E7 ระบบสตาร์ทใช้มอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบชุดเฟืองแพลนนิทารี

เอกสารประกอบการสอน วชิ า งานไฟฟา้ รถยนต์ รหสั วชิ า 2101-2005หลักสตู รประกาศนียบัตรวชิ าชพี พุทธศกั ราช 2556 หนว่ ยที่ 7เรอ่ื ง ระบบสตารท์ ใช้มอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบชุดเฟืองแพลนนิทารี เรยี บเรยี งโดย นายบญุ ลอื ยิ่งคานึงตาแหนง่ ครู วิทยฐานะชานาญการแผนกวชิ าช่างยนต์ วทิ ยาลยั เทคนคิ นครศรธี รรมราชสานกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ

300ใบเน้ือหาหนว่ ยท่ี 7

301รหสั วชิ า 2101-2005 ชอ่ื วชิ า งานไฟฟา้ รถยนต์ ใบเนื้อหา I.S. 7-01ชอื่ หนว่ ย ระบบสตาร์ทใช้มอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบชุดเฟืองแพลนนทิ ารี สอนครัง้ ท่ี 7 จานวน 2 ชัว่ โมงสาระสาคัญ มอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบชุดเฟืองแพลนนิทารีเปน็ ส่วนประกอบหน่งึ ของระบบสตารท์ โดยมชี ุดเฟอื งสุริยะทาหนา้ ท่เี ปลยี่ นแปลงอตั ราทดของทนุ่ อารเ์ มเจอร์ทาใหเ้ ฟืองขับมคี วามเรว็ ลดลงต่างจากความเรว็ทุน่ อาเมเจอรเ์ พ่อื เพ่ิมแรงบดิ ใหส้ งู ขน้ึ มอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบชุดเฟืองแพลนนิทารีมีส่วนทดี่ ีกวา่ มอเตอรแ์ บบธรรมดาคือ มีขนาดเล็กกะทัดรดั ไม่ส้ินเปลืองกระแสไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ และให้แรงบิดสงูสาระการเรียนรู้ 1. ส่วนประกอบของมอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบใชช้ ดุ เฟืองแพลนนิทารี 2. หลกั การทางานของมอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบใชช้ ดุ เฟืองแพลนนทิ ารี 3. การแกไ้ ขข้อขดั ข้องของมอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบใช้ชดุ เฟอื งแพลนนิทารีจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. บอกหนา้ ท่ีของส่วนประกอบในมอเตอรส์ ตารท์ ทดรอบแบบใช้ชดุ เฟืองแพลนนิทารีได้ 2. อธบิ ายหลักการทางานของมอเตอรส์ ตารท์ ทดรอบแบบใช้ชุดเฟอื งแพลนนิทารีได้ 3. บอกวิธีแกไ้ ขข้อขัดขอ้ งมอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบใช้ชุดเฟืองแพลนนิทารไี ด้

302รหสั วิชา 2101-2005 ช่อื วิชา งานไฟฟา้ รถยนต์ ใบเนอื้ หา I.S. 7-02ช่อื หน่วย ระบบสตาร์ทใช้มอเตอรส์ ตารท์ ทดรอบแบบชุดเฟอื งแพลนนิทารี สอนครง้ั ที่ 7 จานวน 2 ชว่ั โมง1. สว่ นประกอบของมอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบใชช้ ุดเฟืองแพลนนิทารี มอเตอรส์ ตาร์ททดรอบแบบชดุ เฟืองแพลนนิทารีเปน็ มอเตอรส์ ตารท์ ทดรอบอกี แบบหน่ึง ท่ีใช้ชดุ เฟอื งสรุ ิยะ (Planetary Type) เขา้ มาช่วยในการทางาน ประกอบด้วยส่วนประกอบหลกั 4 ส่วน คือ ตัวมอเตอร์สตารท์ ชุดทดรอบแบบเฟืองแลนนทิ ารี ชุดโอเวอรร์ ันนงิ่ คลัตช์ และสวิตช์แมเ่ หล็ก ดังแสดงในรูปท่ี 7.1-7.2 เพือ่ เป็นการทดรอบเฟืองขับให้มีความเรว็ ลดลงต่างจากความเร็วทุ่นอาเมเจอร์ เฟืองขบั ถูกทดรอบลง1 ใน 5 เท่าของความเร็วท่นุ อาเมเจอร์และเปน็ การเพ่มิ แรงบดิ ใหม้ ากขึน้ ทาให้มอเตอร์สตาร์ทหมุนให้เคร่ืองยนต์ตดิ ง่ายโดยไมส่ น้ิ เปลืองกระแสไฟฟ้าจากแบตเตอร่ี จึงสามารถสร้างใหม้ อเตอรส์ ตาร์ทมีขนาดเล็กกะทัดรดั และมีประสทิ ธภิ าพการทางานสงูรูปท่ี 7.1 แสดงส่วนประกอบของมอเตอรส์ ตาร์ททดรอบแบบชุดเฟอื งแพลนนิทารี ท่มี า : ประสานพงษ์ หาเรอื นชีพ, 2544 : 97

