การแสดงพื้นเมือง 4 ภาค

การแสดงพื้นเมือง หมายถึง การแสดงที่เกิดขึ้นตามท้องถ่ินและตามพื้นท่ีต่างๆ ของแต่ ละภมู ิภาค โดยอาจมีการพัฒนา ดัดแปลงมาจากการละเล่นพน้ื เมอื งของท้องถ่นิ น้นั ๆ การแสดงพื้นเมอื ง เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้าค่า ที่บรรพบุรุษไทยได้ส่ังสม สร้างสรรค์ และสืบทอดไว้เป็นเอกลักษณ์ประจ้าชาติ เพ่ือให้รุ่นลูกรุ่นหลานได้เรียนรู้และรักในคุณค่าใน ศิลปะไทยในแขนงน้ี เกิดความภาคภูมิใจในความเป็นไทย และพร้อมท่ีจะช่วยสืบทอด จรรโลง และธา้ รงไว้เปน็ สมบตั ิของชาติสบื ไป โดยมดี ้วยกันทั้งหมด ๔ ภาค

ภาคเหนือ มีสภาพภูมิประเทศท่ีอุดมไปด้วยป่า มีทรัพยากรมากมาย มีอากาศหนาวเย็น ประชากรมอี ุปนสิ ยั เยือกเย็น น่มุ นวล งดงาม รวมท้งั กริ ยิ า การพดู จา มีสา้ เนยี งนา่ ฟัง จงึ มอี ิทธิพลท้าให้เพลงดนตรีและการแสดง มีทว่ งท้านองชา้ เนิบนาบ นุ่มนวล ตามไปดว้ ย การแสดงของภาคเหนอื เรียกวา่ ฟอ้ น เชน่ ฟอ้ นเลบ็ ฟอ้ นเทียน ฟอ้ นเงีย้ ว ฟอ้ นสาวไหม เปน็ ต้น

ฟ้อนสาวไหม ฟอ้ นเทียน กลองสะบัดชยั ฟอ้ นเล็บ

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือหรือภาคอีสาน จะมีลักษณะคล้ายภาคเหนือ ในการรวมกลุ่มของชน ชาติต่างๆ เช่นพวกไทยลาว ภูไทย ไทยพวน แสก โซ่ แต่ละกลุ่มมีลักษณะแตกต่างตามเช้ือชาติ เผ่าพนั ธ์ุ แต่ยังมีลักษณะคล้ายคลึงกันเป็นการแสดงท่ีเกิดข้ึนเพ่ือพธิ ีกรรมทางศาสนา และความสนุกสนานร่ืนเริง ในเทศกาลต่างๆ การร่ายร้าจะมีลักษณะเฉพาะของการเคล่ือนไหวอวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกายท่ี เกิดขึ้นจากท่าทางอันเป็นธรรมชาติที่ปรากฏอยู่ในชีวิตประจ้าวัน แล้วน้ามาประดิษฐ์หรือปรุงแต่งให้ สวยงามตามแบบทอ้ งถน่ิ อสี าน ส่วนใหญ่ ว่า “เซิ้ง ฟอ้ น และหมอล้า” เช่น เซิ้งกระติบข้าว เซิ้งโปงลาง เซ้ิงแหย่ ไขม่ ดแดง ฟอ้ นภไู ท เซ้งิ สวิง เซิง้ บอ้ งไฟ เซง้ิ กะหยงั เซ้ิงตังหวาย ฯลฯ

เซิ้ง เซงิ้ สวงิ เซิ้ง แหยไ่ ข่มดแดง กระติบ๊ ขา้ ว ฟอ้ นภูไท

ภาคกลาง ภูมิประเทศเป็นทีร่ าบลุ่ม มีแมน่ ้าหลายสายเหมาะแกก่ ารกสกิ รรม ทา้ นา ท้าสวน ประชาชนอยอู่ ย่างอุดมสมบรู ณ์ จงึ มกี ารเลน่ รืน่ เรงิ ในโอกาสต่างๆมากมาย ท้งั ตาม ฤดูกาล และตามเทศกาล ตลอดจนตามโอกาสท่ีมีงานรื่นเริงภาคกลางเป็นที่รวมของ ศิลปวัฒนธรรม การแสดงจงึ มกี ารถา่ ยทอดสืบตอ่ กนั และพฒั นาดัดแปลงข้ึนเรื่อยๆ จนบางอยา่ งกลายเปน็ การแสดงนาฏศลิ ปแ์ บบฉบบั ไปกม็ ี เชน่ รา้ วง การแสดงพืน้ เมืองภาค กลางมีหลายอยา่ ง เช่น รา้ วง ร้าเหย่อย เต้นก้าร้าเคียว เพลงเรอื ลา้ ตดั เพลงพวงมาลยั ฯลฯ

รา้ สีนวล ลิเก ระบ้าชาวนา รา้ กลองยาว

ภาคใต้ มอี าณาเขตตดิ กับทะเลฝ่งั ตะวนั ตกและตะวันออก ทางด้านใตต้ ิดกบั มลายู ท้าให้รับวัฒนธรรมของมลายูมาบ้าง ประชากรจึงมีชีวิตความเป็นอยู่ ขนบธรรมเนียม ประเพณีและบุคลิกบางอย่างที่คล้ายคลึงกันคือ พูดเร็ว อุปนิสัยว่องไว ตัดสินใจ รวดเร็ว เด็ดขาด มีอุปนิสัยรักพวกพ้อง รักถ่ินท่ีอยู่อาศัย และศิลปวัฒนธรรมของตนเอง จึงมีความ พยายามทจี่ ะช่วยกันอนุรักษไ์ วจ้ นสบื มาจนถึงทกุ วันน้ี การแสดงของภาคใต้มลี ีลาท่าร้าคลา้ ย กบั การเคลือ่ นไหวของร่างกายมากกว่าการฟอ้ นรา้ ซึง่ จะออกมาในลกั ษณะกระตุน้ อารมณ์ให้ มชี วี ิตชวี าและสนกุ สนาน เชน่ โนรา หนงั ตะลงุ รองเง็ง ตารีกปี สั ลเิ กปา่ เป็นตน้

มโนราห์ ลเิ กฮูลู ตารีกีปัส ลิเกป่า