วิชาการอาชีพเรื่องผังความคิดและกิจกรรมชิ้นงานประดิษฐ์ของนักเรียน

วิชาการอาชพี เรอ่ื ง การเขยี นผงั ความคดิ และช้นิ งาน ประดษิ ฐ์ ของนกั เรยี น

การออกแบบ (DESIGN) คือ สิ่งที่มีอยู่ในความนึกคิด อนั อาจจะเป็ นโครงการหรือรูปแบบ ที่นกั ออกแบบกาหนดข้ึน ดว้ ยการจดั รูปแบบดว้ ยวสั ดุตา่ งๆ โดยมี ก ฎ เ ก ณ ฑ์ ข อ ง ค ว า ม ง า ม ใ ห ้เ กิ ด ค ว า ม เ ห ม า ะ ส ม กับ ป ร ะ โ ย ช น์ ใชส้ อย และการเปลยี่ นแปลงตามยุคสมยั

การออกแบบงานประดษิ ฐ์ คือ การใชค้ วามคิดสรา้ งสรรค์มาประดิษฐ์เป็ นช้ินงานเพื่อสนอง ความตอ้ งการของมนุษย์ ทงั้ ดา้ นประโยชน์การใชใ้ นชีวิตประจาวนั และดา้ นศิลปะ ความสวยงามหรอื ดา้ นความสขุ ทางจติ ใจ

องคป์ ระกอบของการออกแบบ ในการศกึ ษาเกี่ยวกบั การออกแบบ ตอ้ งมีความเขา้ ใจองคป์ ระกอบ ของการออกแบบ เพ่ือใหส้ ามารถออกแบบไดอ้ ย่างเหมาะสม สวยงาม และมีความกลมกลืน จึงจะสามารถถ่ายทอดความคิด การออกแบบและเป็ นแบบอย่างท่ีดีได้ องคป์ ระกอบท่ีสาคญั ของ การออกแบบ มีดงั น้ี

เสน้ (Line) การนาเสน้ มาประกอบกนั จะเกิดเป็ นรูปร่าง รูปทรง เส้น มีอิทธิพลต่ออารมณ์และความรูส้ ึกที่แตกต่างกนั การนาเสน้ มาใชใ้ นการ ออกแบบ จงึ ควรคานงึ ถงึ ลกั ษณะของเสน้ ดงั น้ี - เสน้ แนวตง้ั หรอื เสน้ แนวดง่ิ ใหค้ วามรสู้ กึ แขง็ แรง มน่ั คง สง่างาม - เสน้ แนวนอนหรอื เสน้ ขนาน ใหค้ วามรสู้ กึ สงบ ราบเรยี บ นงิ่ กวา้ ง - เสน้ เฉยี งหรอื เสน้ ทแยง ใหค้ วามรสู้ กึ มนั่ คง ไม่แน่นอน เคลอ่ื นไหวรวดเรว็ - เสน้ โคง้ ใหค้ วามรสู้ กึ อ่อนโยน นมิ่ นวล อ่อนไหว - เสน้ คด ใหค้ วามรสู้ กึ ไม่หยุดนง่ิ ไม่ขดั แยง้ - เสน้ หยกั หรอื เสน้ ฟันปลา ใหค้ วามรสู้ กึ รนุ แรง สบั สน ต่ืนเตน้

รปู ทรงและรปู ร่าง (FORM AND SHAPE) หมายถึง ลกั ษณะของช้ินงานท่ีมองเห็นเป็ นรูป 3 มิติ มีความกวา้ ง ความยาว ความหนาหรือความลึก และรูป 2 มิติ คือ มีความกวา้ งและ ความยาว สดั สว่ น (PROPORTION) ในการออกแบบสรา้ งงานประดษิ ฐ์ ตอ้ งคานงึ ถงึ ขนาดและสดั สว่ นของ ช้นิ งาน ถา้ ขนาดช้นิ งานเลก็ เกนิ ไป การนาไปใชต้ กแต่งกจ็ ะไม่เหมาะสม

ความหยาบทางพ้นื ผวิ (TEXTURE) คอื ลกั ษณะภายนอกของช้นิ งาน ซง่ึ จะมีพ้นื ผวิ ที่แตกต่างกนั โดยการสมั ผสั ทางตาและการจบั ตอ้ ง ซง่ึ มี 2 ลกั ษณะของผวิ ไดแ้ ก่ ลกั ษณะผวิ ท่ีเกิดข้ึน เองตามธรรมชาติ เช่น ผวิ ของเปลอื กไม้ พ้นื ทราย หนงั สตั ว์ และลกั ษณะ ผวิ ท่ีมนุษยส์ รา้ งข้นึ โดยการขูด ขดี แกะสลกั ผกั และผลไม้

สี (COLOR) เป็ นองคป์ ระกอบที่สาคญั ในงานศลิ ปะ และมีอทิ ธิพลต่ออารมณ์ และความรสู้ กึ ในการ ออกแบบงานประดษิ ฐ์ จงึ จาเป็ นตอ้ งคานงึ ถงึ คณุ สมบตั แิ ละอทิ ธิพลของสที ี่นามาใช้ วรรณะ ของสี แบ่งเป็ น 2 วรรณะคอื สรี อ้ น คอื สที ่ีใหค้ วามรสู้ กึ อบอ่นุ ร่าเรงิ ร่งุ โรจน์ ความรกั เวลากลางวนั ความมีชวี ิตชวี า ตวั อยา่ งสรี อ้ น ไดแ้ ก่ สแี ดง สมี ่วงแดง สเี หลอื ง สเี หลอื งสม้ สีแดงสม้ เป็ นตน้ สเี ยน็ คอื สที ่ีใหค้ วามรสู้ กึ สงบ ราบเรยี บ สนั ติ ความเยอื กเยน็ เวลากลางคนื มืดมวั ตวั อย่างสเี ยน็ ไดแ้ ก่ สนี า้ เงนิ สเี ขยี ว สฟี ้ า สเี ทา เป็ นตน้

