การสรางคณุ คา ขา วกระยาสารทชุมชนบานโก กศน.ตำบลสมปอย ชื่อเจาของผลงาน นางสาววริ ินทรญ า อสิ ริยาเลศิ สขุ ตำแหนง พนักงานราชการท่วั ไป ครู กศน.ตำบล สถานศกึ ษา ศูนยก ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอำเภอราษไี ศล สำนกั งาน กศน.จงั หวดั ศรีสะเกษ “”””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””” ลำดับที่ แผนการปฏบิ ตั ิงาน ระยะเวลาการดำเนนิ งาน หมาย มถิ นุ ายน กรกฎาคม สิงหาคม กันยายน เหตุ ๑ ประชมุ วางแผนการ ดำเนนิ งานรว มกับผูบริหาร บคุ ลากร กศน.อำเภอราษไี ศล ๒ เสนอแผนงาน/โครงการเพ่ือ ขออนุมตั ิจากผบู รหิ าร ๓ จดั ทำคำส่งั แตงตงั้ คณะทำงาน ๔ ประชมุ ชแี้ จงการดำเนินงาน ๕ ดำเนินการจดั กจิ กรรมตาม โครงการ ๖ การตดิ ตามและประเมินผล ๗ สรุปรายงานผลการดำเนิน โครงการ ลงช่ือ ผเู สนอแผน ลงชื่อ ผอู นมุ ัตแิ ผน (นางสาววิรินทรญา อิสรยิ าเลิศสุข) (นายกมั พล ทีพารตั น) ผอ. กศน.อำเภอราษไี ศล ครู กศน.ตำบลสม ปอ ย

1 ผลการปฏิบตั ิงานสูความเปนเลิศ (Best Practice) : กศน.ตำบลสม ปอ ย : ดา นการศึกษาเพื่อพฒั นาอาชีพ 1. ชือ่ ผลงาน การสรางคณุ คากลมุ ขาวกระยาสารทชุมชนบา นโก 2. ชอ่ื สถานศกึ ษา กศน.ตำบลสมปอย ศูนยการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อำเภอราษีไศล สำนักงานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจงั หวดั ศรีสะเกษ 3. ชือ่ เจาของผลงาน นางสาววิรนิ ทรญา อสิ ริยาเลศิ สขุ ครู กศน.ตำบลสมปอ ย 4. ความสอดคลองกับยุทธศาสตรและจุดเนนการดำเนินงาน กศน. วิสัยทัศน/พันธกิจ ระบบประกันคุณภาพ สถานศกึ ษา • สอดคลอ งยุทธศาสตรและจดุ เนนการดำเนินงาน สำนกั งาน กศน. ประจำปง บประมาณ 2564 ภารกิจตอเน่ือง ขอ ที่ 1. ดานการจัดการศึกษาและการเรียนรู ขอ 1.3 การศึกษาตอเนอื่ ง 1) จดั การศกึ ษาอาชีพเพ่ือ การมีงานทำอยางยั่งยืน โดยใหความสำคัญกับการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทำในกลุมอาชีพเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม คหกรรม และอาชีพเฉพาะทางหรือการบริการรวมถึงการเนนอาชีพชางพื้นฐาน ท่ีสอดคลอ งกับศกั ยภาพของผูเรียน ความตองการและศักยภาพของแตล ะพ้ืนทมี่ ีคุณภาพไดมาตรฐานเปนท่ียอมรับ สอดรับกับความตอ งการของตลาดแรงงาน และการพฒั นาประเทศ ตลอดจนสรา งความเขม แข็งใหกบั ศนู ยฝกอาชีพ ชุมชน โดยจัดใหมีการสง เสริมการรวมกลุมวิสาหกจิ ชุมชน การพัฒนาหนึ่งตำบลหนึ่งอาชีพเดน การประกวดสินคา ดีพรีเมี่ยม การสรางแบรนดของ กศน. รวมถึงการสงเสริมและจัดหาชองทางการจำหนายสินคาและผลิตภัณฑ และใหมีการกำกบั ตดิ ตาม และรายงานผลการจดั การศึกษาอาชพี เพื่อการมงี านทำอยางเปน ระบบและตอเนอื่ ง (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอย

2 5. ทม่ี าและความสำคญั ของผลงาน • แนวปฏบิ ตั ิทด่ี ดี า นอาชีพ เรอ่ื งการสรา งคุณคา การทำขาวกระยาสารทชมุ ชนบานโก ตำบลสม ปอ ย อำเภอราษไี ศล จังหวดั ศรสี ะเกษ มงุ พฒั นาสมาชิกกลุมการทำขา วกระยาสารทซ่งึ เปน ผูใหญและเดก็ ควบคูกนั ไป โดยมวี ัตถปุ ระสงค 1) เพ่ือพัฒนากลุม อาชีพการทำขา วกระยาสารทใหสามารถผลิตและจำหนา ยไดอยา งมีคุณภาพ และมี รายไดเ พ่ิมขนึ้ 2) เพ่ือใหก ลุมการทำขา วกระยาสารท มรี ูปแบบผลติ ภัณฑร ูปแบบรสชาตใิ หมๆ ซึ่งเดิม การทำขาว กระยาสารทจะผลติ เฉพาะรสดงั้ เดมิ เทา นั้น การดำเนินงานโครงการนี้ไดประสานงานดำเนินการรวมกับภาคีเครือขาย ไดแก ผูนำชุมชนบานโก วิทยากรผูมีความรูความเชี่ยวชาญดานภูมปญญาทองถิ่นการทำขาวกระยาสารทชุมชนบานโก และกลุมอาชีพการ ทำขาวกระยาสารท เพื่อพัฒนากลุมการทำขาวกระยาสารทและภูมิปญญาทองถิ่นรวมดำเนินการจัดกระบวนการ เรียนรูเร่อื งการทำขา วกระยาสารทใหมรี ปู แบบผลติ ภัณฑและรสชาติใหมๆ ที่เปน ความตอ งการของตลาดตอไป ผลการดำเนินงานพบวา สมาชกิ กลมุ การทำขาวกระยาสารท จำนวน 12 คน มคี วามรูความเขาใจ เรื่องการบรหิ ารจัดการกลมุ และดำเนินธรุ กิจของกลุมในรปู แบบกลุมอาชีพ สามารถนำผลผลติ ทไ่ี ดในหลายรูปแบบ มาเพิ่มมูลคาโดยทำไดหลายรสชาติจากรสดั้งเดิม เปนการอนุรักษการทำขาวกระยาสารท และเพิ่มมูลคาจากการ ผลิตขาวกระยาสารทในรูปแบบรสชาติใหมๆ ที่เปนความตองการของตลาด ชาวบานมีรายไดเพิ่มขึ้นจากการ จำหนายผลติ ภัณฑการทำขาวกระยาสารท ซึ่งเปนแหลงจำหนายของหมบู านและตำบล และยงั จำหนายใหกบั ชมุ ชน ใกลเคยี งและแหลง จำหนายอ่นื ๆ ชุมชนบานโก ตำบลสมปอย อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ มปี ระชากร 1,707 คน 376 ครัวเรอื น ซึ่งเดิม เดิมประชาชนไดอพยพมาจากอำเภอกลาง (โนนสูง) จังหวัดนครราชสีมา โดยอพยพมาทางเรือมาถึงริมฝง แมน้ำมูล เห็นวาเปนทำเลที่เหมาะสมและมีความอดุ มสมบูรณเหมาะที่จะตั้งเปนชุมชนประกอบกบั เปนแหลงที่มอี ู ขาวอนู ำ้ จึงไดตั้งหลักฐานอยูท่ีแหงน้ี ประกอบกับบรเิ วณดงั กลาว มตี นตะโกใหญข ึ้นอยู จงึ ต้งั ชื่อหมูบานวา “บาน โก” แรกเริ่มมีครอบครัวทั้งหมด 14 ครัวเรือน เมื่อป พ.ศ. 2422 ซึ่งมีรายชื่อผูนำหมูบาน ตั้งแตอดีตถึงปจจุบัน ภมู ปิ ญ ญาชาวบา นของชาวบา นโก ทส่ี บื ทอดกนั มาแตบรรพบรุ ุษในการถายทอดความรแู ละประสบการณส ูลูกหลาน ซึ่งสืบทอดกันมาชานานในการนำแนวคิดและภูมิปญญาชาวบานในการนำขาว ซึ่งเปนทรัพยากรในทองถิ่นที่มีอยู แลว มาใชใ หเ กดิ ประโยชน โดยการนำขา วมาเปน วัสดใุ นการทำการทำขา วกระยาสารทประเภทตา งๆ ซึง่ การทำขาว กระยาสารทที่ขึ้นชื่อที่สุดคือ รสดั้งเดิม(สีน้ำตาล) นอกเหนือจากรสชาตินี้ก็จะเปน กระยาสารทใบเตย(สีเขียว) กระยาสารทอัญชัญ(สีมวง) และการทำขาวกระยาสารทประเภทอื่นๆ ที่ชาวบานสามารถที่จะดัดแปลงและทำขึ้น ตามความตองการของลูกคา ซึ่งแหลงเรียนรูแหงนี้เปนสถานที่ที่จะสนับสนุนสงเสริมใหผูเรียนและผูที่สนใจใน การศึกษาเพื่อใหเกิดกระบวนการเรยี นรูตอไป (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอย

3 กศน.ตำบลสม ปอ ยและกลุม อาชีพการทำขา วกระยาสารทชมุ ชนบานโก ตลอดจนภาคเี ครือขา ยใน ชมุ ชนไดเลง็ เหน็ ถงึ คุณคาของการอนรุ ักษแหลงเรยี นรแู ละภูมปิ ญญาทองถ่ิน จึงระดมความคดิ ในการเสริมสรางและ ตอยอดแหลงเรียนรูภูมิปญญาทองถิ่นเดิมใหเกิดคุณคาและเพิ่มมูลคา จึงไดดำเนินการพัฒนากลุมการทำขาว กระยาสารทชุมขนบานโก ตำบลสมปอย อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ เพื่อดำเนินการฝกอบรมพัฒนา เทคนิคและฝมือและจัดซื้อวัสดุอุปกรณ และวัตถุดิบ ชวยเหลือเรื่องการตลาด โดยนำผลิตภัณฑของชาวบานไป จำหนายที่ตลาดชุมชน ชุมชนใกลเคียงและตลาดอื่นๆ การบริหารจัดการกลุมครอบครัวใหมีรายไดและเรื่องการ ถายทอดองคความรเู รือ่ งการทำขาวกระยาสารทสูเด็กและเยาวชนเพอื่ สบื ทอดสรู ุนลกู หลานตอไป เพื่อเสนอโครงการ การพัฒนาการทำขาวกระยาสารทใหมีผลิตภัณฑที่หลากหลายรูปแบบ หลาย รสชาติ ในการสงเสริมอาชีพ จึงมีแนวทางแกปญหาโดยดำเนินงานโครงการสรางคุณคาผลิตภัณฑในกลุมการทำ ขาวกระยาสารทข้นึ 6. วตั ถุประสงค 6.1 เพือ่ พฒั นากลมุ อาชีพการทำขาวกระยาสารท สามารถผลติ และจำหนา ยผลิตภัณฑจ ากการทำ ขาวกระยาสารท ใหมผี ลติ ภัณฑทีห่ ลากหลายรูป หลายรสชาติแบบสรา งคุณคา ผลิตภัณฑ และมีรายไดเพิ่มข้นึ 6 .2 เพ่ือถายทอดองคความรจู ากภมู ิปญ ญาในทองถิน่ สเู ยาวชนลูกหลานจากรนุ สรู นุ สามารถ นำมาใชในชวี ิตประจำวนั และนำไปประกอบอาชีพได 7. วธิ ดี ำเนนิ การ 7.1 เชิงปริมาณ 7.1.1 สมาชิกกลมุ การทำขาวกระยาสารท จำนวน 12 คน 7.1.2 เด็กและเยาวชนบานโก จำนวน 12 คน 7.2 เชิงคณุ ภาพ 7.2.1 สมาชิกกลุม การทำขาวกระยาสารทชุมชนบานโก เกิดความรูทักษะในการผลิต การบริหาร จดั การกลุมและการตลาด สามารถนำความรูและรายไดไ ปใชใ นการพัฒนาคณุ ภาพชีวิตของครวั เรอื น 7.2.2 เดก็ และเยาวชนมคี วามรู ทกั ษะการทำการทำขาวกระยาสารทเปน กระบวนการสืบทอด อนุรกั ษและสรางอาชีพ (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอย

4 7.3 กระบวนการดำเนินงาน 7.3.1 สำรวจความตอ งการ การศึกษาตอเน่ือง การศึกษาเพ่ือพฒั นาอาชพี กลุมชนั้ เรยี นวชิ าชีพ กศน.ตำบลสม ปอ ย 7.3.2 จดั ต้ังวิทยากรผูมีความรูค วามสามารถในการทำขาวกระยาสารท 7.3.3 จดั ต้งั กลมุ ชน้ั เรียนวิชาชีพ การจัดการศกึ ษาตอเน่ือง กศน.ตำบลสม ปอ ย สังกัด กศน.อำเภอ ราษไี ศล 7.3.4 ประสานงานผูนำชุมชนบานโก ภาคเี ครือขายท่เี กีย่ วของในการฝก อบรมกลุมชั้นเรียนวชิ าชีพ เพอ่ื พฒั นาทักษะของกลุม 7.3.5 ดำเนินการจัดกิจกรรมตามแผนที่กำหนดและสามารถปรับเปลยี่ นกิจกรรมไดตามความ เหมาะสม 7.3.6 ติดตามและประเมินผลรวมกับหนว ยงาน / เครือขายทีเ่ กี่ยวของ 7.3.7 สรุปและจัดทำรายงานผลการดำเนนิ งาน และเผยพรไปยังหนว ยงานที่เกย่ี วขอ ง 7.4 วิธกี ารจัดกจิ กรรม 7.4.1 การดำเนินกจิ กรรมการจัดการเรียนรูเร่อื งการทำขาวกระยาสารท กลุมการทำขา ว กระยาสารทในรูปแบบตาง ๆ ที่ศาลาประชาคมและกลุมการทำขาวกระยาสารท โดยครูเชิญวิทยากรภูมิปญญา ทองถิ่นในหมูบานมาใหความรูดานการทำขาวกระยาสารทในรูปแบบตางๆ จากนั้นครูแนะนำใหเด็กเยาวชนนำ ความรูไปฝกการปนเรื่องการทำขาวกระยาสารทในรูปแบบตางๆ รวมกับผูปกครอง 7.4.2 จดั ประชุมวางแผนการเตรียมผลติ การทำขา วกระยาสารท 7.4.3การพฒั นาเทคนคิ การออกแบบผลติ ภณั ฑท ่ีหลากหายรปู แบบและมรี สชาตใิ หม ท่เี ปนความ ตอ งการของตลาด 7.4.4 การพัฒนารปู แบบผลิตภัณฑใ หมๆ ใหมหี ลากหลายรสชาติ หลากหลายรูปแบบซึ่งเปนความ ตอ งการของตลาด 7.4.5 การบริหารจัดการกลุมอาชีพการทำขาวกระยาสารท และดำเนินการสรปุ ผลการดำเนนิ งาน และรวมตดิ ตามประเมนิ ผลกลุม (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอ ย

5 8. ตวั ช้ีวดั ความสำเร็จ 8.1 ผูเรยี นมคี วามรคู วามเขา ใจ และมีทักษะในการผลติ และการทำขาวกระยาสารทการบรหิ าร จดั การกลมุ และการตลาด สามารถนำความรูและรายไดไ ปใชใ นการพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตของครวั เรือน 8.2 ผเู รยี นผใู หญ สามารถพัฒนารปู แบบการทำขา วกระยาสารท ในรูปแบบรสชาติตางๆ และ การบรหิ ารจัดการกลมุ สามารถนำความรแู ละรายไดไปใชในการพฒั นาคุณภาพชีวติ ของครวั เรือน 9. การประเมินผลและเคร่อื งมอื ประเมนิ ผล ประเมินผลตามสภาพจริง โดยการประเมนิ ผลงานการทำขาวกระยาสารท โดยใชแบบประเมนิ การฝก ปฏิบัติ และจากการบันทึกของผูเ รยี น รูปแบบผลติ ภณั ฑการทำขา วกระยาสารทในรปู แบบรสชาติตา งๆ และ ประเมนิ ความรคู วามเขาใจจากการสอบปากเปลาโดยใชแบบทดสอบหลงั เรยี น 10. ผลการดำเนนิ งาน 10.1 ผูเรียนเกิดทักษะจากกระบวนการ การเรยี นรเู รือ่ งการทำขา วกระยาสารทจากภูมิปญ ญา ทองถิ่น และแหลงเรียนรูในชุมชน มีเทคนิคและสามารถนำความรูที่ไดมาออกแบบผลิตภัณฑในรูปแบบตาง ๆ พฒั นารูปแบบผลิตภัณฑใหมๆ ใหมีรูปแบบทห่ี ลากหลายรสชาตซิ ง่ึ เปนความตองการของตลาด 10.2 กลมุ สมาชิกท่เี ปน ผใู หญสามารถนำความรทู ่ไี ดไ ปพฒั นากลุมและพัฒนาคุณภาพของการทำ ขาวกระยาสารทไดอยางตอเน่ือง สมาชิกเห็นความสำคญั ของการรวมกลุม รูบ ทบาทและหนาทีข่ องตนเอง เกิดการ มีสวนรว มมากขนึ้ 10.3 กลมุ สมาชกิ มรี ายไดเสรมิ มากขึน้ จากการจำหนายการทำขาวกระยาสารท 10.4 ดำเนนิ การเผยแพร โดยจดั ทำเอกสาร ไดแก หลกั สูตรการทำขาวกระยาสารทและ ประเมนิ ผลการดำเนนิ งานและเผยแพรใหกับหนว ยงานและเครือขายท่เี กีย่ วของทราบ และชุมชนเปน ฐาน แลกเปลี่ยนเรยี นรเู รอ่ื งการผลติ การทำขา วกระยาสารทใหก ับผูทีส่ นใจและชุมชนอนื่ ๆ (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอ ย

