กีฬา

บ ท นํา สู่เ ท ค โ น โ ล ยี ก า ร กี ฬ า อ า จ า ร ย์ส ุติ ม า ส ุว ร ร ณ ก า ล 1 ส า ข า วิ ช า วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ก า ร กี ฬ า แ ล ะ ก า ร พัฒ น า กี ฬ า ค ณ ะ ส ห เ ว ช ศ า ส ต ร์ ม ห า วิ ท ย า ลัย ธ ร ร ม ศ า ส ต ร์

• นคี ือเครืองอะไร? 2 • ใชบ้ รหิ ารรา่ งกายสว่ นไหน? • ประโยชนก์ ารใชง้ านตา่ งจากเครืองทมี อี ยแู่ ลว้ หรือมขี ายตามทอ้ งตลาดหรือไม?่ • หากมขี องอยแู่ ลว้ จะสรา้ งขนึ มาทาํ ไม? • ความคมุ้ ค่า? สามารถพัฒนา/ดดั แปลงใหมไ่ ดห้ รือไม?่ http://thaisereefitness.lnwshop.com/

วัตถปุ ระสงค์ เมอื สนิ สดุ การเรียนการสอน นกั ศึกษาสามารถ • อธิบายนยิ ามขอบเขต และประเภทของนวัตกรรมและเทคโนโลยีได้ • อธิบายนวตั กรรมและเทคโนโลยที เี กียวขอ้ งกบั เครืองมือทางวิทยาศาสตรก์ ารกีฬาได้ • ประยกุ ตใ์ ชน้ วัตกรรมและเทคโนโลยีทางวทิ ยาศาสตรก์ ารกีฬาในการพฒั นาศกั ยภาพทางกฬี าและ สขุ ภาพไดอ้ ยา่ งเหมาะสม 3

นวัตกรรม (INNOVATION) • นวตั กรรม มาจากคาํ ว่า Innovare (ลาตนิ ) หมายถึง ทาํ สิงใหมข่ นึ มา • กระบวนการคิดคน้ สิงใหม่ วิธีการ กิจกรรม แนวทาง หรือสิงประดิษฐใ์ หมๆ่ ทีนาํ ไปส่กู ารเปลียนแปลงการกระทาํ หรือเป็ นทางเลือกใหม่ (Gurdlnik, 1982) • การนาํ เอาวิธีการใหมม่ าปฏิบัติ หลงั จากทีไดผ้ า่ นการทดลองและไดร้ บั การพัฒนามาแลว้ (สาํ นกั งานนวตั กรรม แห่งชาต,ิ 2547 ; Hughes, 1987 Morton, 1971) • การคิดคน้ สิงใหม่ ทีไดจ้ ากการคน้ ควา้ ทดลอง พัฒนา เลียนแบบ และปรับปรงุ สิงใหม่ กระบวนการใหม่ หรือ จดั การระบบใหม่ (Frater et al.,1995) การพฒั นาดดั แปลงมาจากของเดมิ ทีมอี ยแู่ ลว้ ใหท้ นั สมยั และใชไ้ ดผ้ ลดยี ิงขนึ เมอื นาํ นวตั กรรมมาใชจ้ ะชว่ ยใหก้ ารทาํ งานนนั ไดผ้ ลดมี ีประสิทธิภาพและประสทิ ธิผลสงู กวา่ เดมิ ทงั ยังชว่ ย ประหยดั เวลาและแรงงานไดด้ ว้ ย 4

>> นวตั กรรมอาจหมายถึงสิงใหมๆ่ ดงั ตอ่ ไปนี • สิงใหมท่ ไี มเ่ คยมผี ใู้ ดเคยทาํ มากอ่ นเลย • สิงใหมท่ เี คยทาํ มาแลว้ ในอดตี แตไ่ ดม้ กี ารรือฟื นขนึ มาใหม่ • สิงใหมท่ มี กี ารพฒั นามาจากของเกา่ ทีมีอยเู่ ดิม 5

