โลจิสติกส์

อะไรคือ อะไรคือ

พน้ื ฐานของธรุ กจิ การใหบ้ รกิ ารโลจสิ ติกส์ ธุรกจิ บริก าร ธรุ กจิ การใหบ้ ริ การโลจสิ ติกส์ การบริการ โลจสิ ตกิ ส์

“การบรกิ าร” (Service) ในความหมายทีว่ า่ เปน็ การกระทาทเี่ ป่ียมไปดว้ ยความชว่ ยเหลอื การให้ความช่วยเหลือการดาเนนิ การท่เี ปน็ ปร ะโยชน์ (จิตตินันทเ์ ดชะคปุ ต์, 2540.) ซึ่งความหมายอักษรภาษาอังกฤษ 7 ตวั น้ี คอื S = Smiling & Sympathy ย้ิมแย้มและเอาใจเขามาใสใ่ จเรา เห็นอกเห็นใจตอ่ ความลาบาก ยุง่ ยากของผมู้ ารบั การบริการ E = Early Response ตอบสนองตอ่ ความประสงค์จากผรู้ ับบริการอย่างรวดเรว็ R = Respectful แสดงออกถึงความนับถอื ใหเ้ กียรตผิ รู้ ับบรกิ าร V = Voluntariness Manner การให้บริการทที่ าอย่างสมัครใจเต็มใจทาไมใ่ ชท่ างานอย่าง เสยี ไมไ่ ด้ I = Image Enhancing การรกั ษาภาพลักษณข์ องผใู้ ห้บริการและภาพลกั ษณ์ขององค์กร C = Courtesy ความอ่อนนอ้ ม ออ่ นโยน สุภาพมมี ารยาทดี E = Enthusiasm ความกระฉบั กระเฉง กระตือรอื ร้นขณะใหบ้ ริการและให้บรกิ ารมากกวา่ ผ้รู บั บรกิ ารคาดหวงั เอาไว

ธรุ กจิ บรกิ าร ตวาวั มตนคมารีดธูปหุรแวกบังิจบมบทักร่ีตจกิอะาบถรสกู นหบอมรงาิโคภยวคถาึงไมปธตพรุ ้อกรงอ้จิ กมทาๆ่ดี รกำขบัเอนทงินลี่ผกกูลิจคิตกา้ขาด้นึ รา้มแนลากคเชเวปน่ าลมี่ยพนงึ สพินอคใา้ จทแไ่ี มลเ่ ะปค็น -ธุรกิจการทอ่ งเทย่ี ว -ธุรกจิ การรกั ษาพยาบาล -ธรุ กจิ เกีย่ วกับการคมนาคมขนส่ง -ธรุ กจิ เก่ยี วกบั ท่ีพักอาศัย -ธรุ กิจท่ีเก่ียวข้องกับการสื่อสาร -ธุรกจิ ใหก้ ารบรกิ ารความงาม -ธรุ กิจเกย่ี วกบั พลานามยั -ธุรกจิ การศึกษา -ธรุ กจิ บนั เทิงเริงรมย์ ธุรกจิ เกีย่ วกบั การเงนิ และการธนาคาร และธรุ กจิ สปา เปน็ ต้น

การบรกิ ารโลจสิ ติกส์ ผู้ซ้อื ผขู้ าย ผใู้ หบ้ รกิ าร การบริการโลจิสติกส์ หมโาลยถจึงิสกาตริกใหส้บ์รกิ ารระบบการจัดส่งสินค้า ขอ้ มลู และทรัพยากรจากตน้ ทางไปยงั ผ้ผู ู้บรโิ ภคปลายทางตามความต้องการของลกู คา้ โลจสิ ตกิ ส์เกี่ยวข้องกบั การผสมผสานของขอ้ มูล การขนสง่ การบรหิ ารวสั ดคุ งคลงั การจัดการวตั ถดุ ิบ และการบรรจหุ บี ห่อ โลจิสตกิ ส์เป็นส่วนหนง่ึ ของโซอ่ ุปทานที่ เพ่มิ มูลค่าของการใชป้ ระโยชน์ของเวลาและสถานที่

