บทที่ 5.1ถอดแบบประมาณราคา

เพื่อเป็ นการพิจารณาค่าใช้จ่ายท่ีใช้ในการดาเนินงาน ก่อสร้าง โดยถอดประมาณขอวัสดุอุปกรณ์ ท่ีมีในแบบแปลน ของงานก่อสร้ าง(Drawing)และข้อกาหนดของงาน (Specfication) สืบหาราคาของวสั ดุอุปกรณ์น้ันและ ค่าติดต้งั ทใ่ี ช้รวมท้งั ค่าใช้ จ่ายต่าง ๆ ทจ่ี ะเกิดขน้

หัวใจของการประมาณราคา สาหรับผู้ประมาณราคาอยู่ที่ 1) ถูกต้องครบถ้วน 2) ทนั ตามกาหนดเวลาทไี่ ด้รับมอบหมาย 3) สามารถแสดงรายการอุปกรณ์ จานวนทใี่ ช้ ค่าวสั ดอุ ุปกรณ์ รวมท้งั ค่าแรงทใ่ี ช้ตดิ ต้งั ใกล้เคยี งกบั ค่าใช้จ่ายจริงทไ่ี ด้ใช้จริง ๆ เมื่อจบงาน 4) มขี ้อมูลทไ่ี ด้ทาการถอดแบบไว้ ดูแล้วเข้าใจง่าย เพ่ือสาหรับผู้ ประมาณราคาคนอ่ืนหรือวศิ วกรผู้ดูแลงานเม่ือได้งานนีแ้ ล้ว สามารถ ตรวจสอบได้ 5) Bill Of Quantity หรือ BOQ ทที่ าจดั เรียงหมวดหมู่ถูกต้อง และ เข้าใจง่าย





อตั ราการคิดค่าแรงสาหรับการติดต้งั ไฟฟ้าทว่ั ไป น้นั สาหรับเมืองไทยนิยมคิดเป็นจุด 1 จุดหมายถึง หลอดไฟ 1 ดวงสวทิ ซ์ 1 อนั เตา้ เสียบกค็ ิดอีก 1 จุดต่างหากแมจ้ ะติดต้งั อยใู่ กลก้ บั สวทิ ซ์กต็ าม

หลงั จากทไ่ี ด้ผู้ประมาณราคาได้รับแบบและสเปค (ข้อกาหนดของงานตดิ ต้ัง) แล้วมขี ้นั ตอนของการทาการ ประมาณราคา ดงั นี้ 1. การศกษาและวเิ คราะห์แบบรวมท้งั สเปคของวสั ดุอุปกรณ์ ทีใ่ ช้ในการตดิ ต้งั 2. การถอดแบบหรือการถอดปริมาณของวสั ดุอุปกรณ์ทใ่ี ช้ 3. การเกบ็ รวบรวมข้อมูลทไ่ี ด้จากการถอดแบบ หรือการทา Breakdown sheet

4. การสืบราคาของวสั ดุอุปกรณ์ 5. การทาราคาในรูปของ BOQ 6. เอกสาร BOQ ของงานมหี รือไม่ ปกตผิ ู้ออกแบบจะทา แบบฟอร์ม BOQ สาหรับการประมูลงาน เพื่อให้บริษัทผู้รับเหมา มบี รรทกั ฐานทาการถอดแบบไปในทศิ ทางเดยี วกนั และสะดวกใน การตรวจสอบราคาโดยการเปรียบเทยี บแต่ละรายการสาหรับกรณีท่ี ผู้ออกแบบไม่ได้ทาแบบฟอร์ม BOQ มาให้ผู้รับเหมาต้องทา แบบฟอร์ม BOQ ของตนเองโดยการจดั วางฟอร์มตามหมวดหมู่ที่ เหมาะสม

การศึกษาและวเิ คราะห์แบบรวมท้งั สเปคของวสั ดุอุปกรณ์และ การติดต้งั หลงั จากท่ีผปู้ ระมาณราคาไดร้ ับแบบและสเปคมาแลว้ กต็ อ้ งมีการพิจารณาใหล้ ะเอียดชดั เจนวา่ ก) ครบถว้ นหรือไม่ • จานวนหนา้ ของแบบ มีครบตามที่ระบุใน Drawing List ของแบบหรือไม่ • จานวนหนา้ ของสเปคมีครบหรือไม่ โดยดูไดจ้ าก สารบญั

