ทฤษฎีดนตรีสากลเบื้องต้น

6 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ชดุ กจิ กรรม เรอ่ื ง การเปา่ ขลุ่ยรีคอรเ์ ดอร์ ชุดกจิ กรรมเลม่ ที่ 2 ทฤษฎดี นตรสี ากลเบ้ืองต้น เวลา 10 นาที จำนวน 10 ขอ้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน คำสง่ั จงทำเครอ่ื งหมาย x ทบั บนตวั อักษรหนา้ คำตอบทีถ่ กู ต้อง 1.อกั ษร C ใช้แทนชือ่ โน้ตตัวใด ก. โด ข. เร ค. มี ง. ฟา 2.ข้อใดต่อไปน้ีที่ให้ความหมายของตัวโนต้ ได้ถกู ต้องท่ีสดุ ก. ตวั โน้ตมไี ว้สำหรับรอ้ งเพลง ข. ตวั โน้ตมีไวส้ ำหรับเลน่ ดนตรี ค. ตัวโนต้ คือสัญลกั ษณ์ท่ใี ช้บันทึกแสดงความสน้ั ยาวของเสยี ง ง. ตัวโน้ตคือเคร่ืองหมายท่ีบนั ทกึ แทนเสยี งรอ้ งเทา่ นัน้ 3. เครอ่ื งหมายทใี่ ช้สำหรับพักเสียงคอื ก. ตวั โน้ต ข.ตวั หยดุ ค.เคร่อื งหมายบงั คับเสียง ง.เคร่ืองหมายดังเบา 4. ตวั โน้ตตอ่ ไปนีข้ ้อใดทีม่ อี ตั ราความยาวเสยี งมากที่สดุ ก. ข. ค. ง. 5. โน้ตตัวกลม 1 ตวั เทา่ กบั โน้ตตวั ดำก่ตี ัว ข. 3 ตัว ก. 2 ตัว ง . 5 ตวั ค. 4 ตัว 6. กญุ แจประจำหลักทีใ่ ช้บนั ทกึ ระดับเสียงสงู ข.กญุ แจโดอลั โต ก.กุญแจซอล ง. กญุ แจฟา ค.กญุ แจโดเทเนอร์

7 7. กญุ แจซอลเม่ือบนั ทกึ ในบรรทดั 5 เส้นโน้ตตัวแรกที่อา่ นไดค้ อื โนต้ ตวั ใดและบันทกึ ไว้ทใ่ี ด ก. ข. ค. ง. 8. โนต้ ตัวน้ี อา่ นว่าอย่างไร ก.ฟา ข. โด ค.ซอล ง. ลา 9. เคร่อื งหมายท่ที ำให้โนต้ ท่ถี กู เครื่องหมายแปลงเสียงทำให้เสียงกลับเข้าสู่เสียงเดิม ก.Flat ข.Sharp ค.Natural ง.Double Sharp 10. โนต้ ตัวกลมประจุด ( ) มคี า่ เท่ากับ.... ก. ข. ค. ง.

8 ใบความรูท้ ี่ 1 เรอื่ ง ตัวโน้ต ตัวหยุด และการเพม่ิ คา่ ตวั โน้ต ลกั ษณะของตวั โนต้ ตัวโนต้ คือ สญั ลกั ษณท์ ใ่ี ช้บนั ทกึ แสดงความสน้ั ยาวของเสยี ง ซ่ึงความสัน้ ยาวของเสยี งนั้นเรา วดั กนั เป็นจังหวะ อัตราความสน้ั ยาวของตัวโนต้ จะยาวก่จี งั หวะนั้นข้ึนอยกู่ บั เครอ่ื งหมายกำหนด จงั หวะ ลกั ษณะของตวั โน้ตทีน่ ยิ มใชม้ ีดังน้ี เรียกว่า ตวั กลม มอี ัตราความยาวของเสียงมากทส่ี ุด หรอื เรียกว่า ตัวขาว มอี ตั ราความยาวของเสียงเปน็ 1 ของตัวกลม 2 หรอื เรยี กวา่ ตัวดำ มอี ัตราความยาวของเสียงเปน็ 1 ของตัวขาว หรอื 2 หรอื เรยี กวา่ ตวั เขบ็ตหนง่ึ ช้ัน มีอตั ราความยาวของเสยี งเป็น 1 ของตัวดำ หนง่ึ ชน้ั 2 หรอื เรยี กว่า ตวั เขบ็ตสองชั้น มีอัตราความยาวของเสียงเป็น 1 ของตัวเขบ็ต สองชัน้ 2 เรยี กว่า ตัวเขบต็ สามช้ัน มีอัตราความยาวของเสยี งเปน็ 1 ของตวั เขบ็ต 2 หรือ เรียกวา่ ตัวเขบ็ตสชี่ น้ั มีอัตราความยาวของเสียงเป็น 1 ของตัวเขบ็ต สามชนั้ 2