วตั ถุประสงคข์ องงานบริการโลจสิ ตกิ ส์ 1. การตอบสนองความต้องการอย่างรวดเร็ว 2. การทำใหเ้ กิดการแปรปรวนนอ้ ยท่สี ดุ 3. การมสี ินคา้ คงเหลือต่ำท่สี ดุ 4. การขนส่งร่วมกัน 5. การปรบั ปรงุ คุณภาพ 6. การส่งเสริมวงจรชีวิตของผลิตภณั ฑ์

องคป์ ระกอบของการจัดการโลจิสตกิ ส์ การดำเนินการจดั การ วางแผน ปฏิบัติการ ควบคุม ทรพั ยากรธรรมชาติ (ท่ดี นิ กระบวนการโลจิสตกิ ส์ ลกู ค้า มุ่งเนน้ ทางการตลาด สิง่ อำนวยความสะดวก อุ การใช้เวลาและสถานที่ ผู้ค้า ปกรณ์ ทรัพยากรมนษุ ย์ ทรัพยากรการเงนิ วตั ถุดบิ สินค้าระหวา่ งผลิต สินค้าสำเร็จรูป ประสิทธภิ าพการเคลื่อนย้ายสิ นค้าสู่ลูกค้า ทรัพยากรสารสนเทศ กจิ กรรมหลกั ของโลจิสติกส์ ทรัพย์สนิ โลจิสติกสข์ าเข้า โลจิสตกิ สข์ าออก • ทรัพยากรณค์ าวมตอ้ งการพสั ดุ • การคลงั สนิ คา้ • การจดั การพสั ดุ • การเคลอื่ นยา้ ยสินคา้ • การวางแผนความต้องการพสั ดุ • การบรรจภณั ฑส์ นิ คา้ • การจัดการพสั ดุการผลติ • การควบคุมสินค้าคงคลงั • การเคลอื่ นยา้ ยพสั ดุ • กระบวนการสง่ั ซ้อื สนิ คา้ • การคลงั พัสดุ • การขนส่งสินคา้ • การบรรจุภัณฑพ์ ัสดุ • การบริการลูกค้า

การไหลของกระบวนการโลจสิ ตกิ ส์ การไหลขอ้ มลู และความต้องการ มีประสิทธิภาพหรอื ไม่ ถูกเวลา ถูกสถานท่หี รือไม่ ผู้ขาย การจดั การ การผลิต การกระจาย ลูกค้า การไหลของวตั ถุดบิ การไหลของเงิน

อุตสาหกรรมโลจิสตกิ ส์ อตุ สาหกรรมการขนสง่ อุตสาหกรรมการบริหารคลัง (Transportation สนิ ค้า Industry) (Warehouse Industry) อุตสาหกรรมบริการจดั สง่ อตุ สาหกรรมผใู้ หบ้ รกิ ารข พัสดุ นส่ง (Freight Forwarding) (Courier Services) อตุ สาหกรรมผ้ใู หบ้ รกิ ารโลจิสติกส์บุคคลที่สาม (Third Party Logistics Service Provider) ทมี่ า โครงการศกึ ษาการเพ่มิ ขีดความสามารถในการแขง่ ขันของอตุ สาหกรรมโลจสิ ติกสไ์ ทย สศช. (2551)

แบง่ การบรกิ ารตามกจิ กรรมโลจสิ ตกิ ส์ ครอบคลุมกจิ กรรมบรกิ ารโลจิสตกิ ส์ 11 กจิ กรรมท่ีเกย่ี วข้องกบั การขนสง่ สินค้า ดังน้ี 1) บริการยกขนสินคา้ ทข่ี นส่งทางทะเล (Maritime Cargo handling services) 2) บรกิ ารโกดังและคลังสินคา้ (Storage & Warehousing services) 3) บริการตวั แทนรบั จดั การขนส่งสนิ คา้ (Freight transport agency services) 4) บริการเสริมอื่นๆ (Other auxiliary services) 5) บรกิ ารจัดส่งพัสดุ (Courier Services4 6) บรกิ ารด้านการบรรจภุ ัณฑ์ (Packaging Services) 7) บรกิ ารรับจัดการพธิ กี ารศุลกากร (Customs clearance services) 8) บริการขนสง่ สินคา้ ทางทะเลระหว่างประเทศ ไม่รวมขนส่งภายในประเทศ (International Maritime Freight Transportation excluding Cabotage) 9) บรกิ ารขนสง่ สินค้าทางอากาศระหวา่ งประเทศ (Air Freight Services) 10) บริการขนสง่ สนิ คา้ ทางรางระหว่างประเทศ (International rail freight transport services) 11) บริการขนส่งสินค้าทางถนนระหวา่ งประเทศ (International road freight transport services)