303รหสั วิชา 2101-2005 ช่อื วิชา งานไฟฟา้ รถยนต์ ใบเนือ้ หา I.S. 7-03ชื่อหนว่ ย ระบบสตาร์ทใช้มอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบชดุ เฟอื งแพลนนิทารี สอนครัง้ ท่ี 7 จานวน 2 ชวั่ โมง รปู ที่ 7.2 แสดงชดุ เฟืองขับในมอเตอรส์ ตารท์ ทดรอบแบบชดุ เฟอื งแพลนนิทารี ท่ีมา : บญุ ลือ ย่งิ คานึง, 25572. หลกั การทางานของมอเตอรส์ ตารท์ ทดรอบแบบใช้ชุดเฟอื งแพลนนทิ ารี การทางานของมอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบใช้ชุดเฟืองแพลนนทิ ารเี ริ่มจากเมอ่ื อาเมจอร์หมนุ เฟืองขบัทที่ ุ่นอาเมเจอร์จะขบั เฟืองแพลนนทิ ารที ง้ั 3 ตวั ใหห้ มุนตามไปดว้ ยกันส่วนเฟืองวงแหวนถูกยดึ ตดิ อยู่กับท่ีถูกอปุ กรณ์ลดแรงกระแทกทาให้หมุนเคล่อื นที่ไปกบั เฟืองแพลนนทิ ารีแ่ ละเฟอื งขบั ที่ท่นุ อาเมเจอร์ เพ่ือเปน็ การปอ้ งกนั การชารุดเสยี หายของส่วนประกอบตา่ ง ๆของมอเตอร์สตาร์ท การทางานในชว่ งนยี้ งั ไมส่ ามารถสง่กาลังไปยงั เพลาขับและชดุ โอเวอรร์ ันน่งิ คลตั ช์ไดเ้ มื่อแรงบดิ และแรงกระแทกลดลงเฟืองวงแหวนจะหยดุ หมนุเฟอื งขบั ท่ีทุ่นอาเมเจอร์กจ็ ะหมนุ ขบั เฟืองแพลนนิทาร่ีท้ัง 3 ตัว ใหห้ มนุ ไปรอบ ๆ เฟอื งวงแหวนจึงทาใหเ้ กดิการสง่ กาลังจากเฟืองแพลนนิทารี่ไปยงั เพลาขบั และสง่ ต่อไปยงั ชดุ โอเวอรร์ ันนงิ่ คลัตช์ เพื่อเลื่อนเฟืองขับเขา้ขบกับล้อช่วยแรงต่อไป เม่ือทุ่นอาร์เมเจอรห์ ยุดทางาน เฟืองขับท่ีทุน่ อาร์เมเจอร์กจ็ ะขับเฟืองแพลนนทิ ารีท้ังสามตัวให้หมุนเคล่อื นทตี่ ามไปด้วย เฟอื งวงแหวนซึ่งปกตอิ ยู่กบั ท่ีจะถูกอุปกรณห์ นว่ งแรงกระแทกทาให้หมนุ เคลอื่ นท่ีไปกับเฟอื งแพลนนิทารแี ละเฟืองขับท่ที นุ่ อารเ์ มเจอร์ เน่อื งมาจากแรงบดิ และแรงกระแทกที่สูงมากในการเรม่ิ ต้นหมุนของทุ่นอาร์เมเจอร์ เพ่ือเปน็ การป้องกนั การชารุดเสียหายของส่วนประกอบตา่ ง ๆ ของมอเตอรส์ ตาร์ตการทางานในช่วงนี้ยังไมส่ ามารถสง่ กาลังงานไปยังเพลาขับและชดุ โอเวอรร์ ันน่ิงคลตั ช์ เพราะเฟืองวงแหวนไม่ได้ถกู ทาให้อยู่กับที่ เมื่อแรงบิดและแรงกระแทกลดลงเฟืองวงแหวนจะหยดุ หมนุ เฟืองขับที่ทุ่นอารเ์ มเจอร์กจ็ ะหมุนกับเฟืองแพลนนิทารีท้งั สามใหห้ มุนไปรอบ ๆ เฟืองวงแหวน จึงเกดิ การส่งกาลังจากเฟืองแพลนนิทารไี ปยังเพลาขบั และสง่ ต่อไปยงั ชุดโอเวอรร์ นั นิ่งคลัตช์ อัตราทดของเฟืองขับท่ีอาร์เมเจอร์ ชุดเฟืองแพลนนิทารีและเฟอื งวงแหวนมอี ตั ราทดต่อกัน 11 ต่อ 15 ตอ่ 43 ทาให้การส่งกาลังให้กบั เฟืองขบั ถูกทดรอบลงถึง1 ใน 5 เทา่ ดังแสดงในรูปท่ี 7.3