6 11. บทสรปุ กลุมอาชีพระยะส้นั การทำการทำขาวกระยาสารทนี้ ดำเนินการตามคุณภาพของเดมมิ่ง (Deming Cycle : PDCA) ดังนี้ ดานการวางแผน (Plan) 1. ศึกษาสภาพปญหาและวิเคราะหขอมูลของชุมชนอยางมีสวนรวมของครู ผูเรียน และชุมชน โดยการ สำรวจความตองการ การเรียนรูกลุมชั้นเรียนวิชาชีพ การศึกษาตอเนื่อง เพื่อนำมาวางแผนการจัดกิจกรรมที่ สอดคลองกบั สภาพบริบท ศกั ยภาพของชุมชน ปญหา และความตองการทแี่ ทจริงของผเู รยี น และคนในชุมชน 2. วิเคราะหงานตามบทบาทหนาที่ และวิเคราะหความสอดคลองที่เกี่ยวของ ยุทธศาสตรและจุดเนนการ ดำเนินงาน กศน. วิสัยทัศน/ พนั ธกิจ ระบบประกันคุณภาพสถานศึกษา ฯลฯ ซึ่งจากการวิเคราะหงาน จะเห็นไดวา เปนงานตามบทบาทหนาที่ครู กศน.ตำบล ที่จะตองจัดการศึกษาเพื่อสงเสริมการรูหนังสือ การศึกษาขั้นพื้นฐาน การศกึ ษาตอ เนื่อง การศึกษาตามอัธยาศัย สง เสริมการเรยี นรชู มุ ชน 3. คนหา Best Practice โดยพิจารณาประเด็นดังนี้  เปน เรื่องที่เกี่ยวของกับภารกจิ โดยตรงของบทบาทหนา ท่ี  สนองนโยบาย การแกป ญ หา การพฒั นาประสิทธิภาพของผูเรียน กศน.  เปนวธิ ีการรเิ ร่มิ สรา งสรรคข นึ้ มาใหม หรือประยกุ ตขนึ้ ใหม (นวัตกรรม) โดยตงั้ คำถามวา นวัตกรรมน้ัน คืออะไร (What) ทำอยางไร (How) ทำเพอ่ื อะไร (Why)  มีผลผลติ /ความสำเรจ็ เพิม่ ข้นึ  สามารถนำไปใชเปนมาตรฐานการทำงานตอปไดย งั่ ยนื พอสมควร  มกี ารพัฒนาปรับปรงุ ตอไป จากการพิจารณาประเด็นตางๆ ดังกลาว เพื่อคนหา Best Practice ในการจัดกิจกรรมท่ีสอดคลองกับ สภาพ ปญ หา และความตอ งการของชมุ ชน พบวา เปนเรอื่ งทเี่ ก่ียวขอ งกับบทบาทหนาท่ีโดยตรงของครู กศน.ตำบล และเปนการดำเนินงานตามการจัดการศึกษาตอเนื่อง การศึกษาเพื่อพัฒนนาอาชีพ จึงไดวางแผนเพื่อดำเนินการ ตามบทบาทภารกจิ ดังนี้ 1) ครู ผูเรียน และชมุ ชน มีสว นรว มในการวางแผนและออกแบบกจิ กรรมทส่ี อดคลองกบั สภาพ ปญหา ความตองการของชุมชน โดยการประชุมรวมกันเพื่อวางแผนการดำเนินงาน ชี้แจงวัตถุประสงค ผลที่ผูรวม โครงการจะไดรับ ทำใหมผี สู นใจเขารวมโครงการเปน ผูเรียนเดก็ 12 คน ผเู รยี นผูใหญ จำนวน 12 คน 2) ศึกษาเอกสารขอมูลเก่ียวกบั การจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาอาชีพในชุมชน และการดำเนินงาน กลุมอาชีพในชุมชน โดยครู และผูเรียนรวมกันวางแผนจัดกิจกรรมการเรียนรูสำหรับผูเรียนผูใหญและผูเรียนเด็ก พรอมทัง้ จดั เตรยี มวสั ดุอกุ รณ 3) ครแู ละผูเ รยี นรวมกันกำหนดทิศทางการดำเนินการกลุม การนำผลิตภณั ฑอ อกจำหนา ยใน ตลาดชมุ ชน (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอ ย