ลักษณะทวั่ ไปของการใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ ส์ ง 1.ให้บรกิ ารด้านการขนส่ง (Transportation Industry) 2.ใหบ้ ริการบริหารคลังสินคา้ (Warehouse Industry) 3.ใหบ้ รกิ ารจดั สง่ พสั ดุ (Courier Services) 4.ใหบ้ รกิ ารขนสง่ (Freight Forwarding) 5.ใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ สบ์ ุคคลทีส่ าม (Third Party Logistics Service Provider)

1.ให้บรกิ ารด้านการขนสง่ (Transportation Industry) ประเภทของการขนส่ง 5 ประเภท 1.การขนส่งทางถนน หรอื ทางรถยนต์ 2.การขนส่งทางรถไฟ 3.การขนสง่ ทางน้ำ 4.การขนสง่ ทางอากาศ 5.การขนสง่ ทางท่อ

Road Transpoกrาtรขนส่งทางบก การขนสง่ ทางถนน

ลกั ษณะรถบรรทกุ 1. รถกระบะบรรทกุ พื้นเรียบ 2. รถกระบรรทุกท้ายลาด 3. รถกระบะบรรทกุ มขี ้างเสริม 4. รถกระบะบรรทุกมีเครือ่ งทุน่ แรง 5. รถกระบะบรรทุกยกเทได้ 6. รถต้บู รรทุก 7. รถบรรทกุ ของเหลว 8. รถบรรทกุ วสั ดุอนั ตราย



การขนส่งทางรถไฟ



การขนส่งทางเรอื

ในปัจจุบนั การขนส่งสินคา้ ส่วนใหญ่จะใช้การขนส่งทางทะเล ด้วยเรอื ประเภท Container Ship Container ซง่ึ จะเป็น Durable Packing เป็นลักษณะตู้ทำดว้ ย ล็กหรืออลูมเิ นียม มขี นาดมาตรฐาน 20 ฟุต และ 40 ฟตุ

