แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 ความปลอดภัยในการทำงาน

1 แผนการจัดการเรยี นรู้ม้งุ เนน้ สมรรถนะ หนว่ ยท่ี 1 สอนครง้ั ท่ี 1 ช่อื หน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน ชั่วโมงรวม 1-7 ช่อื เรือง ความปลอดภยั ในการทำงาน จำนวน 7 ชว่ั โมง 1. สาระสำคัญ หลักความปลอดภัย เปน็ สิ่งสำคัญ ที่ควรเรยี นรู้ เพ่ือให้นกั เรียนเข้าใจสาเหตขุ องอบุ ัติเหตุ และอบุ ตั ิภยั , การปอ้ งกนั อุบัติเหตุ และอุบัติภยั ,หลักการปฏบิ ัตใิ นการปฏบิ ัติงาน และคำศัพทเ์ ทคนิคหลักความปลอดภัย เพ่อื สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ,เป็นพน้ื ฐานในการศึกษา และการฝึกปฏิบัติงานชา่ งยนต์ตอ่ ไป 2. สมรรถนะประจำหน่วย แสดงความรูเ้ กย่ี วกบั - หลักความปลอดภัยได้อย่างมีเหตุผล - สาเหตขุ องอุบตั เิ หตแุ ละอบุ ัติภัยได้ - หลักการปฏิบตั งิ านในโรงงานได้ถูกตอ้ ง - นโยบายความปลอดภยั ได้ถูกต้อง 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ดา้ นความรู้ (นักเรยี น) สามารถ 3.3.1. บอกความหมายของหลักความปลอดภัยได้อย่างมเี หตุผล 3.3.2. บอกความหมายสาเหตุของอบุ ตั ิเหตุ และอุบตั ิภัยได้สมบูรณ์ 3.3.3. บอกความสำคัญของหลักการปฏบิ ตั ิงานในโรงงานได้ถกู ต้อง 3.3.4. บอกวิธกี ารป้องกันอุบัตเิ หตแุ ละอบุ ัติภัยได้อย่างมเี หตผุ ล 3.3.5. บอกความสำคัญของนโยบายความปลอดภัยได้ถูกต้อง 3.2 ดา้ นทักษะ (นกั เรยี น) สามารถ 3.2.1. ปฏบิ ตั ิงานเกี่ยวกับงานชา่ งยนตไ์ ด้ดว้ ยความปลอดภยั 3.3 ด้านคณุ ลักษณะที่พึงประสงค์ 3.3.1 ความรับผดิ ชอบ 3.3.2 ตรงต่อเวลา 3.3.3 ความซ่อื สัตย์ 3.3.4 ความมีนำ้ ใจ

แผนการจดั การเรียนรมู้ งุ้ เน้นสมรรถนะ 2 ช่อื หน่วย ความปลอดภยั ในการทำงาน หนว่ ยท่ี 1 สอนครง้ั ที่ 1 ชอ่ื เรื่อง ความปลอดภยั ในการทำงาน ชวั่ โมงรวม 1-7 4. เน้ือหาสาระการเรยี นรู้ จำนวน 7 ช่วั โมง - หลกั ความปลอดภยั - หลักความปลอดภัยในการปฏิบัตงิ าน - สาเหตขุ องอุบัติเหตแุ ละอบุ ัตภิ ยั - การปอ้ งกนั อบุ ตั ิเหตุและอบุ ัติภยั - นโยบายความปลอดภยั

3 แผนการจดั การเรยี นรู้มุ้งเนน้ สมรรถนะ หนว่ ยที่ 1 ช่ือหน่วย ความปลอดภยั ในการทำงาน สอนคร้ังที่ 1 ช่ัวโมงรวม 1-7 ช่ือเรื่อง ความปลอดภยั ในการทำงาน จำนวน 7 ชัว่ โมง 5.1 การนำเขา้ สบู่ ทเรยี น 1. ครถู ามผเู้ รยี น รถในปจั จบุ ัน เขาจะโฆษณา เร่ือง ใดมากที่สุด 2. ครูถามผู้เรียน ทำไมต้องมีความปลอดภยั 3. ผู้เรยี นท้ังช้ัน แสดงความคิดเหน็ ตามหวั ข้อท่คี รู ซักถาม 5.2 การเรยี นรู้ 1. ครูอธิบายความสำคัญของความปลอดภยั 2. ครอู ธิบายความหมายของอบุ ตั ิเหตุและอบุ ัติภยั 3. ครใู หผ้ ู้เรยี นดูสือ่ Power Point พรอ้ มอธบิ ายหลกั ความปลอดภยั ในการปฏบิ ัติงาน 4. ครูใหผ้ ู้เรียนดูสอ่ื Power Point พรอ้ มอธบิ ายสาเหตุของ การเกิดอุบัตเิ หตแุ ละอบุ ตั ภิ ยั 5. ครูใหผ้ ู้เรียนดูสอ่ื Power Point พร้อมอธบิ ายวธิ ีการ ป้องกันอุบตั ิเหตุและอบุ ัตภิ ัย 6. ครูถามสาเหตุและการป้องกันอบุ ตั เิ หตุและอบุ ัตภิ ยั 7. ครอู ธิบายนโยบายความปลอดภัย 8. ครใู หผ้ ู้เรยี นดูสอื่ Power Point พรอ้ มอธิบายกฎความ ปลอดภัยในการปฏบิ ัตงิ าน 9. ครเู ปดิ โอกาสใหผ้ เู้ รียนซักถามข้อสงสัย 10. ครใู หผ้ เู้ รียนทกุ คนทำแบบฝึ กหัด 11. ผู้เรยี นทง้ั ชั้นตั้งใจฟงั การบรรยายและจดบันทึกเนื้อหาจากคำบรรยายประกอบสือ่ Power Point และ ผู้เรียนพร้อมตอบข้อซักถามเมื่อครูถาม 12. ผ้เู รยี นทุกคนทำแบบฝึกหัด ตามที่ครูมอบหมาย 5.3 การสรปุ 1. ครูสรปุ เนื้อหาเพิ่มเตมิ ในส่วนที่ขาดให้ครบ 2. ครเู ฉลยแบบฝึกหัด 3. ครูตงั้ คำถามเพื่อให้ผู้เรียนตอบเปน็ รายบคุ คล 4. ผู้เรียนทง้ั ชั้น ช่วยสรปุ เน้ือหาท่เี รียน 5. ผู้เรียนเปลย่ี นกัน ตรวจแบบฝึกหัด 6. ผูเ้ รยี นทกุ คนมีความพร้อมในการตอบคำถามของ ครูทำงานเป็นรายบคุ คล

