ข้อมูลมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ขนมเต้าส้

แบบสำรวจและจัดฐำนข้อมูลมรดกภูมปิ ัญญำทำงวัฒนธรรม ของสภำวัฒนธรรมจังหวดั พังงำ ๑. ชอ่ื รำยกำรมรดกภมู ิปญั ญำทำงวัฒนธรรม ชื่อรายการ ขนมเตา้ ส้อ ช่อื เรียกในท้องถน่ิ เตา้ สอ้ ช่ือภาษาอนื่ (ถา้ ม)ี ๒. ประเภทมรดกภูมิปัญญำทำงวัฒนธรรม  รายการตวั แทนมรดกภมู ิปัญญาทางวฒั นธรรม (มกี ารปฏิบัตอิ ยา่ งแพร่หลาย)  รายการมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรมท่ีตอ้ งไดร้ ับการส่งเสรมิ และรักษาอย่างเร่งด่วน (เสี่ยงต่อการสูญหาย) ๓. ลกั ษณะมรดกภมู ิปญั ญำทำงวัฒนธรรม (ตอบไดม้ ากกว่า ๑ หวั ข้อ)  วรรณกรรมพ้ืนบ้านและภาษา  ศลิ ปะการแสดง  แนวปฏิบตั ทิ างสังคม พิธีกรรม ประเพณี และเทศกาล  ความรแู้ ละการปฏิบตั ิเก่ียวกบั ธรรมชาตแิ ละจกั รวาล  งานช่างฝมี อื ด้งั เดิม  การเลน่ พ้ืนบ้าน กีฬาพน้ื บ้านและศลิ ปะการต่อส้ปู ้องกันตวั ๔. ประวัตคิ วำมเปน็ มำและรำยละเอยี ดมรดกภูมิปญั ญำทำงวัฒนธรรม ขนมเต้ำส้อ เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอาหารของชาวจีนฮกเกี้ยนท่ีมาต้ังถ่ินฐานในจังหวัดพังงาและภูเก็ต ตั้งแต่ครั้งที่กิจการเหมืองแร่ดีบุกเฟื่องฟู เล่ากันว่าชาวเหมืองนิยมกินเต้าส้อกับน้าชาเป็นของว่างยามบ่าย ปัจจุบัน เวลาดื่มชา กาแฟ ชาวพังงาก็มักจะมีเต้าส้อเป็นของว่างท่ีกินคู่กันไป เริ่มจากนายเชียวสูย ล่ิมสกุล ได้พาลูกชายชื่อ นายฉายเอี่ยน ล่ิมสกุล อายุ 16 ปี อพยพมาจากประเทศจีน ตงั้ แตว่ นั ท่ี 25 ธนั วาคม 2450 โดยไดม้ าอาศัยอย่ทู ี่ ต้าบลบางม่วง อ้าเภอตะกว่ั ปา่ จังหวดั พังงา พรอ้ มทง้ั มีภรรยา ใหม่เป็นลูกคนจีนในประเทศไทย ที่มีฝีมือทางด้านการท้าขนมต่างๆ โดยเฉพาะขนมเต้าส้อที่มีนายฉายเอ่ียนบุตรชาย คอยเป็นผู้ช่วยในการท้าขนม ต่อมานายฉายเอ่ียนก็ได้แต่งงานกับลูกคนจีนในประเทศไทยที่ ต.บางม่วง แล้วมีลูก ด้วยกัน 6 คน และเมื่อแม่เล้ียง (ภรรยาใหม่ของนายเชียวฉุย) เสียชีวิต นายฉายเอ่ียน ก็ได้กลายเป็นผู้สืบทอดการท้า ขนมเตา้ ส้อแต่เพียงผู้เดยี ว เมื่อนายฉายเอ่ียนได้ย้ายมาอยู่ท่ีต.ตลาดเหนือ ก็ได้เปิดโรงงานขนมและขยายกิจการใหญ่ข้ึนเรื่อยและมีลูกๆ หลายคนเป็นผู้ช่วยท้า ปัจจุบันนางตวงรัตน์ คชินทร์รัตน์ลูกสาวของนางหล่้าจิ้ว (บุตรของนายฉายเอี่ยน) ได้ท้าหน้าที่ สืบทอดเจตนารมณ์ในการท้าขนมของบรรพบุรุษและได้พัฒนาขนมเต้าส้อให้มีความหลากหลายและเป็นท่ีรู้จักในวง กวา้ งมากขึ้น ลกั ษณะของขนมเต้ำส้อ “เต้าส้อ” มลี กั ษณะคล้าย “ขนมเปย๊ี ะ” แต่ต่างกนั ตรงทข่ี นาดและไส้ ส่วนใหญ่ขนม เปย๊ี ะจะมีขนาดทใี่ หญ่ และไส้จะเป็นไส้ฟกั (จันอับ) หรือไส้ถั่วเหลือง และเต้าส้อจะมีขนาดเลก็ ไส้จะทา้ จากถว่ั เขียว มี ทั้งไส้เค็ม และไส้หวาน

