เคร่อื งมอื การเกบ็ ตวั อ างอากาศ นางสาว มาริน า มทรพั 6240311329 อาชีวอนามัยแลัความปลอดภัย ์ยุ้ค่น ่ย
บ
เครอื่ งมอื การเกบ็ ตัวอ างอากาศ เครอื่ งมือเกบ็ ตัวอ างอากาศแ งเ น 2 ชนิด ไ แ เครื่องมอื าน าโดยตรง (Direct reading instrument) จะท ห าท่ี เ นอปุ กร เกบ็ ตัวอ างและวิเคราะ หาปริมาณสามลพิษในเคร่อื ง เดียวกัน อุปกร เก็บตัวอ าง (Sample collection devices) เ นอปุ กร เก็บ ตวั อ างที่จะ องน งตวั อ างไปวเิ คราะ หาปรมิ าณ าซ ไอ หรือ อนุภาค ใน องปฏิบตั ิการอกี คร้งั นึง อปุ กร เกบ็ ตัวอ างอากาศประกอบ วย วนประกอบหลัก 5 ชนดิ 1. มเก็บตวั อ างอากาศ (Suction pump) 2.อปุ กร วัดการไหลของอากาศ (Air ow meter) 3.อุปกร เก็บตวั อ าง (Collection device) 4.ทางเ าของอากาศ (Air inlet ori ce) 5.วา วควบคมุ การไหลของอากาศ (Flow-rate control) ์ล if้ข ่ย์ณ lf์ณ ่ย๊ัป ่ส้ด่ย์ณ ้ห๊ก์ห่ย่สำ้ต่ย์ณ็ป่ย์ณ ์ห่ย์ณ็ป้นำ่ค่อ ่ก้ด็ป่บ่ย ่ย
1. มเก็บตวั อ างอากาศ (Suction pump) เ นอปุ กร ท่ีส คญั มากในการเกบ็ ตัวอ างอากาศท ห าทีใ่ นการดูด อากาศ านเ าไปท่อี ุปกร เก็บตวั อ าง(Collection device) ควรเลือก มใ เหมาะสมและมกี ารสอบเทยี บ (Calibration) อนน ไปใ งาน มเก็บตวั อ างอากาศท่ตี ัวบคุ คล (Personal, battery-powered air -sampling pump) แ งเ น3ชนดิ 1. มทม่ี อี ัตราการไหลของอากาศ (Low- ow pumps) มีอตั ราการไหล ของอากาศประมาณ0.5-500ml/min 2. มท่มี ีอตั ราการไกลของอากาศสูง(High- ow pumps) มีอตั ราการไหล ของอากาศประมาณ500-4,500 ml/min 3. มทใ่ี ท้งั อนั ราการไหลของอากาศ และสูง (Dual range pumps) การเก็บตัวอ างโดยทั่วไป จะ องก หนดอตั ราการไหลของอากาศทีเ่ กบ็ ตวั อ างและปริมาตรของอากาศท่ี อยทีส่ ุดท่ีเกบ็ ตัวอ าง ซ่ึงปรมิ าตรของ อากาศท่เี กบ็ ตัวอ างขน้ึ กบั ความไวของวธิ ีวิเคราะ มท่มี ีอตั ราการไหลของอากาศ ใ ในการเกบ็ ตัวอ าง าซหรือไอ เ น ไอ ของสารอินทรี โดยทั่วไปใ อตั ราการไหลท่ี 200 ml/min วน มทมี่ ีอตั ราการ ไหลของอากาศสงู ใ ในการเก็บตวั อ างอนุภาค โดยทั่วไปอัตราการไหล 2 L/ minใ ส หรับเกบ็ ตัวอ างอนภุ าค และ 1.7 L/ min ใ ส หรับเก็บตวั อ าง Respirable silica ่ยำ้ช่ยำ้ช่ย้ช้ัป่ส้ช์ย่ช๊ก่ย้ชำ่ต้ัป ์ห่ย ่ย้น่ยำ้ต่ย ำ่ต้ช้ัป lf้ัป lfำ่ต้ัป ็ป่บ่ย้ัป ้ชำ่ก้ห๊ัป่ย์ณ้ข่ผ้นำ่ยำ์ณ็ป ่ย้ัป
