E-book เรื่อง ประเภทของเครื่องมือเกษตร

เน้อื หาบทเรยี น

สาระและมาตรฐานการเรยี นรู้ สาระที่๑ การดารงชวี ติ และครอบครวั มาตรฐาน ง ๑.๑ เขา้ ใจการทางาน มีความคดิ สร้างสรรค์ มีทกั ษะกระบวนการทางาน ทกั ษะการจดั การ ทกั ษะกระบวนการแกป้ ญั หา ทักษะการทางานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรมู้ ี คุณธรรม และลักษณะนสิ ยั ในการทางาน มจี ติ สานกึ ในการใช้พลงั งานทรัพยากรและ สงิ่ แวดล้อมเพ่ือการดารงชีวิตและครอบครัว ป.5/1 อธบิ ายเหตุผลในการทางานแตล่ ะขั้นตอนถูกต้องตามกระบวนการทางาน สาระสาคัญ การเลอื กใชเ้ ครอื่ งมือเกษตรให้เหมาะสมและถูกวธิ ีจะช่วยใหท้ างานประสบความสาเรจ็ และปลอดภยั

จุดประสงค์การเรยี นรู้ หลงั จากเรียนจบบทเรยี นแล้ว นกั เรยี นมีคุณสมบตั ิ ดังนี้ 1. นกั เรียนบอกประเภทของเครอื่ งมอื เกษตรไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง (K) 2. นกั เรยี นใชเ้ คร่อื งมือเกษตรได้อย่างถกู ตอ้ ง (P) 3. นกั เรียนเหน็ ประโยชนใ์ นการใช้เคร่อื งมือเกษตร(A)

ประเภทของเครือ่ งมอื เกษตร เครือ่ งมือเกษตรแบง่ ออกเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ 1. เคร่ืองมอื เกษตรทใี่ ช้กับงานดนิ 2. เครื่องมอื เกษตรที่ใชก้ ับงานพืช

1. เครื่องมอื ใช้กบั งานดนิ เคร่อื งมอื ประเภทนี้ใช้สาหรบั การทางานเกษตร ทีเ่ กี่ยวขอ้ งกบั งานดนิ ตา่ ง ๆ เชน่ การเตรียมพนื้ ที่ การปรบั ปรงุ ดิน การผสมดิน

1. ช้อนปลกู การ ใช้ ใช้สาหรับขุดยา้ ยตน้ กล้าไปปลกู ขดุ หลุมปลูก หรือใชข้ ดุ และตักตน้ กลา้ เพ่ือนาไปปลกู ในหลมุ ที่ เตรยี มไว้การใชช้ อ้ นปลกู จะช่วยใหต้ น้ กล้าไม่ได้รับ ความกระทบกระเทอื น ความปลอดภัยในการใช้ ชอ้ นปลูกตอนปลายมลี กั ษณะแหลมและค่อนขา้ งคม ถ้าผู้ใช้ ไมร่ ะมดั ระวังอาจเกิดอนั ตรายได้ การทาความสะอาดและเกบ็ รักษา ภายหลังการใช้ควรล้างทาความสะอาด เชด็ ใหแ้ ห้ง ทาน้ามนั กันสนมิ แล้วเกบ็ เขา้ ท่ใี หเ้ รียบรอ้ ย

2. สอ้ มพรวน การใช้ ใชส้ าหรบั พรวนดนิ รอบ ๆ ตน้ พชื ไมค่ วรใชพ้ รวนในดนิ แขง็ เพราะจะหกั และงองา่ ย ความปลอดภัยในการใช้ ไมค่ วรเลน่ กนั ในขณะทางาน เพราะ ส้อมพรวนมีความแหลมคม อาจจะได้รับอนั ตราย จากการใชไ้ ด้ ถ้าผู้ใช้ขาด ความระมดั ระวัง การทาความสะอาดและเกบ็ รักษา ภายหลังการใช้ควรล้างทาความสะอาดและเชด็ ใหแ้ ห้ง ทานา้ มนั กนั สนมิ แล้วเก็บเข้าท่ใี ห้ เรียบร้อย