ข) สมบูรณ์หรือไม่ แบบและรายละเอยี ดของอุปกรณ์ เช่น จานวนหรือ ตาแหน่งทตี่ ิดต้งั ในแบบแปลนครบตามทมี่ ใี น Single line และ Riser diagram หรือไม่ ข้อกาหนดหรือรายละเอยี ดของอุปกรณ์ต่าง ๆ ทจ่ี าเป็ นต้องใช้ ท้งั หมดในโครงการ เช่น รูปแบบ ลกั ษณะหรือการติดต้ังมคี รบ ตามทม่ี ใี นแบบหรือไม่ ทสี่ าคญั คืออุปกรณ์หลกั ๆ (Main equipment) เช่น สเปคของหม้อแปลงหรือเคร่ืองกาเนิดไฟฟ้า

ค) อะไรคือปัญหาและอะไรคือส่ิงทตี่ ้องเพมิ่ เติม ปัญหาของแบบไม่ครบ ไม่สมบูรณ์ รวมท้งั ไม่มี ข้อกาหนดของอุปกรณ์ทตี่ ้องเพมิ่ เติมซ่งมผี ลต่อการ ทาราคา ต้องทาเป็ นข้อคาถาม (Questionaire) เพื่อ สอบถามไปยงั ผู้ออกแบบ

การถอดแบบ หมายถึง การหาจานวนของวสั ดุอุปกรณ์ที่ตอ้ งใช้ ในงานโครงการท้งั ที่มีระบุในแบบและสเปค สามารถแบ่งการ ถอดวสั ดุอุปกรณ์เป็น 2 ชนิด คือ 1. การถอดวสั ดุอปุ กรณ์ท่ีนบั ได้ (Countable equipment) การถอด วสั ดุอุปกรณ์ท่ีนบั ไดจ้ ะถอดเป็นชุด(Set) โดยเนน้ ที่อุปกรณ์ยอ่ ยท่ีมี ปรากฏในแบบไดแ้ ก่ ดวงโคม สวิทชไ์ ฟฟ้า เตา้ รับไฟฟ้า เตา้ รับ โทรศพั ท์ อุปกรณ์แจง้ เตือนระบบไฟไหม้ เตา้ รับโทรทศั น์ อุปกรณ์ สางสญั ญาณ ระบบเสียง และอปุ กรณ์อื่น ๆ ท่ีมีอยใู่ นแบบฟอร์ม BOQ เป็นตน้

2.การถอดทางเดินสายไฟฟ้าและสายไฟฟ้า (Raceway and Cable) การถอดทางเดินสายไฟฟ้า (เช่น ท่อร้อย สายไฟฟ้า Wireway หรือ Cable tray) และสายไฟฟ้า (เช่น THW,NYY หรือ XLPE) จะถอดเป็นเมตร โดยจะ เริ่มไล่ถอดตาม Singler line diagram หรือ Riser diagram จาก Incoming ที่รับเขา้ มาสู่โครงการจนถึง โหลดอุปกรณ์ตวั สุดทา้ ย (วงจรยอ่ ย) เช่น ดวงโคม ไฟฟ้า หรือ เตา้ รับไฟฟ้า เป็นตน้

นอกจากน้ีควรจะแยกถอดเป็นของแต่ละระบบ เพอื่ สะดวกในการกรอกขอ้ มลู ลงใน BOQ ซ่ึงการถอด ทางเดินสายไฟฟ้าและสายไฟฟ้า แบ่งเป็น 1) สาย Incoming ใชก้ ารวดั จริงตามแบบ แต่ควร ระวงั เรื่องขนาดสเกลของแบบตอ้ งตรวจสอบให้ ดี ๆ แมว้ า่ จะมีสเกลบอกอตั ราส่วน แต่ถา้ แบบถูก ยอ่ หรือขยายมา สเกลบอกอตั ราส่วนกใ็ ชไ้ มไ่ ด้ แบ่งออกไดด้ งั น้ี

