การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ

วชิ าวทิ ยาศาสตร์ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1

การเปลยี่ นแปลงภมู อิ ากาศโลก คอื การเปลยี่ นแปลงสภาพภมู ิอากาศ ทั่วโลกโดยเฉลยี่ ในชว่ งเวลาทยี่ าวนาน ซ่ึงอาจนบั ชว่ งเวลาเปน็ ระยะสบิ ปี ร้อยปี หรอื พนั ปี ทงั้ น้ีขน้ึ อยกู่ บั ปจั จยั หรอื สาเหตทุ ที่ าใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลง นน้ั ๆ เชน่ อกุ กาบาตชนโลก อาจสง่ ผลใหภ้ มู อิ ากาศโลกเปลยี่ นแปลงไดใ้ นชว่ ง หลายสบิ ปี ขณะทม่ี ลภาวะทางอากาศ อาจทาใหภ้ มู อิ ากาศของโลก เปลย่ี นแปลงไดใ้ นชว่ งรอ้ ยปี เปน็ ตน้ สาเหตแุ ละปัจจัยทท่ี าให้เกิด การเปล่ียนแปลงภูมอิ ากาศโลก สามารถแบง่ สาเหตแุ ละปจั จยั ทที่ าใหเ้ กิดการเปลย่ี นแปลงภมู อิ ากาศโลกเปน็ 2 ปจั จัยหลกั ๆ น่ันคือ 1. ปจั จยั ทางธรรมชาติ ได้แก่ ปรากฏการณท์ างธรรมชาตติ า่ ง ๆ เช่น การเปลยี่ นแปลงวงโคจรของโลกทห่ี มนุ รอบดวงอาทติ ย์ อุกกาบาตชนโลก เปน็ ตน้ 2. ปัจจยั ทเี่ กดิ จากมนษุ ย์ เกิดจากมนษุ ยน์ นั้ เปน็ การเปลย่ี นแปลงทเี่ กดิ จากกิจกรรมตา่ ง ๆ ของมนษุ ยท์ าให้เกดิ มลภาวะทางอากาศเพมิ่ ขน้ึ อยา่ ง ตอ่ เนอื่ ง และสง่ ผลใหภ้ มู อิ ากาศของโลกเปลยี่ นแปลงได้ ซ่ึงในทน่ี จี้ ะกลา่ วถงึ การเปลยี่ นแปลงภมู ิอากาศโลกอนั เนอ่ื งมาจากมนษุ ยเ์ ปน็ หลกั

ก๊าซเรือนกระจก กา๊ ซเรอื นกระจก คือ ก๊าซทเ่ี ปน็ องคป์ ระกอบของบรรยากาศโลกหอ่ หมุ้ โลก ไวเ้ สมือนเรอื นกระจก ก๊าซเหลา่ นมี้ คี วามจาเปน็ ตอ่ การรกั ษาอณุ หภมู ิของ โลกใหค้ งที่ ซึง่ อาจแบง่ เปน็ กา๊ ซเรอื นกระจกตามธรรมชาตแิ ละกา๊ ซเรอื น กระจกจากภาคอตุ สาหกรรม โดยองคป์ ระกอบทสี่ าคญั ของกา๊ ซเรอื นกระจก ไดแ้ ก่ คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2), มเี ทน (CH4), ไนตรสั ออกไซด์ (N2O), ซเี อฟซี (CFCs), ไฮโดรฟลโู รคารบ์ อนคารบ์ อน (HFCs), เพอรฟ์ ลโู ร คารบ์ อน (PFCs) และซลั เฟอรเ์ ฮกซาฟลอู อรไ์ รด์ (SF6) ผลกระทบจากการ เปล่ียนแปลงภมู อิ ากาศโลก การเปล่ยี นแปลงภมู ิอากาศโลกอันเน่ืองมาจากกิจกรรมของมนุษย์ น้ัน ทาให้เกิดปรากฏการณ์ต่างๆ ท่ัวโลกท่ีเป็นตัวบ่งช้ีว่ามีการ เปลยี่ นแปลงภมู ิอากาศโลก เชน่ ภาวะโลกรอ้ น ( Global warming ) การเพิ่มขน้ึ ของระดบั นา้ ทะเล การหดตัวของธารน้าแข็ง การหลอมเหลว ของน้าแขง็ บริเวณข้ัวโลก การเปลี่ยนแปลงวัฏจักรน้า การเปลี่ยนแปลง ช่วงเวลาผลิบานของดอกไม้หรือพืช การเกิดโรคอุบัติใหม่และอุบัติซ้า เปน็ ตน้ โดยปรากฏการณต์ ่างๆ น้นั ลว้ นส่งผลเชื่อมโยงสมั พันธก์ นั

ภาวะโลกรอ้ น ภาวะโลกรอ้ น หมายถงึ การเปลยี่ นแปลงภมู อิ ากาศทเ่ี กดิ จากการกระทาของมนษุ ย์ ท่ที าใหอ้ ณุ หภมู เิ ฉลยี่ ของโลกเพม่ิ สงู ขึน้ เราจงึ เรยี กวา่ ภาวะโลกรอ้ น (Global Warming) กิจกรรมของ มนุษยท์ ที่ าใหเ้ กดิ ภาวะโลกรอ้ น คือ กิจกรรมทท่ี าใหป้ รมิ าณกา๊ ซ เรอื นกระจกในบรรยากาศเพม่ิ มากขึ้น ไดแ้ ก่ การเพม่ิ ปรมิ าณกา๊ ซ เรือนกระจกโดยตรง เชน่ การเผาไหม้เชอื้ เพลงิ และ การเพมิ่ ปรมิ าณกา๊ ซเรอื นกระจกโดยทางออ้ ม คอื การตดั ไมท้ าลายปา่

