การบัญชีตั๋วเงิน-หน่วย-11

งบพสิ ูจนย์ อดเงินฝากธนาคาร (Bank Reconciliation) 1. ความหมายงบพิสูจนย์ อดเงินฝากธนาคาร (Bank Reconciliation) เป็นรายงานที่อธิบายใหท้ ราบถึงสาเหตุที่ทาใหเ้ กิดขอ้ แตกต่างระหวา่ งยอดเงินฝากธนาคารตามใบแจง้ ยอดเงินจากธนาคาร (Bank Statement)กบั ยอดเงินฝากธนาคารตามสมุดบญั ชีเงินสดของกิจการ 2. ประโยชนใ์ นการจดั ทางบพสิ ูจนย์ อดเงินฝากธนาคาร (1) เป็นการควบคุมภายในที่ดีเก่ียวกบั การรับจ่ายเงินสดและรายการเทียบเทา่ เงินสดเพราะเป็นการตรวจสอบกระทบยอดระหวา่ งเงินฝากธนาคารตามใบแจง้ ยอดธนาคาร (Bank Statement) กบั สมุดบญั ชีเงินสดของกิจการทุกวนั สิ้นเดือน (2) ทาใหก้ ิจการทราบสาเหตุท่ีทาใหย้ อดเงินฝากธนาคารคงเหลือในสมุดบญั ชีของกิจการกบั ใบแจง้ ยอดธนาคารแตกตา่ งกนั เพราะอะไร (3) ทาใหท้ ราบรายการที่แตกตา่ งและบนั ทึกรายการผดิ พลาดซ่ึงจะตอ้ งแกไ้ ขใหถ้ ูกตอ้ ง (4) ทาใหท้ ราบรายการที่เกิดข้ึนแลว้ แต่ยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกรายการซ่ึงตอ้ งปรับปรุงรายการบญั ชีให้ถูกตอ้ ง (5) การแกไ้ ขและปรับปรุงรายการท่ีแตกตา่ งทาใหท้ ราบยอดเงินฝากธนาคารคงเหลือท่ีถูกตอ้ ง 3. ลาดบั ข้นั ตอบการทางบพิสูจน์ยอดเงินฝากธนาคาร (1) เปรียบเทียบยอดดุลตน้ งวดในสมุดเงินสดกบั ใบแจง้ ยอดเงินฝากของธนาคารวา่ ตรงกนั หรือไม่ตรงกนั ก็ใหไ้ ปดูงบพสิ ูจน์ยอดเงินฝากธนาคารเมื่องวดที่แลว้ วา่ มีรายการใดบา้ งท่ีไดน้ ามาปรับปรุงกระทบยอดตรงกนั แลว้ รายการใดที่ยงั คา้ งอยู่ (2) เทียบรายการสมุดเงินสดกบั ใบแจง้ ยอดเงินฝากธนาคารท้งั ดา้ นเดบิตและเครดิต โดย (ก) ดา้ นเดบิตของสมุดเงินสดเทียบกบั ดา้ นเครดิตของใบแจง้ ยอดธนาคาร (ข) ดา้ นเครดิตของสมุดเงินสดเทียบกบั ดา้ นเดบิตของใบแจง้ ยอดธนาคาร รายการใดท่ีตรงกนั ใหท้ าเคร่ืองหมายกากบั ไวข้ า้ งหลงั จานวนเงิน รายการใดไมต่ รงกนั กไ็ มต่ อ้ งทาเคร่ืองหมายกากบั (ค) เมื่อเทียบรายการสมุดเงินสดกบั ใบแจง้ ยอดเงินฝากธนาคารตามขอ้ (2) แลว้ จะทาให้ทราบขอ้ แตกตา่ งจากรายการท่ีไม่มีเครื่องหมายกากบั ใหน้ ารายการแตกต่างน้ีมาหาสาเหตุจดั ทางบพิสูจน์ยอดเงินฝากธนาคาร 4. การทางบพสิ ูจนย์ อดเงินฝากธนาคารมี 2 วธิ ี คือ (1) วธิ ีท่ี 1 วธิ ีหายอดที่ถูกตอ้ ง การทางบพิสูจนย์ อดเงินฝากธนาคารตามวธิ ีน้ี เป็ นการวิเคราะห์หาสาเหตุที่ทาใหย้ อดคงเหลือเงินฝากธนาคารท้งั 2 ฝ่ ายไมเ่ ท่ากนั โดยทาการวิเคราะห์หารายการและขอ้ ผดิ พลาดของท้งั 2 ฝ่ าย และทาการปรับยอดท้งั 2 ฝ่ ายใหไ้ ดย้ อดที่ถูกตอ้ งดงั น้ี (ก) ปรับจากยอดคงเหลือในใบแจง้ ยอดเงินฝากธนาคาร (Bank Statement)

