เล่มที่ 6 การดูแลและการเก็บเกี่ยวผลผลิตเห็ด

เลม ท่ี 6 การดูแลและการเก็บเกย่ี วผลผลติ เหด็ นางฟา 1 แบบทดสอบกอ นเรยี น เรอื่ ง การดแู ลและเกบ็ ผลผลิตเห็ดนางฟา คำช้ีแจง ใหนักเรียนทำเครื่องหมาย x ลงในชอ งของตวั เลือกท่ถี กู ทีส่ ุดลงในกระดาษคำตอบ 1. น้ำทใี่ ชรดกอ นเช้ือเชื้อเหด็ นางฟา จะตอ งมคี า pH เทาใด ก. pH 4.0 ข. pH 5.0 ค. pH 6.0 ง. pH 7.0 2. การรดน้ำกอ นเช้ือเหด็ จะตอ งเรมิ่ รดจากสวนใดกอ น ก. ใตสุด ข. บนสุด ค. รอบๆ ง. ตรงกลาง 3. การรดนำ้ ในระยะแรกควรรดนำ้ กบั อุปกรณช นิดใด ก. บัวรดนำ้ ข. การรดน้ำแบบใชถัง ค. เครื่องรดนำ้ แบบอตั โนมตั ิ ง. การรดนำ้ โดยใชเคร่ืองรดนำ้ 4. ดอกเห็ดนางฟา แหง ขาดนำ้ หนกั เกดิ จากสาเหตุใด ก. ขาดนำ้ ข. ขาดปยุ ค. ขาดอากาศ ง. ขาดความช้นื เอกสารประกอบการเรยี น เรื่อง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยีดิง สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเกบ็ เกี่ยวผลผลติ เหด็ นางฟา 2 5. อณุ หภูมทิ ี่เหมาะสมในการเพาะเหด็ นางฟาคอื ขอ ใด ก. 54-56 องศาเซลเซียส ข. 44-46 องศาเซลเซียส ค. 34-36 องศาเซลเซียส ง. 24-26 องศาเซลเซียส 6. เหด็ นางฟา หลงั จากเก็บเกี่ยวแลวสามามารถเกบ็ ไดกี่วนั ก. 1-2 วัน ข. 2-3 วัน ค. 3-4 วนั ง. 4-5 วัน 7. ถาโรงเพาะเหด็ นางฟาไมสะอาดจะสงผลอยา งไร ก. เปนแหลงเพาะพนั ธของศัตรูเหด็ ข. เปนแหลง สะสมของเช้อื โรค ค. ดอกเหด็ จะตดิ เช้อื โรคงา ย ง. ถกู ทุกขอ 8. การดูแล และเก็บเห็ดนางฟาจะใชเวลาประมาณ กว่ี นั ก. 4-5 เดือน ข. 2-4 เดอื น ค. 2-3 เดอื น ง. 1-2 เดือน 9. ขอใดปฏบิ ตั ิไดถ ูกตอ งในขณะเกบ็ ดอกเหด็ นางฟา ก. นำมดี มาตัดดอกเหด็ นางฟา ข. ใชมือดงึ ท่ีโคนตน เบาๆ ค. รดนำ้ กอนเกบ็ ดอกเห็ดนางฟา ง. นำกรรไรมาตัดดอดเห็ดนางฟา เอกสารประกอบการเรยี น เรื่อง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยดี ิง สาและ

เลม ที่ 6 การดูแลและการเก็บเกีย่ วผลผลิตเหด็ นางฟา 3 10. กอ นเหด็ หมดอายจุ ะมีลกั ษณะอยางไร ก. ไมออกดอก ข. น้ำหนักเบา ค. มีสดี ำคลำ้ ง. ถูกทกุ ขอ เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮัยยดี งิ สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเก็บเกยี่ วผลผลติ เห็ดนางฟา 4 การดูแลกอนเชือ้ เหด็ นางฟา การดแู ลกอ นเชอ้ื เห็ดนางฟา 1. การรดน้ำ เห็ดจะเจริญเติบโตไดดีในสภาพเปนกลาง หรือ pH 7.0 ในสูตรการเตรียมวัสดุเพาะ ที่ใชทำกอนเห็ด จะมีการใสยิปซัม และปูนขาวลงไปดวย สาเหตุคือวัสดุที่นำมาทำเปนอาหาร สำหรับเห็ด เชน รำละเอียด ขี้เลื่อยมักมีสภาพเปนกรด จึงตองใสยิปซัม และ ปูนขาวที่มี คุณสมบัติเปนดางลงไป เพื่อปรับสภาพใหเปนกลาง ดังน้ัน น้ำท่ีจะใชรดกอนเห็ด ก็ควรจะมีคา ความเปนกรด-ดางท่ี pH 7.0 แหลงน้ำสามารถใชได ทั้งน้ำบอ น้ำคลอง น้ำบาดาลที่ไมกรอย หรือแมกระทั้งน้ำประปา สำหรับน้ำประปา มีคาความเปนกรด-ดางเปนกลางอยูแลว แตไม เหมาะที่จะนำมาใชเลย ควรตากแดดหรือรองท้ิงไวประมาณ 2 วัน เพ่ือใหคลอรีนระเหยออกไป กอน ขอเสียของการใชน ้ำประปาคือมีตนทุนท่ีสูง สำหรับทานท่ีใชน้ำบาดาลควรจะมีการปรบั ดาง โดยการแกวงสารสมเพื่อใหเศษปูนและอื่นๆ ที่มากับน้ำบาดาลตกตะกอน ไมวาน้ำที่ใชจะมา จากแหลงไหน หากไมแนใจควรจะทำการวัดคาความเปนกรด-ดางของน้ำกอนเสมอ เสียเวลา เล็กๆนอยๆดีวาปลอยใหเห็ดเสียหาย ภาพท่ี 1 น้ำท่ีใชรดกอนเหด็ นางฟานำ้ ไมม ีคลอรีน ท่ีมา : นายฮัยยีดิง สาและ, 2561 เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยีดิง สาและ

เลม ท่ี 6 การดแู ลและการเกบ็ เกยี่ วผลผลิตเหด็ นางฟา 5 2. ตำแหนงการรดน้ำ การรดใหรดโดยรอบกอน และใหรดจากกอนที่อยูบนสุด และน้ำจะคอยไหลลงมา กอนที่เรียงอยูดานลาง สิ่งที่ตองระมัดระวังที่สุดคือ ไมรดน้ำเขาไปที่หนากอน เพราะน้ำจะเขา ไปขังในกอนเห็ด เปนอันตรายตอกอนเห็ดเปนอยางมาก เพราะเสนใยเห็ดที่เดินขาวๆ อยูตาย กลายเปนเมือก ท่ีเรียกกันวา“ราเมือก”เม่ือมีราเมือก เห็ดจะไมออกดอก และกอนเห็ดจะเสีย นอกจากการรดบนกอนเห็ดแลว บางคร้ังอาจจะตองรดท่ีพ้ืน ผนัง และหลังคา ของ โรงเรอื นเพมิ่ เขาไปดวย ทำไมถงึ เปน เชน นน้ั ใหดูคำอธบิ ายเพ่ิมเติมในขอ 3 ดังภาพท่ี 2 ภาพท่ี 2 ตำแหนง การรดน้ำกอ นเห็ดนางฟา ท่ีมา : นายฮัยยดี ิง สาและ, 2561 เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยีดิง สาและ

