บทที่ 6

ภาพการจัดกจิ กรรม การปลูกผักสวนครัว แนวเกษตรทฤษฎีใหม่ ตามพระราชดาริของรัชกาลท่ี ๙ ภาพการจัดกิจกรรม การทาป๋ ุยหมักชีวภาพ

กศน.ตาบลทา่ ศาลาจงึ เลง็ เหน็ ความสาคญั เพื่อสร้างรายได้และพฒั นาตอ่ ยอดให้เป็นชมุ ชน จงึ ได้ ส่งเสริมกิจกรรมดิจิทลั ชุมชน หลกั สตู รการค้าออนไลน์ หลกั สตู ร Digital Literacy เพื่อให้กลุ่มสมาชิกมีรายได้ จากการขายของออนไลน์ ผา่ น Facebook , Line และสง่ ขายตา่ งจงั หวดั และตามชมุ ชม ผลิตภณั ฑ์ป๋ ุยไส้เดอื นดนิ นางสมจิตร นามสกลุ เดชบญุ ช่ือเลน่ จิต เกิดวนั ที่ 9 เดือน สิงหาคม พ.ศ.2500 ท่ีอย่ปู ัจจบุ นั บ้านเลขท่ี 206/3 หมทู่ ี่ 3 ตาบลท่าศาลา อาเภอทา่ ศาลา จงั หวดั นครศรีธรรมราช รหสั ไปรษณีย์ 80160 โทรศพั ท์ 0887822378 วฒุ ิการศกึ ษา ประถมศกึ ษาปีท่ี 4 ภูมปิ ัญญาการเกษตร : นายเล่ือน พรหมวี “ธรรมชาตคิ ือครูของเกษตรกร”

ปี 2535 ได้ เกิดภัยพิบั ติทางธรรมชาติครั้งท่ี 2 เน่ืองจากเกิดพายุดีเปรสชั่นฟอเรส สวนยางพาราท่ีปลูกหลังปี 2505 ถกู ทาลาย จึงเปล่ียนจากการปลกู ยางพาราเป็นทุเรียนแบบ พฒั นา ให้นา้ ผา่ นทอ่ ระบบนา้ หยดหรือใช้สปริงเกอร์ ใช้ป๋ ยุ เคมีและ สารเคมีในกระบวนการผลิต การปลูกพืชเชิงเดี่ยวต้องทาตาม กระแสความต้องการของตลาด มุ่งเชิงพาณิชย์ ไม่คานึงถึงการ ทาลายระบบนิเวศ ต้นทุนสูง จึงเกิดเป็นการทาเกษตรหลงทาง ทา ตามคาแนะนาของผ้ปู ระกอบการ ร้านค้า ที่หวงั ผลประโยชน์กาไร จากการค้าขายป๋ ุยเคมี ยาฆ่าแมลง ยากาจัดวัชพืชให้เกษตรกร นามาใช้ เพื่อประหยดั เวลา ประหยดั แรงงาน โดยไมค่ านงึ ถึงผลเสีย จากการใช้ป๋ ุยเคมี เน่ืองจากสารเคมีเม่ือนามาใช้ติดต่อกันเป็น เวลานาน ผลเสียเริ่มปรากฏขึน้ กล่าวคือ เกิดการการสะสมของสารเคมีต่างๆ ในพืช ทาลายส่ิงมีชีวิตในดินซ่ึง เป็นตวั ช่วยย่อยสลายธาตอุ าหารทาให้ดินเร่ิมแข็งตวั โรคพืชเริ่มมากขนึ ้ ในที่สดุ ทเุ รียนซึง่ เป็นไม้เนือ้ ออ่ นคอ่ ยๆ ทยอยตาย นีค้ ือบทเรียนท่ีธรรมชาตไิ ด้สอนเกษตรกร ศนู ย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านหวั คโู ดยมีนายเลื่อน พรมวี เป็นเจ้าของศนู ย์เรียนรู้ นายเล่ือน พรมวี ปัจจบุ นั อายุ ๖๒ปี เป็นผ้ปู ระสบภยั พายุธรรมชาตพิ ายฟุ อเรส ปี ๒๕๓๕ ปีการปลูกสวนยางพารา ได้รับความ เสียหายจากพายุดงั กล่าว จึงเปล่ียนจาการปลูกยางพารา เป็นสวนทเุ รียนแบบพฒั นา โดยใช้ระบบท่อนา้ หยด ป๋ ยุ เคมี และสารเคมีในกระบวนการผลิตการปลกู พืชเชิงเดี่ยวต้องทาตามกระแสความต้องการของตลาด ม่งุ เชิง พาณิชย์ ไม่คานึงถึงการทาลายระบบนิเวศ ต้นทนุ สงู จึงเกิดเป็นการทาเกษตรหลงทาง ทาตามคาแนะนาของ ผ้ปู ระกอบการ ร้านค้า ที่หวงั ผลประโยชน์กาไรจากการค้าขายป๋ ยุ เคมี ยาฆ่าแมลง ยากาจดั วชั พืชให้เกษตรกร นามาใช้ เพ่ือประหยดั เวลา ประหยัดแรงงาน โดยไม่คานึงถึงผลเสียจากการใช้ป๋ ยุ เคมี เนื่องจากสารเคมีเมื่อ นามาใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน ผลเสียเร่ิมปรากฏขึน้ กล่าวคือ เกิดการการสะสมของสารเคมีต่างๆ ในพืช ทาลายสิ่งมีชีวิตในดินซึ่งเป็นตวั ช่วยย่อยสลายธาตอุ าหารทาให้ดนิ เริ่มแข็งตวั โรคพืชเร่ิมมากขนึ ้ ในที่สดุ ทเุ รียน ซงึ่ เป็นไม้เนือ้ ออ่ นคอ่ ยๆทยอยตาย นีค้ อื บทเรียนที่ธรรมชาตไิ ด้สอนเกษตรกร การปลูกทุเรียนดงั กล่าว ใช้ต้นทุนสูง ราคาทุเรียนในขณะนัน้ ตกต่า ประกอบด้วยต้นทุเรียนเป็นไม้ เนือ้ อ่อน การใช้สารเคมีส่งผลทาให้ทเุ รียนตาย จากเหตกุ ารณ์ดงั กล่าว นายเลื่อน พรมวี ได้ศึกษาเรียนรู้ หลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของรัชกาลที่ ๙ จากรายการทีวี บ้านลงุ นิล จงั หวดั ชมุ พร และแหล่งเรียนรู้ต่างๆตาม หลกั เศรษฐกิจพอเพียง โดยปรับปรุงพืน้ ๑๕ ไร่ของตนเองในการทาเกษตรผสมผสาน เช่น การปลูกมงั คดุ นอก ฤดกู าล การเลีย้ งหมคู อนโด การเป็ด เลีย้ งไก่ เลีย้ งววั เพื่อนามลู มาเป็นป๋ ยุ ทางการเกษตร และการปลกู พืชหลาย ชนดิ ในพืชท่ีเกษตรของตนเอง มงั คดุ พริกไทย ทเุ รียน มะพร้าว พืชผกั สวนครัว

การดาเนินการจดั ทามงั คดุ นอกฤดตู งั้ แต่ ปี ๒๕๔๗ การสร้างนวัตกรรม เพ่ือลดต้นทนุ ในการทาเกษตร จากศนู ย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง การทาเกษตรอินทรีย์ชีวภาพ โดย การผลิตน้าหมกั ชีวภาพเพื่อใช้เป็นฮอร์โมน บารุงทางใบและควบคมุ แมลงศตั รูพืช การผลิตเชื้อรา ไตรโครเดอร์มา ใช้ควบคมุ โรคพืช ปรับสภาพดินและ ควบคมุ เชือ้ ราในดนิ การเลีย้ งไสเ้ ดือน เพ่ือผลิตฮอร์โมนป๋ ยุ ใช้กบั พืช การเลีย้ งแมลงเศรษฐกิจ ชว่ ยผสมเกสรเพื่อ เพิม่ ผลผลิตให้กบั ไม้ผล เชน่ การเลีย้ งชนั โรง ซึ่งเป็นแมลงขนาดเล็ก สามารถผสมเกสรได้ดีกวา่ แมลงตวั ใหญ่ แต่ เกษตรกร ไมน่ ิยมเลีย้ งเพราะให้ผลผลติ คอื นา้ ผงึ ้ ในปริมาณน้อย การเลี้ยงผึ้งโพรงไทย ซ่ึงเป็นแมลงท่ีมีตามธรรมชาติอาศยั ทารังตามโพรงไม้ ใต้ฝ้าเพดาน ต้เู สือ้ ผ้า หรือมุมบ้านท่ีอับๆ เป็นแมลงท่ีเกษตรกรรู้จักกันดีและเก็บเก่ียวผลผลิต คือ นา้ ผึง้ ทาลายรวงรัง ตัวอ่อน จน เกือบจะสญู พนั ธ์ุ เกษตรกรได้สงั เกตการทารวงรัง การขยายพนั ธ์ุของผงึ ้ พบว่าท่ีสาคญั คือ ผงึ ้ นางพญา แตล่ ะรัง ต้องมีผึง้ นางพญา 1 ตัว อยู่ร่วมกับผึง้ งานและผึง้ ตัวผู้ แต่ผึง้ จะทยอยสร้ างนางพญาตัวใหม่เพ่ิมในเดือน มกราคม – กมุ ภาพนั ธ์ เพื่อขยายพนั