1. หน่วยที่ 1 SMEs

1 หน่วยที่ 1ความรูท้ วั่ ไปเกีย่ วกบั ธุรกิจขนาดย่อม

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 2 หน่วยท่ี 1 ความรู้ทว่ั ไปเกย่ี วกบั ธุรกจิ ขนาดย่อมสาระสาคญั ธุรกิจขนาดยอ่ มเป็นธุรกิจที่จดั ต้งั ไดง้ ่าย ใชเ้ งินในการลงทุนนอ้ ย การบริหารงานเป็นไปอยา่ งอิสระจึงเป็นธุรกิจที่นิยมจดั ต้งั เป็นจานวนมากในปัจจุบนั ท้งั ภาคการผลิต การคา้ และการบริการเนื่องจากสามารถดาเนินธุรกิจไดห้ ลากหลายรูปแบบ ปรับสภาพใหเ้ ขา้ กบั การเปล่ียนแปลงของสถานการณ์แวดลอ้ มท่ีเปลี่ยนแปลงไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว เป็นแหล่งสร้างสรรคน์ วตั กรรมใหม่ในตลาดสินคา้ และบริการ การจา้ งงานการสร้างผปู้ ระกอบการรายใหม่ อีกท้งั ยงั ช่วยส่งเสริมธุรกิจในทอ้ งถ่ิน รวมท้งั เป็นรากฐานสาคญั ที่จะผลกั ดนั ใหเ้ ศรษฐกิจของประเทศเจริญเติบโตอยา่ งเขม้ แขง็ ภายใตก้ ารส่งเสริมและสนบั สนุนของรัฐบาลจุดประสงค์การเรียนรู้ จุดประสงค์ทวั่ ไป ผเู้ รียนมีความรู้ความเขา้ ใจความหมาย ประเภทของธุรกิจขนาดยอ่ ม สามารถอธิบายบทบาทของธุรกิจขนาดยอ่ มในการพฒั นาเศรษฐกิจ ปัญหาและขอ้ จากดั ของธุรกิจ และปัจจยั ท่ีส่งผลตอ่ ความสาเร็จของธุรกิจขนาดยอ่ ม การบูรณาการแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกบั ธุรกิจขนาดยอ่ มภายใตก้ ารส่งเสริมและสนบั สนุนของรัฐบาล จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม 1 บอกความหมายของธุรกิจขนาดยอ่ มได้ 2. จาแนกประเภทของธุรกิจขนาดยอ่ มได้ 3. อธิบายบทบาทและความสาคญั ของธุรกิจขนาดยอ่ มในการพฒั นาเศรษฐกิจได้ 4. ระบุปัญหาและขอ้ จากดั ของธุรกิจขนาดยอ่ มได้ 5. อธิบายปัจจยั ที่ส่งผลตอ่ ความสาเร็จของธุรกิจขนาดยอ่ มได้ 6. อธิบายการบูรณาการแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกบั ธุรกิจขนาดยอ่ มได้ 7. ระบุการใหค้ วามช่วยเหลือจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชนแก่ธุรกิจขนาดยอ่ มได้สมรรถนะรายหน่วย 1. แสดงความรู้ หลกั การความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม 2. วเิ คราะห์หลกั การความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม 3. แสดงเจตคติและกิจนิสัยท่ีดีต่อการศึกษาเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม

หน่วยที่ 1 ความรู้ทวั่ ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 3สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของธุรกิจขนาดยอ่ ม 2. ประเภทของธุรกิจขนาดยอ่ ม 3. บทบาทและความสาคญั ของธุรกิจขนาดยอ่ มในการพฒั นาเศรษฐกิจ 4. ปัญหาและขอ้ จากดั ของธุรกิจขนาดยอ่ ม 5. ปัจจยั ที่ส่งผลต่อความสาเร็จของธุรกิจขนาดยอ่ ม 6. การบูรณาการแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม 7. หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่ใหค้ วามช่วยเหลือธุรกิจขนาดยอ่ ม1. ความหมายของธุรกจิ ขนาดย่อม (Small and Medium Enterprises : SMEs) การพิจารณาวา่ ธุรกิจใดเป็นธุรกิจขนาดยอ่ มน้นั ตอ้ งอาศยั องคป์ ระกอบหลายดา้ นเป็นเกณฑใ์ นการพิจารณา เนื่องจากปัจจุบนั มีการเปลี่ยนแปลงอยา่ งรวดเร็วของภาวะเศรษฐกิจและสังคม มูลคา่ การลงทุนและความหลากหลายของธุรกิจ ดงั น้นั คาจากดั ความของธุรกิจขนาดยอ่ มท่ีไดร้ ับการยอมรับโดยทวั่ ไปโดยอาศยั หลกั เกณฑใ์ นการพิจารณาท่ีสรุปพอสังเขปได้ ดงั น้ี กตญั ญู หิรัญญสมบูรณ์ (2549 : 1) ไดน้ ิยามลกั ษณะของธุรกิจขนาดยอ่ มตามสภาวะของธุรกิจ ดงั น้ี 1. การบริหารงานเป็นไปอยา่ งอิสระ ส่วนใหญ่แลว้ ผปู้ ระกอบการหรือเจา้ ของจะใชแ้ รงงาน และทกั ษะการบริหารงานของตวั ผปู้ ระกอบการเป็นส่วนใหญ่มากกวา่ ท่ีจะใชผ้ บู้ ริหารมืออาชีพ 2. เงินทุนในการดาเนินงานค่อนขา้ งจากดั เนื่องจากมาจากเงินทุนของเจา้ ของ หรือจากญาติพน่ี อ้ งเพอ่ื นฝงู หรือเกิดจากการระดมทุนจากกลุ่มบุคคลจานวนนอ้ ยเพือ่ ดาเนินธุรกิจที่ใชเ้ งินลงทุนจานวนไม่มากในการดาเนินงาน 3. ขอบเขตกิจการของธุรกิจมกั จะดาเนินกิจการอยใู่ นเขตทอ้ งถิ่น โดยผปู้ ระกอบการและลูกจา้ งจะอาศยั อยใู่ นชุมชนแห่งน้นั 4. ธุรกิจมีขนาดเล็กจนมีผลกระทบตอ่ ธุรกิจอุตสาหกรรมส่วนใหญ่นอ้ ยมาก เยาวกลุ เกียรติสุนทร (2550: 1) ไดใ้ หค้ วามหมายของธุรกิจขนาดยอ่ มไวว้ า่ เป็นสถานประกอบการหรือกลุ่มสถานประกอบการท่ีดาเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ต้งั แต่หน่ึงประเภทข้ึนไป ในสถานที่แห่งใดแห่งหน่ึงหรือหลายแห่ง ธุรกิจหรือวสิ าหกิจเป็ นคากลางท่ีแทนความหมายโดยรวมของกิจการท้งั 3 กลุ่มคือ กิจการภาคการผลิต ภาคธุรกิจการคา้ และธุรกิจบริการ เฉพาะภาคอุตสาหกรรมอยา่ งเดียว เรียกวา่อุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (Small and Medium Industries) แตถ่ า้ รวมกลุ่มการคา้ และบริการเขา้ ดว้ ยกนั เรียกเป็นทางการวา่ วสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม ซ่ึงคนทวั่ ไปมกั นิยมเรียกกนั วา่ ธุรกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม สาหรับการกาหนดขนาดธุรกิจน้นั ข้ึนอยกู่ บั แนวทางการกาหนดของแตล่ ะประเทศ

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 4 อานาจ ธีระวนิช (2551 : 11-12) ไดใ้ หค้ าจากดั ความของธุรกิจขนาดยอ่ ม ไวด้ งั น้ี คือ เป็นธุรกิจขนาดเลก็ ใชเ้ งินลงทุนจากบุคคลเพียงคนเดียวหรือในบางกรณีอาจมาจากบุคคลจานวน 15-20 คนมีขอบเขตการดาเนินงานอยใู่ นระดบั ทอ้ งถ่ิน และมีจานวนแรงงานในธุรกิจต่ากวา่ 100 คน อเนก ชิตเกษร (2557: 5) ไดส้ รุปคาจากดั ความของธุรกิจขนาดยอ่ ม ไวว้ า่ เป็นธุรกิจท่ีมีจานวนพนกั งานไม่มาก มีมูลคา่ ทรัพยส์ ินถาวรไม่มาก และเป็นธุรกิจที่ดาเนินงานอิสระ มีความคล่องตวั ไดร้ ับกาไรไม่จากดั ข้ึนอยกู่ บั ความสามารถ และมีความเส่ียงต่อการลงทุน พระราชบญั ญตั ิส่งเสริมวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม พ.ศ. 2543 ไดก้ าหนดจานวนการจา้ งงานและมูลค่าสินทรัพยถ์ าวรของวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม โดยสรุปตามหลกั เกณฑใ์ นกฎกระทรวงกาหนดจานวนการจา้ งงานและมูลค่าสินทรัพยถ์ าวรของขนาดยอ่ มไว้ ดงั น้ีตารางท่ี 1.1 กาหนดจานวนการจา้ งงานและมูลค่าสินทรัพยถ์ าวรของวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม ขนาด วสิ าหกจิ ขนาดย่อม วสิ าหกจิ ขนาดกลาง การจ้างงาน มูลค่าสินทรัพย์ถาวรประเภท การจ้างงาน มูลค่า 50-200 คน 50-200 ลา้ นบาท สินทรัพย์ถาวรกิจการผลิต ไมเ่ กิน 50 คน ไม่เกิน 50 ลา้ นบาทกิจการคา้ – กิจการคา้ ส่ง ไม่เกิน 25 คน ไม่เกิน 50 ลา้ นบาท 26-50 คน 50-100 ลา้ นบาท – กิจการคา้ ปลีก ไม่เกิน 15 คน ไมเ่ กิน 30 ลา้ นบาท 16-30 คน 30-60 ลา้ นบาทกิจการบริการ ไมเ่ กิน 50 คน ไม่เกิน 50 ลา้ นบาท 51-200 คน 50-200 ลา้ นบาทท่ีมา : สานกั งานส่งเสริมวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (2559) จากคานิยามของธุรกิจขนาดยอ่ มที่กล่าวมาขา้ งตน้ สรุปไดว้ า่ ธุรกิจขนาดยอ่ ม คือ การประกอบธุรกิจดา้ นการผลิต การคา้ และการบริการ ท่ีมีการจา้ งงานและใชเ้ งินลงทุนในจานวนไม่มาก มีขอบเขตการดาเนินงานอยใู่ นระดบั ทอ้ งถิ่น ผกู้ ่อต้งั ดาเนินธุรกิจดว้ ยตนเองหรือกลุ่มบุคคลโดยผลตอบแทนท่ีไดร้ ับข้ึนอยกู่ บั ความสามารถและความเสี่ยงในการการลงทุน มีความคล่องตวั และดาเนินธุรกิจอยา่ งเป็นอิสระสามารถปรับสภาพใหเ้ ขา้ กบั สถานการณ์แวดลอ้ มที่เปล่ียนแปลง

