HINDU

ศาสนาพราหมณ-ฮินดู (Brahmanism-Hinduism ศาสนาแหงความหลากหลายทางศรัทธาและพธิ กี รรม

ประวตั คิ วามเปน มาของศาสนาพราหมณ-ฮนิ ดู ศาสนาพราหมณเกิดขึ้นในประเทศอินเดีย เมื่อประมาณ 1455-957 กอน พ.ศ. ในชวงสมัยท่ีพวกอารยันอพยพเขามาอยูในอินเดียและถือวาเปนศาสนาท่ีมีอายุเกาแกท่ีสุด ในโลก เปนศาสนาที่สืบสายมาจากศาสนาด้ังเดิมของชาวอารยัน ซึ่งชาวอารยันเปนพวก เรรอนเลี้ยงสัตว แลวมีการอพยพบอยครั้ง จนมีบางพวกไดเขามาในอินเดีย จากน้ันก็ได อพยพมาเร่ือยๆตามลํานํ้าคงคาแลวขามมายังลุมแมนํ้าคงคา พวกอารยันมีการจัดหมวดหมู เทพประจําธรรมชาติออกเปน 3 พวกเพ่ือการทําบัตรพลีบูชา ไดแก พวกท่ีหนึ่งอยูในสวรรค พวกทส่ี องอยูในฟา (อากาศ และพวกทสี่ ามอยูในพ้นื โลก

ประวัตคิ วามเปน มาของศาสนาพราหมณ-ฮินดู กาลตอมา (1500 - 1000 ป กอน ค.ศ. ชาวอารยันรวบรวมบทสวดออนวอนเทวะที่ใชกัน มาในวงคตระกูลขึ้นเปนหมวดหมู เปนคัมภีร เรียกวา เวท แปลวาความรู ถือเปนศรุติ ไดแกวิทยาท่ี ไดร บั ฟง มาจากเทวะ ซ่ึงเทวะผูท รงศกั ดิ์ประทานมาใหฤาษสี ั่งสอนและสืบตอ กันมา คัมภีรพระเวทมี(ในชั้นแรก 3 เลม ไดแก ฤคเวท ยชุรเวท สามเวท ซึ่งท้ังสามนี้เรียกวา ไตร เพท หรือ ไตรเวท ตอมามีเวทเพิ่มข้ึนอีกคัมภีรหน่ึงเรียกวา อถรรพเวท สมัยที่กลาวมาน้ี ประวัติศาสตร เรียกวา สมัยไตรเพท ความสําคัญในประวัติศาสตรของชาวอารยันในสมัยนี้ มีอีกอยางหน่ึง คือ เรื่อง วรรณะ 4 เหลาของมนุษย ซงึ่ ไดป รากฏอยใู นคมั ภรี ฤคเวท

ประวตั คิ วามเปน มาของศาสนาพราหมณ-ฮนิ ดู วพเพถสศพกรือื่อักรววิดรกหตดกกณจลั์ิสพววมาาะวริทรกกงราตาธพรษณสเาห์ิแะกรูงงัตมละหิดๆะสระอณวขบงิยจื่นดาดึ้นไาเรงังดกๆังทเมิงนมิดกยจขนมั้น่ืกมลอังอีุษหพเาาปขงรยนจววึ้นรพื่อกากาะมจงรกับทวมวาะึงพรเี่สราผพทรโรอรณูกดรพณะณนขหยพเะ1พจาะสมาอดา 0รอห๔่ืนโะพน0าดๆเิธขววยซปีกาอทจนึ่งรกงะอเัมยรพปอตันนีสมรนนอศอ้ีพวะงคักานพพวเวคทดไกร.าวศา์ิสําหพมใรไิทมนจรถดพธารสึงเยแ์ิ หฉิงมเกพพแพพมัยยทศ.ราณพศอยทะาร.งจะเพ7ี่พตะกึงเ0ววเอกเิดวปกก0พิดมทนพพมาวอยวรจรกาันุคราาาจวรเหหกนรานณพรกมม้ีพื่อณพณณระวงะสระกจเเโกทูะงพพาสสิโดการณรอุดนมแาาฎีขหาบ้ันหปฐอจมงมรขงพาหณณะพอกวนเ งพรมกสเาพะมีรอพรทพื่อระิํฐาร่ีกะพรโนสาาอพหวุดหารฏมรกจงมฐเหาพมหณแขนมราลนอจกากะืใองึงหันหศพเกโมปดแุทรใวณหนกยะรา

