อาหารประเภทสำรับ+แบบฝึกหัด ม.3

อาหารประเภทสารบั

ควรจดั อาหารประเภทสารับอยา่ งไร เพ่อื ให้ผ้บู ริโภคไดร้ ับประโยชน์อย่างคุ้มค่าและถกู หลกั สุขอนามยั

ความสาคญั ของอาหารประเภทสารับ สะท้อนวิถีการดารงชวี ติ และวัฒนธรรมในการบริโภค อาหารของคนไทย ไดร้ ับประทานอาหารที่มีประโยชน์ มคี วามหลากหลาย และไดร้ บั สารอาหารครบถว้ น ช่วยให้ร่างกายเจริญเตบิ โต ซ่อมแซมส่วนทสี่ ึกหรอ ใหพ้ ลงั งาน เสริมสร้างภมู ิต้านทานโรค มีความสะดวกในขณะ รบั ประทานอาหาร เพราะอาหาร ถูกจดั วางในภาชนะท่ีเหมาะสม

หลักการกาหนดรายการอาหาร คณุ คา่ ทางโภชนาการ ฤดกู าลของอาหาร ชนดิ ของอาหาร อาหารในแต่ละมือ้ กาหนดรายการอาหารให้มีคุณค่า เลอื กให้เหมาะสมกบั ฤดกู าล จัดอาหารตา่ งชนิดกนั ไมม่ ีอาหาร มคี วามหลากหลาย ทังในเรอ่ื งของ เพื่อให้ไดอ้ าหารทสี่ ดใหม่ ซากนั และไมท่ าอาหารชนดิ เดยี วกัน และโภชนาการครบถ้วน รสชาติ รูปรา่ ง สสี ัน ฯลฯ หลกั เศรษฐกจิ งบประมาณ สภาพแวดลอ้ ม เวลา หรือมื้ออาหาร คานึงถึงรายได้ ความพอเพยี ง อุปกรณ์ ตังงบในการซอื ไม่ใชจ้ า่ ยเกนิ วงเงนิ สถานท่ีประกอบอาหารสะอาด เลอื กชนิดของอาหารใหเ้ หมาะสม ปราศจากส่งิ สกปรกและฝนุ่ ละออง สาหรบั การรับประทานในแตล่ ะมอื อานวยความสะดวก เงนิ และเวลา ท่กี าหนด และไม่ฟุ่มเฟอื ย ผ้รู ับประทานอาหาร การจดั อาหาร พจิ ารณาเรอื่ งอายุ เพศ วัย อาชพี จดั อาหารสลับกนั และเปลีย่ นแปลง กจิ กรรม ความตอ้ งการของแต่ละคน รายการอาหารอยูเ่ สมอ

ฤดูกาลของอาหาร ควรเลอื กรับประทานอาหารใหม้ ีความเหมาะสมกบั ฤดูกาล เพอ่ื ใหไ้ ดร้ ับประทานอาหารท่ีปรุง จากวตั ถดุ บิ สดใหม่ มีความอรอ่ ย และได้คุณคา่ ทางโภชนาการครบถ้วน ตัวอย่าง : เมนูอาหารหนา้ ร้อน ตัวอยา่ ง : เมนอู าหารหนา้ หนาว ขนมจีนน้ายา แกงเลียง ผกั ชนดิ ตา่ งๆ จะมีฤทธิ์เยน็ อุดมไปด้วยพืชผกั สมนุ ไพรหลายชนดิ ชว่ ยดบั กระหาย คลายร้อนไดด้ ี เพ่มิ ความอบอ่นุ แกร่ ่างกาย ข้าวเหนียวมะม่วง กล้วยบวชชี ผลไม้ทม่ี มี ากในฤดูร้อน หอมอรอ่ ย ขนมหวานท่นี ยิ มทานในขณะรอ้ นๆ ด้วยเนือมะมว่ ง ข้าวเหนียว และกะทิ ช่วยให้ความอบอุ่นแก่รา่ งกายได้

