บทที่ 2 เทคโนโลยีแก้ปัญหา

ขั้นท่ี 1 ระบปุ ัญหา (Problem Identification) เป็นข้ันตอนของการทาความเขา้ ใจและวิเคราะห์ปัญหาจากสถานการณ์ เพอ่ื กาหนดเปน็ ประเด็นปัญหาที่ต้องแก้ไข โดยเครื่องมอื ท่จี ะนาใช้ในการดาเนนิ การใน ขนั้ ตอนน้ี ไดแ้ ก่ ผังกา้ งปลา ทกั ษะการตงั้ คาถาม 5W1H การระดมสมอง

ข้นั ที่ 1 ระบปุ ญั หา (Problem Identification)

ขนั้ ท่ี 1 ระบุปัญหา (Problem Identification) คาถามจากหลกั 5W1H ประกอบด้วย • Who เปน็ การตงั้ คาถามเก่ยี วกับบคุ คลทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับปัญหาหรอื ความต้องการ • What เป็นการตั้งคาถามว่าปัญหาหรือความต้องการจากสถานการณ์นัน้ ๆ คืออะไร • When เป็นการต้งั คาถามปญั หาหรอื ความตอ้ งการของสถานการณน์ ้ันจะเกดิ ขึ้นเมื่อใด • Where เป็นการตัง้ คาถามปัญหาหรอื ความต้องการของสถานการณ์นนั้ จะเกดิ ขน้ึ ท่ไี หน • Why เปน็ การตง้ั คาถามเพ่อื วิเคราะหส์ าเหตุว่าทาไมถึงเกดิ ปัญหาหรือความต้องการ • How เป็นการตง้ั คาถามเพ่ือวเิ คราะห์ถงึ แนวทางหรือวิธกี ารแก้ปญั หานั้นจะสามารถทาได้ด้วยวธิ ีการ อยา่ งไร

ขนั้ ที่ 2 รวบรวมข้อมูลและแนวคดิ ทเ่ี กี่ยวขอ้ งกบั ปัญหา (Related Information Search) เปน็ ขนั้ ตอนของการศกึ ษา ค้นควา้ และรวบรวมขอ้ มลู ทเี่ กย่ี วขอ้ งกับปญั หา โดย เครอ่ื งมอื ทีส่ ามารถนามาใชไ้ ดใ้ นขั้นท่ี 2 มหี ลายรูปแบบ แตท่ ี่นยิ มและสามารถพบเหน็ ได้ ทว่ั ไปคอื รปู แบบของการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการสบื ค้นขอ้ มูล การระดมสมอง และการทาแผนทีค่ วามคิด เพื่อรวบรวมขอ้ มูลทเ่ี ก่ียวข้องกับประเด็นปญั หา

ข้นั ท่ี 2 รวบรวมขอ้ มูลและแนวคดิ ที่เกี่ยวขอ้ งกับปัญหา (Related Information Search) เปน็ ขน้ั ตอนของการศกึ ษา ค้นคว้า และรวบรวมขอ้ มูลทเี่ กี่ยวข้องกับปญั หา โดย เคร่อื งมอื ทส่ี ามารถนามาใชไ้ ด้ในขน้ั ที่ 2 มหี ลายรปู แบบ แต่ทนี่ ิยมและสามารถพบเหน็ ได้ ทัว่ ไปคอื รูปแบบของการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศในการสบื คน้ ข้อมลู การเขยี นผงั งาน การระดมสมอง และการทาแผนที่ความคดิ เพ่ือรวบรวมข้อมลู ทีเ่ กีย่ วขอ้ งกบั ประเดน็ ปญั หา

ข้ันท่ี 3 ออกแบบวิธีการแกป้ ญั หา (Solution Design) เปน็ ขัน้ ตอนของการออกแบบชิน้ งานหรอื วิธกี ารโดยการประยกุ ตใ์ ช้ขอ้ มูลท่ีไดจ้ ากการ รวบรวมในขน้ั ที่ 2 ซ่งึ ขน้ั ตอนน้ีจะชว่ ยส่ือสารแนวคิดของการแก้ปัญหาให้ผอู้ น่ื เขา้ ใจโดย ผ่านวธิ ีการตา่ งๆ เช่น การร่างภาพ การเขยี นผงั งาน(Flow Chart) การอธบิ าย เป็นต้น

ผังงาน (Flowchart) ผงั งาน (Flowchart) คอื รูปภาพ (Image) หรอื สัญลักษณ์(Symbol) ที่ใช้เขยี นแทนขั้นตอน คาอธิบาย ข้อความ หรือคาพดู ท่ีใชใ้ นอลั กอริทึม (Algorithm)

ขนั้ ท่ี 4 วางแผนและดาเนินการแก้ปัญหา (Planning and Development) เปน็ ขั้นตอนของการวางลาดับขนั้ ตอนของการสรา้ งช้นงานหรือวิธกี าร จากนั้นจึงลง มอื สร้างหรอื พัฒนาชน้ิ งานหรือวธิ กี าร เพ่อื ที่จะนาผลลัพธท์ ่ไี ด้ไปใช้ในการขน้ั ตอนต่อไป

ขั้นท่ี 5 ทดสอบ ประเมนิ ผล และปรบั ปรุงแกไ้ ขวิธีการแกป้ ัญหา หรือชน้ิ งาน (Testing, Evaluation and Design Improvement) เปน็ ข้ันตอนของการตรวจสอบและประเมินชิน้ งานวธิ กี ารทีส่ รา้ งขึน้ วา่ สามารถทางานหรือใชใ้ นการ แก้ปัญหาหรือสนองความตอ้ งการไดห้ รือไม่ มีขอ้ บกพรอ่ งอยา่ งไร และควรปรับปรุงแก้ไขชน้ิ งานหรือ แบบจาลองวิธีการใน สว่ นใด ควรปรบั ปรุงแก้ไขอยา่ งไร แลว้ จงึ ดาเนินการปรบั ปรงุ แก้ไขในสว่ นน้นั จนไดช้ น้ิ งานวิธีการทสี่ อดคลอ้ งตามรูปแบบท่ีออกแบบไว้