เลมท่ี 6 การดแู ลและการเกบ็ เก่ยี วผลผลติ เห็ดนางฟา 6 3. ความถ่ีในการรดน้ำ ไมมีคำตอบท่ีแนนอนวาควรจะรดน้ำก่ีคร้ังตอวัน ความถีใ่ นการรดนำ้ ใหพิจารณา อณุ หภูมิ ความชน้ื สัมพันธ สภาพของกอ นเห็ด ลมและอากาศเปน องคป ระกอบ เห็ดแตละชนิด เจรญิ เติบโตไดด ีในอุณหภมู แิ ละความช้ืนสมั พนั ธ ทแี่ ตกตางกนั ดังนน้ั เปน เรื่องจำเปนท่นี ักเพาะ เหด็ มือใหมจ ะตองรูว า เห็ดแตล ะชนดิ ท่ีเราเพาะเจรญิ เตบิ โตไดด ใี นอุณหภมู กิ ีอ่ งศาและความชื้น สัมพนั ธก่ีเปอรเซ็นต เชน เห็ดหูหนู อุณหภมู ิท่เี หมาะสมอยรู ะหวาง 24-26 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพนั ธอ ยทู ่ี 70-85% การรดน้ำในสภาพปกติอยทู ี่ 3-4 ครง้ั ตอ วนั คือ เชา สาย บาย เยน็ แตหากอณุ หภูมสิ งู ไปถงึ 35 องศาเซลเซียส ความช้ืนสัมพนั ธต ำ่ ควรจะรดน้ำใหนานขน้ึ อกี สัก เล็กนอย หรอื รดท่ีพน้ื และผนงั โรงเรือนเพมิ่ ไปดว ย ในทางกลบั กนั หากความชื้นสงู เราก็ควรจะลด การรดนำ้ ลง พรอ มท้ังเปดโรงเรอื นเพ่อื ใหม กี ารระบายอากาศ อนั เปนกรอบกวางๆ เทา นนั้ เราตอง ดูลกึ ลงไปทีส่ ภาพของดอกและกอนเหด็ ดวย เชน หากเราสังเกตเหน็ วาดอกเห็ดแหง ดอกไมม ี น้ำหนกั น้ันเปน อาการขาดนำ้ ก็ควรจะรดน้ำเพิม่ ตรรกะความสัมพันธและการเชื่อมโยงระหวา ง อุณหภมู ิ ความชนื้ ภายนอก ความชื้นในกอน การรดนำ้ การระบายอากาศจึงเปน เรื่อง ทนี่ ักเพาะเห็ด มอื ใหมต อ งทำความเขา ใจใหถอ งแท 4. อปุ กรณในการรดน้ำ ในระยะแรก กูรูผูเช่ียวชาญการเพาะเห็ด มักแนะนำให รดน้ำแบบ Manual (เชน สาย ยาง บวั รดน้ำ ไปกอน เพอ่ื ท่ีนักเพาะเห็ดจะไดศ ึกษา ทำความเขาใจการรดน้ำไดถูกตอง เชน หาก เราเห็นวาเห็ดตรงไหนชื้นมาก เราก็รดน้ำตรงนั้นใหนอย เห็ดตรงไหนแหงมาก ก็รดน้ำใหมาก หนอย หากใชเคร่ืองรดน้ำแบบอัตโนมัติ การรดน้ำจะทำในปริมาณทเ่ี ทากัน กอ นไหนแชะอยูแลว จะย่ิงแชะหนักเขาไปอีก แตไมวาจะใชอุปกรณแบบ Manual หรืออัตโนมัติ น้ำตองเปนฝอย ละเอียด นำ้ ตอ งไมแ รงเกนิ ไป หวังวา ขอ มลู น้ีจะชว ยใหนกั เพาะเห็ดมือใหมมีความม่นั ใจมากข้ึน เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดิง สาและ

เลม ที่ 6 การดูแลและการเกบ็ เกย่ี วผลผลติ เหด็ นางฟา 7 อณุ หภูมิ อุณหภูมิที่เหมาะสมตอการเจริญเติบโตของเห็ดนางฟา คือ ประมาณ 24-26 องศา เซลเซียส ดอกเห็ดจะออกดอกเรว็ มาก อาจกลาวไดวาเห็ดนางฟาข้ึนไดดีในหนาฝนดีพอสมควรใน หนารอนดีมากในหนา หนาว ไมหนาวจัดจนเกินไป ถา หนาวจัดก็จะชะงัก การเจรญิ เติบโตและสี ซีด ดังน้ัน ภาคกลางและภาคใต ปลูกไดทุกฤดู ตลอดป ภาคเหนือและภาคอีสานจะใหผลดีในฤดู ฝน อากาศ เห็ดเปนจลุ นิ ทรยี ทีต่ อ งการออกซิเจนคอ นขา งมาก โดยเฉพาะเวลาเกิดดอกเหด็ จะ ตอ งการออกซเิ จนมาก ท้ังระยะเปน ดอกเห็ดและระยะเปน เสนใย จุลินทรีย จุลินทรียทั่วๆ ไปชอบความชื้นสูง แตสำหรับเห็ด เมื่อเทียบกันแลวก็ทนแลงไดดีกวา จุลินทรียอื่น การเพิ่มความชื้นในวัตถุเพาะทำ ไดโดยการรดน้ำ แตตองระวังมิใหมากเกินไป เพราะจะทำ ใหเสนใยชะงักการเจริญหรือเปยกเกินไป ความชื้นในอากาศ ทำ ไดโดยการพน ละอองน้ำในอากาศ น้ำที่ใชรดควรเปนน้ำสะอาดปราศจากสารเคมี และ สิ่งสกปรกปนเปอน เชน น้ำ ฝน น้ำ คลอง น้ำ บอ และน้ำ บาดาล น้ำ ที่ใชรดเห็ดนางฟาควรเปนกลาง คาความ เปนกรดดาง (pH) ที่เหมาะควรเปนประมาณ 7 ถาสามารถนำน้ำ ตัวอยางประมาณ ไป ตรวจวิเคราะหที่หนวยงานดานเกษตร เชน กรมวิชาการเกษตร กรมที่ดิน เพื่อขอ คำแนะนำ ไดก็จะเปนการดีย่ิง เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดงิ สาและ