9 ส่วนประกอบของตัวโนต้ เปรยี บเทียบอตั ราความยาวของเสยี งตัวโนต้ ลกั ษณะตา่ งๆได้ดังนี้ แผนภาพที่ 1 ตัวอย่างแสดงการเปรียบเทยี บอัตราความยาวของเสยี งตวั โนต้ แผนภูมกิ ารกระจายตัวโนต้

10 การเปรียบเทียบคา่ ของตัวโน้ต จะเห็นได้ว่า โน้ต ตัวขาว มีคา่ เท่ากบั 1/2 ของโนต้ ตัวกลม โน้ต ตัวดำ มคี า่ เทา่ กับ 1/4 ของโนต้ ตัวกลม โน้ต ตัวเขบต็ 1 ชัน้ มคี ่าเทา่ กับ 1/8 ของโน้ต ตวั กลม โนต้ ตัวเขบต็ 2 ช้ัน มีคา่ เทา่ กับ 1/16 ของโน้ต ตัวกลม หรือ 1 ตัวกลม = 2 ตัวขาว = 4 ตัวดำ = 8 ตวั เขบต็ 1 ชั้น = 16 ตวั เขบ็ต 2 ช้ัน สว่ นตัวหยุด ใหเ้ ปรียบเทยี บค่าเหมือนตวั โนต้ สาระเพมิ่ เติม ตวั โน้ตหางลงหางจะอยทู่ างดา้ นซา้ ย ตวั โนต้ หางขึน้ หางจะอยทู่ างด้านขวา ตวั โน้ตตวั เขบต็ หางขึ้นหรอื ลง ตัวโน้ตทอ่ี ยูใ่ ต้เส้นท่ี 3 ลงมา หางข้นึ ชายธงอยูด่ ้านขวาเสมอ ตวั โนต้ ที่อยบู่ นเส้นท่ี 3 ขน้ึ ไป หางลง

11 ตวั หยดุ หรือเครอ่ื งหมายพกั เสยี ง (Rest) การบรรเลงดนตรี หรือการร้องเพลง ในบทเพลงใดบทเพลงหนึ่งต้องมีบางตอนท่ีหยุดไปการ หยุดนั้นอาจเป็น 4,3,2…จังหวะ หรืออาจมาก –น้อยกว่านี้ข้ึนอยู่กับผู้แต่ง การบันทึกตัวหยุดนั้นได้ กำหนดเป็นสัญลักษณ์ เช่นเดียวกันตัวโน้ต ซ่ึงโดยทั่วไปเรียกว่า “ตัวหยุด” (Rest) หมายถึง สญั ลกั ษณ์ท่ีใช้ในการเงียบเสียงดนตรีหรือเสียงร้องแต่อัตราจงั หวะยังคงดำเนนิ ไปตลอด ตัวหยุดจะถูก เขยี นลงบนบรรทดั 5 เสน้ เชน่ เดยี วกับตวั โน้ต มลี ักษณะต่างกันดงั นี้ ตัวโน้ต ตัวหยุด คา่ ของตัวโนต้ ช่อื ไทย ชอื่ อังกฤษ ช่ืออเมริกนั 4 จงั หวะ ตัวกลม Semibreve Whole note หรอื หรือ 2 จงั หวะ ตัวขาว Minim Half note หรือ หรอื 1 จงั หวะ ตวั ดำ Crotchet Quarter note ½ จังหวะ ตัวเขบ็ต 1 ชน้ั Quaver Eighth note ¼ จังหวะ ตัวเขบต็ 2 ชัน้ Semi Sixteenth Quaver note

12 การเพมิ่ อตั ราจงั หวะตวั โนต้ และตวั หยุด โดยปกตอิ ตั ราจงั หวะของตัวโน้ตมคี ่าผนั แปรตามเคร่ืองหมายกำหนดจงั หวะดังทีก่ ลา่ วมาแลว้ ขา้ งต้น ดว้ ยขดี จำกัดของอตั ราจงั หวะทถี่ ูกกำหนดโดยเครอื่ งหมายกำหนดจังหวะ จึงต้องมีวธิ ีการเพม่ิ จงั หวะให้กับตวั โนต้ และตวั หยดุ เพื่อเพ่มิ ความสามารถให้กบั ตวั โนต้ และตัวหยุด นอกจากนีย้ งั เพ่ิม สสี ัน ของทำนองเพลงด้วย การเพิม่ อัตราจังหวะมหี ลายวธิ ีดังน้ี 1. การโยงเสยี ง การโยงเสยี ง (Ties) คือ การเพิ่มอัตราจังหวะโดยการใช้เสียงโยงเสียงท่ีมีลักษณะเปน็ เส้นโค้ง ใช้กบั ตวั โน้ตทีม่ รี ะดับเสียงเดยี วกนั เดียวกันเทา่ นั้น ใช้ได้ 2 กรณี คอื ใชโ้ ยงเสียงตวั โน้ตภายในห้อง เดยี วกันหรอื โยงเสียงตา่ งหอ้ งก็ได้ มีความหมายคล้ายกับเครอ่ื งหมายบวก (+) การเขยี นเสน้ โยงเสยี ง ให้เขยี นเส้นโยงที่ตำแหนง่ หวั ตวั โนต้ ส่วนตวั หยุดไมต่ ้องใชเ้ ครือ่ งหมายโยงเสียง เชน่ สาระเพม่ิ เตมิ มเี ครอ่ื งหมายอีกลักษณะหนึง่ ท่คี ลา้ ยกบั การโยงเสยี ง คือเครอ่ื งหมายสเลอ (Slur) เครือ่ งหมายสเลอเป็นเสน้ โคง้ มไี วส้ ำหรับเช่ือมกลมุ่ ตวั โน้ตทตี่ า่ งระดบั กันหรอื คนละเสยี งเพียงเพือ่ ต้องการใหเ้ ล่นโนต้ ที่มีเครื่องหมายสเลอนี้คล่อมอยใู่ หเ้ สียงต่อเนือ่ งกัน