ธนาคาร ยอดท่ีถูกตอ้ ง (ข) ปรับจากยอดคงเหลือในสมุดเงินสดของกิจการใหเ้ ป็ นยอดคงเหลือท่ีถูกตอ้ ง กิจการ ยอดที่ถูกตอ้ ง (2) วธิ ีท่ี 2 วธิ ีปรับยอดฝ่ ายหน่ึงไปหายอดคงเหลือของอีกฝ่ ายหน่ึง โดยต้งั ยอดฝ่ ายใดฝ่ ายหน่ึงและนารายการท่ีแตกตา่ งมาปรับกบั ยอดท่ีต้งั ไวน้ ้นั ซ่ึงหลงั จากปรับยอดแลว้ จะเท่ากบั ยอดคงเหลือของอีกฝ่ ายหน่ึงดงั น้ี (ก) ปรับจากยอดคงเหลือในใบแจง้ ยอดธนาคารใหเ้ ท่ากบั ยอดคงเหลือในสมุดเงินสดของกิจการ ธนาคาร กิจการ (ข) ปรับจากยอดคงเหลือในสมุดเงินสดของกิจการใหเ้ ท่ากบั ยอดคงเหลือในใบแจง้ ยอดธนาคาร กิจการ ธนาคาร5. การวเิ คราะห์สาเหตุท่ีแตกตา่ งเพ่อื จดั ทางบพิสูจน์ยอดเงินฝากธนาคาร โดยปกติทุกวนั สิ้นงวดบญั ชีของธนาคาร ธนาคารจะส่งเอกสารมาใหเ้ จา้ ของบญั ชีเงินฝากเพอ่ื แสดงรายละเอียดการฝากและการถอนเงินตลอดงวดบญั ชี ซ่ึงเรียกวา่ ใบแจง้ ยอดเงินฝากธนาคาร (Bank Statement) สาเหตุที่ทาใหเ้ กิดความแตกตา่ งมี 2 สาเหตุคือ (ดุษฎี สงวนชาติ และคณะ. 2552 : 16) (1) ความแตกตา่ งดา้ นเวลา (Time Tag) เช่น ธนาคารบนั ทึกรายการที่เกิดข้ึนแลว้ แตก่ ิจการยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชีเนื่องจากยงั ไมท่ ราบวา่ มีรายการเกิดข้ึน หรือกิจการบนั ทึกบญั ชีแลว้ แตธ่ นาคาร บนั ทึกบญั ชีใหไ้ ม่ทนั (2) ความผดิ พลาด (Errors) ฝ่ ายใดฝ่ ายหน่ึงเกิดความผิดพลาดในการบนั ทึกรายการหรือการ บนั ทึกตวั เลขผดิจากสาเหตุดงั กล่าวจึงสรุปรายการท่ีทาใหย้ อดคงเหลือตามใบแจง้ ยอดของธนาคารแตกต่างจากยอดคงเหลือตามใบแจง้ ยอดของธนาคารแตกตา่ งกบั ยอดคงเหลือตามสมุดบญั ชีเงินสดของกิจการมีดงั น้ี1. รายการท่ีกิจการบนั ทึกแลว้ แตธ่ นาคารยงั ไม่ไดบ้ นั ทึก ไดแ้ ก่ รายการ อธิบายรายการและสาเหตุทแ่ี ตกต่าง การวเิ คราะห์ ด้านกจิ การ ด้านธนาคาร1. เงินฝากระหวา่ งทาง (Deposit in เงินฝากท่ีกิจการนาฝากแลว้ ภายในวนั สิ้นเดือนแต่ บนั ทึกแลว้ ยอด ไม่ไดบ้ นั ทึกtransit) ฝากชา้ ไปในช่วงท่ีธนาคารปิ ดรับเช็คแลว้ ดงั น้นั ใน เป็นบวก ยอดเงินฝาก ใบแจง้ ยอดธนาคารในเดือนน้นั ไม่ไดแ้ สดงยอดเงิน ยอดเงินฝาก นอ้ ยกวา่ กิจการ ฝากจานวนน้ีทาใหย้ อดเงินฝากทางดา้ นธนาคารต่า สูงข้ึน เป็ นยอดหกั กวา่ ดา้ นกิจการ (รายการน้ีเป็ นความแตกต่างดา้ นเวลา) (+ ✓) (-X)

รายการ อธิบายรายการและสาเหตุทแี่ ตกต่าง การวเิ คราะห์2. เช็คท่ีสัง่ จา่ ย กิจการออกเช็คใหผ้ ูร้ ับเงินและบนั ทึกรายการ ด้านกจิ การ ด้านธนาคารแลว้ แตผ่ ูร้ ับยงั มิได้ จ่ายเงินในสมุดเงินสดแต่ผรู้ ับเช็คยงั ไม่ไดน้ าเช็คไปนาไปขอข้ึนเงิน ขอข้ึนเงินกบั ธนาคารในเดือนที่สงั่ จา่ ย ตาม บนั ทึกแลว้ ยอด ไมไ่ ดบ้ นั ทึก(Out Standing กฎหมายเช็คมีอายุ 6 เดือน นบั ต้งั แต่วนั ท่ีออกเช็คCheck) ทาใหย้ อดเงินฝากทางดา้ นธนาคารสูงกวา่ ดา้ น เป็นลบยอดเงิน ยอดเงินฝากตาม(เช็คคา้ งจา่ ย) กิจการ (รายการน้ีเป็นความแตกตา่ งดา้ นเวลา) ฝากต่าลง ใบแจง้ ยอดของ3. กิจการบนั ทึก กิจการบนั ทึกจานวนเงินในบญั ชีผดิ โดยบนั ทึกมากบญั ชีผดิ ลงรายการ ไปหรือนอ้ ยไปในขณะท่ีธนาคารบนั ทึกรายการ (-✓) ธนาคารสูงกวา่เงินฝากบญั ชีสูงไป/ ถูกตอ้ ง เช่น กิจการนาเช็คฝากเขา้ ธนาคารจานวนหรือลงรายการเงิน 1,211 บาท แตบ่ นั ทึกรายการเป็น 2,111 บาท กิจการฝากต่าไป บนั ทึกสูงไป 900 บาท รายการดา้ นเดบิต (Dr) ของ กิจการสูงกวา่ ธนาคาร (+X)รายการ หรือถา้ กิจการลงรายการเงินฝากต่าไปจาก 1,211 บาท บนั ทึกเป็น 211 บาท เงินฝากต่าไป 