304รหสั วิชา 2101-2005 ช่อื วชิ า งานไฟฟ้ารถยนต์ ใบเนอื้ หา I.S. 7-04ชื่อหน่วย ระบบสตารท์ ใช้มอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบชุดเฟืองแพลนนิทารี สอนครง้ั ที่ 7 จานวน 2 ชวั่ โมง รปู ท่ี 7.3 แสดงชุดทดรอบแบบเฟืองแลนนิทารี ทีม่ า : Electrical Fundamentals Toyota U.S.A. , --3. การแกไ้ ขขอ้ ขัดขอ้ งของมอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบใชช้ ุดเฟอื งแพลนนิทารี ตารางท่ี 7.1 ข้อขดั ข้องของมอเตอรส์ ตาร์ท อาการ สาเหตุ การแก้ไข1. มอเตอร์สตาร์ทไมท่ า 1. แบตเตอร่ีประจุไฟตา่ 1. ประจุหรือเปลี่ยนแบตเตอรี่ใหม่ งาน 2. ขวั้ แบตเตอร่หี ลวม ชารดุ 2. เปลี่ยนขว้ั แบตเตอรใ่ี หม่2. มอเตอรส์ ตาร์ทหมุน แตไ่ ม่เข้าไปขบั ล้อ 3. ฟิวสข์ าด 3. เปลี่ยนฟวิ ส์ใหม่ ช่วยแรง 4. มอเตอร์สตาร์ทชารุด 4. ซอ่ มหรือเปลี่ยนใหม่ 5. สวติ ช์สตาร์ทชารุด 5. เปลย่ี นสวิตช์สตาร์ทใหม่ 6. รเี ลย์สตาร์ทชารุด 6. เปล่ยี นรเี ลยส์ ตารท์ ใหม่ 1. เฟอื งขบั ชารุด 1. เปลี่ยนใหม่ 2. เฟอื งล้อชว่ ยแรงชารดุ 2. เปลี่ยนใหม่ 3. แบตเตอรี่ประจุไฟตา่ 3. ประจุหรอื เปลย่ี นแบตเตอรี่ใหม่

305รหสั วชิ า 2101-2005 ช่ือวิชา งานไฟฟ้ารถยนต์ ใบเน้ือหา I.S. 7-05ช่อื หนว่ ย ระบบสตาร์ทใช้มอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบชุดเฟอื งแพลนนิทารี สอนครัง้ ท่ี 7 จานวน 2 ชั่วโมง ตารางที่ 7.1 ขอ้ ขัดข้องของมอเตอร์สตาร์ท (ต่อ) อาการ สาเหตุ การแก้ไข3. มอเตอรส์ ตาร์ทหมุน 1. สวิตช์แม่เหล็กชารุด 1. เปลีย่ นสวติ ช์แมเ่ หล็กใหม่ ชา้ มาก 2. รอยสมั ผสั ของแปรงถา่ นไม่ดี 2. ตรวจแรงกดของสปรงิ แปรงถา่ น 3. ซ่คี อมมวิ เตเตอร์ไหม้ 3. ขดั ด้วยกระดาษทรายละเอียด หรือเปล่ียนใหม่ 4. ขดลวดอาเมเจอร์ลดั วงจร 4. เปลย่ี นขดลวดใหม่ 5. ขดลวดฟลิ ดค์ อยลล์ ัดวงจร 5. เปลี่ยนฟลิ ด์คอยลใ์ หม่ 6. สปริงแปรงถ่านอ่อน 6. เปลี่ยนสปริงใหม่ 7. ลูกปืนชารุด 7. เปลี่ยนตลับลกู ปนื ใหม่ 8. สวิตช์สตารท์ ชารดุ 8. เปลย่ี นสวติ ช์สตารท์ ใหม่ 9. แบตเตอร่ีประจุไฟต่า 9. ประจหุ รือเปลย่ี นแบตเตอร่ีใหม่สรุป มอเตอร์สตาร์ททดรอบแบบใช้ชุดเฟืองแพลนนทิ ารีประกอบดว้ ย ตัวมอเตอรส์ ตาร์ท ชดุ ทดรอบแบบเฟืองแพลนนทิ ารี ชดุ โอเวอรร์ ันน่งิ คลัตช์ และสวิตช์แม่เหล็ก การทางานของมอเตอรส์ ตาร์ททดรอบแบบใช้ชุดเฟืองแพลนนทิ ารี ถกู ควบคุมการทางานด้วยสวติ ช์สตาร์ทเหมอื นมอเตอร์สตาร์ทแบบธรรมดาและมอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบใชเ้ ฟืองทด ซ่งึ มที ง้ั แบบใช้สวติ ช์กญุ แจ และแบบใชป้ ุม่ กด การแก้ไขข้อขัดข้องของระบบสตารท์ ใช้มอเตอร์สตารท์ ทดรอบแบบชดุ เฟอื งแพลนนทิ ารี ตอ้ งดาเนินการคน้ หาสาเหตปุ ญั หาก่อนที่จะทาการแก้ไขปัญหาทเ่ี กิดข้ึน เพื่อให้การแกไ้ ขกระทาไดเ้ รว็ และลดเวลาการซ่อม