13 2. โนต้ ประจดุ (dots) เปน็ การเพ่มิ อตั ราจงั หวะของตวั โน้ตโดยการประจุด (.) เพ่ิมเขา้ ไปด้านหลังของตวั โน้ตท่ี ตอ้ งการเพ่มิ อตั ราจังหวะ จดุ (.) ท่นี ำมาประหลังตวั โนต้ จะมีค่าเปน็ ครง่ึ หน่งึ ของโน้ตตัวทอี่ ยขู่ า้ งหน้า แล้วรวมกนั เช่น

14 ใบความรทู้ ี่ 2 เรื่อง บรรทดั 5 เสน้ (Staff) และกุญแจประจำหลกั (Clef) บรรทดั 5 เสน้ (Staff) เกิดจากเส้นตรง 5 เส้น ขีดซ้อนกันในแนวนอน ซึ่งจะบอกให้ทราบถึงระดับเสียงของดนตรี หรือตัวโน้ตน้ันว่าเป็นเสียงอะไร โดยที่แต่ละเส้นและช่องระหว่างเส้นทั้ง 5 นั้นจะมีค่าเสียงที่ต่างกัน จากเสียงต่ำไปหาสูงถ้าไล่จากเส้นล่างไปหาเส้นบน และจะกำหนดค่าของเสียงด้วยกุญแจ (Key Signature) สำหรับขลุ่ยรีคอร์เดอร์จะเป็นกุญแจซอล (treble clef หรือ G-clef) ซึ่งกำหนดให้เส้นที่ 2 จากลา่ งมคี า่ เปน็ เสยี งซอล ดังนนั้ จะไดเ้ สียงประจำเสน้ และชอ่ งต่าง ๆ ของ staff ดังน้ี โดยที่ระดับเสียงต่ำจะอยู่ด้านล่างของ staff และเมื่อระดับเสียงน้ันสูง หรือต่ำเกินกว่าใน บรรทัด 5 เส้นปกติ ก็จะเขียนเส้นขนานเล็ก ๆ ท่ีด้านบนเพื่อบันทึกโน้ตเมื่อระดับเสียงสูงกว่าใน บรรทัด 5 เส้นปกติ และในทางตรงกันข้ามถ้าระดับเสียงต่ำกว่าปกติก็จะเขียนเส้นดังกล่าวขนานกับ บรรทดั 5 เส้นดา้ นลา่ ง ซ่ึงเส้นดังกล่าวน้ีเรยี กวา่ \"เส้นนอ้ ย\" (Leger Line) สำหรับระดับเสียงของดนตรีสากลนั้นมี 7 เสียง แทนด้วยตัวอักษร 7 ตัวแรกของภาษาอังกฤษ คือ A, B, C, D, E, F และ G แต่ในการอ่านจะเร่ิมจาก C และอ่าน C = โด , D = เร, E = มี, F = ฟา, G = ซอล, A = ลา, B = ที จากน้ันก็จะวนกลับไปท่ี C (โด) แต่จะมีระดับเสียงที่สูงกว่า C ตัวแรก (เรยี กวา่ เสียงสูงกว่า 1 ออ๊ กเท็ป [Octave]

15 สว่ นประกอบของบรรทดั 5 เสน้ ประกอบดว้ ยเส้น 5 เสน้ จำนวนชอ่ ง 4 ชอ่ ง เสน้ 5 เสน้ ชอ่ ง 4 ชอ่ ง นอกจากการบนั ทึกโนต้ ลงในบรรทดั 5 เส้นทแี่ ยกระหว่างกุญแจซอลกับกุญแจฟาแลว้ ยงั มีการ บันทึกโนต้ อกี ประเภทหนึง่ เรียกว่า “บรรทัด 5 เส้นค”ู่ (Grand Staff) โดยการนำเอากญุ แจซอล และกุญแจฟาบันทึกลง พร้อม ๆ กนั บรรทัดประเภทนีม้ ักใช้สำหรับการเขยี นโน้ตใหเ้ ปียโนบรรเลง บรรทัด 5 เส้นคู่ แบง่ การอา่ นโนต้ สำหรบั มือแต่ละข้าง ดงั นี้ * บรรทดั บนสำหรับการเล่นมอื ชวา ใช้กญุ แจซอล (G Clef) ในการบอกระดบั เสยี ง * บรรทดั บนสำหรบั การเล่นมือชวา ใชก้ ญุ แจฟา (F Clef) ในการบอกระดับเสียง