หน่วยที่ 1 ความรู้ทวั่ ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 52. ประเภทของธุรกจิ ขนาดย่อม ธุรกิจยอ่ มในปัจจุบนั สามารถดาเนินการไดห้ ลายประเภทตามลกั ษณะการดาเนินธุรกิจที่แตกตา่ งกนัซ่ึงสามารถจาแนกออกเป็น 3 ประเภท ดงั น้ี 2.1 ธุรกจิ การผลติ เป็ นธุรกิจที่ดาเนินการแปรสภาพวตั ถุดิบใหเ้ ป็นสินคา้ สาเร็จรูป การผลิตในธุรกิจขนาดยอ่ มส่วนใหญ่จะผลิตโดยใชก้ ารใชแ้ รงงานตนเองและภายในครอบครัว หรือใชเ้ ครื่องจกั รในโรงงานขนาดเล็ก และบางข้นั ตอนยงั เป็นแหล่งวตั ถุดิบและผลิตชิ้นส่วนใหแ้ ก่โรงงานขนาดใหญ่ ไดแ้ ก่  ธุรกิจการผลิตเกี่ยวกบั การเกษตร เช่น การปลูกพชื เล้ียงสตั ว์ ทาสวนผลไม้ สวนผกั เป็ นตน้  ธุรกิจร้านอาหาร เช่น ร้านก๋วยเตี๋ยว ร้านขา้ วแกง ร้านอาหาร ร้านกาแฟ ร้านเบเกอร่ีภตั ตาคาร ร้านฟาสตฟ์ ๊ ูด เป็ นตน้  ธุรกิจโรงงาน เช่น โรงงานผลิตน้าด่ืม ผลิตป๋ ุย ผลิตเส้นก๋วยเต๋ียว โรงงานน้าแขง็โรงงานอาหารกระป๋ อง โรงงานผลิตชิ้นส่วนอุปกรณ์รถยนต์ เป็ นตน้  ธุรกิจหตั ถกรรมและงานศิลปะใชฝ้ ีมือ เช่น เคร่ืองป้ันดินเผา ดอกไมป้ ระดิษฐ์ ของขวญัของชาร่วย ทาป้ายโฆษณา เป็นตน้  ธุรกิจอ่ืน ๆ เช่น ร้านขายตน้ ไม้ ร้านถ่ายรูป ทาเหลก็ ดดั และมุง้ ลวด ทาเฟอร์นิเจอร์ เป็ นตน้ 2.2 ธุรกจิ การจัดจาหน่ายหรือธุรกจิ การค้า เป็นธุรกิจที่ดาเนินการจดั จาหน่ายสินคา้ หรือทาหนา้ ที่เป็นคนกลางเพื่อนาสินคา้ จากผผู้ ลิตไปสู่ผบู้ ริโภค โดยธุรกิจการจดั จาหน่ายจะดาเนินการในลกั ษณะต่าง ๆดงั น้ี 2.2.1 ธุรกิจคา้ ส่ง เป็นหนา้ ที่ของคนกลางที่จดั ซ้ือสินคา้ จากผผู้ ลิตหลายรายและนาไปจาหน่ายต่อใหแ้ ก่คนกลางอ่ืน ๆ ไดแ้ ก่ พอ่ คา้ ปลีกและผใู้ ชท้ างอุตสาหกรรม โดยการจดั จาหน่ายแตล่ ะคร้ังเป็นจานวนคร้ังละมาก ๆ เช่น การสั่งอะไหล่รถยนต์ เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า เคร่ืองนุ่งห่ม เป็นตน้ 2.2.2 ธุรกิจคา้ ปลีก เป็นการจดั จาหน่ายสินคา้ และบริการจากพอ่ คา้ ส่งหรือผผู้ ลิตไปยงัผบู้ ริโภคคนสุดทา้ ยหรือเพือ่ การบริโภค หรือการใชป้ ระโยชน์เฉพาะส่วนบุคคล ธุรกิจประเภทน้ีเป็นที่นิยมจดั ต้งั เป็นจานวนมากเน่ืองจากจดั ต้งั ไดง้ ่าย ไดแ้ ก่  ร้านคา้ ปลีกสายเดียว (Single-Line store) หมายถึง ร้านคา้ ปลีกท่ีขายสินคา้ หลายประเภท แตต่ า่ งก็มีความสมั พนั ธ์กนั เช่น ร้านขายเครื่องประดบั ร้านขายรองเทา้ ร้านขายน้าหอม เป็ นตน้  ร้านคา้ ปลีกเฉพาะอยา่ ง (Specialty store) หมายถึง ร้านคา้ ปลีกท่ีขายสินคา้ ชนิดเดียวแตม่ ีหลากหลายแบบ (styles) เช่น ร้านขายเนคไท ร้านคา้ รองเทา้ กีฬา ร้านคา้ เฟอร์นิเจอร์ เป็นตน้  ร้านคา้ ปลีกสินคา้ เบด็ เตล็ด (Variety store) หมายถึงร้านคา้ ปลีกที่ขายสินคา้ มากมายหลายชนิด โดยแต่ละชนิดมีจานวนนอ้ ย เช่น ร้านขายของชา ร้านโชวห์ ่วย เป็ นตน้  หา้ งสรรพสินคา้ (Department store) หมายถึง ร้านขายปลีกขนาดใหญ่ มีสินคา้มากมายหลายชนิด และมกั จะแบง่ เป็นแผนก เช่น หา้ งสรรพสินคา้ ศูนยก์ ารคา้ เป็ นตน้

หน่วยที่ 1 ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 6  ร้านคา้ ที่จาหน่ายสินคา้ ตามสะดวก (Convenience store) หมายถึงร้านคา้ ท่ีขายสินคา้หลายชนิด หลายประเภท ซ่ึงส่วนใหญ่เป็ นสินคา้ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม และอาจจะมีอยา่ งอื่นดว้ ย และให้ลูกคา้ บริการตวั เอง เช่น ร้านสะดวกซ้ือ ร้านสรรพสินคา้ ขนาดเลก็ (Minimart) เป็นตน้  E-Commerce, E-mail Business เป็นการขายสินคา้ โดยผา่ น Internet ซ่ึงทาได้หลายอยา่ ง เช่น B2B (Business to Business), B2C (Business to Customer), C2B (Customer to Business)และ C2C (Customer to customer) เป็นตน้ 2.3 ธุรกจิ บริการ เป็นธุรกิจท่ีดาเนินการใหบ้ ริการลูกคา้ ดว้ ยแรงงานและฝีมือ เป็ นสินคา้ ประเภทท่ีไม่มีตวั ตนแตผ่ ปู้ ระกอบการอาจใชค้ วามชานาญเฉพาะดา้ นในการใหบ้ ริการ ปัจจุบนั ธุรกิจบริการมีการขยายตวั อยา่ งรวดเร็ว เนื่องจากจดั ต้งั ง่าย และผบู้ ริโภคมีความตอ้ งการการบริการมากข้ึนตามสภาพของการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ โดยธุรกิจบริการจะครอบคลุมในกลุ่มธุรกิจตา่ ง ๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี  ธุรกิจเก่ียวกบั การเงิน-การธนาคาร เช่น ธนาคาร บริษทั เงินทุนหลกั ทรัพย์ บริษทั เครดิตฟองซิเอร์ โรงรับจานา เป็นตน้  ธุรกิจเกี่ยวกบั ท่ีอยอู่ าศยั ไดแ้ ก่ หอพกั บา้ นเช่า บา้ นรับรอง โรงแรม รับสร้างบา้ น เป็นตน้  ธุรกิจเกี่ยวกบั สุขภาพและพลานามยั เช่น โรงพยาบาล คลินิกแพทย์ สถานท่ีออกกาลงั กายนวดแผนโบราณ เป็ นตน้  ธุรกิจเกี่ยวกบั การคมนาคมขนส่ง เช่น รถประจาทาง รถแทก็ ซ่ี รถบรรทุก รถไฟฟ้า รถไฟใตด้ ิน เป็ นตน้  ธุรกิจเกี่ยวกบั ความบนั เทิง เช่น สวนสนุก สวนสตั ว์ โรงภาพยนตร์ ไนตค์ ลบั ผบั เป็นตน้  ธุรกิจเก่ียวกบั การศึกษา เช่น โรงเรียน วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั สถาบนั การศึกษา เป็นตน้  ธุรกิจเกี่ยวกบั กีฬา เช่น สนามกอลฟ์ ยงิ ปื น วา่ ยน้า สนามเทนนิส สนามมวย ธุรกิจกีฬาฟุตบอล เป็นตน้  ธุรกิจเกี่ยวกบั การติดต่อสื่อสารและบริการขอ้ มูล เช่น สานกั งานนกั สืบ บริษทั รับจา้ งโฆษณา หนงั สือพมิ พ์ บริการ โทรศพั ทท์ างไกล เป็นตน้  ธุรกิจเกี่ยวกบั การประกนั ภยั และคลงั สินคา้ เช่น การใหเ้ ช่าหอ้ งเยน็ เช่าโกดงั ประกนั ชีวติประกนั ภยั ประกนั วนิ าศภยั เป็นตน้  ธุรกิจเบด็ เตลด็ อ่ืน ๆ เช่น ร้านตดั ผม บริการกาจดั ปลวก ซ่อมเครื่องยนต์ ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นตน้

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 7 ตวั อย่างธุรกจิ ขนาดย่อม (SMEs) การผลติ และจาหน่าย : ธุรกจิ บริษทั พลังผกั จากดั แนวคิดของธุรกิจ เริ่มตน้ จากการสังเกตผลไม้ ท่ีขายตามรถเขน็ ส่วนใหญ่จะมีน้าจิม้ พริกกบั เกลือ แต่ไม่มี “น้าปลาหวาน” ส่วนท่ีจาหน่ายตาม ซูเปอร์มาร์เก็ตอาจจะมีมะมว่ งปอกคู่น้าปลาหวานบา้ ง แตก่ ด็ ูไมค่ อ่ ยน่ารับประทาน จึงเร่ิมตน้ จากการทา “มะม่วงคู่กบั น้าปลาหวาน” บรรจุในแพค็ เดียวกนั ให้ ออกมาดูสวยงามและสะอาด ผลิตภณั ฑต์ า่ ง ๆ ของบริษทั พลงั ผกั จากดั เช่น ฝรั่งจิ้มน้าตาลป๊ี บ และชุดสลดั ท่ีประกอบดว้ ยผกั ออแกนิกส์ เช่น แครอท กะหล่าม่วง มะเขือเชอร่ีเป็ นตน้ รวมถึง มีน้าสลดั และขนมปังกรอบดว้ ยขายราคา 29 บาท ส่วนผลไม้ ชุดละ 20 บาท ท้งั สองประเภทมีอายกุ ารเก็บรักษานาน 5 วนัภาพที่ 1.1 “พลงั ผกั ” พฒั นาผลิตภณั ฑส์ ู่ “สลดั -ผลไมร้ ถเขน็ ” พลิกชีวติ หนุ่มออฟฟิ ศสู่ธุรกิจเงินลา้ นท่ีมา: เถา้ แก่ SMEs. (8 พฤษภาคม 2558). ผ้จู ัดการ Online. สืบคน้ จาก http://www.manager.co.th