ส่วนผสม (สำหรบั 150 ลกู -180 ลกู ) เตรียม 5 ชวั่ โมง สว่ นผสมแป้งช้นั นอก ๑. แปง้ สาลีอเนกประสงค์ตราว่าว 540 กรัม ๒. น้าตาลทรายขาว 120 กรมั ๓. เนยขาวตราทอ็ ปป์ 160 กรัม ๔. น้าเปลา่ 220 กรมั ส่วนผสมแป้งชัน้ ใน ๑. แปง้ เคก้ ตราพดั โบก 460 กรัม ๒. เนยขาวตรามงกุฏม่วง 300 กรัม ส่วนผสมไส้ ๑. ถ่ัวเขียวเราะเปลือก 1,000 กรัม ๒. น้าตาลทราย 1,100 กรมั ๓. นา้ เปลา่ 300 กรัม ๔. เกลอื 2 ช้อนชา ๕. นา้ มันพืช 540 กรมั ๖. ไข่แดงไข่เค็มน่ึงสกุ 20 ลกู ๗. ไข่ไกส่ ้าหรับทาหน้าขนม ขน้ั ตอนกำรทำขนมเตำ้ สอ้ 1. เตรียมถว่ั เขียวเราะเปลอื ก จากนั้นผสมน้าตาลกับน้าในกระทะทองเคี่ยวจนละลายเป็นน้าเช่ือม จึงใส่ถ่ัวลง ไปกวนใหเ้ ข้ากัน ค่อย ๆ รนิ นา้ มนั พืชใส่ลงไปทลี ะน้อยจนหมด กวนจนปัน้ ได้ ปิดไฟพักใหเ้ ย็น ไข่แดงไขเ่ คม็ นง่ึ น้ามาห่ัน แบ่ง 1 ลูกให้ได้ 8 ชน้ิ แลว้ นา้ สว่ นผสมถั่วกวนมาหอ่ ไขแ่ ดงเตรียมไว้ 2. ผสมแป้งชั้นนอก โดยละลายน้ากับน้าตาลให้เข้ากัน ใส่แป้งลงในเคร่ืองตีเค้ก ใช้หัวตีตะขอรินส่วนผสม น้าตาลกบั นา้ ลงไปพร้อมใสเ่ นยขาว เปดิ เครือ่ ง ตจี นส่วนผสมเขา้ ด้วยกัน แล้วแบ่งแปง้ เป็น 10 ก้อนเท่ากัน 3. ผสมส่วนผสมแป้งชน้ั ในเขา้ ด้วยกนั นวดใหเ้ ขา้ กนั แลว้ แบง่ แปง้ เป็น 10 กอ้ นเท่ากนั 4. น้าแป้งช้ันนอกห่อแป้งชั้นในแล้วรีดตามวิธี แล้วน้าไปห่อไส้ขนมท่ีเตรียมไว้ เรียงลงบนถาดอบ แล้วน้าเข้า ตู้อบ 5 – 6 นาที จากนั้นน้าเต้าส้อมาพลิกอีกด้าน แล้วน้าไข่ที่ผสมมาทาบริเวณหน้าขนมให้ท่ัว แล้วน้าไปอบอีกครั้ง ๓ - ๔ นาที ๕. น้าขนมที่อบเสร็จแล้วมาพกั ให้เย็นแลว้ นา้ ไปบรรจุกลอ่ งหรอื ภาชนะเพ่ือจ้าหน่าย ๕. พื้นท่ีปฏิบัติมรดกภูมิปัญญำทำงวัฒนธรรม (พื้นท่ีท่ีปรากฏหรือชุมชนที่มีการปฏิบัติมรดกภูมิปัญญาทาง วฒั นธรรม) ร้านขนมเตา้ ส้อตวงรตั น์ ๒๐๒ ถนนราษฎร์บา้ รงุ อ้าเภอตะกว่ั ปา่ จังหวดั พงั งา ๖. คุณค่ำและควำมสำคัญของมรดกภูมิปัญญำทำงวัฒนธรรมในแต่ละระดับ (เช่น ระดับปัจเจกบุคคล/ ระดบั ครอบครวั /ระดับชุมชนทอ้ งถิ่น/ระดบั จังหวัด/ระดบั ประเทศ เปน็ ตน้ )  ระดบั ครอบครวั การท้าขนมเต้าส้อ เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอาหารของชาวจีนฮกเกี้ยน ที่มาตั้งถิ่นฐานในจังหวัดพังงาและ ภูเก็ต โดยปัจจุบันนางตวงรัตน์ คชินทร์รัตน์ ลูกสาวของนางหล้่าจ้ิว (บุตรของนายฉายเอ่ียน) ได้ท้าหน้าท่ีสืบทอด เจตนารมณ์ในการท้าขนมของบรรพบุรุษและได้พัฒนาขนมเต้าส้อให้มีความหลากหลายและเป็ นขนมท่ีมีชื่อเสียงเป็น ของขวัญของฝากของจงั หวัดพงั งา