เราจะช่วยชะลอ การเปล่ียนแปลงภูมอิ ากาศโลก ไดอ้ ยา่ งไร ? เปน็ ทท่ี ราบกนั ดวี า่ การเปลยี่ นแปลงภมู อิ ากาศโลกในปจั จบุ นั คอื ผลท่ีเกดิ จากปัจจยั ทางธรรมชาติ ร่วมกับการทากจิ กรรมต่าง ๆ ของมนุษย์ในอดีตที่ผ่านมาเป็นระยะเวลานาน การเปลี่ยนแปลง พฤตกิ รรมของมนุษยใ์ นปัจจุบนั จึงไม่สามารถสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงได้ในระยะเวลาอันส้ัน อย่างไรกต็ ามการลดกจิ กรรมตา่ ง ๆ ที่เป็นสาเหตุของการสะสมแก๊สเรือนกระจกในบรรยากาศ กน็ ับได้วา่ เป็นการชว่ ยชะลอการเปลี่ยนแปลงภมู อิ ากาศโลกในระยะยาวได้ เชน่ - ลดกิจกรรมทมี่ กี ารใช้เชอื้ เพลิงในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การเผาขยะ - ใชจ้ กั รยานแทนจกั รยานยนต์เมื่อเดินทางในระยะใกล้ - การรบั ลมเยน็ จากธรรมชาตทิ ดแทนการใช้เครื่องปรับอากาศ - ลดการใชถ้ ุงพลาสติก - ถอดปล๊กั อุปกรณ์ไฟฟา้ ทไ่ี ม่ใชง้ าน - ใช้รถประจาทางแทนการใชร้ ถยนต์ส่วนตวั - ใชก้ ระดาษแตล่ ะแผ่นให้คมุ้ คา่ - ช่วยกนั ปลกู ต้นไม้

5 R ลดปริมาณขยะ ลดโลกรอ้ น R : Reduce คอื การลดการใช้ ทาไดง้ า่ ยๆ โดยการเลอื กใชเ้ ทา่ ทจ่ี าเปน็ เชน่ ปิดไฟทกุ ครงั้ ทไี่ มใ่ ชง้ านหรอื เปดิ เฉพาะจดุ ทใ่ี ชง้ านปดิ คอมพวิ เตอรแ์ ละเครอ่ื งปรบั อากาศ เมอ่ื ไมใ่ ชเ้ ปน็ เวลานานๆ ถอดปลกั๊ ของเครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ ออกเม่ือไมไ่ ดใ้ ช้ เม่อื ต้องการเดนิ ทางใกลๆ้ ก็ควรใชว้ ธิ เี ดนิ ขี่จักรยานหรอื นง่ั รถโดยสารแทนการขบั รถ ไปเอง เป็นตน้ R : Reuse คือ การใชท้ รพั ยากรใหค้ มุ้ คา่ ทสี่ ดุ โดยการนาสง่ิ ของเครอ่ื งใช้ มาใชซ้ า้ เช่น การนาชดุ ทางานเกา่ ทย่ี งั อยู่ในสภาพดมี าใสเ่ ลน่ หรอื ใสน่ อนอยู่บา้ นหรอื นาไป บริจาค การนากระดาษรายงานทเ่ี ขยี นแลว้ 1 หน้า มาใชใ้ นหนา้ ทเ่ี หลอื หรอื อาจ นามาทาเปน็ กระดาษโนต๊ การนาขวดแกว้ มาใสน่ า้ รบั ประทานหรอื นามาประดษิ ฐ์ เปน็ เครอ่ื งใชต้ า่ งๆ เชน่ แจกนั ดอกไมห้ รอื ทใี่ สด่ นิ สอ เป็นตน้ R : Recycle คอื การนาหรอื เลอื กใชท้ รพั ยากรทสี่ ามารถนากลบั มารไี ซเคลิ หรอื นา กลับมาใชใ้ หม่ เชน่ ทราย เหล็ก อลูมิเนยี ม สามารถนามารไี ซเคลิ ได้ เศษ กระดาษ สามารถนาไปรไี ซเคลิ กลบั มาใชเ้ ปน็ กลอ่ งหรอื ถงุ กระดาษ การนาแกว้ หรือพลาสตกิ มาหลอมใชใ้ หมเ่ ปน็ ขวด ภาชนะใสข่ องหรอื เครอ่ื งใชอ้ นื่ ๆ ฝา กระปอ๋ งนา้ อดั ลมกส็ ามารถนามาหลอมใชใ้ หม่หรอื R : Repair คอื การรจู้ กั ซอ่ มแซมฟนื้ ฟูสง่ิ ของเครอื่ งใชท้ ส่ี กึ หรอ ให้สามารถใชป้ ระโยชน์ได้ R : Reject คือ รจู้ กั ปฏเิ สธ หรอื งดการใชส้ งิ่ ของทเี่ หน็ ว่าเปน็ การทาลายทรพั ยากรและ สร้างมลพษิ ใหเ้ กดิ ขน้ึ แกส่ งิ่ แวดลอ้ ม