เทคโนโลยี • ความหมายเดมิ : กระบวนการทไี ดจ้ ากการวิจยั ซึงเป็ นการประยกุ ตค์ วามรเู้ ชงิ วทิ ยาศาสตรส์ กู่ ารแกป้ ัญหา หรือเพอื การ คดิ คน้ ขององคก์ รทตี อ้ งอาศยั คนและเครืองจกั ร • ความหมายใหม:่ กระบวนการทเี กิดจากความรว่ มมอื ของผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี (Stakeholders) ทตี อ้ งผา่ นกระบวนการ สอื สารแบบสอบทาง (Two-way communication) และมกี ารเปลยี นผา่ น (Transition) เทคโนโลยีระหว่างผคู้ ดิ คน้ กบั ผใู้ ช้ (สภาวจิ ยั แห่งชาต,ิ 2004) การใชว้ ทิ ยาการเพือจดั การสงิ หนงึ สงิ ใดอยา่ งเป็ นระบบ ใหเ้ กดิ ระบบการใชง้ านทมี ปี ระสทิ ธิภาพทเี กดิ จากความรว่ มมอื ของผเู้ กยี วขอ้ ง และสง่ ผา่ นจากผคู้ ิดคน้ ไปยงั ผใู้ ช้ เพือตอบสนองตามวตั ถปุ ระสงคท์ ตี อ้ งการ – เป็ นกระบวนการทเี กยี วขอ้ งกบั พฤตกิ รรมมนษุ ย์ มผี ลตอ่ รา่ งกายจติ ใจเละสังคม – เกิดขนึ จากการปรบั เปลยี นรปู แบบของปัจจยั นาํ เขา้ (Input) ไปสผู่ ลลพั ธ์ (0utput) – มรี ปู แบบทีหลากหลาย เชน่ กระบวนการหรอื กจิ กรรม (Process or activity) อปุ กรณห์ รือเครอื งมือ (Hardware or equipment) องคค์ วามรหู้ รือแนวความคิดใหมท่ ีไดร้ บั การยอมรบั (Body of knowledge or Accepted new idea) 6

วงจรการเกิดนวัตกรรมและเทคโนโลยี สงิ ประดษิ ฐใ์ หมท่ ีเกดิ ขนึ ในชว่ งเวลาหนงึ (นวตั กรรม) และถกู นาํ ไปใชจ้ นเป็ นทียอมรบั อย่างแพร่หลาย (เทคโนโลย)ี เมอื เกิดความลาํ สมยั ทาํ ใหข้ องทีเคยใชล้ ดความสาํ คญั ลง หรอื มปี ัญหาใหมเ่ กดิ ขนึ จงึ เกิดการประดษิ ฐค์ ิดคน้ สงิ ใหม่ การพฒั นาเทคโนโลยีเดมิ ใหเ้ ป็ นสงิ ใหม่ หรอื การพัฒนาตอ่ (นวัตกรรมใหม)่ 7

ประเภทของนวัตกรรม - แบ่งได้หลายประเภทตามลักษณะขอบเขต และวัตถุประสงค์ของการนาํ ไปใช้ • การจาํ แนกตามเป้ าหมายของนวตั กรรม (The Target of Innovation) – นวตั กรรมผลิตภณั ฑ์ (Product Innovation): การพฒั นาผลิตภณั ฑใ์ หมห่ รือการปรับปรงุ คณุ ภาพ (Quality Control) – นวตั กรรมกระบวนการ (Process Innovation): การประยกุ ตใ์ ชแ้ นวคิด วิธีการ หรอื กระบวนการใหมๆ่ ทสี ง่ ผลใหก้ ระบวนการ ผลติ และการทางานโดยรวมมปี ระสิทธภิ าพและประสิทธผิ ลสงู ขนึ อยา่ งเห็นไดช้ ดั • การจาํ แนกตามระดบั ของการเปลยี นแปลง (The Degree of Change) – นวตั กรรมในลกั ษณะเฉียบพลนั (Radical Innovation): เป็ นการออกแบบและใชแ้ นวคิดใหมท่ งั หมด ทาํ ใหเ้ กิดการออกแบบทีเป็ น ตน้ แบบใหมข่ องนวัตกรรม – นวตั กรรมใน ลกั ษณะคอ่ ยเป็ นคอ่ ยไป (Incremental Innovation): การปรบั ปรงุ ระบบใหม้ ปี ระสทิ ธิภาพสงู ขนึ ทลี ะเล็กละนอ้ ยจาก เทคโนโลยีหรอื สิงทมี อี ยเู่ ดมิ • การจาํ แนกตามขอบเขตของผลกระทบ (The Area of Impact) – นวตั กรรมทาํ งเทคโนโลยี (Technological Innovation): เป็ นนวตั กรรมทมี พี นื ฐานหรอื ขอบเขตของการพฒั นามาจากเทคโนโลยี – นวตั กรรมทาํ งการบริหาร (Administrative Innovation): เป็ นการคิดคน้ และเปลยี นแปลงรปู แบบวิธีการ ทีสง่ ผลใหร้ ะบบการผลิต การออกแบบผลติ ภณั ฑ์ และการใหบ้ รกิ ารขององคก์ ารมปี ระสิทธิภาพเพิมมากขนึ 8

นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางวิทยาศาสตร์การกีฬา • วิทยาศาสตรก์ ารกีฬา: ศาสตรท์ ีนาํ เอาองคค์ วามรทู้ างวทิ ยาศาสตรด์ า้ นตา่ งๆ มาประยกุ ตใ์ ชเ้ พือ พฒั นาความสามารถทางกฬี าและสมรรถภาพทางกายของนกั กฬี า รวมถึงการสง่ เสริมสขุ ภาพของผู้ ออกกาํ ลงั กายทวั ไป • นวตั กรรมและเทคโนโลยที างวิทยาศาสตรก์ ารกีฬา : การนาํ ความรทู้ างวิทยาศาสตรก์ ารกฬี ามา พฒั นาเครืองมอื ทจี ะชว่ ยในการตรวจประเมนิ และวิเคราะหผ์ ลทางกฬี า รวมถึงการสง่ เสริม ป้ องกนั และรกั ษาฟื นฟูสมรรถภาพนกั กฬี าภายหลงั การบาดเจ็บ 9

สหวิทยาการของเทคโนโลยีการกีฬา • เทคโนโลยีทางชวี กลศาสตรก์ ารกฬี า • เทคโนโลยีทางสรีรวิทยาการออกกาํ ลงั กาย • เทคโนโลยีทางโภชนาการทางกฬี า • เทคโนโลยีทางจติ วิทยาการกฬี า • เทคโนโลยีดา้ นเวชศาสตรก์ ารกฬี า • เทคโนโลยีเพอื การฝึ กกฬี าและพัฒนาสมรรถภาพทางกาย • เทคโนโลยีดา้ นการบรหิ ารจดั การและธรุ กจิ ทางกีฬา: การจดั การการแขง่ ขนั การตดั สนิ กีฬา สนามแขง่ ขนั เป็ นตน้ 1 0

เทคโนโลยีทางชีวกลศาสตร์การกีฬา • การใชเ้ ครืองมอื ศกึ ษากลไกการเคลือนไหว และเทคนคิ การเล่นกฬี า • การทดสอบทางชีวกลศาสตรก์ ารกฬี า  ศึกษาปัจจยั เชงิ กลทมี ผี ลตอ่ การเคลอื นไหว • เครืองมอื เชน่  Kinetic: forceplate, EMG, dynamometer, force transducer  Kinematic: Image-based motion analysis, electrogoniometer, accelerometer, Gaitrite walkway system, etc  Software, Analysis tools: Kinovea, Skill spector, Tracking system, Matlab, Chart, Excel, etc 1 1

ตัวอย่าง วิวัฒนาการของกล้องวิดีโอ สาํ หรับการวิเคราะห์ทักษะทางกีฬา • Cinematography camera • Digital camcorder: record on.. – Mini-DV – DVD – Hard disk • VICON: Infrared tracking system 12 VDO Tape Digital tape