7 4. นำขอมูลจากการวเิ คราะหและพจิ ารณาในขอ 1 – 3 มากำหนดกรอบการดำเนนิ งานที่พิจารณาแลววา เปนแนวปฏบิ ัติท่ีดี (Best Practice) โดยดำเนินการดงั นี้ 1) กำหนดวตั ถุประสงคของโครงการ 2) กำหนดตัวชว้ี ัดความสำเรจ็ 3) กำหนดวิธีดำเนินการ 4) กำหนดวธิ กี ารประเมนิ ผลและเคร่อื งมือการประเมินผล ดา นการดำเนนิ งาน (Do) จัดการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชพี กิจกรรมการศึกษาตอเนื่อง กลุมชั้นเรียนวิชาชีพที่ไดว างแผนและออกแบบ กิจกรรมไว โดยใหการใหความรฝู ก ปฏบิ ัติดงั น้ี 1) จดั การศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ กลุมช้ันเรียนวิชาชีพ เรือ่ ง การทำการทำขา วกระยาสารท โดยวิทยากร จากแหลงเรยี นรภู ูมิปญ ญาทองถ่ินการทำการทำขาวกระยาสารท โดยไดบรรยายและสาธิตวิธี และฝก ปฏิบัติการทำ การทำขา วกระยาสารทในรูปแบบตางๆ ใหส อดคลอ งกบั ความตองการของกลุมผูซอื้ 2) ใหผเู รียนฝก ฝก ปฏิบตั ิการทำการทำขาวกระยาสารทในรูปแบบตางๆ โดยวทิ ยากรจากแหลง เรียนรภู ูมิ ปญญาทองถิ่นการทำการทำขาวกระยาสารทบรรยายและสาธิตวิธีปฏิบัติการทำการทำขา วกระยาสารทในรูปแบบ ตา งๆ 3) ใหผ ูเรียน มีความรคู วามเขา ใจในการบริหารจดั การกลุม 4) ปลูกฝง จติ สำนึกใหส มาชกิ ในกลม รูจ กั ประหยัด อดออม พ่ึงพาตัวเอง รกั และเห็นคุณคารวมถึง ประโยชนของธรรมชาติ ดา นการตรวจสอบและประเมนิ ผล (Check) 1. ประเมนิ ผลตามสภาพจริง โดยการประเมินผลงานการทำขาวกระยาสารท โดยใชแบบประเมนิ การฝก ปฏิบตั ิ และจากการบนั ทกึ ของผเู รียน รูปแบบผลติ ภณั ฑการทำขาวกระยาสารทในรปู แบบตา ง ๆ และประเมิน ความรูความเขาใจจากการสอบปากเปลา โดยใชแบบทดสอบหลงั เรยี น 2. สรปุ ผลการดำเนินงานกลมุ การทำการทำขาวกระยาสารท 3. สรปุ ผลการดำเนนิ งานที่ไดจ ากการตดิ ตามการประเมนิ ผลเมื่อสนิ้ สดุ โตรงการ โดยการรวบรวมผลงาน ทีเ่ ปน จดุ เดน และจุดทค่ี วรพัฒนา รวมทงั้ ขอเสนอแนะจากการประเมินผลการนำไปใชป ระโยชน และจดั ทำรายงาน เพื่อเสนอแนวปฏบิ ตั ทิ ่ดี ี (Best Practice) ดา นการศกึ ษาเพ่ือพัฒนาอาชพี 4. เผยแพรผ ลงานแนวปฏบิ ัตทิ ด่ี ี (Best Practice) ดานการศึกษาเพือ่ พัฒนาอาชพี โดยนำเสนอผลงาน ปญหา อุปสรรค ขอเสนอแนะตอที่ประชุม กศน.อำเภอ เพื่อใชเปนขอมูลในการวางแผนจัดกิจกรรมครั้งตอไป รวมทั้งนำเสนนอผลงานในรูปแบบตางๆ เชน นำเสนอขอมูลใน กศน.ตำบล จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรูในช้ัน เรยี นวิชาชพี (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอ ย

