p90714020454

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝกึ ทักษะ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย วชิ าภาษาไทย ชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ ๑ เล่มท่ี ๑ คาประสม นางญาณันธร ปัดสาโก ตาแหน่งครู วทิ ยฐานะ ครชู านาญการ โรงเรยี นเสิงสาง สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต ๓๑

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๑ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย คานา ภาษาไทยเปน็ เครื่องมอื สื่อสารของคนในชาติ เราใช้ภาษาไทยสือ่ ความเข้าใจซึง่ กนั และกัน ใช้ภาษาประกอบกิจกรรมงานต่างๆ ท้ังทีเ่ ป็นส่วนตวั ครอบครัว สังคมและ ประเทศชาติ เปน็ เครื่องมอื ในการเรียนรู้ การบนั ทึกเรือ่ งราวจากอดีตถึงปจั จบุ นั ดังนน้ั การเรียนการสอนภาษาไทย จงึ ตอ้ งสอนเพื่อเปน็ การสือ่ สาร ให้มีนิสยั รักการอ่าน การเขียน ทีจ่ ะแสวงหาความรู้และประสบการณต์ ่อไป แบบฝกึ ทกั ษะ เรือ่ ง การเสร้างคาในภาษาไทย วิชาภาษาไทย รหัสวิชา ท๒๑๑๐๑ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เล่มที่ ๑ คาประสม ที่จดั ทาขึ้น ผู้เขียน ได้ศึกษาแนวทางในการจดั ทาสาระที่ ๔ หลักการใช้ภาษา ซึง่ เปน็ เนื้อหาส่วนหน่ึงตาม มาตรฐานการเรียนรกู้ ลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ผจู้ ดั ทาหวังเปน็ อย่างยิง่ ว่าแบบฝกึ ทกั ษะเล่มนีจ้ ะเป็นนวัตกรรมอย่างหนึ่งที่จะช่วย ส่งเสริมให้ผู้เรยี นได้ทาการฝกึ ฝนจนเกิดความชานาญในการใชภ้ าษา อนั จะนาไปสู่การ พฒั นาตนให้เกิดประโยชน์ในการดารงชีวิตประจาวนั ได้ ญาณนั ธร ปดั สาโก

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๒ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย สารบญั คานา หนา้ สารบัญ ๑ คาชแี้ จง ๒ บทบาทของครู ๓ บทบาทของนักเรียน ๔ สิ่งทีค่ รูและนกั เรียนต้องเตรียม ๕ สาระการเรียนรู้ ๖ ข้ันตอนการใช้แบบฝกึ ทักษะ ๗ แบบทดสอบก่อนเรียน ๘ กระดาษคาตอบแบบทดสอบก่อนเรียน ๙ ใบความรู้ ๑๒ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๑ ๑๓ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๒ ๒๐ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๓ ๒๑ แบบฝกึ ทกั ษะที่ ๑.๔ ๒๒ แบบฝกึ ทกั ษะที่ ๑.๕ ๒๓ แบบฝกึ ทกั ษะที่ ๑.๖ ๒๔ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๗ ๒๕ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๘ ๒๖ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๙ ๒๗ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๑๐ ๒๘ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๑๑ ๒๙ แบบฝกึ ทักษะที่ ๑.๑๒ ๓๑ แบบทดสอบหลงั เรยี น ๓๒ กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงั เรียน ๓๓ ภาคผนวก ๓๖ บรรณานกุ รม ๓๗ ๕๒

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย คาชี้แจงกคาราใชชีแ้ ้ชจุดงการเรียนรู้ ๑. เอกสารฉบับนี้เป็นแบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง การเสร้างคาในภาษาไทย วิชาภาษาไทย รหสั วิชา ท๒๑๑๐๑ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เล่มที่ ๒ คาซ้า ประกอบด้วย แบบทดสอบก่อนเรียน ใบความรู้ แบบฝึกทักษะ ๑๒ กิจกรรม เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะ แบบทดสอบหลงั เรยี น ดงั น้ี ๒. แบบฝกึ ทกั ษะชุดนี้ ประกอบด้วย  คานา  สารบัญ  คาชีแ้ จง  บทบาทของครู  บทบาทของนักเรียน  สิง่ ที่ครแู ละนักเรียนต้องเตรียม  สาระการเรียนรู้  ขั้นตอนการใช้แบบฝกึ ทักษะ  แบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน  ใบความรู้  แบบฝกึ ทักษะ o เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะ o เฉลยทดสอบก่อนเรียน – หลังเรยี น  บรรณานุกรม ๓. แบบฝกึ ทักษะนี้ ใช้เวลาในการเรียนรู้ ๓ ชวั่ โมง

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๔ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย บทบาทของครู เพือ่ ให้แบบฝกึ ทักษะ วิชาภาษาไทย เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย สาหรับ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑ เล่มที่ ๒ เรือ่ ง คาซ้า มีประโยชน์กบั นกั เรียนสูงสดุ ครผู ู้สอน ควรปฏิบตั ิดงั นี้ ๑. แบบฝกึ ทักษะมีท้ังหมด ๑๒ กิจกรรม ใช้สอนในช่ัวโมงสอนปกติ จานวน ๓ ชวั่ โมง โดยใหน้ ักเรียนได้ทาแบบฝกึ ทักษะเป็นรายบคุ คล ๒. ให้นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน เพื่อวัดความรพู้ ืน้ ฐานก่อนเรียน ของนกั เรียน ๓. หากพบว่านักเรียนคนใดยงั ทาแบบฝกึ ทักษะไม่เสรจ็ ให้นาไปทาเป็น การบ้านโดยครแู ละผปู้ กครองรว่ มมอื กันคอยดแู ลตรวจผลงานอย่างใกล้ชิด ๔. กรณีที่นกั เรียนขาดเรยี นในวันที่ทาการฝกึ ครูตอ้ งให้นักเรียนทาแบบฝกึ ทกั ษะจนครบและในกรณีที่ไม่ผ่านเกณฑ์ตามที่กาหนด ให้ครทู าการสอนซ่อมเสรมิ เปน็ รายบคุ คลอีกคร้ัง ๕. เมื่อนกั เรียนทาแบบฝกึ ทกั ษะเสร็จแล้ว ครูตรวจความถกู ต้องและให้แก้ไข เมือ่ พบข้อบกพร่องเป็นรายบุคคลทนั ที ๖. หากนกั เรียนทาแบบฝกึ ทกั ษะเสร็จก่อนเวลากาหนด ครคู วรใหน้ กั เรียน ศกึ ษาใบความรใู้ นแบบฝกึ ทักษะเล่มต่อไป ๗. นาแบบฝกึ ทักษะที่นักเรียนทาเสรจ็ เรียบร้อย และแก้ไขถูกต้องแล้ว จดั เกบ็ ไว้ที่มุมผลงานเพื่อให้นักเรียนไว้ทบทวนความรู้ ๘. หลงั จากนกั เรียนทาแบบฝกึ ทักษะเสรจ็ แล้ว ครูตอ้ งทาการทดสอบ หลงั เรยี น จากนั้นจึงสรุปผลการเรียนรู้วา่ นกั เรียนมีพฒั นาการด้านการอ่าน การเขียน สะกดคาเปน็ ไปตามเกณฑท์ ี่กาหนดไว้หรอื ไม่ หากพบว่า ไม่ผ่านเกณฑ์ ครูควรทา การสอนซ่อมเสริมอีกคร้ังเปน็ รายบุคคลหรือกลุ่ม