ก) ระบบไฟฟ้า โดยปกติจะเริ่มจากมิเตอร์ของการ ไฟฟ้าท่ีติดอยบู่ นเสาไฟฟ้าตน้ แรกสุดก่อนเขา้ โครงการ การเดนิ สาย Incoming มอี ยู่ 2 ลกั ษณะ คือ • Overhead line โดยปกตเิ ผื่อใว้ประมาณ 5% ถง 10% • Under ground ไม่ต้องมกี ารเผ่ือความยาวสายมากนัก

ข) ระบบโทรศพั ท์ โดยปกติองคก์ ารโทรศพั ทแ์ ห่งประเทศไทย (TOT) จะเดินสายเมนโทรศพั ท์ ควบคู่ไปกบั สายไฟฟ้าบนเสา ตน้ เดียวกนั (บนเสาไฟฟ้า) แต่ติดต้งั คนละระดบั กนั เพื่อป้องกนั ผลของการเหน่ียวนาใหเ้ กิดสญั ญาณรบกวน หรืออาจจะติดต้งั สายเมนโทรศพั ทแ์ ยกตน้ ออกมาต่างหาก การเดินสาย Incoming จาก TOT เขา้ สู่ตน้ MDF จะมีอยู่ 2 ลกั ษณะเช่นเดียวกบั ระบบ ไฟฟ้า และมีการคิดความยาวสายในลกั ษณะเช่นเดียวกนั

2) สาย Feeder ในการวดั จริงตามแบบ และควรระวงั เรื่องขนาด สเกลของแบบเช่นเดียวกบั สาย Incoming ก) ระบบไฟฟ้า สาย Feeder ที่เริ่มจากตูเ้ มนไฟฟ้า (MDB) ไปยงั ตูไ้ ฟฟ้าท่ีรับไฟฟ้าจากตู้ MDB (Sub Distribution Board หรือ SDB) ตาม Single line diagram เรียกว่า ‘Mainfeeder’ แต่ถา้ เป็นสายจาก SDB ไปยงั ตูไ้ ฟฟ้ายอ่ ยหรือตู้ Load center ท่ีจ่ายโหลดสุดทา้ ย จะเรียกวา่ ‘Sub feeder’

การติดต้งั สาย feeder โดยปกติจะทาการร้อยสายอยใู่ นทอ่ ร้อยสายหรือทางเดินสายชนิดอ่ืนๆ เช่น Wire Way หรือ Cable Tray ยดึ ติดกบั ผนงั หรือเพดานดว้ ย Support หรือ Hanger การคิด ความยาวลกั ษณะน้ี ควรจะเผอื่ ความยาวท่ีวดั ไดป้ ระมาณ 2 % ถึง 10% สาหรับทางเดินสายท่ีไม่มีการหกั มุมโคง้ มาก แต่ สาหรับทางเดินสายที่มีการหกั มุมโคง้ มาก อาจจะตอ้ งมีการเผอื่ มากกวา่ น้ีคือประมาณ 10% ท้งั น้ีเนื่องจากสาย Feeder มีราคา ค่อนขา้ งสูง จึงควรถอดความยาวคอ่ นขา้ งใกลเ้ คียงกบั ท่ีใชจ้ ริง หนา้ งาน

1. อย่าลืมคดิ ความยาวในช่วงลงตู้ (แนวดงิ่ ) ด้วย โดยปกติ ขอบตู้ด้านบนจะอยู่สูงจากระดบั พืน้ ประมาณ 1.60-1.80 m. ยกเว้นตู้ MDB จะสูงประมาณ 2.20 ถง 2.40 m.ถ้าในแบบ หรือ Riser ไม่ได้กาหนดความสูงของช้ันมา ให้คดิ ว่าความ สูงของช้ันประมาณ3.50-5.00 m. ดงั น้ัน ความยาวในส่วน แนวด่งิ จงยาวประมาณ 2-3 m.

