e-book เรื่อง หลักการบัญชีเบื้องต้น

ก คานา เอกสารประกอบการสอนวิชาการบัญชีเบ้ืองต้น 2 รหัสวิชา 2200-1003 จัดทาข้ึนจากการ รวบรวมเอกสารประกอบการสอน แต่ละบทเรยี นและประสบการณ์จากการสอนของผู้สอนในรายวิชา การบัญชีเบ้ืองต้น 2 เพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอนสาหรับนักเรียน นักศึกษาระดับชั้น ประกาศนียบัตรวิชาชีพ ตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2556 ประเภทวิชา พาณชิ ยกรรม สาขาวิชาการบัญชี เอกสารประกอบการสอนฉบับน้ี ได้แบ่งเน้ือหาออกเป็น 7 หน่วยการเรียนรู้ ประกอบด้วย 1. ความรู้เบื้องต้นเก่ียวกับการซ้ือขายสินค้า 2. การบันทึกบัญชีเกี่ยวกับการซ้ือขายสินค้า 3. สินค้าคงเหลือและงบต้นทุนขาย 4. รายการปรับปรุงและงบทดลองหลังการปรับปรุง 5. กระดาษทาการและงบการเงิน 6. การปิดบัญชีเมื่อสิ้นงวดบัญชี 7. วงจรบัญชี สาหรับเน้ือหามีการ ปรับปรุงให้ทันสมัย เพ่ิมเติมหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ แบบฝึกปฏิบัติ และประเมินผลการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนศึกษาเพ่ิมจากการศึกษาในชั้นเรียน เป็นการ ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้มีการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ นับเป็นการยกระดับคุณภาพการศึกษาของ สานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาใหส้ งู ขน้ึ ขอบคุณ นักเรียน นกั ศึกษาแผนกวิชาการบัญชี วิทยาลัยเทคนิคป่าพะยอม ท่ีเป็นแหล่งเพาะ ความรู้อันสาคัญและเป็นแรงบันดาลใจในการเขียนเอกสารประกอบการสอนฉบับนี้ ขอกราบ ขอบพระคุณครูอาจารย์ทุกท่านได้อบรมส่ังสอนให้ข้าพเจ้าได้มีความรู้ และสามารถนาความรู้น้ันมา ประกอบสัมมาอาชีพได้อย่างภาคภูมิใจ ท้ายที่สุดขอกราบขอบพระคุณบุพการีท้ังสองท่ีได้มอบชีวิต สตปิ ัญญา และความเป็นคนดีให้แก่ขา้ พเจ้า ขอขอบคุณ ทุกคนในครอบครัวของข้าพเจ้าที่เป็นกาลังใจ ท่ียิ่งใหญ่ในยามที่ข้าพเจ้าท้อแท้ ดูแลในยามที่เจ็บป่วย พระคุณของทุกท่านจะสถิตอยู่ในหัวใจของ ข้าพเจา้ ตลอดกาล ภทั รลดา พุทธสวัสด์ิ

สารบญั ข เรือ่ ง หนา้ คานา ก สารบัญ ข สารบัญภาพ ค สารบัญตาราง ง จดุ ประสงคร์ ายวชิ า สมรรถนะรายวชิ า และคาอธิบายรายวชิ า จ ตารางวเิ คราะหห์ น่วยการเรยี นรู้และเวลาทใี่ ช้ในการเรียนรู้ ฉ ตารางวเิ คราะหเ์ นื้อหาทีส่ อดคล้องกับจุดประสงค์รายวิชาและสมรรถรายวิชา ช หน่วยท่ี 1 ความรเู้ บือ้ งตน้ เกี่ยวกบั การซื้อขายสนิ ค้า 2 สาระสาคญั 3 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 5 ความหมายของสินค้า 7 เอกสารเกีย่ วกับการซอื้ ขายสนิ ค้า 10 เงอ่ื นไขเกยี่ วกับการซ้ือขายสินคา้ 16 ภาษมี ูลคา่ เพม่ิ 19 สรปุ 20 ศพั ทบ์ ัญชีควรรู้ 21 แบบทดสอบหลงั เรียน 23 กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ ท่ี 1 24 ใบงาน 25 แบบฝึกปฏิบตั ิ หนว่ ยที่ 1 28 บรรณานกุ รม ภาคผนวก 29 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน/ หลงั เรยี น 30 เฉลยแบบฝึกปฏิบตั ิ

สารบญั ภาพ ค ภาพท่ี หนา้ ภาพที่ 1.1 แสดงตวั อยา่ งสินค้า 5 ภาพที่ 1.2 แสดงประเภทของธุรกิจการคา้ 6

สารบญั ตาราง ง ตารางท่ี หน้า ตารางที่ 1.1 แสดงการบันทึกบัญชีเกยี่ วกบั ค่าขนสง่ ท่จี ่ายแทนกนั 12 (กรณีที่ผู้ขายจา่ ยค่าขนสง่ แทนผซู้ อ้ื ) 12 ตารางท่ี 1.2 แสดงประเภทของธุรกจิ การค้าแสดงการบันทึกบัญชีเกีย่ วกับคา่ ขนส่ง 13 ที่จ่ายแทนกัน (กรณีท่ผี ซู้ อ้ื จา่ ยคา่ ขนสง่ แทนผขู้ าย) 14 ตารางที่ 1.3 แสดงการบนั ทกึ บญั ชเี กีย่ วกบั การซ้ือขายสินค้า กรณีมีส่วนลดการค้า 15 ตารางท่ี 1.4 แสดงเงื่อนไขเกี่ยวกับการชาระเงิน ตารางที่ 1.5 การบนั ทึกบัญชีเกยี่ วกบั การซื้อขายสนิ คา้ กรณมี สี ว่ นลดเงินสด

จ คาอธิบายรายวชิ า รหัสวิชา 2200 -1003 ระดับชัน้ ปวช.1 วิชาการบญั ชีเบ้ืองตน้ 2 จานวน 2 หนว่ ยกิต 3 ชัว่ โมง/สปั ดาห์ จดุ ประสงคร์ ายวิชา เพื่อให้ 1. มคี วามเขา้ ใจหลักการ วธิ ีการ และข้นั ตอนการจัดบัญชีสาหรับกจิ การเจา้ ของคนเดยี ว ประเภทธุรกจิ ซ้อื ขายสนิ ค้า 2. มที ักษะปฏิบตั ิงานบัญชตี ามหลกั การบญั ชีทร่ี ับรองท่ัวไป สาหรับกจิ การเจา้ ของคนเดยี ว ประเภทธุรกจิ ซอื้ ขายสินคา้ 3. มกี ิจนิสัย มีระเบยี บ ละเอยี ดรอบคอบ ซอ่ื สัตย์ มีวินยั ตรงต่อเวลาและมเี จตคตทิ ด่ี ีตอ่ วิชาชีพบญั ชี สมรรถนะรายวิชา 1. แสดงความรู้เก่ียวกับหลกั การและวิธกี ารบัญชสี าหรับกิจการเจ้าของคนเดียว ประเภทธุรกจิ ซอ้ื ขายสนิ ค้า 2. ปฏบิ ตั ิงานบญั ชีสาหรบั กจิ การเจา้ ของคนเดยี วประเภทธรุ กิจซือ้ ขายสินค้าตามหลกั การบัญชี ทร่ี ับรองท่วั ไป คาอธบิ ายรายวชิ า ศกึ ษาและปฏบิ ตั ิเกีย่ วกบั ความหมายของสนิ คา้ การบนั ทกึ รายการเก่ียวกับการซ้ือขายสินค้า สาหรับกิจการที่จดทะเบียนและไม่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม การบันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไป การผา่ นรายการไปบัญชีแยกประเภท รายการปรับปรุงและปิดบัญชีเมื่อสิ้นงวดบัญชี กระดาษทาการ ชนิด 8 ช่อง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงิน งบทดลองหลังปดิ บัญชี และสรปุ วงจรบัญชี

