พัฒนาอาชีพให้มีอยู่มีกิน อช11003

1 หนังสอื เรยี นสาระการประกอบอาชพี รายวชิ า พัฒนาอาชพี ใหมอี ยูมกี ิน (อช11003) ระดับประถมศึกษา หลักสตู รการศกึ ษานอกระบบระดบั การศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551 สาํ นกั งานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร หามจาํ หนาย หนังสือเรยี นเลมนี้จัดพิมพดวยเงินงบประมาณแผน ดินเพ่ือการศกึ ษาตลอดชวี ิตสําหรบั ประชาชน ลิขสิทธิ์เปนของ สํานักงาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวชิ าการลาํ ดบั ท่ี 28/2554

2 หนงั สอื เรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า พัฒนาอาชีพใหม ีอยูมีกนิ (อช11003) ระดบั ประถมศกึ ษา ลขิ สทิ ธิ์เปน ของ สาํ นักงาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวิชาการลาํ ดบั ท่ี 28/2554

3 คาํ นาํ สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ไดดําเนินการจัดทํา หนังสือเรียน ชุดใหมนีข้ ึ้น เพื่อสําหรับใชในการเรียนการสอนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551 ที่มีวัตถุประสงคในการพัฒนาผูเรียนใหมีคุณธรรม จริยธรรม มีสติปญญาและศักยภาพในการประกอบอาชีพ การศึกษาตอ และสามารถดํารงชีวิตอยูใน ครอบครัว ชุมชน สังคมไดอยางมีความสุข โดยผูเรียนสามารถนําหนังสือเรียนไปใช ดวยวิธีการศึกษา คนควาดวยตนเอง ปฏิบัติกิจกรรมรวมท้ังแบบฝกหัดเพื่อทดสอบความรูความเขาใจในสาระเน้ือหา โดยเมื่อศึกษาแลวยังไมเขาใจ สามารถกลับไปศึกษาใหมได ผูเ รยี นอาจจะสามารถเพ่ิมพูนความรูหลังจาก ศึกษาหนังสือเรียนน้ี โดยนําความรูไปแลกเปลี่ยนกับเพ่ือนในชั้นเรียน ศึกษาจากภูมิปญญาทองถ่ิน จากแหลง เรยี นรูแ ละจากส่อื อน่ื ๆ ในการดําเนินการจัดทําหนังสือเรียนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษา ขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551 ไดรับความรวมมือที่ดีจากผูท รงคุณวุฒิและผูเ กี่ยวของหลายทานที่คนควา และเรียบเรียงเนื้อหาสาระจากสื่อตางๆ เพ่ือใหไดส่ือที่สอดคลองกับหลักสูตร และเปนประโยชน ตอผูเ รียนทีอ่ ยูนอกระบบอยางแทจริง สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ขอขอบคุณคณะท่ีปรึกษา คณะผูเรียบเรียง ตลอดจนคณะผูจัดทําทุกทานท่ีไดใหความรวมมือดวยดี ไว ณ โอกาสน้ี สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย หวังวาหนังสือเรียน ชุดนีจ้ ะเปนประโยชนในการจัดการเรียนการสอนตามสมควร หากมีขอเสนอแนะประการใด สํานักงาน สงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ขอนอมรับไวดวยความขอบคุณยิ่ง สํานกั งาน กศน.

สารบญั 4 คาํ นํา หนา สารบัญ คาํ แนะนาํ การใชห นังสือเรียน 8 โครงสรา งรายวิชาพฒั นาอาชพี ใหม ีอยูมกี ิน อช11003 ระดบั ประถมศึกษา 9 บทท่ี 1 ศักยภาพธุรกจิ 11 13 เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพใหมอี ยมู ีกนิ 15 เรื่องท่ี 2 ความจําเปนและคุณคาของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ 17 เรื่องท่ี 3 การวิเคราะหตําแหนงธุรกิจ 18 เร่ืองที่ 4 การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลา 20 บทท่ี 2 การจดั ทาํ แผนพัฒนาการตลาด 22 เรื่องท่ี 1 การกาํ หนดทศิ ทางการตลาด 23 เร่ืองที่ 2 การกําหนดเปาหมายการตลาด 24 เร่ืองท่ี 3 การกําหนดกลยุทธสูเปาหมาย 26 เร่ืองที่ 4 การวิเคราะหกลยุทธ 27 เรื่องท่ี 5 กิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาด 30 บทท่ี 3 การจดั ทําแผนพัฒนาการผลติ หรอื การบริการ 32 เรื่องท่ี 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลติ หรือการบรกิ าร 35 เร่ืองที่ 2 การวิเคราะหท ุนปจจยั การผลิตหรือการบริการ 37 เร่ืองที่ 3 การกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบรกิ าร 39 เร่ืองที่ 4 การกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร 40 เรื่องท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร 42 บทท่ี 4 การพฒั นาธรุ กิจเชงิ รุก 43 เร่ืองท่ี 1 ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก 45 เร่ืองที่ 2 การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค เร่ืองท่ี 3 การสรา งรูปลกั ษณค ณุ ภาพสินคา ใหม เรื่องท่ี 4 การพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคง

บทท่ี 5 โครงการพฒั นาอาชพี ใหม อี ยูมกี ิน 5 เร่ืองท่ี 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผน เรื่องที่ 2 การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพใหมีอยมู ีกนิ 49 เรื่องที่ 3 การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการ 50 เรื่องท่ี 4 การปรับปรุงแกไขโครงการพัฒนาอาชีพ 52 56 57

6 คําแนะนาํ การใชหนังสอื เรยี น หนังสือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาพัฒนาอาชีพใหมีอยมู ีกนิ ระดบั ประถมศึกษาเปน หนงั สอื เรยี นที่จดั ทาํ ขึ้น สําหรับนักศึกษานอกระบบ ในการศึกษาหนังสือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาพัฒนาอาชีพใหมีอยูม ีกิน ผูเ รียนควร ปฏบิ ตั ดิ ังน้ี 1. ศึกษาโครงสรางรายวิชาใหเขาใจในหัวขอและสาระสาํ คญั ผลการเรยี นรทู ค่ี าดหวัง ขอบขาย เนือ้ หาของรายวิชาน้นั ๆ โดยละเอยี ด 2. ศึกษารายละเอียดเนื้อหาของแตละบทอยางละเอียด และทํากิจกรรมตามที่กําหนด ถาผูเรียน ยังไมเขาใจควรกลับไปศกึ ษาและทาํ ความเขาใจในเนือ้ หาน้ันใหมใหเ ขาใจ กอ นที่จะศึกษาเรอ่ื งตอ ๆ ไป 3. หนังสือเรียนเลมนีเ้ นนการจัดการเรียนรูใ นลักษณะกระบวนการสวนใหญ สามารถนําไป ประยุกตใชก บั ทุกอาชีพ 4. หนงั สอื เลม นี้มี 5 บท คือ บทที่ 1 ศักยภาพธรุ กิจ บทที่ 2 การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด บทที่ 3 การจัดทาํ แผนพัฒนาการผลิตหรอื บริการ บทที่ 4 การพัฒนาธุรกจิ เชงิ รกุ บทที่ 5 โครงการพฒั นาอาชพี ใหมีอยมู กี นิ

7 โครงสรางรายวชิ าพฒั นาอาชพี ใหม อี ยูมีกิน ระดบั ประถมศกึ ษา (อช11003) สาระสําคัญ การพฒั นาอาชีพใหม ีอยูม ีกินจําเปนตองมีการพัฒนาอยางตอเนือ่ ง เพือ่ ใหสามารถเขาสูต ลาดที่มี การแขงขันได โดยมีการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด การทําแผนพัฒนาการ ผลิตหรอื การบริการ การพัฒนาธุรกิจเชิงรุก และสามารถนําความรูดังกลาวมาจัดทําโครงการพัฒนาอาชีพ ใหม อี ยมู ีกิน ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. อธิบายความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพใหมีสินคา หรืองานบริการ สรางรายไดพอเพียงตอการดํารงชีวิต 2. วิเคราะหศ ักยภาพธุรกจิ การตลาด การผลติ หรอื บรกิ ารแผนธุรกิจเพ่อื สรา งธุรกิจใหมีอยูมีกิน 3. ยอมรบั และเหน็ คุณคา ในการพัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน 4. ปฏบิ ัตกิ ารทาํ แผนและโครงการพฒั นาอาชพี ใหมีอยูมกี นิ ขอบขา ยเนื้อหา บทที่ 1 ศักยภาพธรุ กิจ บทที่ 2 การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด บทที่ 3 การจัดทาํ แผนพัฒนาการผลติ หรือการบรกิ าร บทที่ 4 การพัฒนาธรุ กิจเชงิ รกุ บทที่ 5 โครงการพัฒนาอาชีพใหมีอยมู กี ิน

8 บทท่ี 1 ศักยภาพธรุ กิจ สาระสําคัญ ศักยภาพธุรกิจมีความสําคัญและความจําเปนตอการพัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน ตวั ชวี้ ัด 1. อธิบายเกย่ี วกบั ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนของการพฒั นาอาชีเพอ่ื มอี ยูมกี นิ 2. อธิบายความจําเปนและคุณคาของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ 3. วเิ คราะหต ําแหนงธุรกจิ 4. วิเคราะหศ กั ยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลา ขอบขา ยเน้ือหา เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพใหมอี ยมู ีกิน เรือ่ งที่ 2 ความจําเปนและคุณคาการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ เรือ่ งท่ี 3 การวเิ คราะหต าํ แหนง ธรุ กิจ เรื่องที่ 4 การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลา

9 เรือ่ งที่ 1 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปน ในการพัฒนาอาชีพ ศกั ยภาพของธุรกิจ หมายถึง ธุรกิจที่บุคคลที่มีความสามารถพัฒนาสินคานั้น ๆ ใหสามารถอยู ในตลาดได การพัฒนา หมายถึง การเปลี่ยนแปลงอยางมีกระบวนการโดยมีจุดมุงหมาย การพัฒนาอาชพี หมายถึง การประกอบอาชีพทีม่ กี ารพัฒนาสินคา หรือผลติ ภณั ฑใ หตรงกับ ความตองการของลูกคาอยูตลอดเวลา โดยมีสวนครองตลาดไดตามความตองการของผูผลิต แสดงถึง ความมนั่ คงในอาชีพ ซึ่งตองข้นึ อยกู ับศกั ยภาพของผผู ลติ ดังนั้น การพัฒนาศกั ยภาพเปนความจําเปนและสําคัญมากในการพัฒนาอาชีพ หรือพัฒนาธุรกิจ โดยการนําเอาความสามารถออกมาใชใหเกิดประโยชน เพื่อการประสบผลสําเร็จอยางงดงาม การวิเคราะห หมายถึง การแยกแยะสิง่ ทีจ่ ะพิจารณาออกเปนสวนยอย ที่มีความสัมพันธกัน รวมถึงสืบคนหาความสัมพนั ธนนั้ ตัวอยาง การวิเคราะหศักยภาพทางธุรกิจของนางสาวมาลี ชอประดิษฐ อาชีพประกอบการคา รับจางทําบายศรี ขันหมาก ใบตอง จัดดอกไมสดและรอยมาลัย โดยเปดแผงรานคามุมตลาดสดประจํา อาํ เภอ 1. มาลี มีใจรกั ในงานประดษิ ฐ มีจติ ใจพรอ มบรกิ าร บริการตรงเวลา 2. มาลี มีฝม ือในการจดั เย็บ ดอกไม ใบตอง ไดประณีตสวยงาม ออกแบบไดดี 3. ทําเล ยานการคาของรานมาลีเหมาะสม 4. มาลี มมี นษุ ยส มั พนั ธด ี ยมิ้ แยมแจม ใส 5. มาลี มีความซื่อสัตยตอการคา ไมเอาเปรียบลูกคา เลือกวัสดุเหมาะสมกับราคา 6. มาลี มีเงินทนุ สํารองหมุนเวียนพอเพียงในการประกอบกจิ การในระดบั พออยพู อกิน

10 ใบงานท่ี 1 อภิปรายความสําคญั และความจําเปน ในการพฒั นาอาชีพ ประเดน็ การเรยี นรู ใหผเู รียนรวมกลุมจํานวน 3 – 5 คน รว มกันอภิปรายถึงความสําคัญและความจําเปน ในการพัฒนาอาชีพ แลวสรุปเปนความรูลงในแบบบันทึก ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ใบงานท่ี 2 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพ คําสัง่ ใหผูเรยี นพัฒนาอาชีพของตนเองหรืออาชีพที่มีความสนใจดานตางๆ ดังนี้ 1. ทาํ เลทีต่ ั้ง........................................................................................................................................ 2. ความตรงตอเวลาในการบริการ...................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 3. ความซอ่ื สตั ยต อ ลูกคา การเลอื กใชว ัสดุท่เี หมาะสมกับราคา.......................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 4. การพัฒนารูปแบบสินคา................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 5. การใชเงนิ ทุน................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6. การพัฒนาการตลาด....................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 7. การพัฒนากระบวนการผลิต/หรอื การบรกิ าร................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

11 เร่อื งท่ี 2 ความจําเปน และคณุ คา การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กิจ ความจาํ เปนของการวเิ คราะหศักยภาพธุรกจิ มีดงั น้ี 1. เพ่ือจะไดเหน็ ทศิ ทางเชงิ กลยุทธข องธุรกิจ 2. เพือ่ สื่อทิศทางของธุรกิจใหบุคคล หรือองคกรจัดสรรเงินทุน เพือ่ การกูยืมหรือรวมลงทุน และสรางความมั่นใจในการคา 3. เพื่อศึกษาความเปนไปไดของโครงการพัฒนาธุรกิจตนเอง คณุ คา ของการวเิ คราะหศ ักยภาพธุรกิจ 1. ผปู ระกอบการรจู กั ตัวเอง ปจจบุ นั และอนาคตอาชพี ของตนเอง 2. อาชีพของตนเองมีทิศทางเชนไร โดยอาศัยการกําหนดวิสัยทัศน พันธกิจ และเปาหมายดาน อาชีพของตน 3. การวางกลยุทธแตละระดับสําหรับผูประกอบการ สถานประกอบการ และเครือขาย ผรู วมงาน แบง แยกหนาทีช่ ดั เจน 4. การวิเคราะหศักยภาพทําใหรูจ ักปจจัยภายนอก ปจจัยภายในทีเ่ กีย่ วของกับการประกอบ อาชพี ตนเอง เชน 1. สินคา หรือบริการของตนเองคืออะไร ตอบสนองลูกคาระดับไหน 2. สวนแบงการตลาด สินคาของคุณเทยี บไดก เ่ี ปอรเ ซน็ ต 3. คุณคาของสินคาอาชีพของคุณใหประโยชนดานใดมากแคไหน

12 ใบงานท่ี 3 ความจําเปน และคณุ คาการวเิ คราะหศกั ยภาพธุรกิจ คาํ สง่ั ใหผ ูเ รียนบอกความจําเปน และคุณคาของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ ท่ีผูเรยี นประกอบอยใู นปจจบุ ันหรอื อาชีพสนใจ ตามหวั ขอยอ ยตอ ไปน้ี 1. อาชีพของทานมีความสําคัญตอทองถิ่นคือ………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. 2. มีทิศทางความกาวหนาอาชีพของตนเองในทองถิ่น………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. 3. สินคาของทานมีสวนแบงการตลาดในทองถิ่นเทาใด ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. 4. จากการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจอาชีพของทาน ทานคิดวามีประโยชนตอการพัฒนาอาชีพของ ทานมากนอยแคไหน อยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

13 เร่ืองที่ 3 การวิเคราะหต าํ แหนงธุรกจิ ตําแหนงธุรกจิ หมายถึงระยะเวลาในชวงการประกอบอาชีพหรือธุรกิจของผูป ระกอบการแตละ ระดับขั้นตอนของการดําเนินกิจการโดยทั่วไปจะแบงเปนระยะดังนี้ 1. ระยะเร่ิมตน 2. ระยะสรางตัว 3. ระยะทรงตัว 4. ระยะตกต่าํ หรอื สูงข้นึ ผูประกอบการตองมีความรูสามารถวิเคราะหตําแหนงธุรกิจในอาชีพของตนเองไดวาอยูในระยะ ใด ตองขยายตัวอีกมากนอยแคไหน และคูแขงขันเกิดขึ้นมากหรือยัง โดยอาศัยขอมูลการวิเคราะห ศักยภาพทางธุรกิจของตนเอง ซึ่งไดอธบิ ายเปนกราฟวิเคราะหต ําแหนง วงจรธุรกจิ ไดด งั น้ี มลู คา ธรุ กจิ 4.1 ธุรกจิ กา วหนา จะมีผูคนเขา มา เรียนรูทําตาม ทําใหเ กดิ วิกฤตสว น แบง ทางการตลาด 1. ระยะเรมิ่ ตน 2. ระยะสรางตวั 3.ระยะทรงตัว 4.2 ถา ไมม กี ารพัฒนาธรุ กจิ จะเปน ขาลง จาํ เปน ตอ งขยายขอบขา ย จงึ มคี วาม ตองการใชนวัตกรรมเทคโนยเี ขามาใชงาน เวลา 4. ระยะสูงข้นึ หรอื ตกตาํ่ 1.เปน ระยะท่ี 2- 3 ธุรกิจอยใู นชว งพัฒนา อาชีพหรือธรุ กจิ อยู ขยายตวั หรือยังทรงตวั จะมคี น ในระยะฟก ตวั ของ จบั ตามองและพรอ มทาํ ตาม การเขา สอู าชพี (เริ่มมีคูแขงขนั ) กราฟวิเคราะหตําแหนงวงจรธรุ กจิ

14 ใบงานที่ 4 การวเิ คราะหต ําแหนงธุรกิจ คําส่ัง ใหผูเรียนตอบคําถามตอไปนี้ ตามความเขาใจของตนเอง ในปจจุบัน การประกอบอาชีพของทานอยูในระยะใด มีสภาพเปนอยางไร แกปญหาอยางไร ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

15 เรื่องท่ี 4 การวิเคราะหศักยภาพธรุ กจิ บนเสนทางของเวลา เสน ทางเวลา หมายถึง วฏั จักรของการประกอบอาชีพธุรกิจสินคาหรือบริการในชวงระยะเวลา หนง่ึ ของการดาํ เนนิ กจิ การ การวิเคราะหศกั ยภาพธรุ กิจบนเสน ทางของเวลา คือ การแยกแยะกระบวนการทางธุรกิจตาม เสนทางของเวลา เพื่อวิเคราะหหาศักยภาพธุรกิจของตนเองในแตละชวงของการผลิตสินคาใหมองเห็น ความกาวหนา ความสาํ เร็จในแตละภารกจิ ดวยการกาํ หนดกจิ กรรมพรอมกาํ กบั เวลาท่ตี อ งใชจรงิ เขยี น เนนถึงการไหลของงาน ไวเฝาระวังการดําเนินงาน การจัดทําผังการไหลของงานในแตละภารกิจ โดย กาํ หนดกจิ กรรมออกมาจดั ลาํ ดบั ขั้นตอนกอ นหลัง ตวั อยา ง ผังการไหลของอาชีพปลกู ผักในพนื้ ที่ 5 ไร วางแผน จดั เตรียม เตรียมดิน ปลูกผกั ดแู ลรักษา เก็บผัก สง การปลูกผัก ปจ จัยการ ปลูกผกั ตลาด ปลกู ผกั 27 พ.ค. 54 11-14 ม.ิ ย. 54 15-19 มิ.ย. 54 20 ม.ิ ย. - 22-26 ส.ค. 54 22-26 ส.ค.54 6-10 มิ.ย. 54 20 ส.ค. 54 ในกระบวนการปลูกผกั จะมีผงั การไหลดังตวั อยา ง ซึ่งเปนขั้นตอน มีการดําเนินงานตามลําดับ กอนหลัง เชน ตอ งมีการวางแผนกอนท่ีจะดําเนินการปลูกผกั และในแตล ะข้นั ตอนตามเสน ทางของ เวลาในการปลกู ผัก เจาของธรุ กจิ ตองวิเคราะหศ ักยภาพธุรกิจได เชน - การวางแผนการปลูกผัก ผูประกอบการจะสามารถวางแผนการใชทุนไดอยางเหมาะสม เชน มีการลดตนทุนได สามารถใชทุนอื่นมาทดแทนได - การปลูกผกั ผปู ระกอบการจดั การปลูกไดรวดเร็ว ตรงตามแผนทก่ี ําหนดไว มกี ารคดิ คนเครื่อง ทนุ แรงในการปลูกผกั .