ประเภทของตู้สินคา้ อาจแบง่ ไดเ้ ป็น 1.Dry Cargoes เปน็ ตู้ทใ่ี ส่สินค้าทว่ั ไป ท่มี กี ารบรรจุหบี หอ่ หรือภาชนะ ตอ้ งเป็นสินค้าท่ีไมต่ ้องการรั กษาอณุ หภมู ิ โดยสนิ คา้ ที่เข้าตแู้ ลว้ จะตอ้ งมีการจดั ทาท่ีกนั้ ไมใ่ หม้ ีสนิ ค้าเลื่อนหรอื ขยับ ซงึ่ อาจจะใช้ถุงกระดาษทม่ี ี การเปา่ ลม ท่เี รียกวา่ Balloon Bags มาวางอัดไว้ในช่องวา่ งของสนิ ค้ากบั ตวั ตู้ หรืออาจใช้ไม้มาปดิ กั้นเป็นผนั งหนา้ ตู้ ท่เี รียกว่า Wooden Partition และหากใช้เป็นเชือกไนลอนรัดหน้าตู้ กจ็ ะเรียกวา่ Lashing 2.Refrigerator Cargoes เป็นตสู้ ินค้าประเภทที่มีเครื่องปรบั อากาศ มีการปรบั อุณหภูมิใน ตู้ ซง่ึ ทาตามมาตรฐาน ตอ้ งสามารถปรับอุณหภูมิได้อย่างน้อย –18 องศาเซลเซยี ส โดยเครื่องทาความเย็นนี้อาจจะ ติดอยูก่ บั ตัวตู้ หรือมีปล๊กั ใชก้ ระแสไฟฟ้าเสยี บจากนอกตู้ โดยจะต้องมที วี่ ดั อุณหภูมิแสดงใหเ้ หน็ สถานะของอณุ หภู มิของตู้สินค้า 3.Garment Container เปน็ ตูส้ นิ คา้ ที่ออกแบบสาหรบั ใชใ้ นการบรรจสุ ินค้าทเี่ ป็นเส้ือผา้ โด ยมีราวสาหรบั แขวนเสอื้ ซ่ึงส่วนใหญม่ กั จะใชก้ บั สนิ คา้ ที่เป็น Fashion ซ่งึ ไมต่ ้องการทจ่ี ะมกี ารพบั หรอื บรรจุใน Packing ทีจ่ ะมผี ลทาให้เส้อื ผา้ มกี ารยับหรือไม่สวยงาม 4.Open Top เป็นตูซ้ ่ึงส่วนใหญจ่ ะตอ้ งเปน็ 40 ฟุต โดยจะออกแบบมาไมใ่ ห้มหี ลังคา สาหรับใช้ในการ วางสินค้าขนาดใหญ่ เช่น เครอ่ื งจักร ซ่งึ ไม่สามารถขนยา้ ยผา่ นประตตู ูไ้ ด้ จึงต้องขนยา้ ยโดยการยกสว่ นบนของตูแ้ ทน

ประเภทของตสู้ นิ ค้า อาจแบง่ ไดเ้ ปน็ 1.Dry Cargoes เป็นต้ทู ีใ่ สส่ ินคา้ ทว่ั ไป ท่มี กี ารบรรจุหบี หอ่ หรอื ภาชนะ ต้องเป็นสินคา้ ทไ่ี ม่ตอ้ งการรั กษาอณุ หภูมิ โดยสินคา้ ทเ่ี ขา้ ตู้แลว้ จะตอ้ งมีการจดั ทาทีก่ น้ั ไมใ่ ห้มสี ินค้าเล่ือนหรือขยบั ซงึ่ อาจจะใชถ้ งุ กระดาษที่มี การเป่าลม ท่ีเรยี กว่า Balloon Bags มาวางอัดไว้ในชอ่ งวา่ งของสนิ คา้ กบั ตัวตู้ หรอื อาจใชไ้ ม้มาปิดกั้นเปน็ ผนั งหน้าตู้ ทเี่ รยี กวา่ Wooden Partition และหากใชเ้ ป็นเชือกไนลอนรัดหนา้ ตู้ ก็จะเรียกว่า Lashing 2.Refrigerator Cargoes เป็นตู้สนิ ค้าประเภทท่มี ีเครอ่ื งปรับอากาศ มกี ารปรบั อุณหภมู ิใน ตู้ ซึง่ ทาตามมาตรฐาน ตอ้ งสามารถปรบั อุณหภูมิไดอ้ ย่างน้อย –18 องศาเซลเซียส โดยเคร่อื งทาความเย็นน้ีอาจจะ ตดิ อยูก่ บั ตวั ตู้ หรอื มีปล๊ักใช้กระแสไฟฟา้ เสยี บจากนอกตู้ โดยจะต้องมที ีว่ ดั อุณหภมู ิแสดงใหเ้ ห็นสถานะของอณุ หภู มขิ องตสู้ นิ ค้า 3.Garment Container เป็นตสู้ ินคา้ ที่ออกแบบสาหรับใชใ้ นการบรรจุสนิ ค้าท่เี ป็นเสือ้ ผ้า โด ยมีราวสาหรบั แขวนเสื้อ ซ่ึงสว่ นใหญ่มักจะใชก้ ับสนิ คา้ ท่เี ปน็ Fashion ซง่ึ ไม่ตอ้ งการท่ีจะมีการพบั หรอื บรรจุใน Packing ทจี่ ะมีผลทาใหเ้ ส้ือผา้ มีการยบั หรือไม่สวยงาม 4.Open Top เปน็ ตูซ้ ่งึ ส่วนใหญจ่ ะต้องเป็น 40 ฟุต โดยจะออกแบบมาไมใ่ หม้ หี ลังคา สาหรับใชใ้ นการ วางสินคา้ ขนาดใหญ่ เช่น เครื่องจกั ร ซึง่ ไม่สามารถขนย้ายผา่ นประตูตู้ได้ จงึ ต้องขนยา้ ยโดยการยกส่วนบนของตแู้ ทน