เทคโนโลยีทางสรีรวิทยาการออกกาํ ลงั กาย • การใชเ้ ครืองมอื ศกึ ษาการตอบสนองของระบบตา่ งๆ ของร่างกายในการออกกาํ ลงั กาย • การทดสอบทางสรีรวิทยาการออกกาํ ลงั กาย • ทดสอบสมรรถภาพทางกายและกลไกการใชพ้ ลงั งาน • ทดสอบการทาํ งานของระบบกลา้ มเนอื • การวดั ปรมิ าณสารตา่ งๆในเลอื ด นาํ ลายหรอื เนอื เยือตา่ งๆ • เครืองมอื ทางสรรี วทิ ยาการออกกาํ ลงั กาย เชน่ – Biosignal monitoring device: ECG, EMG, EEG – Cardiorespiratory measuring device (metabolic cart) equipped with treadmill or ergometer – Blood lactate measuring meter 1 3

เทคโนโลยีทางโภชนาการทางกีฬา • การใชเ้ ครืองมอื ในการประเมนิ การใชพ้ ลงั งานของรา่ งกาย เพอื ใชใ้ นการ... การจดั เมนอู าหารใหม้ สี ารอาหารทจี าํ เป็ น/เพียงพอตอ่ การใชพ้ ลงั งาน การใหอ้ าหารเสรมิ การลดนาํ หนกั ของนกั กฬี าในกีฬาทีมกี าํ หนดร่นุ นาํ หนกั • เครืองมอื เชน่ – Direct calorimetry: Bomb calorimeter – Indirect calorimetry: Open-circuit spirometry 1 4

เทคโนโลยีทางจิตวิทยาการกีฬา • จิตสรีรวิทยา: การศึกษาเกยี วกบั การทาํ งานร่วมกนั ของรา่ งกายและจิตใจ เป็ นการเนน้ ตวั แปรทาง สรรี วทิ ยาทเี ปลยี นแปลงไปจากสภาวะจิตใจทีเกดิ ขนึ – บง่ ชถี ึงความสมดลุ ของการควบคมุ การทาํ งานของระบบประสาทอตั โนมตั ิ • เครืองมอื เชน่ – Biofeedback ทีใหข้ อ้ มลู ยอ้ นกลบั ทางชวี ภาพ เชน่ EEG, EMG, EKG, HR monitoring device http://sylvainroy.blogspot.com/2011/02/iphone-apps-for-psychologists.html 1 5

เทคโนโลยีด้านเวชศาสตรก์ ารกีฬา • การใชเ้ ครืองมอื ทางการแพทยเ์ พอื ตรวจวินจิ ฉัย รกั ษา และบาํ บดั ฟื นฟูร่างกายภายหลงั การบาดเจ็บ และป้ องกนั การ บาดเจ็บทงั ในชว่ งกอ่ นและระหว่างการเลน่ กีฬา • การสรา้ งความปลอดภยั จากการเลน่ กีฬา โดยอาศัยเทคโนโลยีดา้ นวัสดศุ าสตรช์ ว่ ยในการประดษิ ฐอ์ ปุ กรณป์ ้ องกนั ที ทันสมยั และถกู ตอ้ งตามกฎกตกิ า • การเสริมสมรรถภาพและเลอื กใชก้ ายอปุ กรณท์ เี หมาะสมใหก้ บั นกั กีฬาทไี ดร้ บั บาดเจ็บและนกั กีฬาคนพิการ • เครืองมอื เชน่ – Diagnostic instruments: X-ray, MRI, Arthroscopy – Therapeutic modalities: electrical modalities, thermal modalities – Protective gear: mouth guard, shin pad, helmet – Orthoses, Prostheses, ambulatory aids, wheelchair 1 6