16 ใบงานท่ี 5 การวเิ คราะหศกั ยภาพธุรกิจบนเสน ทางของเวลา คําสั่ง ใหผูเรียนจัดทาํ ผงั การไหลในอาชีพที่ประกอบการอยูหรอื อาชีพทสี่ นใจ แลว วเิ คราะหแ ต ละขั้นตอนของการประกอบอาชีพวาจะทําอยางไรใหธุรกิจมีศักยภาพ 1. ผังการไหลของอาชีพ 2. การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลา ท่ี ข้นั ตอนการปลูกผกั ผลการวิเคราะหศ กั ยภาพ

17 บทท่ี 2 การจัดทําแผนพฒั นาการตลาด สาระสําคัญ การจัดทําแผนพัฒนาการตลาดเพื่อใหสามารถแขงขันได โดยการกําหนดเปาหมายและกลยุทธ ตางๆ เพื่อใหบรรลุเปาหมายทางการตลาดที่กําหนดไว ตวั ชีว้ ัด 1. กําหนดทิศทางการตลาด 2. กาํ หนดเปาหมายการตลาด 3. กาํ หนดกลยุทธสูเปาหมาย 4. วเิ คราะหก ลยุทธ 5. กาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด ขอบขายเนือ้ หา เรอ่ื งท่ี 1 การกาํ หนดทิศทางการตลาด เรื่องท่ี 2 การกําหนดเปาหมายการตลาด เรอื่ งท่ี 3 การกําหนดกลยุทธสูเปาหมาย เร่อื งที่ 4 การวิเคราะหกลยุทธ เร่ืองที่ 5 กจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด

18 เรอ่ื งท่ี 1 การกําหนดทิศทางการตลาด การกําหนดทิศทางการตลาดประกอบดวยองคประกอบที่สําคัญ 3 สว น คือ 1. ผูผลิต เนื่องจากปจจุบันมีการแขงขันในตลาดการคาสูงมากไมวาจะเปนสินคาในรูปลักษณ ใด ประโยชนใชสอยอยางไรก็ตาม ราคาสินคา กําลังซื้อของผูบ ริโภค ก็เปนตัวปจจัยในการกําหนด ทิศทางการตลาดนอกเหนือจากการใชวิธีการสงเสริมการตลาด เชน การลดราคา การแถม การแจก การ แลก ผูผลิตจาํ เปน ตอ งศกึ ษาพฒั นาสนิ คา ใหไดต รงกบั ความตองการของผูบ รโิ ภค 2. สินคาหรือการบริการ ตัวสินคาหรือรูปแบบการใหบริการแกลูกคา มีความจําเปนอยางยิง่ ที่ จะตองมีการพัฒนาตลอดเวลา เพื่อใหทันสมัยทันตอความตองการของลูกคา 3. ผูบ รโิ ภคหรือผูรับบรกิ าร สินคา จะครองอยใู นตลาดไดน านเทาใดขึ้นอยูก ับคุณภาพของสินคา สามารถผลิตไดโดนใจผูบ ริโภคไดเพียงใด จํานวนสินคาเพิ่มขึ้นหรือลดลง สามารถพิจารณาไดจาก จํานวนความตองการของผูบ ริโภค หรือจํานวนยอดการสัง่ สินคา ถายอดการสัง่ สินคาลดลงก็แสดงให เห็นวา แนวโนมความนิยมของผูบริโภคลดลง ซึง่ สาเหตุมาจากมีผูแขงขันมากขึ้น ทําใหสวนแบง การตลาดของเรามีแนวโนมลดลง

19 ดังน้ัน ผูผ ลิตก็จะตองพิจารณาวาในปจจุบันความตองการสินคาชนิดนั้นๆ เปลีย่ นแปลงไป ในทางใด เชน 1. รูปลักษณสนิ คา ลาสมยั ไมเ ปนที่ถูกใจของลกู คา 2. ผลิตภัณฑใชประโยชนไดนอย เชน แชมพูสระผมของยีห่ ออืน่ ใชไดทัง้ สระผมและนวดผม ซงึ่ ดีกวา ของเราใชส ระผมไดอยา งเดียว 3. สินคา ชนดิ อืน่ ๆ ประหยัดเวลาไดดกี วา เชน การตมนํา้ ไฟฟา ยห่ี อ A ใชเ วลานอ ยกวา ยห่ี อ B 4. สินคาอื่นๆ สามารถใชไดสะดวกกวา เพราะสินคาของเขาวางขายตามรานสะดวกซือ้ ที่มีอยู ท่วั ไป 5. กลุมผูซื้อสนิ คา ของเราแคบไปไหม ควรจะขยายไปยังกลุมอื่น ๆ ไดอ กี ไดห รอื ไม ในเรือ่ งนี้ผูเ รียนจะตองสรุปใหไดวาสินคาของเรามียอดขายคงเดิมลดลงหรือเพิม่ ขึน้ แลวศึกษา วิเคราะหความตองการของลูกคา เชน เกษตรกรมีอาชีพปลูกผักขายในหมูบ าน แตความนิยมของลูกคา เปลย่ี นไป เชน ตองการดูแลสุขภาพใหปลอดภัยจากสารเคมี นอกจากนี้จะตองพิจารณาถึงประเด็นอืน่ อีก เชน 1. ตลาดตองการซื้อผักที่ปลอดสารเคมี 2. กลุม ลูกคา ตอ งการซอื้ ผักปลอดสารเคมเี พื่อสขุ ภาพ 3. ผซู ือ้ สวนใหญเปน บคุ คลที่มฐี านะเนอ่ื งจากผักปลอดสารเคมจี ะมีราคาแพง 4. สถานทซี่ ื้อควรจะอยใู นเมอื งใหญแ ละสามารถกระจายจดุ ขายไดหลายๆ จดุ 5. ซ้อื อยา งไรจงึ จะสามารถซื้อรับประทานไดทุกวัน สรุปไดวาจะปรับลักษณะของสินคาหรือบริการอยางไรตองพิจารณาถึงเหตุผลในการซือ้ ของ ผูบ ริโภค กลุม ลูกคาเปนใครบาง มีกําลังซือ้ มากนอยเพียงใด ผูซ ือ้ สะดวกซือ้ ทีใ่ ดและขั้นตอนการซือ้ ไม ควรยุง ยากแลว นําขอ มลู มาวิเคราะหวาสินคา หรอื งานบริการจะมีสวนแบงของตลาดมากนอยเพียงใดแลว กําหนดเปาหมายการตลาด สวนแบงของตลาดก็คือ สินคาของเราเปนสวนหนง่ึ ของตลาดสินคาชนิดนั้น

20 เรื่องท่ี 2 การกําหนดเปา หมายการตลาด การกําหนดเปาหมายการตลาด หมายถึง ตามทิศทางการผลิตสินคาหรืองานบริการ การ กําหนดเปาหมายที่มีความเปนไปได เชน การเพิ่มสินคาสูตลาดอีก 25 % การกําหนดเปาหมายการตลาด มีองคประกอบที่สําคัญที่จะทําใหบรรลุเปาหมาย การตลาดอยู 3 ประการ คือ 1. กลยทุ ธสูเปา หมาย 2. แผนพฒั นาการตลาด ซึ่งองคประกอบทั้ง 2 ดานนีจ้ ะตองมีความเชื่อมโยงซึง่ กันและกัน เปนไปตามเปาหมาย การตลาด ดงั แผนภูมิขา งลา งน้ี เปา หมายการตลาด กลยุทธส ูเปาหมาย แผนการพฒั นา การตลาด

21 ใบงานที่ 1 การกาํ หนดทิศทางการตลาด คําสัง่ ใหผูเรียนรวมกลุม กัน 5 คน กําหนดทิศทางการตลาดในสินคาของตนเองหรือสินคาทีส่ นใจเพือ่ พัฒนาใหตรงกับความตองการของตลาด 1. ศึกษาความตองการของตลาดเพื่อกําหนดทิศทางในการผลิตสินคาหรือบริการ 1.1 สินคา หรอื บรกิ าร คือ............................................................................................... 1.2 ลูกคา ซ้อื ไปทําอะไร................................................................................................. 1.3 กลมุ ลูกคาเปน ใคร................................................................................................... 1.4 ลุกคา จะซอื้ อยางไร.................................................................................................. 1.5 ลกู คา ใชส ินคาเมอ่ื ไร................................................................................................ 1.6 ซ้ือสินคา ไดท ีใ่ ด...................................................................................................... 2. เมื่อศึกษาทิศทางการตลาดแลวใหกําหนดเปาหมายการตลาดในการผลิตสินคา แบบบันทึก สมาชิกกลมุ 1........................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................ 4........................................................................................................................................ 5........................................................................................................................................ ทิศทางการตลาด.......................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... เปาหมายการตลาด....................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