อาหารคาว อาหารทป่ี ระกอบไปด้วยรสชาตหิ ลากหลาย ทังเปรียว หวาน เคม็ เผด็ แบ่งตามลักษณะขนั ตอนการปรงุ ดงั นี แกง ผดั ยา ทอด เผา ยา่ ง เครือ่ งจิม้ เคร่ืองเคียง

อาหารหวาน อาหารทร่ี บั ประทานหลงั จากรบั ประทานอาหารคาวเสร็จ แบง่ ตามลักษณะเครอื่ งปรุง ขันตอนการปรงุ และการหงุ ต้ม ดงั นี ไข่ : ฝอยทอง ทองหยิบ กะทิ : ครก นงึ่ : ชนั้ ตม้ : ต้มแดง ต้มขาว ฉาบ : กลว้ ยฉาบ กวน : เปยี กปนู แช่อิม่ : ผลไม้แชอ่ ่ิม

อาหารหวาน อาหารทร่ี ับประทานหลังจากรับประทานอาหารคาวเสรจ็ แบง่ ตามลักษณะเครอื่ งปรงุ ขนั ตอนการปรงุ และการหงุ ตม้ ดงั นี เชื่อม : กล้วยเช่อื ม ทอด : กง ปงิ้ : ข้าวเหนยี วปิง้ นา้ เชอ่ื ม : กระทอ้ นลอยแก้ว บวด : กลว้ ยบวชชี อบและผิง : กลบี ลาดวน

TIP ขนมไทยโบราณ...หาทานยาก กระเช้าสีดา จ่ามงกุฎ ดอกอัญชนั บุหลนั ดน้ั เมฆ เรไร หยกมณี หนั ตรา หมอ้ ตาล

หลกั การจดั และตกแต่งอาหารประเภทสารบั จัดรปู รา่ งของอาหาร ให้เป็นลวดลายตา่ งๆ ที่น่าสนใจ ประกอบอาหารให้นา่ รับประทาน มีกล่ินหอมตามลกั ษณะของอาหาร ขนาดของภาชนะเหมาะสม กบั ปรมิ าณของอาหาร อาหารทป่ี ระกอบควรมี ความหลากหลายในเรอ่ื งวิธกี ารปรุง มีจานรอง หรอื มีถาดรอง หากต้องการประกอบอาหารทเ่ี ปน็ นา จดั จานอาหารให้มสี สี ันสวยงาม เพือ่ กระตนุ้ ใหอ้ ยากรบั ประทานยง่ิ ขึน รักษาพืนทีข่ องจาน หรอื ชามให้สะอาด มีความเปน็ ระเบยี บเรยี บร้อย จัดตกแต่งจานอาหารเล็กๆ นอ้ ย ๆ เพอ่ื ใหอ้ าหารดูน่ารบั ประทาน

ศลิ ปะการจดั และตกแต่งอาหารประเภทสารบั จังหวะ จดั วางอาหารซอ้ นกันอยา่ งมรี ะเบยี บ เอกภาพ โดยเวน้ ชอ่ งไฟอย่างเหมาะสม จัดให้มีปริมาณอาหารที่พอเหมาะ ไมแ่ ผก่ ระจายออกนอกภาชนะ การเนน้ หรือจุดสนใจ จดั อาหารให้มีส่วนใดส่วนหนงึ่ ความสมดลุ เดน่ ขนึ เพอ่ื ปอ้ งกนั อาหารกลมกลืนกนั จัดวางอยา่ งลงตวั ไม่จัดรวมกลมุ่ สัดสว่ น เพราะจะทาให้หนาแน่นเกินไป จัดให้องค์ประกอบทังหมดของอาหาร มคี วามสัมพันธเ์ หมาะสมกนั ความกลมกลนื ความขัดแย้ง จัดภาชนะใส่อาหารให้เหมาะสมและ จดั ใหม้ ีรูปรา่ ง ขนาด สีสนั ฯลฯ กลมกลืนกบั อาหาร ทแี่ ตกตา่ งกัน