หน่วยที่ 1 ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 8 ตัวอย่างธุรกจิ บริการ : ธุรกจิ ฟิ ตเนส “WE Fitness Society” WE Fitness society ดาเนินธุรกิจในนาม “บริษทั วี ฟิ ตเนส จากดั ” เป็นธุรกิจที่อยใู่ นเครือเมเจอร์ซินิเพลก็ ซ์ เป็นสถานออกกาลงั กายครบวงจรเพื่อใหค้ นท่ีรักการออกกาลงั กายไดส้ ัมผสั กบั ประสบการณ์ใหม่ๆ ท้งั ยงั ไดร้ ู้สึกสนุกสนานไปกบั การออกกาลงั กายอยา่ งไร้ขีดจากดั เนน้ บริการในระดบั สากลและตกแต่งสถานที่ใหท้ นั สมยั พร้อมท้งั หมนั่ พฒั นาศกั ยภาพการบริการอยา่ งสม่าเสมอภาพที่ 1.2 ธุรกิจฟิ ตเนส “WE Fitness Society” สถานออกกาลงั กายครบวงจรในเครือเมเจอร์ ซินิเพล็กซ์ท่ีมา: SME ธุรกิจขนาดเลก็ . (2 พฤษภาคม 2559). สืบคน้ จาก http://www.smeleader.com

หน่วยที่ 1 ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 93. บทบาทและความสาคัญของธุรกจิ ขนาดย่อมในการพัฒนาเศรษฐกจิ ธุรกิจขนาดยอ่ มถือเป็นกลไกหลกั ในการเสริมสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ และการกระจายรายไดใ้ หแ้ ก่ประเทศ ก่อใหเ้ กิดการจา้ งงาน อีกท้งั ยงั เป็นแหล่งในการสร้างผปู้ ระกอบการรายใหม่ในระบบเศรษฐกิจ จึงถือไดว้ า่ ธุรกิจขนาดยอ่ มมีบทบาทสาคญั อยา่ งยงิ่ ในการเป็ นรากฐานของการพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมโดยรวมของประเทศ ดงั น้ี 3.1 เป็ นแหล่งจ้างแรงงาน ในการจดั ต้งั ธุรกิจขนาดยอ่ มส่วนใหญ่เป็นการจดั ต้งั เริ่มจากแรงงานในครอบครัวและขยายเป็นกิจการท่ีมนั่ คงข้ึนโดยการลงทุนในธุรกิจใหม่ ๆ หรือการขยายธุรกิจเดิมซ่ึงสามารถเริ่มตน้ ไดง้ ่ายจากการใชเ้ งินลงทุนจานวนไม่มาก จึงก่อใหเ้ กิดการจา้ งแรงงานเพมิ่ ข้ึน รายไดข้ องประชาชนในทอ้ งถ่ินจึงสูงข้ึนตามไปดว้ ย ทาใหส้ ามารถลดปัญหาการวา่ งงานและช่วยทาใหม้ าตรฐานการครองชีพของผคู้ นในสงั คมสูงข้ึน 3.2 เป็ นแหล่งสร้างนวตั กรรมและการสร้างสรรค์ส่ิงใหม่ให้แก่สังคม ปัจจุบนั เป็นยคุ ท่ีมีการแข่งขนั ทางธุรกิจสูง กิจการแตล่ ะแห่งจึงตอ้ งปรับเปล่ียนกลยทุ ธ์ในการดาเนินธุรกิจเพอื่ สร้างความไดเ้ ปรียบทาง การแขง่ ขนั จากการประดิษฐค์ ิดคน้ สินคา้ และบริการท่ีใหค้ วามสะดวกสบายแก่ผบู้ ริโภคได้เพมิ่ มากข้ึน โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ การวจิ ยั และพฒั นารูปแบบผลิตภณั ฑใ์ หม่ ๆ ออกสู่ตลาดเพ่ือใหส้ ามารถตอบสนองความตอ้ งการของผบู้ ริโภคท่ีมีการเปล่ียนแปลงการดาเนินชีวติ อยา่ งต่อเนื่อง รวมท้งั การจดัจาหน่ายแบบส่งตรง ถึงบา้ นหรือที่ทางาน (Delivery) เช่น ธุรกิจดา้ นอาหาร อุปกรณ์ตกแตง่ บา้ น ธุรกิจเคร่ืองประดบั เป็นตน้ภาพท่ี 1.3 หมอนอิงลายอาหารไทย นวตั กรรมภายใตแ้ บรนด์ Tistgraphyท่ีมา: ไอเดียเฉียบ. (10 มกราคม 2559). ผ้จู ัดการ Online. สืบคน้ จาก http://www.manager.co.th

หน่วยที่ 1 ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 10 3.3 การพฒั นาศักยภาพของผู้ประกอบการ ผปู้ ระกอบการตอ้ งมีการพฒั นาทกั ษะและประสบการณ์ในทุกดา้ นในการดาเนินธุรกิจขนาดยอ่ มให้ไดผ้ ลตามเป้าหมายท่ีกาหนดโดยการแสวงหาความรู้ใหม่ๆ อยเู่ สมอเพอ่ื ใหก้ ิจการมีความมน่ั คงและสามารถแข่งขนั กบั ธุรกิจอื่นๆ ไดอ้ ยา่ งมีศกั ยภาพ 3.4 เป็ นแหล่งกระจายรายได้และกระจายการพฒั นาไปสู่ภูมภิ าค การสนบั สนุนธุรกิจของภาครัฐเช่น การส่งเสริมวสิ าหกิจชุมชน ผลิตภณั ฑ์ OTOP หรือการเสริมสร้างความเขม้ แขง็ ใหก้ บั ธุรกิจขนาดยอ่ มตามภูมิภาคตา่ ง ๆ ทาใหเ้ กิดการกระจายรายไดส้ ู่ชุมชนและลดการหลงั่ ไหลของแรงงานเขา้ สู่ส่วนกลางตลอดจนการพฒั นาภูมิปัญญาของทอ้ งถ่ินใหพ้ ่งึ พาตนเองไดต้ ามนโยบายแกไ้ ขปัญหาความยากจนของภาครัฐรวมท้งั พฒั นาสินคา้ และบริการการใหม้ ีมีคุณภาพมาตรฐานท่ีเป็นท่ียอมรับท้งั ในและตา่ งประเทศ 3.5 เป็ นแหล่งระดมทุน การลงทุนในธุรกิจขนาดยอ่ มเป็ นการนาเงินทุนท้งั ที่เป็นเงินทุนส่วนบุคคล ญาติพนี่ อ้ ง เพื่อน หรือจากแหล่งเงินทุนตา่ ง ๆ มาลงทุนในการประกอบธุรกิจเพื่อเกิดการผลิต จดัจาหน่ายและการบริโภคและเกิดการลงทุนในธุรกิจอ่ืน ๆ ที่สืบเนื่องตามประเภทของธุรกิจ 3.6 เป็ นแหล่งสนับสนุนอตุ สาหกรรมขนาดใหญ่ ธุรกิจขนาดยอ่ มท่ีดาเนินการรับช่วงการผลิต(Subcontracting) หรือบางแห่งจะมีการรับจา้ งผลิตชิ้นส่วนอุปกรณ์ของโรงงานประกอบชิ้นส่วนเพ่ือป้อนใหก้ บั โรงงานขนาดใหญ่น้นั เป็นธุรกิจท่ีก่อให้เกิดการเชื่อมโยงและพ่งึ พาอาศยั กนั ระหวา่ งธุรกิจขนาดยอ่ มกบั ธุรกิจขนาดใหญ่ ส่งผลใหเ้ กิดการถ่ายทอดเทคโนโลยี ท่ีสามารถพฒั นามาตรฐานการผลิตสินคา้ และบริโภคใหเ้ ขา้ สู่มาตรฐานสากล

หน่วยที่ 1 ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 11 ท้งั น้ี สานกั งานส่งเสริมวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (2558) ไดร้ ายงานสถานการณ์วสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มในดา้ นต่าง ๆ ในปี 2557 ซ่ึงประกอบดว้ ยประเด็นสาคญั ตามภาพท่ี 1-3 และตารางที่ 1.2 - 1.4 ดงั น้ี ในปี 2557 ประเทศไทยมีจานวนวสิ าหกิจรวมท้งั สิ้น 2,744,198 ราย เมื่อพิจารณาตามกลุ่มธุรกิจท่ีกระจายตวั ตามขนาดวสิ าหกิจปี 2557 พบวา่ วสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (SMEs) มีจานวนท้งั สิ้น2,736,744 ราย คิดเป็ นร้อยละ 99.73 ของจานวนวสิ าหกิจท้งั ประเทศ โดยมีลกั ษณะการกระจายตวั อยใู่ นกลุ่มภาคการขายส่ง ขายปลีก การซ่อมแซมยานยนตฯ์ มากที่สุดจานวน 1,159,715 ราย คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ99.58 ของวสิ าหกิจรวมภาคการขายส่ง ขายปลีก การซ่อมแซมยานยนตฯ์ ท้งั ประเทศ รองลงมาอยใู่ นภาคการบริการ จานวน 1,036,598 ราย คิดเป็นสดั ส่วนร้อยละ 99.28 ของวสิ าหกิจภาคบริการท้งั ประเทศ อยใู่ นภาคการผลิต จานวน 495,077 ราย คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 98.57 ของวสิ าหกิจภาคการผลิตท้งั ประเทศ และอยใู่ นภาคธุรกิจเกษตร จานวน 32,081 ราย คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 99.26 ของวสิ าหกิจภาคธุรกิจเกษตรท้งัประเทศ การจา้ งงานในวสิ าหกิจของไทยน้นั ในปี 2557 มีการจา้ งงานในกิจการทุกขนาดรวมท้งั สิ้น13,078,147 คน โดยเป็นการจา้ งงานในวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (SMEs) จานวน 10,501,166 คนหรือคิดเป็ น สัดส่วนร้อยละ 80.30 ของการจา้ งงานรวมท้งั หมด เมื่อพิจารณาการจา้ งงานของวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มท่ีกระจายตวั ตามขนาดธุรกิจ พบวา่ ในภาคการบริการมีการจา้ งงานในสดั ส่วนสูงท่ีสุดคือ จานวน 4,701,144 คน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 80.53 ของการจา้ งงานในภาคการบริการท้งั ประเทศและโดยท่ีการจา้ งงานของ SMEs มีลกั ษณะการกระจายตวั อยใู่ นกลุ่มภาคการบริการมากที่สุด จานวน 4,701,144คน คิดเป็ นสัดส่วน ร้อยละ 80.53 ของการจา้ งงานภาคการบริการท้งั ประเทศ รองลงมากระจายตวั อยใู่ นภาคการ ขายส่ง ขายปลีก การซ่อมแซมยานยนตฯ์ จานวน 3,315,485 คน คิดเป็ นสัดส่วนร้อยละ 93.10 ของการจา้ งงานภาคการขายส่ง ขายปลีก การซ่อมแซมยานยนตฯ์ ท้งั ประเทศ อยใู่ นภาคการผลิต จานวน 2,425,181คน คิดเป็ นสดั ส่วนร้อยละ 67.05 ของ การจา้ งงานภาคการผลิตท้งั ประเทศ และอยใู่ นภาคธุรกิจเกษตรจานวน 59,356 คน คิดเป็ น สดั ส่วนร้อยละ 97.58 ของการจา้ งงานภาคธุรกิจเกษตรท้งั ประเทศ มูลคา่ ผลิตภณั ฑม์ วลรวมในประเทศ (GDP) ในปี 2557 มีการขยายตวั เพ่มิ ข้ึนร้อย 0.9 ชะลอตวั ลงเม่ือเทียบกบั อตั ราการขยายตวั 2.8 ในปี ก่อนหนา้ ท้งั น้ีเนื่องจากผลกระทบจาก เศรษฐกิจโลกท่ียงั คงชะลอตวัรวมท้งั ผลกระทบจากสถานการณ์ความไม่สงบทางการเมืองภายใน ประเทศในช่วงคร่ึงปี แรก โดยมูลคา่GDP ในปี 2557 เทา่ กบั 13,148,601 ลา้ นบาท สาหรับ GDP ของวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (SMEs)ในปี 2557 มีมูลค่า 5,212,004 ลา้ นบาท คิดเป็นสดั ส่วนร้อยละ 39.6 ของ GDP รวมท้งั ประเทศ ในปี 2557 ประเทศไทยมีมูลค่าการส่งออกโดยรวมท้งั สิ้น 7,304,899.44 ลา้ นบาท ขยายตวั จากปี 2556 ร้อยละ 5.75 โดยเป็ นการส่งออกของวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม 1,917,817.12 ลา้ นบาทคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 26.25 ของมูลคา่ การส่งออกท้งั หมด

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 12ตารางที่ 1.2 บทบาทของวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มตอ่ ระบบเศรษฐกิจไทย บทบาทต่อระบบเศรษฐกจิ วสิ าหกจิ ขนาดกลาง ภาพรวมท้งั ประเทศ สัดส่วนของ SMEs และขนาดย่อม (SMEs)1. จานวนวสิ าหกิจ (ร้อยละ)ขนาดกลางและขนาดยอ่ ม 2,736,744 ราย2. การจา้ งงาน 2,744,198 ราย 99.733. ผลิตภณั ฑม์ วลรวม 10,501,166 คนในประเทศ(GDP) 5,212,004 ลา้ นบาท 13,078,147 คน 80.304. มูลค่าการส่งออก 13,148,601 ลา้ นบาท 39.60 1,917,817.12 ลา้ นบาท 7,304,899.44 ลา้ นบาท 26.25ตารางท่ี 1.3 จานวนวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม จาแนกตามกลมุ่ ธุรกิจ ปี 2557 กล่มุ ธุรกจิ วสิ าหกจิ ขนาดกลาง ภาพรวมท้งั ประเทศ สัดส่วนของ SMEs และขนาดย่อม(SMEs)1. ภาคการขายส่ง ขายปลีก (ร้อยละ)การซ่อมแซมยานยนตฯ์ 1,162,6392. ภาคการบริการ 1,164,605 99.833. ภาคการผลิต4. ภาคธุรกิจเกษตร 1,041,818 1,044,166 99..785. ไมส่ ามารถระบุกลมุ่ ธุรกิจ 499,574 502,255 99.47 32,252 32,319 99.79 รวม 54.04 461 853 100 2,736,744 2,744,198ตารางท่ี 1.4 สดั ส่วนจานวนการจา้ งงาน จาแนกตามกลมุ่ ธุรกิจ ปี 2557 กล่มุ ธุรกจิ วสิ าหกจิ ขนาดกลาง ภาพรวมท้งั ประเทศ สัดส่วนของ SMEs และขนาดย่อม(SMEs)1. ภาคการขายส่ง ขายปลีก (ร้อยละ)การซ่อมแซมยานยนตฯ์ 3,315,4852. ภาคการบริการ 3,561,374 93.103. ภาคการผลิต4. ภาคธุรกิจเกษตร 4,701,144 5,837,997 80.535. ไมส่ ามารถระบุกลมุ่ ธุรกิจ 2,425,181 3,616,914 67.05 97.58 รวม 59,356 60,830 - 1,032 - 13,078,147 80.30 10,501,166ที่มา: รายงานสถานการณ์วสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม ปี 2558http://www.sme.go.th

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 134. ปัญหาและข้อจากดั ของธุรกจิ ขนาดย่อม จากการที่ธุรกิจขนาดยอ่ มเป็ นธุรกิจท่ีมีเงินทุนในการดาเนินงานค่อนขา้ งจากดั และมีขอบเขตในการดาเนินงานอยภู่ ายในทอ้ งถ่ินหรือชุมชน การจะทาใหธ้ ุรกิจอยรู่ อดไดใ้ นระยะยาวไดน้ ้นั ธุรกิจขนาดยอ่ มตอ้ งมีการวางแผนและการบริหารในเร่ืองที่เกี่ยวขอ้ ง ดงั ที่ อเนก ชิตเกสร (2557: 15-16) กล่าวไว้ ดงั น้ี 4.1 ปัญหาด้านการตลาด ธุรกิจขนาดยอ่ มเป็นธุรกิจที่ตอบสนองความตอ้ งการของตลาดในทอ้ งถ่ินหรือตลาดภายในประเทศในรูปแบบเฉพาะ (Niche Market) ซ่ึงยงั ขาดความรู้ความสามารถในดา้ นการตลาดในวงกวา้ ง ทาใหเ้ สียเปรียบธุรกิจขนาดใหญ่โดยเฉพาะตลาดต่างประเทศ ขณะเดียวกนั ความสะดวกรวดเร็วในการคมนาคมขนส่งตลอดจนการเปิ ดเสรีทางการคา้ ทาใหว้ สิ าหกิจขนาดใหญ่ท่ี รวมท้งั สินคา้ ท่ีนาเขา้ จากต่างประเทศเขา้ มาแข่งขนั กบั สินคา้ ในทอ้ งถิ่นหรือสินคา้ ท่ีผลิตโดยกลุ่มวสิ าหกิจขนาดยอ่ มมากข้ึน 4.2 ขาดแคลนเงินทุน ธุรกิจขนาดยอ่ มมกั ประสบปัญหาการขอกูเ้ งินจากสถาบนั การเงินเพื่อลงทุนหรือขยายการลงทุนหรือเป็ นเงินทุนหมุนเวยี น เนื่องจากไม่มีการบญั ชีอยา่ งเป็นระบบ และขาดหลกั ทรัพย์ค้าประกนั เงินกูท้ าให้ตอ้ งพ่ึงพาเงินกูน้ อกระบบ และจา่ ยดอกเบ้ียในอตั ราสูง 4.3 ปัญหาด้านแรงงาน แรงงานที่ทางานในธุรกิจขนาดยอ่ ม มกั มีปัญหาอตั ราการเขา้ ออกสูงกล่าวคือ เม่ือคนงานทางานจนมีฝีมือและมีความชานาญมากข้ึนก็จะยา้ ยออกไปทางานในธุรกิจขนาดใหญ่ที่มีระบบและผลตอบแทนที่ดีกวา่ จึงทาใหค้ ุณภาพของแรงงานไมส่ ม่าเสมอ การพฒั นาไม่ต่อเน่ือง ส่งผลกระทบตอ่ ประสิทธิภาพการผลิตและคุณภาพสินคา้ 4.4 ปัญหาข้อจากดั ด้านเทคโนโลยกี ารผลติ ธุรกิจขนาดยอ่ มทวั่ ไปมกั ใชเ้ ทคนิคการผลิตไม่ซบั ซอ้ นเน่ืองจากการลงทุนต่า ผปู้ ระกอบการหรือพนกั งานขาดความรู้พ้นื ฐานที่รองรับเทคนิควชิ าการท่ีทนั สมยัจึงทาใหข้ าดการพฒั นารูปแบบผลิตภณั ฑแ์ ละพฒั นาคุณภาพมาตรฐานที่ดี 4.5 ข้อจากดั ด้านการจัดการ ธุรกิจขนาดยอ่ มมกั ขาดความรู้ในการจดั การหรือการบริหารที่มีระบบเป็นการใชป้ ระสบการณ์จากการเรียนรู้ โดยลองผดิ ลองถูกเป็นหลกั อาศยั บุคคลในครอบครัวหรือญาติมาช่วยงานการบริหารภายใน ลกั ษณะน้ีแมจ้ ะมีขอ้ ดีในเร่ืองความไวว้ างใจและการดูแลผลประโยชน์แต่เมื่อกิจการเริ่มขยายตวั หากไม่ปรับปรุงการบริหารจดั การใหม้ ีระบบก็จะเกิดปัญหาข้ึนได้ 4.6 ปัญหาการเข้าถึงบริการการส่งเสริมของรัฐ ธุรกิจขนาดยอ่ มจานวนมากเป็นการจดั ต้งั กิจการที่มีรูปแบบไม่เป็นทางการ เช่น ผลิตตามบา้ น ผลิตในลกั ษณะโรงงานเหล่าน้ีจึงค่อนขา้ งปิ ดตวั เองในการเขา้ มาใชบ้ ริการของรัฐ เนื่องจากปฏิบตั ิไม่คอ่ ยถูกตอ้ งเกี่ยวกบั การเสียภาษี การรักษาสภาพส่ิงแวดลอ้ ม หรือรักษาความปลอดภยั ที่กาหนดตามกฎหมาย นอกจากน้ีในเร่ืองการส่งเสริมการลงทุนกเ็ ช่นเดียวกนั แมว้ า่ รัฐจะลดเงื่อนไขขนาดเงินทุนและการจา้ งงานเพ่อื จูงใจใหธ้ ุรกิจขนาดยอ่ มเพียง 8.1% เทา่ น้นั ที่มีโอกาสไดร้ ับการส่งเสริมการลงทุนจากรัฐ

หน่วยที่ 1 ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 14 4.7 ปัญหาข้อจากดั ด้านบริการส่งเสริมพฒั นาขององค์การภาครัฐและเอกชน การส่งเสริมพฒั นาธุรกิจขนาดยอ่ มที่ผา่ นมาไดด้ าเนินการโดยหน่วยงานของรัฐและเอกชนท่ีเก่ียวขอ้ ง เช่น กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กรมพฒั นาฝีมือแรงงาน กรมส่งเสริมการส่งออก สานกั งานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุนหอการคา้ ไทย สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย เป็ นตน้ แต่เน่ืองจากธุรกิจขนาดยอ่ มมีจานวนมากและกระจายอยทู่ ว่ั ประเทศ ประกอบกบั ขอ้ จากดั ของหน่วยงาน เช่น บุคลากร งบประมาณ จานวนสานกั งานสาขาภูมิภาค การใหบ้ ริการส่งเสริมสนบั สนุนดา้ นต่าง ๆ จึงไมอ่ าจสนองตอบไดท้ ว่ั ถึงและเพยี งพอ 4.8 ปัญหาข้อจากดั ในการรับรู้ข่าวสารข้อมูล เน่ืองจากปัญหาและขอ้ จากดั ตา่ ง ๆ ขา้ งตน้ ธุรกิจขนาดยอ่ มโดยทวั่ ไปจึงค่อนขา้ งมีจุดอ่อนในการรับรู้ข่าวสารดา้ นตา่ ง ๆ เช่น นโยบายและมาตรฐานการของรัฐ ขอ้ มูลข่าวสารดา้ นการตลาด เป็ นตน้5. ปัจจัยทส่ี ่งผลต่อความสาเร็จของธุรกจิ ขนาดย่อม การดาเนินธุรกิจขนาดยอ่ มใหป้ ระสบผลสาเร็จภายใตส้ ภาพแวดลอ้ มท่ีมีการเปลี่ยนแปลงอยา่ งตอ่ เน่ืองน้นั ผปู้ ระกอบธุรกิจตอ้ งนากลยทุ ธ์การสร้างโอกาสทางธุรกิจ และการพฒั นานวตั กรรมเพื่อเพ่ิมมูลคา่ ของสินคา้ ใหส้ ามารถแข่งขนั ไดอ้ ยา่ งมีศกั ยภาพและมีขีดความสามารถท่ีพร้อมในการแข่งขนั ดงั น้นัปัจจยั ท่ีส่งผลต่อความสาเร็จของธุรกิจขนาดยอ่ ม จึงควรพิจารณาประเด็นสาคญั ที่เกี่ยวขอ้ ง ดงั น้ี 5.1 การสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขนั (Competitive Advantage) เป็นการสร้างศกั ยภาพที่ธุรกิจสามารถทาไดเ้ หนือกวา่ คู่แขง่ ขนั โดยอาศยั องคป์ ระกอบต่อไปน้ี 5.1.1 มีความยดื หยนุ่ (Flexiblity) จากขอ้ จากดั ของธุรกิจขนาดใหญ่ที่แมว้ า่ จะไดเ้ ปรียบธุรกิจขนาดเลก็ ในดา้ นการผลิตสินคา้ ไดเ้ ป็นจานวนมากดว้ ยตน้ ทุนการผลิตต่อหน่วยที่ต่ากวา่ แต่กไ็ ม่อาจปรับเปลี่ยนการผลิตไดอ้ ยา่ งรวดเร็วเม่ือความตอ้ งการของผบู้ ริโภคเปล่ียนแปลงไปเน่ืองจากการปรับเปลี่ยนแตล่ ะคร้ังตอ้ งจา่ ยค่าใชจ้ า่ ยสูงไมค่ ุม้ กบั การลงทุน ในขณะที่ธุรกิจขนาดยอ่ มสามารถปรับตวั ไดร้ วดเร็วทนัต่อสถานการณ์ดว้ ยอานาจการตดั สินใจที่รวดเร็วของผเู้ กี่ยวขอ้ งเพียงไมก่ ี่คน 5.1.2 สร้างนวตั กรรม (Innovation) นวตั กรรมในการผลิตหรือพฒั นาผลิตภณั ฑ์เป็นการปรับปรุงพฒั นาผลิตภณั ฑจ์ ากผลิตภณั ฑท์ ่ีมีอยแู่ ลว้ ซ่ึงมีพ้นื ฐานการประดิษฐค์ ิดคน้ จากผปู้ ระกอบการธุรกิจขนาดเลก็ ใหด้ ีข้ึนกวา่ เดิม ผปู้ ระกอบกิจการขนาดเล็กจาเป็นตอ้ งสร้างนวตั กรรมหรือส่ิงใหม่ ๆ ใหเ้ กิดข้ึนเพื่อสร้างความไดเ้ ปรียบทางการแข่งขนั ไดโ้ ดยแบ่งออกไดเ้ ป็น 4 ประเภท ดงั ที่ สานกั งานบริหารธุรกิจขนาดยอ่ มของสหรัฐอเมริกา (United States Small Business Administration : SBA) (Hatten, 1997: 18) ได้ระบุ ไวด้ งั น้ี 1) นวตั กรรมผลิตภณั ฑ์ (Product innovation) เป็นการออกแบบผลิตภณั ฑใ์ นลกั ษณะตา่ ง ๆ รวมถึงการปรับปรุงผลิตภณั ฑใ์ หด้ ีกวา่ เดิมท้งั ดา้ นรูปแบบ รูปลกั ษณะ คุณภาพ ความทนทานมาตรฐานการผลิต การออกแบบบรรจุภณั ฑเ์ พ่ือใหใ้ ชง้ านไดส้ ะดวก เป็นตน้

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 15 2) นวตั กรรมบริการ (Service innovation) เสนอบริการท่ีแตกตา่ งและดีกวา่ เดิมหรือเหนือกวา่ คู่แขง่ ขนั ในดา้ นการสง่ั ซ้ือไดง้ ่าย การขนส่ง การติดต้งั การฝึกอบรมลูกคา้ บริการใหค้ าแนะนาการบารุงรักษาซ่อมแซม เป็ นตน้ 3) นวตั กรรมกระบวนการ (Process innovation) เป็นการคิดคน้ กระบวนการใหม่ ๆท้งั การผลิตสินคา้ และบริการใหม้ ีประสิทธิภาพมากข้ึน โดยการประยกุ ตใ์ ชแ้ นวคิด วธิ ีการ หรือกระบวนการใหม่ ๆ ที่ส่งผลใหก้ ระบวนการผลิตและการทางานโดยรวมมีประสิทธิภาพ และมีประสิทธิผลสูงข้ึนรวมถึงกิจกรรมหรือกระบวนการที่เกี่ยวขอ้ งกบั องคป์ ระกอบในระบบ ไดแ้ ก่ ปัจจยั นาเขา้ (Inputs) กระบวนการ(Process) และผลิตผล (Outputs) เช่น การดาเนินธุรกิจคา้ ปลีก ที่สามารถพฒั นาระบบการกระจายสินคา้และการบริหารตน้ ทุนการขนส่งไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพจนทาใหส้ ามารถจาหน่ายสินคา้ ไดใ้ นราคาถูกมากกวา่ คูแ่ ขง่ ขนั 4) นวตั กรรมการบริหารจดั การ (Management innovation) เป็นการคิดหาวธิ ีการจดั การท่ีมีประสิทธิภาพใหม่ ๆ เพือ่ จดั การกบั ทรัพยากรของกิจการใหไ้ ดป้ ระโยชน์สูงสุด 5.1.3 ผลิตสินคา้ และบริการที่มีคุณภาพ (Product Quality) การผลิตสินคา้ หรือบริการที่มีคุณภาพไดม้ าตรฐานเป็นไปตามความคาดหวงั ของลูกคา้ ในราคาท่ีลูกคา้ เกิดความพอใจที่จะซ้ือและเตม็ ใจจะจา่ ย โดยผปู้ ระกอบการจะตอ้ งรักษาคุณภาพใหม้ ีความสม่าเสมอเป็นสิ่งที่ทาใหล้ ูกคา้ พอใจและตอ้ งการมากกวา่ ผลิตภณั ฑข์ องคูแ่ ข่งขนั ดงั น้นั ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งสร้างคุณภาพในตวั สินคา้ และบริการใหไ้ ด้มาตรฐานเพราะไมเ่ พยี งแตจ่ ะรักษาลูกคา้ เดิมไดย้ งั เป็นการเพ่มิ ลูกคา้ ใหมไ่ ดเ้ พมิ่ ข้ึน 5.1.4 สร้างความสมั พนั ธ์อยา่ งใกลช้ ิดกบั ลูกคา้ (Close Relationship to Customers) ธุรกิจขนาดยอ่ มเป็ นธุรกิจที่จดั ต้งั ข้ึนภายในทอ้ งถิ่นอยใู่ กลช้ ิดกบั ลูกคา้ จึงเป็นโอกาสของผปู้ ระกอบการจะสร้างความไดเ้ ปรียบทางการแข่งขนั ดว้ ยการสร้างสมั พนั ธ์อนั ดีกบั ลูกคา้ และเสนอผลิตภณั ฑเ์ ฉพาะการบริการส่วนบุคคลและบริการพเิ ศษใหเ้ ป็นท่ีพงึ พอใจของลูกคา้ 5.2 ความสามารถในการจัดการธุรกจิ (Business management) เป็นการจดั ระบบงานและระบบคนเพือ่ ใหส้ ามารถทางานไดส้ าเร็จตามเป้าหมาย โดยเนน้ การวางตวั บุคคลใหเ้ หมาะสมกบั งานหรือใหค้ นทางานตามความสามารถตามกระบวนการอยา่ งเป็นระบบ โดยเริ่มต้งั แตก่ ารวางแผน การจดั องคก์ ารการจดั คนเขา้ ทางาน การบงั คบั บญั ชาสง่ั การ และการควบคุม โดยมีทกั ษะของผบู้ ริหารหรือเป็ นตวั ช้ีวดัความสาเร็จ มีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุดรวมไปถึงการประเมินงานเพอ่ื ปรับปรุง แกไ้ ขหรือพฒั นางานใหด้ ียง่ิ ข้ึน เช่น การจดั บุคลากรท่ีเหมาะสมกบั งาน (Put the right man on the right job) 5.3 การจัดหาเงินทนุ ทเี่ พยี งพอ การจดั การเงินทุนเป็นเงื่อนไขสาคญั ของการบริหารธุรกิจขนาดยอ่ ม ผปู้ ระกอบการตอ้ งสามารถประมาณการความตอ้ งการทางการเงิน รู้ถึงแหล่งท่ีมาของเงินทุนเพอ่ื ใหไ้ ด้เงินทุนท่ีเพยี งพอในการประกอบธุรกิจ และหากจาเป็นตอ้ งหาเงินทุนจากภายนอกควรจะตอ้ งรู้วา่ ธุรกิจตอ้ งการเงินทุนเทา่ ใด เงินทุนน้นั จะไดม้ าจากแหล่งใด จะจดั สรรเงินทุนในธุรกิจอยา่ งไรและจะใชเ้ วลานานเท่าใดจึงจะเกิดผลกาไร อีกท้งั จะสามารถจ่ายคืนใหก้ บั ผใู้ หก้ ูย้ มื หรือจ่ายผลตอบแทนใหก้ บั ผลู้ งทุนอยา่ งไร

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 16 5.4 การมีข้อมูลทถี่ ูกต้องน่าเช่ือถือ ผเู้ ริ่มประกอบธุรกิจที่ขาดประสบการณ์ จาเป็นตอ้ งศึกษาขอ้ มูลตา่ ง ๆ อยา่ งรอบคอบเพ่อื ประกอบการตดั สินใจในการดาเนินธุรกิจโดยการศึกษาขอ้ มูลดว้ ยตนเอง การขอคาปรึกษาจากผเู้ ช่ียวชาญ หรือจากหน่วยงานท่ีเก่ียวขอ้ งโดยเฉพาะขอ้ มูลทางการตลาด การผลิต ขอ้ มูลเก่ียวกบั พนกั งาน และการจดั การระบบบญั ชีของกิจการใหเ้ ป็นระเบียบถูกตอ้ งตามมาตรฐานการบญั ชีท่ีรับรองเชื่อถือกนั โดยทว่ั ไป 5.5 การมุ่งตลาดเฉพาะกลุ่ม หรือมีความตอ้ งการเฉพาะกลุ่ม ธุรกิจขนาดยอ่ มมุ่งส่วนตลาดกลุ่มลูกคา้ เป้าหมายท่ีนิยมสินคา้ และบริการที่มีคุณภาพหรือมีความตอ้ งการเฉพาะกลุ่ม เน่ืองจากมีความชานาญในตลาดส่วนเฉพาะ (Niche Market) มากกวา่ ตลาดมวลชน (Mass Market) เพื่อสร้างขอ้ ไดเ้ ปรียบทางการแขง่ ขนั และความยดื หยนุ่ ในการบริหารงานมากกวา่ ธุรกิจขนาดใหญ่ 5.6 การรวมตัวของธุรกจิ แบบพงึ่ พาอาศัยเกือ้ กูลซ่ึงกนั และกนั ในลกั ษณะการเป็นพนั ธมิตรทางธุรกิจหรือการรวมกลุ่มทางธุรกิจเพ่ือเพม่ิ อานาจการตอ่ รอง ดงั น้ี 5.6.1 พนั ธมิตรทางธุรกิจ (Strategic Alliance) เป็นลกั ษณะของธุรกิจขนาดยอ่ มหลายธุรกิจท่ีเขา้ มาร่วมกนั ดาเนินงานแบบพ่งึ พาอาศยั กนั และสามารถสร้างอานาจต่อรองในการดาเนินงาน เป็นการรวมตวั ของพนั ธมิตรธุรกิจเพื่อใหธ้ ุรกิจมีศกั ยภาพในการเจริญเติบโต เช่น กรณีบริษทั เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าผลิตเครื่องซกั ผา้ รุ่นใหม่ออกจาหน่ายและมีการส่งเสริมการขายในช่วงเปิ ดตวั สินคา้ จะไดร้ ับผงซกั ฟอกฟรีโดยบริษทั ผลิตเครื่องใชไ้ ฟฟ้ามีวตั ถุประสงคใ์ นการแนะนาผลิตภณั ฑใ์ หม่ส่วนบริษทั ผผู้ ลิตผงซกั ฟอกก็มีวตั ถุประสงคเ์ พอ่ื ขยายฐานลูกคา้ ในส่วนที่ซกั ผา้ ดว้ ยเคร่ืองซกั ผา้ โดยท้งั สองบริษทั ร่วมลงทุนนอ้ ยท่ีสุด 5.6.2 การรวมกลุ่มทางธุรกิจ (Business Cluster) เป็นกลุ่มของธุรกิจท่ีมารวมตวั ดาเนินกิจการมีความร่วมมือเก้ือหนุน เชื่อมโยงและเสริมกิจการซ่ึงกนั และกนั อยา่ งครบวงจร เป็นความเช่ือมโยงของผปู้ ระกอบการต้งั แตธ่ ุรกิจตน้ น้าจนถึงปลายน้า โดยธุรกิจตน้ น้า แตล่ ะฝ่ ายจะร่วมมือกนั ในกิจกรรมข้นั แรกของกระบวนการการผลิตและการดาเนินงาน ส่วนธุรกิจปลายน้าเป็นการสร้างความไดเ้ ปรียบทางการคา้ ของกิจการที่ร่วมเป็น พนั ธมิตรธุรกิจกนั โดยอาศยั กระบวนการช่วงปลายธุรกิจร่วมกนั โดยการประสานระบบการกระจายสินคา้ การพฒั นากิจกรรมการขายร่วม เป็นตน้ 5.7 ธุรกิจขนาดยอ่ มตอ้ งยึดหลกั ธรรมาภิบาลในการดาเนินงาน (Good Governance) เป็นการดาเนินธุรกิจโดยไม่ลอกเลียนแบบหรือละเมิดลิขสิทธ์ิทางการคา้ ของผอู้ ื่น ไม่เอาเปรียบและตอ้ งรับผิดชอบกบั ผมู้ ีส่วนเก่ียวขอ้ งกบั ธุรกิจ (Stakeholder) ซ่ึงผปู้ ระกอบการควรยดึ มน่ั ในหลกั จริยธรรมทางธุรกิจ เพื่อให้เกิดความโปร่งใสในระบบการบริหารสามารถตรวจสอบได้ ตลอดจนการไม่หลีกเลี่ยงการจ่ายภาษี เป็นตน้ จากการท่ีธุรกิจขนาดยอ่ มเป็ นธุรกิจท่ีมีเงินทุนในการดาเนินงานค่อนขา้ งจากดั และมีขอบเขตในการดาเนินงานอยภู่ ายในทอ้ งถิ่นหรือชุมชน ตอ้ งอาศยั ฝีมือและความชานาญเฉพาะดา้ นซ่ึงแตกตา่ งจากธุรกิจขนาดใหญ่ ดงั น้นั ธุรกิจขนาดยอ่ มตอ้ งนาเอาเทคนิคการจดั การเขา้ มาใชโ้ ดยการวางแผนและการบริหารในเร่ืองต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวขอ้ งอยา่ งมีประสิทธิภาพ เพ่ือการดารงธุรกิจใหอ้ ยรู่ อดในระยะยาวและเจริญเติบโตไดอ้ ยา่ งมนั่ คง

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 17 ตัวอย่างผลติ ภณั ฑ์ทมี่ ุ่งเน้นคุณภาพ : ผลติ ภัณฑ์ทน่ี อนสัตว์เลยี้ ง” แบรนด์ \"หมาเจ็บ\" (Mahjeg) อุปกรณ์สัตวเ์ ล้ียงที่มีการพฒั นาโดยนาไอเดียสินคา้ ที่พบเห็นจากงานแสดงสินคา้ ท้งั ในและตา่ งประเทศมาต่อยอดใหเ้ หมาะกบั ความตอ้ งการของลูกคา้ ผรู้ ักสตั ว์ โดยเป็นผลิตภณั ฑท์ ี่มีคุณสมบตั ิโดดเด่นท้งั ดา้ นวสั ดุคุณภาพดีและประโยชน์ใชส้ อยท่ีหลากหลายภาพท่ี 1.5 ผลิตภณั ฑท์ ่ีนอนสัตวเ์ ล้ียง ภายใตแ้ บรนด์ “หมาเจบ็ ” (Mahjeg)ที่มา: เถา้ แก่ SMEs. (6 ตุลาคม 2558). ผ้จู ัดการ Online. สืบคน้ จาก http://www.manager.co.th

หน่วยที่ 1 ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 186. การบูรณาการแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งกับธุรกจิ ขนาดย่อม เศรษฐกิจพอเพยี ง (Sufficiency Economy) เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั รัชกาลที่ 9ทรงมีพระราชดารัส ช้ีแนะแนวทางการดาเนินชีวติ แก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดต้งั แตก่ ่อนวกิ ฤติการณ์ทางเศรษฐกิจและเม่ือภายหลงั ไดท้ รงเนน้ ย้าแนวทางการแกไ้ ขเพ่ือใหร้ อดพน้ และสามารถดารงอยไู่ ดอ้ ยา่ งมนั่ คงและยงั่ ยนื ภายใตก้ ระแสโลกาภิวตั น์ (Globalization) และความเปล่ียนแปลงต่าง ๆ ท้งั ดา้ นเศรษฐกิจสังคม ส่ิงแวดลอ้ ม วฒั นธรรม และเทคโนโลยจี ากโลกภายนอก จึงเป็นท่ีมาของนิยาม “3 ห่วง 2 เงื่อนไข”ที่สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการและสานกั งานทรัพยส์ ินส่วนพระมหากษตั ริย์ นามาใชใ้ นการรณรงค์เผยแพร่ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ผา่ นช่องทางต่าง ๆ อยใู่ นปัจจุบนั ประกอบดว้ ยความ “พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุม้ กนั ” บนเง่ือนไข “ความรู้และคุณธรรม” ดงั น้ีภาพที่ 1.6 หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งท่ีมา: http://www.chaipat.or.th.

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 19 6.1 คุณลกั ษณะเศรษฐกจิ พอเพยี ง ความพอเพียงตามแนวคิดหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมีองคป์ ระกอบ 2 ส่วน ส่วนแรก คุณลกั ษณะ มี 3 ประการ คือ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล และระบบภูมิคุม้ กนั ท่ีดี ส่วนที่ 2 คือ เงื่อนไขเศรษฐกิจพอเพยี ง มี 2 ประการ คือ ความรู้และคุณธรรม ดงั มีรายละเอียด ดงั น้ี 6.1.1 กรอบแนวคิด เป็นปรัชญาที่ช้ีแนะแนวทางการดารงอยู่ และปฏิบตั ิตนในทางที่ควรจะเป็นโดยมีพ้ืนฐานมาจากวิถีชีวติ ด้งั เดิมของสังคมไทย ผปู้ ระกอบการธุรกิจขนาดยอ่ ม สามารถนาแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยกุ ตใ์ ชไ้ ดต้ ลอดเวลาและเป็นการมองโลกเชิงระบบที่มีการเปล่ียนแปลงอยตู่ ลอดเวลา มุง่ เนน้ การรอดพน้ จากภยั และวกิ ฤตเพ่ือความมน่ั คงและความยง่ั ยนื ของการพฒั นา 6.1.2 คุณลกั ษณะ เศรษฐกิจพอเพยี งสามารถนามาประยกุ ตใ์ ชก้ บั การปฏิบตั ิตนไดใ้ นทุกระดบัโดยเนน้ การปฏิบตั ิบนทางสายกลาง และการพฒั นาอยา่ งเป็นข้นั ตอน 6.1.3 คานิยาม ความพอเพยี งจะตอ้ งประกอบดว้ ย 3 คุณลกั ษณะพร้อม ๆ กนั ดงั น้ี 1) ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีท่ีไม่นอ้ ยเกินไปและไมม่ ากเกินไป โดยไม่เบียดเบียนตนเองและผอู้ ่ืน เช่น การผลิตและการบริโภคท่ีอยใู่ นระดบั พอประมาณ 2) ความมีเหตุผล หมายถึง การตดั สินใจเกี่ยวกบั ระดบั ของความพอเพียงน้นั จะตอ้ งเป็นไปอยา่ งมีเหตุผล โดยพจิ ารณาจากเหตุปัจจยั ที่เก่ียวขอ้ งตลอดจนคานึงถึงผลที่คาดวา่ จะเกิดข้ึนจากการกระทาน้นั ๆ อยา่ งรอบคอบ ถ่ีถว้ น ปราศจากอคติเพื่อใหก้ ารดาเนินงานเป็ นไปอยา่ งถูกตอ้ ง เกิดประโยชน์เกิดความสุขกบั ผมู้ ีส่วนไดส้ ่วนเสียกบั ธุรกิจ 3) การมีภูมิคุม้ กนั ที่ดีในตวั หมายถึง การเตรียมตวั ใหพ้ ร้อมรับผลกระทบและการเปล่ียนแปลงดา้ นต่างๆ ที่จะเกิดข้ึน โดยคานึงถึงความเป็ นไปไดข้ องสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดวา่ จะเกิดข้ึนในอนาคตท้งั ใกลแ้ ละไกล 6.2 เงื่อนไข การตดั สินใจและการดาเนินกิจกรรมต่าง ๆ ใหอ้ ยใู่ นระดบั พอเพยี งน้นั ตอ้ งอาศยัท้งั ความรู้และคุณธรรมเป็นพ้ืนฐาน กล่าวคือ 6.2.1 เงื่อนไขความรู้ ประกอบดว้ ย ความรอบรู้เกี่ยวกบั หลกั วชิ าการต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวขอ้ งอยา่ งรอบดา้ น ความรอบคอบท่ีจะนาความรู้เหล่าน้นั มาพิจารณาใหเ้ ช่ือมโยงกนั เพื่อประกอบการวางแผน และความระมดั ระวงั ในข้นั ปฏิบตั ิ 6.2.2 เง่ือนไขคุณธรรม การเสริมสร้างคุณธรรม ประกอบดว้ ยมีความตระหนกั ในคุณธรรมดา้ นความซ่ือสัตยส์ ุจริต มีความอดทน มีความเพียร ใชส้ ติปัญญาในการดาเนินชีวิต ไม่โลภและไมต่ ระหน่ี เศรษฐกิจพอเพยี งอาจมีความยดื หยนุ่ และประยกุ ตใ์ ชไ้ ดก้ บั แนวความคิดในการดาเนินธุรกิจภายใตส้ ภาพการณ์ตา่ ง ๆ ถึงแมว้ ตั ถุประสงคท์ างการตลาดจะมุง่ ไปท่ีการแสวงหาผลกาไรสูงสุดก็ตาม แต่ก็ตอ้ งคานึงถึงความเป็นธรรมในการอยูร่ ่วมของสังคม เพือ่ ใหเ้ กิดความมน่ั คงในการดารงชีวติ ของผบู้ ริโภคและความยงั่ ยนื ของธุรกิจ ทาใหเ้ กิดความสมดุลของสังคม

หน่วยที่ 1 ความรู้ทวั่ ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 20ตารางท่ี 1.5 ตวั อยา่ งการนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใชใ้ นการดาเนินธุรกิจขนาดยอ่ มส่วนประกอบของหลกั ปรัชญา ตวั อย่างนโยบาย/การดาเนินกจิ กรรม ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง1. ความพอประมาณ  เลือกดาเนินธุรกิจที่มีความชานาญ มีประสบการณ์และทาไดด้ ีท่ีสุด  ขยายกิจการอยา่ งระมดั ระวงั โดยเนน้ ทุนภายในกิจการเป็ นหลกั และไมก่ ่อหน้ีจนเกินความสามารถในการชาระคืน โดยให้มีสดั ส่วน เงินทุนต่อหน้ีสิน ไม่ใหเ้ กินอตั ราส่วน 1:1  บริหารจดั การเงินสด ดว้ ยการจดั ทางบกระแสเงินสดโดยใหก้ ระแส เงินสดรับ มากกวา่ เงินสดจ่าย  กาหนดราคาสินคา้ ที่พอประมาณเหมาะสมกบั ตน้ ทุนการผลิต  รับพนกั งานตามความจาเป็ น จดั หาและจดั คนเขา้ ทางานตามความ เหมาะสมกบั งาน2. ความมเี หตุผล  จดั ทาแผนธุรกิจ  ดาเนินธุรกิจใหไ้ ดม้ าตรฐานตามขอ้ กาหนดของกฎหมาย เช่น มาตรฐานอุตสาหกรรม (มอก.) มาตรฐานอาหารและยา(อย.)  สรรหาพนกั งานโดยแตง่ ต้งั คณะกรรมการคดั เลือกอยา่ งเป็ นระบบ  ประเมินพนกั งานโดยใชร้ ะบบคุณธรรมโดยมีคณะกรรมการเป็น ผพู้ ิจารณา  การดาเนินธุรกิจท่ีตนเองมีความรู้จริง ไม่แขง่ ขนั ในตลาดท่ีตนเอง ไมม่ ีความชานาญ  มีเหตุผลในการขยายตลาด แบบคอ่ ยเป็นค่อยไป รู้จกั วางแผนอยา่ ง รอบคอบ  ใชว้ ตั ถุดิบภายในและตอบสนองตลาดในทอ้ งถิ่นเป็ นหลกั ก่อน ขยายไปตา่ งประเทศ  ใชเ้ ทคโนโลยรี าคาไม่แพงแต่ถูกตอ้ งตามหลกั วชิ าการ3. การมีระบบภูมิคุ้มกนั ทด่ี ี  มีระบบตรวจสอบการทางานท้งั ภายในและภายนอก เพ่อื หาวธิ ี ป้องกนั ปัญหาท่ีอาจเกิดข้ึนจากการปฏิบตั ิงาน  จดั ทาระบบบญั ชีท่ีถูกตอ้ ง เหมาะสมกบั ประเภทของธุรกิจ

หน่วยที่ 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 21ส่วนประกอบของหลกั ปรัชญา ตวั อย่างนโยบาย/การดาเนินกจิ กรรม ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง  จดั ต้งั หน่วยงานบริหารความเสี่ยงโดยเฉพาะ โดยมีการบริหาร ความเส่ียงทางการตลาดท่ีชดั เจน มีความรู้จริงในการทาตลาด และมีตลาดที่หลากหลายเพอ่ื ลดความเสี่ยง  ใหค้ วามสาคญั กบั การรักษาลูกคา้ ประจา  ดาเนินงานตามมาตรฐานคุณภาพ ISO , กิจกรรม 5 ส, วงจรคุณภาพ PDCA, QC Circle, อย., GMP, HACCP เป็นตน้  สร้างพนั ธมิตรเครือข่ายธุรกิจ โดยเชื่อมโยงกบั ผปู้ ระกอบการใน ทอ้ งถิ่นและวสิ าหกิจชุมชน ผขู้ ายปัจจยั การผลิต (Suplier) ต้งั แต่ ตน้ น้า กลางน้า และปลายน้า4. ความรู้  ส่งเสริมพฒั นาทกั ษะความรู้ ความสามารถในการปฎิบตั ิงาน เพื่อสร้างศกั ยภาพใหพ้ นกั งานทุกระดบั ช้นั ดว้ ยการจดั อบรมกบั หน่วยงานภายนอก หรือเชิญวทิ ยากรมาใหค้ วามรู้อยา่ งสม่าเสมอ5. คุณธรรม  บริหารงานดว้ ยหลกั ธรรมาภิบาล ดาเนินธุรกิจภายใตห้ ลกั คุณธรรม จริยธรรม มีความซื่อสัตย์ จริงใจ ไมโ่ จมตีคู่แข่ง ไมเ่ อารัดเอาเปรียบ ผบู้ ริโภค และผใู้ ชแ้ รงงานท่ีเป็นลูกจา้ ง  ใหบ้ ริการลูกคา้ อยา่ งจริงใจ และโปร่งใสอยา่ งสม่าเสมอ  ไม่มีความโลภมากเกินไป และไมเ่ นน้ กาไรในระยะส้นั เป็นหลกั  ไมใ่ หค้ วามสาคญั กบั การสร้างกาไรสูงสุด เพ่อื เพม่ิ มูลค่าใหก้ บั ผถู้ ือ หุน้ แต่เพียงอยา่ งเดียว แต่คานึงถึงผทู้ ่ีเกี่ยวขอ้ งท้งั หมดของธุรกิจ  ส่งเสริมใหค้ วามรู้แก่คนในชุมชน รวมถึงพฒั นาสินคา้ จากภูมิ ปัญญาทอ้ งถ่ิน  จดั ใหม้ ีโครงการท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การอนุรักษส์ ิ่งแวดลอ้ ม สังคม วฒั นธรรม สืบสานประเพณีในทอ้ งถิ่น การดูแลสุขภาพ ดูแล ผสู้ ูงอายุ และผดู้ อ้ ยโอกาสในชุมชนท่ีมา: ปรับปรุงจาก อารยา อินทร์จนั ทร์. (2557: 53-55)

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 227. หน่วยงานภาครัฐและเอกชนทใ่ี ห้ความช่วยเหลือธุรกจิ ขนาดย่อม ปัจจุบนั หน่วยงานภาครัฐมีโครงการช่วยเหลือ SMEs ของไทยมาอยา่ งต่อเนื่องต้งั แต่คร้ังระบบเศรษฐกิจของไทยประสบปัญหาวกิ ฤติ ทาใหธ้ ุรกิจขนาดเล็กและขนาดใหญ่จานวนมากมายท่ีตอ้ งลม้ เลิกกิจการไป แตม่ ีธุรกิจอยปู่ ระเภทหน่ึงท่ีรัฐบาลพยายามจะสนบั สนุนใหอ้ ยรู่ อด โดยเริ่มการสนบั สนุนอยา่ งจริงจงั มาต้งั แต่ปี พ.ศ. 2545 โดยไดพ้ ยายามผลกั ดนั ใหโ้ ครงการตา่ งๆ ท่ีสนบั สนุนกิจการของวสิ าหกิจขนาดกลางขนาดยอ่ มของไทยใหอ้ ยรู่ อด เติบโตและกา้ วหนา้ ต่อไปอยา่ งไมห่ ยดุ ย้งั ตลอดจนมีการต้งัสถาบนั วสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มหรือท่ีเรียกวา่ ISMED เพื่อดาเนินโครงการช่วยเหลือ SMEsอยา่ งต่อเน่ือง หน่วยงานที่ใหก้ ารสนบั สนุนธุรกิจ SMEs มีมากมายหลายหน่วยงาน ท้งั ภาครัฐและภาคเอกชน แบ่งเป็นดา้ นต่างๆ ได้ ดงั น้ี 7.1 ด้านการลงทุน ไดแ้ ก่ สานกั งานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน ( บีโอไอ) กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม (กสอ.), ศูนยบ์ ริการนกั ลงทุน ตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทย, สานกั งานส่งเสริมวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม ( สสว. ) ฯลฯ 7.1.1 ศูนยบ์ ริการนกั ลงทุน ตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทย อาคารตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทย 93 ถนนรัชดาภิเษก เขตดินแดง กรุงเทพฯ 10400 โทร: 02 009 9000 โทรสาร: 02 009 9991 SET Contact Center: 02 009 9999 7.1.2 สานกั งานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม 555 ถ.วภิ าวดีรังสิต เขตจตุจกั ร กรุงเทพฯ 10900 โทร: (66) 02553 8111 โทรสาร: (66) 02553 8222 เวบ็ ไซต:์ http://www.boi.go.th E-mail: [email protected] 7.1.3 กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม 75/6 ถ.พระรามท่ี 6 ราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 โทร 02-202-4414-18 แฟกซ์ 02-354-3299 เวบ็ ไซต:์ https://www.dip.go.th/th E-mail: webmaster@ dip.go.th 7.1.4 สานกั งานส่งเสริมวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม(สสว.) เลขท่ี 21 อาคารทีเอสที ช้นั G, 17, 18, 23 ถนนวภิ าวดีรังสิต แขวงจอมพล เขตจตุจกั ร กรุงเทพฯ 10900 โทร. 1301 แฟกซ์ 0-2273-8850 เวบ็ ไซต:์ www.sme.go.th E-mail: [email protected]