เทคโนโลยีเพือการฝึ กกีฬาและพัฒนาสมรรถภาพทางกาย • การใชเ้ ครืองมอื ในการวเิ คราะหท์ กั ษะพืนฐานและองคป์ ระกอบดา้ นสมรรถภาพทางกาย • ตวั อยา่ งเครืองมอื ทมี เี ทคโนโลยีชว่ ยในการใชง้ าน เชน่ เครอื งมอื ทดสอบสมรรถภาพทางกายทมี กี ารตดิ ตงั เซนเซอร์ ภายในชดุ อปุ กรณ์ (โดย คณะวิศวกรรมศาสตร์ มก.) – วัดเวลาทีใชใ้ นการวิงและการลกุ -นงั โดยใชเ้ ซ็นเซอรต์ ดิ ตงั ทจี ดุ เริมตน้ และเสน้ ชยั และวัดการลกุ -นงั โดยตดิ ตงั เซนเซอรท์ เี บาะรองรบั – วดั ระยะทางของการกระโดดไกล – วัดระยะยืดหย่นุ บนกล่องวดั ความอ่อนตวั ของร่างกาย – วัดความแข็งแรงของกลา้ มเนอื จากเซนเซอรท์ คี านดงึ ขอ้ – ตรวจจบั การเคลอื นไหวโดยฝังโลหะทีทอ่ นไมข้ ณะการวิงเก็บของ 1 7

ตัวอย่างโปรแกรมสาํ หรับการฝึ กซ้อม/ตัดสิน • โปรแกรมแผนการฝึ กซอ้ ม – Grass Roots Coaching (http://www.grassrootscoaching.com/) • โปรแกรมวิเคราะหก์ ารแขง่ ขนั • SportsCode software • โปรแกรมตดั สินการแขง่ ขนั – Taekwondo-electronic scoring system – Goal line system 1 8

เทคโนโลยีด้านการบริหารจัดการและธรุ กิจทางกีฬา • การใชเ้ ทคโนโลยีเพอื .... – เพิมมาตรฐานการจดั การแขง่ ขนั กีฬา • การถ่ายทอดภาพการแขง่ ขนั  การติดตงั กลอ้ งบนั ทกึ ภาพในสนาม ระบบการตดิ ตอ่ สือสาร – เพิมความนิยมใหก้ บั ทมี /สนาม: e-ticket, wireless in-seat food order – พฒั นาองคก์ รกีฬา • การสรา้ งแบรนดผ์ า่ นทางสือออนไลน์ • Player-media-fan connection 19

เทคโนโลยีทางวิทยาศาสตร์การกีฬาช่วยพัฒนาศักยภาพทางกีฬาได้อย่างไร ?  ความสาํ เรจ็ ในอาชีพนกั มวยไทย ของ “บวั ขาว บญั ชาเมฆ” – แชมป์ เวทีมวยในประเทศ และแชมป์ ระดบั โลก – คา่ ยมวยบัญชาเมฆ – ศึกมวยแมก็ ซ์ เวิลด์ เครืองมอื ทางวิทยาศาสตรก์ ารกฬี าชว่ ยพฒั นาศักยภาพไดอ้ ย่างไร 20

ตัวอย่าง นวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์การกีฬาและการออกกาํ ลังกาย V-exercise เครอื งมือวดั วิเคราะหก์ ารเหยยี ดขอ้ เข่าและการบรหิ ารหนา้ ทอ้ ง • ฝึ กความแขง็ แรงของกลา้ มเนอื อก บ่า ไหล่  สามารถวดั แรงของกลา้ มเนอื เหยียดขอ้ เขา่ และใชใ้ นการบรหิ าร กลา้ มเนอื หนา้ ทอ้ งได้ • สามารถเพมิ ความหนกั ของแรงตา้ นดว้ ยยางยดื  มกี ารประมวลผลอตั โนมตั แิ บบ real time อปุ กรณอ์ อกกําลงั กาย 4 in 1 21  สามารถบรหิ ารรา่ งกายได้ 4 แบบ คือ ยดื กลา้ มเนอื นอ่ ง นวดกดจดุ ฝ่ าเทา้ ออกกาํ ลงั กายดว้ ยการหมนุ ตวั และฝึ กความแข็งแรงของกลา้ มเนอื แขน

