ตอน กำเนิดขุนช้างขุนแผน

ตอน กำเนิดขนุ ชำ้ งขนุ แผน โดย นำงสำว กลุ นิษฐ ์ กำถำวร รหสั นกั ศึกษำ ๖๓๑๒๓๐๑๐๑๐๖ สำขำวชิ ำ ภำษำไทย

คำนำ หนังสือเลม่ เล็กฉบบั นี้ จดั ทำขนึ้ เพื่อเป็ นสว่ นหนึ่งใน วรรณกรรมเรือ่ งเอกของไทย มีเนือ้ หำเกีย่ วกบั กำรกำเนิดขนุ ชำ้ ง ขนุ แผน ทำใหผ้ ูท้ ี่สนใจทีจ่ ะศึกษำเกีย่ วกบั เรือ่ งนี้ สำมำรถศึกษำ หำควำมรไู ้ ดไ้ ม่มำกก็นอ้ ย หำกผิดพลำดประกำรใดก็ขออภยั ณ ที่นีด้ ว้ ย จดั ทำโดย นำงสำว กลุ นิษฐ ์ กำถำวร

เนื้อหำ กรงุ ศรีอยธุ ยำเป็ นเมืองที่สงบสขุ มีเมืองขนึ้ มำกมำย และมีเรื่องรำวของขนุ ชำ้ ง ขนุ แผน และนำงพิมพิลำไลยเกิดขนึ้ ที่เมืองสพุ รรณบรุ ี สมยั ที่สมเด็จพระพนั วษำครองกรงุ ศรีอยธุ ยำ ( สมเด็จพระรำมำธบิ ดีที่ ๒เป็ นพระมหำกษตั ริยอ์ งคท์ ี่ ๑๐ ของกรงุ ศรีอยธุ ยำ ) มีชำยคนหนึ่งชอื่ ขนุ ไกร อยทู่ ี่บำ้ นพลบั ไดแ้ ตง่ งำน อยูก่ นิ กบั นำงทองประศรี ชำวบำ้ นแถววดั ตะไกร ตอ่ มำขนุ ไกรยำ้ ยไปรบั รำชกำรทหำรที่เมืองสพุ รรณบรุ ี สว่ นอีกคนหนึ่งเป็ นนำยกรมชำ้ งกองนอก ชอื่ ขนุ ศรีวิไชย ไดเ้ มียชอื่ นำงเทพทอง อยทู่ ี่บำ้ นท่ำสิบ เบีย้ เมืองสพุ รรณบรุ ี และ พนั ศรโยธำ มีเมียชอื่ นำงศรีประจนั เป็ นชำวบำ้ นทำ่ สิบ เบีย้ เชน่ เดียวกนั นอกจำกนั้นนำงศรีประจนั ยงั มีนอ้ งสำวอกี คนหนึ่ง ชอื่ นำงบวั ประจนั มีผวั เป็ นชำว บำงเหีย้ ชอื่ นำยโชดคง ไม่มีอำชพี นอกจำกเป็ นโจร เที่ยวขโมยควำยของชำวบำ้ น

วนั หนึ่ง นำงเทพทอง เกิดฝันประหลำด วำ่ มีชำ้ งตำย และมีนกตะกรมุ หวั เหม่งบินคำบชำ้ งทีต่ ำยเขำ้ ไปในหอ้ งนอนนำง จึงสะดงุ ้ ลกุ ขนึ้ ปลกุ ขนุ ศรีวิไชย และรีบเลำ่ ควำมฝันใหฟ้ ัง ขนุ ศรีวิไชยทำนำยฝันวำ่ จะไดล้ กู ชำย หวั ลำ้ น ฝ่ ำยนำงทองประศรี ฝันวำ่ พระอนิ ทรเ์ หำะลงมำยืน่ แหวน เพชรเม็ดใหญใ่ ห ้ ขนุ ไกรทำนำยฝันวำ่ จะไดล้ กู ชำย ซงึ่ ภำยภำค หนำ้ จะไดเ้ ป็ นทหำรใหญ่ สว่ นนำงศรีประจนั ก็ฝันเชน่ เดียวกนั โดยฝันวำ่ พระวิษณุกรรมเหำะเอำแหวนมำให ้ และพนั ศรโยธำทำนำยฝันวำ่ จะไดล้ กู สำวที่มีควำมสวยงำมมำก ตอ่ มำทงั้ สำมก็ตง้ั ครรภ ์ และคลอดบตุ รออกมำในเวลำ ไลเ่ ลี่ยกนั นำงเทพทองคลอดบตุ รเป็ นชำยหวั ลำ้ นไดช้ อื่ วำ่ ขนุ ชำ้ ง นำงทองประศรีคลอดบตุ รเป็ นชำยรปู รำ่ งหนำ้ น่ำรกั ไดช้ อื่ วำ่ พลำยแกว้ (ขนุ แผน) และ นำงศรีประจนั คลอดบตุ รเป็ นหญิง ไดช้ อื่ วำ่ พิมพิลำไลย เด็กทงั้ สำมนีเ้ ป็ นเพื่อนเลน่ กนั มำ



ครงั้ หนึ่งขณะเลน่ กนั อยู่ พลำยแกว้ ชวนขนุ ชำ้ งและ นำงพิม เลน่ ผวั เมีย ขนุ ชำ้ งเห็นดว้ ย นำงพิมไม่อยำกเลน่ พลำยแกว้ คะยน้ั คะยอใหเ้ ลน่ โดยบอกวำ่ ใหเ้ ลน่ เป็ นเมียขนุ ชำ้ ง ไปพลำง ๆ แลว้ ตนจะไปลกั มำจำกขนุ ชำ้ ง นำงพิมจงึ ยอมเลน่ ซงึ่ นับวำ่ เป็ นลำงที่จะตอ้ งเกิดขนึ้ ในวนั ขำ้ งหนำ้ ทำใหเ้ ทวดำดลใจ ใหค้ ิดเลน่ ผวั เมียขนึ้ มำ เมื่อขนุ ชำ้ งโตขนึ้ ขนุ ศรีวิไชยไดพ้ ำไปถวำยตวั กบั สมเด็จพระพนั วษำ เป็ นกษตั ริยท์ ี่ปกครองกรงุ ศรีอยธุ ยำและ บรรดำเมืองขนึ้ ใหอ้ ยเู่ ย็นเป็ นสขุ ตลอดมำ ซงึ่ พระองคก์ ็รบั ขนุ ชำ้ ง ไว ้ แตเ่ นื่องจำกขนุ ชำ้ งยงั เด็กมำก จึงใหข้ นุ ศรีวิไชยดแู ลขนุ ชำ้ ง ไปกอ่ น

กำเนิดขนุ ชำ้ งขนุ แผน ซงึ่ สว่ นมำกจะสะทอ้ นดำ้ น ควำมเชอื่ รำงสงั หอน ที่เกิด จำกควำมฝัน ฝันแบบนีด้ ี ฝันแบบนีไ้ ม่ดี ซงึ่ เป็ นควำมเชอื่ สว่ น บคุ คล ยกตวั อยำ่ ง เชน่ ฝ่ ำยนำงเทพทองนั้นนอนหลบั พลิกกลบั ก็เพอ้ ละเมอฝัน วำ่ ชำ้ งพลำยตำยกลิง้ ตลิ่งชนั พองขนึ้ หวั น้ันเน่ำโขลงไป ยงั มีนกตะกรมุ หวั เหม่ บินเตรเ่ รม่ ำแตป่ ่ ำใหญ่ อำ้ ปำกคำบชำ้ งแลว้ วำงไป เขำ้ ในหอกลำงที่นำงนอน ขนุ ศรวี ชิ ยั จงึ ทำนำยฝัน ออ่ เจำ้ จะมีครรภห์ ำเป็ นไรไม่ ลกู ของเรำจะเป็ นชำยทำนำยไว ้ เหมือนนกตะกรมุ ตวั ใหญ่คำบชำ้ งมำ จะบรบิ รู ณพ์ นู สวสั ดแิ ์ ลว้ เจำ้ พี่ แตล่ กู ของเรำนีจ้ ะขำยหนำ้ หวั ลำ้ นแตก่ ำเนิดเกิดมำ จะมง่ั มีเงินตรำกวำ่ หำ้ เกวียน ตอน นำงเทพทองฝัน

จะมำกล่ำวถงึ นำงทองประศรี นอนดว้ ยสำมีในเรอื นใหญ่ นิมิตฝันนั้นวำ่ ทำ้ วสหสั นัยน์ ถือแหวนเพชรเม็ดใหญเ่ หำะดนั้ มำ ครนั้ ถงึ จงึ ยื่นแหวนน้ันให ้ นำงรบั แหวนไวด้ ว้ ยหรรษำ ตืน่ ผวำควำ้ ทว่ั ปลกุ ผวั พลนั แสงเพชรส่องวำบปลำบเขำ้ ตำ นำงจงึ เลำ่ เนือ้ ควำมนิมิตฝัน ขนุ ไกรลืมตำวำ่ อะไรเจำ้ ทง้ั สองลกุ มำลำ้ งหนำ้ พลนั หำหมำกพลสู กู่ นั แลว้ ทำนำย ฝันวำ่ ไดธ้ ำมรงคว์ งวเิ ศษ ของโกสียต์ รเี นตรอนั เฉิดฉำย เพชรรตั นอ์ รำ่ มงำมเพริศพรำย บรรยำยวำ่ เป็ นสิง่ มิ่งมงคล จะมีครรภล์ กู น้ันจะเป็ นชำย ดงั ทหำรพระนำรำยณม์ ำปฏิสนธิ ์ เป็ นตอนที่นองทองประศรีฝัน มำจะกลำ่ วถงึ นำงศรปี ระจนั เที่ยงคนื นอนฝันในเคหำ วำ่ พระพิษณุกรรมเ์ หำะดนั้ ฟ้ ำ ถอื แหวนประดบั มำสวมนิว้ นำง แลว้ ก็กลบั ไปสถำนพิมำนมำศ ตืน่ ลกุ ปลกุ ผวั ยิม้ หวั พลำง แสนสนิทพิศวำสจนสวำ่ ง ลำ้ งหนำ้ แลว้ พลนั แกฝ้ ันไป จงึ ทำนำยฝันไปมิไดช้ ำ้ วำ่ เจำ้ ฝันนั้นหนำจะมีครรภ ์ ไดแ้ หวนประดบั ลกู จะเป็ นหญิง รปู รำ่ งงำมจรงิ ตละแกลง้ สรร เป็ นตอนที่นำงศรีประจนั ฝัน

ดำ้ นศยั ศำสตร ์ เวดมนต ์ ตวั อยำ่ งเชน่ เอาเบยี ้ บนลนลานเหน็บฝาเกลอื่ น บ้างก็เสกมงคลปรายข้าวสาร ขม่ ท้องร้องเตือนลกู ขวางตวั นางเทพทองร้ องครางพลางกลอกหวั บ้างเร่งหมอตาแยอย่าแชเชือน จกิ หวั แล้วเป่ ากระหมอ่ มลง บ้างก็เข้าหนนุ หลงั นงั่ เคียงข้าง ขนุ ศรีวิชยั นนั ้ ตวั สน่ั รัว ดำ้ นประเพณี ควำมเชอื่ พิธีเรียกขวญั ซงึ่ เป็ นควำมเชอื่ ของ ชำวอสี ำนและคนภำคเหนือในปัจจบุ นั ยกตวั อยำ่ งเชน่ เวียนแวน่ ไปมาโหเ่ อาชยั ฯ ยกบายศรีแล้วโห่ขนึ ้ สามลา เชญิ ขวญั พลายแก้วอยา่ ไปไหน ชมช้างม้าข้าไททงั ้ เงินทอง ศรีศรีวนั นีฤ้ กษ์ดีแล้ว อยา่ เที่ยวลา่ กะเกณฑ์ตระเวนท่อง ขวญั มาอยสู่ กู่ ายให้สบายใจ ขวญั เอ๋ยเจ้ามาเถิดพอ่ มา

ดำ้ นประเพณี กำรแสดงควำมเคำรพตอ่ พระมหำกษตั ริย ์ ยกตวั อยำ่ งเชน่ พรอ้ มขนัดนวลอนงคส์ ่งศรี ทกุ หนำ้ ที่พรอ้ มพรกั พนักงำน เสด็จในพระทีน่ ่ังบลั ลงั กร์ ตั น์ บำเรอรำชหฤทยั เกษมสำนต ์ นอ้ มเศยี รหมอบเฝ้ ำเจำ้ ธำนี หมอบกรำนคลำนเฝ้ ำเป็ นเหล่ำไป แตล่ ะหนำ้ หนำ้ นวลควรสวำดิ ดงั ดำวลอ้ มแขไขในคคั นำนต ์

สรุปใจควำมสำคญั กำเนิดขนุ ชำ้ งขนุ แผนนี้ สว่ นมำกเป็ นกำรบอกที่มำที่ ไปของเรือ่ ง วำ่ ใครมำจำกไหน เป็ นลกู เตำ้ ใคร และ เริม่ จำกกำร ที่พ่อแม่ฝัน มีรำงสงั หอน ตำ่ งพำกนั ทำนำยเป็ นควำมเชอื่ ในสมยั น้ัน และกำรใชช้ วี ิตประจำวนั เชน่ กำรเคีย้ วหมำกเคีย้ วพลู กำรเลีย้ งดลู กู กำรเชอื่ ในศิริมงคลในกำรตงั้ ชอื่ ลกู เรื่องศยั ศำสตร ์ ประเพณี

บรรรณำนุ กรม เอกสำรจำกอำจำรยน์ ุย้ https://sites.google.com/site/jurin3010/txn-thi-001