ตารางวิเคราะหห์ น่วยการเรยี นรแู้ ละเวลาทีใ่ ช้ในการจดั การเรียนรู้ ฉ วชิ าการบญั ชเี บื้องต้น 2 รหสั วชิ า 2200 – 1003 จานวน 2 หนว่ ยกิต 3 ช่ัวโมง/สปั ดาห์ ระดบั ชน้ั ปวช.1 หน่วยที่ ช่อื หน่วย/ สาระสาคัญ สัปดาห์ที่ ชว่ั โมงท่ี ปฐมนเิ ทศ 1. จดุ ประสงคร์ ายวิชา สมรรถนะรายวชิ าและคาอธบิ ายรายวชิ า 2. เกณฑ์การวดั ผลและการประเมินผลการเรยี นรู้ 1 ความรู้เบอ้ื งตน้ เก่ียวกับการซ้ือขายสินค้า 1-2 1-6 1. ความหมายของสนิ ค้า 2. เอกสารเก่ยี วกบั การซื้อขายสินค้า 3. ขั้นตอนในการซื้อขายสนิ ค้า 4. เง่อื นไขเกยี่ วกับการซื้อขายสินค้า 3-5 7-15 6-7 16-21 5. รูปแบบของกจิ การซื้อขายสินค้า 8-11 22-33 2 การบันทกึ รายการเกยี่ วกบั การซือ้ ขายสนิ ค้า 1. การบันทกึ รายการเกี่ยวกบั สนิ คา้ กรณีไม่มีภาษมี ูลคา่ เพ่ิม 2. การบันทกึ รายการเก่ียวกบั สนิ คา้ กรณมี ภี าษีมูลค่าเพ่มิ 3. การผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภทท่ัวไป 4. การจัดทางบทดลอง 3 สนิ ค้าคงเหลอื และงบต้นทนุ ขาย 1. การคานวณสนิ ค้าคงเหลอื 2. การคานวณตน้ ทนุ ขาย 3. งบต้นทุนขาย 4. การปิดบญั ชีเพ่ือคานวณต้นทุนขาย 4 รายการปรบั ปรงุ และงบทดลองหลงั รายการปรับปรุง 1. ความหมายและวัตถุประสงคข์ องการปรบั ปรุงบญั ชี 2. ประเภทรายการปรับปรงุ บัญชี 3. การบันทกึ รายการปรบั ปรุงไปยังบญั ชแี ยกประเภทท่ัวไป 4. การแกไ้ ขข้อผิดพลาดทางบัญชีและการโอนกลบั รายการ 5. งบทดลองหลังการปรบั ปรุงบัญชี 12-13 34-39 5 กระดาษทาการ 8 ชอ่ ง และงบการเงนิ 1. กระดาษทาการ 8 ช่อง 2. งบการเงนิ 14-15 40-45 6 การปิดบัญชีสาหรบั กจิ การซ้ือขายสนิ ค้า 1. การปิดบัญชหี มวดรายได้และค่าใช้จา่ ย 2. การปดิ บญั ชีหมวดสนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และทุน 16-17 46-51 7 วงจรบัญชีสาหรบั กิจการซ้อื ขายสนิ ค้า 18 52-54 1. กรณีศกึ ษา วงจรบัญชสี าหรับกิจการซื้อขายสินค้า สอบปลายภาคเรยี น

ช ตารางวเิ คราะห์ความสอดคลอ้ งของเน้ือหากับจดุ ประสงคร์ ายวชิ า สมรรถนะรายวิชา และจดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม ช่อื วิชา การบัญชเี บือ้ งต้น 2 3(2) รหสั วิชา 2200 – 1003 ชือ่ หนว่ ย จดุ ประสงคร์ ายวชิ า สมรรถนะ รายวิชา 1. ความรู้เบอ้ื งตน้ เกยี่ วกบั การซอื้ ขายสินคา้ 12312 2. การบนั ทึกรายการเกย่ี วกบั สนิ คา้  3. สนิ คา้ คงเหลือและตน้ ทนุ ขาย  4. รายการปรับปรุงบัญชีและงบทดลอง   หลงั การปรับปรุงบญั ชี 5. กระดาษทาการและงบการเงนิ  6. การปดิ บัญชเี มอื่ สิ้นงวดบัญชี  7. วงจรบัญชี 

 สาระสาคัญ สินค้า (Goods or Merchandise) หมายถึง ส่ิงท่ีกิจการมีไว้จาหน่ายเพ่ือแสวงหากาไรจาก การดาเนินงานตามปกติ ในกิจการซื้อขายสินค้าหรือธุรกิจพาณิชยกรรม เรียกว่า “สินค้าสาเร็จรูป” จัดอยู่ในประเภทสินทรัพย์หมุนเวียน ในการดาเนินธุรกิจสามารถแบ่งออกได้ตามลักษณะของผลิตภัณฑ์ เป็น 2 ประเภท ได้แก่ ธุรกิจเก่ียวกับการให้บริการ และธุรกิจเก่ียวกับสินค้า ซึ่งธุรกิจเกี่ยวกับสินค้า ประกอบด้วย ธุรกิจพาณิชยกรรมและธุรกิจผลิตสินค้า ท่ีจะกล่าวถึงในวิชาการบัญชีเบื้องต้น 2 ได้แก่ ธุรกิจพาณิชยกรรมหรือธุรกิจซื้อมาขายไป ธุรกิจประเภทน้ีมิได้ทาการผลิตสินค้าเอง แต่จะซ้ือมาจาก บุคคลภายนอกและนามาขาย ซึ่งอาจจะขายปลีกหรือขายส่งก็ได้ เช่น ห้างสรรพสินค้าแม็คโคร ห้างสรรพสินค้าเทสโก้ โลตัส ร้านขายเส้ือผ้าสาเร็จรูป ร้านขายเคร่ืองใช้ไฟฟ้า ร้านขายเฟอร์นิเจอร์ ร้านขายหนังสือ เป็นตน้ ในการซื้อขายสินค้าจาเป็นต้องมีการกาหนดเอกสารที่จะใช้เมื่อมีเหตุการณ์ต่าง ๆ เกิดข้ึน ไม่ว่าจะเป็นการซ้ือขายสินค้าเป็นเงินสดหรือเงินเช่ือ ได้แก่ ใบสั่งซ้ือ ใบกากับภาษี ใบเสร็จรับเงิน ใบหักหน้ี ใบลดหนี้ ฯลฯ และเพ่ือเป็นการจูงใจให้ลูกค้าซ้ือสินค้าคร้ังละมาก ๆ หรือจ่ายชาระหนี้เร็ว ข้ึน สามารถแบ่งส่วนลดออกเป็น 2 ชนิด คือ ส่วนลดการค้า และส่วนลดเงินสด ซึ่งส่วนลดการค้าจะ ลดให้ทันทีที่ซ้ือสินค้า และส่วนลดเงินสด เกิดจากการรับชาระหน้ีและจ่ายชาระหนี้จะนามาบันทึกไว้ ในบัญชีส่วนลดรับและส่วนลดจ่าย ค่าใช้จ่ายในการขนส่งสินค้าเป็นค่าใช้จ่ายที่สาคัญรายการหนึ่ง เพราะเป็นส่วนหนึ่งของต้นทุนขายหรือค่าใช้จ่ายในการขาย ดังน้ัน ผู้ซ้ือผู้ขายต้องตกลงกันให้ชัดเจน ในวันท่ซี ้อื ขายสินค้าว่าใครจะเป็นผูจ้ า่ ยคา่ ขนส่ง ไดแ้ ก่ ค่าขนสง่ เข้า และค่าขนส่งออก ภาษีมูลค่าเพิ่ม หมายถึง ภาษีที่เรียกเก็บจากมูลค่าของสินค้าหรือบริการส่วนท่ีเพิ่มขึ้นในแต่ละ ขั้นตอนของการผลิตและการจาหน่ายสนิ ค้าพร้อมบริการชนดิ ต่าง ๆ ประกอบดว้ ย ภาษซี ้ือและภาษีขาย  สาระการเรยี นรู้ 1. ความหมายของสนิ คา้ 2. เอกสารเกี่ยวกบั การซื้อขายสนิ ค้า 3. เงือ่ นไขเกย่ี วกับการซ้ือขายสนิ คา้ 4. ภาษมี ลู คา่ เพ่ิม

 จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมายของสินค้าได้ 2. ระบุเอกสารท่ีใช้ในการซ้อื ขายสินคา้ ได้ 3. อธบิ ายเงอ่ื นไขในการสง่ มอบสินค้าได้ 4. อธิบายเงอ่ื นไขในการชาระเงนิ ได้ 5. อธบิ ายความหมายและคานวณภาษีมูลค่าเพมิ่ ได้ 6. มีเจตคติทด่ี ีในการเรียนเร่ืองความรู้เบ้ืองตน้ เก่ยี วกับการซื้อขายสินค้า และมคี ุณลักษณะ อันพงึ ประสงค์