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๕ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย บบทบทบาทาขทอนงักนเรักียเรนียน ๑. ฟังคาชีแ้ จงจากครูตามข้ันตอนกระบวนการ ๒. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน ๑๐ ข้อ ๓. ศกึ ษาใบความรู้ และทาแบบฝกึ ทักษะให้ครบทกุ แบบฝกึ ทักษะ โดยไม่ต้องรีบร้อน ๔. ทาแบบทดสอบท้าหลังเรียน จานวน ๑๐ ข้อ ๕. นักเรียนตอ้ งซื่อสตั ย์ตอ่ ตนเอง โดยไม่เปิดดเู ฉลยท้ายเล่มก่อนทาแบบทดสอบ ก่อนเรียน แบบฝกึ ทกั ษะและแบบทดสอบหลังเรยี น ๖. ครเู ฉลยคาตอบให้นักเรียนมีส่วนรว่ มในการแสดงความคิดเห็น วา่ ทาไมตนเอง ตอบข้อนี้ ให้เหตุผลมาเพื่อเปน็ การปลกู ฝังให้นักเรียนกล้าแสดงออก ยอมรบั ฟงั ความคิดเหน็ ผอู้ ืน่ ๗. กาหนดเวลาเรียน ๓ ชั่วโมง ๘. สรุปผลคะแนน

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๖ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย ส่งิ ที่ครูและนักเรียนต้องเตรียม สิ่งที่ครตู อ้ งเตรยี ม ๑. ครตู ้องเตรยี มสถานที่ (ห้องเรียน) ๒. ครตู ้องเตรยี มและตรวจดูว่าแบบฝกึ ทักษะ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย วิชาภาษาไทย รหสั วิชา ท๒๑๑๐๑ ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย มีกิจกรรมต่างๆ ครบถ้วนหรอื ไม่ ๓. แบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรยี น พรอ้ มเฉลย สาหรับนักเรียนทกุ คน ๔. ปากกา ดนิ สอ กระดาษ สิ่งที่นกั เรยี นต้องเตรยี ม ๑. อปุ กรณ์การเรียน ปากกา ดนิ สอ ไม้บรรทดั ๒. สมดุ บนั ทึก

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๗ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทกั ษะเร่อื ง การสรา้ งคาในภาษาไทย วิชาภาษาไทย รหสั วิชา ๒๑๑๐๑ ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี ๑ กลมุ่ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย เลม่ ท่ี ๑ คาประสม สาระการเรียนรู้ สาระที่ ๔ หลักการใช้ภาษาไทย มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาตขิ องภาษาและหลกั ภาษาไทย การ เปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิปญั ญาทางภาษา และรักษา ภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ตวั ช้วี ัด ม.๑/๑ การสร้างคาในภาษาไทย จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ๑. นกั เรียนสามารถบอกลักษณะการสร้างคาซ้าได้ ๒. นกั เรียนสามารถบอกความหมายของคาซ้าได้ถกู ต้อง ๓. นักเรียนสามารถใช้เครื่องหมายไม้ยมก (ๆ) ได้ถกู ต้อง ๔. นกั เรียนสามารถเขียนคาซ้าได้ถกู ต้อง ๕. นกั เรียนสามารถแต่งประโยคโดยใช้คาซ้าได้

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๘ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย ขน้ั ตอนการใช้แบบฝึกทกั ษะ ศึกษาคมู่ ือการใช้แบบฝึกทักษะ ทาทดสอบก่อนเรยี น ดาเนินการใชแ้ บบฝึกทักษะ ๑. ศึกษาคาชีแ้ จง/คาแนะนา ๒. ทาแบบทดสอบก่อนเรยี น ๓. ศึกษาใบความรู้ ๔. ทาแบบฝึกทกั ษะ ทาทดสอบหลังเรยี น ผา่ นเกณฑ์ร้อยละ ๘๐ ไมผ่ ่านเกณฑ์รอ้ ยละ ๘๐ ศึกษาแบบฝึกทกั ษะเล่มตอ่ ไป พบครู ซอ่ มเสริม

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๙ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบทดสอบกอ่ นเรียน เร่อื ง คาประสม ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๑ วิชาภาษาไทย รหสั วิชา ท๒๑๑๐๑ คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน เวลา ๑๐ นาที คาชีแ้ จง ๑. ข้อสอบมีจานวน ๑๐ ข้อ เป็นข้อสอบ ชนิดเลือกตอบ ๔ ตัวเลือก ๒. ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องทีส่ ุดเพียงคาตอบเดียวแล้วทา เครื่องหมายกากบาท (X) ในกระดาษคาตอบ ๑. ข้อใดเป็นคาประสมทุกคา ก. คนครัว คนรถ คนเดิน ข. ตาปลา ตาน้า ตาช้า ค. รถราง รถขยะ รถเมล์ ง. เรือพ่วง เรือหางยาว เรือผุ ๒. ข้อใดไม่มคี าประสม ก. อนั อ้อยตาลหวานลิน้ แล้วสิ้นซาก แตล่ มปากหวานหูไม่รู้หาย ข. แมร่ กั ลูกลูกกร็ ู้อยู่ว่ารัก คนอื่นสักหม่นื แสนไม่แม้นเหมอื น ค. ลูกผชู้ ายลายมอื นั้นคอื ยศ เจ้าจงอตุ ส่าหท์ าสม่าเสมียน ง. เทียนดอกไม้ไข่ข่าวมะพร้าวพร้อม น้ามันหอมแป้งปรุงฟุ้งท่วั ห้อง ๓. ข้อใดมีคาประสมมากที่สุด ก. ฝงู นางนวลบินว่อนร่อนเวหา ข. คาดเขม็ ขดั นิรภยั ปลอดภัยจริงหรอื ค. ดาวเทียมช่วยในการสอื่ สารได้มาก ง. ภาพเขียนภาพนีท้ าให้ชื่อเสียงเขากระฉ่อน

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๑๐ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย ๔. คาประสมในข้อใดแสดงความหมายในทางไม่ดี ก. ตาไว ข. หูไว ค. มอื ไว ง. ปญั ญาไว ๕. ข้อใดไม่ใชค่ าประสม ก. ไม้จ้ิมฟนั ข. เรือรบหลวง ค. น้าตาลมะพร้าว ง. หมเู ห็ดเปด็ ไก่ ๖. คาประสมในข้อใดเกิดจากคากริยากบั คากริยา ก. น้ากะทิ วงแขน ข. ม้าน่ัง บ้านนอก ค. ของกลาง ดวงตรา ง. กันชน ตีชิง ๗. คาประสมในข้อใดเกิดจากคานามกบั คาวเิ ศษณ์ ก. ว่ากล่าว ดูถูก ข. มดแดง ม้าเรว็ ค. อยู่ไฟ ไฟฉาย ง. ยินดี วิง่ เร็ว ๘. คาประสมในข้อใดเกิดจากคาไทยแท้ประสมกับคาภาษาองั กฤษ ก. ถนนหลวง ข. พวงหรดี ค. บังแทรก ง. สวนสตั ว์

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๑๑ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย ๙. คาประสมในข้อใดเป็นคาวิเศษณ์ที่เกิดจากคาไทยแท้กับคาที่มาจากภาษาอื่น ก. ใจดี ข. ใจร้าย ค. ใจกุศล ง. ใจปลาซิว ๑๐. คาในข้อใดเปน็ คาประสมชนิดคานามทุกคา ก. หอ่ หมก กนั สาด ข. ที่นอน กินที่ ค. หวานเย็น บกพร่อง ง. บาดตา ขวัญหาย ตงั้ ใจทาแบบทดสอบ กันนะ

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๑๒ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย กระดาษคาตอบแบบทดสอบก่อนเรยี น แบบฝึกทกั ษะ เรอ่ื ง การสรา้ งคาในภาษาไทย วิชาภาษาไทย รหสั วิชา ท๒๑๑๐๑ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๑ กล่มุ สาระการเรียนรูภ้ าษาไทย เลม่ ท่ี ๑ เรอ่ื ง คาประสม ชื่อ – นามสกุล...................................................................ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ ๑/..... เลขที.่ ...... ข้อ ก ข ค ง คะแนนเตม็ ๑๐ 1 คะแนนทไ่ี ด้ 2 3 ผลการประเมิน 4 ดีมาก 5 ดี 6 พอใช้ 7 ปรับปรุง 8 9 (ลงชือ่ )…………………………………………….ผปู้ ระเมิน 10 (นางญาณันธร ปดั สาโก) วันที…่ ….เดือน…………………..พ.ศ. ……………. เกณฑก์ ารประเมิน อยู่ในเกณฑ์ ดีมาก คะแนนระหว่าง ๙-๑๐ อยู่ในเกณฑ์ ดี คะแนนระหว่าง ๗-๘ อยู่ในเกณฑ์ พอใช้ คะแนนระหว่าง ๕-๖ อยู่ในเกณฑ์ ปรบั ปรงุ คะแนนระหว่าง ๐-๔

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๑๓ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย ใบความรู้ เรื่อง คาประสม คาประสม คือ คาทีส่ ร้างจากคามูลต้ังแต่สองคาขึน้ ไป เกิดเป็นคาใหมม่ ี ความหมายใหม่ แตย่ ังมีเค้าของความหมายเดิม ส่วนมากมักเป็นการประสมคาระหว่าง คาไทยกับ คาไทย แตอ่ าจมีคาประสมบางคาที่ประสมระหว่างคาไทยกับคาภาษาอื่น เชน่ การเกิดคาประสมในภาษาไทย คาไทยประสมกับคาไทย เชน่ ไฟฟ้า ไฟ + ฟ้า เปน็ คาใหมค่ ือ ฝนหลวง ฝน + หลวง เปน็ คาใหมค่ ือ รถไฟ รถ + ไฟ เป็นคาใหมค่ ือ ถือท้าย ถือ + ท้าย เปน็ คาใหมค่ ือ ดอกเบยี้ ดอก + เบีย้ เป็นคาใหมค่ ือ ขันหมาก ขนั + หมาก เป็นคาใหมค่ ือ ปากแข็ง ปาก + แข็ง เป็นคาใหมค่ ือ เทพเจ้า คาประสมท่มี าจากคาภาษาอืน่ ได้แก่ ราชวัง เทพ + เจ้า เปน็ คาใหมค่ ือ พลเมอื ง ราช + วงั เปน็ คาใหมค่ ือ รถเมล์ พล +เมือง เป็นคาใหมค่ ือ หอ้ งโชว์ รถ + เมล์ เปน็ คาใหมค่ ือ เคมีภัณฑ์ หอ้ ง + โชว์ เป็นคาใหมค่ ือ เคมี + ภัณฑ์ เปน็ คาใหมค่ ือ

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๑๔ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย ยังมีคาประสมท่ีขึน้ ต้นด้วย นกั เครื่อง ชา่ ง ชาว การ ความ เชน่ ชาวนา ชาว + นา (ประสม) มลู + มลู ช่างประปา ช่าง + ประปา (ประสม) มูล + มูล นักโทษ นกั + โทษ (ประสม) มูล + มลู เครือ่ งดนตรี เครือ่ ง + ดนตรี (ประสม) มูล + มลู การเรียน การ + เรียน (ประสม) มูล + มูล ความดี ความ + ดี (ประสม) มลู + มูล

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๑๕ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย ลกั ษณะของคาประสม ๑. เกิดจากคามูลต้ังแต่สองคาข้ึนไปมาประสมกัน แล้วเกิดความหมายใหมแ่ ต่ยงั มีเค้า ความหมายเดิมอยู่ เช่น คาไทยประสมกบั คาไทย เช่น ฝนหลวง ดาวเทียม สวนป่า สวนงู ผสู้ ือ่ ข่าว คาไทยประสมกับคาบาลี - สันสกฤต เชน่ มฤคมาศ ราชโองการ มหกรรมบันเทิง พระราชดารสั คาประสมทีม่ าจากภาษาองั กฤษ เชน่ เคมีภณั ฑ์ โปรแกรมหนงั รถทัวร์ เครือ่ งคอมพวิ เตอร์ ๒. คามูลที่นามาประสมกันทาหนา้ ที่เป็นคานาม คากริยา คาวเิ ศษณ์ ฯลฯ เชน่ คานาม เชน่ หวั ใจ รถไฟ หัวหนา้ ขนั หมาก คากริยา เชน่ ดีใจ ต่อวา่ ยกเลิก ขดั คอ เดินเล่น คาวเิ ศษณ์ เชน่ ขีเ้ กียจ หัวรน้ั มอื ไว ใจง่าย ๓. คามูลที่นามาประสมกนั น้ัน คาทีม่ คี วามหมายหลักจะอยู่ต้น คาหลังจะเป็นคาขยาย เชน่ ม้าเร็ว ลูกน้า ผลผลิต เรือพ่วง แมค่ รัว ๔. คาประสมทีย่ ่อจากใจความมาก ๆ เชน่ ชาวเมือง ย่อมาจาก คนทีอ่ ยู่ในเมือง ช่างทอง ย่อมาจาก คนทีช่ านาญในการทอง คาประสมชนิดน้ี จะมีคาต่อไปนีป้ ระกอบอยู่ข้างหน้า คือ ชาว นกั ช่าง หมอ การ ความ ของ ผู้ ที่เคร่อื ง เชน่ นกั นกั ร้อง นักเขียน นกั เรียน นกั สู้ ชาว ชาวบ้าน ชาวเมือง ชาวนา ชาววงั ช่าง ช่างไม้ ช่างเสริมสวย ช่างไฟฟ้า ช่างทาสี หมอ หมอดู หมอความ หมอผี หมอนวด การ การบ้าน การเมอื ง การไฟฟ้า การคลัง

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๑๖ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย ความ ความดี ความชวั่ ความสขุ ความทุกข์ ความรู้ ผู้ ผใู้ หญ่ ผดู้ ี ผอู้ านวยการ ผนู้ ้อย ผรู้ ้าย ของ ของใช้ ของไหว้ ของเล่น ของชาร่วย ของกิน เครือ่ ง เคร่อื งหมาย เครือ่ งบิน เครื่องมอื เครื่องเขยี น เครือ่ งครัว ที่ ทีน่ อน ทีด่ ิน ที่เขีย่ บุหร่ี ทีเ่ ทีย่ ว ทีพ่ ัก ๕. คามลู ที่นามาประสมกนั มาจากคานาม คาสรรพนาม คากริยา คาวิเศษณ์ และคาบพุ บท กไ็ ด้ เชน่ คาตง้ั เป็นคานามหรอื สรรพนาม เชน่ พ่อครวั แมบ่ ้าน พระคุณท่าน มดแดง ผดู้ ี บ้านนอก คาตงั้ เปน็ คากริยา เชน่ ท่องจา ตืน่ เต้น กินตวั เข้าใจ งอกงาม อวดดี ตกต่า คาตง้ั เป็นคาวิเศษณ์ เชน่ ดาแดง อ่อนหวาน สองใจ สามตา หลายใจ คาตง้ั เปน็ บพุ บท เชน่ กลางบ้าน ข้างถนน ต่อหนา้ ๖. คาที่นามาประสมต้องเขียนต่างกนั เชน่ พ่อ + มด พ่อมด ๗. คาทีน่ ามาประสมกนั ต้องมคี วามหมายต่างกัน เชน่ เตา (นาม) + รีด (กริยา) เตารดี ๘. เมื่อประสมคาแล้วจะได้ศัพท์ใหม่ มีความหมายใหม่ที่คล้ายเน้ือความเดิม เชน่ ราว + ตาก + ผา้ ราวตากผ้า หมายถึง ไม้หรอื เส้นราวเอาไว้ตากผ้า รถ + ด่วน รถด่วน หมายถึง รถที่วง่ิ ดว้ ยความเร็วสูงเปน็ พิเศษ

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๑๗ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย วิธีสร้างคาประสม ๑. คานาม ประสมกบั คาวเิ ศษณ์ เชน่ มดแดง รถด่วน น้าแข็ง หัวอ่อน ๒. คานาม ประสมกบั คากริยา เชน่ ผา้ ไหว้ ไม้เท้า ม้าน่ัง ของกินเล่น ๓. คานาม ประสมกบั คานาม เชน่ แกงไก่ น้าส้ม คนไข้ หบี เพลง ๔. คานาม ประสมกบั คาบุพบท เชน่ คนกลาง เมืองนอก ความหลัง เครือ่ งใน ๕. คานาม ประสมกบั คากริยา เชน่ วิง่ เตน้ ต้มยา พิมพ์ดดี วาดเขียน ๖. คานาม ประสมกบั คาคุณศพั ท์ เชน่ เสื้อยดื ส้นสงู แกงรอ้ น ช้ันต่า ๗. คากริยา ประสมกับ คานาม เชน่ กินเส้น วางใจ ถือตวั นอนใจ ๘. คาวเิ ศษณ์ ประสมกบั คานาม เชน่ ดีใจ หลายใจ แขง็ ข้อ อ่อนใจ ๙. คาบุพบท ประสมกบั คานาม เชน่ นอกใจ นอกคอก เหนือหัว ใต้เท้า ๑๐. นอกจากนีย้ ังสามารถนาเอาคาภาษาต่างประเทศมาประสมกับคาไทยได้อีก ด้วย เชน่ เหยือกน้า (องั กฤษกบั ไทย) รถเมล์ (บาลีกับองั กฤษ) พวงหรดี (ไทยกบั องั กฤษ) ตู้โชว์ (ไทยกับองั กฤษ) ขอ้ สังเกตคาประสม ๑. คาที่นามาประสมกนั ต้องมคี วามหมายใหมเ่ กิดเป็นศัพท์ใหมข่ นึ้ มา ๒. คาทีน่ ามาประสมกันแล้วไม่มคี วามหมายใหม่ ไม่เกดิ ศัพท์ใหม่อย่างนีไ้ ม่เรียกคา ประสม อาจเปน็ วลีหรอื ประโยคก็ได้ เชน่ ก. หางเสือของเรอื ลาน้ันหลุดแล้ว หางเสือเป็นคาประสมคือ ส่วนท้ายเรือ ข. หางเสือตวั นั้นถกู ตัดจนขาดแล้ว หางเสือไมเ่ ป็นคาประสม เพราะมีความหมาย เหมอื นเดิมคือหางของเสือ ค. พีเ่ ลี้ยง คนใหมม่ าทางานเปน็ วันแรก พี่เลี้ยงเปน็ คาประสมเพราะเกิดศพั ท์ใหม่ มีความหมายใหมว่ ่า คนดแู ล คนชว่ ยเหลอื ง. พีเ่ ลี้ยงนอ้ ง เพราะคุณแม่ไปงานศพ พี่เลี้ยง ไม่เปน็ คาประสม เพราะไม่เกิด ศพั ท์ใหม่ เป็นประโยคคือ พี่ (ประธาน) เลี้ยง (กริยา) น้อง (กรรม)

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๑๘ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย ทบทวนความเข้าใจ น้าเน่า ไม่ใช่คาประสม เพราะความหมายไม่เปลี่ยนจากคาเดิม น้าค้าง หมายถึงน้าแสดงอาการเน่า เปน็ ประโยค แมป่ ่วย เปน็ คาประสม หมายถึง ไอน้าในอากาศที่ถกู ความเย็น แมพ่ ิมพ์ แล้วหยาดลงมาค้างบนใบไม้ใบหญ้า เครือ่ งดับ ไม่ใช่คาประสม เพราะความหมายเหมอื นคามูลเดิม เครือ่ งบิน หมายถึง แมป่ ่วย เปน็ ประโยค เป็นคาประสม หมายถึง แม่แบบ ไม่ใช่คาประสม เพราะความหมายเหมอื นคามูลเดิม หมายถึงเครือ่ งแสดงอาการดับ เป็นประโยค เป็นคาประสม หมายถึง อากาศยานชนิดหนึ่ง ตัวอยา่ งคาประสม โรงรถ เรืออวน ขนั หมาก ข้าวหมาก น้าปลา นากุ้ง กล้วยปิ้ง ข้าวตาก ถ่วั ตัด ไข่ทอด ยาถ่าย รถเข็น น้าหวาน แกงจดื ยาดา น้าหอม รถด่วน เรือเร็ว พัดโบก บกุ เบิก กนั สาด ราซดั แก้ไข เรียงพิมพ์ ชั้นบน คนนอก น้าเหนอื ภาคใต้ หมาใน ของกลาง ลาไพ่ ต้นหน คณุ นาย คุณพระ ขาประจา สายสร้อย หวานเยน็ เปรยี้ วหวาน เขียวหวาน พลเมอื ง พวงหรดี ตักบาตร คาประสมบางคาอาจมโี ครงสรา้ งเหมอื นกบั ประโยค เช่น เก้าอีโ้ ยก ห้องอดั เสียง โต๊ะเขยี นหนงั สือ ไม้แคะหู แต่ไม่สามารถเป็นประโยคได้เพราะประธานไม่สารถทากริยาด้วย ตนเองได้ แต่มีคาประสมบางคมสารถเปน็ ประโยคได้ เช่น คนเก็บขยะ รถบดถนน พนกั งานเก็บต๋ัว

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๑๙ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย สรปุ คาประสม คือ คามลู สองคาข้ึนไปประสมกัน เกิดคาใหม่ มคี วามหมายใหม่ เชน่ น้า + ยา + ล้าง + จาน น้ายาล้างจาน ไม้ + แขวน + เสื้อ ไม้แขวนเสือ้ คามูลสองคาขึน้ ไปรวมกนั ไม่เกิดคาใหม่ ไม่เกิดความหมายใหม่ ไม่ใชค่ าประสม เช่น หางเสือ หมายถึงหางของเสือ เปน็ วลีไม่ใชค่ าประสม หางเสือ หมายถึงหางเสือเรอื เป็นคาประสม ผา้ ขาว หมายถึงผา้ สีขาว เป็นวลีไม่ใชค่ าประสม น้าขาว หมายถึงน้าเมา เปน็ คาประสม ปตู าย หมายถึง ปแู สดงอาการตาย เป็นประโยค ไม่ใช่คาประสม ปูม้า หมายถึง ปทู ะเลชนิดหนึง่ เป็นคาประสม พิจารณาคาประสม เปน็ แลว้ ลองตอบ คาถามนะ หนูตอ้ งตอบได้ แน่นอนคะ่

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๒๐ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๑ เรือ่ ง คาประสม คาชี้แจง ให้นักเรียนสร้างคาประสมจากลักษณะของการสรา้ งที่กาหนดให้ ตัวอย่าง เกิดจากคามูลตั้งแต่สองคาข้ึนไปมาประสมกัน แล้วเกิดความหมายใหม่แต่ยงั มี เค้าความหมายเดิมอยู่ เชน่ เสื้อผ้า ผลไม้ ๑. คามลู ทีน่ ามาประสมกันทาหนา้ ทีเ่ ป็นคาวิเศษณ์ เชน่ ……………………………………………………………………………………………. ๒. คามูลทีน่ ามาประสมกนั นั้น คาที่มคี วามหมายหลักจะอยู่ต้น คาหลังจะเป็นคาขยาย เชน่ ……………………………………………………………………………………………. ๓. คาประสมที่ย่อจากใจความมาก ๆ เชน่ ……………………………………………………………………………………………. ๔. คามลู ทีน่ ามาประสมกันมาจากคาตั้งเป็นคานามหรือสรรพนาม เชน่ ……………………………………………………………………………………………. ๕. คาที่นามาประสมตอ้ งเขียนต่างกนั เชน่ ……………………………………………………………………………………………. ๖. คาทีน่ ามาประสมกนั ต้องมคี วามหมายต่างกัน เชน่ ……………………………………………………………………………………………. ๗. เมือ่ ประสมคาแล้วจะได้ศัพท์ใหม่ มีความหมายใหม่ทีค่ ล้ายเนื้อความเดิม เชน่ …………………………………………………………………………………………….

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๒๑ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๒ เรือ่ ง คาประสม คาชีแ้ จง ให้นักเรียนบอกวิธีสร้างคาประสมจากคาที่กาหนดให้เกิดจากคาใดประสมกนั ตวั อย่าง ถือ + ตวั เกิดจากคากริยา ประสมกบั คานาม ๑. รถ + ไฟ ………………………………………………………….. ๒. สถานี + โทรทศั น์ ………………………………………………………….. ๓. ขดั + คอ ………………………………………………………….. ๔. ใจ + งา่ ย ………………………………………………………….. ๕. เตา + แก๊ส ………………………………………………………….. ๖. ตื่น + เต้น ………………………………………………………….. ๗. อ่อน + หวาน ………………………………………………………….. ๘. สอง + ใจ ………………………………………………………….. ๙. กลาง + บ้าน ………………………………………………………….. ๑๐. มด + แดง …………………………………………………………..

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๒๒ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๓ เรื่อง คาประสม คาชี้แจง ให้นกั เรียนสร้างคาประสมจากคาที่กาหนดใหอ้ ย่างน้อยข้อละ ๔ คา คา คาประสม ขดั ก้าว ข่ม ติด แข็ง น้า ดาว ลูก แม่ ช่าง

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๒๓ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๔ เรื่อง คาประสม คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนสร้างคาประสมโดยหาคามารวมกบั คาทีก่ าหนดให้ ๑. .....................เต้น ...........................ซึม ท่า........................... ๒. หอ้ ง...................... ...........................โรง ..............................ใจ ๓. ของ....................... ลูก.......................... ................................ฟ้า ๔. ..........................หาย ...............................เบา ................................ส่ง ๕. ใจ........................... ..........................เครื่อง ..............................เช่อื ม

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๒๔ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๕ เรือ่ ง คาประสม คาชี้แจง ให้นกั เรียนขีดเครื่องหมายถกู หนา้ คาทีเ่ ปน็ คาประสมและทาเครือ่ งหมาย กากบาท  หนา้ คาทีไ่ ม่ใช่คาประสม ……………..๑. คนใช้ ……………..๒. เติบโต ……………..๓. อกแตก ……………..๔. แขกยาม ……………..๕. พรรณนา ……………..๖. หมอผี ……………..๗. น้าใจ ……………..๘. สะดวก ……………..๙. หงุ ต้ม ……………..๑๐. เงินสด ……………..๑๑. แพรวพราว ……………..๑๒. ตกใจ ……………..๑๓. ฟองน้า ……………..๑๔. ปากคอ ……………..๑๕. น้าหวาน

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๒๕ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๖ เรือ่ ง คาประสม คาชี้แจง ให้นักเรียนพิจารณาคาต่อไปนี้ แล้วนาคาทีเ่ ปน็ คาประสมไปเขียนลงใน กรอบสี่เหลี่ยมตามทีก่ าหนดให้ ลงแดง เปรยี้ วหวาน วุ้นเส้น ใต้ดิน เนือ้ ตัว มมู มาม ซู่ซ่า จจู้ ้ี แพรวพราว เทอะทะ นอกคอก ยิ้มหวาน เพือ่ นฝูง ชั้นบน รวดเร็ว เฮฮา พึมพา บากบัน่ ยู่ยี่ เยอะแยะ ภาคเหนือ นอกทาง ผัดเผ็ด หวานเย็น ซึง่ หนา้ โหรงเหรง ปึงปัง กกั ขงั ซื่อตรง พีน่ อ้ ง คาประสม ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๒๖ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๗ เรื่อง คาประสม คาชีแ้ จง ให้นกั เรียนขีดเส้นใต้คาที่เปน็ คาประสม ๑. น้าฝน น้าอัดลม น้าเน่า ๒. หอ่ หมก หอ่ ขนม หอ่ ของ ๓. บ้านนอก บ้านแม่ บ้านสวย ๔. คนใช้ คนนอน คนมาก ๕. ต้นไม้ ตน้ หอ้ ง ต้นมะขาม ๖. ของขวญั ของแพง ของเธอ ๗. ดอกเบีย้ ดอกไม้ ดอกหอม ๘. ไฟฟ้า ไฟดับ ไฟสว่าง ๙. ลมพัด พัดลม ลมแรง ๑๐. ปากกา สมดุ กระเป๋า

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๒๗ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๘ เรื่อง คาประสม คาชีแ้ จง ให้นักเรียนทาเครอ่ื งหมายกากบาท  ลงบนช่องทีเ่ ป็นคาประสม ในตารางต่อไปนี้ หอ้ งน้า ไฟฟ้า ไก่ฟ้า พ่อตา ปากร้าย ใจบญุ ทนุ ทรัพย์ รถไฟ แขกยาม นกั ธรรม แมม่ ด ใต้เท้า มีดโกนหนวด หมอ่ มฉัน พระคณุ เจ้า อกแตก หลับนอน ดิฉัน บนล่าง กินอยู่ หัวหมนุ อุ๊ยว้าย ! ใจเยน็ โกรธแค้น กางเกง

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๒๘ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทกั ษะที่ ๑.๙ เรื่อง คาประสม คาชี้แจง ให้นักเรียนสร้างคาประสมจากปริศนาคาทายอะไรเอ่ย ที่ข้นึ ตน้ ด้วย “เจ้า” ๑. มีมาดั้งเดิม เริ่มขายคนแรก ไปไหนไม่แปลก ขายดิบขายดี ………….… ๒. หรหู ราร่ารวย รูปสวยต่างหาก ราชาลาบาก แปลงรา่ งเปน็ กบ ……………. ๓. กรุ้มกริม่ ยิม้ พราย อันตรายอย่าใกล้ สาวสาวใส่ใจ ไกลคนพรรค์นี้ …………..... ๔. แถวนี้พค่ี มุ ชุมนุมคนเก่ง พรรคพวกอวดเบ่ง ส่ังสอนอยู่หมดั ……………. ๕. ของดมี ีค่า อุตส่าหส์ ะสม เจา้ ของระทม รีบไปแจ้งความ ……………. ๖. พระภูมิคมุ้ ครอง ผองภยั ไกลห่าง เปน็ สขุ ทุกอย่าง ทาถกู วิธี ………….… ๗. ใหญ่ในงานนี้ พี่รบั ผิดชอบ กิน อยู่ ถาม ตอบ ครอบแล้วทั้งปวง ……………. ๘. ใครกต็ ้องเกรง เบ่งไม่ขึน้ หรอก ยกเว้นแทงออก เขาจ่ายหมดเลย ……………. ๙. เมืองจนี จากมา ค้าขายแข็งขัน กาไรเกบ็ พลนั รา่ รวยทันตา ……………. ๑๐ วัดข้าอย่าแตะ แตแ่ นะธรรมะ กิเลสต้องละ บาเพ็ญกุศล ................

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๒๙ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๑๐ เรือ่ ง คาประสม คาชี้แจง ให้นกั เรียนแตง่ ประโยคโดยใช้คาประสมที่กาหนดให้ ๑. งอกงาม ........................................................................................................................................ ๒. ข้างถนน ........................................................................................................................................ ๓. เตารดี ........................................................................................................................................ ๔. รถด่วน ........................................................................................................................................ ๕. ผรู้ ้าย ........................................................................................................................................

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓๐ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย ๖. ขันหมาก ........................................................................................................................................ ๗. ฝนหลวง ........................................................................................................................................ ๘. มหกรรมบนั เทิง ........................................................................................................................................ ๙. หวั รนั้ ........................................................................................................................................ ๑๐. ม้าเรว็ ........................................................................................................................................

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๓๑ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๑๑ เรื่อง คาประสม คาชี้แจง ให้นักเรียนแตง่ ประโยคโดยใช้คาประสม จานวน ๑๐ คา ๑...................................................................................................................................... ๒...................................................................................................................................... ๓...................................................................................................................................... ๔...................................................................................................................................... ๕...................................................................................................................................... ๖...................................................................................................................................... ๗..................................................................................................................................... ๘...................................................................................................................................... ๙...................................................................................................................................... ๑๐....................................................................................................................................

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓๒ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๑๒ เรือ่ ง คาประสม คาชี้แจง ใหน้ ักเรียนทาเครอ่ื งหมายกากบาท X ทับตวั อักษร ก ข ค หรือ ง หนา้ คาตอบที่ถูกต้องที่สดุ เพียงคาตอบเดียว จากข้อ ๑ - ข้อ ๕ ข้อใดไม่เป็นคาประสม ๑. ก. ลกู คอ ข. ลูกคิด ค. ลกู ครู ง. ลกู ครึ่ง ๒. ก. ลูกปัด ข.. ลกู เปด็ ค. ลกู โป่ง ง. ลูกปืน ๓. ก. น้ามนั ข. น้ามอื ค. น้ามา ง. น้ามนต์ ๔. ก. มอื บวม ข. มอื เบา ค. มอื อ่อน ง. มือใหม่ ๕. ก. คอแข็ง ข. คอตก ค. คอหอย ง. คอหัก จากข้อ ๖ - ข้อ ๑๐ ข้อใดเปน็ คาประสม ค. น้าใจ ง. น้าไหล ๖. ก. น้าลึก ข. น้าล้น ค. ลกู วิง่ ง. ลูกเห็บ ๗. ก. ลกู นก ข. ลกู พ่อ ค. เสื้อเก่า ง. เสือ้ กกั๊ ๘. ก. เสื้อยาว ข. เสื้อขาด ค. บ้านเรา ง. บ้านฉัน ๙. ก. บ้านพัง ข. บ้านนอก ค. เรือลม่ ง. เรือแล่น ๑๐. ก. เรือรบ ข. เรือร้าว

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓๓ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย แบบทดสอบหลงั เรียน เรอ่ื ง คาประสม ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๑ วิชาภาษาไทย รหสั วิชา ท๒๑๑๐๑ คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน เวลา ๑๐ นาที คาชี้แจง 1. ข้อสอบมีจานวน ๑๐ ข้อ เปน็ ข้อสอบ ชนิดเลือกตอบ ๔ ตวั เลือก 2. ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องทีส่ ุดเพียงคาตอบเดียวแล้วทา เครื่องหมายกากบาท (X) ในกระดาษคาตอบ ๑. ข้อใดไม่ใช่คาประสม ก. ไม้จ้ิมฟัน ข. เรือรบหลวง ค. น้าตาลมะพร้าว ง. หมเู หด็ เปด็ ไก่ ๒. ข้อใดเปน็ คาประสมท้ังหมด ก. ลกู น้า ถงุ มือ หวั สงู ข. ช่างภาพ บากบัน่ ทิ่มตา ค. สะดวก น้าค้าง ยางลบ ง. ไม้ขีด อว้ นท้วม รหสั ๓. คาประสมในข้อใดเกิดจากคานามกบั คาวเิ ศษณ์ ก. ว่ากล่าว ดูถูก ข. มดแดง ม้าเร็ว ค. อยู่ไฟ ไฟฉาย ง. ยินดี วิ่งเรว็

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓๔ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย ๔. ข้อใดเปน็ คาประสมทุกคา ก. คนครัว คนรถ คนเดิน ข. ตาปลา ตาน้า ตาช้า ค. รถราง รถขยะ รถเมล์ ง. เรือพ่วง เรือหางยาว เรือผุ ๕. คาวา่ “ผา้ คลุมเตียง” ในข้อใดเป็นคาประสมได้อย่างเดียว ก. ผา้ คลุมเตียงใหญ่ไม่มดิ ข. หยิบผา้ คลมุ เตียงหนอ่ ย ค. ฉันเอาผา้ คลมุ เตียงให้เขา ง. ฉันเอาผา้ คลมุ เตียงมาให้เขา ๖. ข้อใดไม่ใช่คาประสม ก. ยาดม ข. ลมใส่ ค. มะเร็ง ง. ปืนลม ๗. คาประสมในข้อใดแสดงความหมายในทางไม่ดี ก. ตาไว ข. หไู ว ค. มอื ไว ง. ปญั ญาไว ๘. ข้อใดมีคาประสมมากทีส่ ดุ ก. ฝงู นางนวลบินว่อนร่อนเวหา ข. คาดเข็มขดั นิรภัยปลอดภัยจริงหรอื ค. ดาวเทียมช่วยในการสื่อสารได้มาก ง. ภาพเขียนภาพนีท้ าให้ชือ่ เสียงเขากระฉ่อน

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๓๕ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย ๙. ข้อใดไม่มีคาประสม ก. อันอ้อยตาลหวานลิน้ แล้วสิ้นซาก แตล่ มปากหวานหูไม่รู้หาย ข. แมร่ กั ลูกลูกกร็ ู้อยู่ว่ารกั คนอืน้ สักหมื่นแสนไม่แม้นเหมอื น ค. ลกู ผชู้ ายลายมอื นั้นคอื ยศ เจ้าจงอุตส่าหท์ าสม่าเสมียน ง. เทียนดอกไม้ไข่ขา่ วมะพร้าวพร้อม น้ามันหอมแป้งปรุงฟุ้งท่ัวห้อง ๑๐. คาประสมในข้อใดเป็นคาวเิ ศษณ์ที่เกิดจากคาไทยแท้กบั คาที่มาจากภาษาอืน่ ก. ใจดี ข. ใจร้าย ค. ใจกุศล ง. ใจปลาซิว ไม่แอบดูเฉลย ก่อนนะคะ ^_^

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓๖ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลังเรยี น เรอ่ื ง การสรา้ งคาในภาษาไทย รายวิชาภาษาไทย รหัสวิชา ท๒๑๑๐๑ ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เล่มท่ี ๑ เรอ่ื ง คาประสม ชื่อ – นามสกุล...................................................................ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑/..... เลขที.่ ...... ขอ้ ก ข ค ง คะแนนเตม็ ๑๐ 1 คะแนนท่ไี ด้ 2 3 ผลการประเมิน 4 ดีมาก 5 ดี 6 พอใช้ 7 ปรบั ปรงุ 8 9 (ลงชือ่ )…………………………………………….ผปู้ ระเมิน 10 (นางญาณันธร ปัดสาโก) วันที…่ ….เดือน…………………..พ.ศ. ……………. เกณฑ์การประเมิน อยู่ในเกณฑ์ ดีมาก คะแนนระหว่าง ๙-๑๐ อยู่ในเกณฑ์ ดี คะแนนระหว่าง ๗-๘ อยู่ในเกณฑ์ พอใช้ คะแนนระหว่าง ๕-๖ อยู่ในเกณฑ์ ปรับปรงุ คะแนนระหว่าง ๐-๔

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓๗ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย ภาคผนวก

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๓๘ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง คาประสม ข้อ คาตอบ ข้อ คาตอบ 1ง6ง 2ก7ข 3ค8ข 4ค9ค 5 ก 10 ก เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง คาประสม ข้อ คาตอบ ขอ้ คาตอบ 1ก6ค 2ก7ค 3ข8ค 4ง9ก 5 ง 10 ค

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๓๙ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แแบบฝึกทกั ษะท่ี ๑.๑ เรือ่ ง คาประสม คาชีแ้ จง ให้นกั เรียนสร้างคาประสมจากลกั ษณะของการสรา้ งที่กาหนดให้ ตวั อย่าง เกิดจากคามลู ตั้งแต่สองคาข้ึนไปมาประสมกัน แล้วเกิดความหมายใหม่แต่ยังมี เค้าความหมายเดิมอยู่ เชน่ เสื้อผ้า ผลไม้ ๑. คามลู ทีน่ ามาประสมกนั ทาหนา้ ที่เป็นคาวิเศษณ์ ใจร้าย เชน่ หวั อ่อน ๒. คามลู ทีน่ ามาประสมกันน้ัน คาทีม่ คี วามหมายหลักจะอยู่ต้น คาหลังจะเป็นคาขยาย เชน่ บา้ นเรอื น แมบ่ า้ น ๓. คาประสมที่ย่อจากใจความมาก ๆ ชาวนา เชน่ ช่างปูน ๔. คามลู ทีน่ ามาประสมกนั มาจากคาตั้งเป็นคานามหรือสรรพนาม เชน่ พ่อบ้าน มดดา ๕. คาทีน่ ามาประสมตอ้ งเขียนต่างกนั ผีเสื้อ เชน่ แม่มด ๖. คาทีน่ ามาประสมกนั ต้องมคี วามหมายต่างกัน เท้าไฟ เชน่ พัดลม ๗. เมือ่ ประสมคาแล้วจะได้ศัพท์ใหม่ มีความหมายใหม่ทีค่ ล้ายเนื้อความเดิม เชน่ รถไฟฟ้า ไมแ้ ขนเสื้อ

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๔๐ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๒ เรื่อง คาประสม คาชี้แจง ให้นักเรียนบอกวิธีสร้างคาประสมจากคาทีก่ าหนดให้เกิดจากคาใดประสมกนั ตัวอย่าง ถือ + ตวั เกิดจากคากริยา ประสมกับ คานาม ๑. รถ + ไฟ คานาม ประสมกบั คานาม ๒. สถานี + โทรทัศน์ คานาม ประสมกบั คานาม ๓. ขดั + คอ คากริยา ประสมกบั คานาม ๔. ใจ + งา่ ย คานาม ประสมกบั คาวิเศษณ์ ๕. เตา + แก๊ส คานาม ประสมกับ คานาม ๖. ตื่น + เต้น คากริยา ประสมกบั คากรยิ า ๗. ออ่ น + หวาน คาวิเศษณ์ ประสมกบั คาวิเศษณ์ ๘. สอง + ใจ คานาม ประสมกบั คานาม ๙. กลาง + บ้าน คาวิเศษณ์ ประสมกบั คานาม ๑๐. มด + แดง คานาม ประสมกับ คาวิเศษณ์

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๔๑ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทกั ษะที่ ๑.๓ เรื่อง คาประสม คาชีแ้ จง ให้นักเรียนสร้างคาประสมจากคาที่กาหนดใหอ้ ย่างน้อยข้อละ ๔ คา คา คาประสม ขดั ขดั ใจ ขดั จังหวะ ขัดหู ขัดตา ขดั เบา ก้าว ก้าวหนา้ ก้าวไกล ข่ม ขม่ ขวัญ ขม่ ใจ ขม่ ท้อง ติด ติดใจ ติดอา่ ง ติดร่างแห แข็ง แขง็ ข้อ แข็งเมือง แข็งตวั น้า น้าตา น้าปลา นา้ มนั น้าลาย ดาว ดาวเทยี ม ดาวจระเข้ ดาวประกายพรึก ลูก ลกู น้อง ลกู นา้ ลกู ปลา แม่ แมน่ า้ แม่ย่านาง แมท่ ูนหัว ช่าง ชา่ งป้ัน ชา่ งเคร่อื ง ชา่ งไฟฟ้า ช่างซ่อมรองเทา้

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๔๒ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทกั ษะที่ ๑.๔ เรือ่ ง คาประสม คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนสร้างคาประสมโดยหาคามารวมกบั คาที่กาหนดให้ ๑. .........ตืน่ ............เต้น .............น้า..............ซึม ท่า...........เรอื ................ ๒. หอ้ ง......น้า................ .............ภาร..............โรง ................นา้ ..............ใจ ๓. ของ.........เล่น.............. ลูก.........นา้ ................. ................ท้อง............ฟ้า ๔. ............ขาด.............หาย ...........ย่อง...................เบา ................ขน..............ส่ง ๕. ใจ........หาย................. .........นา้ มัน............เครือ่ ง ...........น้า................เชอ่ื ม

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๔๓ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทกั ษะที่ ๑.๕ เรื่อง คาประสม คาชีแ้ จง ให้นักเรียนขีดเครือ่ งหมายถูก หนา้ คาที่เปน็ คาประสมและทาเครื่องหมาย กากบาท  หนา้ คาทีไ่ ม่ใช่คาประสม ………√……..๑. คนใช้ ………X……..๒. เติบโต ………√……..๓. อกแตก ………√……..๔. แขกยาม ………X……..๕. พรรณนา ………√……..๖. หมอผี ………√……..๗. น้าใจ ………X……..๘. สะดวก …………√…..๙. หงุ ต้ม ………√……..๑๐. เงินสด ………X……..๑๑. แพรวพราว ………√……..๑๒. ตกใจ ………√……..๑๓. ฟองน้า ………X……..๑๔. ปากคอ ………√……..๑๕. น้าหวาน

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๔๔ เรือ่ ง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๖ เรื่อง คาประสม คาชี้แจง ให้นกั เรียนพิจารณาคาต่อไปนี้ แล้วนาคาที่เปน็ คาประสมไปเขียนลงใน กรอบสีเ่ หลี่ยมตามทีก่ าหนดให้ ลงแดง เปรยี้ วหวาน วุ้นเส้น ใต้ดิน เนือ้ ตวั มมู มาม ซู่ซ่า จจู้ ้ี แพรวพราว เทอะทะ นอกคอก ยิ้มหวาน เพือ่ นฝูง ช้ันบน รวดเร็ว เฮฮา พึมพา บากบ่นั ยู่ยี่ เยอะแยะ ภาคเหนือ นอกทาง ผดั เผ็ด หวานเย็น ซึ่งหนา้ โหรงเหรง ปึงปงั กกั ขัง ซือ่ ตรง พีน่ อ้ ง คาประสม เปรี้ยวหวาน ว้นุ เส้น ใต้ดิน ลงแดง นอกคอก ยิ้มหวาน เพือ่ นฝูง เนื้อตัว รวดเรว็ ภาคเหนือ นอกทาง ชน้ั บน หวานเย็น ซึง่ หนา้ เขียวหวาน ผดั เผด็

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๔๕ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๗ เรื่อง คาประสม คาชี้แจง ให้นกั เรียนขีดเส้นใต้คาที่เปน็ คาประสม ๑. น้าฝน น้าอัดลม น้าเน่า ๒. ห่อหมก หอ่ ขนม หอ่ ของ ๓. บา้ นนอก บ้านแม่ บ้านสวย ๔. คนใช้ คนนอน คนมาก ๕. ต้นไม้ ตน้ ห้อง ต้นมะขาม ๖. ของขวัญ ของแพง ของเธอ ๗. ดอกเบีย้ ดอกไม้ ดอกหอม ๘. ไฟฟา้ ไฟดับ ไฟสว่าง ๙. ลมพดั พดั ลม ลมแรง ๑๐. ปากกา สมุด กระเป๋า

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๔๖ เรือ่ ง การสร้างคาในภาษาไทย แบบฝึกทกั ษะที่ ๑.๘ เรื่อง คาประสม คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเคร่อื งหมายกากบาท  ลงบนช่องทีเ่ ปน็ คาประสม ในตารางต่อไปนี้ หอ้ งน้า X ไฟฟา้ X ไก่ฟา้ X พ่อตา X ปากรา้ ย X ใจบญุ X ทนุ ทรัพย์ X รถไฟ X แขกยาม X นักธรรม X แม่มด X ใตเ้ ทา้ X มีดโกนหนวด X หม่อมฉนั X พระคณุ เจ้า X อกแตก X หลับนอน X ดิฉนั บนล่าง X กินอยู่ X หวั หมนุ X อยุ๊ ว้าย ! X ใจเยน็ X โกรธแคน้ X กางเกง

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๔๗ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทกั ษะที่ ๑.๙ เรือ่ ง คาประสม คาชี้แจง ให้นกั เรียนสร้างคาประสมจากปริศนาคาทายอะไรเอ่ย ทีข่ ้นึ ตน้ ด้วย “เจ้า” ๑. มีมาด้ังเดิม เริ่มขายคนแรก ไปไหนไม่แปลก ขายดิบขายดี เจา้ เกา่ ๒. หรหู ราร่ารวย รปู สวยต่างหาก ราชาลาบาก แปลงรา่ งเป็นกบ เจ้าชาย ๓. กรุ้มกริ่มยิม้ พราย อันตรายอย่าใกล้ สาวสาวใส่ใจ ไกลคนพรรค์นี้ เจา้ ชู้ ๔. แถวนี้พค่ี ุม ชุมนุมคนเก่ง พรรคพวกอวดเบ่ง ส่ังสอนอยู่หมัด เจ้าถ่ิน ๕. ของดมี ีค่า อุตส่าหส์ ะสม เจา้ ของระทม รีบไปแจ้งความ เจา้ ทุกข์ ๖. พระภูมิคมุ้ ครอง ผองภัยไกลห่าง เปน็ สุขทุกอย่าง ทาถูกวิธี เจา้ ท่ี ๗. ใหญ่ในงานนี้ พี่รบั ผิดชอบ กิน อยู่ ถาม ตอบ ครอบแล้วทั้งปวง เจ้าภาพ ๘. ใครก็ต้องเกรง เบ่งไม่ขึน้ หรอก ยกเว้นแทงออก เขาจ่ายหมดเลย เจา้ มือ ๙. เมืองจนี จากมา ค้าขายแขง็ ขัน กาไรเกบ็ พลัน รา่ รวยทันตา เจ้าสวั ๑๐ วดั ข้าอย่าแตะ แตแ่ นะธรรมะ กิเลสต้องละ บาเพ็ญกุศล เจ้าอาวาส

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ท่ี ๑ คำประสม หน้า ๔๘ เรื่อง การสรา้ งคาในภาษาไทย แบบฝึกทักษะที่ ๑.๑๐ เรือ่ ง คาประสม คาชี้แจง ให้นกั เรียนแตง่ ประโยคโดยใช้คาประสมที่กาหนดให้ ๑. งอกงาม พ่อสอนว่าการศกึ ษาทาให้ชีวิตเจรญิ งอกงามขึน้ ๒. ข้างถนน เมื่อเช้าฉนั เจอสนุ ขั โดนรถชนนอนตายอยู่ขา้ งถนน ๓. เตารดี เราควรใชเ้ ตารดี รีดผ้าคร้ังละมากๆ เพื่อประหยัดไฟฟ้า ๔. รถด่วน พี่สาวขึน้ รถดว่ นกลบั บ้านทกุ วนั ๕. ผรู้ ้าย ผู้ร้ายที่ลอบวางระเบิดถกู จับกมุ ได้ต้ังแตเ่ มือ่ คนื นี้

แบบฝึ กทกั ษะ เลม่ ที่ ๑ คำประสม หน้า ๔๙ เรื่อง การสร้างคาในภาษาไทย ๖. ขนั หมาก ขบวนขันหมากแห่มาบ้านเจา้ สาวเมอ่ื เวลา ๐๙.๐๙ น. ๗. ฝนหลวง ชาวบ้านไม่มีน้าดืม่ น้าใช้ ทาให้ทางราชการตอ้ งทาฝนหลวงช่วยอย่างเร่งด่วน ๘. มหกรรมบันเทิง ทางจงั หวดั จดั งานมหกรรมบนั เทิงเพื่อรณรงคป์ ้องกนั ยาเสพติด ๙. หวั รน้ั เด็กชายแดงเปน็ เดก็ หวั รัน้ ผู้ใหญ่เตอื นอะไรไม่เคยฟังเลย ๑๐. ม้าเร็ว ในการแขง่ ขันกรีฑามีม้าเร็วสนามช่วยแจง้ ผลการแขง่ ขันที่กองอานวยการ