โครงร่างวิจัย ฐิติกานต์

โครงร่างงานวิจัยในชน้ั เรยี น เรื่อง การพฒั นาผลิตภัณฑ์กระเป๋าสตรีผ้าทอแม่แจม่ โดยใช้แบบฝกึ ทักษะการทาผลติ ภัณฑ์ ของนกั เรียนชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 6 สายคหกรรม นางสาวฐิตกิ านต์ โพธินา ตาแหนง่ พนกั งานราชการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2564 โรงเรียนราชประชานเุ คราะห์ 31 จงั หวดั เชียงใหม่ สงั กดั สานักบรหิ ารงานการศึกษาพเิ ศษ

ชอื่ เรือ่ ง การพัฒนาผลติ ภัณฑ์กระเป๋าสตรผี า้ ทอแมแ่ จ่ม ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 6 ความสาคญั ของปัญหา ผ้าจกแม่แจ่มมีพฒั นาการยาวนาน และมคี วามสาคญั ต่อวิถีชวี ติ ของผคู้ นในชมุ ชนเลก็ ๆของแม่แจ่ม ท่ี ส่วนใหญ่ยังคงรักษาความเชื่อประเพณแี ละวิถชี วี ิตของตนเองท่ีผกู พันกับการทอผ้าตนี จกในอดตี การทอผา้ จก เป็นงานทต่ี ้องใชฝ้ มี อื และความประณตี ในการทอ สร้างลวดลายบนผืนผา้ บนเสน้ พุง่ ด้วยวิธีการสอดดา้ ยโดย ใชเ้ ข็มเม่นหรือเหลก็ แหลมชว่ ยในการจก หรอื ควักเส้นดา้ ย ใหเ้ กิดเปน็ ลวดลาย การจกเป็นการสรา้ งลวดลายท่ีสามารถใชฝ้ ้ายไดห้ ลากหลายสใี นลวดลายตา่ งๆ เป็น เอกลักษณ์ท่ีสะท้อนให้เห็นความคดิ ลวดลายผา้ จกเปน็ ปจั จัยการสร้างสัมพนั ธภาพในระหวา่ งกลมุ่ ชนแต่ละ กลุ่มให้มีความรูส้ กึ เป็นเจ้าของท้องถน่ิ รว่ มกนั นามาสูก่ ารสรา้ งความมน่ั คงและความเป็นปึกแผน่ ในสงั คม การ ทอผา้ จกยงั เป็นกจิ กรรมทีช่ ว่ ยเสรมิ สร้างบทบาทของกลมุ่ สตรีทมี่ ีต่อครอบครวั ชุมชนและสงั คม ในอันท่จี ะสืบ ทอดเจตนารมณ์ ความคดิ ความเช่อื แบบแผนทางสงั คมจากร่นุ หน่งึ สูร่ นุ่ หนง่ึ (นุสรา เตยี งเกตุ, 2545 : 2) ฝอยทอง สมวถา (2546:154) กลา่ ววา่ ในภาพรวมของอาเภอแม่แจม่ ปจั จบุ ันนี้ การทอผ้าจกเพื่อใช้ ในครวั เรอื นลดลงไปบางพืน้ ที่ ผูท้ อผ้าจกเป็นสตรที ่ีมอี ายุตั้งแต่ 30 ปขี น้ึ ไปเป็นส่วนใหญเ่ น่อื งจากกระแสแหง่ นวตั กรรมและพฒั นาการของสังคมท่ีมุ่งสคู่ วามเป็นอุตสาหกรรมอันจะนาไปสจู่ ุดเปล่ียนของวิถีชีวติ ท่ตี ้องต่อสู้ ด้ินรนและแข่งขนั กับเวลามากข้นึ ความพยายามในการพฒั นางานหตั ถกรรมให้สบื ทอดคุณคา่ และเอกลกั ษณ์ ของท้องถิ่น ในสังคมปจั