2.อุปกร วัดอัตราการไหลของอากาศ (Flow-rate meters) อปุ กร วัดอัตราการไหลของอากาศจะน ไปใ ในการค นวณปริมาตรอากาศ ท่ีเก็บตัวอ างเพื่อค นวณความเ ม นของสาร มเกบ็ ตัวอ างอากาศใ อปุ กร หลายอ าง เพ่อื ควบคมุ อตั ราการไหลของอากาศใ คงท่ีไ แ 1) Pressure - compensating devices เคร่ืองมือชนิดน้ี ออกแบบเพือ่ แ ญหาการเปลยี่ นแปลงอตั ราการไหลของ อากาศในการเก็บตวั อ างอากาศในบางสถานการ เ น มกี ารเพ่มิ ความ านทานของตวั กลางที่ใ เก็บตัวอ างหรอื กระดาษกรองมี นอ เต็ม มชนดิ นม้ี ี Flowrate sensor ทซ่ี บั อน มีกลไก อนกลบั (Feedback mechanism) เพ่อื ท่ีจะรักษาอัตราการไหลของอากาศทต่ี ง้ั ไ ใ คงทีต่ ลอดเวลาในระห าง เกบ็ ตวั อ าง ซึ่งกลไกน้จี ะมีอ ใน มทใี่ อัตราการไหลของอากาศทั้ง และสูง 2) Stroke counter pump มท่ีมอี ัตราการไหลของอากาศ บางชนดิ มี Stroke counters ซงึ่ จะใ า ปรมิ าตรอากาศทีเ่ กบ็ ไ โดย Piston-action motor แ าอัตราการไหลของ อากาศเปลย่ี นไป แ Stroke counters จะยังคงรายงานปรมิ าตรของตวั อ าง อากาศทีเ่ กบ็ ไ อ างถูก อง 3) Critical Ori ce มทีใ่ ไ ส หรบั อตั ราการไหล และสงู บางชนิด มีการควบคมุ อตั ราการไหล ของอากาศโดยใ Critical หรอื Limiting ori ce ซึ่ง Critical ori ce เ นรทู ม่ี ี ขนาดแ นอนท ขนึ้ จากแ นโลหะ อากาศท่ีถกู ดดู เ ามาจะมีอตั ราการไหลคงท่ี เมอ่ื ตงั้ ตัวแปร างๆ ตามท่ีก หนด Ori ces จะมกี ารสอบเทียบท่ีอุณหภูมิและ ความดนั ทก่ี หนดเพอ่ื ใ ไ อตั ราการไหลที่ถูก อง 4) Rotameter เ นอุปกร ทต่ี ิดอ าน างของ มท่ีมีอัตราการไหลสูง (High- ow sampling pumps) ประกอบ วย ลูกลอยทีเ่ คลอื่ นที่ขน้ึ ลงอ ในหลอดแ วที่ วางในแนวตัง้ ฉาก ซ่ึงหลอดแ วนมี้ ีขนาด วนบนก างก าที่ วน างของ หลอดแ วเมอ่ื อากาศ านเ าที่ วน างของหลอดแ ว ลกู ลอยจะลอยขึน้ จนถงึ สมดุลระห าง หนกั ของลกู ลอยและแรงอัดทมี่ าจากความดนั ของ อากาศท่วี งิ่ านพ้นื ทีร่ ะห างลูกลอยและผนงั ของหลอดแ ว าลกู ลอยสูงข้ึน ้ถ้ก่ว่ผำ้น่ว้ก่ล่ส้ข่ผ้ก่ล่ส่ว้ว่ส้ก้กู่ย้ดlf้ัป้ข้ดู่ย์ณ็ป ้ต้ด้หำifำ่ต้ข่ผำ่น็ปifif้ชำ่ตำ้ด้ช้ัป if ้ต่ย้ด่ย่ต่ว้ม้ด่ค้หำ่ต้ัป ำ่ต้ช้ัปู่ย่ย่ว้ห้ว้ย้ซ้ัปู่ยุ่ฝ่ย้ช้ต่ช์ณ่ยัป้ก ่ก้ด้ห่ย์ณ้ช่ย้ัป้ข้ขำ่ยำ้ชำ์ณ ์ณ