วชิ าการบัญชเี บือ้ งต้น 2 หน่วยท่ี 1 รหัสวิชา 2200-1003 ความร้เู บ้อื งต้นเกยี่ วกบั การซอ้ื ขายสนิ คา้ คาช้ีแจง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบทถ่ี ูกต้องที่สดุ เพยี งคาตอบเดยี ว เวลา 15 นาที 1. ข้อใดหมายถึงสินคา้ ง. ใบเสร็จรับเงนิ ก. โต๊ะทางานพนักงานบัญชี 6. เมื่อมีการสง่ คนื สนิ คา้ เกิดขึ้นผูซ้ ื้อจะจัดทา ข. โต๊ะทางานลิ้นชกั ขวาวางโชว์ในรา้ น เอกสารเพ่ือแจ้งผ้ขู ายลดราคาคา่ สนิ ค้าใหโ้ ดย ค. รถยนต์บรรทุกสินค้าไปให้ลูกค้า ออกเอกสารชนดิ ใด ง. รถยนตผ์ จู้ ดั การร้าน ก. ใบขอลดหนี้ 2. ธุรกิจข้อใดเป็นธุรกิจพาณิชยกรรม ข. ใบส่งคืน ก. โรงงานอตุ สาหกรรมน้าตาลไทย ค. ใบขอลดหนหี้ รือใบสง่ คนื ข. บริษัท สหพัฒนพบิ ลู จากัด (มหาชน) ง. ใบหกั หน้หี รือใบรับคนื ค. บิ๊กซี ซุปเปอร์มฃาเก็ต 7. เงือ่ นไข F.O.B. Shipping Point กาหนดให้ ง. โรงแรมเฟริสท์ ใครเปน็ ผู้จ่ายค่าขนส่งและบนั ทกึ ไวใ้ นบัญชีใด ก. ผขู้ าย – คา่ ขนสง่ ออก 3. เอกสารท่ีไดร้ ับจากผู้ขาย โดยสง่ มาพร้อม ข. ผู้ขาย – คา่ ขนสง่ เขา้ กับสินคา้ คือข้อใด ค. ผู้ซือ้ – ค่าขนสง่ ออก ง. ผ้ซู ือ้ – ค่าขนส่งเข้า ก. ใบสั่งซอ้ื สินคา้ 8. ใครเป็นผ้จู ่ายคา่ ขนส่งตามเงอ่ื นไข F.O.B. ข. ใบส่งของ/ใบกากบั ภาษี Destination ค. ใบเสร็จรบั เงิน ก. ผู้ซอื้ สนิ ค้า ง. ใบขอซื้อสินค้า ข. ผูข้ ายสนิ คา้ 4. เมือ่ ฝา่ ยจดั ซอ้ื ต้องการจะใชส้ ินค้า ควร ค. ผผู้ ลิตสนิ คา้ จดั ทาเอกสารตามขอ้ ใด ง. ผู้ซื้อและผ้ขู ายสนิ ค้า ก. ใบสั่งซ้อื 9. ส่วนลดท่ีจูงใจให้ผู้ซื้อสินค้าคร้ังละมาก ๆ ข. ใบกากบั สินค้า คือข้อใด ค. ใบขอซ้ือ ก. ส่วนลดการคา้ ง. ใบรบั สินคา้ ข. ส่วนลดเงนิ สด 5. เอกสารใดท่ีผู้ขายออกใหเ้ ปน็ หลักฐานแกผ่ ้ซู ื้อ ค. ส่วนลดรับ เมื่อไดร้ ับชาระค่าสนิ คา้ ครบถ้วนแล้ว ง. ส่วนลดจา่ ย ก. ใบกากบั ภาษี ข. ใบสง่ คนื และใบรบั คืน ค. ใบสั่งซอ้ื สินคา้

10. สว่ นลดทเี่ กดิ จากการจา่ ยชาระหน้ใี ห้ 13. จากข้อ 12 ร้านย่ิงเจริญการค้า ตอ้ งชาระ เจา้ หนี้ภายในระยะเวลาที่ได้รับส่วนลดจะ หนท้ี ้งั สิน้ เป็นจานวนเทา่ ใด นามาบนั ทึกไว้ในบญั ชีใด ก. 25,000 บาท ก. สว่ นลดการค้า ข. 25,970 บาท ข. ส่วนลดเงินสด ค. 25,790 บาท ค. สว่ นลดรับ ง. 26,000 บาท ง. ส่วนลดจา่ ย 14. ภาษที เ่ี รียกเก็บจากการขายสินค้าหรือ 11. เดอื นเมษายน 2559 ร้าน BB การคา้ ให้บรกิ าร คือภาษใี นข้อใด ส่งั ซ้อื สินคา้ 2 ครั้ง คร้ังที่ 1 จานวน 150,000 บาท ก. ภาษีมูลคา่ เพ่ิม ได้สว่ นลดการคา้ 2% ครัง้ ท่ี 2 จานวน ข. ภาษีซื้อ 200,000 บาท ได้ส่วนลดการค้า 3% ค. ภาษขี าย ใหค้ านวณหาสว่ นลดการค้าท้ังสิ้น ง. ภาษกี ารค้า ก. 8,500 บาท 15. กรณีภาษขี ายมากกวา่ ภาษซี ื้อ กิจการ ข. 9,000 บาท จะตอ้ งปฏบิ ัตติ ามข้อใด ค. 10,000 บาท ก. นาส่งภาษใี ห้กรมสรรพากร ง. 12,000 บาท ข. ขอคืนภาษจี ากกรมสรรพากร 12. เมอ่ื วนั ที่ 15 เมษายน 25x8 ร้านย่งิ เจริญ ค. ขอเครดิตภาษใี นเดือนถดั ไป การค้า ซ้ือสนิ คา้ เป็นเงินเชอ่ื จากรา้ นยิ่งยง ง. กรอกแบบฟอร์มรายงานภาษี พาณชิ ย์ 26,500 บาท เงือ่ นไข 2/10, n/30 ต่อมารา้ นยงิ่ เจรญิ การค้าชาระหนี้วันท่ี 25 เมษายน 2559 วันครบกาหนดคอื ข้อใด ก. 24 เมษายน 2559 ข. 25 เมษายน 2559 ค. 14 พฤษภาคม 2559 ง. 15 พฤษภาคม 2559

1.1 ความหมายของสินค้า กัณทิมา สุธีดวงสมร (2559 : 11) ได้กล่าวไว้ว่า สินค้า หมายถึง สิ่งท่ีกิจการมีไว้ขาย เพ่ือแสวงหากาไรจากการดาเนินงานตามปกติ เช่น โทรศัพท์มือถือ เคร่ืองปรับอากาศ เครื่องเขียน เส้ือผ้าสาเร็จรูป มนัสชัย กีรติผจญ (2558 : 2) ได้กล่าวไว้ว่า สินค้า หมายถึง ผลิตภัณฑ์ท่ีมีตัวตน สามารถมองเหน็ ไดจ้ บั ตอ้ งได้หรอื สมั ผสั ได้ เปน็ สินทรพั ยท์ ก่ี จิ การซ้ือมาเพอ่ื จาหนา่ ยโดยมีวัตถุประสงค์ เพ่ือการแสวงหาผลกาไรจากการขาย ซ่ึงสินทรัพย์ท่ีกิจการซื้อมาเพื่อจาหน่ายน้ันจะบันทาไว้ในบัญชี สินค้า จัดอยู่ในประเภทสินทรัพย์หมุนเวียน ส่วนสินทรัพย์ที่กิจการซื้อมาเพื่อใช้ภายในกิจการจะ บันทึกไว้ในบัญชีสินทรัพย์นั้น ๆ เชน่ วัสดสุ านักงาน อาคาร รถยนต์ อุปกรณ์สานักงาน เป็นต้น ซ่ึงจัด อยู่ในประเภทสนิ ทรัพย์หมุนเวยี นและสนิ ทรัพย์ไม่หมุนเวียนตามประเภทของสนิ ทรพั ยน์ นั้ ๆ กนกเพิ่ม ขันโคกกรวด (2556 : 5) ได้กล่าวไว้ว่า สินค้า หมายถึง สินทรัพย์ที่มีตัวตน หรอื สิง่ ของท่กี ิจการมีไว้เพ่ือจาหน่ายใหก้ ับลูกค้า และหวังผลกาไรจากการจาหนา่ ยสินคา้ นนั้ ๆ สรุป สินค้า (Goods or Merchandise) หมายถึง ส่ิงที่กิจการมีไว้จาหน่ายเพ่ือแสวงหา กาไรจากการดาเนินงานตามปกติ ในกิจการซื้อขายสินค้าหรือธุรกิจพาณิชยกรรม เรียกว่า “สินค้าสาเร็จรูป” จัดอยู่ในประเภทสินทรัพย์หมุนเวียน เช่น โทรศัพท์มือถือ เคร่ืองซักผ้า ตู้เย็น รถยนต์ เสอื้ ผ้าสาเรจ็ รปู เป็นต้น 1.2 ประเภทของธุรกิจการค้า จากความหมายของสินคา้ สามารถจาแนกประเภทของธุรกิจ (Business firm) ออกตาม ลักษณะของผลติ ภัณฑ์ ไดเ้ ปน็ 2 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่ 1.2.1 ธุรกิจเกี่ยวกับการให้บริการ (Service firm) ในธุรกิจประเภทนี้ผลิตภัณฑ์ของ กิจการท่ีนามาขายก็คือ การให้บริการ หรือที่เราเรียกว่า ธุรกิจบริการนั่นเอง เช่น ร้านเสริมสวย โรงแรม โรงภาพยนตร์ หอพัก ร้านซักอบรีด สานักงานจัดหางาน สานักงานนายหน้าขายท่ีดิน อู่ซ่อม รถยนต์ เป็นตน้ 1.2.2 ธุรกจิ เกีย่ วกับสินคา้ ซงึ่ สามารถแยกเป็น 2 ประเภท คือ 1) ธุรกิจพาณชิ ยกรรมหรอื ธุรกิจซื้อมาขายไป (Merchandising Business) ธุรกิจ ประเภทนม้ี ไิ ดท้ าการผลติ สินคา้ เอง แต่จะซื้อมาจากบุคคลภายนอกและนามาขาย ซ่ึงอาจจะขายปลีก หรือขายส่งก็ได้ เช่น ห้างสรรพสินค้าแม็คโคร ห้างสรรพสินค้าเทสโก้ โลตัส ร้านขายเส้ือผ้าสาเร็จรูป ร้านขายเคร่ืองใช้ไฟฟ้า ร้านขายเฟอรน์ ิเจอร์ ร้านขายหนงั สือ เปน็ ต้น 2) ธุรกิจผลิตสินค้าหรือธุรกิจอุตสาหกรรม (Manufacturing firm) เป็นธุรกิจที่ จะทาการผลิตสินค้าสาเร็จรูปเอง โดยการซ้ือวัตถุดิบหรือสินค้าก่ึงสาเร็จรูปมาเข้ากระบวนการผลิต จนได้เป็นสินค้าสาเร็จรูปออกไปจาหน่าย เช่น บริษัท ไทยน้าทิพย์ บริษัท สหพัฒนพิบูล จากัด (มหาชน) โรงงานอุตสาหกรรมผลติ สินค้าต่าง ๆ เป็นตน้