2. ตอ้ งมีการเผ่ือความยาวสายลงตู้ เน่ืองจากทางเดิน สายไฟฟ้าจะสิ้นสุดลงตรงที่ขอบตูแ้ ต่สายไฟฟ้า ตอ้ งร้อยลง ไปถึงอุปกรณ์ตดั ตอนภายในตู้ ดงั น้นั จึงตอ้ งมีการเผื่อความ ยาวสายลงตูด้ ว้ ย ซ่ึงมีหลกั การคิดง่าย ๆ คือคิดวา่ มีความยาว ประมาณ 1-2 เท่า ของความยาวของตู้

3. ถา้ ในแบบไม่ไดก้ าหนดแนวทางการเดินของทางเดินสาย มาใหส้ าย Feeder ที่ผา่ น ระหวา่ งช้นั ใหค้ ิดไปที่ Shaft ไฟฟ้าก่อนเสมอ แลว้ จึงเดิน ในแนวนอนไปยงั ตูต้ าแหน่งช้นั ที่มีติดต้งั

ข) ระบบสายโทรศพั ท์ สาย Feeder คือ สายโทรศพั ทท์ ่ีนบั จากตู้ MDF ไปยงั ตู้ TC ท่ีอยู่ ประจาช้นั หรือประจา Zone มีการคิดความยาว สายเช่นเดียวกบั ระบบไฟฟ้า

ค.) ระบบ Fire alarmสาย Feeder คือสายไฟฟ้าจากตู้ Fire alarm Control Panel(FCP) ไปยงั Remote Terminal Unit (RTU) หรือตู้ FCP ยอ่ ยซ่ึงเป็นตู้ ZONE ยอ่ ยของ FCP สามารถทาหนา้ ที่เหมือน FCP และทางาน Stand alone เป็น สายจากตู้ FCP ไปยงั Multiplex แต่สาหรับระบบ Hard wire แลว้ สาย Feeder เป็นสายจากตู้ FCP ไปยงั Terminal Box(TB) ซ่ึงเป็นตูห้ รือกล่องพกั สายที่ประจาช้นั หรือ ประจา Zone ท้งั 2 ระบบมีการคิดความยาวสายเช่นเดียวกบั ระบบไฟฟ้า

ง.) ระบบ MATV สาย Feeder เป็นสาย Coaxtial จากชุด Head end ซ่ึงประกอบดว้ ยชุด Amplifier ไป ยงั ตวั Splitter หรือ Tap off ซ่ึงปกติติดต้งั อยใู่ นกล่อง ซ่อนอยใู่ นฝ้าหรือตาม Shaft ไฟฟ้า มีการคิดความ ยาวเช่นเดียวกบั ระบบไฟฟ้า

จ.) ระบบเสียง สาย Feeder เป็นสายจากชุดควบคุมระบบ เสียง (Sound Control Panel : SCP) ไปยงั ตวั Terminal Box (TB) ซ่ึงเป็นตูห้ รือกล่องสาหรับพกั สายที่อยปู่ ระจาช้นั หรือ ประจา Zone มีการคิดความยาวสายเช่นเดียวกบั ระบบไฟฟ้า

3.) สายวงจรย่อย (Branch Circuit) - ปกติจะใชก้ ารประมาณความยาวในการคิด เน่ืองจากราคา สายของวงจรยอ่ ย (หรือวงจรที่มาจ่ายโหลดตวั สุดทา้ ย) มีค่า นอ้ ยมาก จึงไม่ค่อยมีผลต่อราคารวมท้งั หมด เม่ือ เปรียบเทียบกบั สายเมนหรือ Feeder แต่กรณีท่ีเป็นงานท่ีได้ แลว้ กอ็ าจใชก้ ารวดั จริงเพ่ือความถูกตอ้ ง

- การคิดความยาวของสายวงจรยอ่ ย จะตอ้ งมีการเผอ่ื ความ ยาวไม่นอ้ ยกวา่ 10 % ท่ีเป็นเช่นน้ีเพราะจะมีการสูญเสียที่ หนา้ งานมาก โดยเฉพาะจากคนงานที่ทาการติดต้งั เช่นการ ดดั ท่อผดิ แลว้ ทิ้งท่อนน้นั ไปเลย (ท่อร้อยสายปกติยาวท่อน ละ 3 m.) การเผอื่ สายในการร้อยท่อมากต่อเสน้ เกินไปจน สายที่เหลือในขดไม่พอที่จะร้อยเสน้ ต่อไปได้ อาจตอ้ งเหลือ สายเสน้ น้นั ไว้