เลม ที่ 6 การดูแลและการเกบ็ เกย่ี วผลผลติ เหด็ นางฟา 8 แสง เห็ดทุกชนิดไมสามารถปรุงอาหารเองได ตองอาศัยอาหารจากพืชตางๆ ดังน้ัน แสงจึงไมมี ความจำเปนตอการเจริญเติบโตของเห็ด โดยเฉพาะในระยะที่เสนใยกำลังลามทั่วกอนหากมีแสง สวา งมากจะทำ ใหเสน ใยเจริญเติบโตชาลง ฉะน้นั ในระยะของการบมกอนเชอื้ เพื่อเลี้ยงเสนใย ควร ทำในโรงเรือนที่มีแสงสวางนอยที่สุด อยางไรก็ตามแสง ก็มีความจำเปนในการกระตุนใหเสนใย รวมตัวกันเพ่ือใหเกดิ ดอกเห็ดไดเร็วข้ึน ในระยะเห็ดออกดอกหากมีแสงนอยเกินไปหรือไมเพียงพอ จะทำ ใหดอกเห็ดไมสมบูรณได เห็ดนางฟาถาถูกแสงแดดสองบางก็เจริญ เอนเขาหาแสง ในชวงน้ี จงึ ตองการแสงปานกลาง แสงที่เหมาะคือ ขนาดพอที่จะอานหนงั สือออกก็พอ และแสงสีน้ำ เงินจะมี ผลตอ การออกดอกของเหด็ มากกวาสอี ืน่ ความสะอาด เม่ือเปดปากถุง และนำกอนเช้ือไปวางบนช้ันในโรงเพาะแลว สิ่งที่ตองเอาใจใสระมัดระวัง มากท่ีสุด คือ ความสะอาด โรงเรือนท่ีไมสะอาดจะเปนแหลง สะสมเช้ือโรค ทเ่ี ปน ผลเสียตอเห็ดได เชน โรงเรือนท่ีมีโรค และแมลงศัตรูเห็ด แลวระบาดทำ ใหกอนเช้ือ และดอกเห็ดเสียหายหมดทั้ง โรงเรอื น (นัยนา ยงั เกดิ ,ปรียนนั ท แสงด,ี 2558 : 76-77 เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮัยยีดิง สาและ

เลม ท่ี 6 การดแู ลและการเกบ็ เกี่ยวผลผลติ เหด็ นางฟา 9 การเก็บเก่ยี วและการจดั การหลังการเก็บเกี่ยว การเก็บเกยี่ วและการจดั การหลังการเก็บเกย่ี ว 1. เอาถุงกอนเช้ือมาเปดรดน้ำ และมีการดูแลรักษาท่ีถูกตองเหมาะสม จะเกิด ดอกเห็ด เล็กๆ ภายในเวลาประมาณ 2–3 สัปดาห ขณะท่ีกำลังเกิดเปนดอกเห็ดเล็กๆ น้ีหากดูแลในเร่ืองของ ความช้ืนไดดี ดอกเห็ดนางฟาก็จะโตเต็มท่ีภายใน 4–5 วัน สวนมากจะเก็บได ในวันที่ 4 ถาทิ้งไว นานกวาน้ัน ดอกเห็ดจะสรางสปอรออกมาเปนผงสีขาวละเอียด หลุดรวงหลนลงดานลาง ดอกเห็ด นางฟาท่สี รา งสปอรไ ปแลว คณุ ภาพจะดอยลง คอื เหนียวข้นึ และรสชาตกิ จ็ ะขม ภาพที่ 3 ลักษณะดอกเห็ดนางฟา ทม่ี า : นายฮยั ยีดิง สาและ, 2561 2. ลักษณะของดอกเห็ดนางฟาท่ีแกพอจะเก็บเกี่ยวได สังเกตจากกานของดอกเห็ดนางฟา จะหยุดการเจริญเติบโตทางดานความยาว หมวกดอกเร่ิมคลี่ออกมาประมาณคร่ึงหน่ึง แลวเร่ิม สรางสปอรบาง ขอบดอกจะหนา และรวมตัวเขาหากันเม่ือเจริญโตเต็มท่ีแลวขอบดอก จะคล่ีออก และบางลงกวาเดิม เปนระยะที่ควรเก็บเก่ียวได ไมควรปลอยใหโตไปมากกวานี้ จนกระทั่งปลาย หมวกดอกคลีบ่ านเต็มที่ เพราะระยะนีด้ อกเห็ดจะสรางสปอรมากทำใหค วามหนาแนน ของเน้ือเห็ด ลดลง ทง้ั ยังดูดอมน้ำมากขน้ึ จะชำ้ งายเม่อื นำไปจำหนาย เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดงิ สาและ

เลม ท่ี 6 การดูแลและการเก็บเกยี่ วผลผลติ เหด็ นางฟา 10 3. การเก็บดอกเห็ดนางฟาควรเก็บในตอนเชามืด ใหใชมือดึงท่ีโคนออกมาเบาๆ ไมควรใช มีดตัด เพราะเศษเห็ดท่ีติดอยูกับกอนเช้ือจะเนา เกิดเปนแหลงสะสมเชื้อโรค เม่ือเก็บดอกเห็ด มาแลว จงึ ใชมดี หรอื กรรไกรตัดเอาสวนโคนท่ีมีเศษขี้เล่ือยติดมาวางเห็ดคว่ำ ไวในตะกราท่ีสะอาด แตละตะกรา ไมควรใสด อกเห็ดลงไปมากเกินไป หรือไมควรใสเกิน 5 กิโลกรัม/ตะกรา เพื่อไมใหน้ำ หนกั ของดอกเหด็ กดทบั กนั จนเสียหาย 4. ดอกเห็ดนางฟาเก็บรักษาไดไมทนมากนัก ควรจะใชทำอาหารใหหมดภายใน 1–2 วัน หลังจากท่ีตัดออกมา เพราะเห็ดชนิดน้ีเก็บไมทน มักจะเห่ียวแมจะแชตูเย็นก็ตาม การเก็บเห็ด ถา เก็บในอุณหภูมิหอง คือ ไมเขาตูเย็น การวางบนใบตองสด เรียงดอกเห็ดบางๆ ก็สามารถเก็บไวได ระยะหนึ่ง ถาเก็บในตูเย็นก็ควรเอาใสถุงพลาสติกอยางขุน ขย้ีแลวสเปรยน้ำใหมีหยดเล็กๆ ติด ภายในเอาดอกเห็ดใสถุงรัดดวยยางหรือเย็บปากถุงไวกอนเชื้อเห็ดนางฟาสูตรธรรมดาขนาด น้ำหนัก 1 กิโลกรัม จะใหผลผลิตครั้งละ 50–60 กรัม แตละกอนจะใหผลผลิตประมาณ 4–5 รุน แตละรุนมีชวงหางระหวางการเกิดดอกประมาณ 30–40 วัน ไดน้ำหนักรวมกระทั่งหมดอายุ ประมาณ 3–4 ขีด 5. การดูแล และเก็บเห็ดนางฟาจะใชเวลาประมาณ 2-4 เดือน หรือจนหมดอายุอาหาร ในกอนจึงนำรุนใหมเขามาเพาะแทน รวมทั้ง กอนเชื้อบางกอนที่เนาเสียไป อยางรวดเร็วกวา กอนอื่นๆใหแยกออกไปแลวนำ รุนใหมเขามาแทนเชนกัน กอนเชื้อที่หมดสภาพหรือหมดอายุ แลว จะมีน้ำหนักเบา บางกอนจะเละมีสีดำคล้ำ ถึงระยะน้ีอาจนำออกมาท้ังหมด 6. จากนั้นจึงลางโรงเรือนใหสะอาดกอนนำ กอนเช้อื รุนใหมเขาไปเพาะตอไป ( อภิชาต ศรีสะอาด,2557: 36-37 เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดิง สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเก็บเกยี่ วผลผลิตเห็ดนางฟา 11 หลักการเก็บดอกเหด็ นางฟา หลักการเกบ็ ดอกเหด็ นางฟา 1. จับที่โคนกาน โยกซาย - ขวา แลวดงึ ออก ดงั ภาพที่ 4 ภาพท่ี 4 การเกบ็ เห็ดนางฟา ท่มี า : นายฮัยยดี งิ สาและ, 2561 2. เหด็ ท่เี ก็บมาแลว โคนกา น จะมขี ้ีเลอ่ื ยติดอยู ตอ งทำความสะอาด 3. ใชม ีด หรือกรรไกร ตัดส่งิ สกปรกออก 4. จัดใสภ าชนะ ดังภาพที่ 5 ภาพท่ี 5 เห็ดนางฟา นายฮยั ยีดิง สาและ ที่มา : นายฮยั ยดี งิ สาและ, 2561 เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา

เลม ท่ี 6 การดูแลและการเก็บเก่ยี วผลผลิตเห็ดนางฟา 12 การเกบ็ ดอกเห็ด 1. กอนเชื้อเห็ดนางฟาหลังจากท่ไี ดท ำการรดน้ำในโรงเพาะไปแลว ประมาณ 1–3 สปั ดาห กจ็ ะเกิดเปนดอกเล็กๆ ขึน้ ในชวงน้ีการรดน้ำทำไดตามปกติ หลังจากนั้นประมาณ 4–5 วัน ดอกเห็ด จะโตเต็มที่ใหเก็บได ดอกเห็ดในชวงน้ีการรดนำ้ ตอ งระมัดระวังดวยคือ ตองรดนำ้ นอ ยลงไมควรฉีดน้ำ มากเกินไปจนเปยกเพราะดอกเห็ดจะฉำ่ มากทำใหค ุณภาพไมดีเม่ือสงตลาดท้งั ยงั เสียเร็วและเก็บไวได ไม 2. วิธีสังเกตดอกเห็ดที่โตพอดี อาจสังเกตไดจากขอบดอกคือดอกที่เพิ่งเกิดใหมๆ ดอก เห็ดจะมวนตัวเขาหากัน แตเมื่อโตเต็มท่ีก็จะคล่ีออกควรเก็บในชวงนี้ การเก็บจะถอนออกมาแลว แลวคอยแตงท่ีโคนตน ดวยการตัดเศษท้ิงไปแตเห็ดมกั มีรอยช้ำตอนจับลำตนขึ้นมาจึงอาจใชวิธีตัด แทน การตดั อาจใชไดทั้งมดี คมหรอื กรรไกร เม่อื ตัดแลวจึงเอาเศษท่ี โคนตนออกออกจากกอนเช้อื หรอื ไมเอาออกก็ได 3. เห็ดนางรมเก็บไดไมนาน ควรใชทำอาหารในวันเดียวหลังจากที่ตัดมาแลว การเก็บ ควรนำเขาตูเย็นโดยเอาถุงพลาสติกอยางขุนมาขยี้แลวใสน้ำเขยา เพื่อใหมีหยดน้ำเล็กติดภายในถุง เทน้ำทิ้งแลวเอาดอกเห็ดใสรัดดวยยาง ถาเก็บในหองธรรมดาหรือใสถุงวางขาย ควรเจาะ ถุงพลาสติกใหเปนรูระบายอากาศและไอน้ำจะเก็บไดนานข้ึน สำหรับเห็ดนางฟาภูฐานนั้นจะเก็บ ไดนานกวาเห็ดนางรม คือสามารถเก็บขามวันในตูเย็นได 3–4 วันอยางไรก็ตาม เห็ดทั้ง 2 ชนิดนี้ การเก็บขามวันจะทำใหรสชาติดอยลงคือขมและสีออกเหลืองข้ึนสำหรับเห็ดหูหนู ถาดูแลได เหมาะสมตั้งแตกรีดถุงจนถึงเก็บดอกเห็ด จะใชเวลา 10–15 วัน ก็เก็บเห็ดได เห็ดหูหนูที่แกไดท่ี แลวควรรีบเก็บทันทีเวลาเก็บจะตองใชมือเด็ดออกมาทั้งโคนเห็ดดวย แลวใชมีดเฉือนตัดเอาสวน โคนท่ีมีวัสดุเพาะเลี้ยงติดมาดวยท้ิงไป นำไปตากแดดหรืออบแหงทันที ถุงกอนเช้ือที่เก็บเห็ด หมดแลวใหหยุดฉีดน้ำชั่วคราว เพ่ือรักษาความช้ืนใหเหมาะสม ชวยใหหนอเห็ดใหมงอกไดเร็วข้ึน อีก ระยะเวลาการผลิตเห็ดหูหนูแตละรุนใชเวลาประมาณ 3 เดือน ปกติถุงกอนเช้ือ 1 ก.ก. จะได ผลผลติ 300–600 กรัม ใหผลผลติ มากกวา การเพาะเล้ียงดวย ทอ นไมถึง 3 เทา ข้ึนไป ผลผลิตเห็ดนางฟา ในปจจุบันนิยมใชก อนเชื้อขนาด 1 ก.ก. จะเก็บผลผลิตไดป ระมาณ 4– 6 รนุ บางกรณีอาจมากกวานี้ รุนที่ 2 – 3 ขึ้นไป ดอกเหด็ จะสมบรู ณแ ละ เอกสารประกอบการเรยี น เรื่อง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮัยยีดิง สาและ