แผนการจดั การเรยี นรูม้ ุ้งเนน้ สมรรถนะ 4 ชื่อหน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน หนว่ ยท่ี 1 ชือ่ เร่ือง ความปลอดภัยในการทำงาน สอนคร้ังที่ 1 ชว่ั โมงรวม 1-7 จำนวน 7 ชวั่ โมง 5.4 การวดั ผลและประเมินผล คะแนน 5.1 วิธกี ารวดั ผล คะแนน 5.1.1 ทดสอบประจำหนว่ ย 10 ข้อ 5.1.2 พจิ ารณาจากผลการปฏิบตั งิ าน 5.2 เคร่อื งมือท่ีใช้ในการวัดผล 5.2.1 แบบทดสอบประจำหน่วย 10 ขอ้ 5.2.2 ใบประเมินผลการปฏบิ ัติงาน 5.3 เกณฑ์การประเมินผล 5.3.1 แบบทดสอบประจำหน่วย 10 5.3.2 ใบประเมินผลการปฏบิ ัติงาน 10

5 แผนการจดั การเรยี นรูม้ ุง้ เน้นสมรรถนะ หน่วยท่ี 1 สอนคร้ังที่ 1 ชือ่ หน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน ชว่ั โมงรวม 1-7 ช่ือเร่อื ง ความปลอดภัยในการทำงาน จำนวน 7 ชวั่ โมง 6. ส่ือการเรียนร/ู้ แหล่งการเรยี นรู้ 6.1 สื่อส่งิ พิมพ์ - เอกสารการสอนวชิ าปฏบิ ัตเิ ครอื่ งยนต์แก๊สโซลนี 6.2 ส่ือโสตทัศน์ (ถ้าม)ี - PowerPoint - มลั ตมิ ีเดยี 6.3 หนุ่ จำลองหรือของจริง (ถา้ มี) - ของจริง(เครื่องยนตแ์ กส๊ โซลีน) 6.4 อื่นๆ (ถ้ามี) - 7. เอกสารประกอบการเรยี นรู้ (ใบความรู้ ใบงาน ใบมอบหมายงาน) - ใบเน้อื หา - ใบงาน 8. การบรู ณษการ/ความสัมพนั ธก์ บั วชิ าอื่น บรูณาการกบั หลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงเก่ียวกับ - ผเู้ รยี นมเี หตุผลในการวิเคราะห์ขัน้ ตอนในการใหบ้ ริการระบบไอดีของเครื่องยนตแ์ กส๊ โซลนี - ผู้เรียนมีความพอประมาณ ในการใชว้ ัสดฝุ ึกอย่างมคี วามเหมาะสมกับงาน - ผเู้ รยี นมีภูมิคุ้มกันเก่ยี วกับ ความสนใจใฝเ่ รียนรู้ มวี นิ ัย มคี วามรับผดิ ชอบ และตรงตอ่ เวลา ยดึ ม่ันในหลักของประชาธิปไตย

แผนการจัดการเรียนร้มู งุ้ เนน้ สมรรถนะ 6 ชอ่ื หน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน หน่วยท่ี 1 สอนครัง้ ท่ี 1 ชอ่ื เร่อื ง ความปลอดภยั ในการทำงานและการใช้เคร่ืองมือช่างยนต์ ชว่ั โมงรวม 1-7 9. การวดั และประเมินผล จำนวน 7 ช่ัวโมง 9.1 ก่อนเรียน -ใชแ้ บบทดสอบประจำหน่วยก่อนการเรยี นรู้ จำนวน 10 ข้อ 9.2 ขณะเรยี น - พจิ ารณาจากผลการปฏบิ ตั งิ าน - ใบประเมนิ ผลการปฏิบตั ิงาน 9.3 หลังเรียน -ใชแ้ บบทดสอบประจำหน่วยหลงั การเรียนรู้ จำนวน 10 ข้อ