2.1 เอกสารเกย่ี วกบั การซ้อื ขายสินคา้ ในการประกอบธุรกิจซ้ือขายสินค้าน้ัน จาเป็นต้องมีการกาหนดเอกสารท่ีจะใช้เมื่อมี เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการซ้ือขายสินค้าเป็นเงินสดหรือเงินเช่ือ ท้ังนี้เพื่อเป็นการ ควบคุมและป้องกันการทุจริตเกี่ยวกับการขโมย การสูญหายของสินค้า และเพ่ือให้เกิดความเข้าใจ เกี่ยวกับกระบวนการซื้อขายสินค้า พร้อมท้ังเอกสารประกอบการดาเนินกิจกรรมต่าง ๆ โดยท่ัวไป ในกระบวนการซื้อขายสินคา้ จะมีเอกสารทเี่ ก่ียวข้องดงั ต่อไปน้ี 2.1.1 ใบสงั่ ซ้ือ (Purchase Order) 2.1.2 ใบกากับภาษี/ ใบส่งของ/ ใบกากบั สนิ คา้ (Tax Invoice Delivery Invoice/ Invoice) 2.1.3 ใบขอลดหนีห้ รอื ใบสง่ คืน (Debit Note or Debit Memorandum) 2.1.4 ใบหักหน้ีหรอื ใบรับคนื (Credit Note or Credit Memorandum) 2.1.5 ใบเสร็จรบั เงนิ (Receipt) 2.2 ข้ันตอนในการซอ้ื ขายสินคา้ การประกอบกิจการประเภทซ้ือขายสินค้า จะมีวงจรการดาเนินงานซือ้ ขายสนิ คา้ (The operating cycle of a merchandising) ประกอบด้วย 1. การซือ้ สินคา้ เปน็ เงนิ สดหรือเงนิ เช่อื 2. การขายสนิ คา้ เปน็ เงินสดหรอื เงินเช่ือ 3. การรับคนื สนิ ค้าและให้ส่วนลด 4. การส่งคืนสินค้าและไดส้ ว่ นลด 5. การจา่ ยชาระเงนิ ให้เจ้าหน้ี 6. การเรียกเก็บเงินจากลกู หน้ี 2.2.1 ขน้ั ตอนในการซอ้ื สนิ ค้า (Purchasing Procedures) ปัจจบุ นั เทคโนโลยดี ้านการตดิ ตอ่ สื่อสารก้าวหน้าไปมาก ดังน้ันการส่ังซื้อสินค้าจึง เป็นไปอย่างสะดวกรวดเร็ว ถ้าเป็นกิจการขนาดเล็ก การส่ังซ้ือสินค้าอาจไม่ยุ่งยาก เพราะส่วนใหญ่ เจ้าของเป็นผู้ดาเนินการเอง สามารถตัดสินใจทาได้ทันที การสั่งซื้อสินค้าอาจผ่านพนักงานขาย (Salesman) ทางโทรศัพท์ (By Telephone) ทางโทรสาร (By Fax) หรือทางอินเตอร์เน็ตที่เรียกว่า พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E-Commerce) แต่ถ้าเป็นกิจการขนาดใหญ่มักมีแผนกหรือฝ่ายจัดซื้อ (Purchasing Department) ทาหน้าที่จัดซื้อโดยเฉพาะ กิจการเหล่าน้ีมีการควบคุมภายในที่ดี ดังนั้น ขั้นตอนในการสง่ั ซอ้ื สนิ ค้า และเอกสารท่ีต้องจดั ทาหรอื ทไ่ี ดร้ ับจากบุคคลภายนอก 1. เมื่อเห็นว่าสมควรที่จะทาการขอซ้ือ แผนกคลังสินค้า มีหน้าที่ดูแลตรวจสอบปริมาณ สินค้า ก็จะจัดทา “ใบขอซื้อสินค้า” (Purchase Requistition) ข้ึนมา 1 ฉบับ ให้ผู้มีอานาจลงนาม อนมุ ัติ และจัดทาสาเนาตามจานวนของระบบงานอยา่ งน้อย 2 ฉบับ

2. แผนกจัดซื้อ มีหน้าท่ีในการรับใบเสนอซื้อจากแผนกคลังสินค้า หรือหน่วยงานที่ ต้องการสินค้าโดยตรง เม่ือเลือกสินค้าได้ตามความต้องการแล้ว จะจัดทา ใบสั่งซื้อ (Purchase Order) และใหผ้ ู้มีอานาจอนุมัตสิ ัง่ ซ้อื 3. ผู้ขาย เม่ือได้รับใบสั่งซื้อ จะจัดส่งสินค้าพร้อมกับเอกสาร ใบกากับภาษี/ ใบส่งของ/ ใบกากบั สนิ ค้า (Tax Invoice/ Delivery Invoice/ Invoice ให้กบั ผซู้ ือ้ กรณีขายสนิ ค้าเป็นเงินเชื่อ แต่ ถา้ ขายสินค้าเป็นเงินสด ก็จะจัดส่งสินค้าพร้อมเอกสาร ใบเสร็จรับเงิน/ ใบกากับภาษี (Receipt/ Tax Invoice) 4. แผนกตรวจรับสินค้า เม่ือผู้ซ้ือได้รับสินค้าแล้ว แผนกตรวจรับสินค้าจะทาการ ตรวจสอบสนิ คา้ ท่ไี ดร้ บั กบั สาเนาใบสง่ั ซอ้ื และใบกากับสินคา้ ที่ไดจ้ ากผูข้ ายว่าถูกต้องตรงกันถ้าถูกต้อง จะลงนามในใบกากับสินคา้ และจัดทาใบรบั สนิ คา้ (Receiving Report) 5. เมื่อแผนกคลังสินค้า ตรวจพบว่าสินค้าไม่ได้มาตรฐานตรงตามที่สั่งซ้ือ ก็จะทา ใบสง่ คนื สินค้า ให้ผู้มีอานาจอนุมัตแิ ละแจง้ ใหผ้ ้ขู ายมารบั สินคา้ คืน 6. แผนกบัญชี มีหน้าท่ีในการบันทึกบัญชี ตั้งแต่การซื้อสินค้าเป็นเงินสด เงินเชื่อ การส่งคืนสินค้า เมื่อครบกาหนดชาระ ผู้ขายจะนาไปเสร็จรับเงินมาขอรับชาระท่ีแผนกบัญชี และการเงนิ เม่ือแผนกบญั ชบี นั ทึกรายการเรยี บร้อยแล้ว ก็จะเก็บเอกสารประกอบการลงบัญชีใส่ตาม แฟ้มท่กี าหนดไว้ 2.2.2 ข้ันตอนในการขายสินค้า (Sales Procedures) กจิ การอาจขายสนิ ค้าเปน็ เงนิ สดหรือเงินเช่อื ก็ได้ข้ึนอยู่กับข้อตกลงระหว่างผู้ซ้ือกับ ผู้ขาย ซ่ึงแต่ละแห่งมีข้ึนตอนและวีการขายสินค้าท่ีแตกต่างกันข้ึนอยู่กับแต่ละองค์กร ถ้าเป็นกิจการ ขนาดเล็กการขายสินค้าไม่ยุ่งยากและมีวิธีปฏิบัติเหมือนกัน แต่ถ้าเป็นกิจการขนาดใหญ่มักมีแผนก หรือฝ่ายขาย/ฝ่ายการตลาด (Sales/ Marketing Department) ทาหน้าท่ีขายสินค้าโดยเฉพาะ กจิ การเหล่าน้มี ีการควบคมุ ภายในที่ดี ดงั น้นั ข้นั ตอนในการขายสินค้า และเอกสารที่ต้องจัดทาข้ึนหรือ ที่ออกใหแ้ กบ่ คุ คลภายนอกจะเป็นดงั น้ี 1. การเสนอราคา เม่ือลูกค้าติดต่อสอบถามราคามาที่แผนกขาย เพื่อต้องการ ทราบราคาของสนิ คา้ ท่ตี ้องการซ้อื แผนกขายก็จะทาเอกสารใบเสนอราคาขึน้ มาอย่างน้อย 3 ฉบับ 2. เม่ือแผนกขายได้รับใบส่ังซ้ือจากลูกค้า อาจมีวิธีการแตกต่างกันออกไป เช่น ลูกค้าเป็นผู้มาสั่งซื้อด้วยตนเอง หรือสั่งทางโทรศัพท์ โทรสาร หรือทางอินเตอร์เน็ต แผนกขายก็จะ สอบถามไปยังแผนกสินค้า จากนั้นจึงส่งใบสั่งซ้ือของลูกค้าให้แผนกสินเชื่ออนุมัติหากเป็นขายสินค้า เป็นเงนิ เชื่อ 3. การออกบิลหรอื การบนั ทึกขาย แผนกขายก็จะจัดทาเอกสารใบกากับสินค้า/ใบ ส่งของ/ใบกากับภาษี (Invoice/ Delivery Invoice/ Tax Invoice) สาหรับการขายเป็นเงินเช่ือ และ

