หน่วยที่ 2

๒หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี รฐั ธรรมนญู กบั การเมอื งการปกครองของไทย สาระการเรยี นร้แู กนกลาง • หลักการ เจตนารมณ์ โครงสรา้ ง และสาระสาคัญของรฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับปจั จบุ นั • การแบ่งอานาจและการถว่ งดลุ อานาจอธปิ ไตยทัง้ ๓ ฝ่าย คอื นิตบิ ัญญตั ิ บรหิ าร ตลุ าการ ตามท่รี ะบุไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย • การปฏิบตั ิตนตามบทบัญญตั ขิ องรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย ฉบบั ปัจจบุ นั เก่ียวกับสิทธิ เสรภี าพ และหน้าท่ี

รัฐธรรมนญู กับการเมอื งการปกครองของไทย รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย ประเทศไทยเปล่ยี นแปลงการปกครอง นับจาก พ.ศ. ๒๔๗๕ ประเทศไทย จากระบอบสมบูรณาญาสทิ ธริ าชย์มาสู่ มกี ารประกาศใช้รฐั ธรรมนูญหลายฉบับ ระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษตั รยิ ์ ทรงเป็นประมขุ เมือ่ ปี พ.ศ. ๒๔๗๕ โดยได้ โดยฉบับล่าสดุ เป็นฉบับท่ี ๒๐ ประกาศใช้รัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย ที่มาของรฐั ธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจกั รไทย เกดิ ความขดั แยง้ ทางการเมอื ง คณะรกั ษาความสงบแหง่ ชาติ (คสช.) กรธ. ทาการรา่ งรฐั ธรรมนญู คณะกรรมการการเลอื กตงั้ ทม่ี แี นวโนม้ รนุ แรงและบานปลาย เขา้ ควบคมุ อานาจการปกครอง แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. ๒๕๕๙ จัดการลงประชามติ วนั ท่ี ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ มสี าเหตสุ าคญั มาจากการมคี วามคดิ เหน็ นายมีชยั ฤชุพันธ์ เป็นประธาน วันท่ี ๗ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ ทางการเมอื งที่แตกตา่ งกันของคนในชาติ โดยมเี ปา้ หมายสาคญั เพอ่ื ยตุ ิความขัดแย้ง ไดท้ าการรา่ งรฐั ธรรมนูญใหแ้ ลว้ เสร็จ สร้างความสามคั คี และคืนความสขุ ใหแ้ ก่ ผลการออกเสยี งประชามติ ภายใน ๑๘๐ วนั โดยมเี น้ือหา ปรากฏวา่ รฐั ธรรมนญู ผา่ นความเหน็ ชอบ ประชาชนชาวไทย ๑๖ หมวด ๒๗๘ มาตรา ดว้ ยคะแนนเสียง ๑๖,๘๒๐,๔๐๒ และมีผู้ไมเ่ ห็นชอบ ๑๐,๙๒๖,๖๔๘

ความสาคญั ของรฐั ธรรมนญู ยนื ยนั ความเปน็ รับรองความเป็น เอกราช เอกรฐั ประเทศไทยมกี ารปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษตั รยิ ท์ รงเปน็ ประมขุ ทรงใชอ้ านาจอธิปไตยผ่านทางรัฐสภา คณะรฐั มนตรี ศาล คมุ้ ครองประชาชนชาวไทย คมุ้ ครองศกั ดศิ์ รคี วามเปน็ มนษุ ย์ ไม่ว่าจะมเี หล่ากาเนิดใด เพศใด สทิ ธิและเสรภี าพของประชาชนชาวไทย หรือนับถือศาสนาใดอย่างเสมอกนั

รัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย อานาจอธปิ ไตยแบ่งเปน็ ๓ ดา้ น • การใช้ อานาจนติ บิ ัญญตั ิ ผา่ นทางรัฐสภา • การใช้ อานาจบริหาร ผา่ นทางคณะรฐั มนตรี • การใช้ อานาจตลุ าการ ผา่ นทางศาล เป้าหมายหลกั ของการแบง่ แยกการใชอ้ านาจอธปิ ไตย การคุ้มครองสทิ ธิเสรีภาพและประโยชน์ของประชาชน มกี ารจากดั ขอบเขตอานาจของแต่ละฝ่าย มกี ารควบคุมและตรวจสอบการใช้อานาจ อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ

แผนผงั การแสดงความสมั พนั ธก์ ารแบง่ แยกการใชอ้ านาจการปกครอง ระบอบประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหากษตั รยิ ท์ รงเปน็ ประมุข พระมหากษตั รยิ ์ ฝา่ ยนติ บิ ญั ญตั ิ ฝา่ ยบรหิ าร ฝา่ ยตลุ าการ รฐั สภา คณะรฐั มนตรี ศาล สภาผแู้ ทนราษฎร วฒุ ิสภา นายกรฐั มนตรี รฐั มนตรี ศาลรฐั ธรรมนญู ศาลยตุ ธิ รรม ออกกฎหมาย บังคบั ใชก้ ฎหมาย ศาลปกครอง เสนอรา่ งกฎหมาย ศาลทหาร ตรวจสอบการออกกฎหมาย และการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย

แนวทางการปฏบิ ตั ิตนตามบทบญั ญตั ใิ นรฐั ธรรมนญู เก่ยี วกบั สทิ ธิ เสรภี าพ และหน้าท่ี รว่ มมือกับหนว่ ยงานของภาครัฐและเอกชน ส่งเสริมและสนบั สนนุ การดาเนินงาน เพ่ือคุม้ ครองสทิ ธิมนุษยชน ขององคก์ รอสิ ระตามรฐั ธรรมนูญ ร้จู ักใช้สิทธขิ องตนเองและแนะนาให้ผอู้ ่นื เผยแพร่ความร้เู กย่ี วกับสทิ ธิมนษุ ยชน รู้จักใช้และรักษาสทิ ธิของตนเอง และปลูกฝงั แนวความคดิ เร่ืองสทิ ธิมนษุ ยชน ให้แก่ชมุ ชนหรือสังคมตามสถานภาพและ เคารพสทิ ธขิ องกนั และกัน โดยไมล่ ะเมิดสทิ ธิเสรภี าพของผอู้ ื่น บทบาทที่ตนพึงกระทาได้ ปฏบิ ตั ิตามบทบาทหน้าทที่ ่ีเกย่ี วข้อง เช่น ให้ความร่วมมอื ในการธารงรักษาไวซ้ ่งึ สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ ์ และการปกครองระบอบ ประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหากษตั รยิ ์ทรงเปน็ ประมขุ