16 กุญแจประจำหลกั เสยี ง (CLEF) กุญแจประจำหลักเสยี งคือ สง่ิ ทกี่ ำหนดชื่อโน้ตที่บันทึกบนบรรทัด 5 เส้น ถ้าไม่มีกุญแจประจำ หลักเสียงจะอ่านโน้ตนั้นไม่ได้ กุญแจประจำหลักเสียงมีหลายชนิด แต่ละชนิดจะกำหนดชื่อโน้ตใน ระดับเสียงท่ีแตกต่างกันผู้บันทึกจะเลือกใช้กุญแจประจำหลักต่างๆ ตามระดับเสียงที่ต้องการกุญแจ ประจำหลักเสยี งในขัน้ พ้นื ฐานทคี่ วรรจู้ กั คอื 1. กุญแจซอล (G CLEF OR TREBLE CLEF) เป็นกุญแจที่ใช้บันทึกโน้ตท่ีมีระดับเสียงสูง การเขียนตัวกุญแจให้เขียนหัวของ กุญแจให้วาง คาบเส้นที่ 2 ของบรรทัด5 เส้นและให้ยึดเส้นท่ี 2 เป็นหลักในการอ่านช่ือโน้ต โน้ตที่วางคาบเส้นที่ 2 ทุกตัวจะอ่านว่า \"ซอล\"ตามชื่อของกุญแจประจำหลัก ส่วนโน้ตตัวอื่นก็มีชื่อเปล่ียนไปตามลำดับช่อง และเสน้ กญุ แจซอลเป็นกุญแจท่ีมีการใช้มากท่ีสุด เพราะว่าระดับเสียงของโน้ตในกุญแจซอลเป็น ระดับเสียงท่ี อยู่ในพิสัยของ เครื่องดนตรีหลายชนิด เช่น ไวโอลิน กีตาร์ เปียโน (เฉพาะโน้ตท่ีปฏิบัติด้วยมือขวา) แซกโซโฟนอลั โต้ แซกโซโฟนเทเนอร์ ฟลทุ และเสยี งขบั รอ้ งในแนวโซปราโน เป็นตน้ ภาพแสดงชอ่ื โน้ตในกญุ แจซอล

17 2. กุญแจฟา (F CLEF OR BASS CLEF) การบันทึกโน้ตในสมัยก่อนใชบ้ รรทัดรวมใหญ่ซ่ึงมี 11 เส้น ต่อมาเพ่ือความสะดวกในการใช้ได้ แบง่ บรรทดั รวมออกเป็น2 ส่วน ส่วนบนใช้บรรทดั 5 เส้น ตั้งแตเ่ ส้นที่ 7 ถงึ 11 ใช้กญุ แจซอล สว่ นลา่ ง ใช้บรรทัด 5 เส้น ตั้งแต่เส้นที่ 1 ถึง 5 ใช้กุญแจฟาโดยตัดเส้นท่ี 6 ซ่ึงเป็นเส้นกึ่งกลางออกไป เมื่อนำ กุญแจซอลและกุญแจฟาไปบันทึกเส้นท่ี 6 จะกลายเป็นเส้นน้อยบนต่อจากเส้นที่ 5 ของกุญแจฟา และจะเป็นเส้นน้อยล่างต่อจากเส้นท่ี 1 ของกุญแจซอล(เส้นที่ 7 เดิม) ตัวโน้ตท่ีวางคาบเส้นน้อยของ เสน้ ท่ี 6 (เดิม) มีชื่อว่า \"โด\" ท้ัง 2 กญุ แจ และเนอ่ื งจากเป็นตำแหน่งทอ่ี ยู่ก่ึงกลางระหว่าง 2 กุญแจ จึง เรียกโด น้ีว่า \"โดกลาง\" ดูภาพประกอบ กญุ แจซอล โดกลาง กุญแจฟา กญุ แจฟาเป็นกุญแจท่ใี ชบ้ นั ทึกโนต้ ท่ีมรี ะดับเสียงต่ำ การเขียนกญุ แจต้องวางหัวกญุ แจใหค้ าบ เส้นที่ 4 ของบรรทดั 5 เส้น และยึดเสน้ ที่ 4 เปน็ หลักในการอ่าน โน้ตทว่ี างคาบเสน้ ที่ 4 ทุกตวั จะอ่าน วา่ \"ฟา\" ตามชื่อของกุญแจส่วนโน้ตตวั อ่ืนก็มีช่อื เปล่ียนไปตามลำดบั ช่องและเส้น ภาพแสดงชือ่ โนต้ ในกุญแจฟา โดกลาง ด ร มฟ ซ ล ท ด ร ม ฟ ซ ล ท ด กุญแจฟามีทใ่ี ช้นอ้ ยกว่ากุญแจซอล เคร่ืองดนตรที ีบ่ นั ทึกด้วยกญุ แจฟามี กลอง, กีตาร์เบส, ทรอมโบน, เชลโล, เปียโน (เฉพาะโนต้ ทป่ี ฏิบตั ิดว้ ยมือซ้ายซึง่ มีเสยี งตำ่ ) เป็นตน้

18 ใบความรูท้ ี่ 3 เรือ่ ง เคร่ืองหมายแปลงเสียง เคร่อื งหมายแปลงเสียงหมายถึงเคร่อื งหมายทีใ่ ชบ้ งั คับเสียงให้สูงขนึ้ หรือต่ำลง โดยเตม็ เข้าไป หน้าตัวโนต้ โดยสามารถบังคับได้ 1 ห้องเพลง ตามคุณสมบัติของตัวมันเอง 1. เครือ่ งหมาย ชาร์ป (Sharp) คือเครือ่ งหมายทใ่ี ชแ้ ปลงเสยี งให้สงู ขึ้นกว่าเดมิ ครง่ึ เสียง ตัวอย่างเชน่ ในบทเพลงหนง่ึ เราตอ้ งการใหซ้ อลมรี ะดับเสยี งเพมิ่ ข้นึ ครง่ึ เสียง เรากต็ อ้ งกำกบั ดว้ ย เครอ่ื งหมายชารป์ หน้าตัวซอล แลว้ อ่านว่า ซอลชาร์ป (G Sharp) รูปดงั น้ี เคร่อื งหมาย ชาร์ป (Sharp) อ่านวา่ ซอลชาร์ป ( G Sharp) 2. เคร่ืองหมายแฟลต (Flat) คือ เคร่ืองหมายที่ใช้แปลงเสียงให้ต่ำลงกว่าเสียงปกติคร่ึงเสียง ตัวอย่าง เช่น ในบทเพลงหน่ึงเราต้องการให้ “ มี ” ระดับเสียงต่ำลงมาครึ่งเสียง เราก็ต้องกำกับด้วย เครือ่ งหมายแฟลตหนา้ ตัว มี แลว้ อา่ นวา่ มีแฟลต (E Flat) รปู ดังน้ี เครอื่ งหมายแฟลต (Flat) อา่ นว่า มีแฟลต (E Flat)

19 3. เครื่องหมายเนเจอรัล (Natural) คือเคร่ืองหมายที่ใช้แปลงเสียงให้กลับมาอยู่ในสภาพเสียง ปกติ คือ ให้มีเสยี งต่ำลงมาครึ่งเสียงอันเนอื่ งมาจากเครอ่ื งหมายชาร์ป หรือให้มีเสยี งสงู ขน้ึ ครง่ึ เสียงอัน เนื่องมาจากเครื่องหมายแฟลตตัวอย่าง เช่น เสียง ซี ถูกกำหนดให้ต่ำกว่าปกติครึ่งเสียงโดย เครือ่ งหมายแฟลตอยทู่ ่ีหลังกุญแจประจำหลัก เม่ือเราต้องการให้เสียง ซี อยู่ในสภาพเดิม ก็ต้องกำกับ ดว้ ยเครื่องหมาย เนเจอรลั หน้าตวั ซี อา่ นว่า ทีเนเจอรลั (B Natural) รปู ดงั น้ี เครอ่ื งหมายเนเจอรัล (Natural)อา่ นว่า ทเี นเจอรัล (B Natural) 4. เคร่ืองหมายดับเบ้ิลชารป์ (double Sharp) คอื เครื่องหมายท่ีใชแ้ ปลงเสียงใหส้ งู ขึน้ กว่าเดิม หน่ึงเสียง ตัวอย่างเช่น ในบทเพลงหนึ่งเราต้องการให้ ซอล มีระดับเสียงเพิ่มขึ้นหน่ึงเสียง เราก็ต้อง กำกับด้วยเคร่ืองหมายดับเบิ้ลชาร์ปหน้าเสียง ซอลแล้วอ่านว่า ซอลดับเบ้ิลชาร์ป (A double Sharp) รปู ดังนี้ เครอื่ งหมายดบั เบล้ิ ชาร์ป (double Sharp) อ่านว่า ซอลดบั เบิ้ลชาร์ป (G doubleSharp) 5. เคร่ืองหมายดบั เบล้ิ แฟลต (double Flat) คือ เคร่อื งหมายท่ีใช้แปลงเสียงใหต้ ำ่ ลงกว่าเสียง ปกติหนงึ่ เสยี ง ตัวอย่าง เช่น ในบทเพลงหนง่ึ เราตอ้ งการให้ “ ลา ” ระดับเสียงต่ำลงมาหน่งึ เสียง เราก็ ต้องกำกับด้วยเครอ่ื งหมายดับเบล้ิ แฟลตหนา้ ตวั ลา แล้วอ่านว่า ลาดับเบลิ้ แฟลต ( A double Flat) รปู ดงั นี้ เครอ่ื งหมายดบั เบิ้ลแฟลต (double Flat) อา่ นวา่ ลาดับเบิ้ลแฟลต ( A double Flat)