22 เรอ่ื งท่ี 3 การกําหนดกลยุทธสเู ปาหมาย การกําหนดกลยทุ ธ กลยุทธ เปนการหาวิธีการที่จะทําใหจํานวนลูกคาทีม่ ีอยูก อนแลวเพิ่มจํานวนซือ้ ใหมากกวาเดิม โดยการวิเคราะหป จจยั ตา งๆ ท่เี ก่ียวของกับการขายสนิ คา ใหก ลมุ ลกู คาเปา หมายท่ีมศี ักยภาพในการซ้ือมา ใชเ ปน บรรทดั ฐานในการกาํ หนดวธิ กี ารเพ่ิมปริมาณลูกคาหรือเพิม่ ยอดขาย ดังนัน้ การวางแผนกลยุทธจะ มีประโยชนต อการพัฒนาตลาด ดังน้ี คอื 1. เปนการขยายปริมาณลูกคาไดอยางชัดเจน 2. นาํ ไปจดั ทาํ แผนใหเ หมาะสมกับเวลาและเปนการจัดลําดับงานที่ปฏิบัติได 3. สามารถทําใหบรรลุผลการขายตามเปาหมายที่ไดกําหนดไว กลยุทธจะตองเกีย่ วของกับสินคาหรืองานบริการชนิดนัน้ วามี “จุดขาย” หรือ “จุดครองใจ” ผูบ ริโภคอยางไรบาง โดยปกติแลวผลิตภัณฑแตละอยางมักจะมีจุดขายหรือจุดเดนแตกตางกัน ผูผลิตจึง ควรเลือกจุดครองใจหรือจุดเดนที่สุดของสินคาที่ควรยกขึน้ มาใชสงเสริมการขาย เปนจุดที่ใชย้าํ ในการ ขายสนิ คา จากการโฆษณาหรอื การประชาสัมพนั ธอื่นๆ เพ่ือใหส ินคาน้ันอยูใ นใจของผบู รโิ ภคตลอดกาล การกําหนดกลยุทธ ควรคาํ นงึ ถงึ สิง่ ตางๆ ดังนี้ 1. ลงทุนต่ําที่สุด มีความเปนไปไดทางการเงิน 2. ทําในสงิ่ ท่ีทาํ ไดด ี ซงึ่ มคี วามเปนไปไดในการผลิต 3. ทาํ จาํ นวนนอ ยแลว คอ ยเพ่มิ ไปสูจํานวนมาก 4. เพ่ิมธรุ กิจท่มี ีความเปน ไปไดในระยะยาว การกําหนดกลยุทธจะตองสอดคลองกับเปาหมายการตลาด เชน พัฒนาสินคาอีก 25% โดย วิเคราะหเปาหมายการตลาดกลยุทธการตลาดได เชน 1. ปลูกผักปลอดสารเคมี 2. ประชาสัมพันธใหผ บู รโิ ภครูจกั สนิ คา หรือบรกิ ารดว ยวธิ กี ารท่ีหลากหลาย 3. เพ่ิมจดุ ขายใหม ากกวา เดมิ อกี 20 จุด โดยเฉพาะในเมอื งที่ผูบรโิ ภคมีกาํ ลงั ซือ้ 4. ในการผลิตผักปลอดสารเคมีควรมกี ารรวมกลุมกนั ผลติ เพือ่ ใหมผี ักขายไดอยา งตอเนอ่ื ง และมีชนิดของผักหลากหลาย

23 เร่อื งที่ 4 การวิเคราะหกลยุทธ การวเิ คราะหก ลยุทธเ ปน กระบวนการคิดวเิ คราะหอ ยา งเปนระบบ เพ่อื ยกระดับความรูใหส ูงขึ้น ใหสอดคลองกับสภาพการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจ สังคม ที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว การวเิ คราะหก ลยทุ ธม กี รอบแนวคดิ ดงั น้ี ภารกจิ กิจกรรม เทคนคิ สารสนเทศ ข้ันตอน วิธีการ ความรูที่ ของระบบ จําเปน การทํางาน ใบงานท่ี 2 การกาํ หนดกลยุทธสูเปาหมาย คําส่ัง ใหผูเ รยี นรวมกลุมกันกําหนดกลยทุ ธ แลว วิเคราะหกลยทุ ธใหสอดคลองกบั เปา หมาย การตลาดทไ่ี ดก าํ หนดไว 1. กลยุทธการตลาดมีอะไรบาง ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 2. มีกระบวนการวิเคราะหกลยุทธอยางไร ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

24 เร่อื งท่ี 5 กจิ กรรมและแผนพัฒนาการตลาด การตลาด เปน กิจกรรมทางการตลาด ท่เี ริม่ ต้ังแตก ารวางแผนไปสูก ารตลาด ทีม่ ลี ักษณะท่ี เหมาะสมและสอดคลองกับความตองการของลูกคา ซึ่งองคประกอบของตลาดประกอบดวย ผลิตภัณฑ ราคา และการจําหนาย การพัฒนาการตลาด เปนกระบวนการพัฒนาตลาดของสินคาหรือบริการใหยอดขายคงอยูห รือ มากข้ึนกวา เดิม การกําหนดกลยุทธที่มีความเปนไปไดในแตละกลยุทธจะตองกําหนดกิจกรรมและจัดทํา แผนพฒั นาการตลาด เชน กลยุทธ ดานการประชาสัมพันธใหผูบริโภครูจ ักสินคาหรือบริการดวยวิธีการที่หลากหลาย จะตอ งกาํ หนดวามีกิจกรรมอะไรบาง เชน การประชาสัมพันธโ ดยใชวธิ กี ารหลากหลาย เชน การโฆษณา ในทวี ี การแจกตัวอยางสินคาใหลูกคากลุม เปาหมายทดลองใช การทําแผนปลิวแจก สามารถนํากิจกรรม เหลานี้มาวางแผนการตลาดเพื่อใหผูผลิตสามารถควบคุมกระบวนการการพัฒนาการตลาดได ใบงานท่ี 3 กจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาด คําสั่ง ใหผูเ รียนรวมกลุมกันกําหนดกิจกรรมและวางแผนการตลาดตามกลยุทธที่กําหนด แลวบันทึกลง ในแบบบันทึก กลยทุ ธท ี่ 1 ประกอบดวยกิจกรรม 1..................................................................................................................................................... 2..................................................................................................................................................... 3..................................................................................................................................................... กลยทุ ธท ี่ 2 ประกอบดว ย 1..................................................................................................................................................... 2..................................................................................................................................................... 3..................................................................................................................................................... แผนการพัฒนาการตลาด กลยุทธ กจิ กรรม แผนการพัฒนาการตลาดป 2554 ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

25 ใบงานท่ี 4 กจิ กรรมและแผนพัฒนาการตลาด คาํ ส่ัง ใหผ ูเ รียนนาํ แผนการพัฒนาการตลาด ไปใหผรู ูพิจารณาความเปนไปไดของแผนแลวจดบันทึกการ แสดงความคดิ เหน็ ของผูรู และกําหนดแนวทางแกไขทางกลุมเรียนลงในแบบบันทึก สรุปความคิดเหน็ จากผูรู ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... แนวทางการดําเนินงานตามความคิดเห็นของผูรู ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

26 บทที่ 3 การจัดทาํ แผนพฒั นาการผลติ หรอื การบริการ สาระสําคัญ การประกอบการธุรกิจ ไมวาจะเปนธุรกิจทีเ่ นนในการผลิตผลผลิตหรือการบริการ ตางมีปจจัยที่ จะสงผลตอ การดําเนนิ งานใหด าํ รงอยไู ด ไดแก คุณภาพ ทนุ ปจจัย เปาหมาย แผนกิจกรรมและการพัฒนา ระบบการผลติ หรอื การบริการ ตัวชว้ี ดั 1. อธบิ ายการกําหนดคณุ ภาพผลผลิตหรอื การบริการ 2. วิเคราะหทุนปจ จยั การผลติ หรอื การบริการ 3. กําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ 4. กาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ 5. พัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ ขอบขา ยเน้ือหา เรือ่ งที่ 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิตหรอื การบริการ เร่ืองท่ี 2 การวเิ คราะหทนุ ปจ จยั การผลติ หรอื การบรกิ าร เรือ่ งที่ 3 การกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ เร่ืองที่ 4 การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร เรอ่ื งท่ี 5 การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ

27 เรอ่ื งท่ี 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิตหรือการบริการ การดํารงชีวิตของมนุษยทีม่ ีความสุข ตองดําเนินไปใหสอดคลองกับธรรมชาติ มนุษยตองมีงาน ทํา มอี าชีพ มหี นาที่ทต่ี อ งปฏบิ ตั ิ ไมว าจะเปน งานอาชพี ในลักษณะการผลติ หรือการใหบริการ เพื่อใหเกิด การหมุนเวียนทางเศรษฐกิจทั้งในระดับตนเอง ครอบครัว ชุมชน และประเทศชาติ ลักษณะการประกอบอาชีพสามารถแบงได 2 ลักษณะใหญ ๆ ดงั น้ี 1. ลักษณะงานอาชพี ในการผลิต 2. ลักษณะงานอาชีพการใหบริการ 1. ลักษณะงานอาชีพในการผลิต งานอาชีพในการผลิตนัน้ มีอยูท ัง้ ในภาคเกษตรกรรม และ ภาคอุตสาหกรรม เชน ภาคเกษตรกรรม ไดแ ก - เกษตรกรที่ประกอบอาชพี ทํานา ผลผลติ ไดแ ก ขาว - เกษตรกรทีป่ ระกอบอาชีพทําสวนผลไม ผลผลิตไดแก ผลไมประเภทตางๆ ที่ปลูก เชน สวนสม - ชาวประมงทีป่ ระกอบอาชีพจบั สัตวนาํ้ ผลผลติ ไดแ ก สัตวนํ้าทจี่ ับมาได เชน กงุ ปลา ภาคอตุ สาหกรรม ไดแ ก - ผปู ระกอบอาชพี ตัดเยบ็ เส้ือผาสําเรจ็ รูป ผลผลิตไดแ ก เสื้อผาสําเร็จรูป - ผปู ระกอบอาชพี ผลิตโทรศพั ทม อื ถือ ผลผลิตไดแ ก โทรศัพทม ือถอื - ผูประกอบอาชีพผลติ รถยนต ผลผลติ ไดแก รถยนต สรุปไดวา การผลิต หมายถึง การสรางสรรคหรือการแปรสภาพสิง่ หนึง่ สิง่ ใด ใหเปน สนิ คา ออกมาเพอ่ื จาํ หนา ย เรยี กวา “ผลผลติ ” การผลิตทีด่ ี ตองใหตรงกับความตองการของผูใ ชหรือผูซ ื้อใหมากที่สุด โดยการจะได ผลผลติ ทดี่ นี น้ั ผผู ลิตตองมีคุณลักษณะทดี่ ตี อกระบวนการผลติ ดวย ไดแ ก 1. ซือ่ สัตยต อ ผบู ริโภค 2. รกั ษาคณุ ภาพของผลผลติ ใหคงที่และปรับปรงุ ใหด ีข้นึ 3. ไมปลอมปนผลผลิต 4. ลดตน ทนุ การผลิต 5. ยนระยะเวลาในการผลิต 6. มีความรู ความชํานาญในงานอาชีพที่ดําเนินการเปนอยางดี 7. ใชวัสดทุ ม่ี คี ณุ ภาพ 8. สนิ คา ใชง านไดส ะดวก 9. มคี วามคดิ รเิ ร่ิม และมมี นุษยส ัมพนั ธท ดี่ ี

28 2. ลักษณะงานอาชพี การใหบ รกิ าร การบริการ เปนกิจกรรมหรือการกระทําทีผ่ ูใหบริการทําขึน้ เพือ่ สงมอบการบริการใหแก ผรู ับบรกิ าร การบรกิ ารจะเกิดขน้ึ โดยทนั ที เมื่อผรู บั บริการมคี วามตองการรบั บริการ ในการบริการนั้น ผูร ับบริการจะใหความสําคัญกับ “กิจกรรม” หรือ “กระบวนการบริการ” ของ ผูใ หบ รกิ ารมากกวา ส่ิงอื่น และจะรับรูไ ดดวยความรูส ึกทางใจ หรือเรียกวา “ความประทับใจ” โดยความ ประทบั ใจจะเกดิ ข้ึนในขณะทผี่ ูรบั บรกิ ารสัมผัสไดกับการไดรบั บริการน้ัน ๆ คุณภาพของการบริการ จะเกดิ ขนึ้ ขณะทผี่ รู ับบรกิ ารไดสัมผัสหรือรับการบริการ โดยสามารถ กําหนดคุณลักษณะคณุ ภาพการบริการทด่ี ีได 7 ประการ ดงั น้ี 1. การยมิ้ แยม เอาใจใส เหน็ อกเห็นใจตอความลําบากยุงยากของลูกคา 2. การตอบสนองตอความประสงคของลูกคาอยางรวดเร็วทันใจ 3. การแสดงออกถึงความนบั ถอื ใหเกยี รตลิ ูกคา 4. การบริการเปนแบบสมัครใจและเต็มใจทํา 5. การแสดงออกถึงการรักษาภาพลักษณของการใหบ รกิ าร 6. การบริการเปน ไปดว ยกริ ิยาท่ีสภุ าพ และมมี ารยาทดี ออ นนอ มถอ มตน 7. การบริการมีความกระฉับกระเฉง กระตือรือรน การบริการ จึงมีความแตกตางจาก สินคาหรือผลิตภัณฑ อยางมาก โดยเฉพาะในสวนทีเ่ กี่ยวของ กับการบริโภค แตทั้งนี้ในลักษณะงานอาชีพดานการบริโภค จะมีลักษณะงานอาชีพรวมกันทัง้ การผลิต และการบริการ เชน ผูประกอบการอาชีพรานอาหาร ตองมีผลผลิต เชน อาหารประเภทตางๆ ควบคูก ับ การใหบริการเสิฟอาหาร เปนตน

29 ใบงานท่ี 1 การกําหนดคณุ ภาพผลผลิตหรือการบรกิ าร คาํ สง่ั ใหผเู รยี นเขียนบรรยายขอมลู เกยี่ วกบั การกาํ หนดคุณภาพผลผลติ หรือบริการ ในงานอาชีพที่ ผเู รยี น ดาํ เนนิ การเองหรอื อาชีพทสี่ นใจทีผ่ ลิตหรือการบริการนั้นมีการดาํ เนินงานท่ีมี คุณภาพเปน อยางไร 1. ลักษณะงานอาชีพ……………………………………………………………………………... 2. ประเภทของผลผลิตหรือการบริการ…………………………………………………………... 3. ชอ่ื เจาของธรุ กจิ ……………………………………………………………………………….. 4. ทต่ี ั้งของธุรกิจ………………………………………………………………………………… 5. คุณภาพของการผลติ หรอื การบรกิ ารทป่ี รากฏ ไดแ ก ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

30 เร่ืองท่ี 2 การวิเคราะหทนุ ปจ จยั การผลิตหรือการบริการ ทุน หมายถึง ปจจัยการผลิตรวมถึงเงินลงทุนดวย ทุนถือวาเปนปจจัยสําคัญในการประกอบ กิจการธรุ กจิ ใหดําเนนิ งานไปอยางมีประสิทธภิ าพ และมีความเจริญเติบโตทางธุรกิจ ตนทนุ การผลติ หมายถึง ทนุ ในการดําเนินธรุ กจิ แบง ออกเปน 2 ประเภท คอื 1. ทุนคงท่ี คือทุนที่ผูประกอบการธุรกิจจัดหามา เชน ดอกเบี้ยเงินกู ที่ดิน อาคาร เครือ่ งจกั ร เปนตน ทนุ คงที่ สามารถแบงได 2 ลกั ษณะ คอื 1) ทุนคงที่ที่เปนเงินสด เปนจํานวนเงินที่ตองจายเปนคาดอกเบีย้ เงินกู เพื่อ นํามาใช ในการดาํ เนนิ งานธรุ กจิ 2) ทุนคงที่ที่ไมเปนเงินสด ไดแก พื้นที่ อาคารสถานที่ โรงเรือน รวมถึงคาเสื่อม ราคา ของเครื่องจักร 2. ทนุ หมนุ เวยี น คอื ทุนที่ใช ในการดําเนินธุรกิจเปนครัง้ คราว เชน วัตถุดิบในการผลิต หรือการบริการ วัสดุสิ้นเปลือง คาแรงงาน คาขนสง คาไฟฟา คาโทรศัพท เปนตน ทุนหมุนเวียนแบง ออกเปน 2 ลกั ษณะ คอื 1. คาวัสดุ อุปกรณใ นการประกอบอาชีพ ดงั นี้ 1.1) วสั ดุ อปุ กรณในกลมุ การผลิต เชน คาปุย พนั ธพุ ืช พนั ธุสัตว คานาํ้ มัน เปนตน 1.2) วสั ดุ อปุ กรณอ าชพี ในกลุม บรกิ าร เชน คาผงซักฟอก คา นํา้ ยาซกั ผา เปน ตน 2. คาจางแรงงาน เปนคาจางแรงงานในการผลิตหรือบริการ เชน คาแรงงานในการ ไถดิน คาจางลูกจางในรานอาหาร 3. คา เชาทด่ี นิ /สถานท่ี เปนคาเชา ทด่ี ิน/สถานที่ในการประกอบธุรกิจ 4. คาใชจายอืน่ ๆ เปนคาใชจายในกรณีอื่นทีน่ อกเหนือจากรายการ จายตามขอ 1.1 – 1.3 5. คาแรงงานในครัวเรือนสวนใหญ ในการประกอบการธุรกิจจะไมนํามาคิดเปน ตนทุน จึงไมทราบขอมูลการลงทุนที่ชัดเจน โดยการคิดคาแรงในครัวเรือน กําหนดคิดในอัตราคาแรงขั้น ต่ําของทองถิ่นนน้ั ๆ 6. คาเสียโอกาสทีด่ ิน กรณีเจาของธุรกิจมีทีด่ ินเปนของตนเอง การคิดตนทุนใหคิด ตามอัตราคาเชา ท่ีดินในทอ งถนิ่ หรือบริเวณใกลเ คียง ในการดาํ เนนิ ธรุ กจิ การบรหิ ารเงนิ ทุนหรอื ดา นการเงินนั้น เปนสิ่งที่ผูประกอบการธุรกิจ ตองให ความสําคัญเปนอยางมาก เพราะมีผลตอความมัน่ คงของธุรกิจวาจะกาวหนาหรือลมเหลวได ดังนัน้ การ ใชทนุ ตอ งวิเคราะห เชน ความคมุ ทุน ความปลอดภัย ความแข็งแรง ความทนทาน ประโยชนในการใช งาน ความสะดวก ความเหมาะสม

31 ใบงานท่ี 2 การวเิ คราะหทนุ ปจจัยการผลิตหรือการบริการ คาํ สง่ั ใหผเู รยี นรวมกันกําหนดทุนและวิเคราะหทุนในงานอาชีพ ทีผ่ ูเรียนดําเนินการ หรืออาชีพทีส่ นใจ ในการดาํ เนนิ การพัฒนาอาชีพในรอบ 6 เดอื น วามอี ะไรบาง และเหตุผลการใชท ุน ทนุ คงท่ี/ทนุ หมนุ เวียน จาํ นวน เหตุผลในการใชท ุนเพื่อพัฒนาอาชีพ รายการ