เลม ที่ 6 การดแู ลและการเกบ็ เกยี่ วผลผลติ เหด็ นางฟา 13 ผลผลิตสูงกวารุนแรกและรุนหลังนี้ ผลผลิตเห็ดที่ควรไดรับโดยเฉลี่ยแลวอยูระหวาง 300–350 กรัมตอถุง การดูแลรักษาและเก็บดอกเห็ดจะทำกันประมาณ 2-3 เดือน หรือจนกวาจะหมดอายุ อาหารในกอนเชอ้ื กอนท่ีหมดอายุแลว จะมีสีดำนิ่มเหลวเละควรนำออกไปจากโรงเพาะเหด็ ลางทำ ความสะอาดโรงเพาะใหสะอาดเสียกอน แลวจึงเอารุนใหมเขามาแทน มีรายงานวาวิธีการเติมปุย ยูเรียกับดับเบิลซุปเปอรฟอสเฟตอัตราปุย 1 ขีด ตอน้ำ 10 ลิตร ละลายในน้ำรดเห็ดนางรมที่เริ่ม สรางดอก เพียงวันละคร้ังสลับไปพรอมๆ กับน้ำธรรมดา จนกระทั่งดอกเห็ดมีเสนผาศูนยกลาง ประมาณ 2 นิ้ว จงึ งดการใหป ยุ จะทำใหไ ดผลผลิตเหด็ โดยเฉลี่ยเพ่มิ ข้นึ นอกจากนี้การพักกอนเชื้อ ระยะหนึ่ง หลังจากท่ีเก็บดอกเห็ดแลวเพื่อใหเสนใยสวนท่ีถูกใชไปเจริญเติบโตไดปกติ แลวรดน้ำ ตามเดมิ ก็จะชว ยใหไ ดผลผลติ เพ่ิมขน้ึ ไดเ ชน กนั การจดั การในระยะเก็บดอกเห็ดและหลงั การเกบ็ ดอกเหด็ การเพาะเห็ดส่ิงท่ีตองดูแลเปนพิเศษก็คือความสะอาด ทุกข้ันตอนจะตองรักษาความ สะอาดอยาใหเกิดความหมกั หมม มิฉะน้ันจะเปนแหลงสะสมของโรคและแมลง การจัดการดาน นี้ครอบคลุมไปถึงกระทั่งวัสดุเพาะท่ีหมดอายุและทิ้งไปแลว โดยเฉพาะโรงเรือน ถาหากมีการ ระบาดของศัตรูเห็ดไดอยางรวดเร็ว โรงเรือนที่เปนโรงเด่ียวขนาดใหญแมวาจะสะดวกแตเมื่อเกิด โรคระบาดแลวความเสียหายจะเร็วและลุกลามไดมากกวาโรงเรือนท่ีแยกเปนโรงๆกอนเช้ือท่ี หมดอายุแลวมักจะเปนท่ีสะสมของเชื้อศัตรูเห็ดตางๆ การหมักหมนกอนเชื้อน้ีไวใกลโรงเพาะ จำนวนมากๆ มักจะสงผลถึงความเสียหายในระยะยาว จึงควรจัดการของเหลือทั้งหมดน้ีโดยการ นำไปท้ิงในท่ีไกลๆ จากโรงเพาะหรืออยางนอยควรหาวิธีแปรสภาพใหเปนปุยสำหรับใชปลูกพืช ตอ ไป การเกิดลักษณะท่ีผิดปกติของดอกเห็ด เทาท่ีพบในเมืองไทยมี 2 แบบคือ ดอกเห็ดเปน หลอดยาวข้ึน พบไดประปราย ซึ่งเกิดจากการเก็บกอนเช้ือไวในที่มีกาซคารบอนไดออกไซดสูงมาก แบบที่สองดอกมีขนาดโต แตดอกหุบอยูไมบานออกหรือบานออกเพียงเล็กนอย สาเหตุเกิดจาก กาซชนิดน้ีเชนกัน การแกไขตองทำใหโรงเรือน มีการถายเทอากาศ โดยทำที่ระบายใหกาซน้ี ระบายออกเสียบาง ดอกเห็ดรุนตอไปก็จะมีสภาพปกติเชนเดิม (อนันท กลารอด, 2559 : http://klarod.blogspot.com เอกสารประกอบการเรยี น เรื่อง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮยั ยีดงิ สาและ

เลม ที่ 6 การดูแลและการเก็บเก่ยี วผลผลติ เหด็ นางฟา 14 กิจกรรม เรอ่ื ง การดแู ลและเกบ็ เกี่ยวผลผลติ เหด็ นางฟา ตวั ช้ีวัด ง 1.1 ป. 6/1 อภปิ รายแนวทางใน การทำงานและปรับปรงุ การทำงานแตล ะขน้ั ตอน ง 1.1 ป. 6/2 ใชทกั ษะการจดั การในการทำงานและมีทกั ษะในการทำงานรว มกนั จุดประสงคการเรยี นรู 1. นักเรียนสามารถบอกวิธีการดูแลผลผลติ เหด็ นางฟา ได 2. นกั เรียนสามารถปฏิบัติตามข้นั ตอนการดแู ลและเกบ็ เกย่ี วผลผลิตเหด็ นางฟา ได ชิน้ งาน/ภาระงาน 1. แบบทดสอบกอ นเรียน 2. รว มศึกษาคนควาเกยี่ วกับเร่อื งการดูแลและเก็บเก่ยี วผลผลิตเหด็ นางฟา 3. ใบงานที่ 1 4. ใบงานท่ี 2 5. แบบทดสอบหลังเรียน ขั้นตอนการปฏิบัติงาน 1. นกั เรยี นรวมกนั สนทนา อภิปรายเร่ืองการดแู ลและเก็บเก่ียวผลผลิตเหด็ นางฟา 2. ครูนำเอกสารประกอบการเรยี น เลม ท่ี 6 เรอ่ื งการดูแลและเกบ็ เกีย่ วผลผลิต เห็ดนางฟา มาใหน ักเรียนศกึ ษา 3. นักเรียนแบง กลุมและนำความรทู ีไ่ ดจากการศึกษา จากเอกสารประกอบการ เรียน แลวบันทึกผลลงในใบงานที่ 1,2 4. นักเรยี นแบงกลุมและนำความรทู ี่ไดร บั จากการศกึ ษาเอกสารประกอบการ เรียน มาปฏบิ ตั ติ ามขั้นตอนวิธีการการดูแลและเกบ็ เกีย่ วผลผลิตเห็ดนางฟา เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮยั ยดี ิง สาและ