การขนส่งทางอากาศ 22

คณุ ลกั ษณะท่สี ำคัญของการขนส่งสนิ คา้ ทางอากาศ 1.ความรวดเรว็ การส่งสินค้าทางอากาศนับว่ามคี วามรวดเร็วท่สี ุด 2.ความแนน่ อน มตี ารางการบนิ ท่ีแน่นอน สม่ำเสมอ และตรงต่อเวลา

ข้อดีและข้อเสียของการขนสง่ สนิ ค้าทางอากาศ ข้อดี 1.ใชเ้ วลาในการขนสง่ น้อย 2.สินคา้ แบบใหม่ ๆ โดยเฉพาะสินค้าประเภทแฟช่ัน สามารถส่งไปยงั ตลาดต่าง ๆ ทั่ว โลกได้ในเวลาทีร่ วดเร็ว ข้อเสีย 1.เสียคา่ ใชจ้ ่ายในการดาเนนิ งานค่อนข้างสูง เพราะมอี ัตราค่าขนส่งสนิ คา้ สูงกว่าอัตร าค่าขนส่ง ประเภทอน่ื ๆ 2.การขนส่งขึ้นอยู่กบั สภาพภมู อิ ากาศ ทาใหเ้ ป็นอุปสรรคตอ่ การขนส่ง หากสภาพภมู ิ อากาศ ไมเ่ ออ้ื อานวย

การขนส่งทางทอ่



การขนส่งทางท่อ การสง่ น้ำมันผ่านระบบท่อน้นั มีจุดรบั น้ำ มันเข้าระบบท่อ 3 แหลง่ ด้วยกนั คือ 1.โรงกลั้นนำ้ มนั บริษัทปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) ทบี่ างจาก กทม. 2.คลงั น้ำมนั บริษัท เซลลแ์ หง่ ประเทศไทย จำกดั ช่องนนทรี คลองเตย กทม. 3.คลงั น้ำมัน บริษัท น้ำมนั คาลเทก็ ซ์ (ไทย) จำกัด ช่องนนทรี คลองเตย กทม.

ขอ้ ดีของการขนส่งทางทอ่ สะดวก รวดเร็ว ปลอดภยั ใหป้ รมิ าณ

ลักษณะทวั่ ไปของการใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ ส์ ง 1.ให้บรกิ ารด้านการขนส่ง (Transportation Industry) 2.ใหบ้ ริการบริหารคลังสินคา้ (Warehouse Industry) 3.ใหบ้ รกิ ารจดั สง่ พสั ดุ (Courier Services) 4.ใหบ้ รกิ ารขนสง่ (Freight Forwarding) 5.ใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ สบ์ ุคคลทีส่ าม (Third Party Logistics Service Provider)

2.ให้บรกิ ารบริหารคลงั สนิ ค้า (Warehouse Industry) คลงั สินคา้ มี 3 ประเภท

1. คลงั สินคา้ สาธารณะ (Public warehouse)  เชน่ องคก์ ารคลงั สนิ คา้ คลงั สินคา้ ทณั ฑ์บน เปดิ ใหบ้ ริการเชา่ โดยทำสญั ญาเ ช่า มีหลายชนิด เชน่ 1.1 คลังสนิ คา้ สำหรบั สนิ คา้ ทว่ั ไป (General merchandise warehouse) 1.2 คลงั สนิ ค้าพเิ ศษ (Special commodity warehouse) เช่น คลงั สินคา้ ผลไม้ ล้ินจี่ ลำไย เป็นตน้ 1.3 คลังสนิ คา้ ทัณฑบ์ น (Bonded warehouse) คลงั สินค้านำเขา้ จากต่างประเทศขอ งศลุ กากร จะไมเ่ สยี ภาษีนำเขา้ จนกว่าจะนำออกจากคลัง