ตัวอย่าง นวัตกรรมด้านกิจกรรมทางกายและกีฬาเพือสขุ ภาพ • รางวลั ชมเชยจากการประกวดนวตั กรรมแห่งประเทศไทย ประจาํ ปี 2014 • ใชอ้ อกกาํ ลงั กายเพอื พฒั นา เสริมสรา้ งความแขง็ แรงและความอดทนของกลา้ มเนอื – ทา่ ยืน โยกซา้ ยโยกขวา ใชบ้ รหิ ารกลา้ มเนอื ขา และแขน – ทา่ ยืน กระโดดขนึ ลงเบาๆ ใชบ้ ริหารกลา้ มเนอื ขา – ทา่ ยืน ยกนาํ หนกั ดว้ ยยางยืด ใชบ้ ริหารกลา้ มเนอื ขา/แขน – ทา่ นงั ยกนาํ หนกั ดว้ ยยางยืด ใชบ้ ริหารกลา้ มเนอื แขน วสั ดอุ ปุ กรณ์ ? 22 งบประมาณ ? Rubber Jump

ตัวอย่าง สิงประดิษฐ์ด้านพลังงานและสิงแวดล้อม • การปันของจกั รยานก่อใหเ้ กดิ พลงั งานการอดั แรงดนั ในปัมลม โดยมสี ายพาน เป็ นตวั สง่ กาํ ลงั ไปยงั พเู ลย่ ข์ องปัมลม แลว้ ใหป้ ัมลมเกิดการทาํ งานตามปกติ • เครืองปัมลมประหยดั พลงั งานมขี นาดกะทดั รัดแยกประกอบไดแ้ ละเคลอื นยา้ ย ไดส้ ะดวก • ไดป้ ระโยชน์ ๒ ทาง คือ การออกกาํ ลงั กายและผลติ พลงั งาน 23

ตัวอย่าง สิงประดิษฐ์ด้านพัฒนาคณุ ภาพชีวิต ชดุ ฝึ กทกั ษะสเตป็ เทา้ กฬี าแบดมนิ ตนั • อปุ กรณเ์ สริมสรา้ งทกั ษะการฝึ กสเต็ปเทา้ ของกีฬาแบดมนิ ตนั • ประโยชน์ คือชว่ ยเพิมความเร็วในการออกตวั และการเคลอื นที • การทาํ งานของเครอื งมอื – สามารถกาํ หนดตาํ แหนง่ การวิงตามทตี อ้ งการได้ – สามารถสมุ่ ตาํ แหนง่ ในการทาํ งานได้ – สามารถกาํ หนดรอบการทาํ งานได้ – สามารถสือสารดว้ ยสาย/ไรส้ ายได้ – สามารถจบั เวลาในการฝึ กได้ 24

อปุ กรณ์วางบาร์เบล 25

26

27

ตัวอย่าง สิงประดิษฐ์ทางวิยาศาสตร์การกีฬาและการออกกาํ ลังกาย • รางวลั ชนะเลศิ งานวนั วชิ าการคณะพลศึกษา มศว. ปี 2561 • เครืองออกกาํ ลงั กายขา เพือเพิมความแขง็ แรงของกลา้ มเนอื และ เพมิ ชว่ งการเคลอื นไหวของขอ้ สะโพก 28

• รางวลั ชนะเลศิ งานวันวชิ าการคณะพลศกึ ษา มศว. ปี 2562 29

• รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 2 งานวันวิชาการคณะพลศึกษา มศว. ปี 2562 30

เอกสารอา้ งอิง • Spurway N. and Maclaren D. (2007). Advances in sport and exercise science series: Nutrition and Sport, Churchill Livingstone, China. • Prentice WE. (2002). Therapeutic modalities for physical therapists. 2nd edition. McGraw-Hill, Newyork • สมนกึ เอือจิระพงษพ์ นั ธ์ , พักตรผ์ จง วฒั นสนิ ธ,์ุ อจั ฉรา จนั ทรฉ์ าย , ประกอบ คปุ รตั น.์ นวตั กรรม: ความหมาย ประเภท และความสาํ คญั ตอ่ การเป็ นผปู้ ระกอบการ. วารสารบรหิ ารธรุ กจิ . 33(128), 2553 • กรมสง่ เสรมิ อตุ สาหกรรม http://innovation.dip.go.th/innovation/?page_id=24 • Excellence Center in Creative Engineering Design and Development (CED2) http://www.cedsquaretu.com/ 3 1