ประวตั คิ วามเปนมาของศาสนาพราหมณ-ฮนิ ดู ในชวงยุคพราหมณนี้ไดม ียคุ ยอยทส่ี าํ คญั เกิดขึ้น 2 ยุค คือ ยุคมหากาพยแ ละยคุ สูตร • ยุคมหากาพย เกิดเมื่อประมาณ 57 กอน พ.ศ.-พ.ศ.143 การท่ีไดช่ือวายุคมหากาพยก็เพราะมีมหา กาพยท่ีสําคัญมาก 2 เร่ืองเกิดขึ้นคือ รามายณะ หรือที่เรียกกันวารามเกียรติ์ในวรรณคดีไทย สวน มหากาพยอีกเร่ืองหนึ่งคือมหาภารตะ นอกจากนี้ยังมีปรัชญาฮินดูเกิดข้ึนอีก 6 ทรรศนะคือ นยายะ ไวเศษกิ ะ สางขยะ โยคะ มมี างสา และเวทานตะ • ยุคสูตร เกิดเม่ือประมาณ พ.ศ. 143 เปนตนมา การท่ีชื่อวายุคสูตรก็เพราะไดรวบรวมปรัชญาตางๆ ในยคุ มหากาพยใหเ ปนหมวดหมู เพื่อเปนหลักฐานและสะดวกตอการทรงจํา และในยุคน้ีมีนักปราชญ ที่สําคัญๆ เชน กุมาริละ ศังกระ รามานุชะ ศรีธระ มัธวะ วาจัสปติ อุทยนะ ภาสกระ ชยันตะ รฆุนาถะและวชิ ญาณภกิ ขุ เปนตน

ประวตั ิความเปนมาของศาสนาพราหมณ-ฮินดู เกิดเม่ือประมาณ พ.ศ. 700 เปนตนมา พวกพราหมณกลับมีความคิดไมชอบพระพรหมที่เปน นามธรรม เพราะเม่ือไมมีตัวตนแลวจะสามารถบันดาลอะไรใหใครได จึงเปล่ียนพระพรหมใหเปน รปู ธรรมอีก และตอมาไดบงั เกิดมเี ทพเจาตา งๆ อีกมากมาย แตพวกพราหมณจ ะจัดเทพ ๓ องคเปนเทพ สูงสุด เรียกวาตรีมูรติ คือพระพรหมเปนผูสรางโลกและสรรพส่ิง พระศิวะหรืออิศวรผูทําลายโลกและ พระวิษณุหรือพระนารายณเปนผูรักษาโลก นอกจากนี้ยังจัดใหเทพเจาทั้ง ๓ องคมีมเหสีดวย อันเปน เหตุใหเกิดนิกายศักด์ิสิทธ์ิข้ึนมาในภายหลัง ซ่ึงในยุคน้ีเอง พวกพราหมณไดปรับปรุงศาสนาพราหมณ เปนการใหญ เพ่อื ตอ สูและกลืนศาสนาอ่ืน

หลกั ความเช่อื และความศรัทธา ศาสนาพราหมณเช่ือวาพระพรหมเปนเทพเจาสูงสุด ทรงเปนผูสรางโลกและสรรพสิ่งตลอดทั้งกําหนด โชคชะตาของคนและสัตว เพราะฉะน้ันวิถีชีวิตของแตละคนจึงเปนไปตามพรหมลิขิต แตคนก็อาจเปล่ียน วิถีชีวิตได หากทําใหพระองคทรงโปรด ผูท่ีพระองคโปรด หากตายไปก็จะไปเกิดในสุคติภูมิ และหากโปรด เปนที่สุดก็จะไดไปอยูกับพระองคช่ัวนิรันดร แตถาไมทรงโปรดก็จะไปเกิดในทุคติภูมิไดรับทุกขเวทนาแสน สาหัส ชาวฮินดูเชอ่ื วาวญิ ญาณเปนอมตะจงึ ไมต ายตามรางกาย