ออกเอกสาร ใบเสร็จรับเงิน/ใบกากับภาษี (Receipt/ Tax Invoice) สาหรับการขายสินค้าเป็นเงินสด พร้อมกบั ส่งสินคา้ ใหผ้ ู้ซ้ือ 4. เมื่อสินค้าที่ส่งไปให้ลูกค้ามีการนาสินค้ามาคืน อาจเน่ืองมาจากสินค้าไม่ได้ มาตรฐานตรงตามที่ลูกค้าสั่งซ้ือ แผนกรับคืนสินค้าก็จะทาใบรับคืนสินค้า เพ่ือเป็นหลักฐานในการรับ คืน ให้ผ้มู อี านาจอนมุ ัติพรอ้ มรับคืนสนิ คา้ ไว้ ส่งใหแ้ ผนกตา่ ง ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 5. เม่อื ถงึ กาหนดการรับชาระหน้ี ผู้ซ้ือนาเงินมาชาระให้ตามเง่ือนไขท่ีตกลงกันไว้ แผนกการเงนิ กจ็ ะออกเอกสาร ใบเสรจ็ รับเงิน เป็นหลักฐานในการรบั ชาระเงนิ 6. แผนกบญั ชี นาเอกสารท่ีเกยี่ วขอ้ งมาบันทึกบัญชี เช่น ใบกากับภาษี/ใบส่งของ ใบเสรจ็ รบั เงนิ และใบรบั คืน/ใบหกั หน้ี และเกบ็ เอกสารดังกล่าวไว้เป็นหลักฐาน เง่อื นไขเก่ียวกับการซ้ือขายสินค้า คือข้อตกลงระหว่างผู้ซ้ือกับผู้ขาย เพ่ือให้การซ้ือขายสินค้า ดาเนินไปด้วยดี ผู้ซ้ือและผู้ขายได้รับความพอใจและประโยชน์สูงสุดท้ัง 2 ฝ่าย เง่ือนไขการซื้อขาย สินคา้ มีหลายเงือ่ นไข ไดแ้ ก่ 3.1 เง่ือนไขเกยี่ วกับค่าขนส่งสินค้า (Terms of Transportation) ค่าใช้จ่ายในการขนส่งสินค้าเป็นค่าใช้จ่ายท่ีสาคัญรายการหน่ึง เพราะเป็นส่วนหน่ึงของ ต้นทุนขายหรือค่าใช้จ่ายในการขาย ดังน้ัน ผู้ซื้อผู้ขายต้องตกลงกันให้ชัดเจนในวันที่ซื้อขายสินค้าว่า ใครจะเปน็ ผูจ้ ่ายค่าขนส่ง ซึง่ เงื่อนไขในการกาหนดคา่ ขนสง่ มดี ังนี้ บญั ชีค่าขนส่งเข้า ใช้บันทึกค่าขนส่งสินค้าท่ีผู้ซื้อเป็นผู้รับภาระออกค่าขนส่ง เพราะผู้ซ้ือ จะต้องขนสินค้าจากสถานที่ผู้ขายเข้ามายังร้านของตนเอง จึงถือเป็นต้นทุนของสินค้าและเป็น คา่ ใชจ้ า่ ยเกีย่ วกบั ต้นทนุ ของสินค้าทขี่ าย บัญชีค่าขนส่งออก ใช้บันทึกค่าขนส่งสินค้าที่ผู้ขายเป็นผู้รับภาระจ่ายค่าขนส่ง เพราะ ผูข้ ายจะขนสนิ คา้ ออกจากร้านของตนไปยังร้านค้าของผ้ซู อื้ คา่ ขนสง่ ออกถือเปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยในการขาย 1) F.O.B. Shipping Point (Free on Board at the Shipping Point) หมายถึง ราคา สินค้าส่งมอบต้นทาง ผู้ซื้อต้องเป็นผู้จ่ายค่าขนส่งเอง ซ่ึงผู้ซ้ือจะบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายของตนเอง โดย บนั ทกึ ไว้ในบัญชี “ค่าขนส่งเข้า” จึงถือเป็นต้นทุนของสินค้า กรรมสิทธ์ิในสินค้าจะเป็นของผู้ซ้ือต้ังแต่ ผขู้ ายจดั ส่งสินคา้ ให้

2) F.O.B. Destination (Free on Board at the Destination) หมายถึง ราคาสินค้า สง่ มอบปลายทาง ผูข้ ายเป็นผูอ้ อกคา่ ขนสง่ ซ่งึ ค่าขนส่งนี้จะบนั ทกึ ในสมุดบัญชีของผู้ขาย โดยบันทึกไว้ ในบัญชี “ค่าขนสง่ ออก” จึงถอื เปน็ ค่าใชจ้ ่ายในการขาย กรรมสทิ ธ์ใิ นสินค้าจะยังเป็นของผู้ขายจนกว่า สนิ ค้าน้นั จะสง่ มอบให้ผซู้ อ้ื ค่าขนส่งสินค้าท่ีซ้ือมาเป็นต้นทุนสินค้าจะแตกต่างจากค่าขนส่งสินค้าที่ขายไปถือเป็น ค่าใช้จ่ายในการดาเนินงาน ค่าขนสง่ สนิ ค้าจึงแบง่ เปน็ 2 บัญชี คือ ค่าขนส่งเข้าและคา่ ขนสง่ ออก คา่ ขนส่งเขา้ (Freight In) ถอื เป็นส่วนหนึ่งของต้นทุนสินค้าท่ีซ้ือ (Cost of goods purchased) ซ่งึ ผู้ซอื้ เป็นผ้รู ับผดิ ชอบภาระคา่ ขนสง่ เอง ค่าขนส่งออก (Freight Out) เป็นค่าใช้จ่ายซึ่งผู้ขายเป็นผู้รับผิดชอบภาระค่าขนส่งเมื่อ กจิ การอยใู่ นฐานะผู้ขาย โดยถอื เป็นค่าใช้จา่ ยในการขาย 3.2 เงื่อนไขเก่ยี วกับส่วนลด (Terms of Discount) เป็นเง่ือนไขที่จูงใจให้ผู้ซื้อซื้อสินค้าจานวนมากหรือชาระหนี้เร็วขึ้น เงื่อนไขเกี่ยวกับ สว่ นลดแบ่งเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ 3.2.1 ส่วนลดการค้า (Trade Discount) เป็นส่วนลดท่ีจูงใจให้ผู้ซื้อสินค้าคร้ังละมาก ๆ ส่วนลดการค้าจะลดทันทีท่ีซ้ือขายสินค้า ดังนั้น ส่วนลดนี้จะไม่มีการบันทึกบัญชี และบันทึกรายการ ซ้อื ขายดว้ ยยอดสทุ ธิ ตัวอย่างที่ 3 วันที่ 5 มีนาคม 25x9 ร้านวิภาวดี ขายสินค้าเป็นเงินสด 25,000 บาท ส่วนลดการค้า 10% จงคานวณสว่ นลดการคา้ การคานวณราคาค่าสินคา้ ราคาสินคา้ ท่ตี ั้งไว้ 25,000 บาท หัก สว่ นลดการคา้ (25,000 x 10%) 2,500 บาท ราคาสุทธิ 22,500 บาท 3.2.2 ส่วนลดเงินสด (Cash Discount) เป็นส่วนลดที่เกิดขึ้นเพื่อจูงใจให้ผู้ซ้ือชาระหนี้ เร็วข้ึน เกิดขึ้นหลังจากมีการซื้อขายสินค้าเป็นเงินเช่ือ ส่วนลดดังกล่าวอาจกาหนดเง่ือนไขในการชาระเงิน ส่วนลดเงินสดนี้จะนามาบนั ทกึ บัญชี แบง่ ออกเปน็ 2 บัญชี คอื 1) ส่วนลดจ่าย (Sales Discounts) เป็นส่วนลดที่กิจการให้ลูกหนี้เมื่อชาระหน้ีก่อน กาหนดภายใต้เงื่อนไขส่วนลด ส่วนลดนี้ผู้ขายจะบันทึกบัญชี “ส่วนลดจ่าย” ทางด้านเดบิต จัดอยู่ใน หมวดรายได้ แต่ถือเป็นบญั ชที ี่นาไปหกั ยอดขายเพื่อหาขายสทุ ธิ

2) ส่วนลดรับ (Purchases Discounts) เป็นส่วนลดท่ีกิจการได้รับจากการชาระหน้ี ให้เจ้าหนี้ก่อนกาหนด ภายใต้เง่ือนไขส่วนลด ส่วนลดนี้ผู้ซื้อจะบันทึกบัญชี “ส่วนลดรับ” ทางด้าน เครดิตจดั อยใู่ นหมวดคา่ ใช้จ่าย แต่ถอื เปน็ บญั ชีทนี่ าไปหักจากยอดซ้อื เพ่ือเป็นการลดต้นทุนซื้อ 3.3 เง่ือนไขเก่ยี วกับการชาระเงนิ (Credit Terms/Terms of Payment) เป็นเง่อื นไขท่ีกาหนดระยะเวลาในการชาระเงิน พรอ้ มทงั้ ส่วนลด (ถ้าม)ี เชน่ ตารางที่ 1.4 แสดงเง่ือนไขเก่ียวกับการชาระเงนิ เงอ่ื นไข ความหมาย N/30 ให้ชาระหนี้ภายใน 30 วัน นบั จากวนั ทีป่ รากฏในใบกากับสนิ ค้า 2/10, n/30 ใหช้ าระภายใน 30 วนั นับจากวนั ทป่ี รากฏในใบกากับสนิ ค้า แต่ถา้ ชาระภายใน 10 วัน จะลดให้ 2% N/EOM (End of month) ให้ชาระหนี้ภายในวนั ส้นิ เดือนของเดือนท่ีซ้ือสินค้า N/10 EOM ให้ชาระหน้ภี ายในวันที่ 10 ของเดือนถัดจากเดือนท่ซี ื้อสนิ ค้า 2/10 EOM ให้ชาระหน้ีภายในวันส้นิ เดอื นของเดือนถัดไป แต่ถ้าชาระหนภ้ี ายใน วันที่ 10 ของเดือนถัดไป จะลดให้ 2% 2/10 EOM, N/60 ใหช้ าระหนภี้ ายใน 60 วัน นับจากวนั ท่ีปรากฏในใบกากบั สนิ ค้า แตถ่ า้ ชาระเงินภายในวันท่ี 10 ของเดอื นถดั จากเดือนทซี่ ื้อสินคา้ จะลดให้ 2% การนบั วันครบกาหนดชาระหน้ี การนบั วันครบกาหนดให้เริม่ นบั ถดั จากวันที่มีการซ้ือขายสินคา้ เป็นวันที่ 1 และนับไปจนครบ กาหนดเวลา มขี ้นั ตอนดังต่อไปน้ี 1. นาวันสดุ ทา้ ยของเดือนท่ีมีการซอ้ื ขายสนิ คา้ เปน็ ตัวตงั้ 2. นาวันท่ีมีการซ้ือขายสนิ คา้ เปน็ ตวั หกั 3. นาจานวนวันที่ยงั ขาดอยู่ของเดือนถดั ไปบวกเข้าไปเรื่อย ๆ จนกวา่ จะครบกาหนด ตัวอย่างท่ี 4 เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม 25x9 ซื้อสินค้าเป็นเงินเชื่อ เป็นเงิน 10,000 บาท เง่อื นไข 2/10, n/30 และจา่ ยชาระเงินวันท่ี 19 พฤษภาคม 25x9 ให้คานวณวันครบกาหนดการชาระ เงินคา่ สินค้า วันสิน้ เดอื นพฤษภาคม 31 หัก วนั ทซี่ ้ือสินค้า 9 จานวนวนั ทคี่ งเหลือ 22 บวก จานวนวันทีย่ ังขาดอยูเ่ ดือนกรกฎาคม 8 จานวนวันท่ีให้เครดติ 30 ดงั น้ัน วันทคี่ รบกาหนดการชาระค่าสินค้าคือ วันที่ 8 มถิ ุนายน 25x9

การนบั วนั ทไ่ี ดส้ ว่ นลด ตวั อยา่ งท่ี 5 จากโจทยต์ ัวอย่างท่ี ตามเงื่อนไข 2/10, n/30 คอื กาหนดวันชาระเงินค่าสินคา้ ภายใน 30 วนั นบั จากวนั ที่ในใบกากบั สนิ คา้ แตถ่ ้าชาระภายใน 10 วนั จะได้รบั สว่ นลด 2% การคานวณส่วนลดเงินสด 10,000 บาท ราคาสินคา้ 200 บาท หัก สว่ นลดเงนิ สด (10,000 x 2%) บาท จานวนเงนิ ทช่ี าระหน้ี 9,800 ตารางที่ 1.5 การบันทึกบัญชีเก่ยี วกบั การซ้ือขายสินค้า กรณมี สี ่วนลดเงนิ สด ผซู้ อื้ ผขู้ าย 25x9 25x9 พ.ค. 9 เดบิต ซอื้ สินคา้ 10,000 พ.ค. 9 เดบติ ลกู หน้กี ารคา้ 10,000 เครดติ เจ้าหนี้การคา้ 10,000 เครดติ ขายสนิ คา้ 10,000 ซอื้ สินคา้ เปน็ เงนิ เชอ่ื ขายสนิ คา้ เปน็ เงนิ เชอ่ื พ.ค. 19เดบิต เจ้าหน้ีการคา้ 10,000 พ.ค. 19เดบติ เงนิ สด 9,800 เครดติ เงนิ สด 9,800 สว่ นลดจ่าย 200 สว่ นลดรับ 200 เครดติ ลูกหนก้ี ารคา้ 10,000 จ่ายชาระหน้ไี ดส้ ่วนลด 2% รับชาระหนใ้ี หส้ ่วนลด 2% 4.1 ภาษมี ูลค่าเ ่ิม การดาเนินธุรกิจในลักษณะต่าง ๆ จะต้องเก่ียวข้องกับภาษีอากรธุรกิจในรูปแบบใด รูปแบบหนง่ึ ปัจจุบนั กิจการทีซ่ อ้ื สนิ คา้ มาเพอื่ ขายดาเนนิ ธรุ กจิ เป็น 2 รูปแบบ คอื 1) กิจการที่ไม่ได้จดทะเบียนภาษีมูลค่าเ ่ิม เป็นกิจการที่ได้รับการยกเว้นไม่ต้องเข้า ระบบภาษีมูลค่าเพ่ิม หรืออาจมีรายได้ไม่ถึงเกณฑ์ที่ต้องจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม เม่ือมีการขาย สนิ คา้ จะคิดภาษมี ูลคา่ เพ่ิมจากผซู้ ้อื ไม่ได้ 2) กิจการทจ่ี ดทะเบียนภาษีมูลค่าเ ่ิม เป็นกิจการที่กฎหมายบังคับให้ต้องจดทะเบียน ภาษีมูลค่าเพิ่ม ซ่ึงเป็นผู้ประกอบการท่ีขายสินค้าหรือให้บริการทางธุรกิจ และมีรายรับจากการขาย สินคา้ หรือให้บรกิ ารเกินกวา่ 1.8 ลา้ นบาทต่อปี มีหน้าท่ียื่นคาขอจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม และเรียก เกบ็ ภาษจี ากการขายสนิ คา้ หรอื บรกิ ารแทนรฐั บาล