7 แบบบันทึกการประเมนิ ผลการเรียน รหัสวชิ า 20101-2001 ช่อื วิชา งานเครอ่ื งยนตแ์ ก๊สโซลนี ชอ่ื หนว่ ย ความปลอดภยั ในการทำงาน ระดบั ชนั้ ปวช. 1 สาขาวิชา งานยานยนต์ รายการเกบ็ คะแนน เลขที่ ช่อื – สกลุ แบบฝึกหัด 10 คะแนน แบบประเ ิมนผลการป ิฏบัติงาน 40 คะแนน แบบทดสอบประจำห ่นวย 10 คะแนน พฤ ิตกรรมการเ ีรยนรู้ 20 คะแนน รวมคะแนน 80 คะแนน

8 ใบเนอ้ื หา ช่อื วชิ า งานเคร่อื งยนต์แก๊สโซลนี เวลา 1 ชัว่ โมง รหัสวิชา 20101-2001 ช่ือหน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน หวั ขอ้ เรื่อง/งาน ความปลอดภยั ในการทำงาน ------------------------------ เนื้อหา หลักความปลอดภยั ปฏบิ ตั งิ านหรอื การดำเนนิ งานใด ๆ โดยปราศจากผลกระทบที่ทำให้เกิดความเสียหายท้ังในด้านชีวิต และ ทรัพย์สนิ น้ัน เป็นเรอื่ งพ่ึงประสงค์สำหรับโรงงานตา่ ง ๆ แต่ในการปฏบิ ัตงิ านน้ันอาจเกดิ ความผิดพลาด หรอื อบุ ัตเิ หตุ ทำให้เกิดความเสียหายทั้งในดา้ นชวี ิตและทรัพย์สินไมม่ ากก็น้อยถา้ ขาดความระมัดระวังในการ ปฏิบตั งิ าน ความปลอดภัยจึงเป็นส่งิ จำเป็นอยา่ งยง่ิ และมีความสำคัญมากในการปฏบิ ัตงิ าน และการ ดำเนิน ชวี ิตประจำวนั ความปลอดภัย หมายความว่า การปราศจากหรอื การพ้นจากอุบัตเิ หตุอบุ ัตภิ ัยท่ีอาจจะเกดิ ข้ึนต่อชวี ิต และทรัพย์สิน ฉะนั้นความปลอดภัยจึงเป็นส่ิงที่มนุษย์ปรารถนา จึงได้มีการคน้ หาวิธีการ หรือมาตรการทจ่ี ะทำให้ ตนเองปลอดภัยจากสงิ่ เหล่าน้ัน โดยเฉพาะอย่างย่ิงในปจั จบุ ันนี้ มนษุ ยไ์ ด้มีการนำเอาเทคโนโลยี สมัยใหมท่ ี่ ประดษิ ฐ์ขนึ้ เขา้ มาใช้กันอยา่ งกว้างขวางไมว่ ่าจะอยู่ในโรงงานอุตสาหกรรม หรือแม้กระทั่งอุปกรณ์อำนวยความ สะดวกตา่ ง ๆ จงึ ทำให้มนุษย์ต้องมีการระมัดระวังให้มากยิ่ง ขน้ึ กว่าเดมิ ความหมายของคำ ว่า อบุ ัตเิ หตุ อุบตั เิ หตุ หมายถงึ เหตุการณ์ทีเ่ กดิ ขนึ้ โดยมิได้วางแผนไว้ล่วงหน้าและไมพ่ ึ่งคาดหมายได้ว่า จะเกิดขนึ้ ซ่ึง ก่อให้เกดิ ความเสยี หายต่อร่างกาย ชีวิต และทรัพย์สิน ความหมายของอุบัติภัย อุบัติภยั หมายความว่า เหตุการณ์ท่ัวๆไปที่เกิดขึ้นโดยไม่ได้คาดฝนั หรือคาดคดิ มาก่อน โดยไมไ่ ด้ เจตนา ให้เกดิ ข้ึน จนทำให้เกดิ ความเสียหายตอ่ ทรัพย์สินและเป็นอันตรายตอ่ ร่างกายสภาพจติ ใจ หรืออาจจะ ทำให้ สญู เสียชีวิตด้วย หลักความปลอดภยั ในการปฏิบัตงิ าน 1. ปฏบิ ัติงานผจู้ ะต้องให้การยอมรบั และปฏิบัติตามกฎความปลอดภัยท่โี รงงานกำหนดไว้อย่างเคร่งครัด 2. ผู้ปฏบิ ัติงานจะตอ้ งปฏิบัตงิ านอยา่ งถูกต้องตามขั้นตอน หากไม่รู้หรือยังไมเ่ ข้าใจใน เร่ืองเหล่านั้นควร สอบถามผู้ควบคุมงาน หรือสอบถามครูฝึกทันที 3. ผู้ปฏิบัตงิ านจะต้องมีการใช้เคร่ืองมอื ให้ถูกวิธถี ูกขนาดกับงาน และเหมาะสมกับงานทป่ี ฏบิ ัตดิ ้วย 4. ผู้ปฏบิ ัติงาน ควรแต่งกายให้ถูกต้องตามกฎระเบียบของโรงงานหรือสถานศึกษากำหนดไว้ 5. ผู้ปฏิบัตงิ านควรหลกี เล่ียงการใช้อปุ กรณ์เครื่องมอื หรือเคร่อื งจักรท่ีมีการชำรดุ สกึ หรอมากหรอื อยู่ใน สภาพไม่เหมาะสมทจี่ ะใช้งาน สาเหตขุ องอบุ ัติเหตแุ ละอุบัติภัย การเกิดอุบัตเิ หตแุ ละอุบัตภิ ยั จากการทำงานในโรงงาน จะทำให้เกิดความเสียหายได้ สาเหตทุ ท่ี ำให้เกดิ อบุ ัติเหตแุ ละอบุ ัตภิ ัยด้วยกนั 2 สาเหตุ คือ