1,000 บาท บนั ทึกบญั ชีสูง บนั ทึกรายการ4. กิจการบนั ทึก การบนั ทึกรายการดา้ นเดบิต (Dr) ต่ากวา่ ดา้ นธนาคาร ไป ยอดเงินฝาก ถูกตอ้ ง ยอดเงินบญั ชีผดิ ลงรายการ สูงกวา่ ธนาคาร ฝากถูกตอ้ งแต่หกั บญั ชีสูงไปหรือ อธิบายรายการและสาเหตุที่แตกต่าง (+X) ต่ากวา่ กิจการต่าไป (-✓) เช่น กิจการออกเช็คส่งั จา่ ยจานวน 6,990 บาท แต่ บนั ทึกบญั ชีต่า บนั ทึกรายการ ลงบญั ชีเป็น 9,990 บาท บนั ทึกรายการหกั สูงไป ไปยอดเงินฝาก ถูกตอ้ ง ยอดเงิน 3,000 บาท ในเดือนเดียวกนั ธนาคารไดร้ ับเช็คหกั ต่ากวา่ ธนาคาร ฝากเพิม่ ข้ึน บญั ชีถูกตอ้ ง ยอดเงินฝากในกิจการลงรายการหกั (-X) (+✓) ดา้ นเครดิต (Cr) มากไป ทาใหส้ มุดบญั ชีเงินสดมี การวเิ คราะห์ ยอดเงินฝากคงเหลือต่ากวา่ ธนาคาร ดา้ นกิจการ ดา้ นธนาคาร หรือกิจการบนั ทึกบญั ชีเป็น 6,690 บาท ซ่ึงต่าไป บนั ทึกบญั ชีหกั บนั ทึกรายการ 300 บาท ในเดือนเดียวกนั ธนาคารไดร้ ับเช็คหกั สูงไปยอดเงิน ถูกตอ้ ง ยอดเงิน บญั ชีถูกตอ้ งทาใหย้ อดเงินฝากทางดา้ นกิจการสูง ฝากต่า ฝากสูงกวา่ กวา่ ธนาคาร (-X) กิจการ (รายการน้ีเป็นความแตกตา่ งจากความผดิ พลาด) (+✓) บนั ทึกบญั ชีต่า บนั ทึกรายการ ไป ยอดเงินฝาก ถูกตอ้ ง ยอดเงิน สูง ฝากลดลง (+X) (-✓)

2. รายการที่ธนาคารบนั ทึกแลว้ แตก่ ิจการยงั ไมไ่ ดบ้ นั ทึก รายการ อธิบายรายการและสาเหตุทแ่ี ตกต่าง การวเิ คราะห์1. กิจการให้ ด้านกจิ การ ด้านธนาคารธนาคารเรียกเกบ็เงินตามตว๋ั พร้อม เมื่อธนาคารเรียกเก็บเงินตามตวั๋ พร้อมดอกเบ้ียได้ ยงั ไมไ่ ดบ้ นั ทึก บนั ทึกรายการดอกเบ้ีย แลว้ นาเงินเขา้ บญั ชีทนั ทีแตก่ ิจการยงั ไมท่ ราบ บญั ชีทาให้ ถูกตอ้ ง ยอดเงิน2. ค่าธรรมเนียมธนาคาร (Bank จนกวา่ ไดร้ ับรายงาน (ใบแจง้ ยอด) จากธนาคาร ยอดเงินฝากต่า ฝากเพมิ่ ข้ึนService Charge) (รายการน้ีเป็นความแตกตา่ งดา้ นเวลา) กวา่ ธนาคาร (+✓)3. เช็คคืน(N.S.F.:Not (-X)Sufficient Funds)หรือเช็คขาดความ ธนาคารคิดคา่ ธรรมเนียมต่าง ๆ จากกิจการที่เป็น ยงั ไม่ไดบ้ นั ทึก บนั ทึกรายการเช่ือถือ(Dishonored เจา้ ของบญั ชีในกรณีท่ีเจา้ ของบญั ชีขอใหธ้ นาคาร บญั ชีทาให้ ถูกตอ้ งยอดเงินChecks) ทาธุรกรรมต่าง ๆ ให้ เช่น คา่ ธรรมเนียมในการเรียก ยอดเงินฝากสูง ฝากต่าลง เก็บเงินตามตว๋ั หรือคา่ ธรรมเนียมในการหกั คา่ กวา่ ธนาคาร (-✓) สาธารณูปโภคหรือค่าใชจ้ ่ายต่าง ๆ ของกิจการท่ีให้ (+X) ธนาคารหกั จากบญั ชีเงินฝากซ่ึงธนาคารจะ ดาเนินการหกั ค่าธรรมเนียมจากบญั ชีเงินฝากของ กิจการแลว้ แต่กิจการยงั ไม่หกั จนกวา่ จะไดร้ ับ รายงาน (ใบแจง้ ยอด) ของธนาคาร (รายการน้ีเป็นความแตกต่างดา้ นเวลา) เป็นรายการท่ีกิจการนาเช็คท่ีไดร้ ับจากลูกคา้ นาฝาก ไมไ่ ดบ้ นั ทึก ทารายการ เขา้ บญั ชีโดยบนั ทึก เดบิตบญั ชีเงินฝากธนาคารและ รายการยกเลิก ถูกตอ้ ง ไม่มีการ เครดิตลูกหน้ี แต่เช็คที่นาฝากธนาคารไมส่ ามารถ ยอดเงินฝากเดิม นาเงินเขา้ บญั ชี เกบ็ เงินนาเขา้ บญั ชีกิจการผนู้ าฝากไดเ้ น่ืองจาก ท่ีบนั ทึกเพ่ิม ยอดเงินฝากใบ ลูกหน้ีเจา้ ของเช็คมีเงินในบญั ชีไมเ่ พยี งพอ ธนาคาร ยอดไปแลว้ ทา ใบแจง้ ยอด จึงไม่นารายการน้ีบนั ทึกเขา้ บญั ชีทาใหย้ อดเงินฝาก ใหย้ อดเงินฝาก ธนาคารต่ากวา่ ธนาคารในใบแจง้ ยอดธนาคารและในสมุดเงินสด สูงกวา่ ธนาคาร (-✓) ของกิจการไมเ่ ทา่ กนั ดงั น้นั ทางดา้ นกิจการบนั ทึก (+X) รายการแลว้ ตอ้ งทาการยกเลิกรายการแตก่ ิจการจะ ทาการยกเลิกรายการเม่ือไดร้ ับรายงานจากธนาคาร (รายงานน้ีเป็นความแตกต่างดา้ นเวลา)