ศาสดาและการเผยแพร ศาสนาพราหมณ-ฮนิ ดู ไมม ีศาสดาชัดเจนเหมือนศาสนาอื่น แตม ผี แู ตงตํารา ทาํ หนา ที่คลา ย ศาสดาสืบทอดกันมาดงั นี้ 1.วยาสะ ทา นผูน้เี ปนผผรู วบรวมเรียบเรียงคมั ภีรพระเวท คัมภีรอิตหิ าสะและคมั ภีรปุราณะ 2.วาลฆีกิ เปน ฤษีผูแตง มหากาพยร ามายณะ 3.โคตมะหรอื เคาตมะ เปน ผตู ้งั ลทั ธนิ ยายะ เกดิ ประมาณ 500 ปก อ นครสิ ตศ ักราช 4.กณาทะ เปนผูต งั้ ลทั ธิไวฌศนกิ ะ เกดิ ประมาณศตวรรษท่ี 3 กอ นคริสตศักราช 5.กปละ ผูต ้งั ลทั ธิสางขยะ เกิดในสมัยศตวรรษที่ 6 กอ นครสิ ตศกั ราช 6.ปตัญชลิ ผูต้ังลัทธโิ ยคะ เกดิ ในสมัยศตวรรษท่ี 3 หรือ 4 กอ นคริสตศกั ราช

ศาสดาและการเผยแพร (ตอ 7.ไชมินิ ผตู ัง้ ลทั ธมิ มี างสา หรอื ปูรวมีมางสา เกดิ ระหวา งศตวรรษท่ี 6-2 กอนคริสตศกั ราช 8.มนู หรอื มนุ ผูแ ตง คัมภรี ธ รรมศาสตร เกิดในศตวรรษท่ี 5 กอ นครสิ ตศ กั ราช 9.จารวากะ ผแู ตงลทั ธโิ ลกายนะ หรอื วตั ถนุ ยิ ม ไมมีประวตั แิ นนอน 10.พาทรายณะ ผตู ั้งลทั ธเิ วทานตะ หรอื อุตรมีมางสา มผี ูกลา ววา เปนคนเดียวกบั วยาสะ เกิดระหวาง ศตวรรษที่ 6-2 กอ นครสิ ตศกั ราช 11.ศังกราจารย ผูแ ตงอรรถกถา หรอื คาํ อธบิ ายลทั ธเิ วทานตะ เกิดระหวางปครสิ ตศ กั ราช 788-820 และเปนผตู ้ังลทั ธอิ ไทวตะ หรอื เอกนยิ ม 12.นาถมุนี เปนผูนาํ คนแรกของลัทธไิ วษณวะ อยูในชว งระหวา งครสิ ตศ กั ราช 824-924

ศาสดาและการเผยแพร (ตอ 13.รามานุชาจารย ถือวาเปนคนสาํ คัญยิง่ ของลัทธิไวษณวะ และเจาของปรัชญาวิศษิ ฏาทไวตะ เกิด ปค รสิ ตศ กั ราช 1027 14.มัชวาจารย เปนผนู ําทานหนงึ่ แหง ลัทธไิ วษณวะ และเจาของปรัชญาไวตะ หรอื ทวินิยม อยู ในชวงระหวางคริสตศ กั ราช 1199-1277 15.ลกุลีศะ (สมยั ของทา นน้ยี งั ไมแนนอ น เปน อาจารยใ หญแ หง นิกายไศวะฝายใตผูตั้งนกิ ายปศุปตะ 16.วสุคปุ ตะ เปนผตู ้ังลทั ธิไศวะฝายเหนือที่เรยี กวา กาษปรไศวะ (อยรู ะหวา งศตวรรษที่ 9 แหง ครสิ ตศ ักราช 17.รามโมหนั รอย เปน ผตู ง้ั พหรมสมาช (สมาคม อยูระหวา งปค ริสตศ กั ราช 1774-1833

ศาสดาและการเผยแพร (ตอ 18.สวามีทะยานัน สรสั วดี เปน ผตู ั้งอารยสมาช อยรู ะหวางปครสิ ตศ กั ราช 1824-1833 19.รามกฤษณะ เปนผูน ําทางความรูแ ละทางปฏิบัติ เปน ผูจัดใหม กี ระบวนการรามกฤษณะมิช ชนั แมท านจะไมไ ดต้ังขน้ึ เอง แตสวามวี ิเวกานันทะ สรสั วดี กอต้ังขน้ึ เพ่ือเปนเครอ่ื งอนสุ รณถึงทา น อยู ระหวา งปค รสิ ตศ ักราช 1836-1886