9 1. สาเหตุท่ีเกิดจากพฤติกรรมของผู้ปฏิบัตงิ านโดยส่วนมากจะเกดิ จากความประมาทของ ผู้ปฏบิ ัตงิ านเอง และไม่จัดระเบยี บของโรงงาน เป็นต้น 2. สาเหตุทเ่ี กิดจากสภาพแวดลอ้ มภายในโรงงาน โดยท่ีโรงงานไม่มีความพร้อมในการปฏิบัติงานท่ี กอ่ ให้เกดิ ความปลอดภัยต่อผู้ปฏบิ ัตงิ าน ตัวอย่าง เชน่ แสงสว่างไม่เพียงพอ โรงงานมคี วามคับแคบ มเี สียงดัง มีฝุ่น ละออง อากาศถ่ายเทไม่สะดวก พ้ืนที่ในการปฏิบัตงิ านไม่มีความแข็งแรง เครื่องมือ เคร่ืองจักร อปุ กรณ์ตา่ ง ๆ ชำรดุ เสียหาย ไมม่ ีอุปกรณ์ป้องกันอบุ ัตภิ ยั ไม่มีระบบป้องกันรักษาความปลอดภัยในโรงงาน อุปกรณ์ทเ่ี ก่ยี วกับ ไฟฟ้าไมไ่ ด้ตามมาตรฐาน เปน็ ต้น การป้องกนั อุบตั ิเหตุและอุบัตภิ ยั การป้องกนั อุบัติเหตุ 1. ออกกฎโรงงานให้มีมาตรฐานการทำงาน กำหนดแนวทางการปฏิบัตมิ าตรการทดสอบข้ันตอนการ ดำเนินงานและมีหนา้ ท่ปี ฏิบตั ิที่ชัดเจนถูกต้อง 2. การจดั ทำมาตรฐาน โดยมีการกำหนดมาตรฐานของโครงสรา้ งเคร่อื งกล และขั้นตอนการปฏิบตั ิงาน 3. การตรวจสอบเพ่ือตดิ ตามผลการปฏบิ ัตงิ านของคนงานเพอื่ ให้สอดคล้องกับกฎและมาตรฐาน ทตี่ งั้ ไว้ 4. การวจิ ัยทางเทคนิคเป็นการศึกษาวจิ ยั คุณสมบัติของวัสดุต่าง ๆ โครงสรา้ งการใช้งานเครื่องมือ เครอื่ งจักรผลต่อความปลอดภัยของคนงาน 5. การวิจยั ทางสถิติเป็นการศึกษาและรวบรวมข้อมูลและวิจัยการเกดิ อบุ ัติเหตเุ พือ่ ทราบสาเหตทุ ่ี แทจ้ รงิ ของการเกิดอุบัตเิ หตุ 6. การฝกึ อบรม ก่อนทผี่ ู้ปฏิบัตงิ านจะเข้ารับหน้าท่ี ควรได้รบั การฝึกอบรมเพ่ือให้ทำงานได้อย่างปลอดภยั การปอ้ งกนั อุบตั ภิ ัย 1. การปอ้ งกนั อุบัตภิ ัยจากสารเคมี - ไมใ่ หม้ กี ารเก็บสารเคมที ี่เป็นอนั ตรายไว้ในชุมชน - กำหนดเขตในการจัดต้งั โรงงานอตุ สาหกรรมอย่างชัดเจน - พฒั นาเทคโนโลยีในการใช้สารเคมีอย่างมปี ระสิทธิภาพ - ส่งเสรมิ และสนับสนุนอตุ สาหกรรมท่ไี ม่ใช้สารเคมีทเ่ี ป็นอันตรายตอ่ ส่งิ แวดล้อม - ให้ความร้แู ละจัดอบรมผู้ทมี่ ีสว่ นเก่ยี วข้องในการใช้สารเคมี 2.การป้องกนั อุบัตภิ ัยจากไฟฟ้า - ศึกษาความรู้เกย่ี วกับอันตรายจากไฟฟ้า - เลอื กใช้อปุ กรณไ์ ฟฟา้ ให้ถูกต้องและเหมาะสมกับงาน - ตดิ ปา้ ยเตอื นอันตรายตามจุดต่าง ๆ ทีม่ ีอุปกรณ์ไฟฟา้ ติดตั้งอยู่ - ตดิ ต้งั อปุ กรณไ์ ฟฟ้าในบรเิ วณที่ปลอดภัย - ตรวจสอบการชำรุดของอปุ กรณไ์ ฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอ - ควรใชอ้ ปุ กรณ์ตดั วงจรไฟฟ้าอตั โนมตั ิ 3.การป้องกันอุบัตภิ ยั จากเคร่ืองจักร - ศกึ ษาเครื่องมอื การใชเ้ คร่ืองจักรกลก่อนการใช้งาน

10 - ผู้ปฏิบัตงิ านจะตอ้ งปฏบิ ัตงิ านกบั เครื่องจักรกลด้วยความระมัดระวัง - ทำความสะอาดเครื่องจักรกลอย่างสมำ่ เสมอ - ตรวจสอบและบำรงุ รักษาเคร่อื งจักรกลเป็นประจำ - ผู้ปฏบิ ัติงานควรใช้อปุ กรณ์ปอ้ งกนั อันตรายจากเครื่องจกั รกล 4.การปอ้ งกนั อุบัตภิ ัยจากอัคคภี ัย - อบรมให้ความรเู้ ร่ืองการปอ้ งกันอัคคภี ัยแก่ผู้ปฏบิ ัตงิ าน - ตรวจสภาพและบำรงุ รักษาเครอื่ งจักรกลและอปุ กรณต์ ่าง ๆ ทอ่ี าจจะก่อให้เกิดอัคคีภัย - จดั เก็บวัสดุอันตรายที่กอ่ ให้เกดิ อัคคีภัยไว้ในบรเิ วณท่ีปลอดภัย - เตรยี มเครื่องมืออปุ กรณ์ปอ้ งกัน หรอื ระงับอัคคีภัยให้อยู่ในสภาพพรอ้ มใช้งาน นโยบายความปลอดภยั นโยบายความปลอดภัย คอื แนวความคดิ ปลกู จติ สำนึกให้แก่ผู้ปฏบิ ัตงิ านได้เข้าใจ เรื่องความปลอดภัย เพอื่ การนำ ไปสู่การปฏิบัตกิ ารสร้างความปลอดภัยสำหรับการทำงานซ่อม หรือ งานในโรงงาน อุตสาหกรรม จะตอ้ งกำหนดเปน็ นโยบายท่ีชัดเจนจากเจ้าของโรงงาน ความปลอดภยั ในการปฏบิ ัตงิ าน 1. ผู้ปฏบิ ัติงานควรแต่งกายใหร้ ดั กมุ 2. ไมย่ กสิ่งของทม่ี นี ำ้ หนักมาก ๆ คนเดียว 3. ผู้ปฏบิ ัติงานควรล้างและเช็ดมอื ให้สะอาดก่อนทจี่ ะหยบิ เครือ่ งมือไปใช้ในการปฏิบัติงาน 4. ผู้ปฏิบัติงานไมค่ วรนำเคร่ืองมือที่มปี ลายแหลมคมมาใสใ่ นกระเปา่ เส้ือผ้าหรอื กระเป๋ากางเกง ในขณะปฏิบตั งิ าน 5. ในขณะทเี่ คร่ืองยนต์กำลังเดนิ เครือ่ งอยู่ ผู้ปฏิบัตงิ านไม่ควรนำเครอ่ื งมือ หรือส่วนหน่ึงส่วนใด ของ ร่างกายเข้าไปใกล้กับสายพานเครื่องยนต์พัดลมเครื่องยนตแ์ ละพลูเลย์เคร่ืองยนต์ 6. ผู้ปฏบิ ัติงานไมค่ วรเปดิ ฝาหม้อน้ำ ในขณะที่เครื่องยนต์กำลังร้อนจัด 7. ทกุ ครง้ั ก่อนทจ่ี ะสตารท์ เครื่องยนต์ ควรตรวจสอบดูว่า ชิน้ สว่ นต่าง ๆ ของเคร่ืองยนต์อยู่ในสภาพที่ แขง็ แรงและพรอ้ มทีจ่ ะใช้งานหรอื ไม่ 8. ผู้ปฏิบัตงิ านไมค่ วรนำ เครื่องมือที่ชำรุดมาใช้งาน 9. ในขณะที่กำลังปฏบิ ัติงาน ไม่ควรสูบบหุ รี่หรือนำไฟเข้ามาใกล้กับน้ำมันเชื้อเพลิง 10. ผู้ปฏบิ ัตงิ านไม่ควรหยอกล้อกนั หรือเลน่ กันในขณะท่กี ำลังปฏิบัติงาน ผู้ปฏบิ ัติงานควรใช้ เคร่ืองมือให้ เหมาะสมกบั งาน สรปุ หลักความปลอดภยั เป็นหวั ใจของการทำงาน โดยเฉพาะงานทเี่ ก่ยี วกับเครอื่ งจักรกล ผู้เป็นช่าง จะตอ้ ง เพมิ่ ความระมัดระวังเปน็ พิเศษ จะประมาทเลินเล่อไม่ได้เพราะนอกจากงานจะเสีย และเคร่อื งมือ เคร่ืองใชจ้ ะพงั แล้ว ผู้ทำงานอาจได้รับอนั ตรายได้ ความปลอดภัยเป็นความปรารถนาดขี องทุกคนในโรงงาน การทจ่ี ะทำงานให้ ได้ผลดแี ละปลอดภัยนั้น ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับการปฏิบัตติ ามกฎ และระเบยี บของโรงงาน ตลอดทั้งการใช้เคร่ืองมือ ให้ ถูกต้องตามวธิ ีการ