รายการ อธิบายรายการและสาเหตุทแ่ี ตกต่าง การวเิ คราะห์ ด้านกจิ การ ด้านธนาคาร4. กิจการให้ เมื่อธนาคารไดบ้ ริการจ่ายเงินตามรายการคา่ ใชจ้ ่าย ยงั ไม่บนั ทึก บนั ทึกรายการธนาคารหกั บญั ชี ดงั กล่าวจะทาการหกั ออกจากบญั ชีเงินฝากของ รายการทาให้ หกั บญั ชีแลว้เงินฝากของกิจการ กิจการแตก่ ิจการจะยงั ไมท่ ราบจนกวา่ ไดร้ ับใบแจง้ ยอดเงินฝากสูง ยอดเงินฝากเป็นค่าใชจ้ ่ายตา่ ง ๆ ยอดจากธนาคารจึงทาใหย้ อดเงินฝากในสมุดบญั ชี กวา่ ธนาคาร ต่าลงบางรายการ เช่น เงินสดของกิจการไม่เท่ากบั รายงานใบแจง้ ยอดของ (+X) (-✓)การจา่ ยค่าน้า ค่าไฟ ธนาคารค่าโทรศพั ทแ์ ทน (รายการน้ีมีความแตกตา่ งดา้ นเวลา)กิจการ หรือจ่ายเงินตามตว๋ั จ่ายพร้อมดอกเบ้ียจ่าย5. ธนาคารบนั ทึก - รายการท่ีธนาคารนาเช็คของผอู้ ่ืนเขา้ บญั ชีเงินฝาก - ไม่บนั ทึก - บนั ทึกรายการผดิ บญั ชี ของกิจการทาใหย้ อดเงินฝากในใบแจง้ ยอดของ บญั ชียอดเงิน เพิม่ ยอดเงินฝาก ธนาคารสูงกวา่ สมุดเงินสดของกิจการ สาเหตุจาก ฝากถูกตอ้ งแลว้ ผดิ บญั ชี การผดิ พลาดอาจเนื่องจากมีชื่อบญั ชีคลา้ ยกนั (-✓) (+X) - รายการท่ีธนาคารนาเช็คของผอู้ ื่นมาหกั บญั ชีของ - ไมบ่ นั ทึก - บนั ทึกรายการ กิจการทาใหย้ อดเงินฝากในใบแจง้ ยอดของธนาคาร บญั ชียอดเงิน หกั ยอดเงินฝาก ต่ากวา่ สมุดเงินสดของกิจการ ฝากถูกตอ้ งแลว้ ผดิ บญั ชี (รายการน้ีเป็นความแตกตา่ งจากความผดิ พลาด) (+✓) (-X)6. ธนาคารบนั ทึก ธนาคารบนั ทึกตวั เลขผดิ พลาดโดยบนั ทึกจานวนจานวนเงินผดิ เงินมากไปหรือนอ้ ยไปซ่ึงกิจการไมท่ ราบ เช่น - เช็คสั่งจ่ายจานวนเงินท่ีถูกตอ้ ง คือ 9,590 บาท แต่ - กิจการบนั ทึก - บนั ทึกรายการ ธนาคารบนั ทึกหกั เป็ น 5,990 บาท ธนาคารหกั ต่า รายการหกั หกั บญั ชีต่าไป ไป 3,600 บาท กิจการไม่ทราบจนกวา่ จะไดร้ ับใบ ถูกตอ้ งทาให้ ยอดเงินฝาก แจง้ ยอดจากธนาคาร ยอดเงินฝากต่า คงเหลือสูงกวา่ กวา่ กิจการ (-✓) (+X) - เช็คสง่ั จา่ ยจานวนเงินท่ีถูกตอ้ ง คือ 9,590 บาท แต่ - กิจการบนั ทึก - บนั ทึกรายการ ธนาคารบนั ทึกหกั เป็ น 9,990 บาท ธนาคารหกั สูง รายการหกั หกั บญั ชีสูงไป ไป 400 บาท กิจการไมท่ ราบจนกวา่ ไดร้ ับรายงาน ถูกตอ้ งทาให้ ยอดเงินฝาก ใบแจง้ ยอดจากธนาคาร ยอดเงินฝากสูง คงเหลือต่ากวา่ กวา่ กิจการ (+✓) (-X)

