แผนการสอนเรื่อง กล้องจุลทรรศน์

แผนการจัดการเรียนรู้ หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 7 เรอ่ื ง เซลล์ หน่วยของส่งิ มชี ีวิต แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 เรอื่ ง กลอ้ งจุลทรรศน์ เวลาเรยี น 2 ชั่วโมง รหสั วชิ า ว21101 รายวชิ าวิทยาศาสตร์ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรียนท่ี 2 ครผู ู้สอนนางสาวนรู ยี ๊ะ แดเมาะเล็ง กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี มาตรฐานการเรยี นรู้ มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้าและออกจาก เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของอวยั วะต่าง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ตัวชวี้ ัด ว 1.2 ม. 1/2 ใชก้ ล้องจุลทรรศนใ์ ช้แสงศกึ ษาเซลลแ์ ละโครงสรา้ งตา่ ง ๆ ภายในเซลล์ จุดประสงค์การเรยี นรู้สตู่ วั ชี้วัด 1. อธบิ ายส่วนประกอบของกลอ้ งจุลทรรศนใ์ ช้แสงและใช้กล้องจุลทรรศนใ์ ชแ้ สงอย่างถกู วิธีได้ (K) 2. มีความสนใจใฝร่ หู้ รอื อยากรู้อยากเหน็ (A) 3. พอใจในประสบการณ์การเรียนรูท้ เี่ กยี่ วกบั วทิ ยาศาสตร์ (A) 4. ทำงานรว่ มกับผูอ้ น่ื อย่างสรา้ งสรรค์ (A) 5. ส่ือสารและนำความรู้เรอ่ื งส่วนประกอบของกล้องจลุ ทรรศน์ใชแ้ สงและลักษณะและรูปร่างของเซลล์ ส่งิ มชี วี ิตไปใช้ในชีวติ ประจำวนั ได้ (P) สาระสำคญั สิ่งมีชีวิตจะดำรงชีวิตอยู่ได้ต้องประกอบด้วยหน่วยย่อยเล็ก ๆ ที่เรียกว่า เซลล์ ส่วนใหญ่มีขนาดเลก็ มาก มองด้วยตาเปล่าไม่เห็น การศึกษาต้องใช้กล้องจุลทรรศน์ส่องดู เซลล์ของสิ่งมีชีวิตต่างชนิดกันจะมี ลักษณะและรปู รา่ งทีแ่ ตกต่างกนั สิ่งมีชีวติ ทมี่ ีเซลล์เพียงเซลล์เดียว เรียกว่า สิง่ มชี ีวิตเซลล์เดยี ว ส่วนสิ่งมีชีวิตที่ ประกอบขึ้นจากเซลล์หลายเซลล์มารวมกลุม่ กนั เปน็ รปู ร่าง เรยี กวา่ สิ่งมชี ีวิตหลายเซลล์ ซงึ่ สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ มีการจดั ระบบของเซลลเ์ พ่ือทำหนา้ ที่เฉพาะทแ่ี ตกตา่ งกนั สาระการเรยี นรู้ - สว่ นประกอบของกล้องจลุ ทรรศนใ์ ช้แสง

ดา้ นทักษะ / กระบวนการ 1. การสังเกต 2. การสบื ค้นขอ้ มูล 3. การอธิบาย 4. การจำแนกประเภท 5. การตคี วามหมายข้อมูล และการลงขอ้ มลู ดา้ นคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ 1. มวี ินยั 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. ม่งุ มน่ั ในการทำงาน 4. มีจิตวิทยาศาสตร์ กระบวนการจดั การเรียนรู้ ครูดำเนินการทดสอบก่อนเรยี นผา่ นโปรแกรม kahoot จำนวน 10 ข้อ โดยใหน้ ักเรยี นทำ แบบทดสอบก่อนเรยี น เพือ่ ตรวจสอบความพร้อมและพนื้ ฐานของนกั เรยี น ขั้นนำเข้าสู่บทเรยี น 1) ครสู นทนากบั นักเรียนโดยสมุ่ นกั เรียน 2–3 คน ใหน้ ักเรยี นตอบคำถามต่อไปน้ี – ส่วนประกอบที่เป็นหน่วยที่เล็กที่สุดที่ประกอบขึ้นเป็นร่างกายของสิ่งมีชีวิตคืออะไร (แนว คำตอบ เซลล)์ – อปุ กรณอ์ ะไรที่สามารถขยายให้เหน็ เซลล์ได้ (แนวคำตอบ กลอ้ งจุลทรรศน)์ 2) นักเรียนร่วมกันตอบคำถามและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับคำตอบของคำถาม เพื่อเชื่อมโยงไปสู่ การเรยี นรู้เรื่อง ส่วนประกอบของกล้องจุลทรรศน์ใช้แสงและลักษณะและรูปรา่ งของเซลลส์ ิ่งมชี วี ิต ขั้นจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ จดั กิจกรรมการเรียนรโู้ ดยใช้กระบวนการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Process) รว่ มกับแบบกลับด้าน ชนั้ เรียน (flipped classroom) ซ่งึ มขี ้นั ตอนดงั น้ี 1) ขน้ั สร้างความสนใจ (Engagement) (1) ครูนำกล้องจลุ ทรรศนแ์ บบใช้แสงใหน้ ักเรยี นดูสว่ นประกอบ พร้อมอธบิ ายเพม่ิ เติม (2) ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันสรปุ สว่ นประกอบของกลอ้ งจุลทรรศน์ และหน้าที่แต่ละสว่ นประกอบ 2) ขน้ั สำรวจและค้นหา (Exploration) (1) ให้นักเรียนศึกษาเรือ่ งสว่ นประกอบของกล้องจุลทรรศน์ใชแ้ สงจากในหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 โดยครูช่วยอธิบายใหน้ ักเรียนเข้าใจว่า กล้องจลุ ทรรศน์เปน็ อุปกรณ์ที่ใชข้ ยายขนาดของเซลล์ส่ิงมีชีวิตท่ีมี ขนาดเล็กมากจนไม่สามารถมองเหน็ รายละเอียดดว้ ยตาเปล่าได้ สว่ นประกอบของกลอ้ งจลุ ทรรศนใ์ ช้แสง

(2) ครูสาธิตการใช้กลอ้ งจุลทรรศน์ และมตี ัวอย่างของเซลล์ อาทิ ไอดรา เซลลเ์ ม็ดเลือดแดง (3) ครแู บง่ กลุ่มนักเรียนเพ่อื ให้นกั เรียนเรยี นรู้ในการใชก้ ลอ้ งจุลทรรศน์ กล่มุ ละ 3 คน 3) ขั้นอธิบายและลงขอ้ สรุป (Explanation) (1) นักเรียนแต่ละกลุ่มปฏิบัติกจิ กรรมการศกึ ษาโครงสร้างจากเซลลต์ วั อย่างดว้ ยกล้องจลุ ทรรศน์ (2) นักเรยี นและครูรว่ มกนั อภิปรายและหาขอ้ สรปุ จากการปฏิบัตกิ ิจกรรม โดยใชแ้ นวคำถามต่อไปน้ี – การส่องดภู าพจากกล้องจุลททรรศน์จะหมนุ ปรับปุ่มภาพหยาบหรือปุม่ ปรับภาพละเอียดกอ่ น (แนวคำตอบ ปุ่มปรบั ภาพหยาบ เพราะต้องหมนุ หาภาพของวตั ถุกอ่ น) - กำลังขยายของกล้องจุลทรรศน์เท่า 10 × 60 เท่า ตัวเลข 10 และ 60 หมายถึงอะไร ( แนวคำตอบ ตัวเลข 10 กำลงั ขยายของเลนส์ใกลต้ า ตัวเลข 60 กำลงั ขยายของเลนสใ์ กลว้ ตั ถุ) (3) นักเรียนและครูร่วมกันสรุปผลจากการปฏิบัติกิจกรรม โดยให้ได้ข้อสรุปว่า กล้องจุลทรรศน์เป็น อุปกรณ์ทีช่ ่วยในการมองวตั ถุขนาดเล็กท่ีไมส่ ามารถมองเหน็ ด้วยตาเปล่า 4) ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) (1) ครูขยายความรใู้ หก้ ับนักเรยี นโดยอธิบายเกย่ี วกับขอ้ ควรระวงั ในการใช้กล้องจุลทรรศน์ (2) นักเรียนค้นคว้าเกี่ยวกับขั้นตอนการเก็บกล้องจุลทรรศน์ การเปิด-ปิด และวิธีการคำนวณ กำลังขยายของกล้องจลุ ทรรศน์จากโจทยท์ ี่กำหนดให้ 5) ขัน้ ประเมิน (Evaluation) (1) ครูให้นกั เรียนแตล่ ะคนพิจารณาว่าจากหัวข้อที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรม มีจุดใดบ้างท่ยี ัง ไมเ่ ข้าใจหรอื ยงั มีขอ้ สงสยั ถ้ามี ครูชว่ ยอธบิ ายเพม่ิ เตมิ ให้นักเรยี นเขา้ ใจ (2) นกั เรยี นร่วมกันประเมินการปฏิบัติกิจกรรมกล่มุ ว่ามีปัญหาหรืออุปสรรคใด และได้แก้ไขอย่างไร บา้ ง (3) นกั เรียนและครูรว่ มกันแสดงความคิดเหน็ เก่ียวกับประโยชน์ที่ได้รบั จากการปฏิบตั ิกิจกรรม และ การนำความรู้ทไ่ี ดไ้ ปใช้ประโยชน์ (4) ครูทดสอบความเข้าใจของนักเรียนโดยการใหต้ อบคำถาม เช่น – กล้องจลุ ทรรศนใ์ ชแ้ สงมีสว่ นประกอบอะไรบ้าง และมวี ิธกี ารใช้งานอยา่ งไร ขน้ั สรุป นักเรียนและครูร่วมกนั สรุปเกี่ยวกับส่วนประกอบของกล้องจุลทรรศนใ์ ช้แสงและลักษณะและรปู ร่าง ของเซลลส์ งิ่ มชี ีวติ โดยทำผ่านใบงานออนไลน์ Liveworksheet เรื่อง กลอ้ งจุลทรรศน์

สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. แบบทดสอบก่อนเรียน/หลงั เรียน ผ่านโปรแกรม kahoot จำนวน 10 ขอ้ 2. กลอ้ งจลุ ทรรศน์ , เซลล์ตัวอยา่ ง อาทิ ไฮดรา และ เซลลเ์ ม็ดเลอื ดแดง 3. ใบงานออนไลน์ Liveworksheet เรือ่ ง กล้องจุลทรรศน์ 4. คลปิ วีดีโอ การใช้กลอ้ งจุลทรรศน์ (คณะแพทยศาสตร์ ม.อ.) 5. สอ่ื การเรียนรู้ PowerPoint รายวชิ าพ้ืนฐาน วิทยาศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 6. หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 วดั และการประเมนิ ผลการเรยี นรู้ ดา้ นความรู้ (K) ดา้ นคุณธรรม จริยธรรมและ ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P) จติ วิทยาศาสตร์ (A) 1. ซักถามความรเู้ ร่อื ง ส่วนประกอบ 1. ประเมนิ เจตคตทิ างวทิ ยาศาสตร์ 1. ประเมินทกั ษะการคิดโดยการ ของกล้องจลุ ทรรศน์ใช้แสงและ เป็นรายบคุ คลโดยการสังเกตและ สงั เกตการทำงานกล่มุ 2. ตรวจชิ้นงานหรือภาระงานของ กิจกรรมฝกึ ทกั ษะระหวา่ งเรียน ใช้แบบวัดเจตคตทิ างวทิ ยาศาสตร์ 2. ประเมนิ พฤติกรรมในการ 3. ทดสอบก่อนเรียน/หลังเรียนโดยใช้ 2. ประเมินเจตคตติ ่อวิทยาศาสตรเ์ ป็น ปฏิบัตกิ ิจกรรมเปน็ รายบุคคล โปรแกรม kahoot รายบคุ คลโดยการสังเกตและใช้ หรือรายกล่มุ โดยการสงั เกต แบบวัดเจตคติตอ่ วทิ ยาศาสตร์ การทำงานกล่มุ