330 หทัยชนก อภัยพงศ์ นาฏศิลป์พื้นเมือง

นาฏศลิ ปพ์ น้ื เมือง นาฏศลิ ปพ์ น้ื เมือง พัฒนามาจากนาฏศลิ ปพ์ ้ืนบ้านท่เี ปน็ ภูมิปัญญาของ ชาวบา้ นในทอ้ งถิน่ ต่างๆ เป็นการแสดงท่ีสรา้ งขนึ้ เพ่อื ความสนกุ สนานและผอ่ น คลายความเหนด็ เหนื่อยจากการทำงาน ซ่ึงแฝงไว้ด้วยศิลปวฒั นธรรมและ เอกลักษณ์ประจำทอ้ งถิ่นของแต้ละภาค สามารถแบง่ ได้ คอื • นาฏศิลปพ์ ้นื เมืองภาคเหนือ • นาฏศลิ ปพ์ ้นื เมอื งภาคกลาง • นาฏศิลป์พ้นื เมืองภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ • นาฏศิลป์พ้ืนเมอื งภาคใต้

นาฏศลิ ปพ์ น้ื เมอื งภาคเหนอื (ฟ้อนสาวไหม) ความเปน็ มา เกดิ จากความเชอื่ และพธิ ีกรรมตา่ งๆ ไดร้ ับอทิ ธพิ ลจากศลิ ปะของชนชาตทิ ่ีอยู่ รูปแบบการแสดง ใกล้เคยี งเข้ามาผสมผสาน การฟอ้ นมี 2 แบบ คือ ฟอ้ นแบบดงั้ เดิม และฟอ้ นท่ไี ดร้ ับ อิทธิพลจากวัฒนธรรมหลวง การแต่งกาย • นาฏศลิ ป์ นาฏศลิ ป์ พนื้ เมืองภาคเหนือ • พนื้ ใเชมผ้ ือ้หู งญภาิงคแเสหดนงือลว้ น มีลลี าทา่ ฟ้อนในจังหวะชา้ กระบวนท่ารำออ่ นชอ้ ย งดงาม นุ่งผ้าซ่ินยาวกรอมเท้า สวมเสอ้ื แขนกระบอกปล่อยชายอยูด่ ้านนอก ห่มสไบ สวม เครือ่ งประดับ ดนตรี ใช้วงดนตรพี น้ื เมืองภาคเหนอื

ตวั อยา่ งการแสดงนาฏศิลปพ์ ้นื เมืองภาคเหนอื

นาฏศิลป์พน้ื เมืองภาคกลาง (เตน้ กำรำเคียว) ความเป็นมา เกิดจากความเชื่อ พธิ ีกรรม และความศรัทธาในพระพุทธศาสนา และวิถกี ารดำเนินชวี ติ รูปแบบการแสดง ในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม นาฏศลิ ปพ์ ื้นเมอื งภาคกลางมี 2 แบบ คือ เพลง พน้ื เมือง และการแสดงนาฏศิลปพ์ ้นื เมอื ง การแต่งกาย ดนตรี ใช้ผ้แู สดงทง้ั ชายและหญงิ มอื ถือเคยี วและรวงขา้ ว แสดงทา่ ทางตาม ธรรมชาติประกอบบทรอ้ ง แตง่ แบบชาวนา หญิงนุ่งโจงกระเบน เสอ้ื คอกลมแขนยาว ศรี ษะสวมงอบ ชายน่งุ กางเกงขายาว หรอื ขาสามสว่ น สวมเสอื้ คอกลมแขนสนั้ มีผ้าคาดเอว ใชว้ งปีพ่ าทยบ์ รรเลงประกอบกับบทร้อง

ตวั อยา่ งการแสดงนาฏศิลปพ์ ้นื เมืองภาคกลาง

นาฏศิลป์พน้ื เมอื งภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื (ฟอ้ นภไู ท) ความเป็นมา เกิดจากการฟอ้ นรำ เพ่ือเซ่นสรวงบชู าส่งิ ศักดิส์ ทิ ธิ์ หรือสงั เวยวญิ ญาณผูต้ าย และมี การฟ้อนเพอ่ื ความเปน็ สริ มิ งคล ในงานบุญเทศนม์ หาชาติ รูปแบบการแสดง การแต่งกาย ใช้ผูแ้ สดงหญงิ ลว้ น ลีลาในการฟอ้ นจะอ่อนชอ้ ย นมุ่ นวลสะทอ้ นใหเ้ ห็น ดนตรี ถงึ เอกลักษณ์ของชาวเรณูนคร เสอ้ื แขนยาว นงุ่ ผ้าถงุ สวมเครื่องประดบั สวมเล็บยาว ใช้วงดนตรพี ื้นเมอื งของภาคตะวันออกเฉียงเหนอื

ตวั อยา่ งการแสดงนาฏศลิ ป์พ้นื เมอื งภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื (ฟ้อนภไู ท)

นาฏศลิ ปพ์ ืน้ เมืองภาคใต้ (ตารีกปี สั ) ความเป็นมา เกดิ จากความเชอ่ื พิธกี รรม และไดร้ ับอทิ ธพิ ลจากการแสดงของมลายู ได้นำมา รปู แบบการแสดง ผสมผสานกบั ศิลปะทอ้ งถ่นิ เนน้ ลลี าของมือและเทา้ การแตง่ กาย เปน็ การแสดงที่ใช้พัดประกอบ มี 2 รปู แบบ คือ แสดงคชู่ าย-หญิง และหญิงลว้ น ดนตรี • ชายสวมเสอ้ื คอกลม/คอจนี สวมกางเกงขายาว สวมหมวกแขกสีดำ • หญงิ สวมเสอ้ื เขา้ รปู แขนยาว น่งุ ผา้ ปาเตะ๊ สวมเคร่ืองประดับ ผมเกลา้ มวยตดิ ดอกไม้ ใช้วงดนตรีพ้นื เมืองของภาคใต้ ผสมกบั เครือ่ งดนตรสี ากล

ตวั อย่างการแสดงนาฏศลิ ปพ์ ื้นเมอื งภาคใต้ (ตารกี ีปสั )