คาอธิบายสัญลกั ษณ์หรือเคร่ืองหมายทใี่ ช้ในการวเิ คราะห์ 1. เครื่องหมาย + หมายถึง รายการบวกเพิม่ /ยอดเพิม่ ข้ึน 2. เครื่องหมาย – หมายถึง รายการหกั ออก/ยอดลดลง 3. เคร่ืองหมาย ✓ หมายถึง รายการที่ถูกตอ้ ง/บนั ทึกรายการถูกตอ้ งแลว้ 4. เคร่ืองหมาย X หมายถึง รายการที่บนั ทึกผดิ พลาด/ยงั ไมบ่ นั ทึกรายการ 5. เคร่ืองหมาย  หมายถึง จานวนเงินลดลง/ต่ากวา่ 6. เคร่ืองหมาย  หมายถึง จานวนเงินสูง/มากกวา่ 7. (+✓) หมายความวา่ บนั ทึกรายการเพมิ่ (+) ยอดเงินฝากถูกตอ้ ง (✓) มีจานวนสูงข้ึน () 8. (-✓) หมายความวา่ บนั ทึกรายการลดลง (-) ยอดเงินฝากถูกตอ้ ง (✓) มีจานวนต่าลง () 9. (-X) หมายความวา่ ยงั ไมไ่ ดบ้ นั ทึกรายการหรือบนั ทึกผดิ พลาด (X) ทาใหย้ อดเงินฝากต่า (-)ลดลง () 10. (+X) หมายความวา่ ยงั ไมบ่ นั ทึกรายการหรือบนั ทึกผดิ พลาด (X) ทาใหย้ อดเงินฝากเพม่ิ (+)สูงข้ึน () ตัวอย่างที่ 2.2 บริษทั แห่งหน่ึงไดร้ ับใบแจง้ ยอดธนาคาร (Bank Statement) ซ่ึงมียอดเงินฝากธนาคารคงเหลือ ณ 31 กรกฎาคม 25X8 จานวน 158,320 บาท ในขณะท่ียอดเงินฝากคงเหลือในสมุดเงินฝากของกิจการมีจานวน 181,840 บาท จากการเปรียบเทียบรายการในสมุดเงินสดของกิจการกบั ใบแจง้ ยอดธนาคารปรากฏวา่ มีรายการท่ีตรงกนั ดงั น้ี 1. เงินฝากระหวา่ งทางวนั ท่ี 31 กรกฎคม 25X8 จานวน 40,000 บาท 2. ธนาคารเกบ็ เงินตามตว๋ั รับ 12,000 บาท พร้อมดอกเบ้ีย 200 บาท 3. ธนาคารคิดคา่ ธรรมเนียมโดยหกั จากบญั ชีเงินฝาก จานวน 550 บาท 4. ธนาคารส่งคืนเช็คของลูกคา้ ที่เรียกเกบ็ เงินไม่ได้ จานวน 12,00 บาท 5. เช็คสัง่ จ่ายยงั ไม่ข้ึนเงิน เลขท่ี 08856 จานวน 5,950 บาท เลขที่ 08866 จานวน 9,570 บาท 6. ธนาคารนาเช็คผอู้ ื่นหกั บญั ชีเงินฝากของกิจการจานวน 9,560 บาท 7. กิจการนาเช็คเงินสดจานวน 19,590 บาท นาเขา้ บญั ชีเงินฝากธนาคาร ธนาคารบนั ทึกเป็น 19,950 บาท 8. กิจการรับเช็คจากลูกคา้ จานวน 10,650 บาท บนั ทึกเป็ น 16,500 บาท นาฝากเขา้ ธนาคารในวนั เดียวกนั 9. กิจการบนั ทึกจ่ายเช็คใหล้ ูกคา้ มากไป 1,800 บาท จานวนเงินท่ีถูกตอ้ ง 7,900 บาท 10. กิจการบนั ทึกรายการจา่ ยเงินตามเช็คนอ้ ยไป 10,000 บาท เช็คเลขท่ี 08860 มีจานวนที่ถูกตอ้ งคือ 21,120 บาท 11. ธนาคารคิดดอกเบ้ียเงินฝากเม่ือ 31 กรกฎาคม จานวน 4,560 บาท

ให้ทา งบพสิ ูจนย์ อดเงินฝากธนาคาร 1. วธิ ีหายอดที่ถูกตอ้ ง 2. วธิ ีปรับยอดธนาคารไปยงั กิจการ 3. วธิ ีปรับยอดกิจการไปยงั ธนาคาร ในที่น้ีจะนาเสนอการวิเคราะห์รายการท่ีแตกตา่ งตามแบบฟอร์มการวเิ คราะห์รายการและนาผลการวเิ คราะห์ไปจดั ทางบพิสูจน์ยอดเงินฝากธนาคารในรูปแบบของรายงานตอ่ ไปน้ี

แบบวเิ คราะห์รายการในการจดั ทางบพสิ ูจน์ยอดเงินฝากธนาคารณ วนั ท่ี 31 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 25X8 วเิ คราะห์รายการ หายอดทถี่ ูกต้อง ปรับยอดให้เท่ากัน ด้าน ด้าน รายการทแี่ ตกต่าง ธนาคาร กจิ การ ด้าน ด้าน ธนาคาร กจิ การ (1) (2)ยอดคงเหลือ ธนาคาร กจิ การ  (5)  (5)1. เงินฝากระหวา่ งทาง  -X +✓ (3) (4) กจิ การ ธนาคาร2. เช็คสง่ั จา่ ยยงั ไม่ไดน้ าไปข้ึนเงิน  +X -✓ 158,320 181,840 158,320 181,8403. ธนาคารคิดคา่ ธรรมเนียม  -✓ +X4. ธนาคารเก็บเงินตามตว๋ั และดอกเบ้ีย +✓ - +✓ -Xตว๋ั รับ +✓ -X + 40,000 + 40,000 -40,0005. ดอกเบ้ียเงินฝากธนาคาร6. ธนาคารคิดดอกเบ้ียเงินเบิกเกินบญั ชี +✓ -X -✓ -✓ +X7. ธนาคารหกั ค่าใชจ้ า่ ยตา่ ง ๆ ใหก้ ิจการ -✓ +X8. เช็คคืน (N.S.F.)  -✓ +X - 5,950 - - 5,950 + 5,950 -✓ +X9. ธนาคารนาเช็คผอู้ ื่นหกั ผิดบญั ชี  - 9,570 - 9,570 + 9,57010. ธนาคารนาเช็คผอู้ ื่นฝากเขา้ ผดิ บญั ชี -X +✓11. ธนาคารบนั ทึกดา้ นเครดิต (เงินฝาก) +X -✓ - -✓ +X -✓สูงไป  +X -✓ - 550 + 550 - 55012. ธนาคารบนั ทึกดา้ นเครดิต (เงินฝาก)ต่าไป -X +✓ - +✓ -X +✓13. ธนาคารหกั บญั ชี (เงินถอน) ต่าไป + 12,200 -12,200 +12,200 +X -✓14. ธนาคารหกั บญั ชีเงินถอนสูงไป -X +✓ - +✓ -X +✓15. กิจการบนั ทึกบญั ชีดา้ นเดบิต (เงิน -✓ +X + 4,560 - 4,560 + 4,560ฝาก) สูงไป  - -✓ +X -✓ - -✓ +X -✓ - -✓ +X -✓ - 12,000 + 12,000 - 12,000 +✓ - +✓ -X + 9,560 + 9,560 - 9,560 -✓ - -✓ +X -✓ - -✓ +X - 360 - 360 + 360 +✓ - +✓ -X -✓ - -✓ +X - 10,000 - 10,000 + 10,000 +✓ - +✓ -X - 5,850 + 5,850 - 5,850 - -✓ +X -✓

16. กิจการบนั ทึกบญั ชีดา้ นเดบิต (เงิน +✓ -X - +✓ -X +✓ฝาก) ต่าไป +✓ -X17. กิจการบนั ทึกหกั บญั ชีเครดิต (เงิน -✓ +X - + 1,800 - 1,800 + 1,800ถอน) สูงไป  +✓ -X +✓18. กิจการบนั ทึกหกั บญั ชีดา้ นเครดิต(เงินถอน) ต่าไป - -✓ +X -✓ รวมยอด ยอดท่ี ยอดที่ เทา่ กบั เท่ากบั ถูกตอ้ ง ถูกตอ้ ง ยอด ยอด 182,200 182,200 กิจการ ธนาคาร 181,840 158,320วธิ ีการ 1. ทาการวเิ คราะห์รายการที่แตกตา่ งในช่องธนาคารและช่องกิจการ (ช่อง 1 และ 2)2. ใส่ยอดคงเหลือดา้ นธนาคารและยอดคงเหลือของกิจการในช่องธนาคาร (ช่อง 3 และ 5) และช่องกิจการ (ช่อง 4 และ 6)3. วธิ ีหายอดท่ีถูกตอ้ งให้นาสัญลกั ษณ์ท่ีเป็นรายการถูก (✓) มาไวใ้ นช่องของธนาคารหรือกิจการท่ีทาผดิ หรือยงั ไม่บนั ทึกรายการ เช่นรายการที่ 1 เงินฝากระหวา่ งทาง ธนาคารยงั ไมบ่ นั ทึกรายการ (X) ทาใหย้ อดเงินฝากต่า (-)กิจการ แตท่ างดา้ นกิจการบนั ทึกแลว้ ยอดเงินฝากถูกตอ้ ง (+✓) โดย +40,000 บาท ทางดา้ นธนาคารรายการท่ี 2 ธนาคารเรียกเกบ็ เงินตามตว๋ั พร้อมดอกเบ้ียรับธนาคารบนั ทึกบญั ชีแลว้ (+✓)ทาใหย้ อดบญั ชีเงินฝากธนาคารที่ถูกตอ้ งเพิม่ ข้ึนแตก่ ิจการยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชีทาใหย้ อดเงินฝากธนาคารต่า(-X) แกไ้ ขใหถ้ ูกตอ้ งโดยเพ่ิมยอด (+✓) +12,200 บาท ในช่องกิจการ4. วธิ ีปรับจากยอดฝ่ ายหน่ึงไปยงั ยอดอีกฝ่ ายหน่ึง ถา้ ปรับจากยอดธนาคารมายอดกิจการใหย้ ดึ ถือรายการของกิจการเป็ นหลกั นน่ั คือถา้ รายการของกิจการถูก (✓) ตอ้ งทาถูกเหมือนกิจการ แตถ่ า้ กิจการทาผดิ (X) หรือยงั ไม่บนั ทึก ตอ้ งปรับยอดแกเ้ ป็น (X) หรือยงั ไม่บนั ทึกตามกิจการดว้ ย และถา้ ปรับจากยอดกิจการมายงั ยอดธนาคารใหย้ ดึ ถือรายการของธนาคารเป็นหลกั นนั่ คือถา้ รายการของธนาคารถูก (✓) ตอ้ งทาถูกเหมือนธนาคาร แต่ถา้ ธนาคารทาผดิ (X) หรือยงั ไมบ่ นั ทึก ตอ้ งปรับยอดแกเ้ ป็น (X) หรืยงั ไม่บนั ทึกตามธนาคารดว้ ย เช่นรายการท่ี 1 เงินฝากระหวา่ งทาง ธนาคารยงั ไม่บนั ทึกรายการ (X) ทาใหย้ อดเงินฝากต่ากวา่(-) กิจการ แต่ทางดา้ นกิจการบนั ทึกยอดแลว้ เงินฝากถูกตอ้ ง (+✓) 40,000 บาทดงั น้นั ปรับยอดจากทางดา้ นธนาคาร ยอดกิจการ จึงตอ้ งทารายการเพิม่ ยอดเงินฝาก(+✓) ทางดา้ นธนาคาร +40,000 บาท ใหเ้ ทา่ กบั ยอดกิจการ