2. คลงั สินคา้ เอกชน (Private warehouse)       คลังสนิ คา้ ทีเ่ อกชนหรอื ธุรกจิ ตา่ ง ๆ สรา้ งขน้ึ มา เพ่ือใช้เกบ็ รักษาสินคา้ ของตนโดยเฉพาะ เพอื่ รอการจั ดจำหนา่ ยและการกระจายสินค้า ซึ่งคลงั สินคา้ ประเภ ทนจี้ ะควบคมุ การดำเนนิ งานและรับผิดชอบดา้ นการบ รหิ ารคลัง สนิ คา้ ที่มไิ ดแ้ สวงหาประโยชนจ์ ากการรบั ฝา กสนิ คา้ จากบุคคลภายนอก



3.คลงั สินคา้ เพ่ือกจิ กรรมพเิ ศษ (Special warehouse) คลังสินค้าท่ใี ชส้ ำหรับเกบ็ รักษาผลผลติ ทางการเกษตรกรรม เชน่ คลงั สนิ ค้าผลไม้ ลิ้นจี่ ลำไ ย เป็นต้นประเภทของคลงั สนิ คา้  ตามลักษณะการครอบครอง คลังสินคา้ เอกชน Private Warehouse เปน็ ทรพั ยส์ นิ ขององคก์ รเจา้ ข องสนิ คา้ Owner ซง่ึ บรหิ ารและการดำเนินการเองทงั้ หมด เกบ็ เฉพาะสนิ ค้าทต่ี ้องการ คลงั สนิ ค้าสาธารณะ Public Warehouse เปน็ คลงั สนิ ค้าท่ีผู้ประกอบก ารทำธรุ กจิ รับดำเนินการตดิ ตัง้ ระบบการ คลังสนิ คา้ ให้กับหลายองคก์ รมาใช้บรกิ าร



ลักษณะทวั่ ไปของการใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ ส์ ง 1.ให้บรกิ ารด้านการขนส่ง (Transportation Industry) 2.ใหบ้ ริการบริหารคลังสินคา้ (Warehouse Industry) 3.ใหบ้ รกิ ารจดั สง่ พสั ดุ (Courier Services) 4.ใหบ้ รกิ ารขนสง่ (Freight Forwarding) 5.ใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ สบ์ ุคคลทีส่ าม (Third Party Logistics Service Provider)

3.ใหบ้ ริการจดั สง่ พัสดุ (Courier Services)











ลักษณะทวั่ ไปของการใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ ส์ ง 1.ให้บรกิ ารด้านการขนส่ง (Transportation Industry) 2.ใหบ้ ริการบริหารคลังสินคา้ (Warehouse Industry) 3.ใหบ้ รกิ ารจดั สง่ พสั ดุ (Courier Services) 4.ใหบ้ รกิ ารขนสง่ (Freight Forwarding) 5.ใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ สบ์ ุคคลทีส่ าม (Third Party Logistics Service Provider)

4.ให้บริการขนสง่ (Freight Forwarding)



ลักษณะทวั่ ไปของการใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ ส์ ง 1.ให้บรกิ ารด้านการขนส่ง (Transportation Industry) 2.ใหบ้ ริการบริหารคลังสินคา้ (Warehouse Industry) 3.ใหบ้ รกิ ารจดั สง่ พสั ดุ (Courier Services) 4.ใหบ้ รกิ ารขนสง่ (Freight Forwarding) 5.ใหบ้ ริการโลจสิ ตกิ สบ์ ุคคลทีส่ าม (Third Party Logistics Service Provider)

5.ให้บรกิ ารโลจสิ ติกสบ์ ุคคลทส่ี าม (Third Party Logistics Service Provider)

อ า ชี พส นั บ ส ธรุ กจิ โลจสิ ติกส์

IT อ า ชี พส นั บ AD ธุรกจิ โลจสิ ตกิ ส์ อาจารย์ / ว ิ ทยา กร