11 รายการเอกสารอา้ งอิงเพิ่มเติม - ข้อมูลเพิ่มเตมิ จากอินเตอรเ์ น็ต

12 ใบแบบฝึกหัด รหัสวิชา 20101-2001 ชื่อวิชา งานเครือ่ งยนตแ์ กส๊ โซลนี ชอื่ หน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน หวั ขอ้ เร่อื ง/งาน ความปลอดภยั ในการทำงาน เวลา 10 นาที ------------------------------ ตอนท่ี 1 คำส่ัง จงตอบคำถามต่อไปน้ีใหถ้ ูกต้องและสมบูรณท์ ี่สดุ 1. อบุ ตั ิภยั หมายความ ว่า อะไร ............................................................................................................................. .......................................... ......................................................................................... .............................................................................. ............................................................................................................. ........................................................ 2. หลกั ความปลอดภยั ในการปฏิบตั งิ านมีอะไรบ้าง ............................................................................................................................. ........................................ ..................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................................ 3. สาเหตุของอบุ ตั เิ หตุและอุบัติภยั จากสภาพแวดล้อมคอื อะไร ............................................................................................................................. ........................................ .............................................................................................................................................. ....................... ........................................................................................................... .......................................................... 4. จงบอกวิธกี ารป้องกนั อุบตั เิ หตุมา 5 ข้อ ............................................................................................................................. ........................................ ............................................................................................................................. ......................................... ...................................................................................................................................................................... ........................................................................................................ .............................................................. ........................................................................................................ .............................................................. 5. การป้องกนั อุบัตภิ ยั จากเครื่องจักรมอี ะไรบ้าง ............................................................................................................................. ........................................ ......................................................................................... ............................................................................. ............................................................................................................................. ....................................... .......................................................................................................................................... ..........................

13 ใบเฉลยแบบฝกึ หัด ชื่อวิชา งานเครื่องยนต์แก๊สโซลนี เวลา 5 นาที รหสั วิชา 20101-2001 ชื่อหน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน หัวข้อเรอื่ ง/งาน ความปลอดภยั ในการทำงาน ------------------------------ ตอนที่ 1 คำส่ัง จงตอบคำถามต่อไปนี้ใหถ้ ูกต้องและสมบรู ณ์ท่ีสุด 1. อุบัตภิ ัย หมายความ ว่า อะไร เหตุการณ์ทวั่ ๆไปทีเ่ กิดขึ้นโดยไม่ได้คาดฝนั หรอื คาดคิดมาก่อนโดยไม่ได้เจตนาให้เกดิ ข้ึน จนทำให้เกดิ ความเสยี หายตอ่ ทรัพย์สินและเป็นอนั ตรายตอ่ รา่ งกายสภาพจติ ใจ หรืออาจจะทำใหส้ ญู เสียชวี ติ ด้วย 2. หลกั ความปลอดภัยในการปฏิบัตงิ านมอี ะไรบ้าง 1. ปฏบิ ัติงานผจู้ ะตอ้ งใหก้ ารยอมรบั และปฏิบตั ิตามกฎความปลอดภยั ทโ่ี รงงานกำหนดไว้อย่าง เคร่งครัด 2. ผู้ปฏบิ ัตงิ านจะตอ้ งปฏิบัตงิ านอยา่ งถูกต้องตามข้ันตอน หากไม่รู้หรือยังไมเ่ ข้าใจใน เรื่อง เหล่าน้ันควร สอบถามผู้ควบคุมงาน หรือสอบถามครูฝึกทันที 3. ผ้ปู ฏบิ ตั ิงานจะต้องมีการใช้เคร่อื งมือให้ถกู วธิ ีถูกขนาดกับงาน และเหมาะสมกับงานทีป่ ฏบิ ัติ 4. ผูป้ ฏบิ ัติงาน ควรแต่งกายให้ถูกต้องตามกฎระเบยี บของโรงงานหรือสถานศกึ ษากำหนดไว้ 5. ผู้ปฏบิ ัติงานควรหลกี เล่ียงการใชอ้ ุปกรณ์เคร่ืองมือ หรอื เครือ่ งจักรท่มี ีการชำรดุ สึกหรอมาก หรืออยู่ใน สภาพไม่เหมาะสมทีจ่ ะใช้งาน 3. สาเหตขุ องอบุ ตั ิเหตุและอบุ ัติภยั จากสภาพแวดล้อมคือ อะไร โรงงานไมม่ ีความพร้อมในการปฏบิ ัตงิ านท่กี ่อให้เกิดความปลอดภัยตอ่ ผปู้ ฏิบัตงิ าน ตัวอย่าง เชน่ แสง สว่างไม่เพียงพอโรงงานมีความคับแคบ มเี สยี งดัง มีฝุน่ ละออง อากาศถ่ายเทไม่สะดวก พื้นท่ใี นการ ปฏิบัติงานไมม่ ี ความแข็งแรง เคร่ืองมือเคร่ืองจักรอุปกรณ์ตา่ ง ๆ ชำรดุ เสียหาย ไมม่ ีอปุ กรณป์ อ้ งกันอบุ ตั ิภยั ไม่มีระบบป้องกัน รักษาความปลอดภัยในโรงงาน อุปกรณ์ทเ่ี กี่ยวกบัไฟฟ้าไม่ได้ตามมาตรฐาน 4. จงบอกวิธกี ารป้องกนั อุบตั เิ หตุมา 5 ข้อ - การวิจยั ทางเทคนคิ เป็นการศึกษาวิจยั คณุ สมบัติของวัสดุต่าง ๆ - โครงสร้างการใช้งานเครื่องมอื - เครื่องจักรผลต่อความปลอดภัยของคนงาน - การวจิ ยั ทางสถติ เิ ปน็ การศึกษาและรวบรวมข้อมูลและวิจยั การเกิดอบุ ัติเหตุเพื่อทราบสาเหตทุ ่ี แทจ้ รงิ ของการเกิดอบุ ัติเหตุ - การฝึกอบรม ก่อนทผ่ี ู้ปฏิบัตงิ านจะเข้ารบั หน้าท่คี วรได้รบั การฝกึ อบรมเพื่อให้ทำงานได้อย่าง ปลอกภัย