ธ์ุ เม่ือมีนางพญาตวั ใหม่ผงึ ้ จะแยกรัง โดยแบง่ ประชากรผึง้ สว่ นหน่ึงจากรัง เดิมไปสร้างรังใหม่ จึงมีการเลีย้ งผึง้ โพรงไทยแบบพฒั นา โดยการต่อโพรงหรือรังผึง้ ด้วยไม้กระดานเก่าหรือไม้ กระดานที่ไม่มีกล่ินนา้ มนั ตอ่ รังไม้ขนาด 30x30x50 ซม. ฝาด้านข้างหรือด้านบนของรังทาให้เปิดได้เพื่อสะดวก ในการดแู ลและการเก็บผลผลติ การเลีย้ งผงึ ้ ลงทนุ น้อย ไม้ต้องให้อาหาร การขยายพนั ธ์ุตอ่ รังเลีย้ งนาไปแขวนกบั ก่ิงไม้หรือทาเสาตงั้ รัง เมื่อผงึ ้ สร้างนางพญาตวั ใหม่ ผงึ ้ จะแยกรังเข้าไปอยเู่ อง โดยไม่ต้องบงั คบั หรือจบั นางพญา ประโยชน์ของผงึ ้ คือ ชว่ ยผสมเกสรเพ่ิมผลผลติ กบั ไม้ผล นา้ ผงึ ้ เป็นสนิ ค้า โอท้อป (OTOP) ของชมุ ชน นมผงึ ้ ไข ผึง้ ตวั อ่อนของผึง้ เป็นอาหารเสริมช่วยบารุงร่างกายและนา้ ผึง้ ใช้เป็นส่วนผสมสบู่เปลือกมงั คดุ สบ่สู มุนไพร การเลีย้ งสตั ว์เศรษฐกิจ เพื่อผลิตป๋ ยุ คอก ป๋ ยุ หมกั ป๋ ยุ นา้ ลดการใช้ป๋ ยุ เคมี ในสว่ นของ กศน.ตาบลสระแก้วได้เหน็ ความสาคญั ของศนู ย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชมุ ชน บ้านหวั คู ซงึ่ เกิดมาจากการพฒั นาสถานท่ีมาจากสานกั งานเกษตรและสหกรณ์จงั หวดั ในการนี ้กศน.อาเภอ ทา่ ศาลา ได้เลง็ เหน็ ความสาคญั ของศนู ย์เรียนรู้ เป็นศนู ย์กลางบรู ณาการเชื่อมโยงของการจดั การการเรียนรู้ ให้กบั คนในชมุ ชนในหลกั สตู รโดยมีนายเล่ือน พรมวี เป็นวิทยาการ.ให้ความรู้ โดยใช้ นายเลื่อน พรมวี เป็น วิทยากร และ ใช้ศนู ย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชมุ ชนบ้านหวั คเู ป็นสถานที่ในการจดั กระบวนการเรียนรู้ โดย กศน. ตาบลสระแก้ว เข้าไปจดั กิจกรรมตงั้ แตป่ ี 2559 – 2562 กศน.ตาบลสระแก้ว ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ตามหลกั ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้ กระบวนการ “การจดั การความรู้ (Kmowledge Managment) มีวตั ถุประสงค์เพื่อ

พฒั นาการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้กระบวนการจดั การความรู้เพื่อสร้าง กลมุ่ สมาชิกต้นแบบการดาเนินชีวิตแบบพอเพียงท่ีเสริมสร้ างความเข้มแขง็ ให้กบั ชมุ ชนและเป็นแหลง่ เรียนรู้ โดย มีการ จดั เวทีครัง้ ที่ ๑ วนั ท่ี ๑๖ มีนาคม ๒๕๕๙ ณ ศาลาอเนกประสงค์ หมู่ ๙ บ้านหวั คู ตาบลสระแก้ว อาเภอ ท่าศาลา จงั หวดั นครศรีธรรมราช โดยมี สานกั งานเกษตรอาเภอท่าศาลา และครู กศน.