3. คราด การใช้ ใช้สาหรบั ยอ่ ยดนิ และเกบ็ เศษหญา้ แต่งแปลงปลกู การ จบั คราดใชม้ ือทัง้ สองจับดา้ มคราดให้ ห่างกันพอสมควร แลว้ ถงึ เขา้ หาตัว ความปลอดภัยในการใช้ กอ่ นใช้ควรตรวจดวู า่ คราดอยู่ในสภาพที่ ใช้ได้หรือไม่ ขณะใชค้ วรระมดั ระวงั ไมใ่ ห้ ด้ามคราดไปถกู คนใกล้เคียง การทาความสะอาดและเก็บรักษา หลงั จากใชแ้ ลว้ ล้างทาความสะอาดและใชผ้ ้าเช็ดให้แห้ง ทาน้ามันกนั สนมิ แลว้ เกบ็ เขา้ ท่ีให้ เรยี บรอ้ ย

4. เสยี ม การใช้ ใช้สาหรบั ขดุ หลุมปลกู ตน้ ไม้ สว่ นมากนิยม ใช้ขดุ หลุมขนาด เล็กลึก หรือใชใ้ นบริเวณแคบ ไม่เหมาะกบั การใชจ้ อบ เวลาขดุ ใชม้ ือทงั้ สองขา้ ง จบั ดา้ มเสยี มให้มือยู่หา่ งกันพอสมควร แลว้ กด ปลายเสียมลงไปในดนิ ความปลอดภัยในการใช้ ก่อนใชค้ วรตรวจสภาพของเสียมเสยี ก่อน ขณะปฏิบัติงานให้ ระมดั ระวงั ไมใ่ ห้ด้ามเสียมไปโดน คนขา้ งเคียงท่ียืนอย่ไู ด้ การทาความสะอาดและเกบ็ รกั ษา ภายหลงั การใชค้ วรลา้ งทาความสะอาด เชด็ ให้แหง้ ทาน้ามันกนั สนิมแลว้ เกบ็ เขา้ ทใ่ี หเ้ รียบรอ้ ย

5. จอบ การใช้ ใช้สาหรับขุดดิน ถากหญา้ ขดุ แปลง หรือใช้ สาหรบั ขุดหลมุ ใหญ่ ๆ กรณที ใี่ ช้เสยี มอาจจะทาให้ ล่าชา้ หรือไม่สามารถจะใช้ เสยี มขดุ ได้เพราะ ดนิ แข็งเกนิ ไป (จอบจะใชง้ านคอ่ นขา้ งหนัก โดยเฉพาะจอบขดุ ) ความปลอดภยั ในการใช้ กอ่ นใช้ควรตรวจดูว่าจอบเขา้ ด้ามแนน่ หนาหรอื ไม่ ขณะท่ี ใช้จอบตอ้ งระวงั เพอ่ื นทอ่ี ย่ขู ้างเคยี ง และเทา้ ของผ้ใู ช้ด้วย การทาความสะอาดและเก็บรักษา หลังจากใชแ้ ล้วลา้ งทาความสะอาดและใชผ้ า้ เชด็ ใหแ้ หง้ ทานา้ มันกันสนมิ แลว้ เกบ็ เข้าทใ่ี ห้ เรียบร้อย

6. พลัว่ การใช้ ใชส้ าหรบั ตักวัสดุท่ีใช้ในการเกษตร เชน่ ดิน ปยุ๋ ความปลอดภยั ในการใช้ ก่อนใช้ควรตรวจดูว่าชารุดหรือไม่ เพ่ือจะได้ซ่อมให้เรยี บ ร้อย ในขณะทใ่ี ช้ตกั ดิน ควรระวังไมใ่ ห้ถกู เทา้ และคนข้างเคียง การทาความสะอาดและเก็บรกั ษา หลังจากการใช้ทุกครั้งลา้ งนา้ ใหส้ ะอาดและเชด็ ใหแ้ หง้ ทานา้ มนั กันสนมิ แลว้ เกบ็ เขา้ ท่ี

7.ปงุ้ กี๋ การใช้ ใช้ขนดิน ป๋ยุ หรือเศษหญา้ เศษใบไมเ้ ป็นภาชนะทม่ี ีรปู รา่ งคล้าย ตะกร้า ทาดว้ ยพลาสตกิ แขง็ แรง ใชส้ าหรบั ขนย้ายดิน และสามารถปรับเปล่ยี น ไปใช้ประโยชน์อยา่ งอืน่ ได้เช่น ขนย้ายเศษใบไม้ เศษวชั พชื ต่างๆ

2. เครือ่ งมอื ใช้กบั งานพืช เป็นเคร่อื งมือท่ใี ช้กับพชื ตั้งแตก่ ารปลกู บารุงรักษา และขยายพันธ์ุ ซึง่ ได้แก่