จุบนั ทีน่ ับวนั ผคู้ นกาลังตัดขาดจากรากฐานของวัฒนธรรมดั้งเดิม นา่ จะเป็นผลให้ ผลติ ภัณฑ์ผา้ จกของชาวอาเภอแม่แจ่มมรี าคาสูงเนื่องจากต้องใชเ้ วลา ความละเอียด ประณตี สมาธิ และความ อดทนในการทอ จากการสอบถามราคาผ้าจกในท้องตลาดพบวา่ ผ้าจกแมล่ ายโบราณมีราคา 4500-10,000 บาทซ่งึ มรี าคาสูงกวา่ ผา้ จกลายห้องนกกมุ กดุ พ่อเฮือนเมา หอ้ งกุดหวั นก ละกอนห้องกดุ หงสบ์ ้ี หงสส์ ามกดุ ย่า ปา่ และหงส์ปลอ่ ย ปัจจุบนั มีการคดิ ประดิษฐล์ ายใหมๆ่ ราคาตง้ั แต่ 1,800-2,500 บาท ชมุ ชนแม่แจ่มสว่ นใหญ่ ยังนยิ มทอและใชผ้ า้ ทอที่ทาขึ้นในทอ้ งถิ่นเชน่ ท่ีนอน ผ้าหม่ ผ้าพาดบ่านอกจากนี้มกี ารพัฒนานาผ้าจกมาทา เป็นผลิตภณั ฑ์ เส้อื ผา้ ของใช้ต่างๆ เชน่ เส้อื เนคไท ผ้าสไบ หมอน หนา้ หมอน กระโปรง เปน็ ตน้ ผ้าตนี จกมคี วามสาคัญต่อวิถีชีวติ ของคนในชมุ ชนอาเภอแม่แจม่ ส่วนใหญย่ งั คงรักษาสภาพ ความเชื่อ ประเพณแี ละวถิ ีชวี ิตของตนเองในแบบอดตี ไว้เปน็ เอกลักษณท์ ี่สะท้อนให้เห็นความคดิ ลวดลายผ้าจกเปน็ ปจั จัย การสรา้ งสมั พนั ธภาพในระหว่างกลุม่ ชนแตล่ ะกลุ่มการทอผา้ จกเพื่อใชใ้ นครัวเรือนลดลงไปบางพน้ื ที่ เนื่องจาก กระแสแห่งนวัตกรรมและพัฒนาการของสงั คมท่มี ุ่งสคู่ วามเปน็ อุตสาหกรรมอนั จะนาไปสู่จุดเปลี่ยนของวิถีชีวิต ผวู้ จิ ยั จงึ มคี วามสนใจทจ่ี ะศึกษาเรียนรูเ้ กี่ยวกบั การนาผา้ จกมาพัฒนาเปน็ ผลติ ภัณฑ์ เพื่อ ถ่ายทอดความรูใ้ ห้แก่เยาวชนในชมุ ชน เพ่ือเพมิ่ คุณค่าของผ้าจกและได้ผลติ ภัณฑ์ทสี่ ามารถนามาใชใ้ หเ้ กิด ประโยชนอ์ ยา่ งเหมาะสม สามารถนาไปประกอบอาชีพ เพอ่ื เพ่มิ คณุ ค่าสินค้าจาก ภูมิปญั ญาท้องถิน่ เพอ่ื สบื ทอดความเป็นเอกลกั ษณค์ วามภาคภมู ใิ จในการดาเนนิ วถิ ชี วี ิตของทอ้ งถน่ิ ด้วยการ ถ่ายทอดความรู้การพัฒนาผลิตภัณฑ์

จุดประสงค์ 1. เพ่อื การศึกษาและพัฒนาการนาผ้าตีนจกมาประยุกต์ใช้ใน การสร้างสรรคเ์ พ่ือ พฒั นาผลติ ภณั ฑ์ สาหรับนักเรยี นมธั ยมศกึ ษาช่วงชั้นที่ 5 โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 31 อาเภอแม่แจ่ม จงั หวัดเชยี งใหม่ 2. เพ่อื สง่ เสริมงานศนู ยจ์ าหน่ายผลติ ภณั ฑ์ในโรงเรียนให้มีสนิ ค้ามากข้ึน รายได้ เพ่มิ ข้ึนและได้ รปู แบบท่สี