และถา้ ปรับยอดจากทางดา้ นกิจการ ยอดธนาคาร ใหท้ ารายการลดยอดเงินฝาก (-X) ตามธนาคารโดย -40,000 บาท ใหเ้ ท่ากบั ยอดธนาคาร รายการที่ 3 ธนาคารคิดคา่ ธรรมเนียมจากกิจการ ซ่ึงธนาคารไดห้ กั จากเงินฝากของกิจการแลว้ แต่กิจการยงั ไม่ทราบจึงยงั ไมไ่ ดห้ กั ทาใหย้ อดธนาคารทางดา้ นธนาคารต่าไป (-✓) ส่วนทางดา้ นกิจการ ยอดในบญั ชีเงินสด (ช่องเงินฝาก) แสดงยอดสูงไป (+X) ดงั น้นั ถา้ ปรับยอดจากธนาคาร ยอดของกิจการ ใหท้ าการปรับยอดตามกิจการ (+X)โดย +550 บาท แต่ถา้ ปรับจากยอดกิจการ ยอดของธนาคาร ใหท้ าการปรับยอดตามธนาคาร (-✓) โดย -550 บาท 5. ใหน้ ารายกาตวั เลขท่ีทาการแกไ้ ขปรับยอดตามช่อง 3 และ 4 ซ่ึงเป็นวธิ ีหายอดที่ถูกตอ้ ง ส่วนช่อง 5 และ 6 เป็นวธิ ีปรับจากยอดของธนาคารไปยงั ยอดกิจการและปรับจากยอดกิจการไปยงั ยอดธนาคารไปจดั ทางบพสิ ูจน์ยอดเงินฝากธนาคาร ดงั น้ีวธิ ีท่ี 1 หายอดทถี่ ูกต้อง บริษทั .............................จากดั งบพสิ ูจน์ยอดเงินฝากธนาคาร ณ วนั ท่ี 31 กรกฎาคม 25X8ยอดเงินฝากธนาคารตามใบแจง้ ยอดธนาคาร ยอดเงินฝากธนาคารตามสมุดกิจการ158,320 181,840บวก เช็คฝากระหวา่ งทาง 40,000 บวก ตวั๋ เงินรับท่ีธนาคารเก็บให้ 12,000 เช็คหกั ผดิ บญั ชี 9,560 ดอกเบ้ีย-ตว๋ั รับ 20049,560 ดอกเบ้ียเงินฝาก 4,560 รวม รายการหกั บญั ชีสูงไป 1,800207,880 18,560หัก เช็คคา้ งจ่าย #08856 5,950 รวม #08866 9,570 15,520 200,400 รายการบนั ทึกบญั ชีสูงไป 360 หัก ค่าธรรมเนียมธนาคาร 550 รานการบนั ทึกบญั ชีหกั ต่าไป 10,000 เช็คคืน 12,000 บนั ทึกบญั ชีดา้ นเดบิตสูงไป 5,850ยอดเงินฝากธนาคารที่ถูกตอ้ ง 18,400182,000 ยอดเงินฝากธนาคารท่ีถูกตอ้ ง 182,000

หมายเหตุ สาหรับยอดเงินฝากธนาคารที่เป็นยอดเบิกเกินบญั ชี การทางบพิสูจน์ยอดเงินฝากธนาคารกท็ าได้ 2 วธิ ีเช่นกนั แตกตา่ งกนั ที่วา่ รายการบวกจะตอ้ งนาไปหกั ออกแทน รายการหกั จาตอ้ งนาไปบวกวธิ ีท่ี 2 วธิ ีปรับยอดฝ่ ายหนึ่งไปหายอดคงเหลือของอกี ฝ่ ายหน่ึง1. ปรับยอดเงินฝากตามใบแจ้งยอดธนาคาร (Bank Statement) ไปหายอดเงนิ ฝากตามสมุดบัญชีของกจิ การ บริษทั ................................จากดั งบพิสูจน์ยอดเงินฝากธนาคาร ณ วนั ท่ี 31 กรกฎาคม 25X8ยอดเงินฝากธนาคารตามใบแจง้ ยอดธนาคาร 158,320บวก เงินฝากระหวา่ งทาง 40,000คา่ ธรรมเนียมธนาคาร 550เช็คคืน 12,000เช็คหกั ผดิ บญั ชี 9,560กิจการบนั ทึกบญั ชีดา้ นเดบิตสูง 5,850 รวม 67,960 226,280หกั ดอกเบ้ียเงินฝาก 4,560เช็คคา้ งจ่าย (2 ฉบบั ) 15,520ตวั๋ เงินรับธนาคารเกบ็ ให้ 12,000ดอกเบ้ียตว๋ั เงินรับ 200รายการที่กิจการหกั บญั ชีสูงไป 1,800รายการที่ธนาคารบนั ทึกสูงไป 360รายการที่ธนาคารหกั บญั ชีต่าไป 10,000 รวม 44,440 44,440ยอดเงินฝากธนาคารตามสมุดบญั ชีของกิจการ 181,840