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 23 7.2 ด้านการเงนิ ไดแ้ ก่ ธนาคารพฒั นาวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มแห่งประเทศไทย (SMEBANK), ธนาคารแห่งประเทศไทย, ธนาคารพาณิชย,์ บริษทั ประกนั สินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดยอ่ ม(บสย.), 7.2.1 ธนาคารพฒั นาวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มแห่งประเทศไทย (SME BANK) สานกั งานพหลโยธิน 310 อาคาร SME Bank ถนนพหลโยธิน แขวงสามเสนใน เขต พญาไท กรุงเทพฯ 10400 โทร. 02-265-3000 โทรสาร 02-265-4000 เวบ็ ไซต:์ http://www.smebank.co.th 7.2.2 ธนาคารแห่งประเทศไทย 273 ถนนสามเสน แขวงวดั สามพระยา เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 เบอร์กลาง โทร. 0-2283-5353 เวบ็ ไซต:์ http://www.bot.or.th 7.2.3 บริษทั ประกนั สินเช่ืออุตสาหกรรมขนาดยอ่ ม (บสย.) อาคารชาญอิสสระทาวเวอร์ 2 ช้นั 16-18 เลขที่ 2922/243 ถ.เพชรบุรีตดั ใหม่ แขวงบางกะปิ เขตหว้ ยขวาง กรุงเทพ 10310 โทร. 0-2890-9988 โทรสาร 0-2890-9900, 0-2890-9800 ศูนยล์ ูกคา้ สมั พนั ธ์ TCG Call Center : 0-2890-9999 เวบ็ ไซต:์ http://www.tcg.or.th Email : infotcg.or.th 7.3 ด้านการตลาด ไดแ้ ก่ กรมส่งเสริมการคา้ ระหวา่ งประเทศ กระทรวงพาณิชย,์ กรมการคา้ภายใน กระทรวงพาณิชย,์ กรมการคา้ ตา่ งประเทศ กระทรวงพาณิชย,์ กรมพฒั นาธุรกิจการคา้ กระทรวงพาณิชย,์ 7.3.1 กรมส่งเสริมการคา้ ระหวา่ งประเทศ กระทรวงพาณิชย์ (ถนนรัชดาภิเษก) 22/77 ถนนรัชดาภิเษก เขตจตุจกั ร กรุงเทพ 10900 โทรศพั ท์ : 0 2513 1909 โทรสาร : 0 2511 5200 Call Center : 1169 เวบ็ ไซต:์ www.ditptouch.com E-mail: [email protected] กรมส่งเสริมการคา้ ระหวา่ งประเทศ (บางกระสอ) 563 ถนนนนทบุรี ตาบลบางกระสอ อาเภอเมือง จงั หวดั นนทบุรี 11000 โทรศพั ท์ : 0 2507 7999 โทรสาร : 0 2547 5657 Call Center : 1169 เวบ็ ไซต:์ : www.ditptouch.com Email : [email protected]

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทวั่ ไปเกี่ยวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 24 7.3.2 กรมการคา้ ภายใน กระทรวงพาณิชย์ 563 ถนนนนทบุรี ตาบลบางกระสอ อาเภอเมือง จงั หวดั นนทบุรี 11000 โทรศพั ท์ 02-507-7000,02-507-8000 โทรสาร 02-547-5209-10 E-mail: [email protected] 7.3.3 กรมการคา้ ตา่ งประเทศ กระทรวงพาณิชย์ 563 ถนนนนทบุรี ตาบลบางกระสอ อาเภอเมือง จงั หวดั นนทบุรี 11000 โทรศพั ท์ 02-547-4771, โทรสาร 02-547-4791-2 Call Center 1385 เวบ็ ไซต:์ http://www.dft.go.th 7.3.4 กรมพฒั นาธุรกิจการคา้ กระทรวงพาณิชย์ 563 ถนนนนทบุรี ตาบลบางกระสอ อาเภอเมือง จงั หวดั นนทบุรี 11000 Call Center 1570 โทรสาร 02-547-4459 E-mail: [email protected] เวบ็ ไซต:์ http://www.dft.go.th 7.4 ด้านวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ไดแ้ ก่ สานกั งานมาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม, สถาบนัพฒั นาอุตสาหกรรมส่ิงทอ, สถาบนั อาหาร, สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งประเทศไทย,สานกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ และสถาบนั เพิ่มผลผลิตแห่งชาติ 7.4.1 สานกั งานมาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม (สมอ.) กระทรวงอุตสาหกรรม 75/42 ถนนพระรามที่ 6 เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 โทรศพั ท์ : 0-2202-3300 E-mail: [email protected] 7.4.2 สถาบนั พฒั นาอุตสาหกรรมส่ิงทอ ซอยตรีมิตร ถนนพระรามท่ี 4 เขตพระโขนง แขวงคลองเตย กรุงเทพมหานคร 10110 โทรศพั ท:์ 02 713 5492 โทรสาร 0-2712-1592 เวบ็ ไซต:์ http://www.thaitextile.org/ E-mail: [email protected] 7.4.3 สถาบนั อาหาร ที่อย:ู่ 2008 ซอยอรุณอมรินทร์ 36 แขวงบางยขี่ นั เขตบางพลดั กรุงเทพมหานคร 10700 โทร: 0-2886-8088 แฟกซ์: 0-2886-8106-7 เวบ็ ไซต:์ http://www.nfi.or.th 7.4.4 สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งประเทศไทย : วว. (เทคโนธานี) ถนนเลียบคลองหา้ ตาบลคลองหา้ อาเภอคลองหลวง จงั หวดั ปทุมธานี 12120 โทรศพั ท์ 0-2577-9000 โทรสาร 0-2577-9009 Call Center 0-2577 9300 e-mail : [email protected]

หน่วยท่ี 1 ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 25 สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งประเทศไทย : วว. (บางเขน) 196 ถนนพหลโยธิน เขตจตุจกั ร กรุงเทพมหานคร 10900 โทรศพั ท์ 0-2579-1121-30, 0-2579-0160 โทรสาร 0-2561-4771 สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งประเทศไทย : วว. (นิคมอุตสาหกรรมบางปู) ถ.สุขมุ วทิ อ.เมือง จ.สมุทรปราการ 10280 เบอร์โทรศพั ท:์ 02 323 1672 - 80 แฟกซ์: 02 323 9165 7.4.5 สานกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) 111 อุทยานวทิ ยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธิน ตาบลคลองหน่ึง อาเภอคลองหลวง จงั หวดั ปทุมธานี 12120 โทรศพั ท์ 0-2564-7000 โทรสาร 0-2564-7001-5 Call Center 0-2564-8000 e-mail : [email protected] สานกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.- โยธี) 73/1 ถนนพระรามท่ี 6 แขวงทุง่ พญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 โทรศพั ท์ 0-2644-8150-54 โทรสาร 0-2644-8027-29 e-mail : [email protected] 7.4.6 สถาบนั เพ่มิ ผลผลิตแห่งชาติ ช้นั 12 -15 อาคารยาคูลท์ 1025 ถนนพหลโยธิน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพ 10400 โทรศพั ท์ 02 – 6195500 โทรสาร 02 – 6198100 เวบ็ ไซต:์ http://www.ftpi.or.th Email Address: [email protected]ภาพที่ 1.7 สถาบนั พฒั นาวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม(สสว.) : ISMEDที่มา : http://www.sme.go.th

หน่วยที่ 1 ความรู้ทวั่ ไปเก่ียวกบั ธุรกิจขนาดยอ่ ม : 26สรุป ธุรกิจขนาดยอ่ ม เป็ นการประกอบธุรกิจท่ีมีการดาเนินงานอยา่ งเป็ นอิสระ โดยผูก้ ่อต้งั ดาเนินธุรกิจดว้ ยตนเองหรือกลุ่มบุคคล มียอดขายต่า มีจานวนพนกั งานนอ้ ย มีเงินทุนในการดาเนินงานค่อนขา้ งจากดัและมีขอบเขตในการดาเนินงานอยูใ่ นระดบั ทอ้ งถิ่น ธุรกิจยอ่ มสามารถจาแนกออกเป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่ธุรกิจการผลิต ธุรกิจการคา้ และธุรกิจบริการ โดยธุรกิจขนาดยอ่ มมีลกั ษณะเด่นท่ีจูงใจใหม้ ีผสู้ นใจเขา้ มาลงทุนเป็ นจานวนมากเน่ืองจากการเขา้ สู่ธุรกิจทาไดง้ ่าย บริหารงานโดยอาศยั ความชานาญและประสบการณ์ของตนเอง การดาเนินธุรกิจมีความยดื หยนุ่ สูง การติดต่อส่ือสารมีความใกลช้ ิดกบั พนกั งาน สามารถเสนอบริการให้ลูกคา้ ท่ีตอ้ งการความสะดวกสบาย ผูด้ าเนินธุรกิจจึงตอ้ งทุ่มเทความพยายามอย่างเต็มที่ในการเผชิญกบั ความทา้ ทายต่อความสาเร็จของกิจการ ธุรกิจขนาดยอ่ มจึงมีบทบาทสาคญั ตอ่ การพฒั นาเศรษฐกิจของประเทศ ไดแ้ ก่ การจา้ งแรงงานการสร้างนวตั กรรมและการสร้างสรรคส์ ่ิงใหม่ ๆ ใหแ้ ก่สังคม การสนบั สนุนอุตสาหกรรมขนาดใหญ่การพฒั นาศกั ยภาพของผปู้ ระกอบการ การระดมทุน การกระจายรายไดแ้ ละกระจายการพฒั นาไปสู่ภูมิภาคการประกอบธุรกิจขนาดยอ่ มให้อยูร่ อดไดใ้ นระยะยาวน้นั จะตอ้ งดาเนินวิเคราะห์สภาพการณ์หรือศกั ยภาพของธุรกิจเพ่ือการวางแผนแกไ้ ขจุดอ่อนและอุปสรรคท่ีเกิดข้ึนในการประกอบธุรกิจ ซ่ึงการดาเนินธุรกิจขนาดยอ่ มให้ประสบผลสาเร็จน้นั ผูป้ ระกอบการตอ้ งนากลยุทธ์ในการสร้างโอกาสทางธุรกิจโดยพิจารณาประเด็นสาคญั ที่เกี่ยวขอ้ ง ไดแ้ ก่ การสร้างความไดเ้ ปรียบทางการแขง่ ขนั (Competitive Advantage) ซ่ึงเป็ นศกั ยภาพของธุรกิจท่ีสามารถทาไดเ้ หนือกวา่ คู่แข่งขนั ไดแ้ ก่ การสร้างความสัมพนั ธ์อยา่ งใกลช้ ิดกบั ลูกคา้การผลิตสินคา้ และบริการที่มีคุณภาพ การจดั หาเงินทุนท่ีเพียงพอและการมีขอ้ มูลที่ถูกตอ้ งน่าเช่ือถือเพื่อใช้เป็ นส่วนสาคญั ในการวางแผนการดาเนินธุรกิจโดยนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใ์ ชใ้ นการพฒั นาธุรกิจใหเ้ ติบโตอยา่ งสมดุลและยงั่ ยนื ภายใตก้ ารส่งเสริมและสนบั สนุนของรัฐบาล