หลกั เกณฑท์ ่ีจาเป็ นต่อการออกแบบ การออกแบบท่ดี คี วรจะมีหลกั เกณฑใ์ นการยดึ ถอื เป็ นการปฏบิ ตั ิดงั น้ี 1. หนา้ ทกี่ ารนาไปใช้ (FUNCTION) เป็ นสงิ่ แรกที่ตอ้ งคานงึ ถงึ เพราะสงิ่ ของแต่ละอยา่ งมีหนา้ ทใี่ ชส้ อยแตกต่าง กนั การออกแบบตอ้ งใหเ้ หมาะสมกบั การนาไปใช้ 2. การประหยดั (ECONOMY) คอื การประหยดั วสั ดแุ ละเงนิ ท่นี ามาลงทุน การออกแบบที่ถูกตอ้ งควรเป็ นแบบที่ งา่ ย เหมาะสมกบั ประโยชนใ์ ชส้ อย มีคุณภาพดแี ละราคาถูก 3. ความทนทาน (DURABILITY) การออกแบบทีด่ ี นอกจากประหยดั แลว้ ตอ้ งคานงึ ถงึ ความทนทานดว้ ย สง่ิ ของใดแมร้ าคาถูก รปู แบบสวยงาม แต่ถา้ ขาดความทนทานแลว้ ของสง่ิ นน้ั กไ็ ม่มีคุณค่า

4. วสั ดุ (MATERIAL) การเลอื กวสั ดตุ ่างๆ ตอ้ งใหเ้ หมาะสมกบั ประโยชนใ์ ชส้ อย มีความคงทน ดงั นนั้ การเลอื กวสั ดทุ ่ีนามาใช้ จงึ มีความสาคญั อยา่ งยงิ่ ในการออกแบบ 5. โครงสรา้ ง (CONSTRUCTION) การออกแบบท่ีดี ควรศกึ ษาโครงสรา้ งหรอื ธรรมชาติของ สงิ่ ประดษิ ฐใ์ หเ้ ขา้ ใจเสยี ก่อน จงึ จะเป็ นนกั ออกแบบที่ดไี ด้ เพราะโครงสรา้ งของสงิ่ ประดษิ ฐต์ ่างๆ ไม่ เหมือนกนั 6. ความงาม (BEAUTY) คอื ความพอดี ไม่มากหรอื ไม่นอ้ ยเกนิ ไป ความงามเป็ นสงิ่ ท่ีขาดมิได้ ในเรอ่ื งของงานการออกแบบ เพราะความงามมีอทิ ธิพลต่อความรสู้ กึ ของมนุษย์

7. ลกั ษณะเด่นพเิ ศษเฉพาะอย่าง (PERSONALITY) สิ่งท่ีมนุษย์สรา้ งข้ึนหรือเกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ จะมีลกั ษณะเด่นในตวั ของมนั อยู่แลว้ ในการออกแบบสง่ิ ประดิษฐต์ ่างๆ นกั ออกแบบตอ้ งพยายามสรา้ งลกั ษณะเด่นใหเ้ ห็นอย่าง ชดั เจน เพื่อดึงดูดความสนใจ และควรจะมีเพียงจุดเดียวนน้ั ซ่ึงเป็ นลกั ษณะเด่นพิเศษ เฉพาะอย่าง จงึ ถอื ว่าเป็ นการออกแบบที่สมบรู ณ์

นกั ออกแบบจงึ ตอ้ งยดึ หลกั เกณฑ์ทงั้ 7 ขอ้ ซง่ึ ถือว่าเป็ นหวั ใจ ของนกั ออกแบบ ทง้ั น้ีเพื่อนาไปเป็ นพ้ืนฐานในการออกแบบ งานต่างๆ ใหเ้ ป็ นรูปแบบท่ีสวยงาม มีประโยชน์ใชส้ อยตาม ความตอ้ งการของผูอ้ อกแบบไดอ้ ย่างเหมาะสม ถูกตอ้ งตาม หลกั เกณฑก์ ารออกแบบ

ตัวอย่างผังความคดิ การประดษิ ฐ์ชิ้นงาน

ให้นักเรียนเขียนผงั ความคดิ การประดษิ ฐ์ชิ้นงานของนักเรียน ความปลอดภยั ในการทางาน วัสดุ / อุปกรณ์ ข้อเสนอแนะ วธิ ีการทา ประโยชนท์ ไี่ ด้

ใหน้ กั เรยี น ออกแบบและประดิษฐช์ ้นิ งาน ตามท่ีนกั เรยี นเขยี น ผงั ความคดิ การประดษิ ฐช์ ้นิ งานของนกั เรยี น เมื่อช้นิ งานเสรจ็ เรยี บรอ้ ย แลว้ ใหน้ กั เรยี น ถ่ายรปู ค่กู บั ช้นิ งานและแนบรปู สง่ ในอลั บมั้ ส่งงานของ นกั เรยี นใหเ้ รยี บรอ้ ย ** สาหรบั นกั เรียนที่ส่งผงั ความคิดเมื่อสปั ดาห์ที่ผ่านมาแลว้ ไม่ตอ้ ง สง่ เพมิ่ สง่ แต่รปู ค่ตู วั นกั เรยี นกบั ช้นิ งานไดเ้ ลยค่ะ ** หากอยากเปลย่ี นชอ่ื หรอื เปลยี่ นงานประดษิ ฐ์ ใหส้ ่งผงั ความคดิ ใหม่ ไดค้ ่ะ