2. ปรับจากยอดเงนิ ฝากตามสมุดบัญชีของกจิ การไปหายอดเงินฝากตามใบแจ้งยอดธนาคาร (BankStatement) บริษทั .............................จากดั งบพสิ ูจนย์ อดเงินฝากธนาคาร ณ วนั ที่ 31 กรกฎาคม 25X8ยอดเงินฝากธนาคารตามสมุดบญั ชีของกิจการ 181,840บวก ดอกเบ้ียเงินฝาก 4,560เช็คคา้ งจ่าย (2 ฉบบั ) 15,520ตว๋ั เงินรับธนาคารเก็บเงินให้ 12,000ดอกเบ้ียตว๋ั เงินรับ 200รายการท่ีกิจการหกั บญั ชีสูงไป 1,800รายการที่ธนาคารบนั ทึกสูงไป 360รายการที่ธนาคารหกั บญั ชีต่าไป 10,000 รวม 44,440 226,280หัก เงินฝากระหวา่ งทาง 40,000ค่าธรรมเนียมธนาคาร 550เช็คคืน 12,000เช็คหกั ผดิ บญั ชี 9,560กิจการบนั ทึกบญั ชีดา้ นเดบิตสูงไป 5,850 รวม 67,960 67,960ยอดเงินฝากธนาคารตามใบแจง้ ยอดธนาคาร 158,320รายการปรับปรุงแก้ไขรายการในสมุดบัญชีของกจิ การเม่ือทางบพิสูจนย์ อดเงินฝากธนาคารแลว้ รายการแตกตา่ งที่กิจการยงั ไมไ่ ดล้ งบญั ชีไว้ เช่นคา่ ธรรมเนียมธนาคาร ดอกเบ้ียเงินฝากธนาคาร เช็คคืน เป็นตน้ ซ่ึงเป็ นรายการท่ีธนาคารไดบ้ นั ทึกเขา้ บญั ชีเงินฝากของกิจการแลว้ แตใ่ นสมุดบญั ชีของกิจการยงั ไม่ไดล้ งบญั ชีกใ็ หน้ ารายการเหล่าน้ีมาปรับปรุงในสมุดบญั ชีของกิจการเพ่ือให้ตรงกบั ขอ้ เทจ็ จริง โดยบนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไป ดงั น้ี1. ดอกเบ้ียเงินฝากธนาคารท่ีธนาคารคิดใหแ้ ลว้ กิจการปรับปรุงรายการ โดยเดบิต บญั ชีเงินฝากธนาคาร xxx เครดิต บญั ชีดอกเบ้ียรับ xxx2. ค่าธรรมเนียมตา่ ง ๆ ท่ีธนาคารหกั จากบญั ชีเงินฝากของกิจการ กิจการจะปรับปรุงรายการ โดย

เดบิต บญั ชีค่าธรรมเนียมธนาคาร xxx เครดิต บญั ชีเงินฝากธนาคาร xxx3. ธนาคารคืนเช็คของกิจการท่ีนาฝากเน่ืองจากเรียกเก็บเงินจากลูกหน้ีของกิจการไม่ได้ กิจการจะปรับปรุงรายการ โดยเดบิต บญั ชีลูกหน้ี xxx เครดิต บญั ชีเงินฝากธนาคาร xxx4. รายการท่ีกิจการจา่ ยเช็คชาระหน้ีหรือชาระคา่ ใชจ้ ่ายแต่ลงบญั ชีหกั ออกจากบญั ชีเงินฝากธนาคารต่าไป กิจการจะบนั ทึกบญั ชี โดยเดบิต บญั ชีเจา้ หน้ีการคา้ /ค่าใชจ้ า่ ยตา่ ง ๆ xxx เครดิต บญั ชีเงินฝากธนาคาร xxxหรือ ถา้ กิจการจา่ ยเช็คชาระหน้ีหรือชาระค่าใชจ้ า่ ยแตล่ งบญั ชีเงินฝากธนาคารสูงไป กิจการจะปรับปรุงรายการ ดงั น้ีเดบิต บญั ชีเงินฝากธนาคาร (ตามยอดท่ีจ่ายเงินไป) xxx เครดิต บญั ชีเจา้ หน้ี/ค่าใชจ้ า่ ยต่าง ๆ xxx

รายการปรับปรุง จากตวั อยา่ งทาการปรับปรุงรายการดงั น้ี สมุดรายวนั ทว่ั ไปพ.ศ. 25X0 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ สต.เดือน วนั บญั ชี บาท สต. บาท - - -ก.ค. 31 เงินฝากธนาคาร 12,200 12,000 - ตว๋ั เงินรับ 200 - (ธนาคารเรียกเก็บเงินตามตว๋ั รับพร้อม - 4,560 - ดอกเบ้ียนาเขา้ บญั ชีแลว้ ) - - เงินฝากธนาคาร 4,560 1,800 - ดอกเบ้ียรับ - 550 (บนั ทึกดอกเบ้ียเงินฝากธนาคาร) - เงินฝากธนาคาร 1,800 12,000 เจา้ หน้ี - 5,850 (บนั ทึกรายการจ่ายเช็คสูงไป) คา่ ธรรมเนียมธนาคาร 550 เงินฝากธนาคาร (ธนาคารหกั คา่ ธรรมเนียม) ลูกหน้ี 12,000 เงินฝากธนาคาร (ธนาคารคืนเช็คที่นาฝาก) ลูกหน้ี 5,850 เงินฝากธนาคาร (บนั ทึกรายการดา้ นเดบิตนาฝากสูงไป)