อตั ราการไหลของอากาศจะสงู ขน้ึ ตามไป วย สามารถวัดความสูงของ ลกู ลอยโดยดจู ากสเกลที่หลอดแ ว เ นการวัดอัตราการไหลของอากาศโดย ประมาณ 3.อุปกร เก็บตวั อ าง (Collection devtces) -อุปกร ส หรับเกบ็ ตวั อ าง าซหรอื ไอ (Collection devices for gases and vapors) าซและไอมีคณุ สมบตั ิค ายกัน ซึง่ จะเ นไปตามกฎของ าซโดยท่ี ปรมิ าตรของสารจะข้ึนกับอุณหภมู แิ ละความดนั เมอื่ อ ในบรรยากาศ าซและ ไอสามารถผสมกนั ไ อ างอสิ ระในบรรยากาศแ ในบางกรณีสารเคมีทเี่ น มลพษิ จะเ นท้ังของแขง็ หรือของเหลวและ าซในขณะเดยี วกนั เ น Polyaromatic hydrocarbon ดังนัน้ การเก็บตัวอ างจะ องใ อุปกร ท่ี สามารถเกบ็ ตัวอ างไ ทัง้ าซและของแข็งหรอื ของเหลว 1.การเก็บตวั อ างระยะส้ัน (Grab sampling) การเก็บตัวอ างอากาศระยะสนั้ ท โดยเก็บตัวอ างอากาศท่ี ปรมิ าตรแ ว งตวั อ างไปวิเคราะ ใน องปฏิบตั กิ าร ตัวอ างอปุ กร เก็บอ างอากาศ ระยะส้นั ไ แ Evacuated container และถงุ เกบ็ อากาศ (Plastic bag) เม่อื เกบ็ ตัวอ างไ แ วกค็ วร ดใ ดแี วรบี น ง องปฏิบตั ิการ ควรบนั ทึก อณุ หภูมแิ ละความดนั ในขณะท่เี กบ็ ตวั อ าง วย **** อดีของการเกบ็ ตวั อ างอากาศระยะส้นั ไ แ ใ าย สะดวก ราคาไ แพงและสามารถเก็บตวั อ างไ 100% **** อจ กัด คอื ไ สามารถใ เกบ็ สารทไี่ ว อปฏกิ ิริยา สารท่ไี ว อปฏกิ ิรยิ า สามารถท ปฏกิ ริ ยิ ากบั อนภุ าคของ น าซชนดิ อ่นื ๆ ความช้ืนและภาชนะทใี่ เกบ็ ตวั อ างซงึ อาจท ใ ผลผดิ พลาดไ ้ด้หำ่ย้ช๊กุ่ฝำ่ต่ต้ช่มำ้ข ้ด่ย่ม่ง่ช่ก้ด่ย้ข ้ด่ย้ห่สำ้ล้หิป้ล้ด่ย่ก้ด่ย์ณ่ย้ห์ห่ย่ส้ลู้ร่ยำ่ย ่ย ๊ก้ด่ย์ณ้ช้ต่ย่ช๊ก็ป็ป่ต่ย้ด๊กู่ย๊ก็ป้ล๊ก ๊ก่ยำ์ณ ่ย์ณ ็ป้ก้ด
2.การเกบ็ ตัวอ างแบบ อเนอื่ ง (Intergrated sampling) การเกบ็ ตัวอ างแบบ อเนื่อง จะเ นการสกดั าซหรือไอจากอากาศแ วน มลพิษทเี่ ก็บไ งไปวเิ คราะ ผลใน องปฏบิ ตั ิการ การสกดั สารมลพิษจาก อากาศมี 2 วิธี คือการดดู ซมึ (Absorption) หรือการดูดซบั มลพษิ (Absorption) 1) การดดู ซึม (Absorption) การสกดั สารมลพษิ วยวิธีการดูคซมึ น้ี ใ ของเหลวเ นตวั จบั าซ เมื่ออากาศถกู ดูด านเ าไปในของเหลวสารมลพิษจะ ถกู จบั วยของเหลว โดยการละลายหรอื การท ปฏกิ ิริยา จะ องคัดเลอื ก สารละลายดูดซมึ ท่ีเหมาะสม ทง้ั นขี้ ึ้นกับชนิดของ าซหรือไอท่ี องการเก็บ ตวั อ าง เครอื่ งมือเก็บตวั อ างโดยใ วิธีการดดู ซมึ มีหลายแบบ ไ แ Gas- wash bottles,spiral absorbers และ fritted bubblers 2) การดูดซับมลพิษ (Adsorption) ใ ส หรับเก็บตัวอ าง าซหรอื ไอท่ีไ ท ปฏิกริยาหรือไ ใว อปฏิกริ ิยา จะเก็บโดยใ หลอดแ วทบ่ี รรจุ วยสารดดู ซบั ที่ เ นของแข็ง เ น ผง าน (Activatedcharcoal) ซิลกิ าเจล (Silica gel) สารโพ ลเี มอ ที่เ นรูพรนุ (Porous polymer) สารดูดซบั เห านีจ้ ะสามารถดดู ซบั าซ หรือไอไ ท่ผี วิ โดยไ มีการเปล่ยี นแปลงคณุ สมบัตทิ างเคมีของสารซง่ึ สาร มลพิษที่ดูดซบั ไ จะถูกชะหรือสกดั ออกแ วน ไปวิเคราะ ใน องปฏบิ ัติการ อ ไป การเก็บตวั อ างอากาศ วยหลอดผง าน ในกรณที ่ีสารเคมมี ีความเ ม นสงู สารเคมีอาจจับอ ใน วนห าของหลอดผง านเต็มแ ว าการเกบ็ ตวั อ างยงั ด เนนิ อไปจะท ใ สารเคมีไปจับอ ท่ี วนหลังของหลอดผง าน เรยี ก าเกดิ Breakthrough า งตวั อ างไปวเิ คราะ แ วพบ าสารเคมจี ับอ ที่ วนหลังมากก า 10% ของสารเคมที จี่ บั อ ที่ วนห า แสดง าเกดิ การ Breakthroughจะท ใ ไ สามารถรายงานผลการวิเคราะ ไ เพราะอาจมีสาร เคมีสญู หายไปในระห างการเกบ็ ตัวอ างดงั นัน้ เมอื่ จะเกบ็ ตัวอ างควรตรวจ สอบ วย าปรมิ าตรอากาศสูงสดุ ท่ีก หนดใ เก็บตวั อ างเ นเ าไร เพื่อ องกนั การเกดิ Breakthrough ้ป่ท็ป่ย้หำ่ว้ด่ย่ย่ว้ด์ห่ม้หำ่ว้น่สู่ย่ว่สู่ย่ว้ล์ห่ย่ส้ถ่ว่ถ่สู่ย้หำ่ตำ่ย้ถ้ล่ถ้น่สู่ย้ข้ข่ถ้ด่ย ่ต้ห์หำ้ล้ว่ม้ว๊ก่ล็ป์ร่ถ่ช็ป้ด้ก้ช่ต่มำ่ม๊ก่ยำ้ช ่ก้ด้ช่ย่ย้ต๊ก้ตำ้ด้ข่ผ๊ก็ป้ช้ด ้ห์ห่ส้ดำ้ล๊ก็ป่ต่ย ่ต่ย
หลอดผง านที่ใ ในการเก็บตวั อ างอากาศ าซหรอื ไอของสารอิทรี -อุปกร ส หรับเกบ็ ตวั อ างอนภุ าค (Colection devices for particulates) การเก็บตัวอ างอนุภาค อาจเกบ็ นทัง้ หมดหรอื เฉพาะ นทส่ี ามารถเ าไปใน ปอดไ (Respirablefraction) ซงึ่ สามารถน ตัวอ างอนภุ าคท่เี ก็บไ ไป หาชนดิ ของอนภุ าค เ น ตะกวั่ โครเมย่ี ม สงั กะสเี น น วิธีการเก็บตวั อ าง อนุภาคข้นึ กับเหตุผลในการเกบ็ ตัวอ างและชนดิ ของอนุภาค อปุ กร ส หรับ เก็บตัวอ างอนภุ าคมหี ลายชนิดไ แ 1) ตลบั กรองที่ ดฝา (Closed-face lter cassette) ขนาดเ น า ศนู กลาง 37 มลิ ลิเมตรทม่ี แี นรองรับกระดาษกรองทท่ี วยเซลลโู ลส เวลา เก็บตัวอ างจะ องใ กระดาษกรองและแ นรองรับกระดาษกรองตามรปู แ ว ประกอบกันเ นตลับกรองท่ี ดฝา จะเ ดเฉพาะทที่ างเ าของอากาศ านบน วน าน างจะ อกบั สายยางเพ่ือ อเ ากบั มดดู อากาศ ตลบั กรองขนาดเ น าศนู กลาง37 มลิ ลิเมตร ์ย่ผ้ส ้ัป้ข่ต่ต่ล้ด่ส้ด้ขิปีป็ป้ล่ผ่ส้ต่ย้ดำ่ผ์ย่ผ้สifิป ่ก้ด่ยำ์ณ่ย่ย้ต็ป่ช ้ด่ยำ้ด้ขุ่ฝุ่ฝ่ย ่ยำ์ณ ์ย๊ก่ย้ช่ถ
12-7 เวลาเ บ วอ างจะ องใ กระดาษกรอง และแ นรอง บกระดาษกรองตาม ปแ ว ประกอบ นเ นต บกรอง ดฝา จะเ ดเฉพาะ ทางเ า ้ข่ีทิปีป่ีทัล็ปัก ้ลูรัร่ผ ่ส้ต่ยัต็ก่ีท
Search
Read the Text Version
- 1 - 9
Pages: