King

ทำ�ดี ตามธรรมของพอ่ คำ� นำ� พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ท่านทรงงานหนัก เพื่อประชาชนของพระองค์มานานนับ ๗o ปี ผู้คนต่างประจักษ์ถึงพระอัจฉริยภาพ ของพระองค์ และมีความส�ำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาท่ีสุดมิได้ โดยพระองค์จะทรงมหี ลกั ธรรม ๑๐ ประการ ท่ที รงยดึ ถอื ปฏิบตั ิอยา่ งเครง่ ครดั ในการ พระราชวินิจฉัย แก้ปัญหา เพื่อให้คนไทยได้รับประโยชน์และความสุข โดยไม่แบ่งแยก ดว้ ยวถิ แี หง่ หลกั ธรรม ๑๐ ประการ ดงั กลา่ ว จงึ ทำ� ใหเ้ ราไดเ้ หน็ ถงึ พระราชจรยิ วตั รทง่ี ดงาม เรียบง่ายพอเพียง พอดี และมีความอ่อนน้อมถ่อมตน ในการปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ของพระองค์ ซ่ึงถือเป็นแบบอย่างท่ีดีท่ีคนไทยทุกคนควรน้อมน�ำมาปฏิบัติตามรอย พระยคุ ลบาท กรมการพัฒนาชุมชน จึงได้น้อมน�ำหลักธรรมของพระองค์ และกรณีศึกษา ตามประมวลจรยิ ธรรมขา้ ราชการพลเรอื นมาจดั ทำ� เปน็ หนงั สอื เพอื่ ใหข้ า้ ราชการในสงั กดั ตลอดจนประชาชนท่ัวไป ได้ศึกษาเรียนรู้ และน�ำไปเป็นแบบอย่างในการด�ำรงชีวิต ตลอดจนการปฏบิ ัติหน้าทรี่ าชการตอ่ ไป กรมการพฒั นาชุมชน มีนาคม ๒๕๖๐ คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชมุ ชน i



ทำ�ดี ตามธรรมของพอ่ สารบัญ หน้า ตอนที่ ๑ หลกั ๑๐ ประการตามรอยพระยุคลบาท 1 ตอนที่ ๒ กรณีตามประมวลจริยธรรมขา้ ราชการพลเรอื น 25 ตอนท่ี ๓ ภาคผนวก 47 - ประมวลจรยิ ธรรมขา้ ราชการพลเรือน 49 - ข้อบงั คบั กรมการพัฒนาชมุ ชนวา่ ด้วยจรยิ ธรรมและจรรยาขา้ ราชการ กรมการพัฒนาชมุ ชน พ.ศ. ๒๕๕๙ 67 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน ii



ทำ�ดี ตามธรรมของพอ่ ตามหรลอักยพ๑ร๐ะยปคุ รละบกาาทร “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม” พระปฐมบรมราชโองการของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช ซงึ่ นบั เปน็ เวลา ๗๐ ปีแลว้ ทพ่ี ระองค์ทรงท่มุ เทพระวรกาย พระสติปญั ญา พระอัจฉริยภาพ และ พระราชทรพั ยส์ ว่ นพระองค์ ทรงปฏบิ ตั พิ ระราชกรณยี กจิ เพอื่ ยกระดบั สภาพความเปน็ อยู่ และพัฒนาคุณภาพชีวิตพสกนิกรของพระองค์อยู่ตลอดเวลา ซ่ึงพระองค์จะทรงมี หลกั ธรรม ๑๐ ประการในการปฏบิ ตั พิ ระราชกรณยี กจิ ของพระองค์ ซงึ่ เปน็ แบบอยา่ งทด่ี ี ท่ีคนไทยทุกคนควรน้อมน�ำมาปฏิบัติตามรอยพระยุคลบาท ซึ่งกรมการพัฒนาชุมชนได้ คดั ลอกหลกั ธรรม ๑๐ ประการตามรอยพระยคุ ลบาท ท่ี ดร.สเุ มธ ตนั ตเิ วชกลุ เลขาธกิ าร มูลนิธชิ ัยพฒั นา ได้ประมวลไวใ้ นหนงั สอื “หลักธรรม หลกั ท�ำ ตามรอยพระยคุ ลบาท” มาเผยแพร่ใหข้ า้ ราชการกรมการพฒั นาชมุ ชนไดศ้ ึกษาเรยี นรเู้ ปน็ แบบอยา่ ง ดังตอ่ ไปนี้ ขอ้ แรก คือ ทำ� งานอยา่ งผู้ร้จู รงิ และมีผลงานเปน็ ทป่ี ระจกั ษ์ ทา่ นจำ� ค�ำๆหนึง่ ไดไ้ หมครบั ทเ่ี คยรับส่งั เอาไว้ รรู้ กั สามัคคี ค�ำแรกคอื อะไรทท่ี รง สอนเอาไว้ “ร”ู้ เพราะฉะนน้ั การดำ� รงชวี ติ ไมว่ า่ ทา่ นจะเปน็ ขา้ ราชการหรอื ใครกต็ าม จะ ท�ำอะไรขอใหเ้ ริ่มทคี่ วามร้เู สยี ก่อน บ้านเมืองทะเลาะกันอยู่ทุกวันน้ีอย่างน่าเศร้าใจท่ีสุดนั้นก็เพราะเอาค�ำว่า “น่า” ใสเ่ ขา้ ไป คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชมุ ชน 1

ทกุ อยา่ งคดิ วา่ มนั นา่ จะดี มนั นา่ จะเปน็ อยา่ งนนั้ มนั นา่ จะเปน็ อยา่ งนี้ แลว้ กเ็ ขา้ ไป ขัดแย้งกัน พื้นฐานความรู้ไม่ได้เกิดข้ึนจริงๆ ประชาธิปไตยพูดกันเยอะแยะ ก�ำลังฟุ้ง ก�ำลังบ้าประชาธิปไตยกันอย่างมากแล้วก็เข้าใจค�ำเดียวคือค�ำว่า “เลือกต้ัง” คิดว่า การเลอื กตง้ั คอื ประชาธปิ ไตย เลอื กตง้ั กนั ตะบนั แตว่ า่ เลอื กเสรจ็ แลว้ ไมเ่ อา เอาใหม่ ทำ� เปน็ เดก็ อมมอื ไม่ใช่ ประชาธปิ ไตยตอ้ งดทู กี่ ฎหมาย วนิ ยั ในสงั คม รบั ผดิ ชอบกนั ในสว่ นรวม ประโยชนส์ าธารณะเป็นที่ตั้ง ท�ำไมไมม่ ีใครพูดเลยสิทธมิ นุษยชนของเราก็คอื ท�ำอะไร ก็ได้ ตกี บาลต�ำรวจก็ได้ หมัน่ ไสน้ ักตีหวั มันที เป็นเร่ืองเปน็ ราวใหญโ่ ต แต่ในมมุ กลับไมไ่ ดน้ ะ ประชาชนเปน็ ใหญ่ ส่งิ แวดล้อมอนรุ กั ษ์ ชอบพูดเสียจรงิ ค�ำทเี่ ชยที่สดุ “อนุรักษ์” อนรุ ักษ์แปลวา่ อะไร ไมต่ ้องทำ� อะไร หา้ มแตะหา้ มทำ� ห้ามอะไร ทั้งส้ิน นั่นคืออนุรักษ์ มีของเก่าเก็บเอาไว้ เข้าใจอยู่แค่น้ัน แต่การจัดการทรัพยากร สง่ิ แวดลอ้ มใหม้ นั ดขี นึ้ อยา่ งไร จะใชใ้ หย้ ง่ั ยนื ไดอ้ ยา่ งไร วธิ ที ำ� นบุ ำ� รงุ ปา่ ใหถ้ กู หลกั ปา่ ตน้ นำ้� ล�ำธารเป็นอยา่ งไร ป่าเศรษฐกจิ เป็นอยา่ งไร ไมม่ ีใครพดู ไม่มีใครอยากเขา้ ใจเพราะมนั ยาก มันยุ่ง แต่ถ้าอนุรักษ์ไว้ดี คือไม่ต้องท�ำอะไร พอพูดคนเฮ ตบมือกัน สร้างเข่ือน ไม่เอาคนเฮ เอาไหมๆ อยา่ งอาจารย์บางคนท่ีชอบชต้ี ามหนา้ ทีวี เอาไหมๆ เข่ือน ไมเ่ อา พอกลบั ไปบา้ นไปตกั นำ�้ จากเขอื่ นของตวั เองหมดแตส่ ตปิ ญั ญาไมไ่ ดบ้ อกวา่ อะไรคอื เขอ่ื น เข่ือนในบ้านคือตุ่ม คือแท็งค์ คือบ่อเก็บน้�ำ ท�ำไมค้านแต่บ้านมีล่ะ คุณอยากเสียเงิน ไปซือ้ มันมาหรอื เปล่า ไมอ่ ยาก อยากซือ้ มาตงั้ เกะกะในบ้านไหม ไม่อยากแตค่ ุณตอ้ งมี มอี ยู่ ๓ คนไม่ใชซ่ อ้ื ตมุ่ มา ๑๐๐ ใบ นน่ั กบ็ า้ อกี กซ็ อื้ มาจำ� นวนตามทตี่ อ้ งการ เพราะฉะนนั้ นี่คือ การจัดการ การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างย่ังยืนเป็นส่ิงที่ควรพูด ควรท�ำมากกว่า เพราะก่อประโยชนม์ ากกวา่ ฝนตก ๑๐๐ หยดบนแผน่ ดนิ น้ี คุณรหู้ รอื เปลา่ วา่ เราเอามาใช้ประโยชนไ์ ดก้ ี่หยด รไู้ หมครับ ฟังแลว้ นา่ เศร้า น่าตกใจ ๘ หยดครบั อีก ๙๒ หยด ทว่ มไร่ท่วมนา ไหลลง ทะเลหมด แลว้ เรากบ็ อกวา่ ไมต่ อ้ งทำ� อะไรผมอยากเหน็ นกั อนรุ กั ษต์ า่ งๆเหลา่ นน้ั พอหนา้ ฝน 2 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ กอ็ า้ ปากแหงนรอน�ำ้ ฝนเหล่าน้นั ไม่ต้องทำ� อะไรไงธรรมชาติ ก็ไปสิ ท�ำไมไม่ทำ� อย่างนัน้ ก็ต้องรอู้ ะไรเป็นอะไร ตรงไหนควรจะท�ำอะไร ตรงไหนไมค่ วรทำ� อะไร มบี างแห่งก็ห้าม แตะนะ ตรงน้นั อยา่ ไปยุง่ การอนุรักษ์ก็เป็นกิจกรรมหนึ่งเท่าน้ัน แต่มีสิ่งที่ใหญ่กว่า พระเจ้าอยู่หัวก็ทรง เริ่มเห็นไหมครับ ทดลองทดสอบในวังก่อน ท่านเอาสระว่ายน้�ำของพระองค์ท่านท่ี สวนอมั พรมาเลย้ี งปลา ทา่ นบอกอยไู่ ปของหรหู ราฟมุ่ เฟอื ยก็ไมค่ อ่ ยไดใ้ ชว้ า่ ยนำ�้ เลยี้ งปลา ดีกว่า ปลาหมอเทศเกิดทนี่ น่ั แจกจ่ายกระจายไปทว่ั เลย พระองคไ์ มเ่ สวยปลาหมอเทศ พระองคร์ ับส่งั วา่ เหมือนลูกเพราะพระองค์ทา่ นเร่มิ เพาะแลว้ กเ็ ริ่มแจกจา่ ยไปทวั่ เวลานี้ แปรพนั ธเุ์ ปน็ ปลานิล ปลาอะไรตอ่ อะไร เปน็ โปรตีนราคาถูกให้กับทุกคนแล้ว แลว้ ความรจู้ รงิ มผี ลงานเปน็ ทป่ี ระจกั ษน์ นั้ จะตอ้ งแสดงใหเ้ หน็ เหน็ ไหมครบั วนั ที่ ๔ ธนั วาคม เมอื่ ๒-๓ ปที แ่ี ลว้ พระองคท์ รงเอากระดานมาตั้งให้เห็นบนเวทเี ลยอธิบาย เลยวา่ นำ�้ มนั มาอยา่ งไร เรยี กวา่ ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั ทา่ นหนง่ึ ไปไลเ่ ลย ตรงนเี้ ปน็ อยา่ งไร เป็นการสอนพวกเราได้รู้ซะก่อน ก่อนท่ีจะพูดอะไรก่อนที่จะท�ำอะไรนั้นต้องเริ่มจากรู้ เสยี กอ่ น พระทา่ นกบ็ อกวา่ ตอ้ งมสี ติ และทม่ี สี ตกิ ไ็ มใ่ ชเ่ ปา้ หมายของทา่ นหรอกไมใ่ ชท่ างพระ แตส่ ติทเ่ี กิดข้ึนจะท�ำใหม้ สี ง่ิ ท่สี งู กว่า น่นั คอื ปัญญา ท�ำ งานอยา่ งผู้รู้จริงและมผี ลงานเปน็ ท่ปี ระจักษ์ คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน 3

ปัญญาคืออะไร ปัญญาคือความรู้ ฉะนั้นสิ่งแรกที่เราสรุปมา ณ ที่น้ีก็คือว่า ต้องเป็นผู้รู้จริงในการท�ำงาน พระองค์ท่านมีเอกสาร ศึกษาวิธีท�ำแต่ละเรื่อง ท่ีจะท�ำ แตล่ ะเรอ่ื ง ทรงศกึ ษาอยา่ งละเอยี ด กอ่ นจะตดั สนิ พระทยั ลงไปชว่ ยพฒั นาประชาชนนนั้ ศกึ ษา ก่อนเลย เตรียมก่อน พระองค์ท่านรับสั่งศึกษาแผนที่ศึกษาช่องทางน�้ำ ศึกษาเร่ือง กระบวนการพัฒนาจะเปน็ อย่างไร และเม่อื พร้อมแล้วพระองคถ์ งึ จะลงไปทำ� ขอ้ ที่ ๒ คือความอดทน มงุ่ ม่ัน ยดึ ธรรมะ และความถูกตอ้ ง ชีวิตเราเหมือนกันทุกคน ไม่มีชีวิตใครท่ีโรยด้วยกลีบกุหลาบหรอกครับ ไม่มี กวา่ จะรอดมาถงึ ขนาดน้ี บางครง้ั ถกู ความกดดนั บางครงั้ ถกู เกลยี ดชงั บางครงั้ ถกู อจิ ฉา บางคร้ังถูกท�ำลาย บางคร้งั มีอปุ สรรคอย่างมโหฬาร ฉะนั้นความอดทนต้องมี ท่านรู้ไหมครับ ต้ังแต่ปลายปี ๒๔๙๓ มาจนกระทั่งทุกวันนี้ พระเจ้าอยู่หัว พระราชทานปรญิ ญาไปแลว้ รวมนำ้� หนักทั้งส้นิ ๒๒๐ ตัน ร้สู ึกกันไหม ไมร่ สู้ กึ พวกเรา อะไรๆ ก็ผ่านตาไปโดยไม่มีสติ ยึดสติสิครับ คงสติเอาไว้ แล้วจะท�ำอะไรอย่างดี อยา่ งถกู ตอ้ ง แมก้ ระทง่ั สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ พระราชทานปรญิ ญาปหี นงึ่ เทา่ ไรครบั หนึ่งแสนฉบับ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ พระราชทานให้ราชภัฏ ราชมงคลอีก ๑๐๐,๐๐๐ ฉบบั อยากรวู้ า่ เหนอ่ื ยแคไ่ หน วนั นก้ี ลบั บา้ นหาของ ๓ ขดี แลว้ นง่ั ยกสง่ ไปมา ๒,๔๐๐ ที แล้วช่วยโทรศัพท์บอกผมดว้ ยวา่ เหนด็ เหนอ่ื ยเม่ือยล้าแค่ไหน ไมท่ รงปริพระโอษฐ์ ประทบั อยู่ในป่าในดง มดื ค่ำ� แมลงบนิ มา สอ่ งไฟแมลงบนิ เขา้ หนา้ เขา้ ตาหมดไมท่ รงปรปิ าก ไมเ่ คย ทากตอ่ ยดงึ ออก ปลอ่ ยไป นน่ั คอื พระเจา้ อยหู่ วั คุณสมบตั ขิ องขา้ ราชการตอ้ งอดทนครบั อ่านหนังสอื พระมหาชนกซะ ถ้าใครยงั ไม่อา่ น วรรคน่ันแหละคือชีวิตขา้ ราชการว่ายไป จะได้เป็นผ้วู า่ ราชการจงั หวดั หรอื เปล่า ก็ไมร่ ู้ จะเปน็ อธบิ ดีหรอื เปล่า ไม่รู้ ใครเห็นฝัง่ บ้างล่ะ ตอนเร่มิ ชีวติ ข้าราชการไมม่ ีใคร 4 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชุมชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพอ่ เหน็ ฝั่งหรอก แต่กต็ ้องว่าย ไม่เห็นฝัง่ กต็ อ้ งวา่ ย เพราะไมว่ ่ายก็จมน้�ำตาย อาชีพอื่นก็เหมือนกัน ต้องฝ่าฟันอุปสรรคกันไปในระหว่างทางที่ว่ายปลาร้าย มนั กดั กม็ ี สตั วร์ า้ ยมาตอดกม็ ี อนั นคี้ อื ชวี ติ แตบ่ างครง้ั กม็ สี ตั วบ์ างประเภททม่ี าคอยเออ้ื อารี มาคอยชว่ ยเรา คอยพยงุ เรา ใหเ้ ราหยดุ พกั เหนอ่ื ย นางมณเี มขลาเปรยี บเสมอื นดวงชวี ติ เรา คอยดแู ลธรรมะคอยดแู ลเราอยู่เหมอื นกัน พระเจา้ อยหู่ วั ๕๙ ปนี ท้ี กุ ขย์ ากมากๆ ทรงงานมาจนกระทง่ั วนั นี้ ผลพวงกอ็ อกมา ตอนพระชนมายุ ๗๒ พรรษา ทรงเสด็จมาประทบั ทพ่ี ระราชวงั ไกลกงั วล หัวหนิ ก็เพอื่ รกั ษาอาการปวดพระปฤษฎางค์ (อวัยวะส่วนหลงั ) ให้เขา้ ที่ ตอ้ งใชเ้ วลาตัง้ ๓-๔ เดือน เทา่ ที่รบั ทราบมา ทรงใช้จนพระวรกายสึกหรอ ภาษาชาวบา้ นอย่างนน้ั ดีกวา่ แลว้ เราจะ น่ิงเฉยอยู่ได้อย่างไร ความอดทนของเราท่ีจ�ำเป็นต้องมีเพ่ือจะเผชิญกับเหตุการณ์น้ัน นอ้ ยกวา่ พระองคท์ า่ นเยอะ เพราะเราเผชญิ แคป่ ญั หาในสำ� นกั งานของเรา พระองคท์ า่ น ปญั หาทง้ั ชาติ พระองค์ท่านรับส่ังว่าตามปกติโครงสร้างของสังคมต้องเป็นรูปพีระมิดใช่ไหม ทรงถาม จะเปน็ พรี ะมดิ คนจนกอ็ ยทู่ ฐี่ าน รวยขน้ึ มาหนอ่ ยกเ็ ขยบิ ขนึ้ มาเรอื่ ยๆ และในฐานะ พระเจ้าแผ่นดนิ กเ็ ปรยี บเหมือนคนสงู สดุ พระเจ้าแผน่ ดินกเ็ ปรียบเหมือนอยู่ยอดพรี ะมิด อันนั้นคอื โครงสรา้ งทว่ั ๆไป แตพ่ ระองคท์ า่ นรบั สงั่ วา่ โครงสรา้ งของสงั คมไทยนนั้ เปน็ พรี ะมดิ หวั กลบั พระองคท์ า่ น แทนท่ีจะอยู่บนยอด ประทับอยู่บนยอดพีระมิดสบายๆ ต้องอยู่ก้นกรวย ต้องมารองรับ ทุกอย่างมาเทสู่พระองค์หมด ท้ังคนจนคนรวยอะไรไม่รู้ ใครตีกันที่ไหนก็ถึงพ่อ ของแผน่ ดนิ ขา้ ราชการตกี นั นกั การเมอื งตกี นั พระตกี นั ไมม่ เี วน้ สกั กลมุ่ สนกุ สนาน อะไร กันไม่รู้ ตีกันท่ัว มันดี ไม่มีคู่กัด ก็กัดตัวเอง ก็มันดี น่ังขย้�ำแขนกัน เสร็จแล้วพอแก้ ไม่ตกก็ ถวายฎกี า ยตุ ธิ รรมหรอื เปลา่ ก็ไมท่ ราบ คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชมุ ชน 5

พระองค์ต้องอดทนตลอดเวลา ๕๙ ปีกว่า พวกเราอายุราชการอย่างมากก็ ๔๐ ปี รับราชการอายุ ๒๐ เกษียณอายุ ๖๐ เพราะฉะนั้นเรื่องความอดทนนัน้ ขอให้มอง พระเจ้าอยู่หัวไวแ้ ล้วพยายามท�ำตามใหไ้ ด้ ธรรมะ ความถูกต้อง ทรงถอื ย่งิ กว่าสิง่ ใด ท่านร้หู รอื ไม่ว่าคนถวายเงินโดยเสด็จ พระราชกศุ ล ซง่ึ สว่ นมากเรากพ็ ดู กนั ทวั่ ๆไป ทา่ นเชอ่ื หรอื ไมว่ า่ กองน้ีใครแตะไมไ่ ดน้ ะครบั ท�ำบุญอยา่ งเดยี ว เพราะเจ้าของเงินเขาระบุไว้ โดยเสดจ็ พระราชกศุ ล ซ่ึงคนถวายนั้น ถวายโดยเสด็จพระราชกุศล และมักจะคิดว่า จะทรงท�ำอะไรก็ท�ำเถอะ กองไหน ตามพระราชอธั ยาศยั กองนก้ี ถ็ งึ ไปใชอ้ ะไรก็ได้ แตพ่ ระองคก์ ็ไมเ่ คยใชส้ ว่ นพระองคเ์ ลย ก�ำชับเราก�ำชับนักหนาเร่ืองความถูกต้องในการด�ำเนินการ ต้องทุกกระเบียดน้ิว ทกุ กระบวนการตอ้ งยึดความถูกต้องไว้ และเชื่อเถอะครับในฐานะข้าราชการหรือแม้แต่อาชีพอื่น ถ้ายึดในสิ่งน้ีแล้วคุณ จะสบายอกสบายใจ คณุ จะเผชญิ หนา้ กบั ทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ งไดโ้ ดยไมต่ อ้ งกลวั ใคร จะใหญโ่ ต แค่ไหน ถ้าคุณถูกต้อง ยึดความถูกต้องแล้ว คุณจะเผชิญหน้ากับใครก็ได้ทั้งส้ิน แต่ถ้า คณุ มแี ผลแมแ้ ตน่ ดิ เดยี ว คณุ ก็ไมก่ ลา้ หนั หลงั ใหใ้ คร หนา้ ก็ไมก่ ลา้ หนั กลวั คนเขาเหน็ แผล กลัวคนเขาเห็นในพฤติกรรมของเรา หากเรายึดความถูกต้อง ในชีวิตเราก็มีความสุข นอนก็ไม่ตอ้ งผวา ไมต่ อ้ งทกุ ข์ ไมต่ อ้ งอะไร ความอดทน ม่งุ มน่ั ยดึ ธรรมะ และความถกู ต้อง 6 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชมุ ชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพอ่ ข้อที่ ๓ ความอ่อนนอ้ มถ่อมตน เรยี บง่าย และประหยดั เห็นเวลาเสด็จฯ เยี่ยมราษฎรไหมครบั ทรงโน้มพระวรกายหาประชาชน ในขณะ ทข่ี า้ ราชการชน้ั ผใู้ หญข่ องเราเดนิ กา๋ เหมอื นภาพทเ่ี หน็ คนใหญค่ นโตระดบั เจา้ กระทรวง เดินผูกผา้ ขาวมา้ เดนิ ตรวจราชการลอยไปลอยมา เฉยี ดหวั ชาวบา้ น พระองคท์ รงน้อมพระวรกายไปหาประชาชน คุกเขา่ หน้าประชาชน ถามทกุ ข์สขุ ปรกึ ษาหารอื กบั เขาเปน็ ชว่ั โมงๆ บางทปี ระทบั พบั เพยี บ ประชาชนนง่ั พบั เพยี บ พระองคท์ า่ น ก็ทรุดพระวรกายนั่งพับเพียบเสมอบนพ้ืนเดียวกัน แต่พวกเราเป็นใคร เป็นข้าราชการ พวกเราเป็นใครท�ำไมท�ำยากเย็นนักอย่างนั้นหรือ ผมเห็นน้อยครั้งเหลือเกินท่ีจะมีภาพ ประทบั ตาอย่างน้นั เกิดขึน้ ท�ำเถอะครับ ความน่ารัก นา่ บูชา น่าเคารพ ไม่เสอ่ื มเสียเกยี รตอิ ะไรทัง้ ส้ิน และ ย่ิงอยู่สูงเท่าไรก็ยิ่งต้องลงต่�ำมากเท่านั้น สุภาษิตไทยเขาบอกแล้ว เหมือนรวงข้าว ทเี่ ต็มไปด้วยเมลด็ ข้าวน้ันจะตอ้ งโนม้ ลงส่แู ผ่นดินฉันใด คนก็ต้องเปน็ อย่างนัน้ มีแต่พวกบ้ายศบ้าอย่างเท่าน้ันที่เกิดในชีวิตไม่เคยเลย ไม่เคยรู้เลยว่าเกียรติยศ คืออะไร ต�ำแหน่งคืออะไรพอได้มาก็ก�ำ ไม่บอกว่าเป็นใคร มีตัวอย่างเยอะในสังคม ของเรา พวกนเ้ี ขาเรยี กวา่ คนไมเ่ คย ไมเ่ คยพอเปน็ แลว้ ตอ้ งแสดงจติ จติ ไมไ่ ดอ้ ย่ใู นสภาวะ ที่เป็นมนุษย์ทมี่ ีปญั ญา เรยี บงา่ ย เวลาทรงงานตา่ งๆนนั้ ทรงประทับกับพืน้ ประทบั พบั เพียบ วถิ ีชีวติ ไทย ทสี่ อนเรอื่ งความเรยี บงา่ ย พระองคท์ า่ นประสตู กิ าลตา่ งประเทศนะครบั โตตา่ งประเทศ ศึกษาต่างประเทศ แต่เหตุไฉนเสด็จกลับมาพระองค์ท่านเป็นไทยท่ีสุด วิถีชีวิตของไทย ทม่ี คี า่ ทเ่ี ราละท้ิงและดถู กู ดว้ ยซำ้� ไป ไปมงุ่ ตามกน้ ฝรง่ั globalization ตามกน้ ฝรงั่ ไม่ใช่ สากลอะไร แตพ่ ระองค์ทา่ นทรงประทบั พับเพยี บได้เปน็ ๕ ชว่ั โมง ๖ ช่วั โมง ไม่เปล่ียน ทา่ เลย พวกเรานเี่ ผลอปบ๊ั กลบั ทา่ กลบั ทพี อนานๆ ๓-๔ ชวั่ โมงกค็ อ่ ยๆ พงั พาบ คอ่ ยๆยดื ขา คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน 7

เทา้ แขนไปขา้ งหลงั แลว้ กเ็ ทา้ แขนไปเรอื่ ยๆ ตอนแรกกน็ งั่ พบั เพยี บๆ เฝา้ พอ ๔-๕ ชว่ั โมง พังพาบเฝา้ ถา้ ขืนต่อสัก ๒ ชั่วโมงล้มตงึ นอนเฝ้าตรงนน้ั แน่ แตพ่ ระองคท์ า่ นประทบั นงั่ ความมวี นิ ยั ควบคมุ พระวรกายทง้ั หมด ความเรยี บงา่ ย พระองค์กองเอกสารบนพ้ืน พวกเราก็นั่งล้อมวงเฝ้ากัน ไม่ต้องเข้าห้องประชุม ไมต่ อ้ งมโี ตะ๊ เกา้ อปี้ ระหยดั นนั่ เอง ฉลองพระองคเ์ ปน็ สบิ ๆปกี อ็ ยา่ งนน้ั ฉลองพระบาทผา้ ใบ ตลอด ๕๙ ปีไมเ่ คยเปลี่ยนย่ีห้อเลย มีใครเคยสงั เกตหรอื เปล่า ไมเ่ คยสงั เกต พวกเรา พระเจา้ อยหู่ วั จะไมเ่ คยมองเวลาเสดจ็ ประพาสจะมรี องเทา้ ผา้ ใบยหี่ อ้ หนงึ่ ผมไมอ่ ยากบอก วา่ ยหี่ อ้ อะไร ทรงมา ๕๙ ปแี ลว้ ไอพ้ วกเรานยี่ ห่ี อ้ อะไรตอ่ ยห่ี อ้ อะไร ยดั ไอโ้ นน่ ยดั ไอน้ ี่ เดินเด้งด๋ึงด๋ัง แล้วก็ตามเสด็จไม่ทันหรอกพระองค์ท่านไม่กี่ร้อยบาทก็ฉิวไปแล้ว พวก เดง้ ดึง๋ ดงั๋ ยงั เดง้ ดุก๊ ดิก๊ ๆอยพู่ ราวนาฬิกา เพชรพราว ใส่แหวน ใส่อะไร มนั ก็หนักสิ เดิน ไมไ่ หวหรอก มันไม่ใช่ธรรมชาติ ดพู ระองคท์ า่ นมอี ะไร ผมเหลอื บเหน็ นาฬกิ าของพระองคท์ า่ น พระองคเ์ รยี กของ ความออ่ นน้อมถอ่ มตน เรียบงา่ ย และประหยดั 8 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชมุ ชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ พระองค์เองว่า “ย่ีห้อใส่แล้วโก้” ท่านบอก “นาฬิกาฉันย่ีห้อใส่แล้วโก้” ไม่กี่ร้อยบาท นะครับ ในขณะที่พวกเราต้องจอเปน็ สญั ลกั ษณ์ ท่ีท�ำอยา่ งน้นั แสดงว่าในตวั ไมม่ อี ะไร เลย เพราะฉะนน้ั ตอ้ งการเฟอรน์ เิ จอรม์ าประดบั เพราะไสใ้ นไมม่ อี ะไรเลย คนทเี่ ขามอี ะไร แล้ว เขาไมส่ นใจพวกอะไรส่งิ ตา่ งๆเหล่านี้ จ�ำหลักไว้อนั หนง่ึ โหงวเฮ้งมนั ฟอ้ งคนท่พี อก อะไรไวแ้ สดงว่าในตวั ไมม่ อี ะไรเลย เปลือก จะเข้ากับกรณีใครก็ไม่รดู้ ูกนั เอาเอง แต่ถา้ เปน็ คนทเี่ ขาไมส่ นใจอะไร มนั ไรส้ าระ เพราะฉะนน้ั ประหยดั ออ่ นนอ้ มถอ่ มตน เรยี บงา่ ย เปน็ สิง่ ทีพ่ วกเราควรจะยึดถอื ทำ� ได้ครบั ทำ� ได้ทันที และผูค้ นจะเคารพบชู า ขอ้ ท่ี ๔ มงุ่ ประโยชน์คนสว่ นใหญเ่ ป็นหลกั จะท�ำอะไรนี่ขจัดความเห็นแก่ตัวออกไปได้ไหม มุ่งประโยชน์ส่วนรวมเป็นท่ีตั้ง พอมุ่งประโยชน์ส่วนรวมเป็นท่ีตั้ง น่ันคือประโยชน์ของแผ่นดิน ถามว่าเราไม่ได้รับ ประโยชนห์ รือ เรากอ็ ยู่ในแผ่นดนิ นี้ ถ้าเราถนอมแผน่ ดินน้ีให้คงอยู่อยา่ งเจริญงอกงาม ใหอ้ ยอู่ ยา่ งยงั่ ยนื แลว้ เราก็ไดร้ บั ประโยชนไ์ ปดว้ ย เราตอ้ งเหน็ แกต่ วั ในลกั ษณะทถี่ กู ตอ้ ง สง่ิ ต่างๆ เหลา่ นีน้ ะครบั เปน็ เรอื่ งทีเ่ ราตอ้ งใช้ความฉลาดไม่ต้องมากเลยนะครบั แทนทจี่ ะทงิ้ ขยะลงไปในพนื้ สกั นดิ หนง่ึ ใหร้ เู้ ลยนะครบั ถงึ แมไ้ ม่ใชห่ นา้ บา้ นเรา แตก่ ำ� ลงั โยนใสห่ นา้ ตวั เอง เพราะเราอยู่ในแผน่ ดนิ นี้ ผลสดุ ทา้ ยขยะกว็ นกลบั มาอยทู่ เ่ี ราอกี จะใช้ อะไรจะขยับอะไรสกั นิด ให้รู้ว่าจะสะทอ้ นกลบั มาท่เี รา อยา่ เพยี งแตป่ ัดใหพ้ น้ หน้าบา้ น มันจะไปที่ไหน บา้ นน้ีไปบ้านโนน้ ไมม่ วี ันจบ โลกเราหมุนไปเร่อื ย ผลสดุ ทา้ ยกก็ ลบั มา อยหู่ น้าบา้ นเรา ใช่หรือเปลา่ เพราะฉะนนั้ ประโยชนส์ ว่ นรวมตอ้ งทำ� พระองคท์ า่ นไดด้ ำ� เนนิ การตลอดชวี ติ ของ พระองค์ ๕๙ ปีของการทรงงานอยู่นั้น ทรงยึดถือประโยชน์ของส่วนรวมเป็นท่ีต้ัง โดยตลอดไมเ่ คยนกึ ถงึ พระวรกายแมแ้ ตน่ อ้ ย ไมเ่ คยนกึ ถงึ ประโยชนข์ องพระองคแ์ มแ้ ตน่ อ้ ย คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชุมชน 9

เคยเขา้ ไปขอพรพระราชทานพร บอกวนั นเ้ี กดิ พระพทุ ธเจา้ คะ่ ขอพระราชทานพร พระราชทานวา่ อยา่ งไร “ขอใหม้ รี า่ งกายทแี่ ขง็ แรงเพอ่ื สามารถทำ� ประโยชน์ใหก้ บั คนอนื่ เขาได้ ขอใหม้ คี วามสขุ จากการทำ� งาน และขอใหไ้ ดร้ บั ความสขุ จากผลสำ� เรจ็ ของงานนน้ั ” ไมม่ เี ลยของสว่ นตวั แขง็ แรงก็ไม่ใชส่ ว่ นตวั แขง็ แรงเพอ่ื ไปรบั ใชค้ นอน่ื เขา ความสขุ ก็ไม่ใช่ ความสขุ ทจ่ี ะไปเตน้ ดสิ โกท้ ่ีไหน ความสขุ คอื การทำ� งาน ทำ� งานใหค้ นอนื่ เขา และความสขุ ท่ีเกิดขึ้นมามันส�ำเร็จ แล้วเรามีความสุข เห็นไหมทั้ง ๓ ประโยคนี้ แม้กระท่ังตั้งแต่ รา่ งกายจนกระทง่ั การกระท�ำของเราไปเพื่อคนอนื่ ผลที่สดุ สิง่ ท่ีเราได้รบั นนั้ คอื ความสุข แต่พวกเราไม่นิยมหรอกความสุข ไม่ต่ืนเต้น สนุกดีกว่า คิดดูให้ดีนะครับ ความแตกตา่ งระหวา่ งความสนกุ กบั ความสขุ นนั้ แตกตา่ งกนั มากเลย ความสขุ นน้ั อาจจะตง้ั อยู่ บนพนื้ ฐานซง่ึ อาจจะไมต่ อ้ งการอะไรสกั อยา่ งเลยก็ได้ อยา่ งผมกลบั บา้ นทเี่ พชรบรุ ี ผมก็ น่ังเปลญวนของผม น่ังดูกระรอกวิ่ง ผมก็มีความสุขแล้ว ความสนุกคุณต้องไปซ้ือมัน ก็ชว่ั แลน่ เท่านั้นแหละ มงุ่ ประโยชนข์ องคนสว่ นใหญ่เปน็ หลัก 10 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชุมชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ เหมอื นสภุ าษติ ไทยเขาบอก รกั สนกุ ทกุ ขถ์ นดั ตามดว้ ยความทกุ ขอ์ ยตู่ ลอดเวลาไป เทย่ี วดิสโก้ เดีย๋ วก็มีคนมาตบหัวเราแลว้ อะไรอย่างน้นี ะครบั ไมต่ อ้ งไปนึกถงึ ใครหรอก เกิดเรอ่ื งถกู แทง ถูกตีหวั อะไรสนกุ แต่ความสุขน่ีไม่ได้ก่อความเดือดร้อนให้กับใครใดๆท้ังส้ิน เป็นของเรา จติ ของเราทง้ั นน้ั เพราะฉะนนั้ ชาวพทุ ธ ศาสดาของเราสอนในเรอ่ื งทสี่ งู มากแตเ่ ราไมย่ อมทำ� ตาม ไมต่ ้องตะกายกระไดที่ไหนเลย อยทู่ ่จี ติ ของเรากำ� หนดนะครับ ข้อที่ ๕ รับฟงั ความเห็นของผู้อ่นื เคารพความคดิ ทแ่ี ตกต่าง บา้ นเมอื งทท่ี ะเลาะกนั อยทู่ กุ วนั นเ้ี พราะเราไมร่ บั ฟงั ความเหน็ ของผอู้ นื่ มองตา่ งมมุ เปน็ แฟชนั่ เอง็ มามองอยา่ งน้ี ขา้ ตอ้ งมองอยา่ งนนั้ เอง็ มองอยา่ งนน้ั ขา้ ตอ้ งมองอยา่ งนี้ มันเก๋ดี แล้วก็เฮๆตบมือกัน บางครั้งมองดูแล้วมันสะท้อนความบัดซบของสังคม ออกมาใหเ้ หน็ แตเ่ ราไมค่ อ่ ยรตู้ วั กนั ตามกระแสเหมอื นมอ็ บเฮๆ อะไรไมร่ ู้ เคยจบั กลมุ่ กนั เยอะๆ ไฟไหม้ตะโกนออกไป ว่ิงกันแล้วถามว่าอะไร ไหม้กระดาษนิดเดียวว่ิงกันแล้ว อนั นคี้ อื จิตวทิ ยาของม็อบ เพราะฉะน้ันรับฟงั ความเหน็ ของคนอื่นน่ีส�ำคัญ เมื่อวันที่ ๔ ธันวาคมที่ผ่านมา (พ.ศ.๒๕๔๖) ทรงเตือนอีกนะครับ นั่งปรึกษา หารอื กนั ฟงั เขาแสดงเหตผุ ลออกมา แลว้ เราแสดงเหตผุ ลออกไป แลว้ ดซู ิ เหตผุ ลอนั ไหน จะยอมรบั ไดถ้ กู ตอ้ งมากกวา่ กนั และเมอ่ื ตกลงกนั แลว้ กเ็ ลกิ เถยี งกนั ตอ่ ลงมอื ปฏบิ ตั เิ ลย ทรงรับส่ังเอาไว้อย่างเรียบง่าย เพราะถ้าไม่ยอมกันแล้วต่างเอาชนะคะคานกัน แลว้ เรมิ่ ตน้ กด็ ว้ ยวาจา ผลสดุ ทา้ ยกร็ า่ งกาย และผลสดุ ทา้ ยกต็ กี นั แลว้ เสรจ็ แลว้ เกดิ อะไรขนึ้ บา้ นพงั จะเปน็ พฤษภาทมิฬ จะเป็น ๑๔ ตลุ า อะไรกแ็ ล้วแต่ บา้ นพัง บา้ นของทกุ คน ดว้ ย ไม่ใชบ่ ้านของคนใดคนหนง่ึ คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชมุ ชน 11

