บัวสัตตบงกช

คำนำ ก หนงั สือเล่มน้มี จี ัดทำขึ้นเพอื่ เป็นค่มู ือในกำรเรียนรู้ เก่ียวกับอดุลย์คลองหลวงฟำร์ม เห็ด ท่ีกลุ่มนักศึกษำคณะศิลปศำสตร์ สำขำกำรท่องเท่ียว มหำวิทยำลัยเทคโนโลยี รำชมงคลธัญบุรี จัดทำข้ึนให้กับ นำยอดุลย์ วิเชียรชัย ประธำนในพ้ืนท่ีชุมชน และ เจ้ำของพ้ืนที่อดุลย์คลองหกฟำร์มเห็ด ท่ีทำงกลุ่มนักศึกษำได้รับมอบหมำยงำนใน รำยวิชำ กำรจัดกำรท่องเท่ียวเชิงวัฒนธรรม และ อำจำรย์พนัส สืบยุบล ท่ีปรึกษำ รำยงำน และหนังสือเล่มน้ี ภำยในหนังสือเล่มน้ีจะประกอบไปด้วย หลักคำสอน และแนวทำงแก้ไขปัญหำ ตำ่ งๆของ พระบำทสมเด็จพระบรมชนกำธิเบศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช บรม นำถบพิตร นอกจำกนย้ี ังมี เคร่ืองจกั รสำน, ประเภทของต้นไม้ พืชพรรณ แต่ละชนิด รวมทั้งสรรคณุ ทำงด้ำนยำรกั ษำโรค และรับประทำนเปน็ อำหำรได้ สุดท้ำยนี้ทำงคณะผู้จัดทำขอขอบคุณ นำยอดุลย์ วิเชียรชัย และสมำชิกในพื้นท่ี ชุมชน และพื้นท่ีอดุลย์คลองหกฟำร์มเห็ด ท่ีให้กำรต้อนรับ และควำมร่วมมือเป็น อย่ำงดี ขอขอบคุณ อำจำรย์พนัส สืบยุบล ที่ปรึกษำรำยงำน และหนังสือเล่มนี้ ขอขอบคุณ ครอบครัว เพื่อน และทุกคนที่มีส่วนเก่ียวข้องกับกำรทำงำนครั้งนี้ หำก หนงั สอื เลม่ น้มี ีขอ้ มลู เนือ้ หำผิดพลำดประกำรใดทำงคณะผูจ้ ัดทำขออภยั มำ ณ ท่นี ี้ คณะผจู้ ัดทำ

บัวสตั ตบงกช ช่อื วทิ ยำศำสตร์ : Nelumbo nucifera ‘Roseum Plenum’ ช่ือเรียกอื่น : บัวหลวงป้อมแดง บัวฉตั รแดง ชอ่ื วงศ์ : NELUMBONACEAE ลักษณะ : ตน้ ไม้นำ้ อำยุหลำยปี มเี หง้ำ และไหลอยู่ใตด้ ิน ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่ค่อนข้ำงกลม เส้นผ่ำนศูนย์กลำง 15-40 เซนติเมตร ปลำยทถู่ ึงกลมมน โคนเว้ำลึก ขอบเรยี บเป็นคล่ืนเล็กน้อย แผ่นใบเรียบสีเขียวมีนวล เคลือบ ก้ำนใบทรงกระบอกเรียว มีหนำมเป็นตุ่มเล็ก ๆ ขรุขระ สีเขียว ใบไม่แตะ ผวิ นำ้ ดอก ดอกเด่ียว ดอกสีชมพูปนขำว ก้ำนดอกสีเขียว กลีบเล้ียง 4-5 กลีบ สีชมพูอม เขยี ว กลีบดอกซ้อนกันหลำยชั้น สีชมพู เกสรเพศผู้อยู่รอบฐำนรองดอก ดอกมีกลิ่น หอม ออกดอกตลอดปี

กำรกระจำยพันธ์ุ : มีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชีย เช่น ในประเทศจีน อินเดีย และไทย เป็นต้น สำหรับในประเทศไทยน้ันบัวสัตตบงกชนับเป็นพืชพื้นถิ่นของไทย และเป็น พืชชนิดแรกๆ ท่ีบรรพบุรุษของไทยนำมำใช้ประโยชน์ ท้ังในกำรใช้บริโภค, ใช้ใน ประเพณแี ละควำมเชอ่ื ตำ่ งๆ ปจั จุบันสำมำรถพบเห็นบัวสัตตบงกชได้ทั่วทุกภำคของ ประเทศ แตส่ ่วนใหญ่มักจะมีกำรปลกู เชิงพำณชิ ย์ในภำคกลำง เช่น อยุธยำ, สระบุรี, นนทบุรี, ปทุมธำนี เป็นต้น นอกจำกนี้บัวหลวงยังเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดต่ำงๆ ถึง 5 จังหวัด คือ ปทุมธำนี, อุบลธำนี, หนองยังลำภู, พิจิตร, และสุโขทัย อีกด้วย และยังสำมำรถกำรกระจำยพันธ์โุ ดยวธิ กี ำรเพำะเมล็ด หรอื แยกไหล ประโยชน์ : ปลูกเป็นไม้ประดับ ใช้ในพิธีทำงศำสนำ กลีบดอกและเมล็ดสำมำรถ รับประทำนได้ เกสรมีสรรพคุณทำงยำ ซึ่งกลีบดอกเป็นยำฝำดสมำน เกสรดอกเป็น หนึ่งในองค์ประกอบของเกสรท้ังห้ำ ท่ีมีสรรพคุณบำรุงหัวใจ ชำวมำเลเซียใช้กลีบ ดอกช้ันในตำพอกแก้โรคซิฟิลิส ชำวชวำใช้แก้ทอ้ งรว่ ง กลบี ดอกบวั สัตตบงกช สำมำรถนำมำหอ่ เมย่ี ง คำรบั ประทำนได้