1. บัวรดน้า • การใช้งาน ใชส้ าหรบั รดน้าพืช น้าท่อี อกจากฝักบัว จะเป็นฝอยกระจายทว่ั ต้นพืช ทาใหพ้ ชื ได้รบั น้า อย่างท่วั ถึง และสว่ นตา่ ง ๆ ของพืชไม่หกั ง่าย การใช้ บัว รดน้า ถ้าไม่ระมัดระวงั จะเสียหายง่ายที่ส่วนคอของ ฝักบวั จึงควรจบั ทีห่ หู ว้ิ หรอื ท่มี ือจับเท่านั้น ความปลอดภยั ในการใช้ ก่อนใชค้ วรตรวจดูสภาพของบัวรดน้าตรงทีม่ ือจบั หรอื หูห้ิวเสยี ก่อน ถ้าชารดุ ควรซ่อมให้เรียบร้อย ก่อนนาไปใช้ และขณะทใี่ ช้ต้องจับถอื ให้แน่นเพื่อไม่ใหต้ กลงเท้า การทาความสะอาดและเกบ็ รกั ษา ภายหลงั การใชแ้ ลว้ ควรลา้ งทาความสะอาดถงั ตวั ถังและฝักบวั อยา่ ใหเ้ ศษหญา้ หรืออย่างอ่ืนอดุ ตัน แล้วควา่ เกบ็ เข้าที่

2. กรรไกรตดั กงิ่ การใชง้ าน ใช้สาหรับตัดแต่งกงิ่ ไมข้ นาดเล็ก เชน่ ก่งิ ทีแ่ หง้ ไม่ สมบรู ณ์ เป็นโรคและแมลงกัดกิน หรือใชต้ ัดแต่งพชื ทีม่ ี ใบและก่งิ หนา เกินไป กอ่ นใชค้ วรปลดทร่ี ัดสปรงิ ออก ใชม้ อื ท่ีผู้ใช้ถนดั จบั โดยใช้องุ้ มอื บริเวณนิ้วหัวแมม่ ือบังคบั กรรไกร ตอนบนในการตดั กงิ่ ความปลอดภัยในการใช้ ขณะตัดแต่งก่งิ ควรใช้อยา่ งระมัดระวงั โดยไม่ใหห้ ลุดมอื หรอื แกว่งเลน่ การทาความสะอาดและเก็บรักษา ภายหลงั การใช้ควรล้าง เช็ดทาความสะอาด ทานา้ มัน กนั สนิม และหยอดนา้ มนั ตรงสปริงขากรรไกร แล้วเก็บ เขา้ ท่ี โดยการแขวน

3. กรรไกรตัดหญา้ การใช้งาน ใชส้ าหรับตดั หญ้าหรือตกแตง่ ร้วั ตน้ ไม้หรือตดั หญา้ ในสนามทมี่ ีมมุ แคบ ความปลอดภยั ในการใช้ ขณะที่ใช้ควรระมัดระวงั คนทอ่ี ยขู่ ้างเคียง ไม่ควรใช้มอื จับ ใกล้โคนกรรไกรมากเกนิ ไป มือจะพลาดไปถูกคมของกรรไกรได้ ขณะใชค้ วรระวงั ไม่ใหป้ ลายกรรไกร ไปถกู ผอู้ ่นื ด้วย การทาความสะอาดและเกบ็ รักษา ภายหลังการใช้ควรล้างทาความสะอาดเช็ดให้แห้ง ทานา้ มนั กนั สนมิ หยอดนา้ มนั เก็บเขา้ ท่ี โดย การแขวน

4. มีดดายหญ้า การใช้งาน ใช้สาหรบั ดายหญา้ หรือถางหญา้ ท่ีข้ึนสูง ซ่ึงไม่สามารถท่จี ะใชก้ รรไกรตดั หญ้าได้ ความปลอดภยั ในการใช้ กอ่ นใช้ควรตรวจดูวา่ ดา้ มแนน่ ดหี รอื ไม่ ขณะใช้มดี ดายหญา้ ตอ้ งระมัดระวงั ให้มาก เพราะมดี ดายหญ้ามีความคม อาจเป็นอันตราย ตอ่ ผู้ใชแ้ ละผทู้ อี่ ยขู่ า้ งเคียง ควรคานึงถงึ รศั มีของมีด ไม่ควรใชม้ ดี ดายหญา้ แกว่งเลน่ หยอกลอ้ กนั การทาความสะอาดและเกบ็ รกั ษา เม่อื ใชม้ ีดดายหญ้าแล้ว ควรล้างทาความสะอาดโดยใชผ้ ้าเชด็ ใหแ้ หง้ ทาน้ามันกันสนิมดว้ ย จะชว่ ยรกั ษาคมมดี ให้ อยไู่ ด้นาน แลว้ เก็บเขา้ ท่ี

5. ถงั น้า การใช้งาน ใช้สาหรับตักน้ามารดพชื ตา่ งๆ โดยใช้มอื วกั นา้ จากถงั ใช้ขนั ตกั น้าหรอื นามาใส่บวั รดนา้ และใชใ้ น กจิ กรรมต่างๆของเกษตรกรรม ความปลอดภัยในการใช้ กอ่ นใชค้ วรตรวจดสู ภาพของถังน้า ตรงท่ีหูห้ิวเสียกอ่ น ถ้าชารุดควรซ่อม ใหเ้ รยี บรอ้ ยก่อนนาไปใช้ และขณะท่ีใช้ตอ้ งจับถือให้แนน่ เพ่ือไมใ่ ห้ตกลงเท้า การทาความสะอาดและเกบ็ รักษา ภายหลังการใชแ้ ล้ว ควรล้างทาความสะอาดถังตัวถัง แล้วคว่าเกบ็ เข้าที่

6. มดี ตอนกงิ่ ตดิ ตา ต่อกง่ิ ใช้ควนั กง่ิ ทจี่ ะตอน ตดิ ตาและต่อก่งิ

7.มดี ดายหญา้ ใชด้ ายหญา้ หรือลดิ ก่งิ ไม้ท่มี เี นื้อไมไ้ ม่แขง็ มาก

หลงั จากจบบทเรยี นน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถทบทวนความรไู้ ด้จากหนังสอื อเิ ล็กทรอนิกส์ (E-book) ตามลงิ ค์ท่ใี ห้ และทาแบบทดสอบ 10 ขอ้ จานวน 10 คะแนน

แหลง่ อ้างอิง หนังสอื เรยี นวชิ าการงานอาชีพและเทคโนโลยีสารสนเทศ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 5 http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/phitsanulok/bubpa_i/sec01p05.htm https://sites.google.com/site/webbaikluay/hnathi-khxng-smachik-ni-khrxbkhraw https://sites.google.com/site/webbaikluay/hnathi-khxng-smachik-ni-khrxbkhraw/hnathi-khxng-mae https://www.youtube.com/watch?v=nIjW-K1K2Mk&t=82s เอกสารและตาราประกอบการศกึ ษาค้นคว้า กิดานนั ท์ มลทิ อง. เทคโนโลยีการศกึ ษาและนวัตกรรม. กรุงเทพฯ : สานกั พมิ พ์แหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย, 2540. ครรชิต มาลยั วงศ์ และโกสนั ต์ เทพสทิ ธิทรากรณ์. พื้นฐานความรทู้ างคอมพวิ เตอร์. กรงุ เทพฯ : ชวนพิมพ,์ 2542. ธงชยั สทิ ธิกรณ์. ทฤษฎีระบบคอมพวิ เตอร์. พมิ พค์ รัง้ ที่ 2. กรงุ เทพฯ : สยามสปอร์ต ซนิ ดิเคท, 2542.

ผู้จดั ทา นางสาวนรศิ รา สมภารเพียง ตาแหนง่ ครู รับเงนิ เดอื นอนั ดบั คศ.๑ การศกึ ษา  ปรญิ ญาตรี (คบ.สาขาวชิ านวตั กรรมและคอมพวิ เตอร์ศึกษา มหาวทิ ยาลัยราชภัฎอุบลราชธานี)  ปรญิ ญาโท (ศษ.ม. สาขาวชิ าเทคโนโลยแี ละส่อื สารการศึกษา มหาวิทยาลัยรามคาแหง) สถานทปี่ ฏบิ ตั งิ าน โรงเรียนวดั พระพเิ รนทร์ สานักงานเขตปอ้ มปราบศัตรูพ่าย กรงุ เทพมหานคร คติในการทางาน ความพยายามอยทู่ ีไ่ หน ความสาเรจ็ อยทู่ ี่นนั่