ามารถนาไปพฒั นาและต่อยอดทางความคิด รวมถึง ความรว่ มมือกนั ของนกั เรียนโรงเรียนราช ประชานเุ คราะห์ 31 ขอบเขต 1.1 การพฒั นาลายจกเพอ่ื ทาผลิตภัณฑ์ คือ ลวดลายจกแม่แจ่ม จงั หวัดเชียงใหม่ เลอื กกลมุ่ ตัวอย่าง ลวดลายในการศึกษา จานวน 2 ลาย ได้แก่ ลายละกอน และลายหงค์สาม 1.2 การถ่ายทอดความรูใ้ นการทาผลติ ภณั ฑจ์ ากผา้ จก สาหรับเด็กนักเรยี น ระดบั ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 5 ประชาการท่ีใชใ้ นการศึกษา เป็นนักเรยี นโรงเรยี นราชประชานุเคราะห์ 31 อาเภอแม่แจ่ม จงั หวัดเชียงใหม่ ประโยชน์ 1. ไดแ้ นวทางการพัฒนาลวดลายจก เพ่อื ทาเปน็ ผลิตภัณฑส์ าหรบั ชุมชน 2. ได้ข้อมลู สาหรับเผยแพรอ่ งค์ความรู้ดา้ นการผลิตภณั ฑ์ผ้าจกแม่แจม่ ให้นกั เรียน 3. ได้แนวทางการพัฒนาผลิตภณั ฑจ์ ากผ้าจกเพ่อื นาไปใชใ้ นการพฒั นาวิชาชีพ ประชากรตวั อยา่ ง นักเรยี นโรงเรียนราชประชานเุ คราะห์ 31 อาเภอแมแ่ จ่ม จังหวดั เชยี งใหม่ นกั เรยี นระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 5 จานวน 10 คน ไดม้ าจากการนกั เรยี นสายคหกรรม และมคี วามสนใจในการ ทาผลิตภัณฑจ์ ากผ้าจก เคร่อื งมอื ท่ีใช้ เครอ่ื งมือที่ใช้ในการวจิ ัยครงั้ นี้ ได้กาหนดเคร่อื งมือวิจัยตามวตั ถปุ ระสงค์ ดังนี้ 1. เพ่อื การศึกษาและพฒั นาการนาผ้าตนี จกมาประยกุ ต์ใชใ้ น การสรา้ งสรรค์เพอื่ พัฒนาผลิตภัณฑ์ สาหรบั นักเรยี นมธั ยมศึกษาช่วงช้ันที่ 5 โรงเรยี นราชประชานุเคราะห์ 31 อาเภอแมแ่ จ่ม จงั หวดั เชยี งใหม่ 2. เพอื่ สง่ เสริมงานศิลปหตั ถกรรมในโรงเรยี นใหม้ สี นิ ค้ามากขนึ้ รายได้ เพ่ิมขึ้นและได้ รูปแบบที่สามารถนาไปพฒั นาและต่อยอดทางความคิด รวมถึง ความรว่ มมือกนั ของนักเรียนโรงเรียนราช ประชานเุ คราะห์ 31

การวิเคราะหข์ ้อมลู การพฒั นาลายจกเพ่ือทาผลิตภัณฑใ์ ช้เคร่อื งมือวิจัย คอื 1) แบบสมั ภาษณ์ วเิ คราะห์ขอ้ มลู ดว้ ยการเขียนอธิบายเป็นความเรียง 2) แบบบันทึกผลการทดลอง วิเคราะหข์ ้อมูล ด้วยการอธิบายเก่ียวกบั ลายจกทีไ่ ด้ พฒั นาขึน้ เป็นความเรยี ง 3) การพฒั นาผลติ ภัณฑถ์ งุ ใสเ่ ครอ่ื งเขียนจากผา้ จกแม่แจ่มใชเ้ ครื่องมือวิจยั คอื แบบสัมภาษณ์ วเิ คราะหข์ ้อมลู ด้วยการเขียนอธบิ ายเปน็ ความเรยี ง