8 ดา นการปรบั ปรงุ และพฒั นาผลการปฏบิ ัติงาน (Action) นำผลการจัดกิจกรรมและขอเสนอแนะของผูเรียน ชุมชน และผูเกี่ยวของ มาปรับปรุงรูปแบบและวิธีการ ดำเนินงานมาพัฒนาและสงเสริมอาชีพ เพื่อเผยแพรใหชุมชนอื่นที่มีสภาพบริบาเหมือนหรือใกลเคียงกัน ไดนำไป ปรบั ใชในการจัดกิจกรรมสง เสรมิ และพฒั นาอาชพี ตอ ไป ผังงานแนวปฏบิ ัตทิ ด่ี ีดานทกั ษะการพฒั นาอาชีพ “กลุมการทำขาวกระยาสารท” 1. ศึกษาสภาพ ปญ หา และสำรวจความตอ งการของชมุ ชนอยางมีสว นรว ม 2. ครูรวบรวมและศกึ ษางานตามบทบาทหนาท่ี และภารกจิ P 3. วิเคราะหค วาม สอดคลอ งทเ่ี ก่ียวของ 4. นำขอ มูลจากการวเิ คราะหม ากำหนดกรอบและวางแผนการดำเนินงาน 5. จดั การศกึ ษาเพื่อพฒั นาอาชพี กลมุ ชน้ั เรยี นวชิ าชีพ เรอ่ื ง การทำการทำขา วกระยาสารท โดยวทิ ยากรจากแหลง เรียนรภู ูมิปญ ญาทอ งถน่ิ การทำการทำขาวกระยาสารท บรรยายและ สาธิตวิธี และฝก ปฏบิ ัตกิ ารทำการทำขา วกระยาสารทในรปู แบบตา ง ๆ ใหส อดคลองกบั ความ ตอ งการของกลมุ ผซู อื้ D 6. ใหผูเรยี นฝก ปฏิบตั กิ ารทำการทำขาวกระยาสารทในรูปแบบตาง ๆ โดยวทิ ยากรจากแหลง เรยี นรูภ ูมิปญ ญาทอ งถ่นิ การทำการทำขาวกระยาสารท บรรยายและสาธิตและฝก ปฏบิ ัตกิ าร ทำการทำขาวกระยาสารทในรปู แบบตา ง ๆ 7. ใหผ ูเ รยี น มีความรูความเขา ใจในการบริหารจัดการกลมุ 8. ปลกู ฝง จิตสำนึกใหส มาชิกในกลุมรจู กั ประหยัด อดออม พ่ึงพาตัวเอง รกั และเหน็ คุณคา รวมถงึ ประโยชนของธรรมชาติ 9. ประเมนิ ผลการเรียนรตู ามสภาพจริง โดยการตดิ ตามผลการปฏบิ ตั งิ านและการ ดำเนินการของกลุมการทำขา วกระยาสารท 10. ประเมินผลการเรียนรูตามสภาพจริง โดยการติดตามผลการปฏบิ ัติงานและการ บรหิ ารจดั การกลุม C 11. สรปุ ผลการดำเนนิ งาน/โครงการ และจัดทำรปู เลม รายงาน 12. เผยแพรผ ลงาน ปญ หา อปุ สรรค ตอ ทป่ี ระชุม กศน.อำเภอ 13.นำผลการจัดกจิ กรรมและขอเสนอแนะของผเู รยี น ชุมชน และผูเ กี่ยวของ มาปรบั ปรุง A รูปแบบและวธิ กี ารดำเนินงานมาพฒั นาและสง เสรมิ อาชพี เพ่ือเผยแพรใหช ุมชนอน่ื ท่ีมี สภาพบริบทเหมอื นหรอื ใกลเ คียงกนั ไดน ำไปปรับใชใ นการจัดกิจกรรมสง เสริมและพฒั นา อาชพี ตอไป (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอย

9 12. กลยุทธห รือปจจัยทที่ ำใหประสบความสำเรจ็ 12.1 การมีสวนรวมของครู ผูเรียน และชุมชนในการวิเคราะหและสำรวจขอมูลพื้นฐานของชุมชน ทำใหรู สภาพปญหา และความตองการพฒั นาชุมชนของตนเองใหไปสเู ปา หมายที่ตองการได 12.2 การนำเอานวัตกรรม ภูมิปญญาทองถิ่น ตลอดจนทรัพยากรในชุมชน เปนองคความรูพื้นฐานในการ ตอ ยอดความรูใหเกดิ การพฒั นาทยี่ งั่ ยนื 12.3 กลมุ การทำขา วกระยาสารท การสรา งรายไดกลุมในคร้ังนี้ ดำเนนิ การตามแนวทางวงจรคุณภาพของ เดมมิ่ง (Deming Cycle : PDCA) ซึ่งเปนการดำเนินการอยางเปนระบบ สามารถตรวจสอบไดในทุกขั้นตอน โดย เริ่มจากการวิเคราะหศักยภาพ ปญหา สำรวจความตองการของชุมชน รวมทั้งการมีสวนรวมในการวางแผนและ ออกแบบกิจกรรมของครู ผูเรียน ชุมชน ตลอดจนมีการติดตามประเมินผลทุกขั้นตอน จึงทำใหสามารถพัฒนา ผเู รียนกลมุ การทำขา วกระยาสารทไดบรรลุตามตวั ชี้วดั ความสำเรจ็ ของโครงการได 13. การประชาสมั พนั ธ/เผยแพรผลงาน 13.1 การประชาสัมพันธ/เผยแพร ผลการดำเนินงานกลุม ผานทาง เฟสบุค (Facebook) กศน.ตำบล สม ปอ ย สงั กดั กศน.อำเภอราษีไศล QR Code : กศน.ตำบลสม ปอย ล้ิงคเ ฟสบคุ : กศน.ตำบลสมปอย https://www.facebook.com/sompoi.sprs/ ลง้ิ คเวบ็ ไซต : กศน.ตำบลสมปอย https://sites.google.com/view/nfesompoi/HOME (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอ ย