เลม ที่ 6 การดูแลและการเก็บเกีย่ วผลผลติ เห็ดนางฟา 15 ใบงานท่ี 1 เรือ่ ง การดูแลกอ นเหด็ นางฟา ชอ่ื ………………………………………………………………ชนั้ …………เลขท…่ี ………… คำชีแ้ จง กาเครอ่ื งหมาย  หนา ขอ ความทถ่ี กู และ กาเครอ่ื งหมาย  หนาขอ ความไมถูก (ขอละ 1 คะแนน …………1 นำ้ ที่ใชร ดกอนเหด็ ควรมคี า ความเปน กรด-ดางที่ pH 8.0 …………2 น้ำทีเ่ หมาะสมในการรดกอ นเห็ด ไดแ กน ำ้ บอ นำ้ บาดาล ที่ไมก รอย …………3 ตำแหนง การรดนำ้ ใหรดโดยรอบกอ น และใหร ดจากกอ นทอี่ ยูลา งสดุ …………4 ความถ่ใี นการรด ใหพิจารณาอุณหภมู ิ ความชืน้ สภาพกอ นเหด็ ลม และอากาศเปน องคประกอบ …………5 อปุ กรณใ นการรดนำ้ ในระยะแรกใหรดแบบ Manual …………6 อุณหภมู ิท่ีเหมาะสมตอ การเจรญิ เติบโตของเหด็ คอื ประมาณ 27-28 องศาเซลเซยี ส …………7 การเพาะเหด็ นางฟา ในภาคเหนือและภาคอสี านจะใหผลดี ในฤดผู ล …………8 โรงเรอื นทไี่ มส ะอาดจะเปน แหลง สะสมเชอื้ โรค เปน ผลเสยี ตอเห็ด …………9 แสงสเี งนิ จะมผี ลตอการออกดอกของเห็ดมากกวา สอี นื่ …………10 เห็ดเปน จลุ ินทรียท ต่ี อ งการออกซิเจนคอนขางมาก เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยดี ิง สาและ

เลมท่ี 6 การดแู ลและการเกบ็ เก่ียวผลผลติ เหด็ นางฟา 16 ใบงานที่ 2 เรื่อง การดแู ลและเก็บเก่ียวผลผลิตเหด็ นางฟา สมาชกิ ในกลุม 1..........................................................4................................................................. 2..........................................................5................................................................. 3.......................................................... คำชแ้ี จง นกั เรียนรว มกันศึกษา เรื่องการดูแลและเก็บเกีย่ วเหด็ นางฟา และตอบ คำถาม หลกั การเก็บดอกเห็ด ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮัยยดี ิง สาและ

เลม ที่ 6 การดแู ลและการเกบ็ เก่ียวผลผลติ เห็ดนางฟา 17 วธิ ีการเกบ็ ดอกเห็ด ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… คะแนนทไี่ ด… …….คะแนน คะแนนทงั้ หมด 10 คะแนน เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮัยยีดงิ สาและ

เลมท่ี 6 การดแู ลและการเกบ็ เกีย่ วผลผลิตเห็ดนางฟา 18 เฉลย ใบงานท่ี 1 เรื่อง การดแู ลกอ นเหด็ นางฟา ชื่อ………………………………………………………………ชัน้ …………เลขท…ี่ ………… คำชี้แจง กาเครอ่ื งหมาย  หนาขอ ความทถ่ี กู และ กาเครอ่ื งหมาย  หนา ขอ ความไมถกู (ขอ ละ 1 คะแนน …………1 นำ้ ท่ีใชร ดกอ นเหด็ ควรมคี าความเปน กรด-ดางท่ี pH 8.0 …………2 นำ้ ทเี่ หมาะสมในการรดกอนเหด็ ไดแกน้ำบอ นำ้ บาดาล ที่ไมกรอ ย …………3 ตำแหนง การรดนำ้ ใหร ดโดยรอบกอ น และใหรดจากกอนทีอ่ ยลู างสุด …………4 ความถ่ีในการรด ใหพจิ ารณาอณุ หภูมิ ความชน้ื สภาพกอนเห็ด ลม และอากาศเปนองคประกอบ …………5 อปุ กรณใ นการรดนำ้ ในระยะแรกใหรดแบบ Manual …………6 อุณหภมู ิท่ีเหมาะสมตอการเจริญเตบิ โตของเห็ด คอื ประมาณ 27-28 องศาเซลเซยี ส …………7 การเพาะเห็ดนางฟา ในภาคเหนอื และภาคอสี านจะใหผลดี ในฤดผู ล …………8 โรงเรือนทไี่ มสะอาดจะเปน แหลง สะสมเชอ้ื โรค เปน ผลเสยี ตอเหด็ …………9 แสงสีเงินจะมีผลตอการออกดอกของเหด็ มากกวา สอี น่ื ………10 เหด็ เปน จุลนิ ทรยี ท ่ตี อ งการออกซเิ จนคอนขา งมาก เอกสารประกอบการเรยี น เรื่อง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดิง สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเก็บเกี่ยวผลผลติ เหด็ นางฟา 19 แนวการตอบ ใบงานที่ 2 เร่อื ง การเกยี่ วผลผลติ เห็ดนางฟา คำช้แี จง นกั เรียนรวมกันศกึ ษา เรื่อง การดูแลและเกบ็ เกย่ี วผลผลติ เหด็ นางฟา และตอบ คำถาม หลกั การเก็บดอกเหด็ 1. จับท่โี คนกาน โยกซา ย - ขวา แลวดงึ ออก 2. เหด็ ท่ีเก็บมาแลว โคนกา น จะมีขเ้ี ลอื่ ยติดอยู ตอ งทำความสะอาด 3. ใชมีด หรอื กรรไกร ตดั สงิ่ สกปรกออก 4. จัดใสภาชนะ วิธีการเก็บดอกเหด็ 1. กอ นเช้ือเหด็ หลังจากท่ีไดท ำการรดน้ำในโรงเพาะไปแลว ประมาณ 1 – 3 สปั ดาห กจ็ ะ เกิดเปนดอกเลก็ ๆ ขึ้น ในชวงน้ีการรดน้ำทำไดตามปกติ หลังจากน้ันประมาณ 4 – 5 วัน ดอกเห็ด จะโตเตม็ ทใ่ี หเก็บได ดอกเห็ดในชวงน้ีการรดน้ำตองระมัดระวังดว ยคือ ตองรดน้ำนอยลงไมควรฉีด นำ้ มากเกินไปจนเปยกเพราะดอกเหด็ จะฉำ่ มากทำใหค ุณภาพไม ดเี ม่ือสงตลาดทัง้ ยงั เสยี เรว็ และเก็บไวไดไ ม 2. การเก็บจะถอนออกมาแลว แลว คอยแตง ที่โคนตน ดวยการตัดเศษท้งิ ไปแตเหด็ มกั มี รอยชำ้ ตอนจบั ลำตน ขึ้นมาจึงอาจใชว ิธตี ดั แทน การตัดอาจใชไดท ั้งมดี คมหรือกรรไกร เม่ือตดั แลว จงึ เอาเศษท่โี คนตน ออกออกจากกอ นเชอื้ หรอื ไมเ อาออกกไ็ ด 3. เห็ดนางรมเก็บไดไมนาน ควรใชทำอาหารในวันเดียวหลังจากที่ตัดมาแลว การเก็บควร นำเขาตูเย็นโดยเอาถุงพลาสติกอยางขุนมาขย้ีแลวใสน้ำเขยา เพื่อใหมีหยดน้ำเล็กติดภายในถุงเท เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยดี งิ สาและ