20 ตัวอย่างคณุ สมบตั ิของเคร่ืองหมายแปลงเสียง ตามปกติแล้วเคร่ืองหมายแปลงเสียงธรรมดาจะมีวิธีการใช้ดังน้ี คอื 1. ใช้บังคับเสียงช่วั คราว หมายถึง เม่อื ต้องการทจี่ ะใหเ้ สียงใดมเี สยี งเพ่มิ ข้นึ หรือลดลง ครึง่ เสียง กำกบั ดว้ ยเครอื่ งหมายชาร์ป หรือแฟลต หรือเนเจอรัลไว้หน้าตวั โนต้ ท่ีต้องการ เสยี งที่ถกู เครื่องหมายชาร์ป หรือแฟลต หรอื เนเจอรัลกำกับ จะมีเสียงสงู หรอื ตำ่ ครึ่งเสียง ถ้าเคร่ืองหมายแปลงเสียงกำกับอยู่หน้าโน้ตตัวใด โน้ตตัวน้ันจะมีเสียงสูงขึ้นหรือต่ำลงคร่ึงเสยี ง อำนาจการบังคับเสียงน้ีจะมีอำนาจบงั คับเสียงของโน้ตที่มีช่อื เดียวกนั ถัดไปภายในห้องเดียวกัน ( โน้ต ท่ีเป็นช่ือเดียวกันต้องอยู่ในระดับเดียวกันด้วย ถ้าอยู่ต่างระดับกันต้องกำกับด้วยเคร่ืองหมายแปลง เสียงอีกเมอ่ื ตอ้ งการให้เสยี งเปล่ยี นไปจากเสียงปกติ ) ในหอ้ งที่ 1 เสียงลาตัวท่ี 1 และ 2 จะสงู กวา่ ปกตคิ รงึ่ เสยี ง ส่วนเสียงลาตัวที่ 3 เป็นเสียงปกติ ในห้องที่ 2 เสยี งมีตวั ท่ี 1 และ 2 จะตำ่ กวา่ ปกติครึง่ เสยี ง ส่วนเสียงมตี วั ท่ี 3 เป็นเสยี งปกติ ในหอ้ งท่ี 3 เสยี งลาตวั ที่ 3 เปน็ ลาทม่ี เี สียงตำ่ กว่าปกติคร่ึงเสียง สว่ นลาตัวท่ี 1 และ 2 ไมถ่ ูก เครือ่ งหมายแปลงเสียงแฟลตบงั คบั เสียงจงึ เปน็ เสียงปกติ 2. ใช้บังคับเสียงประจำ หมายถึง ใช้เครื่องหมายชาร์ป หรือแฟลตกำกับไว้หลังกุญแจประจำ หลัก เพื่อแสดงว่า โน้ตตัวที่ถูกกำกับด้วยเครื่องหมายชาร์ป หรือแฟลตจะมีเสียงสูงหรือต่ำกว่าเสียง ปกติคร่ึงเสียงตลอดท้ังบทเพลง ไม่วา่ โน้ตตัวนั้นจะเป็นเสียงสูงหรอื เสียงต่ำ ถ้าต้องการให้เสียงใดเสียง หน่ึงกลับเป็นเสียงปกติก็กำกับด้วยเคร่ืองหมายเนเจอรัลหน้าตัวโน้ตที่ต้องการ จำนวนเคร่ืองหมาย ชาร์ป หรือ แฟลตที่กำกับอยู่หลังกุญแจประจำหลักยังแสดงให้ทราบว่าบทเพลงน้ันมีบันไดเสียงระดับ ใด ( ซง่ึ จะไดท้ ราบเรื่องของบันไดเสียงในบทตอ่ ไป ) ตัวอยา่ งเช่น

21 สญั ลกั ษณท์ ี่ใชแ้ ปลงเสียงประจำ คอื ซีแฟลต และมแี ฟลต ทุก ๆตวั ของซแี ละมีจะถูกแปลง เสียงให้ต่ำ กว่าเสียงปกติครึง่ เสียง แต่ถ้าต้องการให้เสียงที่ถกู แปลงกลับไปอยู่ในสภาพปกติต้องกำกับ ดว้ ยเนเจอรัลหนา้ ตัวโนต้ ท่ตี ้องการ ถ้าในห้องเดยี วกนั มีตัวโนต้ ที่ถกู แปลงเสียงอยู่ 2 ตัว แตเ่ ราต้องการ แปลงให้เสียงปกติเพียงเสียงเดียว ( โน้ตตัวหน้า ) โน้ตตัวต่อไปต้องกำกับด้วยเคร่ืองหมายแฟลตอีก เช่น ในห้องที่ 4 ส่วน มี ในห้องที่ 5 เป็นเสียงมีปกติ เพราะเดิมถูกแปลงเสียงให้ต่ำลงคร่ึงเสียง แต่ กำกับด้วยเครอ่ื งหมาย เนเจอรลั จงึ กลบั มาเป็น มี เสียงปกติ การบนั ทึกเครอื่ งหมายแปลงเสียง ต้องบนั ทึกไวใ้ นตำแหน่งด้านซา้ ยของตัวโนต้ ท่ีตอ้ งการให้ ระดับเสียงเปล่ียนไป