ตาบลสระแก้ว ร่วมจดั เวที มีการสรุปการดาเนินการจดั กิจกรรม ให้ สวนนายเลื่อน พรมวี เป็น ศนู ย์เรียนรู้เศรษฐกิจชมุ ชนบ้านหวั คู นายเล่ือน พรมวี เพื่อใช้เป็นแหลง่ เรียนรู้ให้กบั คนในชมุ ชน และ ภาคเี ครือขา่ ยตา่ งๆที่มาศกึ ษาหาความรู้ การวิเคราะห์ศกั ยภาพชมุ ชน พบวา่ บริบทชมุ ชนบ้านหวั คู จากข้อมูลและร่วมพดู คยุ กบั แกนนาชมุ ชน ร่วมกับคณะกรรมการหม่บู ้านและประชาชนบ้านหวั คู ร่วมวิเคราะห์สภาพบริบทของชุมชนโดยใช้กระบวนการ ผ่านเวทีประชาคมหมู่บ้าน วิเคราะห์ศกั ยภาพของตนเองและชุมชนเพื่อเป็นข้อมูลพืน้ ฐานในการขบั เคล่ือน กิจกรรมการเรียนรู้ตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง พืน้ ท่ีชมุ ชนบ้านหวั คู เป็นพืน้ ที่ทาการเกษตร ประชาชน ส่วนใหญ่ในชุมชน ทาสวนและปลูกผลไม้ ตาม ฤดูกาล มีการปลูกพืชผักสวนครัวตามบ้านของ ตนเองและมีอาชีพรับจ้าง แต่ประชาชนยังมีเวลา ว่างจากการทาสวน ต้องการท่ีจะให้ภาครัฐเข้ามา ส่งเสริมอาชีพเพื่อสร้ างรายได้เสริมให้กับตนเอง และครอบครัว จากวิเคราะห์พบว่า ชมุ ชนบ้านหวั คู เป็นหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพียงมีการรวมกล่มุ กนั ทา กิจกรรมด้านการเกษตร และต้องการฝึกอาชีพระยะ สั ้น ในใช้ เวลาวา่ งให้เกิดประโยชน์ มีรายได้ลดรายจา่ ย การดาเนินกิจกรรมศึกษาศูนย์เรียนรู้ : การจัด กระบวนการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ

พอเพียง “เศรษฐกิจพอเพียง” เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดารัสชีแ้ นะแนว ทางการดาเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า 25 ปี ตงั้ แตก่ ่อนเกิดวิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจ และเมื่อภายหลงั ได้ทรงเน้นยา้ แนวทางการแก้ไขเพ่ือให้รอดพ้น และสามารถดารงอย่ไู ด้อย่างมนั่ คงและยง่ั ยืน ภายใต้กระแสโลกาภิวฒั น์และความเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ การจะดาเนินชีวิตตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ได้นนั้ ต้องเร่ิมที่ตวั เราสามารถปรับเปล่ียนวิธีคิดให้หนั มาพ่ึงตนเอง ให้ได้วิธีการคือต้องวิเคราะห์ข้อมลู ตนเอง ก่อนว่า อยภู่ ายใต้ ความพอประมาณ ความมีเหตมุ ีผลการมีภูมิค้นุ กันที่ดี และท่ีสาคญั ต้องมีความรู้คคู่ ณุ ธรรม ด้วย นน่ั หมายถึงว่า การดาเนินชีวิตตามกรอบแนวคดิ ที่ตวั เองเป็นผ้กู าหนด ได้แก่การประกอบอาชีพที่สจุ ริต ไม่ เบียดเบียนผู้อื่น และไม่ทาลายสิ่งแวดล้อม เริ่มได้ท่ีตวั บุคคล และค่อย ๆ ขยายผลไปสู่ชมชน จากชุมชนไปสู่ ประเทศชาติ และในที่สดุ ประชาชนในประเทศไทย ก็จะก้าวพ้นภาวะวิกฤติ ที่กาลงั จะเกิดขนึ ้ ในอนาคตอนั ใกล้นี ้ ไปได้ สานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั ได้นาการจัดกระบวนการเรียนรู้ตามหลัก ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง กาหนดเป็นนโยบายหลกั เพ่ือกระต้นุ ปลกู ฝังและให้ความรู้กบั ประชาชน ให้สามารถ น้อมนาแนวพระราชดารัส “เศรษฐกิจพอเพียง” ของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั ไปใช้ในการดาเนินชีวติ ให้เป็น ปกตสิ ขุ ไม่ตกเป็นทาสของความฟ้งุ เฟ้อ ฟ่ มุ เฟื อย และความล้มเหลวในชีวิตจากการเป็นหนีส้ ินทกุ ครัวเรือน เป็น มรดกตกทอดไปถงึ ลกู หลานไมส่ ามารถท่ีจะใช้หนีไ้ ด้หมดสนิ ้ รางวัลท่ไี ด้รับการยกย่องจากภาคีเครือข่าย นายเล่ือน พรหมวี ผ้นู าของศนู ย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านหวั คู เป็นผ้นู าท่ีเครือขา่ ยหลายหนว่ ยงาน ให้การยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรติ ตลอดจน หนว่ ยงาน กศน.อาเภอทา่ ศาลาได้ยกย่องเชดิ ชเู กียรตใิ ห้เป็นปราชญ์ของ ชมุ ชนได้รับรางวลั จาก ภาคเี ครือข่ายดีเดน่ หลาย ๆ ด้าน ดงั รายละเอียด ดงั นี ้ 2555 ประกวดผลติ ภัณฑ์ทางการเกษตร ชนิดมังคุด รางวัลชนะเลิศลาดบั ท่ี 1 จาก นายอาเภอทา่ ศาลา นายถาวรวฒั น์ คงแก้ว 2557 พ่อตัวอย่างอาเภอท่าศาลา จากอาเภอทา่ ศาลาจากนายอาเภอทา่ ศาลา นายสรุ ะ สรุ วฒั นา กลุ 2558 รางวัลบุคคลดเี ด่น สาขาบุคคลพอเพียง จากชมรมคนรักในหลวงจงั หวดั นครศรีธรรมราช จากสานกั งานเกษตรจงั หวดั นครศรีธรรมราช โดยผ้วู า่ ราชการนายพริ ศกั ด์ิ หนิ เมือง 2559 89 ปราชญ์ ตามรอยพ่อ ในโอกาสมหามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา 49 พรรษา 5 ธันวาคม 2559 จาก นายธีรณฉฎั ฐ์ จนิ ดาเงิน ผ้บู ญั ชาการมณฑลทหารบกที่ 41 2559 รางวัลภาคีเครือข่ายดเี ด่น นายเล่ือน พรหมวี ด้านการส่งเสริมการเรียนปรัชญา เศรษฐกจิ พอเพยี ง พ.ศ 2559 วนั ท่ี ๘ กนั ยายน ๒๕59 จากสานกั งานการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษา ตามอธั ยาศยั จงั หวดั นครศรีธรรมราช

2560 รางวัลการพัฒนาตนเองตามระบบมาตรฐาน การพัฒนาชุมชน ปี 2560 ประเภทสมั มาชีพ 2560 เป็ นวิทยากรปราชญ์สัมมาชีพดีเด่น ปี พ.ศ. 2560 จากกรมพฒั นาชมุ ชน 2561 พ่อตัวอย่างแห่งชาติ ประจาปี 2561 จากประธานคณะกรรมการจงั หวดั จดั งานวนั พอ่ แหง่ ชาติ 2562 ผู้สูงอายตุ ้นแบบตาบลสระแก้ว โครงการเตมิ รักผู้สูงวัย ใส่ใจคุณภาพชีวิต ประจาปี 2562 จาก นายวิโรจน์ พมิ เสน นายกองคก์ ารบริหารสว่ นตาบลสระแก้ว นายเล่ือน พรหมวี เกิดวนั ท่ี 28 เดอื น. ธนั วาคม พ.ศ. 2499 อายุ 62 ปี จงั หวดั ที่เกิด จงั หวดั นครศรีธรรมราช . อย่บู ้านเลขที่ 16 หมทู่ ่ี 9 ตาบลสระแก้ว อาเภอทา่ ศาลา จงั หวดั นครศรีธรรมราช รหสั ไปรษณีย์ 80160 โทรศพั ท์ 084-44090