ภาชนะที่ใชส้ าหรับบรรจุอาหาร ตวั อย่าง : การจัดอาหารคาวในภาชนะประเภทตา่ ง ๆ ภาชนะชดุ จัดใส่ชาม หรอื ถ้วยขนาดใหญ่ ก้นลึก ช่วยใหอ้ าหารแต่ละจาน ภาชนะมีขนาดเหมาะสมกบั ปรมิ าณอาหาร รวมถึงโตะ๊ อาหารดูเป็นระเบียบ เปน็ ไปในทศิ ทางเดียวกนั และมีจาน หรอื ภาชนะอื่นๆ รองกน้ ภาชนะในโอกาสพิเศษ จดั ใสถ่ ว้ ยขนาดเล็ก กน้ ลึก วางบนจานแบน มสี ีสัน ลวดลาย รูปแบบเหมอื นกันทังชุด หรือจานท่ีมีกน้ ตนื ที่มีการวางผกั สด หรอื ผกั ตม้ เรียงไวโ้ ดยรอบ ชว่ ยเพมิ่ ความสวยงามให้กับอาหาร รวมถงึ บรรยากาศพเิ ศษ ภาชนะจากวสั ดุธรรมชาติ จัดใสจ่ านกลม กน้ ลกึ เล็กน้อย จานเปล ช่วยใหอ้ าหารดูนา่ รับประทาน หรือจานทีม่ ลี วดลาย พร้อมทงั ตกแตง่ มีความโดดเด่นและสวยงามมากย่ิงขึน จานอาหารเล็กนอ้ ย เพอ่ื ให้เกิดความสวยงาม

ข้อควรรู้... สิง่ ทค่ี วรทา มารยาทในการ รบั ประทานอาหาร หากจาเปน็ ต้องลกุ ออกจากโตะ๊ อาหาร ควรวางผ้าเช็ดปากไว้บนเกา้ อี หากรบั ประทานซุป ใหใ้ ชช้ ้อนตักซุปออกจากตัวและรบั ประทานด้านขา้ งของช้อน ช้อนชาและช้อนกาแฟมไี วส้ าหรบั ใช้คนเท่านนั ห้ามนาเขา้ ปาก หรือตักอาหารอน่ื รบั ประทาน หากใชง้ านสอ้ มและมีดเสร็จเรียบร้อยแล้ว ใหว้ างไว้บนจานรอง หรือจานอาหาร สิง่ ท่ไี ม่ควรทา ไม่ควรใช้มดี ตักอาหารใสป่ าก เพราะอาจทาใหเ้ กิดอันตรายได้ ไมค่ วรวางผ้าเช็ดปากไว้บนโต๊ะ หากยงั รับประทานอาหารไม่เสรจ็ ไมค่ วรใชป้ ลายมดี หรือปลายช้อนส้อมชอี อกไปดา้ นนอกโต๊ะ หรือชหี นา้ ผูอ้ ืน่ ไม่ควรสูบบหุ รี่ หรอื แคะฟนั เพ่ือนาเศษอาหารออกระหว่างรบั ประทานอาหาร

ควรจัดอาหารประเภทสารบั อย่างไร เพื่อให้ผ้บู ริโภคไดร้ ับประโยชนอ์ ย่างคุ้มค่าและถกู หลักสุขอนามัย ใหค้ ุณคา่ ทางโภชนาการ มคี วามเหมาะสมกบั เพศ วัย อายุ ทคี่ รบถว้ น อาชีพ กจิ กรรม ฯลฯ มีสารอาหารครบถว้ น มีปริมาณเพียงพอ ทัง 5 หมู่ ต่อความตอ้ งการของร่างกาย มีความหลากหลาย เหมาะสมกับฤดูกาล ทงั รสชาติ รปู รา่ ง สสี ัน ฯลฯ เพราะจะได้อาหารท่สี ดใหม่ สะอาด สดใหม่ ปราศจาก ประกอบอาหารต่างชนดิ กนั การปนเป้ือนของสารเคมี ไมท่ าชนิดเดยี วกัน ชนิดของอาหารเหมาะสม สถานที่ประกอบอาหาร ต่อการรับประทานในแตล่ ะมอื มีความสะอาด

แบบฝึกหดั : ความสาคญั ของอาหารประเภทสารบั คืออะไร อธบิ ายมาพอสังเขป …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………...