10 14. ขอ เสนอแนะ 14.1 ควรสงเสริมใหมีการพัฒนารูปแบบกลุมการทำการทำขาวกระยาสารทอยางตอเนื่อง เชน การ ประยุกตก ารออกแบบผลิตภณั ฑแ บบใหมๆ ท่ีเปนความตอ งการของตลาด เพ่ือเพ่มิ มูลคา ใหก ับผลติ ภณั ฑ 14.2 ควรเผยแพรแ ละขยายความรรู ูปแบบผลติ ภณั ฑการทำขา วกระยาสารทใหมๆ สูช มุ ชนอืน่ ๆ 14.3 ควรประชาสัมพันธใหผูที่สนใจสามารถศึกษาขอมูล รูปแบบการทำการทำขาวกระยาสารท แบบ ใหมๆ จากส่อื การเรยี นรูท่ี กสน.ตำบล ไดรวบรวมจัดเก็บไวอ ยางหลากหลายชองทาง เชน เว็บไซตของสถานศึกษา/ หนว ยงานตนสงั กัด ส่อื ออนไลน ไดแก Facebook YouTube ฯลฯ 14.4 ควรพัฒนาผเู รียนในเรื่องชองทางการจำหนายสนิ คาผานส่อื ออนไลน โดยเรยี นรจู ากศูนยดจิ ทิ ลั ชุมชน เพอ่ื เพิม่ ชองทางในการจำหนายผลิตภัณฑก ารทำขา วกระยาสารท ตลอดจนผลติ ภณั ฑอื่นๆ ของชุมชน แนวทางการพฒั นาตอ เนื่อง ครู กศน.ตำบลสมปอย ทำหนาท่ีใหคำปรึกษาการดำเนนิ งานของกลมุ การทำขา วกระยาสารทควบคไู ปกับ การพัฒนาอาชีพสมาชกิ กลมุ การทำขาวกระยาสารทอยางตอเนอ่ื ง 15. เอกสารอางอิง - ขอ มลู แหลง เรียนรู อำเภอราษไี ศล. (2564) - ขอ มูลแหลง เรยี นรู ภมู ิปญญาทองถิ่น กศน.ตำบลสม ปอย สังกดั กศน.อำเภอราษีไศล. (2564) ภาคผนวก - ภาพกจิ กรรม ลงชื่อ..................................................ผูจดั ทำ ลงชือ่ ...........................................................ผรู บั รองขอมลู (นางสาววริ นิ ทรญา อิสรยิ าเลศิ สุข) (นายกัมพล ทีพารตั น) ครู กศน.ตำบล ผอู ำนวยการ กศน.อำเภอราษีไศล (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอย

ภาคผนวก (Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอ ย

ภาพประกอบกลมุ การทำขา วกระยาสารท (1) 1. การเตรยี มวสั ดุอุปกรณ 2. การคลกุ เคลา สวนผสม 3. การบรรจภุ ณั ฑ (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอ ย

ภาพประกอบกลุมการทำขา วกระยาสารท (2) 4. ผลติ ภณั ฑการทำขา วกระยาสารท (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอย

ผูจ ัดทำ ชื่อ - สกลุ : นางสาววิรินทรญา อสิ ริยาเลศิ สขุ ครู กศน.ตำบล หนว ยงาน/สถานศกึ ษา/กศน.ตำบล : กศน.ตำบลสมปอ ย สังกัด ศูนยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอำเภอราษีไศล สำนกั งานสง เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวัดศรีสะเกษ สำนักงานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สำนกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ (Best Practice) กศน.ตำบลสมปอ ย

(Best Practice) กศน.ตำบลสม ปอ ย