เพราะฉะนั้นท�ำอะไรให้นึกถึงบ้านเอาไว้ ค�ำว่า “บ้าน” นั้นกินความถึงองค์กร ท่ีท่านอยู่ กรมที่ท่านอยู่ กองที่ท่านอยู่ ส�ำนักงานที่ท่านอยู่ แม้กระทั่งบ้านท่ีท่านอยู่ การทะเลาะเบาะแวง้ กนั ลว้ นแลว้ แตท่ ำ� ใหท้ ี่ใดทห่ี นง่ึ ซง่ึ เปน็ ของทา่ น และทา่ นตอ้ งอาศยั อยู่ พงั ทลายไปแนน่ อนในทสี่ ดุ เพราะฉะนนั้ ใหค้ วามเคารพ แตล่ ะคนคดิ ไมเ่ หมอื นกนั ลองมา นง่ั ดซู วิ า่ เหตผุ ลทดี่ ที สี่ ดุ นา่ ยอมรบั ทส่ี ดุ นนั้ คอื อะไร ผลสดุ ทา้ ยกจ็ ะตกลงกนั ได้ อนั นนั้ สคิ รบั เป็นหนทางของมนุษย์ที่มีสติและปัญญาเขาท�ำกัน ไม่ใช่ความคิดของกูเป็นที่ต้ัง จะเอาอย่างน้ี ใครอยา่ เถยี ง อนั น้ีไม่ได้ น่ีก็คนเถอ่ื นแล้ว ไม่ใชค่ นมสี ตปิ ัญญา รบั ฟังความคิดเห็นของผู้อื่น เคารพความคดิ ทแ่ี ตกตา่ ง 12 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชมุ ชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ ข้อท่ี ๖ มคี วามตง้ั ใจจริงและขยันหมน่ั เพยี ร พระเจา้ อยหู่ วั เวลาทำ� อะไรทรงมงุ่ มนั่ มาก เรอ่ื งความขยนั ไมต่ อ้ งพดู ทรงงานไมม่ ี วนั เสาร์วันอาทิตย์ ไมม่ เี วลากลางวนั กลางคืน จ�ำได้ไหมเม่ือ ๒-๓ ปีทน่ี �้ำทว่ ม ทรงอดึ อดั พระทัย พระองคท์ า่ นก็ไม่ใช่หนว่ ยงาน จะไปสง่ั เขาไดอ้ ยา่ งไร รฐั บาลกไ็ ม่ใช่ จะทำ� กนั ทตี อ้ งจดั ประชมุ นำ�้ มาแลว้ นะ แลว้ กด็ นู ะครบั พระองค์ไม่รับส่ังอยา่ งทเี่ จา้ ขนุ มลู นายของเราชอบสง่ั กนั ชอบพดู กนั นำ�้ มาแลว้ พวกเราไปท�ำ ไม่ พระองค์อธิบายน่ีน�้ำท่วมมันมาวินาทีละเท่าน้ัน ระหว่างทางมันเติม เทา่ นน้ั เพราะฉะนน้ั ระหวา่ งทางมนั เตมิ มากล่ี กู บาศกเ์ มตร เคลอ่ื นยา้ ยดว้ ยความเรว็ เทา่ นน้ั เพราะฉะนนั้ นบั วนั เวลาทเ่ี ทา่ นนั้ จะถงึ กรงุ เทพฯ พอดรี บั พระราชกระแสมา พรงุ่ นเี้ ชา้ เรา จะเร่ิมดำ� เนินการ ไม่ใชพ่ รุง่ น้เี ชา้ ตอ้ งเดย๋ี วนๆ้ี เพราะน�้ำไมม่ ีหยดุ ไม่ใชห่ ยดุ ก่อนแล้ว โอเค รอพรงุ่ นเ้ี ชา้ ถงึ จะทำ� ไดแ้ ลว้ คอ่ ยมา เผอญิ นำ�้ เขาไมไ่ ดห้ ยดุ อยา่ งนนั้ เขามาของเขา ตลอด เราต้องรีบท�ำกนั คืนนเ้ี ลย เรื่องความขยนั เร่อื งความตง้ั ใจอะไรตา่ งๆน้นั จะเห็นได้ชัดเจน ความตั้งใจจริงน่ี เห็นไหมครบั ทรงเป็นเลศิ หมดทกุ อยา่ ง ดนตรนี อี่ อสเตรยี จารกึ พระนามเปน็ ชาวเอเซยี คนเดยี วท่ีไดร้ บั การจารกึ ไวใ้ นฐานะ เป็นนักดนตรี ทรงเป็นนักดนตรีของโลกคนหนึ่ง พระองค์แต่งเพลง แม้กระท่ังเพลง ก็ทรงน�ำมาใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนา เห็นไหมครับ พอถึงประเทศชาติก�ำลังต่อสู้ กันมีเพลงเราสู้ บ้านเรา ปลุกให้เกิดมีความรักชาติบ้านเมือง แม้กระทั่งล่าสุดยามสงบ แตง่ เพลงรกั สงิ่ แวดลอ้ มทงั้ นนั้ เลย รกั ไม่ใชโ่ รแมนตกิ แยว้ ๆ อยา่ งทพ่ี วกวยั รนุ่ รอ้ งกนั รกั ภเู ขา รกั แมน่ ำ้� รกั ทะเล แมก้ ระทงั่ ดนตรี พระองคก์ น็ ำ� มาใชเ้ ปน็ เครอื่ งมอื การพฒั นาดว้ ยเชน่ กนั ดา้ นกฬี า เหรยี ญทองแขง่ ขนั อนิ เตอรน์ ะครบั ไม่ใชแ่ ขง่ ขนั กนั ในประเทศ เดย๋ี วจะ หาวา่ คงไมม่ ีใครกลา้ ขน้ึ หนา้ พระองคน์ แ่ี ขง่ กนั ๓๐ กวา่ ประเทศเหรยี ญทอง เรอื่ งเกษตร คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชุมชน 13

เร่ืองน�้ำ เร่ืองวิทยาศาสตร์ เร่ืองสารพัด ทรงทะลุปรุโปร่งหมด ทรงต้ังใจท�ำอะไร กต็ ้งั พระทยั แล้วไปสกู่ ารปฏบิ ัติทีเ่ ปน็ ผล เคยเล่าให้ฟังแล้วใช่ไหมครับ ตอนท่ีได้รับดุษฎีบัณฑิตแพทยศาสตร์ รับสั่งว่า เป็นหมอยาแล้ว พอถัดมาได้รับนิติศาสตร์ ทรงบอกว่าเป็นหมอยาเสร็จแล้วเป็นหมอ ความ แลว้ ถดั มาอีกสกั พกั ได้เกษตร กบ็ อกเปน็ หมอดินแลว้ แล้วตอนน้เี ป็นหมอลำ� แล้ว ด้วย เพราะได้รับดุษฎีบัณฑิตด้านดนตรี ทรงมีพระอารมณ์ขัน แม้จะรับส่ังเล่นๆ อยา่ งนนั้ เหน็ ไหมครบั วา่ ความเปน็ หมอของพระองคน์ น้ั ไม่ใช่ใหเ้ ปน็ เกยี รตยิ ศเฉยๆ แตท่ รงรู้ จรงิ ๆ ในแตล่ ะเรอ่ื ง ในความรแู้ ตล่ ะอยา่ ง พระองคส์ ะทอ้ นออกมาเปน็ โครงการ โครงการ ท่ีเราเข้าไปดู ถ้าไม่มีใครอธิบายก็เห็นเป็นเร่ืองปกติ จริงๆ ทรงแทรกอะไรในน้ัน อยา่ งมากมายมหาศาลทเี ดยี ว หญา้ แฝกอยา่ งนี้ ลองคดิ ดซู มิ มี ากร็ อ้ ยปแี ลว้ นอกจากเอาไป มุงหลังคา ไม่มีใครเอาไปใช้อย่างอื่น กลับมาทรงท�ำแนวกั้นดินพังทลาย พรวนดิน ออกมาดว้ ย อะไรตอ่ อะไรดว้ ย ของหาไดท้ ว่ั ๆไป เอาผกั ตบชวามาสกู้ บั นำ�้ เนา่ ผกั ตบชวา ของเราก็ไมต่ อ้ งการเปน็ อธรรม นำ�้ เนา่ กเ็ ปน็ อธรรม เราก็ไมต่ อ้ งการ จบั เอามาสกู้ นั ไมต่ อ้ ง ไฮเทค ไมต่ อ้ งอะไร ไมต่ อ้ งโรงบำ� บดั นำ้� เสยี ทะเลาะกนั อยา่ งทกุ วนั น้ี ใชธ้ รรมชาตเิ ขา้ มา แก้ไขกันเองก็อยู่แล้วแม่น้�ำเพชรบุรีลองคิดดูซิ คนไม่ท้ิงอะไรลงไป ช่วยกันรักษา ไม่ถึงปีก็สะอาดแล้ว ทุกอย่างมันเกิดข้ึนมาจากมือเรากับใจเรา ฉะนั้นต้องตั้งใจก่อน มอื เราจะได้ไม่ทำ� จิตเปน็ เร่อื งส�ำคญั ฉะน้ันความตั้งใจจริง จะเห็นได้ว่าเรื่องน้ีพระเจ้าอยู่หัวได้แสดงให้เห็นอยู่ตลอด ความขยันหมั่นเพียร ไม่ต้องพูด วันนั้นเสด็จงานห้าทุ่ม เสด็จฯไปแล้วเราก็เข้าค่าย ไปนอนอยู่ในค่ายมฤคทายวัน นอนอยู่ก็ปรากฏว่า ตี ๒ วิทยุเรียกมาให้ไปเข้าเฝ้าฯ เราเหนอื่ ยมาต้ังแต่บา่ ย ๔ โมงเยน็ จนกระท่งั ถงึ ๕ ท่มุ แผ่นอนสลบไสลหมดเลย ตสี อง ทรงเรียกไปขอแผนท่ี ขอข้อมูลเพ่ิมเติม ในขณะที่เรากลับไปสลบไสล ทรงกลับไป ทรงงานตอ่ เราละอายไหมครบั แลว้ เรอ่ื งน้ีไม่ใชว่ า่ ปรากฏขน้ึ หนสองหน ปรากฏขน้ึ อยตู่ ลอด 14 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชุมชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพอ่ เวลา ตราบใดท่ีงานไมเ่ สร็จ นีน่ ะครบั จะต้องตอ่ เนอ่ื งไม่มีวันจบ จนกระทงั่ งานบรรลุ จ�ำไว้อย่างหนึ่ง ในฐานะข้าราชการ งานประชาชนรอไม่ได้ สวมวิญญาณ ลองสวม ถ้าเราเป็นเขาบ้างแล้วบอกพรุ่งนี้รอก็ได้ แต่เขาก�ำลังจะตาย ณ วันน้ัน ณ ชวั่ โมงนน้ั จะใหเ้ ขารอตอ่ ไดอ้ ยา่ งไร เราตอ้ งทำ� ทนั ที สวมวญิ ญาณเขาอยตู่ ลอดเวลา เขามา ติดต่อเร่ืองที่ดิน ขาดเอกสารอะไรสักนิดหนึ่ง เอ้ือกันได้ไหม เอ้ือกันได้ก็ช่วย ไม่ใชก่ ลบั ไปแล้วพรุ่งนกี้ ็มาอกี ความยากล�ำบากของเขาแคไ่ หน เพราะฉะนั้นเซอร์วิสมายด์ ปัญญาหรือว่าจิตส�ำนึกในการบริการ ผมคิดว่า พวกเราต้องมี ไม่อย่างนั้นอย่ารับราชการเลยไปท�ำธุรกิจ ซึ่งผมเชื่อว่าไม่มีสติปัญญา รวยหรอก พวกเราทำ� ธรุ กจิ ไมเ่ ปน็ ทรี่ วยเพราะอาศยั ราชการ พดู ถงึ บางคนนะ ไมไ่ ดพ้ ดู ถึงทกุ คน คนดยี อ่ มมมี ากกว่าคนชว่ั ไมอ่ ย่างน้นั บ้านเมืองพงั ไปนานแล้ว ก็อาศยั คราบ ขา้ ราชการหากนิ ไปเรื่อย กร็ �ำ่ รวยแตเ่ อาจริงแลว้ ท่านกร็ ับส่ัง ท่านไม่ปฏเิ สธ ใครอยาก รวยก็ไมเ่ ป็นไร ลาออกจากราชการไปท�ำธุรกจิ ไมว่ า่ แต่ถ้าคุณเป็นขา้ ราชการแล้วไมไ่ ด้ ตอ้ งเลอื กนะครบั ชีวติ ต้องเลือก มคี วามตง้ั ใจจรงิ และขยันหม่ันเพยี ร คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชุมชน 15

ข้อที่ ๗ มคี วามสุจริต และความกตญั ญู ความสุจริตเปน็ เรื่องที่จะทรงแสดงใหเ้ หน็ ไม่ใช่เฉพาะความกตัญญู เหน็ ได้ชัด กับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีได้ทรงแสดงให้เห็นเลยความกตัญญู ความกตัญญูต่อแผ่นดิน ความกตัญญู ต่อส่ิงต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ ถ้าเป็นเรื่องของ สว่ นรวมนนั้ พระเจา้ อยหู่ วั ไดท้ รงแสดงใหเ้ ราดู และทรงเตอื นพวกเราดว้ ยใหย้ ดึ สง่ิ นี้ไว้ เพราะ เป็นเรือ่ งจ�ำเป็น เปน็ เรื่องที่มคี วามส�ำคัญ เป็นเรอ่ื งที่มีคุณค่า มีความสจุ รติ และกตญั ญู 16 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชมุ ชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพอ่ ข้อท่ี ๘ พ่ึงตนเอง ส่งเสริมคนดแี ละคนเก่ง เอาเร่ืองท่ี ๒ ก่อน ส่งเสริมคนดีและคนเก่ง อย่าไปอิจฉาเพื่อนร่วมงาน ใครดี ใครเกง่ นสี้ นบั สนนุ ครบั มนี ายบางคนไปอจิ ฉาลกู นอ้ ง ไอน้ จี่ ะลำ�้ หนา้ แลว้ หรอื อะไร แลว้ เปน็ ความคดิ ทตี่ �่ำชา้ ทสี่ ดุ ตรงข้ามถา้ เขาเกง่ จริงสนับสนุนเขาเลย น่คี ือส่งิ ทค่ี วรท�ำกนั มีอีกคนหนึ่ง ผมเรียกเขามา ผมบอกให้เขาเลือกเอาว่าจะให้ผมไล่ออกจาก ราชการหรือเขาจะลาออกเอง เขาถามว่าเขาท�ำผิดอะไร ประพฤติตัวไม่เหมาะสม เพราะฉะนนั้ ผมจะไลเ่ ขาออก เพราะเขาจะไดป้ ระสบความสำ� เรจ็ ในชวี ติ เขาบอกนายพดู บา้ ๆ ไล่เขาออกเพ่ือให้เขาประสบความส�ำเร็จในชีวิต เพราะกลางคืนแกเล่นดนตรี กลางวัน แกมาหลับ พะว้าพะวัง อยากเป็นนักดนตรีก็อยาก อยากเป็นข้าราชการเติบใหญ่ กอ็ ยากเปน็ แตเ่ สรจ็ แลว้ ผมบงั คบั แกจนได้ อกี อาทติ ยห์ นง่ึ ถดั มาแกลาออก มายน่ื ใบลาออก ผมบอกเออ ขอแสดงความยนิ ดดี ว้ ย แลว้ ลอื้ จะประสบความสำ� เรจ็ ในชวี ติ สามปถี ดั มามรี ถ เบน็ ซเ์ ขา้ มาในสำ� นกั งานผม มคี นๆ หนงึ่ เดนิ ลงมาจากรถมาหาผมในหอ้ งทำ� งานแลว้ ทรดุ ตวั ลงกับพน้ื กราบมาบนตัก คือเขาคนนน้ั ใครรไู้ หมครบั ทวพี งษ์ มณีนลิ คนเพชรบุรี นแ่ี หละ พดู แลว้ ขนลกุ หมอจเี นยี สทางดา้ นดนตรี แตต่ ดั ขา้ ราชการไมอ่ อกอยากมนั ทงั้ คู่ จับปลาสองมือ ผมน่ังดูไอ้หมอน่ีดนตรีดีกว่าราชการ รับราชการมันไม่มีทางแทนผม ไปได้ แตด่ นตรผี มสมู้ นั ไมไ่ ด้ เออออกไปดีกวา่ สามปีเปน็ เศรษฐีเลย แต่สดุ ท้ายไปโดน ยงิ ตายอนั นกี้ ช็ ว่ ยไมไ่ ดเ้ หน็ ไหมครบั เงนิ นะครบั เงนิ ทำ� ใหเ้ กดิ ความสขุ เงนิ มนั กอ่ ใหเ้ กดิ ความทุกขด์ ว้ ยเช่นกัน เพราะฉะนน้ั เรอื่ งความกตญั ญเู รอื่ งการพงึ่ ตนเองสง่ เสรมิ คนดคี นเกง่ ตอ้ งทำ� ใหไ้ ด้ พ่ึงตนเองก็คือเศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียงน้ีพระเจ้าอยู่หัวบอกว่าค�ำท่ี ส�ำคัญที่สุดในเร่ืองราวที่อธิบายมานี้ คือค�ำว่า “พอ” ทุกคนต้องก�ำหนดเส้นความพอ คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน 17

ให้กบั ตนเองใหไ้ ด้ และยึดเส้นนัน้ ไว้เปน็ มาตรฐานของตนเอง ค�ำว่าพอนน้ั กต็ ้องดตู ัวเอง ดูรายไดข้ องตวั เอง ดูขีดความสามารถของตวั เอง และขีดเสน้ น้นั ใหเ้ หมาะสม ไม่ใชเ่ หน็ เพ่ือนเขามีอย่างน้ี ฉนั อยากมีบ้าง เห็นเขาขร่ี ถเราอยากมีบ้าง ไม่มเี งินก็ไปก้หู นีย้ ืมสนิ ไปกู้สหกรณ์อะไรตอ่ อะไร สองรอบสามรอบขึ้นมา แลว้ ผลสุดท้ายอย่างไร ทุกข์ เพราะ ฉะนนั้ อยา่ เอา ให้กลบั อยู่ทคี่ วามพอดี เศรษฐกจิ พอเพยี งไม่ใชก่ ลบั ไปปลกู ถว่ั ปลกู งาทำ� เกษตร ไม่ใช่ แตถ่ า้ มที ก่ี เ็ ชญิ เถอะ แต่เศรษฐกิจพอเพียงคือการวางเส้นทางชีวิตของตัวเอง ตั้งวิถีชีวิตให้เป็นวิถีชีวิตแบบ ไทยๆ ซะ วิถชี วี ิตเรียบงา่ ย ธรรมดา เดนิ เสน้ ทางสายกลาง ทา่ นสอนมาตลอด เพียงแต่ วา่ เราลืมไป เราละไป อยูเ่ ร่อื ยๆ ธรรมดา ไมเ่ หน็ ว่ามปี มด้อยอะไรทงั้ สิน้ เพราะฉะนั้น การพ่ึงตนเองนัน้ เปน็ สิ่งส�ำคญั พ่งึ ตนเอง ส่งเสรมิ คนดี และคนเกง่ 18 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชมุ ชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพอ่ ข้อที่ ๙ รกั ประชาชน ตอนหนง่ึ ทีพ่ ระองค์ทา่ นรับสง่ั ใหผ้ มไปจดมูลนธิ ชิ ยั พัฒนา ผมไปท่ี กทม. (ศาลาวา่ การกรงุ เทพมหานคร) เอง เราไมอ่ ยากใชอ้ ภสิ ทิ ธอ์ิ ะไรทง้ั สน้ิ เพราะยง่ิ อยใู่ กลเ้ จา้ นาย ยงิ่ ตอ้ งทำ� ตวั ใหธ้ รรมดาตามรอยเบอื้ งพระยคุ ลบาท ก็ไปแจง้ เหมอื นบคุ คลธรรมดาทวั่ ไป กม็ เี จา้ หนา้ ทข่ี อง กทม. เขามาสอบสวน ถามบอก ทำ� ไมนายกฯไมม่ าเอง ผมกบ็ อกนายกฯ งานเยอะมาไมไ่ ดเ้ ลยมอบฉันทะมา บา้ นอยู่อำ� เภออะไร บอกอยู่อ�ำเภอดสุ ติ บ้านเลขที่ เทา่ ไร ไม่รู้ เขาก็ เอ อะไรบา้ นไม่มหี ลกั แหล่งแลว้ มาตง้ั มลู นิธไิ ด้อยา่ งไร สอบสวนไลผ่ ม ต่อ ไล่ไปเรอ่ื ย ทำ� อาชีพอะไรบอกไม่รจู้ ริงๆ ว่าอาชพี อะไร แตเ่ ห็นทำ� หลายอยา่ ง กต็ อบ ไปอยา่ งนัน้ เจา้ หนา้ ทเ่ี ขากบ็ อก อะไรบ้านก็ไม่มเี ป็นหลกั แหลง่ อาชพี ก็ไมม่ ี แล้วตาก็ เหลอื บไปเรอ่ื ยจนกระทง่ั ไปเหน็ ชอ่ื ผยู้ น่ื จรงิ ๆ และผมเปน็ แคต่ วั แทนเทา่ นนั้ ของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยูห่ ัวมอบอำ� นาจมา อุ๊ย อย่าให้ทา่ นมานะ มายงุ่ ตายเลย ขออย่ามาเลย จดั การให้เสร็จ ค่าจดทะเบยี นสามสิบบาท ขอบรจิ าคเป็นคนแรกไดไ้ หม แล้วตกลงวัน น้ันฟรีสามสิบบาทแกควกั ออกมาดว้ ยความตกอกตกใจมากเลย กก็ ลบั มากราบบงั คมทูล น่พี อเขาถามว่าอาชีพอะไร ขา้ พระพทุ ธเจา้ ตอบไมไ่ ด้ พระองค์ท่านตอบว่า คราวหลังถ้าเค้าถามว่าฉันท�ำอาชีพอะไร ให้ตอบว่า “ท�ำราชการ” ผมเลา่ ตรงนีเ้ พ่ือมาสูพ่ วกเราขณะท่พี ระองคท์ ่านทำ� ราชการ พวกเรานีท้ ำ� อะไร “รับราชการ” ใชห่ รอื เปลา่ รบั จากพระองค์มาเพ่อื ท�ำต่อ พระองค์ท่านทรงรักประชาชน ทำ� งานเพ่อื ประชาชน คนท่รี บั ราชการ ถือว่ารบั งานของราชะมาทำ� ต่อ ส่งิ แรกทตี่ ้องทำ� คอื ต้องรกั ประชาชน ท�ำงานเพ่ือประชาชน เรารบั ราชการ เราต้องรักผูม้ ารบั บริการ ถ้าเราขาดความรักตรงน้ี รู้รักสามคั คี ก็มคี ำ� วา่ “รัก” อยู่ดว้ ย ถ้าเราไมม่ ีจติ ส�ำนกึ อนั น้ปี ว่ ยการ เราเป็นขา้ ราชการที่ดีไมไ่ ด้ หรอก ประชาชนมาถึงหน้าเคาน์เตอร์เห็นหน้าเราก็หงิกไปแล้ว โธ่เขากลัวเราอยู่แล้ว คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชมุ ชน 19

สถานท่รี าชการ ใครกต็ ัวส่นั ไปเจอการต้อนรบั ทแี่ ย่รีบกลับไปเลย จะพึ่งใครได้ วา้ เหว่ แคไ่ หน ปิยวาจา รกั ประชาชนกแ็ สดงออกทง้ั กาย วาจา ใจ ทัง้ หมด แล้วบุญกุศลนีม่ จี รงิ เชือ่ ผมสิ พระพุทธเจ้าสอนว่าปลูกต้นมะม่วงแล้วได้ลูกมะม่วง ไม่ใช่ปลูกมะม่วงแล้วได้ ทเุ รยี นไม่ใช่ คณุ ปลกู ความดี คณุ ไดค้ วามรกั กลบั มาแนน่ อนทสี่ ดุ ภาษาฝรงั่ กม็ สี ภุ าษติ น้ี มีกีฟ มีเทค ถ้ายูกีฟแล้วยูเทค อยากให้เขาด่าเราก็เดินไปด่าแม่เขาก่อนเดี๋ยวเขาก็ด่า กลบั มา งา่ ยทส่ี ดุ ถา้ ผมเดนิ ไปขา้ งลา่ งยกมอื ไหวใ้ ครสกั คน คณุ กย็ กมอื ไหวผ้ มตอบ แนน่ อน ที่สุดเลย ไม่ใช่ยกมือไหว้เสร็จ ไอ้บ้าไหว้ฉันท�ำไม อันนั้นคุณก็บ้าแล้ว เพราะฉะนั้น การรักประชาชนนนั้ ผมคิดว่าเป็นหัวใจ รักประชาชน 20 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชมุ ชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพ่อ ขอ้ ท่ี ๑๐ การเออื้ เฟอื้ ซง่ึ กนั และกนั พระเจา้ อยหู่ วั รบั สงั่ วา่ รไู้ หมบา้ นเมอื งอยรู่ อดมาไดท้ กุ วนั นเี้ พราะอะไร เพราะคนไทย เรายังให้กันอยู่ ค�ำสั้นๆ ค�ำเดียว “เรายังให้กันอยู่” คนในครอบครัวยังช่วยเหลือ ซึ่งกนั และกนั อยู่ คนในชมุ ชนยงั เออ้ื กนั อยู่ ขา้ ราชการยงั ใหบ้ รกิ ารแกป่ ระชาชน เวลาเกดิ ทุกขย์ ากท่ีไหน ทุกคนยังรวมตัวกนั ช่วยเหลอื ซงึ่ กันและกนั อยู่ อนั น้ีเปน็ สงั คมทห่ี าไม่ได้ ในโลก ฝรง่ั แมก้ ระทง่ั คนในครอบครวั กต็ วั ใครตวั มนั ไมม่ หี รอกทจ่ี ะไปนง่ั ชว่ ยกนั ตกเยน็ มา เฮย้ ขอกนิ ขา้ วดว้ ยสกั มอ้ื ไมไ่ ดห้ รอก ตวั ใครตวั มนั ทง้ั นนั้ อยา่ งเมอื งไทยนี่ไปถงึ จะเอา อะไรก็ได้ เดินเข้าไปท่ีไหนก็มีข้าวกินแล้ว น่ีอย่าไปหาที่ไหนเลยครับ ความเอ้ือเฟื้อ เผอื่ แผ่น้นั เป็นคณุ สมบัตขิ องเราท่จี ะตอ้ งมี การเอ้อื เฟ้ือซ่ึงกันและกนั คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชุมชน 21

ผมส่ังเจ้าหน้าท่ีในส�ำนักงานของผมเสมอว่า เวลาใครเขามาติดต่อกับเรา เขาจะไดห้ รอื ไมไ่ ดอ้ ะไรจากเรา แตห่ ลกั อยา่ งหนงึ่ ทเ่ี ขาจะไดค้ อื เขาจะตอ้ งเดนิ ยม้ิ ออกไป จากสำ� นกั งานของเรา ถงึ แมจ้ ะปฏเิ สธเขา ไม่ใหเ้ ขาก็ใหเ้ ขาเดนิ ยม้ิ ออกไปไมต่ อ้ งไปดา่ ทอ ไม่ต้องไปกระแนะกระแหนอะไรใดๆ ท้ังสิ้น มันก่อประโยชน์อะไรเล่า ฝึกซะให้ชิน แล้วก็ท�ำได้ // พระเจ้าอย่หู วั เวลาทำ� อะไร ทรงม่งุ มน่ั มาก เร่ืองความขยนั ไม่ตอ้ งพูด ทรงงานไมม่ วี ันเสาร์วันอาทติ ย์ ไม่มีเวลากลางวนั กลางคืน 22 คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชมุ ชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ คำ� ที่พอ่ สอน “ในหลวงรัชกาลที่ ๙” มีรับสั่งข้อคดิ ดๆี ในวันท่ีทอ้ แทก้ บั งาน!! ดร.สุเมธ ตันตเิ วชกุล ไดเ้ ลา่ ให้ฟงั วา่ ตอนนน้ั ผมกำ� ลงั ท�ำงานอยู่ในสภาพจติ ใจ ท่ีแย่มาก มันไม่มีก�ำลังใจจะท�ำอะไร ท้อแท้กับงานมาก ไม่มีใครเข้าใจ เหมือนท�ำดี แตไ่ มไ่ ดด้ ี ในหลวงทา่ นทรงเสดจ็ มาพอดแี ละทา่ นไดเ้ หน็ สหี นา้ ผมไมค่ อ่ ยจะสดู้ นี กั ทา่ นได้ สอบถามจนไดค้ วามวา่ ผมก�ำลงั ท้อแทก้ บั งานท่านจึงต้งั คำ� ถาม และรับสั่งวา่ ทา่ นสุเมธเคยขายเศษเหลก็ ไหม เศษเหลก็ เรานัน้ เวลาเราขายคณุ คา่ มันต่�ำมาก คงได้เงินมาไม่ก่ีบาท แล้วถ้าเราเอาเศษเหล็กเหล่านั้นมาหลอมรวมกันเวลาหลอมน่ี เศษเหลก็ มนั คงรสู้ กึ รอ้ นมากพอหลอมเสรจ็ เราเอามาทำ� เปน็ ดาบ คงตอ้ งนำ� มาตีใหแ้ บนอกี เวลาตีก็ตอ้ งเอาไปเผาด้วย เผาไป ตีไปหลายๆ รอบ จนกว่าจะเป็นรูปดาบท่ีเราตอ้ งการ ต้องผ่านความเจ็บปวด ความร้อนอยู่นานแถมเม่ือเสร็จ ถ้าจะให้สวยงามดั่งใจก็ต้อง นำ� ไปแกะสลกั ลวดลาย เวลาทแ่ี กะสลกั ลวดลายกต็ อ้ งใชข้ องมคี มมาตีใหเ้ ปน็ ลวดลายอกี แต่เมอื่ เสรจ็ สมบูรณเ์ ปน็ ดาบท่ีงดงาม กจ็ ะมีคุณคา่ สูงมาก ถ้าเทยี บกบั เศษเหลก็ กค็ งจะ ต่างกันลิบลับ จะเห็นว่ากว่าที่เศษเหล็กธรรมดาๆ ไม่มีคุณค่ามากนักจะกลายเป็นดาบ อนั งดงามนน้ั ตอ้ งผา่ นอปุ สรรคมากมายและความเจบ็ ปวดตา่ งๆ กวา่ จะประสบความสำ� เรจ็ ดงั น้ันขอใหจ้ งจ�ำไว้อย่างหนึง่ วา่ “ใครท่ีไมเ่ คยถูกตี ถูกทบุ หรอื เจอเรอ่ื งราวรา้ ยๆ ในชีวติ มาเลยนนั้ ชีวิตนก้ี ค็ งจะ ยากที่จะประสบความสำ� เร็จ” คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชุมชน 23



ท�ำ ดี ตามธรรมของพ่อ กขรา้ รณาตีชากมาปรพระลมเรวอืลนจรยิ ธรรม กรณีตามประมวลจริยธรรมข้าราชการพลเรือน ๑๐ เรื่อง เป็นเหตุการณ์ ทางจริยธรรมท่ีเกิดขึ้นในหน่วยงาน และวิธีการจัดการเม่ือเผชิญปัญหาทางจริยธรรม โดยจำ� ลองสถานการณก์ ารปฏบิ ตั ริ าชการทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การกระทำ� ความผดิ ตามประมวล จรยิ ธรรมฯ มีผ้เู ชย่ี วชาญวินจิ ฉัยว่าสถานการณ์ดงั กล่าว ขา้ ราชการสามารถท�ำหรอื ไม่ เสี่ยงต่อการประพฤติผิดตามประมวลจริยธรรมฯ ข้อใด พร้อมแนวปฏิบัติเมื่อเกิด สถานการณ์น้ันๆ ขน้ึ กบั ตัวเองประกอบด้วยเหตุการณ์ ๑๐ เร่อื ง คือ เรื่องท่ี ๑ กลา้ แยง้ ในเรอื่ งที่ไมถ่ ูกตอ้ ง เรื่องที่ ๒ การใชค้ วามสมั พันธส์ ่วนตนโดยมชิ อบ เรื่องที่ ๓ ของขวัญปีใหม่ เรอ่ื งที่ ๔ การละเมดิ ลขิ สิทธ์ิ เรื่องท่ี ๕ ความเป็นธรรมในการใหบ้ ริการ เรื่องท่ี ๖ ความเปน็ กลางทางการเมือง เร่ืองที่ ๗ การเผยแพร่ขอ้ มูลประชาชน เรื่องที่ ๘ การม่งุ ผลสัมฤทธ์ิของงาน เร่อื งท่ี ๙ การละเมดิ หลกั ศีลธรรม เรอ่ื งท่ี ๑๐ การคดั ลอกผลงานทางวิชาการ คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชมุ ชน 25

เรอื่ งที่ ๑ กล้าแย้งในเรือ่ งที่ไม่ถูกตอ้ ง วโิ รจนป์ ระธานคณะกรรมการจดั ซอ้ื ครภุ ณั ฑใ์ นหนว่ ยงานราชการ ไดว้ างแผนและ ออกกฎเกณฑ์ การจดั ซอ้ื ครภุ ณั ฑเ์ พอ่ื ผลประโยชนข์ องบรษิ ัททเ่ี ขาเปน็ หนุ้ สว่ นอยา่ งลบั ๆ ไพศาลผ้ใู ตบ้ งั คับบัญชาของนายวิโรจน์ตรวจพบเขา้ จงึ ตอ้ งการที่จะรกั ษาผลประโยชน์ ของทางราชการไว้ แตก่ ังวลว่าจะส่งผลต่อหนา้ ทก่ี ารงานของตน เร่ืองมาถึงวันสรุปผล บนโตะ๊ ประชมุ เขาจะตดั สนิ ใจทำ� เช่นไรตอ่ ไป... กล้าแย้งในเรือ่ งที่ไมถ่ กู ต้อง 26 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชมุ ชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพอ่ ข้อสรุป : การท่ีนายไพศาลมีความคิดเห็นคัดค้านผู้บังคับบัญชาในท่ีประชุมโดยยึดม่ัน ในหลักการและความถูกต้องเป็นส�ำคัญ ถือว่าเป็นการปฏิบัติตามประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๓(๔) ซึ่งนอกจากการคัดค้านแล้วควรจัดท�ำบันทึกค�ำคัดค้านของตนไว้ในรายงาน การประชุม หรือในเร่ืองน้ันแล้วแต่กรณีเพื่อให้สามารถเป็นหลักฐานป้องกันการมีส่วน รว่ มรเู้ ห็นในการกระท�ำดังกล่าว นอกจากนน้ั นายไพศาลยังมกี ารกระท�ำท่สี อดคล้องกบั ประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๔(๓) กล่าวคือได้ตรวจพบว่าหลักเกณฑ์การจัดซ้ือครุภัณฑ์ ท่ีก�ำหนดน้ันอาจมีการ “ล็อคสเปค” โดยไม่ทราบมาก่อนว่าบริษัทที่มายื่นเป็นบริษัท ทนี่ ายวโิ รจนผ์ บู้ งั คบั บญั ชามสี ว่ นไดเ้ สยี แสดงถงึ การเปน็ ผมู้ คี วามละเอยี ดรอบคอบ มคี วาม รบั ผดิ ชอบและใชด้ ลุ พนิ จิ ในการตดั สนิ ใจอยา่ งตรงไปตรงมาตามขอ้ มลู หลกั ฐานทปี่ รากฏ ส่วนนายวิโรจน์ถือว่าได้กระท�ำการฝ่าฝืนประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๖(๓) ที่ว่า ต้องไม่เสนอหรืออนุมัติโครงการการด�ำเนินการ หรือการท�ำนิติกรรมหรือสัญญา ซ่งึ ตนเองหรือบุคคลอน่ื จะไดร้ ับประโยชนอ์ ันมคิ วรไดโ้ ดยชอบดว้ ยกฎหมาย เหตุเพราะ ได้มีการวางแผนออกกฎเกณฑ์การจัดซื้อครุภัณฑ์เพ่ือให้บริษัทที่ตนเองเป็นหุ้นส่วน ไดผ้ ลประโยชนจ์ งึ ถอื วา่ เปน็ การแสวงหาประโยชนโ์ ดยมชิ อบและเปน็ การกระทำ� ทข่ี ดั กนั ระหว่างประโยชน์สว่ นตนและประโยชน์ส่วนรวม คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน 27

เรื่องที่ ๒ การใช้ความสัมพนั ธส์ ว่ นตวั โดยมิชอบ อาทิตย์ได้รับการเสนอราคาพิเศษส�ำหรับค่าประกันรถยนต์ใหม่ ๓๐ คัน ของหนว่ ยงานทร่ี บั ผดิ ชอบอยจู่ ากพรพมิ ลลกู พลี่ กู นอ้ งของเขา พรอ้ มขอ้ เสนอการบรกิ ารประกนั รถฟรีใหก้ บั รถยนตส์ ว่ นบคุ คลของอาทติ ย์ เรอ่ื งราวจะเปน็ อยา่ งไรตอ่ ไป หนว่ ยงานจะซอ้ื ประกนั ภยั ราคาพเิ ศษดว้ ยความสมั พนั ธส์ ว่ นตวั ของอาทติ ยห์ รอื ไมแ่ ละอาทติ ยจ์ ะรบั สทิ ธิ ประโยชนส์ ่วนตัวอะไรอีกไหมและพรพิมลจะได้รับคำ� ตอบอย่างไร... การใชค้ วามสมั พันธส์ ว่ นตวั โดยมิชอบ 28 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชมุ ชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพ่อ ขอ้ สรปุ : ถา้ คณุ เปน็ อาทติ ยค์ ณุ จะเกบ็ ของเหลา่ น้ีไวเ้ องหรอื ไม?่ จากตวั อยา่ งนส้ี อดคลอ้ ง กบั ประมวลจริยธรรมฯ ขอ้ ๕ ทวี่ า่ ดว้ ยการแยกแยะเร่อื งสว่ นตัวออกจากต�ำแหนง่ หนา้ ท่ี นายอาทติ ยท์ ำ� ถกู ท่ีไมร่ บั ขอ้ เสนอของพรพมิ ล และใหพ้ รพมิ ลสง่ เรอ่ื งตามขน้ั ตอนเพราะ การใช้ความสัมพันธ์ส่วนตัวมาประกอบการใช้ดุลพินิจให้คุณให้โทษแก่บุคคลน้ันๆ ถอื เป็นการฝา่ ฝนื ประมวลจรยิ ธรรมฯ ขอ้ ๕(๑) และตอ้ งยึดประโยชนข์ องทางการและ ประโยชนส์ ว่ นรวมตามขอ้ ๕(๔) คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน 29

เรอื่ งที่ ๓ ของขวญั ปีใหม่ วิชยั ผปู้ ระมูลงานสรา้ งตกึ ส�ำนกั งานของสถานท่ีราชการแหง่ หนง่ึ เดินทางมาเพื่อ อวยพรปีใหม่ใหก้ บั นายสทุ นิ รองอธบิ ดผี ดู้ แู ลโครงการการสรา้ งตกึ ทน่ี ายวชิ ยั เคยประมลู ได้ นายวิชัยย่ืนกระเช้าผลไม้พร้อมกับคะย้ันคะยอให้นายสุทินรับซองเงินสดท่ีเป็นสินน�้ำใจ เล็กน้อยส�ำหรับเพื่อนๆ ข้าราชการในส่วนที่ดูแลโครงการนี้ให้น�ำไปแบ่งกัน นายสุทิน จะทำ� อยา่ งไรดีกบั เหตกุ ารณน์ ้.ี .. ของขวญั ปีใหม่ 30 คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชุมชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ ขอ้ สรปุ : ถงึ แมว้ า่ ประชาชนมคี วามตงั้ ใจทจี่ ะนำ� ของขวญั มาใหข้ า้ ราชการตามธรรมเนยี ม ปฏิบตั ิแต่ต้องระวังมลู คา่ ของขวญั แตล่ ะราย จะต้องจา่ ยไมเ่ กิน ๓,๐๐๐ บาท ตามทม่ี ติ ของคณะกรรมการ ปปช. ก�ำหนดไว้หากท่านไม่ทราบท่ีมา ราคา หรือไม่แน่ใจว่า ของขวัญชิ้นนั้นๆ จะรับไว้ได้หรือไม่ ท่านไม่ควรรับของขวัญน้ัน สอดคล้องตามประมวล จริยธรรมฯ ข้อ ๖ (๑) คือข้าราชการต้องละเว้นจากการแสวงประโยชน์ที่มิชอบ โดยเฉพาะไมเ่ รยี กรอ้ งหรอื ยอมรบั ของขวญั ของตนเอง รบั ใหญ้ าตหิ รอื ใหค้ นอน่ื รบั แทน ตน ไมว่ า่ จะก่อนหรอื หลังการปฏบิ ตั ิหน้าท่ี ยกเวน้ เป็นการใหโ้ ดยธรรมเนยี มปฏิบัตหิ รือ ท่ีให้ตามประเพณีอย่างเหมาะสมแก่บคุ คลทว่ั ไป คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชุมชน 31

เร่ืองท่ี ๔ การละเมดิ ลิขสิทธิ์ ศภุ กจิ ขา้ ราชการหนา้ ใหมฝ่ า่ ยเทคโนโลยสี ารสนเทศ มคี วามรใู้ นเรอ่ื งคอมพวิ เตอร์ เป็นอย่างมากหลังจากรับราชการได้ไม่นาน ศุภกิจเห็นว่าคอมพิวเตอร์ในหน่วยงานมี ระบบปฏิบัติการที่ช้า จึงน�ำระบบปฏิบัติการที่ลอกเลียนจากโปรแกรมที่มีลิขสิทธิ์ มาทดลองใช้ ท�ำให้เคร่ืองคอมพิวเตอร์ท�ำงานได้เร็วขึ้น เพื่อนร่วมงานจึงขอให้ศุภกิจ ลงโปรแกรมดงั กลา่ วในเครอ่ื งคอมพวิ เตอรข์ องพวกเขาบา้ ง ศภุ กจิ ยนิ ดแี ละภมู ใิ จที่ไดช้ ว่ ย เหลอื เพอ่ื นขา้ ราชการ แต่สิ่งทศ่ี ุภกิจท�ำกลับเปน็ ส่งิ ที่ไม่ถูกต้อง... การละเมิดลิขสทิ ธ์ิ 32 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชุมชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ ขอ้ สรปุ : การกระท�ำของนายศุภกิจข้างต้น แม้จะท�ำให้คอมพิวเตอร์ของหน่วยงาน ใชง้ านไดด้ ขี น้ึ แตก่ ถ็ อื วา่ เปน็ การละเมดิ ลขิ สทิ ธทิ์ รพั ยส์ นิ ทางปญั ญาของผอู้ นื่ สว่ นราชการ อาจถกู ฟอ้ งรอ้ งทางกฎหมายอนั อาจกอ่ ใหเ้ กดิ ความเสยี หายตอ่ ภาพลกั ษณข์ องหนว่ ยงานได้ หากท่านเห็นเพ่ือนร่วมงานปฏิบัติอย่างเหตุการณ์ข้างต้น ท่านควรช้ีแจงให้เพ่ือน ของท่านเข้าใจถึงผลเสียหายที่จะเกิดข้ึนและเป็นการกระท�ำฝ่าฝืนประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๗(๑) ด้วย กรณีของการส่งเพลงละเมิดลิขสิทธ์ิให้กันทางอีเมล์น้ัน นอกจากเป็นการ ละเมิดลิขสิทธ์ิแล้ว ยังเป็นการกระท�ำผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระท�ำผิด ทางคอมพวิ เตอรใ์ นการเผยแพรข่ อ้ มลู ใหผ้ อู้ นื่ และการรบั -สง่ เอกสารราชการควรใชอ้ เี มล์ ของหนว่ ยงานราชการเท่าน้ัน คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชุมชน 33

เร่ืองท่ี ๕ ความเปน็ ธรรมในการใหบ้ ริการ นางสาวเรยานกั แสดงละครโทรทศั นช์ อื่ ดงั เดนิ ทางมาตดิ ตอ่ ราชการทส่ี ว่ นราชการ แหง่ หนง่ึ ขณะนนั้ เองมหี ญงิ ตงั้ ครรภ์ ผสู้ งู อายุ พระภกิ ษุ และชายตาบอดเดนิ เขา้ มาภายใน ส�ำนักงานเจ้าหน้าที่จึงจัดช่องทางพิเศษให้บุคคลเหล่าน้ันได้รับบริการก่อน เรยาจึงให้ ผู้จัดการส่วนตัวไปพูดคุยกับเจ้าหน้าท่ีเพ่ือขอเข้าช่องทางพิเศษบ้าง เจ้าหน้าที่หยุดคิด ชวั่ ครู่แลว้ บอกกับผจู้ ดั การส่วนตัวของเรยาวา่ ... ความเป็นธรรมในการให้บรกิ าร 34 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพ่อ ข้อสรุป : จากเหตุการณ์นี้ เป็นไปตามประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๘(๓) ท่ีว่าด้วยการ ให้บริการแก่ประชาชนโดยมีอัธยาศัยที่ดี ปราศจากอคติ ไม่เลือกปฏิบัติต่อบุคคล ผมู้ าตดิ ตอ่ โดยไมเ่ ปน็ ธรรมยกเวน้ เปน็ การดำ� เนนิ ตามมาตราทร่ี ฐั กำ� หนดขน้ึ เพอ่ื ขจดั อปุ สรรค หรือเปน็ การสง่ เสรมิ ใหบ้ ุคคลสามารถใช้สิทธิและเสรีภาพได้เชน่ เดยี วกับบุคคลอ่นื หรือ เป็นการปฏิบัตทิ ีส่ มเหตุสมผล เปน็ ธรรม เปน็ ท่ียอมรับโดยท่ัวกนั ซ่งึ หนว่ ยงานราชการ ใดเห็นว่าผู้รับบริการควรได้รับการบริการเป็นกรณีพิเศษเช่น หญิงต้ังครรภ์ คนชรา ผพู้ กิ าร รวมไปถงึ พระภกิ ษแุ ละแมช่ ี ควรเปดิ เปน็ ชอ่ งทางพเิ ศษหรอื ชอ่ งทางฉกุ เฉนิ และ ประกาศใหผ้ รู้ ับบริการทราบเปน็ การทั่วไป ในส่วนของเรยา ทางเจ้าหน้าท่ีจะต้องอธิบายให้ผู้จัดการส่วนตัวเข้าใจว่าต้อง ปฏิบัติตามขั้นตอนของทางราชการ เพราะเรยาไม่อยู่ในข่ายที่ควรได้รับบริการในช่อง บรกิ ารพิเศษ แม้จะเป็นนักแสดงช่อื ดงั ก็ต้องไดร้ บั บริการในชอ่ งประชาชนทั่วไป โดยไม่ เลือกปฏบิ ัตแิ ละไมเ่ อ้อื ประโยชน์ให้แก่บุคคลใดเป็นพเิ ศษ คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชมุ ชน 35

เรือ่ งที่ ๖ ความเปน็ กลางทางการเมอื ง เทศกาลหาเสียงกอ่ นการเลอื กตั้งมาถงึ ช่วงโคง้ สดุ ทา้ ย สุธีหัวหนา้ หน่วยราชการ แหง่ หนงึ่ ใหส้ มั ภาษณก์ บั ผสู้ อื่ ขา่ วโดยแสดงความเหน็ ดว้ ยและชนื่ ชอบพรรคการเมอื งทมี่ ี นโยบายข้ึนเงินเดือนให้ข้าราชการในสัดส่วนที่มากกว่า ในเวลาต่อมามีจดหมาย ขอความอนเุ คราะหใ์ ชส้ ถานทร่ี าชการเพอื่ เผยแพรน่ โยบายของสองพรรคดงั กลา่ วมายงั สธุ ี ทนั ทที ส่ี ธุ เี หน็ จดหมายของพรรคการเมอื งทช่ี นื่ ชอบ เขารบี ดำ� เนนิ การตอบกลบั และใหค้ วาม ร่วมมือ หากแต่จดหมายอีกฉบบั ของอีกพรรคการเมืองหนึง่ กลบั ถูกวางทงิ้ ไว้ ต่อมาสุธี รสู้ ึกสบั สนในส่งิ ทีต่ ัวเองทำ� ลงไป แลว้ เขาจะทำ� อยา่ งไร... ความเปน็ กลางทางการเมือง 36 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชมุ ชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพ่อ ขอ้ สรปุ : ตามประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๘ ท่ีว่าข้าราชการต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วย ความเทย่ี งธรรม และเปน็ กลางทางการเมอื ง ซง่ึ ตามขอ้ ๘(๔) ไดข้ ยายความเพม่ิ เตมิ วา่ ตอ้ ง ระมดั ระวงั ในการใหส้ มั ภาษณอ์ ภปิ ราย การแสดงปาฐกถา การบรรยาย หรอื การวพิ ากษ์ วจิ ารณใ์ ดๆ อันอาจกระทบต่อความเป็นกลางทางการเมอื ง เวน้ แต่เปน็ การแสดงความ คดิ เหน็ ทางวิชาการ ส�ำหรับกรณีให้พรรคการเมืองท่ีช่ืนชอบมาใช้สถานท่ีราชการเผยแพร่นโยบาย พรรค นอกจากไม่วางตนเป็นกลางแล้วยังต้องระวังเกี่ยวกับมารยาททางการเมือง ของข้าราชการดว้ ย นอกจากน้ีตามประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๑๑ ข้าราชการจะต้องยึดมั่นในการ ปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหากษตั ริย์เปน็ ประมุขด้วย คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชมุ ชน 37

เรอ่ื งท่ี ๗ การเผยแพร่ขอ้ มูลประชาชน เจ้าหน้าที่ฝ่ายบุคคลจากบริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง ติดต่อมายังอัมพรเจ้าหน้าท่ี สำ� นกั ทะเบยี นราษฎรเ์ พอ่ื ขอขอ้ มลู ตดิ ตอ่ วภิ าวอี ดตี เจา้ หนา้ ทฝี่ า่ ยบญั ชขี องบรษิ ัท ซงึ่ ฉอ้ โกง เงนิ ของบริษัทไป โดยอ้างว่าวภิ าวีให้ขอ้ มลู สว่ นตวั ทเ่ี ปน็ เท็จกับบริษัท อัมพรจะต้องทำ� อย่างไรต่อไป... การเผยแพรข่ อ้ มลู ประชาชน 38 คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชมุ ชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพอ่ ขอ้ สรปุ : หากเจา้ หนา้ ทฝ่ี า่ ยบคุ คลของบรษิ ัทเอกชนตอ้ งการขอ้ มลู สว่ นตวั อยา่ งบรสิ ทุ ธ์ิใจ และไม่ต้องการน�ำข้อมูลส่วนบุคคลไปใช้เพื่อประโยชน์อ่ืนควรต้องมีหลักฐานมาย่ืน ใหค้ รบถว้ นตามประมวลจริยธรรมฯ ขอ้ ๙ ระบุใหข้ ้าราชการตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย กฎหมายว่าด้วยข้อมูลข่าวสารของทางราชการอย่างเคร่งครัด และรวดเร็วไม่ถ่วงเวลา ใหเ้ นน่ิ ชา้ และใชข้ อ้ มลู ท่ีไดม้ าจากการดำ� เนนิ งานเพอื่ การในหนา้ ที่ และใหข้ อ้ มลู ขา่ วสาร แก่ประชาชนอย่างครบถ้วน ทนั การณ์ไม่บดิ เบอื นข้อเท็จจริง แตห่ ากไมม่ หี ลกั ฐานเอกสารมาแสดง ถา้ อมั พรใหข้ อ้ มลู ของวภิ าวีไปกอ็ าจฝา่ ฝนื ประมวลจริยธรรมฯ ข้อ ๙ (๑) คือใช้ข้อมูลท่ีได้มาจากการด�ำเนินงานไปเพื่อการอ่ืน อนั ไม่ใชก่ ารปฏบิ ตั หิ นา้ ท่ี โดยเฉพาะเพอ่ื เออ้ื ประโยชนแ์ กต่ นเองหรอื บคุ คลอนื่ เชน่ อาจใช้ ข้อมูลน้ันเพ่ือประโยชน์ในการซื้อขายทรัพย์สินส่วนตนหรือไม่ ในกรณีที่เกิดเหตุการณ์ แบบน้ี ข้าราชการควรช้ีแจง และแสดงเหตุผลทแี่ ท้จริงอยา่ งครบถว้ น ในกรณีท่ีกระทำ� การอนั กระทบต่อสทิ ธแิ ละเสรีภาพบุคคลอืน่ ต้องไมอ่ นญุ าต หรอื ไม่อนุมัติตามที่บคุ คล ร้องขอ คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชมุ ชน 39

เร่อื งที่ ๘ การมงุ่ ผลสมั ฤทธขิ์ องงาน กรรชัยข้าราชการหนุ่มในหน่วยงานของราชการแห่งหน่ึงวางแผนจะไปเท่ียว สิงคโปร์กับแฟนสาวในช่วงสุดสัปดาห์ ระหว่างการเขียนรายงานซ่ึงมีก�ำหนดส่ง ในตอนเยน็ กรรชยั ไดร้ บั ขอ้ ความMSN จากแฟนสาวถามถงึ ความคบื หนา้ เกย่ี วกบั การจองทพ่ี กั และสถานท่ีท่ีจะไปเท่ียว กรรชัยจึงตัดสินใจพักการเขียนรายงานแล้วเร่ิมค้นหาข้อมูล จนเรยี บร้อย ซ่งึ กเ็ กอื บจะถงึ เวลาเลิกงาน รายงานของกรรชยั จะเสร็จทันทหี รอื ไม่... การมุง่ ผลสมั ฤทธ์ขิ องงาน 40 คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพัฒนาชุมชน

ทำ�ดี ตามธรรมของพอ่ ขอ้ สรุป : การกระท�ำของกรรชัยนี้ ถือเป็นการฝ่าฝืนประมวลจรยิ ธรรมฯ ขอ้ ๑๐(๑) ข้าราชการต้องมุ่งผลสัมฤทธิ์ของงาน มุ่งประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ให้เกิดผลดี จนสดุ กำ� ลงั การทก่ี รรชยั พกั การเขยี นรายงาน กอ่ นทร่ี ายงานจะเสรจ็ และยงั ใชค้ อมพวิ เตอร์ ของทางราชการไปในทางสว่ นตวั ถอื เปน็ การฝา่ ฝนื ประมวลจรยิ ธรรมฯ ขอ้ ๑๐(๒) ทว่ี า่ ขา้ ราชการพงึ ใชง้ บประมาณ ทรพั ยส์ นิ สทิ ธิ และประโยชนท์ ท่ี างราชการจดั ใหด้ ว้ ยความ ประหยัด คุ้มค่า ไม่ฟุ่มเฟือย และข้อ ๕(๒) ท่ีว่าข้าราชการต้องไม่ใช้เวลาราชการ เงนิ ทรพั ยส์ นิ สง่ิ อำ� นวยความสะดวกของทางราชการ ฯลฯ เพอ่ื ประโยชนส์ ว่ นตวั หรอื ทำ� ให้ ผูอ้ นื่ เวน้ แต่ได้รับอนุญาตอย่างถกู ตอ้ งตามกฎหมาย นอกจากน้ี การใชค้ อมพวิ เตอรแ์ ละอนิ เตอรเ์ นต็ ของราชการไปในทางสว่ นตวั เชน่ เลน่ MSN, Facebook หรอื ใชเ้ วลางานทอ่ งเวบ็ ไซตต์ า่ งๆ กถ็ อื วา่ เปน็ การฝา่ ฝนื จรยิ ธรรมฯ ตามท่ีกล่าวถึงน้ีด้วย หากผู้ใดพบเห็นการกระท�ำดังกล่าวควรมีการทักท้วง และหากยงั คงมกี ารกระทำ� ผดิ อยู่ควรรายงานใหผ้ บู้ งั คบั บญั ชารบั ทราบ คณะกรรมการจริยธรรมประจำ�กรมการพฒั นาชุมชน 41

เรื่องท่ี ๙ การละเมิดหลักศลี ธรรม อภิชัยหัวหน้าฝ่ายประชาสัมพันธ์หน่วยงานราชการแห่งหน่ึงรับจิราพรให้เป็น ข้าราชการในหน่วยงานของเขา ด้วยความท่ีจิราพรเป็นคนหน้าตาดี คุยเก่ง มีความ สามารถ จงึ เปน็ ทช่ี ่ืนชอบของข้าราชการหน่มุ ๆ ในหนว่ ยงานหลายคน รวมถงึ นายอภชิ ัย ท่ีใหค้ วามสนิทสนมและปฏิบตั ิเกินกวา่ การเป็นหวั หน้าและลูกน้อง ต่อมาไม่นานจิราพร ไดร้ บั การพจิ ารณาปรบั ขน้ึ เงนิ เดอื นจนเปน็ ทผี่ ดิ สงั เกต เพราะไมม่ ผี ลงานเปน็ ทปี่ ระจกั ษ์ สรา้ งความงงงวยใหก้ บั เพ่อื นรว่ มงานเปน็ อยา่ งมาก เกดิ อะไรขึ้นกับจริ าพรและอภชิ ัย... การละเมิดหลักศลิ ธรรม 42 คณะกรรมการจริยธรรมประจ�ำ กรมการพฒั นาชุมชน

ท�ำ ดี ตามธรรมของพอ่ ข้อสรปุ : จากเหตกุ ารณค์ รั้งนจี้ ะเหน็ วา่ ความสัมพนั ธข์ องอภิชัยและจริ าพร กระทำ� ผดิ ตามประมวลจริยธรรมฯ ขอ้ ๑๒(๑) คอื ละเมิดหลกั ส�ำคัญทางศลี ธรรม ศาสนา และ ประเพณี ตามประมวลจริยธรรมฯ ข้อนี้หัวหน้าส่วนราชการและผู้บังคับบัญชา ส่วนราชการในทุกระดบั ช้ัน จะต้องควบคุมให้ผ้ใู ต้บงั คับบญั ชาปฏบิ ตั ติ ามหลกั ศลี ธรรม อยา่ งเครง่ ครดั การปลอ่ ยปละละเลยของผบู้ งั คบั บญั ชาถอื วา่ เปน็ การฝา่ ฝนื ประมวลจรยิ ธรรม นอกจากนี้หัวหน้าส่วนราชการและผู้บังคับบัญชา จะต้องสนับสนุน ส่งเสริมผู้ใต้บังคับ บัญชาท่ีมีความรู้ความสามารถ มีความซื่อสัตย์สุจริต มีผลงานดีเด่น ขยันขันแข็ง โดยไม่เลือกที่รักมักที่ชังแต่กรณีท่ีเกิดข้อขัดแย้งตามหลักประมวลจริยธรรม กบั หลักศีลธรรม ศาสนา หรอื ประเพณี ข้าราชการสามารถเสนอเรอ่ื งใหค้ ณะกรรมการ จรยิ ธรรมพิจารณาวนิ จิ ฉัยได้ตามประมวลจรยิ ธรรมฯ ขอ้ ๓(๒) คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชุมชน 43

เรื่องที่ ๑๐ การคัดลอกผลงานทางวชิ าการ ชยั ยทุ ธขา้ ราชการของหนว่ ยงานราชการแหง่ หนง่ึ ตอ้ งการเสนอขอเลอ่ื นตำ� แหนง่ โดยคุณสมบัติข้อหนึ่งของการพิจารณา คือ จะต้องส่งผลงานทางวิชาการ ซ่ึงเป็นข้อที่ ชัยยุทธหนักใจมากท่ีสุดและคุณสมบัติข้อน้ีก็ท�ำให้ชัยยุทธไม่ได้รับการเลื่อนต�ำแหน่ง ในการพจิ ารณาครงั้ ทแ่ี ลว้ หลงั จากพยายามเขยี นงานมาหลายสปั ดาห์ ชยั ยทุ ธตดั สนิ ใจไป ที่ห้องสมดุ ของหน่วยงานราชการเกดิ อะไรขึ้นหลังจากนนั้ ... การคัดลอกผลงานทางวชิ าการ 44 คณะกรรมการจรยิ ธรรมประจ�ำ กรมการพัฒนาชมุ ชน