เลม ที่ 6 การดแู ลและการเก็บเกีย่ วผลผลิตเหด็ นางฟา 20 น้ำทิ้งแลวเอาดอกเห็ดใสรัดดวยยาง ถาเก็บในหองธรรมดาหรือใสถุงวางขาย ควรเจาะถุงพลาสติก ใหเปน รูระบายอากาศและไอนำ้ จะเกบ็ ไดนานขนึ้ 4. เห็ดนางฟาภูฐานนนั้ จะเก็บไดนานกวาเห็ดนางรม คือสามารถเกบ็ ขามวันในตูเย็นได 3 – 4 วนั 5. เห็ดหูหนทู ีแ่ กไ ดท ีแ่ ลวควรรีบเก็บทนั ทีเวลาเกบ็ จะตอ งใชมอื เดด็ ออกมาทง้ั โคนเหด็ ดวย แลว ใชมดี เฉอื นตัดเอาสวนโคนท่มี วี สั ดเุ พาะเลีย้ งติดมาดว ยทิง้ ไป นำไปตากแดดหรืออบแหง ทันที เอกสารประกอบการเรยี น เรื่อง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยดี งิ สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเกบ็ เก่ียวผลผลติ เห็ดนางฟา 21 แบบทดสอบหลงั เรยี น เร่อื ง การดแู ลและเกบ็ ผลผลติ เห็ดนางฟา คำชแี้ จง ใหน กั เรียนทำเครื่องหมาย x ลงในชอ งของตวั เลือกทถี่ กู ท่ีสดุ ลงในกระดาษคำตอบ 1. การรดน้ำในระยะแรกควรรดนำ้ กบั อุปกรณช นิดใด ก. บวั รดน้ำ ข. การรดนำ้ แบบใชถ งั ค. เครอื่ งรดนำ้ แบบอตั โนมตั ิ ง. การรดนำ้ โดยใชเ ครื่องรดนำ้ 2. น้ำทใ่ี ชรดกอนเชือ้ เชอ้ื เห็ดนางฟา จะตองมีคา pH เทาใด ก. pH 4.0 ข. pH 5.0 ค. pH 6.0 ง. pH 7.0 3. การรดนำ้ กอนเชื้อเห็ดนางฟา จะตอ งเริ่มรดจากสวนใดกอ น ก. ใตส ุด ข. บนสดุ ค. รอบๆ ง. ตรงกลาง 4. ดอกเห็ดนางฟาแหง ขาดน้ำหนักเกดิ จากสาเหตุใด ก. ขาดนำ้ ข. ขาดปุย ค. ขาดอากาศ ง. ขาดความช้นื เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดงิ สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเกบ็ เกี่ยวผลผลติ เห็ดนางฟา 22 5. อุณหภมู ิทเ่ี หมาะสมในการเพาะเหด็ คือขอใด ก. 54-56 องศาเซลเซียส ข. 44-46 องศาเซลเซียส ค. 34-36 องศาเซลเซยี ส ง. 24-26 องศาเซลเซียส 6. กอนเห็ดนางฟา หมดอายุจะมลี ักษณะอยางไร ก. ไมออกดอก ข. นำ้ หนักเบา ค. มสี ดี ำคลำ้ ง. ถูกทุกขอ 7. การดูแล และเก็บเห็ดนางฟาจะใชเวลาประมาณ ก่วี ัน ก. 4-5 เดอื น ข. 2-4 เดอื น ค. 2-3 เดอื น ง. 1-2 เดือน 8. ถาโรงเพาะเห็ดนางฟาไมส ะอาดจะสง ผลอยางไร ก. เปนแหลง เพาะพนั ธของศัตรเู ห็ด ข. เปน แหลงสะสมของเชอื้ โรค ค. ดอกเห็ดจะติดเช้อื โรคงา ย ง. ถูกทกุ ขอ 9. เหด็ นางฟาหลังจากเก็บเกีย่ วแลว สามามารถเก็บไดก ว่ี ัน ก. 1-2 วนั ข. 2-3 วนั ค. 3-4 วัน ง. 4-5 วัน เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยีดิง สาและ

เลม ท่ี 6 การดูแลและการเกบ็ เกี่ยวผลผลิตเห็ดนางฟา 23 10.ขอใดปฏิบตั ิไดถูกตอ งในขณะเก็บดอกเหด็ นางฟา ก. นำมดี มาตดั ดอกเห็ดนางฟา ข. ใชม อื ดึงทีโ่ คนตนเบาๆ ค. รดนำ้ กอ นเก็บดอกเห็ดนางฟา ง. นำกรรไรมาตัดดอดเหด็ นางฟา เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยดี งิ สาและ

เลม ที่ 6 การดแู ลและการเก็บเกย่ี วผลผลติ เหด็ นางฟา 24 แบบทดสอบกอน-หลังเรียน เรอ่ื งการดแู ลและการเก็บผลผลิตเหด็ นางฟา แบบทดสอบกอนเรียน แบบทดสอบหลังเรยี น ขอ คำตอบ ขอ คำตอบ 1ง 1ก 2ข 2ง 3ก 3ข 4ก 4ก 5ง 5ง 6ก 6ง 7ง 7ก 8ข 8ง 9ข 9ก 10 ง 10 ข เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยดี ิง สาและ

เลมท่ี 6 การดูแลและการเก็บเกี่ยวผลผลิตเห็ดนางฟา 25 บรรณานุกรม กรมวชิ าการเกษตร,สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยชี วี ภาพ .กลุมวิจัยพฒั นาธนาคารเช้อื พนั ธพ ืชและ จลุ นิ ทรีย. กรุงเทพฯ,: 2551. ชำนาญพทิ ักษทอง. เหด็ เศรษฐกิจ. กรงุ เทพฯ : เกษตรสยามบุค ส, บจก.สนพ. 2551. ณฐั วุฒิ สุดแกว และ คมสัน หุตะแพทย.การเพาะเห็ดสวนครัว.สำนกั พมิ พธ รรมชาติ, กรุงเทพฯ :2552. เติมศกั ด์ิ แสงประทปี . การเพาะเหด็ นางฟา. สำนกั พมิ พเ กษตรสยามบคุ , กรงุ เทพฯ : 2552. นยั นา ยงั เกดิ . ปรียนันท แสงด.ี 2558. เพาะเหด็ ขาย. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ บรษิ ัท สำนกั พมิ พไอเอส จำกัด ศรานนท เจรญิ สุข. คมู อื การเพาะเหด็ .กรงุ เทพฯ : สงเสรมิ อาชีพธรุ กจิ เพชรกะรัต,สนพ. ม.ป.ป.อนันท กลารอด. การทำหวั เชอ้ื ขาวฟาง. โรงเรยี นจตั รุ สั วทิ ยาคาร อำเภอจัตุรัส จงั หวดั ชยั ภมู ิ,2550. อภชิ าต ศรสี ะอาดและพริ้ม ศรหี านาม.นวตั กรรมใหมห ลากหลายวิธกี ารเพาะเหด็ ฟางใหร วย. นาคาอนิ เตอรม ีเดีย, ม.ป.ป. อภิชาต ศรสี ะอาด . 2557. การเพาะเห็ดนางฟา &โรงเรือนตน ทนุ ต่ำ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ บริษัท นาคา อนิ เตอรมีเดยี จำกดั อนันท กลา รอด, 2560. การเพาะเหด็ . สืบคน เม่อื วนั ที่ 20 เมษายน 2560 : จาก http://klarod.blogspot.com เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยีดงิ สาและ