ขนั้ ที่ 6 นาเสนอวิธกี ารแก้ปญั หา ผลการแก้ปัญหาหรือช้นิ งาน (Presentation) เป็นขน้ั ตอนของการคดิ วิธกี ารนาเสนอข้อมลู ทีเ่ ก่ียวขอ้ งกับชน้ิ งานหรอื วิธกี ารท่ี สรา้ งข้ึนมาเพอ่ื แกป้ ัญหาหรือสนองความต้องการ

ชวนคดิ เร่อื งการแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม โรงงานผลิตสบู่แห่งหนงึ่ มียอดสงั่ ซือ้ จานวนมาก ปญั หาทพี่ บคือ ในขน้ั ตอนการบรรจุ สบใู่ ส่กล่องพบวา่ สบ่จู านวนหนง่ึ มเี ฉพาะกลอ่ งเปล่าไมม่ ีสบูบ่ รรจเุ ข้าไปดว้ ย เนื่องจาก เครอื่ งจกั ร ไม่ก้าวหน้าพอ ทาใหเ้ กิดปญั หากบั ลกู ค้าเป็นอย่างมาก CEO จงึ จา้ งบรษิ ทั ท่ปี รกึ ษา หลายล้านดอลล่า มาแกป้ ญั หา สิ่งท่ีบริษัททป่ี รกึ ษาแนะนาคือใหต้ ดิ เคร่ืองชงั่ ไวท้ ่สี ายพาน หาก กลอ่ งเปลา่ ที่หนกั ไม่พอไหลออกมาจากสายพานผ่านตาชง่ั ตาชั่งจะสัง่ ใหส้ ายพานหยดุ เมือ่ เคร่ืองหยุดใหพ้ นกั งานหยบิ กลอ่ งเปล่าท่ีเคร่อื งชัง่ ออก แลว้ ให้พนักงานเปดิ เคร่อื งใหม่ เช่นนี้ ปรากฏวา่ CEO พอใจกบั การแกป้ ัญหามากและไม่มปี ัญหาดังกลา่ วอกี เลย ต่อมาทาง CEO ได้มาเยีย่ มโรงงาน ขณะตรวจเยยี่ มสายพาน พบพนักงานคนหนึง่ นั่งเฝา้ สายพาน แต่ทีแ่ ปลกก็คอื มพี ัดลมตวั ใหญ่ ๆ ต้ังอยู่ CEO จึงถามพนกั งานคนนนั้ วา่ เอาพัดลมมา ตั้งทาไม พนกั งานตอบวา่ “ออ้ ผมขเ้ี กยี จไปเปิดเครอ่ื งใหม่ เลยเปิดพดั ลมพัดกล่องเปล่ากอ่ นท่ี มนั จะถงึ เครื่องชง่ั ครบั จะได้มเี วลาไปทาอย่างอ่ืนไม่ตอ้ งมัวมาเฝา้ เคร่ือง”

แบบฝึกหดั เร่อื งการแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม 6 ขนั้ ตอน 1. ระบุปญั หา 2. รวบรวมขอ้ มลู และแนวคดิ ที่เก่ยี วขอ้ งกับปญั หา 3. ออกแบบวิธกี ารแก้ปญั หา 4. วางแผนและดาเนินการแกป้ ญั หา 5.ทดสอบ ประเมนิ ผล และปรบั ปรงุ แกไ้ ข วธิ ีการแกป้ ญั หาหรอื ช้ินงาน 6.นาเสนอวิธกี ารแกป้ ัญหา ผลการแกป้ ัญหา หรือชนิ้ งาน

แบบฝึกหดั เร่อื งการแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม กระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม 6 ขัน้ ตอน 1. ระบุปัญหา สบู่จานวนหนึ่งมเี ฉพาะกล่องเปลา่ ไม่มีสบูบ่ รรจเุ ข้าไป ดว้ ย 2. รวบรวมข้อมูลและแนวคิดทเี่ กยี่ วขอ้ งกับปัญหา ไม่มกี ารตรวจสอบภายในกลอ่ งสบู่ เช่น ตรวจสอบโดย มนษุ ย์หรอื เคร่อื งจกั ร 3. ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา ตรวจสอบน้าหนกั กล่องสบ 4. วางแผนและดาเนนิ การแกป้ ญั หา เมอ่ื สบ่วู ่ิงผ่านสายพานมายงั จดุ ตรวจ สามารถใชว้ ธิ กี าร ช่ังนา้ หนกั ดังนี้ - ใช้ตราช่ัง แล้วให้สายพานหยดุ - ใชพ้ ดั ลมเป่า 5.ทดสอบ ประเมินผล และปรับปรงุ แก้ไข ทดสอบการใชง้ านตราชง่ั และการใชง้ านพัดลมเปา่ วธิ ีการแกป้ ัญหาหรอื ชิน้ งาน 6.นาเสนอวธิ ีการแกป้ ัญหา ผลการแก้ปญั หา หรือช้นิ งาน กล่องสบ่เู ปลา่ ถกู คัดแยกได้จากทั้งสองวิธีแตก่ ารใชพ้ ดั เป่าประหยดั ต้นทนุ ได้มากกว่า

โครงงานกับกระบวนการออกแบบเชิงวศิ วกรรม

สรปุ กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม