สื่อการสอนวรรณคดีไทย เรื่อง “ไตรภูมิพระร่วง ตอน มนุสสภูมิ”

ไตรภมู ิพระรว่ ง ตอน มนสุ สภมู ิ  คุณค่าด้านวรรณศลิ ป์ ๑. การใชค้ าท่ีเป็นจังหวะน่าฟัง เช่น ผิรปู อนั จะเกดิ เปน็ ชายกด็ ีเป็นหญงิ ก็ดี เมื่อกุมารอย่ใู นทอ้ งแม่น้นั ลาบากนกั หนา พึงเกลยี ดพงึ หน่ายพ้นประมาณนกั ดว้ ยบญุ กุมารนั้นจะเปน็ คนแลจงึ ใหบ้ มิไหมบ้ มติ าย อันได้ ๘๐ ครอก ซึง่ อยู่ในทอ้ งแม่อนั เปน็ ท่เี หมน็ แลท่ีออกลูกออกเตา้ การใชค้ าซอ้ นเพอื่ เน้นความ เชน่ พงึ เกลียดพงึ หน่าย ออกลกู ออกเตา้ ทนแดดทนฝน เดอื ดเนือ้ เดอื ดใจ แค้นเน้ือแค้นใจ

ไตรภมู พิ ระรว่ ง ตอน มนสุ สภูมิ  คุณคา่ ดา้ นวรรณศิลป์ ๒. การใชค้ าสมั ผัสคลอ้ งจอง (การเล่นเสียงสมั ผัส) ทาให้เสยี งของคาแต่ละคาเช่ือมต่อกนั อย่างไพเราะ เช่น เม่ือยงั อย่ใู นท้องแมก่ ็ดี แม่น้นั อย่เู ย็นเปน็ สุขสาราญบานใจ แลนั่งยองอยใู่ นท้องแม่ แลกามอื ทง้ั สองคู้คอตอ่ หวั เขา่ ทง้ั สอง

ไตรภูมพิ ระรว่ ง ตอน มนสุ สภมู ิ  คุณคา่ ด้านวรรณศิลป์ ๓. การใชภ้ าพพจน์ อุปมา หมายถึง การเปรยี บเทียบสง่ิ หนง่ึ กบั อกี สงิ่ หนง่ึ เชน่ สีด่ังนา้ ลา้ งเนอ้ื นั้นเรยี กว่า อัมพทุ ะ คร้นั ไดถ้ ึง ๗ วาร ขน้ เปน็ ดั่งตะก่ัวอนั เชอ่ื มอยู่ในหม้อเรยี กชอื่ วา่ เปสิ ตืดแลเอือนฝงู นน้ั เริมตัวกุมารนน้ั ไสร้ ดจุ ดั่งหนอนอันอยูใ่ นปลาเนา่ แลกมุ ารนนั้ เจบ็ เนอื้ เจบ็ ตนดงั คนอนั ทา่ นขงั ไว้ในไหอันคบั แคบนักหนา

ไตรภมู ิพระรว่ ง ตอน มนสุ สภมู ิ คุณคา่ ของเร่อื ง ๑. ดา้ นวรรณคดี ๒. ด้านศาสนา ๓. ดา้ นจริยธรรม ๔. ด้านประเพณีและวฒั นธรรม

ไตรภูมิพระรว่ ง ตอน มนุสสภูมิ  คณุ ค่าดา้ นวรรณคดี  การแต่งวรรณคดีสมยั สโุ ขทยั  การใชภ้ าษาความเรียง การเลน่ สมั ผสั คลอ้ งจอง  การเปรียบเทยี บทาใหเ้ กดิ ภาพชดั เจน

ไตรภูมิพระร่วง ตอน มนุสสภมู ิ  คณุ คา่ ดา้ นศาสนา  คาสอนทางพุทธศาสนาที่มุ่งเน้นสอนศลี ธรรม บาปบญุ คุณโทษ  ความเชือ่ เรือ่ งนรก สวรรค์  ชนี้ าให้มนุษยห์ าทางหลดุ พน้ ไปจากโลกทงั้ สาม  อนิจจลักษณะ (ความเปลยี่ นแปรของสรรพสิ่ง, ความเป็นอนิจจัง) และไปอยู่ในภพภูมทิ ่มี ีความสขุ นริ นั ดร (นิพพาน)

ไตรภูมิพระรว่ ง ตอน มนุสสภมู ิ  คณุ ค่าด้านจริยธรรม  การประพฤติปฏิบตั ิใหแ้ กส่ งั คม เพ่ือให้สังคมสงบสขุ  ผปู้ กครองประเทศต้องมีคณุ ธรรม  ผูถ้ กู ปกครองตอ้ งไม่สรา้ งภาระ ไม่เบียดเบยี นกัน ไมท่ าบาป

ไตรภมู ิพระรว่ ง ตอน มนสุ สภมู ิ  คณุ คา่ ดา้ นประเพณีและวฒั นธรรม  การจัดเตรียมดอกไมธ้ ูปเทียนใสม่ ือผวู้ ายชนมก์ ่อนปิดฝาโลง (เพื่อให้ผู้วายชนมน์ าดอกไมธ้ ูปเทยี นไปสักการบชู าพระจฬุ ามณีเจดีย์)  การนาศพขน้ึ เผาบนเมรุ (การเดนิ ทางขน้ึ เขาพระสุเมรุ อนั เปน็ ท่ีตง้ั ของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์)  ภาพจิตรกรรมฝาผนัง

ไตรภูมพิ ระรว่ ง ตอน มนสุ สภูมิ ข้อคิดที่ได้รับ ๑. การทาความดี ละเวน้ ความช่วั ทาจติ ใจใหบ้ รสิ ทุ ธ์ิ ๒. ระลกึ ถงึ พระคณุ ผใู้ ห้กาเนดิ ๓. การเกิดของมนุษยน์ ้ันเป็นทุกข์ ๔. ความไม่แนน่ อนของชีวติ (อนจิ จลักษณะ) ฯลฯ

ไตรภูมพิ ระร่วง ตอน มนสุ สภมู ิ กิจกรรมพินจิ วรรณคดี ๑. สาระสาคญั ในไตรภูมพิ ระรว่ งจะนาไปใชใ้ นสงั คมปจั จบุ ันได้หรือไม่ อย่างไร ๒. การมจี ิตใจสงู และมคี วามสงบจะชว่ ยให้สังคมเจริญได้อย่างไร ๓. ไตรภูมพิ ระร่วงนาเสนอคาสอนท่เี ปน็ ปรัชญาทางพระพทุ ธศาสนาเรอื่ งใดบา้ ง ใหน้ ักเรยี นระบปุ รัชญาดังกลา่ วตามความเข้าใจของนักเรยี น

ไตรภูมิพระรว่ ง ตอน มนุสสภมู ิ  คณุ ค่าด้านจริยธรรม  การประพฤติปฏิบตั ิใหแ้ กส่ งั คม เพ่ือให้สังคมสงบสขุ  ผปู้ กครองประเทศต้องมีคณุ ธรรม  ผูถ้ กู ปกครองตอ้ งไม่สรา้ งภาระ ไม่เบียดเบยี นกัน ไมท่ าบาป

ไตรภมู ิพระรว่ ง ตอน มนสุ สภมู ิ  คณุ คา่ ดา้ นประเพณีและวฒั นธรรม  การจัดเตรียมดอกไมธ้ ูปเทียนใสม่ ือผวู้ ายชนมก์ ่อนปิดฝาโลง (เพื่อให้ผู้วายชนมน์ าดอกไมธ้ ูปเทยี นไปสักการบชู าพระจฬุ ามณีเจดีย์)  การนาศพขน้ึ เผาบนเมรุ (การเดนิ ทางขน้ึ เขาพระสุเมรุ อนั เปน็ ท่ีตง้ั ของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์)  ภาพจิตรกรรมฝาผนัง

ไตรภมู ิพระร่วง ตอน มนุสสภมู ิ ผู้ประพนั ธ์ ท่มี าของเรอ่ื ง ประกอบดว้ ยเนื้อหา ดงั นี้ ขอ้ คดิ คณุ ค่างานประพนั ธ์ ลกั ษณะคาประพันธ์ เนอ้ื เรือ่ ง เลอื ก “ประเด็น” ทตี่ อ้ งการศกึ ษา

ไตรภูมพิ ระรว่ ง ตอน มนุสสภูมิ ขอ้ คดิ

ไตรภูมพิ ระรว่ ง ตอน มนสุ สภูมิ ขอ้ คดิ ที่ได้รบั ๑. การทาความดี ละเวน้ ความช่วั ทาจติ ใจใหบ้ รสิ ทุ ธ์ิ ๒. ระลกึ ถึงพระคณุ ผใู้ ห้กาเนดิ ๓. การเกิดของมนุษยน์ ้ันเป็นทุกข์ ๔. ความไมแ่ น่นอนของชีวติ (อนจิ จลักษณะ) ฯลฯ

ไตรภูมพิ ระร่วง ตอน มนสุ สภมู ิ กิจกรรมพินจิ วรรณคดี ๑. สาระสาคญั ในไตรภูมพิ ระรว่ งจะนาไปใชใ้ นสงั คมปจั จบุ ันได้หรือไม่ อย่างไร ๒. การมจี ิตใจสงู และมคี วามสงบจะชว่ ยให้สังคมเจริญได้อย่างไร ๓. ไตรภูมพิ ระร่วงนาเสนอคาสอนท่เี ปน็ ปรัชญาทางพระพทุ ธศาสนาเรอื่ งใดบา้ ง ใหน้ ักเรยี นระบปุ รัชญาดังกลา่ วตามความเข้าใจของนักเรยี น

ไตรภมู ิพระร่วง ตอน มนุสสภมู ิ ผู้ประพนั ธ์ ท่มี าของเรอ่ื ง ประกอบดว้ ยเนื้อหา ดงั นี้ ขอ้ คดิ คณุ ค่างานประพนั ธ์ ลกั ษณะคาประพันธ์ เนอ้ื เรือ่ ง เลอื ก “ประเด็น” ทตี่ อ้ งการศกึ ษา