การเผยแพร ถึงแมศาสนาพราหมณ-ฮินดูจะเจริญอยูเฉพาะประเทศอินเดีย แตถึงกระนั้นอิทธิพลของศาสนา พราหมณโดยเฉพาะในรูปศิลปกรรม วรรณคดี และการปกครองไดแพรเขาไปในประเทศตางๆ โดยเฉพาะก็ประเทศแถบเอเชียอาคเนย เชน ปราสาทหินนครวัด-นครธม ในประเทศเขมร ปราสาท หินพิมาย พระปรางค 3 ยอด ในประเทศไทย หรือวรรณคดีเร่ืองรามายณะก็แพรหลายในประเทศ อินโดนีเซีย และประเทศไทย สวนการปกครองระบอบเทวราช ซึ่งนํามาใชในประเทศเขมร ลาว ไทย เปนตน

คัมภรี  หลักคําสอน และจุดมงุ หมายสงู สุด  คัมภรี  คัมภรี สําคัญในศาสนาพราหมณ – ฮินดู มอี ยู 2 สวนดว ยกัน คอื 1.ศรุติ เรื่องท่ีฤาษีไดฟ งมาจากเทพเจา ซ่งึ ตอ มาไดร วบรวมมาเปนคมั ภีรไ ตรเพท คอื ก.คมั ภีรฤ คเวท มนตส าํ หรับสวดสรรเสรญิ เทพเจา และเปน คัมภีรเกา แกที่สดุ ข.คัมภรี สามเวท มนตส ําหรับขบั กลอมเทพเจา และเปน การถวายนาํ้ โสม ค.คัมภีรยชรุ เวท มนตส ําหรบั ประกอบพธิ ีกรรม ง.คมั ภีรอาถรรพเวทมนตท่เี ปนคาถาอาคมตา งๆ ศรตุ ินีถ้ ือวาเปน คัมภีรชัน้ หน่ึง มีความสมบูรณทส่ี ดุ ศักดิส์ ทิ ธท์ิ ่สี ุดเพราะมาจากพระพรหมเจา หรอื พระพรหมเจาประทานมา ทั้งถอื วาเปน คัมภรี เ กา แกท ่สี ดุ

คมั ภรี  หลกั คาํ สอน และจุดมงุ หมายสูงสุด (ตอ 2.คมั ภรี ส ัมฤติ เรอ่ื งทที่ รงจาํ กันมา ถา นทอดสืบมาประกอบดว ย ก.คัมภีรม นู หรอื มานวธรรมศาสตร ซง่ึ เปนตํารากฎหมาย เพื่อเปนหลกั ใหส งั คมไดยดึ เหน่ียว อยางเดยี วกัน ข.คมั ภรี อติ หิ าสะ วา ดว ยมหากาพยท้ัง 2 รามายณะและมหาภารตะ ค.คมั ภรป รุ าณะ วาดว ยเทพนยิ าย พงศาวดารและนิทานท่ีสอนใหเ ปนคนดี ง.คัมภรี อาคมะ วา ดว ยการนับถือและการปฎิบัติตอ เทพเจาตามคติของนกิ ายนั้นๆ

คมั ภีร หลกั คําสอน และจดุ มงุ หมายสูงสดุ (ตอ  หลกั คําสอน ศาสนาพราหมณ-ฮินดู ไดเจริญเติบโตมาตามอิทธิพลอารยธรรมและวัฒนธรรมของอินเดียใน ยุคสมัยตางๆ ดังน้ันคําส่ังสอนในศาสนาพราหมณ-ฮินดู จึงมีหลากหลายแตกตางกันไปไมแนนอน แบงเปน 2 อยาง คือคําส่ังสอนทั่วไปและคําส่ังสอนเฉพาะ คําสั่งสอนท่ัวไปสวนใหญจะไดไปจาก พระพทุ ธศาสนา สวนคาํ สง่ั สอนเฉพาะจะเปนคําสอนเฉพาะแตละวรรณะและแตละหนาที่

คัมภรี  หลักคาํ สอน และจดุ มุงหมายสงู สุด (ตอ  จุดมงุ หมายสงู สดุ ชาวฮินดูเช่ือวา โมกษะ เปนจุดมุงหมายสูงสุดของชีวิต ผูเขาถึงโมกษะจะไปอยูกับพระพรหม ช่ัวนิรันดร ไมตองมาเวียนวายตายเกิดอีกตอไป สวนการปฏิบัติเพ่ือบรรลุโมกษะนั้น จะตองปฏิบัติตาม หลักการ 4 ประการ คอื 1.กรรมมรรค (กรรมโยคะ การปฏิบัติดวยการประกอบการงานตามหนาท่ีดวยความขยัน ขันแขง็ แตทํางานดวยจิตใจสงบ ไมหวงั ผลตอบแทนใดๆ ผปู ฏบิ ัติเรียก กรรมโยคนิ 2.ชยานมรรค (ชยานโยคะ การปฏิบัติเพื่อใหเกิดความรูแจงเห็นจริงข้ึนมาวาปรมาตมันเปน ส่งิ เดยี วท่ีมีอยู วิญญาณสวนบุคคล (อาตมนั เปนอนั หนงึ่ อนั เดียวกันกับปรมาตมันหรือวิญญาณสากล

คัมภรี  หลักคําสอน และจุดมุงหมายสงู สดุ (ตอ 3.ภกั ติมรรค (ภกั ติโยคะ การปฏบิ ตั ิ คอื การปลกู ศรัทธาและความจงรักภักดตี อเทพเจา ท่ีตน นับถือ ผูท ่ปี ฏบิ ัติเรยี กวา ภักติโยคิน 4.ราชมรรค (ราชโยคะ เปนทางปฏิบัติเก่ียวกับการฝกทางใจ มุงบังคับใจใหอยูในอํานาจดวย การบําเพญ็ โยคะกิริยา ผูท่ีปฏิบัติเรียกวา ราชโยคนิ

นิกาย ศาสนาพราหมณ-ฮินดู มีคําสั่งสอนอยูมากมาย กระจายอยูตามปรัชญาสาขาตางๆ แตคําสอน เหลานั้นก็มีอิทธิพลตอชาวฮินดูนอย สวนคําสอนท่ีมีอิทธิพลกลับเปนคําสอนที่มาจากนิกายที่นับถืออยู นกิ ายใหญๆ มี 3 นกิ ายคือ 1.ไวษณนิกาย เปนนิกายท่ีนับถือพระวิษณุเหนือกวาเทพเจาองคอ่ืน ผูที่นับถือนิกายน้ีเชื่อวา พระวิษณุทรงทําหนาท่ีท้ังสรางโลก รักษาโลก และทําลายโลก พระวิษณุหรือพระนารายณประทับอยู ในวิมานไวกูณฐใตสะดือทะเล ทรงมีพระนางลักษณีเปนชายา มีพระยาครุฑเปนพาหนะ พระวิษณุมี พระนามอ่นื ๆอกี เชน หริ มกุ นุ ทะ โควินทะ เปน ตน

นิกาย (ตอ 2.นิกายไศวะ นกิ ายน้ีนับถอื พระศวิ ะหรอื พระอศิ วรเปนเทพเจา สูงสุด ทรงเปน ท้งั ผูสรา ง ผรู กั ษา และผูทําลายโลก พระศวิ งะทรงประทบั อยูในวบิ านบนเขาไกรลาศ ทรงมโี คเปนพาหนะ มีตน มะตมู เปน ตน ไมป ระจาํ พระองค และมีพระนางอมุ าเปนพระชายา พระศิวะเปน เทพเจา ทคี่ นอินเดยี นับ ถอื และคอยเอาใจและยําเกรงมาก เพราะพระองคเปนเทพที่ดุรา ย ใจคอฉนุ เฉยี ว พระศิวะมพี ระนาม อน่ื อีก เชน อิศวร ผูส ราง รุทธะ มหากาล ไภรวะผนู ากลัว

นกิ าย (ตอ 3.นิกายศักติ นิกายนี้นับถือมเหสีของจอมเทพ 3 องค คือ พระนางสุรัสวดี มเหสีของพระ พรหม พระนางอุมา มเหสีของพระศิวะ พระนางลักษมี มเหสีของพระวิษณุ คําวาศักติแปลวาอํานาจ หรือสมรรถนะหรือพลัง เพราะความเชื่อวาทุกสิ่งในโลกลวนมีแตของคูกัน เชน มีรอน-มีหนาว ดังนั้น เม่ือมีเทพฝายชายก็ตองมีเทพฝายหญิง โดยทั่วไปคนสวนใหญจะนับถือพระนางอุมายิ่งกวาเทพีอ่ืนๆ เพราะพระนางเปนมเหสีของพระศิวะเทพเจาท่ีคนเกรงกลัว ดังนั้นพระนางอุมาจึงมีพระนามหลายอยาง คกู ับพระศวิ ะ เชน มหาเทวีคา กบั มหาเทพ ชคนั มาตรีคกู ับอศิ วร กาลคี กู บั มหากาล