๗. รำยชือ่ ผสู้ บื ทอด / ผู้ครอง / ผู้ที่มสี ่วนเกี่ยวข้องหลักในปจั จุบัน รำยชอื่ บคุ คล/หัวหน้ำคณะ/ อำยุ/อำชีพ ทีอ่ ยู่ (สถำนท่ีตดิ ต่อ) / หมำยเลขโทรศัพท์ กล่มุ /สมำคม/ชมุ ชน ๕๔ ร้านขนมเตา้ ส้อตวงรัตน์ ๒๐๒ ถนนราษฎร์บา้ รงุ อ้าเภอตะก่วั นางตวงรตั น์ คชินทร์รตั น์ ๓๒ ป่า จังหวัดพังงา ๐๘๑-๗๙๗-๑๔๕๑,๐๖๓-๔๑๖-๙๑๒๙ นางสาวรองรัตน์ คชินทรร์ ัตน์ ๘. ปัจจุบันรำยกำรมรดกภูมิปัญญำทำงวฒั นธรรมไดร้ บั กำรประกำศขึ้นบญั ชีในระดบั ใด  ยงั ไมเ่ คยไดร้ ับการประกาศขนึ้ บญั ชี (รายการส้ารวจและจัดเกบ็ ใหม)่  ระดบั จังหวดั (รายการเบ้อื งต้นมรดกภมู ปิ ัญญาทางวัฒนธรรม)  ระดบั ชาติ  ระดับนานาชาติ (ยเู นสโก) ๙. จำกขอ้ ๘ ควรจะเสนอรำยกำรมรดกภูมิปัญญำทำงวัฒนธรรมใหไ้ ด้รับกำรประกำศข้นึ บญั ชใี นระดับใด  สา้ รวจและจัดเก็บเท่านั้น (ยงั ไม่ควรได้รับการประกาศขนึ้ บัญชี)  ระดับจังหวัด (รายการเบื้องต้นมรดกภูมปิ ัญญาทางวัฒนธรรม)  ระดบั ชาติ  ระดบั นานาชาติ (ยูเนสโก) ๑๐. เอกสำรอำ้ งอิงและ/หรือผลงำนท่ีเก่ียวขอ้ งในกำรส่งเสริมและรักษำมรดกภมู ิปัญญำทำงวฒั นธรรม สื่ออิเล็กทรอนกิ ส์ ทมี่ า : https://www.blockdit.com/posts/5e144202392b683ba5ca65ee ทมี่ า : https://sites.google.com/site/milddy9397/khnm-tea-sx ๑๑. รูปภำพ พร้อมคำอธบิ ำยใต้ภำพ จำนวน ๑๐ ภำพ ๑. ขน้ั ตอนกำรเตรียมแป้งชนั้ นอกท่ผี สมแลว้