22 กิจกรรมท่ี 1 ตวั โนต้ และตัวหยดุ 1. บอกชือ่ ตวั โนต้ ทีก่ ำหนดให้ ต่อไปนี้ ภาษาไทย อเมริกนั 1.1 ช่ือ .................................... .................................... 1.2 ช่ือ .................................... .................................... 1.3 ชอ่ื .................................... .................................... 1.4 ชอ่ื .................................... .................................... 1.5 ชื่อ .................................... .................................... 2. เขียนตวั หยุด พร้อมบอกชอ่ื ของตวั โนต้ ทกี่ ำหนดให้ตอ่ ไปนี้ …………………. 2.1 …………………. 2.2 …………………. 2.3 …………………. 2.4 …………………. 2.5

23 กจิ กรรมที่ 2 ฝึกปฏิบตั กิ ารเขียนตัวโน้ต คำส่งั จงเขยี นตวั โนต้ ลงในบรรทดั 5 เสน้ ทก่ี ำหนดใหด้ ังตอ่ ไปน้ี 1. ให้ฝึกหัดเขียนโน้ตในเส้นตามตัวอยา่ งต่อไปน้ี 2. ให้ฝกึ หดั เขยี นโนต้ ในชอ่ งตามตวั อยา่ งทีก่ ำหนดให้

24 กจิ กรรมที่ 3 เครอื่ งหมายแปลงเสยี ง คำสั่ง 1. จงใส่เครื่องหมายชาร์ป 2. จงใสเ่ คร่ืองหมายแฟลต 3. จงทำให้เสยี ง ที ใหก้ ลบั อย่ใู นสภาพเดิม 4. จงทำเสียง โด ใหส้ ูงขน้ึ หนงึ่ เสยี ง 5. จงทำเสียง ลา ให้ต่ำลงหนึ่งเสียง

25 แบบทดสอบหลงั เรียน ชุดกจิ กรรม เรือ่ ง การเปา่ ขลุ่ยรคี อร์เดอร์ ชดุ กจิ กรรมเลม่ ที่ 2 ทฤษฎดี นตรเี บอ้ื งต้น เวลา 10 นาที จำนวน 10 ขอ้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน คำสั่ง จงทำเครือ่ งหมาย x ทับบนตัวอกั ษรหนา้ คำตอบทถ่ี ูกต้อง 1.กญุ แจประจำหลักทใ่ี ชบ้ ันทึกระดบั เสียงสูง ข.กญุ แจโดอัลโต ก.กญุ แจซอล ง. กุญแจฟา ค.กุญแจโดเทเนอร์ 2โน้ตตัวนี้ อ่านว่าอยา่ งไร ก.ฟา ข. โด ค.ซอล ง. ลา 3. เครือ่ งหมายทีใ่ ช้สำหรับพกั เสียงคอื ก. ตัวโนต้ ข.ตัวหยุด ค.เคร่อื งหมายบังคับเสยี ง ง.เครอ่ื งหมายดังเบา 4. อักษร C ใชแ้ ทนชื่อโน้ตตวั ใด ก. โด ข. เร ค. มี ง. ฟา 5. โน้ตตวั กลม 1 ตวั เท่ากับโนต้ ตัวดำกตี่ วั ก. 2 ตวั ข. 3 ตัว ค. 4 ตวั ง . 5 ตวั 6.เครื่องหมายทีท่ ำให้โน้ตท่ถี กู เครือ่ งหมายแปลงเสียงทำให้เสียงกลับเขา้ สู่เสยี งเดมิ ก.Flat ข.Sharp ค.Natural ง.Double Sharp

26 7. กุญแจซอลเม่ือบนั ทกึ ในบรรทดั 5 เส้นโนต้ ตวั แรกที่อา่ นได้คอื โนต้ ตัวใดและบันทึกไวท้ ี่ใด ก. ข. ค. ง. 8. ข้อใดตอ่ ไปนี้ทใ่ี ห้ความหมายของตวั โน้ตไดถ้ กู ต้องท่สี ุด ก. ตัวโนต้ มีไว้สำหรับร้องเพลง ข. ตวั โน้ตมีไว้สำหรับเลน่ ดนตรี ค. ตัวโนต้ คือสญั ลกั ษณ์ท่ีใช้บนั ทกึ แสดงความสั้นยาวของเสยี ง ง. ตัวโน้ตคอื เคร่อื งหมายท่บี ันทกึ แทนเสียงร้องเทา่ นัน้ 9. โน้ตตวั กลมประจดุ ( ) มคี า่ เทา่ กับ.... ก. ข. ค. ง. 10. ตวั โน้ตต่อไปนข้ี อ้ ใดทม่ี ีอัตราความยาวเสียงมากท่สี ดุ ก. ข. ค. ง.