14 5. การป้องกนั อุบัตภิ ยั จากเครื่องจักรมอี ะไรบ้าง - ศึกษาเคร่อื งมือการใช้เครือ่ งจักรกลก่อนการใช้งาน - ผู้ปฏิบัตงิ านจะตอ้ งปฏบิ ัติงานกบั เครื่องจักรกลด้วยความระมัดระวัง - ทำความสะอาดเคร่ืองจักรกลอย่างสมำ่ เสมอ - ตรวจสอบและบำรงุ รักษาเครื่องจักรกลเป็นประจำ - ผู้ปฏบิ ัตงิ านควรใช้อปุ กรณป์ ้องกันอนั ตรายจากเคร่ืองจักรกล

แบบทดสอบ 15 รหสั วชิ า 20101-2001 ชื่อวชิ า งานเครอื่ งยนต์แกส๊ โซลนี ช่ือหน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน เวลา 10 นาที หัวขอ้ เรอื่ ง/งาน ความปลอดภัยในการทำงาน ------------------------------ คำสงั่ จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สดุ 1. ข้อใดต่อไปนี้ ให้ความหมายของคำวา่ ความปลอดภัยไดถ้ ูกต้องทสี่ ดุ ก. การไว้ผมยาวรุงรงั ในขณะปฏิบัตงิ าน ข. การปราศจากหรือพ้นจากอุบัตเิ หตทุ ี่อาจจะเกิดข้ึน ค. การปฏิบตั งิ านดา้ นความประมาท ง. การสบู บุหรีใ่ กล้วตั ถุไวไฟ 2. อบุ ตั เิ หตหุ มายถึง ก. เหตุการณก์ ำลังจะเกิดขึ้น ข. เหตกุ ารณ์ท่ีคาดการณ์ล่วงหน้า ค. เหตุการณ์ไมไ่ ด้คาดหมาย ง. เหตุการณ์ทก่ี ำหนดไว้ 3. สาเหตุของอุบตั เิ หตทุ ส่ี ำคัญทส่ี ดุ คอื ก. คน ข. ภัยธรรมชาติ ค. เครอ่ื งมือเคร่ืองจักร ง. สภาพแวดล้อม 4. สาเหตทุ ีท่ ำใหเ้ กดิ อบุ ัตเิ หตุมีอยู่ด้วยกนั กี่สาเหตุ ก. 1 สาเหตุ ข. 2 สาเหตุ ค. 3 สาเหตุ ง. 4 สาเหตุ 5.ข้อใดไม่ใช่อบุ ัตเิ หตุท่ีเกิดจากการปฏบิ ัตงิ านในโรงงาน ก. การระเบิดของสารเคมี ข. การขนส่งและการเคล่ือนย้าย ค. การเดนิ หรือวิ่ง รับส่งเอกสาร ง. อบุ ัติเหตทุ ีเ่ กีย่ วกบั อัคคภี ัย

แบบทดสอบ(ต่อ) 16 รหัสวชิ า 20101-2001 ชื่อวชิ า งานเครือ่ งยนต์แกส๊ โซลนี ชื่อหน่วย ความปลอดภยั ในการทำงาน เวลา 10 นาที หัวข้อเร่อื ง/งาน ความปลอดภัยในการทำงาน ------------------------------ 6. ขอ้ ใดคือ พฤตกิ รรมของมนุษย์ทก่ี ่อให้เกดิ ความไมป่ ลอดภัย ก. ร่างกายอ่อนเพลยี ข. มนึ เมา ค. ประมาท ง. ถกู ทุกข้อ 7. นิสัยอยา่ งหนึ่งที่ก่อให้เกิดอุบัตเิ หตคุ ือ ก. นิสัยชอบเสย่ี ง ข. โกรธง่าย ค. เกบ็ ตวั ง. เหน็ แก่ตวั 8. นโยบายความปลอดภัยควรมลี ักษณะอย่างไร ก. รกั ษาความปลอดภัยได้จริง ข. ให้ทุกฝา่ ยทุกคนเป็นผู้กำหนดนโยบาย ค. ชัดเจน เขา้ ใจง่าย ง. ถูกทกุ ขอ้ 9. วธิ ีการปอ้ งกนั อุบัตเิ หตุท่ดี ีทส่ี ุดคือ ก. มสี ถานพยาบาลทีด่ ี ข. อปุ กรณต์ ่าง ๆ พร้อม ค. ค่าตอบแทน และคา่ ชดเชยสงู ง. ระบบปอ้ งกนั ทดี่ ี 10. การปอ้ งกนั อุบัตภิ ยั จากไฟฟ้าควรปฏิบัตอิ ย่างไร ก. เลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟา้ ตามทีต่ อ้ งการ ข. ตดิ ต้ังอปุ กรณ์ไฟฟา้ ใหช้ ัดเจน ค. ตรวจสอบการชำรุดของอุปกรณ์ไฟฟ้าอย่างสมำ่ เสมอ ง. ไมค่ วรติดต้ังอปุ กรณต์ ิดวงจรไฟฟ้า

ใบเฉลยแบบทดสอบ 17 รหสั วชิ า 20101-2001 ช่ือวชิ า งานเครอ่ื งยนต์แกส๊ โซลนี ช่อื หน่วย ระบบไอดีและระบบไอเสียของเคร่อื งยนตแ์ ก๊สโซลนี เวลา 5 นาที หัวขอ้ เร่ือง/งาน ระบบไอดีของเครือ่ งยนตแ์ กส๊ โซลีน ------------------------------ แบบเฉลยแบบทดสอบ ตอนท1่ี ค าส่งั จงท าเคร่ืองหมายกากบาท (X) ค าตอบทถ่ี ูกตอ้ งท่สี ดุ เพยี งขอ้ เดยี ว 1. ข 2. ค 3. ก 4. ข 5. ค 6. ง 7. ก 8. ค 9. ง 10. ค

18 ใบงานท่ี 1 รหัสวิชา 20101-2001 ชื่อวชิ า งานเคร่อื งยนต์แก๊สโซลนี ชอ่ื หน่วย ความปลอดภัยในการทำงาน หวั ข้อเรื่อง/งาน ความปลอดภัยในการทำงาน เวลา 5.30 ช่ัวโมง ------------------------------ 1. จุดประสงค์เชงิ พฤติกรรม เพอ่ื ใหน้ ักเรียนสามารถ 1.1 กำหนดเครื่องหมายแสดงความปลอดภยั ตามมาตรฐานไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง 1.2 บอกความหมายของเครอ่ื งหมายแสดงความปลอดภัยตามมาตรฐานได้อยา่ งถกู ตอ้ ง 1.3 ออกแบบการใช้เครื่องหมายแสดงความปลอดภัยได้อย่างเหมาะสม 1.4 ปฏบิ ตั งิ านดว้ ยความรอบคอบ และความปลอดภัย 2. สมรรถนะ กำหนดเครื่องหมายแสดงความปลอดภัย ตามมาตรฐานทรี่ ับการรับรอง 3. เครื่องมือ วสั ดุ และอปุ กรณ์ 3.1 ปากกาสีตา่ งๆ 3.2 ไมบ้ รรทัดหรือไม้โปรแทกเตอร์ 4. ลำดบั ขน้ั การปฏิบัติงาน 4.1 สำรวจเคร่ืองหมายความปลอดภัย สำรวจภายในแผนกวิชาชา่ งยนต์ เพอ่ื หาเครื่องหมายแสดงความ ปลอดภยั ท่ี เคร่อื งหมายความปลอดภยั ที่พบ ความหมายของความปลอดภัยที่พบ 1 ห้ามสูบบหุ รีใ่ นบริเวณทีต่ ิดตั้งเครือ่ ง หมายความ ปลอดภัย 2 3 4 5

ท่ี เครื่องหมายความปลอดภัยที่พบ 19 6 ความหมายของความปลอดภัยที่พบ 7 8 9 10 4.2 การออกแบบเคร่ืองหมายความปลอดภยั สำรวจภายในแผนกวิชาชา่ งยนตใ์ นบริเวณทีย่ ังไม่มีเคร่ืองหมาย ความปลอดภยั และออกแบบ เครอ่ื งหมายแสดงความปลอดภัยที่ควรจะมีในบรเิ วณดงั กลา่ ว ท่ี บรเิ วณท่ยี ังไมม่ ีเคร่ืองหมายแสดงความปลอดภัย เครอ่ื งหมายแสดงความปลอดภัยทค่ี วรจะมี 1 ความหมาย ให้ระวงั อันตรายทีเ่ กดิ จากกรด แบตเตอรี่ 2 3 4

ท่ี บริเวณทย่ี งั ไมม่ ีเครื่องหมายแสดงความปลอดภัย 20 5 เครอ่ื งหมายแสดงความปลอดภัยทคี่ วรจะมี 6 7 8 9 10