ประเพณี วฒั นธรรม และพิธีกรรม 1.กฏสาํ หรับวรรณะ 1.1 การแตงงาน 1.2 เคหสถานที่อยู 1.3 อาหารการกนิ 1.4 การทาํ มาหากนิ 2.พธิ ีประจําบาน 2.1 ครรภาธานํ พิธีตัง้ ครรภ 2.2 ปุงสวัน พธิ ีเมือ่ เขาใจวาเดก็ ในครรภจ ะเปน เพศชาย 2.3 สมี ันโตนนยัน พธิ ีแยกผมมารดาเด็กเม่ือตง้ั ครรภ 4 หรือ 6 หรอื 8 เดอื น

ประเพณี วัฒนธรรม และพธิ ีกรรม (ตอ 2.4 ชาตกรรม พิธคี ลอดบุตร 2.5 นามกรรม พธิ ีตั้งชื่อเดก็ ในวนั ที่ 12 หรอื 14 ถดั จากวนั คลอด 2.6 นษิ กรรม พธิ ีนําเดก็ ออกไปดูดวงอาทติ ยอ ุทัย เมื่อเดก็ อายไุ ด 4 เดือน 2.7 อันนปราสนั พิธปี อนขาวเด็กในเดอื นท่ี 5 หรือ 6 2.8 จุฑากรรม พธิ โี กนผมใหเหลือไวแ ตจ กุ ซง่ึ ทําในปท่ี 3 หลังจากคลอด 2.9 เกศานตกรรม พธิ ีตัดผมใหเหลือไวแตจกุ ซ่ึงทําในปท ่ี 3 หลงั จากตลอด

ประเพณี วัฒนธรรม และพธิ กี รรม (ตอ 3.พิธศี ราทธ พธิ ีสังเวยบรรพบุรษุ ฝายบิดาทลี่ ว งลับไปแลว ดว ยขาวบิณฑ พิธีน้ีทาํ กอนวนั เผา ศพ 1 วนั และทําเรอ่ื ยไปตลอดชวงเวลาทไ่ี วท กุ ข จดุ มงุ หมายของการทําพธิ ีศราทธก เ็ พ่ือใหวญิ ญาณ ของผูตายเมือ่ ไดรบั สงั เวยดวยขาวบิณฑแลว กจ็ ะพนจากความเปนเปรตเรร อ น 4.พิธบี ชู าเทวดา 4.1 สวดมนตภาวนา 4.2 พิธสี มโภชถือศลี และวนั ศกั ดิ์สิทธ์ิ เชน ลักษมบี ูชา วนั บชู าเจา แมล กั ษมี 4.3 การไปนมัสการบาํ เพญ็ กศุ ลตามเทวาลยั ตางๆ

สญั ลกั ษณแ ละองคก ร สัญลกั ษณ

สญั ลกั ษณและองคก ร (ตอ องคก ร 1.พรหมสมาช สมาคมนเี้ กิดขึ้นเทมอ่ื พ.ศ. 2371 โดย รามโมหนั รอย เปน ผูก อ ต้ัง ณ เมือง กัลกัตตา ในป พ.ศ. 2408 สมาคมน้ไี ดแ ตกแยกเปน 2 สาย คอื อาทพิ รหมสมาช และสาธารณพรหม สมาช 2.อารยสมาช สวามี ทยานนั ทะสรัสวดี เปนผูกอ ตง้ั ข้ึน เมื่อ พ.ศ. 2418 ณ เมอื งบอมเบย หลกั การใหญข องสมาคมนี้นอกจากจะใหเ คารพพระพรหมแลว ยงั เนนปญ ญาดว ย จะทาํ อะไรให ไตรตรองอยา งรอบคอบกอ น 3. รามกฤษณะมิชชัน่ สมาคมนี้มวี ิเวกานันทะเปนผกู อ ตง้ั ขึ้นเมอื่ พ.ศ. 2440 โดยใชชอ่ื อาจารยข องทานคอื รามกฤษณะเปนชอ่ื สมาคม หลักการใหญข องสมาคมนถี้ ือวาเวทนาตะเปนท่ีสดุ

ขอบคณุ คะ/ครบั