32 เร่อื งที่ 3 การกาํ หนดเปา หมายการผลิตหรือการบริการ เปาหมายการผลิตหรือการบริการ เปนเสมือนธงที่ผูป ระกอบการธุรกิจมุง ที่จะไปใหถึง เกิด ผลลัพธตามที่ตองการ ดวยวิธีการตาง ๆ เปาหมายจึงเปนตัวบงชีป้ ริมาณทีจ่ ะตองผลิตหรือบริการใหได ตามระยะเวลาที่กําหนดดวยความพึงพอใจของลูกคา ปจ จยั ที่สง ผลใหการดาํ เนนิ งานธรุ กิจไมวา จะเปนธุรกิจประเภทใด ใหประสบความสําเร็จไดน้ัน ตองประกอบดวยปจ จัยตอไปนี้ 1. การกําหนดกลุมลูกคาเปาหมายใหชัดเจน 2. เสริมสรางสวนประสมทางการตลาด 3. คํานึงถึงสภาวะแวดลอมที่ควบคุมไมได 4. สามารถตอบคําถามตอไปนี้ไดทุกขอ ในสวนของลูกคา ประกอบดวย 1. ใครคอื กลุมลูกคาเปาหมายสาํ หรับผลผลติ ที่ผลิตขึน้ หรือการบรกิ าร 2. ลกู คา เปา หมายดงั กลาวอยู ณ ทใ่ี ด 3. ในปจจุบันลกู คา เหลานีซ้ ือ้ ผลผลติ หรอื การบรกิ ารไดจากทีใ่ ด 4. ลูกคา ซื้อผลผลติ หรอื การบริการบอยแคไหน 5. อะไรคอื ส่งิ จงู ใจทท่ี าํ ใหลูกคา เหลานนั้ ตัดสนิ ใจใชบรกิ าร 6. ลูกคาใชอะไร หรือทําไมลูกคาถึงใชสินคาหรอื บรกิ ารของเรา 7. ลูกคา เหลา น้ันชอบและไมช อบผลผลติ หรอื บรกิ ารอะไรทเี่ รามอี ยูบาง ในสว นของผลผลิตหรือการบริการ ประกอบดว ย 1. ลูกคา ตอ งการผลผลติ หรอื บรกิ ารอะไร 2. ลูกคา อยากจะใหมผี ลผลิตหรือบรกิ ารในเวลาใด 3. เฉพาะการบริการ ควรตั้งชอื่ วา อะไร เพื่อเปน สิ่งดงึ ดดู ใจไดม ากที่สุด นอกจากขอมูลดานลูกคา ดานผลผลิตหรือบริการแลว ในการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการ บริการใหสอดคลองกับความเปนจริงและความเปนไปได ผูป ระกอบการธุรกิจตองคํานึงและพิจารณาถึง องคป ระกอบดานผปู ระกอบการธรุ กจิ ทเ่ี ก่ยี วขอ งตา งๆ ดว ย องคประกอบดานผูประกอบการธุรกจิ ท่ตี อ งพิจารณาประเดน็ สาํ คญั ๆ ดังนี้ 1. แรงงาน ตองใชแรงงานมากนอยเทาไร ปจจุบันมีแรงงานเพียงพอตอการดําเนินงาน เพื่อ ไปสูเปาหมายไดหรือไม ถาไมเพียงพอจะทําอยางไร 2. เงินทุน ตองใชเงินทุนมากนอยเพียงไร ปจจุบันมีเงินทุนเพียงพอตอการดําเนินงาน เพื่อ ไปสูเปาหมายไดหรือไม ถาไมเพียงพอจะทําอยางไร 3. เครือ่ งมือ/อุปกรณ ตองใชเครือ่ งมือ/อุปกรณอะไร จํานวนเทาไร เพียงพอหรือไม ถาไม เพียงพอจะทําอยางไร

33 4. วตั ถดุ ิบ เปนสิ่งสําคัญมากขาดไมได เพราะไมวาจะเปนการดําเนินธุรกิจในดานการผลิต หรือการบริการก็ตองใชวัตถุดิบเปนวัตถุในการดําเนินงานทั้งสิ้นผูผลิตจะ ตองพิจารณาวาจะ จัดหาจดั ซื้อวตั ถดุ บิ จากทใ่ี ด ราคาเทา ไร จะหาไดจ ากแหลง ไหน และโดยวธิ ใี ด 5. สถานที่ หากเปนธรุ กจิ ดา นการผลิต ตอ งกําหนดสถานทีท่ ี่ใกลแหลงวัตถดุ บิ ถาเปนธุรกิจ ดานการบริการ ตองจัดสถานที่ใหมีความเหมาะสม สะอาด และเดนิ ทางสะดวก เปน หลกั

34 ใบงานที่ 3 การกาํ หนดเปา หมายการผลิตหรอื การบริการ คําส่ัง เมื่อผูเรียนผานการเรียนเกีย่ วกับการกําหนดคุณภาพการผลิตหรือการบริการ ใหวิเคราะหทุนที่จะ ใชกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการในอาชีพ ทีผ่ ูเ รียนดําเนินการเอง หรืออาชีพที่สนใจ วามี รายละเอียดและกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการอยางไร 1. ลักษณะงานอาชีพ…………………………………….……………………………………… 2. ประเภทของผลผลติ หรอื การบริการ………………………………………………………… 3. ช่อื เจา ของธุรกิจ………………………………………………………………………… 4. ทีต่ ้ังของธุรกจิ ………………………………………………………………………… 5. เปาหมายการผลิตหรือการบริการ……………………………………………………… 6. เหตุผลในการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ เพราะ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

35 เรื่องท่ี 4 การกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลิตหรอื การบริการ การกําหนดกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ ก็คือข้ันตอนการประกอบธุรกิจเปนสิ่งทีส่ ําคัญยิ่งตอ การประกอบอาชีพ เพราะเปนการกําหนดเปาหมายในสิ่งที่ตองการใหเกิด รายละเอียดที่ตองปฏิบัติ ผาน กระบวนการตัดสินใจอยางมีระบบและขอมูล เพื่อใหเกิดผลการปฏิบัติบรรลุผลตามเปาหมายที่กําหนดไว โดยมขี น้ั ตอนการกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร ดงั น้ี 1. ตรวจสอบตัวเองเพือ่ ใหรูถ ึงสถานภาพในปจจุบันของงานอาชีพ เปนการตรวจสอบขอมูลธุรกิจ ของผูประกอบการธุรกิจเก่ียวกับ แรงงาน เงินทุน เคร่ืองมือ/อุปกรณ วัตถุดิบ และสถานทีว่ า มีสภาพความ พรอมหรอื มีปญ หาอยางไร รวมถึง ผลผลิตหรือบรกิ ารของผปู ระกอบการธรุ กิจวา มอี ะไรบกพรอ งหรือไม 2. สาํ รวจสภาพแวดลอ ม เปนการตรวจสอบขอมูลภายนอกเก่ียวกับสภาพธุรกิจประเภทเดียวกันใน ชมุ ชน ความตอ งการของลกู คา การดําเนินงานตามข้ันตอนท่ี 1 และ 2 เปนการศึกษาขอมูลเพือ่ ระบุถึงปญหาที่เกิดขึน้ และควร แกไ ข 3. กาํ หนดวตั ถปุ ระสงค เปน การกาํ หนดเปา หมายของการดาํ เนนิ งานวา ตอ งการใหเ กดิ อะไร 4. พยากรณสภาพการณในอนาคต เปนการคิดผลบรรลุลวงหนาวา หากดําเนินการตามแผน กจิ กรรมการผลติ หรอื การบริการแลว ธุรกจิ ทด่ี ําเนินงานจะเกิดอะไรขึ้น 5. กําหนดแนวทางการปฏิบัติ เปนการกําหนดรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติวาจะทําอยางไร เมอ่ื ไร เพ่อื ใหเ กิดผลตามวตั ถปุ ระสงคทก่ี าํ หนดไว 6. ประเมินแนวทางการปฏิบัติท่ีวางไว เปนการตรวจสอบความสมบูรณของแผนกิจกรรมการผลิต หรือการบริการวา มีความสอดคลองกันหรือไมอยางไร สามารถท่ีจะปฏิบัติตามข้ันตอน วิธีการท่ีกําหนดไว ไดหรือไมอยางไร หากพบวาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการที่จัดทําขึน้ ยังไมมีความสอดคลอง หรือมี ข้ันตอนวิธีการใดท่ีไมม่ันใจ ใหจัดการปรับปรุงใหมใหมีความสอดคลองและเหมาะสม เชน แผนกิจกรรม การผลิตผกั บุง 1-2 เม.ย. 54 3 เม.ย. 54 4-23 เม.ย. 54 24-26 เม.ย. 54 24-26 เม.ย. 54 การเตรยี ม การปลูก การดแู ล การเก็บ การสง ปจจยั การ ผกั รักษาแปลง ผกั ผักขาย ปลูกผัก ใหตรวจสอบความเปนไปไดของกิจกรรมการปลูกผักแตละขั้นตอน หากพบปญหาตองรีบแกไข ไวล ว งหนา 7. ทบทวนและปรับแผน เมื่อสถานการณเปลี่ยนแปลงไป และผลลัพธไมเปนไปตามทีก่ ําหนด เปนการพัฒนาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในระหวางการปฏิบัติตามแผน เมื่อมีสถานการณ เปล่ยี นแปลงไป หรอื มขี อ มลู ใหมท ีส่ ําคัญ

36 ใบงานที่ 4 การกาํ หนดกิจกรรมการผลิตหรือการบรกิ าร คําสั่ง ใหผูเรียนกําหนดกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในอาชีพทีผ่ ูเรียนดําเนินการเอง หรืออาชีพที่ 0 0 สนใจ 1. ลักษณะงานอาชีพ…………………………………………………………………………… 2. ประเภทของผลผลิตหรือการบริการ………………………………………………………… 3. ชื่อเจาของธุรกจิ ……………………………………………………………………………… 4. ท่ีตง้ั ของธุรกิจ…………………………………………………………………………………. 5. แผนกิจกรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร คือ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

37 เรอื่ งท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร การเนินธุรกิจทั้งการผลิตและการบริการ ถึงแมวาธุรกิจทีด่ ําเนินการอยูจ ะสามารถดําเนินธุรกิจ ไปไดดวยดีแลวก็ตาม แตเพือ่ ใหธุรกิจมีความกาวหนาและมัน่ คง ผูป ระกอบการธุรกิจตองคํานึงถึงการ พฒั นาระบบการผลติ หรือการบรกิ ารอยางตอ เนอื่ ง คณุ ภาพของการผลิตหรอื การบริการเปน สิ่งสําคัญท่ีผูประกอบการธุรกิจตองรักษาระดับคุณภาพ และพัฒนาระดับคุณภาพการผลิตหรือการบริการใหเหนือกวาคูแขงขัน โดยเสนอคุณภาพการผลิตหรือ การใหบริการตามลูกคาคาดหวัง หรือเกินกวาสิง่ ทีล่ ูกคาคาดหวังไวเสมอ ดังนัน้ สิ่งที่จะทําใหการผลิต สินคาเปนไปตามคุณภาพและเปาหมายทีก่ ําหนด เมือ่ มีการกําหนดกิจกรรมการผลิตแลว ผูป ระกอบการ ตองพัฒนากระบวนการผลิตอยางตอเนื่อง ทั้งกอนการผลิต ระหวางการผลิต และหลังการผลิต เชน การใหนา้ํ ตนพชื อาจจะพัฒนาการใหนาํ้ เปน แบบหยดบริเวณโคนตน พืชเพอ่ื การประหยดั นาํ้

38 ใบงานที่ 5 การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบรกิ าร คําส่ัง ใหผูเ รียนกําหนด การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการในอาชีพที่ผูเรียนดําเนินการเอง หรือ อาชพี ท่สี นใจ วา มีการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการอยางไร ตามกจิ กรรมการผลติ ท่ีกาํ หนดไว 1..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 5..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6..................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

39 บทที่ 4 การพัฒนาธุรกิจเชิงรุก สาระสําคัญ การพฒั นาอาชพี ใหม ีอยูมกี ิน จะตอ งเหน็ ความจาํ เปน และคณุ คาของธรุ กจิ เชงิ รกุ การแทรก ความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม และการพัฒนาอาชีพ ใหมคี วามมัน่ คง คอื พออยูพอกนิ มีรายได ตัวชี้วัด 1. อธิบายความจําเปน และคุณคาของธุรกิจเชิงรุก 2. อธิบายการแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภคไดอยางแทจริง 3. อธิบายการสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม 4. อธิบายการพัฒนอาชีพใหมีความมั่นคง ขอบขา ยเน้ือหา เรื่องท่ี 1 ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชงิ รกุ เร่ืองท่ี 2 การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค เร่ืองท่ี 3 การสรา งรูปลักษณคณุ ภาพสนิ คา ใหม เร่ืองที่ 4 การพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคง

40 เร่ืองท่ี 1 ความจาํ เปน และคุณคาของธรุ กจิ เชงิ รุก 1. ความหมายของธุรกจิ เชิงรุก ธุรกจิ เชงิ รกุ หมายถึง การบริหารจัดการธุรกิจแบบมีแบบแผน เปนระบบการพัฒนางานที่ดี อาํ นวยประโยชนใหกบั ผปู ระกอบการ สามารถวางแผนติดตามและควบคุมใหการดําเนินงานในทุกดาน ไดอ ยางมปี ระสทิ ธภิ าพ 2. ความจําเปน และคุณคา ของธุรกิจเชงิ รุก ธุรกิจเชิงรุก เปนความพยายามที่จะหาวิธีการใหไดเปรียบทางการแขงขันทางธรุ กิจ เปนการ พฒั นาสนิ คาไดต รงตามความตอ งการของผบู ริโภค สนิ คาไดร บั การพัฒนาอยูตลอดเวลา ผบู รโิ ภคมี โอกาสเลือกซื้อไดหลากหลาย ปจจยั ทส่ี ง ผลใหเ กิดการเปล่ียนแปลงของธุรกิจอยางรุนแรงและรวดเร็ว ไดแก 1. การแขงขันทไ่ี รพ รมแดน 2. การเปลี่ยนแปลงทางนวัตกรรมเทคโนโลยี

41 ใบงานท่ี 1 ความจาํ เปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก คําสั่ง ใหผ ูเ รียนแบง กลุม ๆละ 3 - 5 คน อภปิ รายรวมกันวา “ธรุ กิจเชิงรกุ มีความจําเปนและมคี ณุ คา อยางไร” …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

42 เร่ืองที่ 2 การแทรกความนิยมเขา สูความตองการของผูบรโิ ภค การแทรกความนิยมเขา สคู วามตองการของผบู ริโภค การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค ซึ่งผูประกอบการตองมีขอมูลความตองการ ของผบู ริโภค เพอ่ื จะไดนาํ ขอมูลน้นั มาพฒั นาสินคาใหตรงกบั ความตองการของผบู ริโภค เชน ทราบวา ในปจ จุบนั ผูบรโิ ภคตองการรับประทานผกั ปลอดจากสารเคมี ดงั นน้ั ในการพัฒนาอาชีพปลูกผักควรไม ใชสารเคมี

43 เรือ่ งท่ี 3 การสรางรูปลกั ษณคุณภาพสนิ คา ใหม การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม เปนการพัฒนาสินคาใหตรงกับความตองการของ ผูบริโภค เชน ใหมีความสวยงาม ใชงานสะดวก มีความทนทาน การพฒั นาผลิตภณั ฑข องธุรกิจมี 00 หลายรปู แบบ ซึ่งการพฒั นาผลิตภณั ฑ อาจมีสาเหตุมาจากความมั่นคงของธุรกิจ หรือการเติบโตของ ธรุ กจิ จงึ ตองมีการพัฒนาผลติ ภัณฑใ หมคี ุณภาพ แตกตางกันไป แตล ะธุรกจิ จะพฒั นาไดตอ เมื่อ ผูประกอบการรับรูความตองการในการตัดสนิ ใจซอ้ื สินคาและบริการ จึงกําหนดทิศทางวิธีการพัฒนา ผลิตภัณฑไดเ หมาะสมสอดคลองกบั ความตอ งการของผปู ระกอบการ แนวทางพจิ ารณาของผลติ ภัณฑไ มห มายถงึ เฉพาะรปู แบบหรอื วตั ถุสง่ิ ของทเ่ี ปนรูปรางเทา นน้ั แตยังรวมไปถึงคุณคาของผลิตภัณฑและการบรกิ ารดวย ดังน้นั ผลิตภณั ฑจึงหมายถงึ สินคาที่สามารถ ตอบสนองความพอใจที่จับตองไดและจับตองไมได สวนประกอบที่สําคัญในการพัฒนาผลติ ภัณฑ มี 2 ประการ คือ 1. ผลติ ภัณฑน ้ันตองมคี ุณคา และตอบสนองความตองการผูบ ริโภคไดมากท่สี ุด 2. สว นประกอบของผลิตภัณฑตองมีอยางครบถวน หนาที่ในการพัฒนาผลิตภัณฑ ในการคิดคนผลิตภัณฑใหมออกสูต ลาด ผผู ลิตควรดาํ เนินการดังน้ี 1. รวบรวมขอมูลสําหรับปรับปรุงและวิธีการดําเนินการพัฒนาผลติ ภัณฑ 2. กาํ หนดแผนการพฒั นาผลิตภัณฑ 3. ดาํ เนนิ การและตดิ ตามผลพัฒนาผลติ ภณั ฑใหม ปี ระสทิ ธิภาพ 4. วางแผนกลยทุ ธการขายผลิตภัณฑ

44 ใบงานที่ 9 การพัฒนาธรุ กิจเชงิ รุก คาํ สง่ั ใหผเู รียนแบงกลุม 3 คน ดําเนินการพัฒนาธรุ กิจเชิงรกุ ในสนิ คาของผูเรียนหรือสินคาทีส่ นใจ ตาม หวั ขอ ดงั น้ี 1. ช่อื สินคา …………………………………………….…….. 2. แทรกความนิยมใดบางเขาสูความตองการของผูบริโภค……………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……….. 3. รูปลักษณคณุ ภาพสนิ คา ท่ีพัฒนาขน้ึ ใหมเปนอยางไร………………………………………………...... …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….

45 เรอ่ื งท่ี 5 การพฒั นาอาชีพใหม คี วามมน่ั คง การพัฒนาอาชีพเขาสูความมั่นคงของผูประสบความสําเร็จมีมากมาย จะมีลักษณะการกระทําที่ สอดคลองกันเปนสวนใหญวา ความมั่นคงของอาชีพขึ้นอยูกับองคประกอบอยางนอย 3 ประการ คอื (1) การลดความเสีย่ งในผลผลติ (2) ความมุงมั่นพัฒนาอาชีพ และ (3) การยึดหลักคุณธรรม ลดความเสี่ยงผลผลิต มงุ มั่นพัฒนาอาชพี สคู วามม่ันคงย่ังยืน ยึดหลกั คณุ ธรรม จากแผนภูมิ จะพบวา องคประกอบรวมทั้ง 3 องคประกอบเปนตัวสงผลตอความมั่นคงยั่งยืนใน อาชีพที่เราจะตองนํามาบูรณาการใหเปนองครวมเดียวกัน การลดความเสีย่ ง การประกอบอาชีพมักจะประสบกับความเสี่ยง เชน - เส่ยี งตอการขาดทนุ ตอ งจดั การโดยการหาตลาดไวลว งหนา เชน มีการประกนั ราคาผลผลติ - เสีย่ งตอการไมม เี งินทุนในการดาํ เนินการ แกปญหาความเสี่ยงดว ยการจัดหาแหลงเงินทุน หรอื พยายามที่จะลดตนทุนการผลิต การพฒั นาอาชีพ เปนกระบวนการที่เนนความสําคัญการพัฒนาระบบการจัดการทั้งการผลิตและการตลาดใหตรง กับความตองการของลูกคา ดังนี้ คณุ ภาพผลผลติ ลดตนทนุ การผลิต การพัฒนาอาชีพ การสงมอบ ความปลอดภัย

46 ปจจัยรว มทั้ง 4 ดาน เปนปจจยั ท่สี ง ผลตอการพัฒนาอาชีพ โดยมีลักษณะความสําคัญ ดังน้ี 1. คุณภาพผลผลิต เปนเรือ่ งทีเ่ ราจะตองจัดการใหคุณภาพตรงตามความตองการของลูกคาให มากทส่ี ดุ เพอ่ื ใหล ูกคาม่นั ใจไดวา จะไดร บั สินคา/บริการที่ดีเปนไปตามความคาดหวัง 2. ลดตนทุนการผลิต เกีย่ วของกับการกําหนดราคาผลผลิตทีจ่ ะตองเปนราคาทีล่ ูกคาสามารถ ซือ้ ผลผลิตของเราได แตไมใชกําหนดราคาต่าํ จนกระทัง่ รายไดไมพอเพียง ดังนั้น การลดตนทุนจึงเปน เรือ่ งสําคัญที่เราจะตองศึกษาเรียนรูห าวิธีลดตนทุนที่ทําใหมีรายไดเพียงพอ ไมใชปลดตนทุนกับ คาแรงงาน แตเปนการบริหารจัดการใหลดความเสียหายในปจจัยการผลิต และการจัดการใหไดผลผลิต สูง 3. การสงมอบผลิตผล ใหลูกคาตองเปนไปตามขอตกลงทัง้ เวลานัดหมายและจํานวนผลผลิต ตวั อยางเชน อาชพี รานตดั เย็บเส้อื ผา ชาย สวนใหญมกั จะผิดนัดทําใหเสียหายกับลูกคาท่ีมีกําหนดการจะ ใชเสือ้ ผา จึงหันไปใชบริการเสือ้ ผาสําเร็จรูปที่มีความสะดวกมองเห็นสินคา และตัดสินใจเลือกซือ้ ได ทันที ทําใหปจจบุ นั รา นเยบ็ เส้อื ผาชายเกือบหายไปจากสังคมไทย 4. ความปลอดภัย ทั้งผผู ลติ และผูบรโิ ภคผลผลติ เชน อาชีพเกษตรอินทรีย คนงานไมมีโอกาส สัมผัสกับสารพิษ ทําใหการทํางานปลอดภัย ขณะเดียวกัน ผลผลิตจากเกาตรอินทรียเปนอาหารที่ ปลอดภัย การยดึ หลักคณุ ธรรม การยึดหลักคุณธรรม เปนพฤติกรรมภายในของผูประกอบอาชีพ ทีส่ ําคัญสงผลตอการความ มั่นคงของอาชีพ ดังนี้ การขยัน ความประหยัด คุณธรรมประกอบอาชีพ ความซื่อสัตย ความอดทน คณุ ธรรมทัง้ 4 ประการดังกลาว หลายคนบอกวา เปนเร่อื งท่ตี องปลกู ฝงมาแตเยาวว ัยจงึ จะ เกดิ ขนึ้ ได ความเชอื่ นเี้ ปน จริง แตมนษุ ยเราสามารถเรียนรู สรางความเขา ใจ มองเห็นคุณคา ปรบั เปลีย่ น และตกแตงพฤติกรรมเพื่อใชเปนเครื่องมือสรางความสําเร็จใหกับตนเองได

47 1. การขยัน มีลักษณะพฤติกรรมของการทําอะไรอยางเอาจริงเอาจัง แข็งขันไมเกียจคราน ถาผู ประกอบอาชีพเปนอยางนี้ เขาจะมองเห็นงานอยางทะลุไปขางหนา มุง มั่นเอาจริงเอาจังยกระดับ ความสําเร็จไปอยางตอเนื่อง ความมั่นคงก็จะเกิดขึ้น 2. ความประหยัด เปนพฤติกรรมของการยับยัง้ ระมัดระวังการใชจายใหพอ สรางความคุม คา ใหมีความเสียหายนอยที่สุด พฤติกรรมเชนนี้เปนเรื่องของความรอบคอบในการทํางาน 3. ความซือ่ สตั ย เปนลักษณะการประพฤติตรงและจริงใจตอลูกคา ทีมงานไมคิดทรยศ คดโกง หลอกลวง คคู า ผูร ว มทุนเปน พฤติกรรมทีส่ รา งความภกั ดี ความไวว างใจตอลกู คา ทีมงานและหุนสว น 4. ความอดทน มีลักษณะพฤติกรรมที่สามารถอดกลัน้ งดเวน ทนอยูไ ดกับความยากลําบาก ไม ทิ้งงาน ไมยกเลิกขอตกลงงาย ๆ

48 ใบงานที่ 3 การพัฒนาอาชีพใหมีความม่ันคง คาํ สัง่ ใหผ ูเรยี นแบง กลุม ๆ ละ 5 คน อภิปรายวาการพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคง ตองอาศัยปจจัยใดบาง อยางไร …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………….……..…………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

49 บทท่ี 5 โครงการพฒั นาอาชพี ใหมอี ยูมกี นิ สาระสําคัญ โครงการพัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน เปนการวิเคราะหความเปนไปไดของแผนการเขียนโครงการ และการปรับปรุงแกไขโครงการพฒั นาอาชีพใหมอี ยมู กี นิ ตวั ช้ีวัด 1. วิเคราะหความเปนไปไดของแผนตาง ๆ 2. เขียนโครงการพัฒนาอาชีพ 3. ตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพ 4. ปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพ ขอบขา ยเน้ือหา เรื่องท่ี 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผน เรื่องท่ี 2 การเขียนโครงการการพัฒนาอาชพี ใหม ีอยมู กี นิ เร่ืองที่ 3 การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพ เร่ืองที่ 4 การปรบั ปรุงแกไ ขโครงการพฒั นาอาชีพใหมอี ยูมีกิน

50 เร่อื งท่ี 1 การวเิ คราะหความเปนไปไดของแผน การปฏิบัติงานขององคกรกอนที่จะทํางานในเรื่องใด ไมวาจะเปนชวงเวลาที่สั้นหรือยาวตอง กาํ หนดลว งหนา วา อนาคตทง้ั ใกลแ ละไกล ตามสภาพความจําเปนตางๆเราจะทําอะไรบาง มี ประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพอื่ ใหง านที่ทาํ บรรลวุ ัตถุประสงคเกดิ ประโยชนส งู สดุ ตอ องคก รและ ประชาชนทุกดานขององคกรจึงถูกกําหนด และออกแบบไวล ว งหนา โดย “แผน”ขององคก ร แผนจงึ ตอง ผานการวิเคราะห การประเมินอนาคต และกําหนดวัตถุประสงคที่พึงปรารถนา เพอื่ เตรียมรับสถานการณ ทไ่ี มแ นน อน และเพ่อื ใหบ ุคคลใชเ ปน แนวทางในการปฏิบัติงานวาจะทําอะไร เพื่อใคร เพราะเหตุใดจึง ตองทํา และจะทําเมื่อใด 1. ความหมายของการวเิ คราะหแ ผน แผน หมายถึง งานทุกดานขององคกรทถ่ี ูกกําหนดข้ึนอยางมีเหตผุ ล เปนระเบียบวธิ ี หรอื ข้ันตอนที่เปนระบบที่บุคลากรใชเปนคูมือหรือแนวทางการดําเนินงานขององคกร การวเิ คราะห หมายถึง การแยกแยะรายละเอียด ความเปนไปไดแลวสงั เคราะหใ หเหน็ ความสัมพันธและเกิดกิจกรรมที่มีเปาหมายทิศทางไปสูความสําเร็จ 2. ประเภทของแผน 1. แผนระยะยาว เปน แผนท่มี ขี อบขายกวา งมคี วามยืดหยนุ สูง มรี ะยะเวลาตั้งแต 10 - 20 ป 2. แผนระยะปานกลาง เปนแผนที่มีความแนนอนและเฉพาะเจาะจงมากกวาแผนระยะยาว มีระยะเวลา 4 - 6 ป 3. แผนระยะส้นั เปน แผนที่สามารถดาํ เนินการใหส าํ เร็จไดใ นเวลาอันส้นั อยูทีอ่ งคก ร กาํ หนด การวิเคราะหความเปนไปไดของแผนในเร่ืองน้ี เปนการนําแผนตา ง ๆ ท่ไี ดจัดทําไวในบท กอ นหนา นี้ ไดแ ก แผนการพัฒนาการตลาด แผนพัฒนาการผลติ หรอื การบริการ การพัฒนาธรุ กจิ เชงิ รกุ นํามาวเิ คราะหอกี ครั้งหนง่ึ เพ่ือตรวจสอบความเปน ไปไดกอ นท่จี ะเขียนเปน โครงการ เชน แผนพัฒนา การผลิตในการปลูกผักเกษตรอินทรีย มีตรวจสอบความเปนไปไดจากการทําปุยหมัก มาเปนการปลูกปุย พชื สดแลว ไถกลบ เนอ่ื งจากมคี วามเปนไปไดม ากกวา เพราะไมต อ งจัดหาวัสดุทาํ ปยุ หมักทไี่ มม ีใน ทอ งถิน่ ทัง้ ยงั ตองเสยี คาขนสงทําใหตนทนุ สูงขึน้