เลมท่ี 6 การดแู ลและการเก็บเก่ียวผลผลติ เหด็ นางฟา 26 แบบสังเกตทักษะการทำงาน เอกสารประกอบการเรยี น เรอ่ื ง การเพาะเห็ด เลมท่ี 6 การดูแลและการเกบ็ เกยี่ วผลผลิตเหด็ นางฟา กลุมสาระการเรียนรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ชน้ั ประถมศึกษาปท่ี 6 คำชแี้ จง พฤตกิ รรมการแสดงออกของนักเรยี นกำหนดเปนระดบั คะแนนไดด ังน้ี ระดบั คะแนน 3 ดเี ย่ยี ม ระดับคะแนน 2 ดี ระดับคะแนน 1 ผา น รายการประเมิน ระดับคะแนน หมายเหตุ 1. มกี ารวางแผนการปฏิบัตงิ านตามลำดบั ข้นั ตอนทกี่ ำหนด 321 2. มีความมงุ มั่นและทมุ เทกับงาน 3. แสวงหาความรูใหมท เ่ี กิดประโยชนตอ การทำงาน 4. วางแผนใชเ วลาในการทำงานไดสำเร็จตรงตามเวลา 5. ผลสำเรจ็ ของงานเรียบรอ ยมปี ระสิทธภิ าพ รวมคะแนนแตล ะชอง รวมคะแนนทงั้ หมด คะแนนรวมเฉลีย่ ลงชื่อ……………………………….ผปู ระเมนิ (นายฮยั ยีดิง สาและ ตำแหนง ครู วิทยฐานะ ครชู ำนาญการ วันท…่ี ……….เดอื น………………………พ.ศ……... เอกสารประกอบการเรยี น เร่ือง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดงิ สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเก็บเกี่ยวผลผลิตเห็ดนางฟา 27 แบบสังเกตคุณลักษณะอันพงึ ประสงค เอกสารประกอบการเรยี น เรือ่ ง การเพาะเห็ด เลม ท่ี 6 การดแู ลและการเกบ็ เกีย่ วผลผลิตเห็ดนางฟา กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชพี และเทคโนโลยี ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี 6 คำชแ้ี จง พฤติกรรมการแสดงออกของนกั เรยี นกำหนดเปน ระดับคะแนนไดดังน้ี ระดบั คะแนน 3 ดเี ยีย่ ม ระดับคะแนน 2 ดี ระดบั คะแนน 1 ผาน รายการประเมิน ระดับคะแนน หมายเหตุ 1. ซือ่ สัตยส ุจริต 321 2. ใฝเรียนรู 3. มวี นิ ัย 4. อยูอ ยา งพอเพยี ง 5. มุง มน่ั ในการทำงาน รวมคะแนนแตล ะชอง รวมคะแนนทั้งหมด คะแนนรวมเฉลีย่ ลงชอ่ื …………………………….…….ผูประเมิน (นายฮยั ยีดิง สาและ ตำแหนง ครู วทิ ยฐานะ ครูชำนาญการ วนั ที่………….เดอื น………………………พ.ศ……... เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮยั ยดี งิ สาและ

เลม ที่ 6 การดูแลและการเกบ็ เกี่ยวผลผลติ เห็ดนางฟา 28 แบบสงั เกตสมรรถนะสำคัญผเู รยี น เอกสารประกอบการเรยี น เรื่อง การเพาะเหด็ เลม ท่ี 6 การดูแลและการเก็บเกีย่ วผลผลิตเหด็ นางฟา กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 6 คำชแี้ จง พฤติกรรมการแสดงออกของนักเรียนกำหนดเปน ระดับคะแนนไดด ังน้ี ระดบั คะแนน 3 ดีเยีย่ ม ระดบั คะแนน 2 ดี ระดับคะแนน 1 ผา น รายการประเมนิ ระดับคะแนน หมายเหตุ ความสามารถในการแกป ญ หา 321 1. สามารถแกปญหาและอปุ สรรคตา ง ๆ ทเี่ ผชิญได 2. ใชเหตุผลในการแกปญ หา ความสารมารถในการใชทักษะชวี ิต 1. เรียนรูดวยตนเองไดเหมาะสมตามวัย 2. สามารถทำงานกลุม รวมกบั ผูอน่ื ได 3. นำความรทู ่ีไดไปใชป ระโยชนในชีวติ ประจำวนั รวมคะแนนแตละชอ ง รวมคะแนนทั้งหมด คะแนนรวมเฉลี่ย ลงชื่อ……………………………….ผูประเมนิ (นายฮยั ยีดิง สาและ ตำแหนง ครู วทิ ยฐานะ ครชู ำนาญการ วันท…ี่ ……….เดือน………………………พ.ศ……... เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง การเพาะเหด็ นางฟา นายฮัยยีดิง สาและ

เลมที่ 6 การดูแลและการเก็บเกี่ยวผลผลติ เหด็ นางฟา 29 ตารางบนั ทกึ คะแนน เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเหด็ เลม ท่ี 6 การดแู ลและการเกบ็ เก่ียวผลผลิตเหด็ นางฟา กลุม สาระการเรยี นรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ชนั้ ประถมศึกษาปท ี่ 6 แบบทดสอบ คะแนนเตม็ คะแนนทีไ่ ด รอยละ สรุปผล หมายเหตุ ผาน ไมผาน ผานเกณฑ กอนเรยี น 10 รอยละ หลังเรียน 10 ผลการพฒั นา 80 เอกสาร คะแนน คะแนน รอยละ สรปุ ผล หมายเหตุ ประกอบการเรยี น เต็ม ทไี่ ด ผา น ไมผ าน ผานเกณฑ 10 รอ ยละ ใบงานท่ี 1 10 ใบงานที่ 2 80 รวม ลงชอื่ ……………………………..….ผูป ระเมนิ (นายฮัยยดี ิง สาและ ตำแหนง ครู วทิ ยฐานะ ครชู ำนาญการ วันท…ี่ ……….เดอื น………………………พ.ศ……... เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง การเพาะเห็ดนางฟา นายฮยั ยดี งิ สาและ