2 1 ภาษมี ลู คา่ เ ่ิม ภาษีมูลค่าเพ่ิม (Value Added Tax) คือ ภาษีท่ีเรียกเก็บจากมูลค่าของสินค้า หรือบริการที่เป็นส่วนที่เพิ่มขึ้นในแต่ละขั้นตอนของการผลิตและจาหน่ายสินค้าหรือบริการ ปัจจุบัน คดิ ภาษีมลู ค่าเพ่มิ ในอัตราร้อยละ 7 ภาษีมูลคา่ เพ่ิมประกอบดว้ ย 1) ภาษีซ้ือ (Input Tax) คือ ภาษีท่ีผู้ประกอบการจ่ายให้กับผู้ขายสินค้าหรือ ผู้ให้บริการท่ีจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม เม่ือซื้อสินค้าหรือชาระค่าบริการเพื่อใช้ในกิจการของตน ภาษซี ื้อเกดิ ขึ้นเดือนใด ใหถ้ อื เป็นภาษซี ้ือของเดอื นน้ัน โดยไม่คานึงว่าสินคา้ นั้นจะขายไดห้ รือไม่ 2) ภาษีขาย (Output Tax) คือ ภาษีที่ผู้ประกอบการซ่ึงจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม เรียกเก็บจากผู้ซื้อสินค้าหรือผู้รับบริการ เม่ือมีการขายสินค้าหรือชาระค่าบริการ ภาษีขายเกิดข้ึนใน เดอื นใดถือเป็นภาษีขายของเดือนนั้น โดยไมค่ านงึ วา่ สินค้าที่ขายหรอื บริการทใี่ ห้น้นั จะซื้อเม่ือใด 2 2 ผู้มีหนา้ ท่ีเสียภาษีมูลคา่ เ มิ่ ประกอบด้วย 3 กล่มุ ดงั นี้ กลุ่มที่ 1 ผู้ประกอบการ คือ ผู้ผลิต ผู้ให้บริการ ผู้ขายปลีก ผู้ส่งออก ซึ่งขาย สินคา้ หรอื ให้บริการในทางธุรกจิ หรือวิชาชพี ในราชอาณาจกั รทกุ ทอด กลมุ่ ที่ 2 ผู้นาเขา้ กลุ่มที่ 3 ผู้ท่ีกฎหมายกาหนดเป็นพิเศษให้เป็นผู้มีหน้าที่เสียภาษีมูลค่าเพิ่ม ท้ังใน ประโยชน์ในการจัดเก็บภาษี เช่น ตัวแทนของผู้ปรกอบการที่อยู่นอกราชอาณาจักร และขายสินค้าหรือ ให้บริการในราชอาณาจักรเป็นปกติธุรกิจ หรือในกรณีที่ผู้รับโอนสินค้าจากการนาเข้าท่ีเคยยกเว้น ภาษมี ลู ค่าเพ่มิ ตามกฎหมาย 2 3 หน้าทขี่ องผ้ปู ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเ ิ่ม 1) เรียกเก็บภาษีมูลค่าเพ่ิมจากผู้ซื้อสินค้าหรือผู้รับบริการ และออกใบกากับ ภาษเี พื่อเปน็ หลักฐานในการเรยี กเก็บภาษมี ูลคา่ เพิ่ม 2) จัดทารายงานตามท่ีกฎหมายกาหนด ได้แก่ รายงานภาษีซื้อ รายงานภาษี ขายและรายงานสนิ คา้ และวตั ถดุ ิบ 3) ย่ืนแบบแสดงรายการเพื่อเสียภาษีตามแบบ ภ.พ.30 2 4 การคานวณภาษีมลู ค่าเ ิ่ม ทุกวันสิ้นเดือนผู้ประกอบการจะต้องทาการคานวณภาษีมูลค่าเพิ่ม เพ่ือดูว่า จะต้องนาภาษีส่งกรมสรรพากร หรือจะได้รับภาษีคืนจากกรมสรรพากร โดยทาการปิดบัญชีภาษีซื้อ และภาษีขายเพอ่ื หายอดผลต่างที่เกิดขึน้

ตัวอย่างที่ 6 ร้านต้นกล้า มียอดซื้อขายสินค้าประจาเดือนเมษายน 2559 ดังน้ี คือ ซ้ือสินค้า จานวน 125,000 บาท ขายสนิ คา้ จานวน 230,000 บาท อตั ราภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 7% ให้ทา 1. คานวณภาษขี าย 2. คานวณภาษซี ้ือ 3. คานวณจานวนเงินท่ีต้องชาระภาษ/ี ได้รับคืนภาษี การคานวณ ขายสินค้า 230,000 ภาษขี าย (230,000 x 7%) 16,100 ซอ้ื สนิ ค้า 125,000 ภาษีซื้อ (125,000 x 7%) 8,750 คานวณภาษี 16,100 – 8,750 = 7,350 บาท ภาษขี าย > ภาษซี อื้ เพราะฉะน้ันกจิ การจะตอ้ งชาระภาษี 7,350 บาท

1. สินค้า (Goods or Merchandise) หมายถึง สิ่งท่ีกิจการมีไว้จาหน่ายเพ่ือแสวงหากาไร จากการดาเนินงานตามปกติ ในกิจการซ้ือขายสินค้าหรือธุรกิจพาณิชยกรรม เรียกว่า “สินค้าสาเร็จรูป” จัดอย่ใู นประเภทสินทรัพย์หมนุ เวียน เช่น โทรศพั ทม์ ือถอื เครื่องซักผ้า ตู้เย็น รถยนต์ เส้ือผ้าสาเร็จรูป เปน็ ต้น 2. ประเภทของธรุ กิจการค้า แบ่งออกเปน็ 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ 2.1 ธรุ กิจเกย่ี วกบั การใหบ้ ริการ 2.2 ธุรกิจเก่ียวกับสินค้า ซง่ึ สามารถแยกเปน็ 2 ประเภท คือ 1) ธุรกิจพาณิชยกรรมหรือธรุ กิจซอ้ื มาขายไป 2) ธรุ กิจผลิตสินคา้ หรือธรุ กจิ อุตสาหกรรม 3. เอกสารเก่ยี วกับการซื้อขายสินค้า ได้แก่ ใบสั่งซื้อ ใบกากับภาษี/ใบส่งของ/ใบกากับสินค้า ใบขอลดหนห้ี รือใบสง่ คนื ใบหักหนหี้ รอื ใบรบั คืน ใบเสรจ็ รบั เงนิ 4. ขน้ั ตอนในการซอ้ื ขายสนิ ค้า ได้แก่ 1) การซื้อสินค้าเป็นเงินสดหรือเงนิ เชื่อ 2) การขายสินค้าเปน็ เงินสดหรือเงนิ เช่อื 3) การรบั คนื สินคา้ และใหส้ ว่ นลด 4) การสง่ คืนสนิ ค้าและได้ส่วนลด 5) การจา่ ยชาระเงนิ ให้เจ้าหน้ี 6) การรบั ชาระเงินจากลกู หน้ี 5. เง่อื นไขเกี่ยวกับการซื้อขายสนิ คา้ ประกอบดว้ ย 1) เงอ่ื นไขเก่ยี วกับค่าขนสง่ สินคา้ 2) เงื่อนไขเกยี่ วกบั สว่ นลด 6. ภาษีมลู คา่ เพิ่ม 1) ภาษซี อื้ 2) ภาษีขาย 

คาศั ท์ ความหมาย Goods or Merchandise สนิ ค้า Merchandising Businesses ธุรกิจพาณชิ ยกรรมหรอื กจิ การซ้อื มาขายไป Manufacturing Businesses ธรุ กจิ อุตสาหกรรม Purchase Order ใบส่งั ซื้อสนิ ค้า Tax Invoice ใบกากับภาษี Delivery Invoice ใบสง่ ของ Invoice ใบกากบั สินคา้ Cash Receipts ใบเสร็จรบั เงนิ Debit Note or Debit Memorandum ใบสง่ คืนสนิ ค้าหรือใบขอลดหนี้ Credit Note or Credit Memorandum ใบรบั คืนสินค้าหรือใบหักหน้ี Terms of Transportation เง่อื นไขเก่ียวกับค่าขนสง่ สินค้า F.O.B. Shipping Point ราคาสินคา้ ส่งมอบต้นทางผซู้ ื้อจ่ายค่าขนส่ง F.O.B. Destination ราคาสนิ ค้าส่งมอบปลายทางผูข้ ายจ่ายค่าขนส่ง Discount ส่วนลด Trade Discount สว่ นลดการค้า Cash Discount สว่ นลดเงนิ สด Purchase Discount สว่ นลดรบั Sales Discount ส่วนลดจ่าย Credit Terms/ Terms of Payment เงอื่ นไขเก่ยี วกับการชาระเงนิ Value Added Tax ภาษีมูลคา่ เพมิ่ Input Tax ภาษซี อื้ Output Tax ภาษีขาย