๒. ป้ันแป้งเป็นก้อนเข้ำดว้ ยกัน ๓. ไขแ่ ดงของไขเ่ ค็มท่ีห่นั เป็นชิ้นเล็กๆเพอ่ื ทำเปน็ ไส้ของขนม

๔. ปั้นแปง้ ชนั้ นอกเปน็ ท่อนยำวประมำณ ๓๐ เซนติเมตร แล้วมำหน่ั เป็นช้นิ เล็กๆขนำดเทำ่ ลกู เตำ๋ ๕. นำแปง้ ทตี่ ัดเป็นลูกเตำ๋ มำบดเปน็ แผ่น แล้วนำมำห่อกบั ไส้ที่เตรียมไว้

๖. ขนมท่ีห่อเรยี บร้อยแล้วเรียงลงบนถำดอบ แลว้ นำเข้ำต้อู บ ประมำณ ๕ นำที ๗. นำขนมท่อี บแล้วมำพลิกแล้วทำหน้ำขนมด้วยไขไ่ ก่แลว้ นำไปอบอกี ครั้ง ๒ - ๓ นำที

๘. ขนมท่ีอบเรียบร้อยแล้วนำมำพกั ไว้ให้อณุ หภูมลิ ดลง ๙. ลกั ษณะภำชนะของทำงรำ้ น

๑๐.ผลติ ภัณฑ์ของขนมเต้ำส้อ (ตวงรัตน์) ๑๒. ข้อมูลภำพถ่ำย ข้อมลู ภำพเคลื่อนไหว หรือขอ้ มลู เสียง (ระบุประเภทของสอ่ื ท่ีแนบไฟลม์ าพร้อมค้าอธบิ าย) ข้อมลู ภาพถา่ ย ไดแ้ ก่ ภาพขน้ั ตอนการท้าขนมเต้าสอ้ จา้ นวน ๑๐ ภาพ ขอ้ มูลภาพเคลื่อนไหว ได้แก่ วดิ ีโอขัน้ ตอนการท้าขนมเตา้ ส้อ ขอ้ มูลเสยี ง ได้แก่ ............................................................................................................................. ๑๓. ข้อมลู ผูส้ ำรวจและจัดเกบ็ ช่อื – สกุล นายยอดชาย เทพสุวรรณ์ ตา้ แหนง่ เจา้ หนา้ ท่ีมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม หนว่ ยงาน สภาวฒั นธรรมจงั หวดั พงั งา ส้านักงานวัฒนธรรมจงั หวดั พังงา ศาลากลางจังหวดั พังงา(หลังแรก) ถนนเพชรเกษม ตา้ บลทา้ ยช้าง อา้ เภอเมือง จังหวัดพังงา ๘๒๐๐๐ โทรศัพท์ ๐-๗๖๔๘-๑๕๙๖ ตอ่ ๑๐๔ โทรสาร ๐-๗๖๔๘-๑๕๙๕