27 บรรณานกุ รม

28 บรรณานุกรม กรมวชิ าการ. (2545). คูม่ อื การจัดการเรียนรู้กลุม่ สาระการเรียนรู้ศลิ ปะ พทุ ธศกั ราช 2544. กรงุ เทพฯ: กรมวชิ าการ. กิจฏิภัค หมั่นถนอม. (2553). คมู่ อื การปฏบิ ัตโิ นต้ สากลเบ้ืองต้น. ยะลา : อดั สําเนา,เบตงธาราศลิ . โกวิท ประวาลพฤกษ์และสมศักดิÍ สินธรุ ะเวชญ.์ (2523). การประเมินในช้นั เรยี น. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พว์ ัฒนาพานชิ จํากัด. ขลยุ่ รคี อรเ์ ดอร์ http://www.musicptv.ob.tc/recorder.html (15 กรกฎาคม 2559 ) ขลยุ่ รีคอร์เดอร์ http://www.sahavicha.com/?name=webboard&file=read&id=577 (15 กรกฎาคม 2559) โกวทิ ย์ ขันธศริ ิ. (ม.ป.ป.). สงั คตี นิยมดนตรตี ะวนั ตก. ม.ป.ท.: ม.ป.พ. ดวงกมล ฉัตรบุญลอื เดช. (2551). ขลุ่ยริคอรเ์ ดอรเ์ บ้ืองต้น. กรงุ เทพมหานคร : สาํ นักพมิ พ์เอม็ ไอเอส. นพพร ดา่ นสกุล. (2541). ทฤษฎีโน้ตสากล. สงขลา : อัดสาํ เนาคณะมนษุ ยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ. บรรเทิง ชลช่วยชีพ, กาญจนา คชแสง และวชั รี ขาวสะอาด. (2540). คู่มือทฤษฎีและปฏบิ ัตกิ าร- ดนตรีสากล. กรงุ เทพฯ: จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย. ปฏิบตั ิโน้ตสากล. [ออนไลน]์ . เข้าถึงขอ้ มลู ไดจ้ าก : http://www.lks.ac.th/band/ page6_4.htm. (วันทค่ี น้ ขอ้ มูล : 1 เมษายน 2559) วีระศลิ ป์ ช้างขนุน. (2552). ดนตรี – นาฏศิลป์. สํานักพมิ พ์ บรษิ ัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จํากดั .

29 ภาคผนวก

30 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน 1. ก 2. ค 3. ข 4. ง 5. ค 6. ก 7. ข 8. ก 9. ค 10. ก เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 1. ก 2. ก 3. ข 4. ก 5. ค 6. ค 7. ข 8. ค 9. ก 10. ง

31 เฉลยกจิ กรรมชดุ ที่ 1 ตัวโนต้ และตวั หยดุ 1. บอกชื่อตัวโนต้ ท่ีกำหนดให้ ตอ่ ไปน้ี ภาษาไทย อเมรกิ นั Whole note 1.1 ชื่อ ตัวกลม 1.2 ชื่อ ตวั ขาว Half note 1.3 ช่ือ ตวั ดำ Quarter note 1.4 ชื่อ ตัวเขบ็ต 1 ชั้น Eighth note 1.5 ชอื่ ตัวเขบ็ต 2 ชนั้ Sixteenth note 2.เขยี นตวั หยุด พร้อมบอกชื่อของตัวโนต้ ท่กี ำหนดใหต้ ่อไปน้ี 2.1 Whole rest 2.2 Half rest 2.3 Quarter rest 2.4 Eighth rest 2.5 Sixteenth rest

32 เฉลยชดุ กิจกรรมที่ 2 ฝึกปฏบิ ัติการเขียนตวั โนต้ คำสั่ง จงเขยี นตวั โนต้ ลงในบรรทดั 5 เสน้ ทก่ี ำหนดให้ดงั ต่อไปนี้ 1. ใหฝ้ กึ หัดเขียนโนต้ ในเสน้ ตามตวั อยา่ งต่อไปนี้ ตัวอย่าง 2.ใหฝ้ ึกหดั เขยี นโนต้ ในชอ่ งตามตวั อย่างที่กำหนดให้ ตวั อย่าง

33 เฉลย กจิ กรรมที่ 3 เครื่องหมายแปลงเสียง 1. จงใสเ่ ครอ่ื งหมายชาร์ป 2. จงใส่เครอ่ื งหมายแฟลต 3. จงทำให้เสียง ที กลับอย่ใู นสภาพเดิม 4. จงทำเสยี ง โด สูงขนึ้ หนง่ึ เสยี ง 5. จงทำเสยี ง ลา ให้ตำ่ ลงหนึง่ เสยี ง

34 ตารางบันทึก คะแนนชดุ กจิ กรรม เรอ่ื ง การเป่าขลยุ่ รีคอร์เดอร์ ชุดกจิ กรรมท่ี 2 ทฤษฎดี นตรสี ากลเบอ้ื งต้น ชื่อ .........................................................นามสกุล............................................... ช้ัน .........../.......... เลขท่.ี ............. แบบทดสอบ คะแนนเตม็ คะแนนทที่ ำได้ หมายเหตุ คะแนนทีท่ ำได้ หมายเหตุ กอ่ นเรียน 10 หลังเรยี น 10 ผลการพัฒนา แบบฝกึ เสรมิ ทกั ษะ คะแนนเตม็ กจิ กรรมที่ 1 10 กจิ กรรมท่ี 2 10 กจิ กรรมท่ี 3 5