วชิ าการบัญชีเบ้อื งตน้ 2 หน่วยท่ี 1 รหสั วิชา 2200-1003 ความรเู้ บือ้ งต้นเกยี่ วกับการซื้อขายสนิ คา้ คาชแ้ี จง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบทถี่ ูกตอ้ งที่สดุ เพยี งคาตอบเดยี ว วตั ถปุ ระสงค์ เพื่อประเมินความร้เู ดิมของนักเรียน เร่ือง ความรู้เบ้อื งต้นเก่ยี วกับการซื้อขายสนิ ค้า เวลา 15 นาที 1. ขอ้ ใดหมายถึงสนิ ค้า 6. เมื่อมีการส่งคืนสินค้าเกิดข้ึนผู้ซื้อจะจัดทา ก. รถยนต์ของผู้บริหาร เอกสารเพื่อแจ้งผู้ขายลดราคาค่าสินค้าให้โดย ข. รถยนตใ์ นโชวร์ มู ออกเอกสารชนิดใด ค. รถยนตข์ องพนักงาน ง. รถยนตข์ องลูกค้า ก. ใบขอลดหนี้ ข. ใบสง่ คนื 2. ธรุ กิจขอ้ ใดเปน็ ธุรกจิ พาณิชยกรรม ค. ใบขอลดหน้ีหรือใบสง่ คนื ก. โรงงานอตุ สาหกรรมนมไทย ง. ใบหกั หนีห้ รอื ใบรบั คืน ข. หา้ งเทสโก้ โลตัส 7. เง่อื นไข F.O.B. Shipping Point กาหนด ค. บริษัท สหพฒั นพบิ ลู จากัด (มหาชน) ใหใ้ ครเปน็ ผูจ้ ่ายค่าขนส่งและบันทึกไว้ใน ง. โรงแรมเฟรสิ ท์ บัญชีใด ก. ผขู้ าย – ค่าขนส่งออก 3. เอกสารท่ีได้รับจากผู้ขาย โดยส่งมาพร้อม ข. ผขู้ าย – คา่ ขนส่งเขา้ กับสินคา้ คอื ขอ้ ใด ค. ผูซ้ ื้อ – คา่ ขนส่งออก ง. ผ้ซู ้ือ – คา่ ขนสง่ เขา้ ก. ใบส่งั ซ้อื สินค้า 8. ใครเปน็ ผ้จู า่ ยคา่ ขนสง่ ตามเงื่อนไข F.O.B. ข. ใบส่งของ/ใบกากบั ภาษี Destination ค. ใบเสร็จรับเงิน ก. ผู้ซอ้ื สนิ คา้ ง. ใบขอซ้ือสนิ ค้า ข. ผู้ขายสินค้า 4. เมื่อฝ่ายจัดซอื้ ต้องการจะใชส้ นิ ค้า ควรจัดทา ค. ผู้ผลติ สินคา้ เอกสารตามข้อใด ง. ผูซ้ ื้อและผขู้ ายสินค้า ก. ใบส่ังซอ้ื 9. สว่ นลดที่จงู ใจใหผ้ ู้ซอ้ื สินค้าครัง้ ละมาก ๆ ข. ใบกากบั สินค้า คือข้อใด ค. ใบขอซ้ือ ก. สว่ นลดการค้า ง. ใบรับสินค้า ข. ส่วนลดเงินสด 5. เอกสารใดท่ผี ขู้ ายออกให้เป็นหลักฐานแก่ผู้ซ้ือ ค. สว่ นลดรับ เมือ่ ไดร้ บั ชาระคา่ สินค้าครบถว้ นแลว้ ง. ส่วนลดจา่ ย ก. ใบกากบั ภาษี ข. ใบสง่ คืนและใบรบั คนื ค. ใบสง่ั ซอื้ สนิ ค้า ง. ใบเสร็จรับเงิน

10. ส่วนลดทีเ่ กิดจากการจ่ายชาระหนีใ้ ห้ 13. จากขอ้ 12 ในวันที่ 16 มีนาคม 2559 เจา้ หน้ีภายในระยะเวลาท่ีไดร้ ับสว่ นลดจะ รา้ นเจรญิ การคา้ ต้องชาระหนี้ทั้งสิ้นเปน็ นามาบนั ทกึ ไว้ในบญั ชใี ด จานวนเทา่ ใด ก. ส่วนลดการคา้ ก. 12,000 บาท ข. สว่ นลดเงินสด ข. 11,760 บาท ค. สว่ นลดรับ ค. 11,200 บาท ง. ส่วนลดจ่าย ง. 10,800 บาท 11. เดือนมนี าคม 2559 ร้านดีดีการคา้ สัง่ ซื้อ 14. ภาษที ่เี รียกเก็บจากการขายสนิ ค้าหรือ สนิ ค้า 2 ครั้ง ครงั้ ที่ 1 จานวน 100,000 บาท ใหบ้ รกิ าร คือภาษีในข้อใด ไดส้ ่วนลดการคา้ 2% ครง้ั ที่ 2 จานวน ก. ภาษีมูลคา่ เพิ่ม 150,000 บาท ได้สว่ นลดการค้า 3% ให้ ข. ภาษซี ื้อ คานวณหาส่วนลดการคา้ ท้ังสิ้น ค. ภาษีขาย ก. 2,000 บาท ง. ภาษีการค้า ข. 4,500 บาท 15. กรณภี าษขี ายมากกวา่ ภาษซี อ้ื กิจการ ค. 10,000 บาท จะตอ้ งปฏบิ ัตติ ามข้อใด ง. 6,500 บาท ก. นาสง่ ภาษีให้กรมสรรพากร 12. เม่อื วันท่ี 5 มนี าคม 25x8 รา้ นเจรญิ การค้า ข. ขอคืนภาษจี ากกรมสรรพากร ซ้ือสินคา้ เปน็ เงนิ เชอ่ื จากร้านยงิ่ ยงพาณิชย์ ค. ขอเครดติ ภาษใี นเดือนถดั ไป 12,000 บาท เงอื่ นไข 2/10, n/45 ตอ่ มาร้าน ง. กรอกแบบฟอร์มรายงานภาษี เจรญิ การคา้ ชาระหน้ีวนั ที่ 16 มนี าคม 2559 ก. 15 เมษายน 2559 ข. 16 เมษายน 2559 ค. 19 เมษายน 2559 ง. 20 เมษายน 2559

บรรณานุกรม กนกเพม่ิ ขนั โคกกรวด. การบัญชเี บื้องตน้ 2 นนทบุรี : ศูนยห์ นังสอื เมืองไทย, 2556. กัณทิมา สุธีดวงสมร. การบญั ชีเบือ้ งต้น 2 กรงุ เทพฯ : สานักพิมพ์ บริษัทพฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พ.ว.) จากดั , 2559. มทั นชัย สทุ ธิพนั ธุ์. การบัญชชี ั้นกลาง 2 พิมพ์ครั้งท่ี 2. กรงุ เทพฯ : สานกั พิมพโ์ อเดยี นสโตร์, 2556. ดุษฎี สงวนชาติ และคณะ. การบญั ชชี ้ันกลาง พิมพ์ครั้งท่ี 3. กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์แห่งจฬุ าลงกรณ์ มหาวิทยาลยั , 2550. นาตยา แสงวนั ลอย. การบญั ชีเบือ้ งตน้ 2 กรงุ เทพฯ : ศนู ย์สง่ เสรมิ วชิ าการ, 2556. มนสั ชัย กรี ติผจญ. การบัญชีเบื้องต้น 2 กรุงเทพฯ : สานักพมิ พเ์ อมพนั ธ,์ 2558. สมนกึ เออื้ จิระพงษ์พนั ธ์ และ อ.สมเดช โรจน์ครุ ีเสถยี ร. การบัญชขี ัน้ ตน้ กรุงเทพฯ : สานกั พิมพ์แมคกรอ-ฮิล, 2552. ธารี หริ ัญรศั มี และคณะ. การบญั ชกี ารเงนิ กรุงเทพฯ : วทิ ยพัฒน์, 2552. เบญจมาศ อภสิ ิทธ์ิภิญโญ. หลักการบัญชี กรุงเทพฯ : ซเี อ็ดยเู คช่นั , 2556. วรรณา วงศว์ ิวฒั น.์ การบญั ชเี บอื้ งตน้ 2 กรุงเทพฯ : สานกั พิมพ์เอมพันธ,์ 2556. อษุ ณยี ์ ตงั้ ปฏภิ าณ. เตรียมสอบบัญชีเบอ้ื งต้น กรงุ เทพฯ : สานักพิมพ์เอม็ ไอเอส, 2556. ภาษีมลู คา่ เพม่ิ . (2559). คน้ เมื่อ 22 พฤษภาคม 2559. จาก http://www.rd.go.th/publish/307.0.html

ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ข้อ คาตอบ ข้อ คาตอบ ขอ้ คาตอบ 1 ข 6 ค 11 ข 2 ค 7 ง 12 ง 3 ข 8 ข 13 ข 4 ก 9 ก 14 ค 5 ง 10 ค 15 ก เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน ข้อ คาตอบ ข้อ คาตอบ ข้อ คาตอบ 1 ข 6 ค 11 ข 2 ข 7 ง 12 ค 3 ข 8 ข 13 ข 4 ค 9 ก 14 ก 5 ง 10 ค 15 ก