2 เมษา 2564 วันรักการอ่าน

วันท่ี 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2548 คณะรัฐมนตรี มีมติเห็นชอบกาหนดให้วนั ท่ี 2 เมษายนของทุกปี ซงึ่ ตรง กบั วนั คล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระกนิษฐาธิราช เจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราช กุมารี เป็นวันหนังสือเด็กแห่งชาติที่กระทรวงศึกษาธิการ เสนอใน พ.ศ. 2548 นับเป็นปีมหามงคลที่ทรงมีพระชนมายุ 50 พรรษา กระทรวงศึกษาธิการจึงเห็นสมควรน้อมเกล้าฯ ถวายพระเกียรติ เพื่อราลึกในพระมหากรุณาธิคุณท่ีทรง ส่งเสริมการอ่าน และทรงประพันธ์บทพระราชนิพนธ์ สาหรับเดก็ และเยาวชนมาแตค่ รงั้ ทรงพระเยาว์

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชสมภพเม่ือ วันเสาร์ท่ี 2 เมษายน พ.ศ. 2498 ณ พระที่น่ังอัมพรสถาน พระราชวังดสุ ติ เป็ น ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า ลู ก เ ธ อ พ ร ะ อ ง ค์ ที่ 3 ใ น พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ป ร มิ น ท ร ม ห า ภู มิ พ ล อ ดุ ล ย เ ด ช บ ร ม น า ถ บ พิ ต ร แ ล ะ ส ม เ ด็ จ พ ร ะ น า ง เ จ้ า สิ ริ กิ ต์ิ พระบรมราชนิ ีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ได้รับการถวายพระนามจากสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า สิรินธรเทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลโสภาคย์ พร้อมทั้ง ประทานคาแปลว่า นางแก้ว อันหมายถึง ผู้ประเสริฐ และมี พระนามทขี่ า้ ราชบรพิ ารเรียกท่ัวไปวา่ ทลู กระหม่อมน้อย

พระองค์ทรงเริ่มเข้ารับการศึกษาระดับอนุบาลที่ โรงเรียนจิตรลดา ภายในพระตาหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต เมื่อ พ.ศ. 2501 จนถึงระดับมัธยมศึกษา ตอนปลายใน พ.ศ. 2515 จากนั้น พระองค์ทรงสอบเข้าศึกษาต่อใน คณะ อักษรศาสตร์ ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ถือเป็นสมเด็จเจ้า ฟ้าพระองค์แรกที่ทรงเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาใน ประเทศ พ.ศ. 2520 พระองค์ทรงสาเร็จการศึกษา ได้รับ ปริญญาอักษรศาสตร์บัณฑิต สาขาประวัติศาสต ร์ เกียรตินิยมอันดับหนง่ึ เหรียญทอง ด้วยคะแนนเฉลี่ย 3.98

ทรงศึกษาต่อระดับปริญญาโท ด้านจารึกภาษา ตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร และ ปริญญาโท สาขาภาษาบาลีและสันสกฤต จากภาควิชาภาษา ตะวันออก คณะอกั ษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั หลังจากนั้นทรงเข้าศึกษาระดับปริญญาเอก ที่ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พระองค์ทรงมีความสามารถ หลายด้าน เช่น ประวัติศาสตร์ ภาษาศาสตร์ ศิลปศาสตร์ วรรณคดี ดนตรีและนาฏศิลป์ ทรงได้รับรางวัลแมกไซไซ สาขาบรกิ ารสาธารณะ ในปี 2534 และรางวัลอินทิรา คานธี สาขาสันติภาพ การลดอาวุธและการพัฒนา ในปี 2547 พระองค์มักจะเสด็จเยยี่ มเยยี นราษฎรร่วมกับพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถมา ตลอด ด้วยทรงมีพระจริยวัตรงดงาม ยิ้มแย้มแจ่มใจ และ อารมณ์ดี จึงทรงเป็นที่เคารพรักของประชาชนไทยเป็น อย่างมาก

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงบาเพ็ญพระองค์ให้ เป็นประโยชนแ์ ก่ชาติบา้ นเมอื ง โดยเสด็จพระราชดาเนินไป ทรงเย่ียมเยียนราษฎรในภูมิภาคต่างๆ อยู่เสมอ และทรง ช่วยเหลือกิจการโครงการตามพระราชดาริทุกโครงการ พร้อมทรงรับพระบรมราโชบายมาทรงดาเนินการสนอง พระเดชพระคณุ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอ ดุลยเดช บรมนาถบพิตร ในดา้ นต่าง ๆ

นอกจากพระราชกรณียกิจหลากสาขา สมเด็จพระ กนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรม ราชกุมารี ทรงพระปรีชาสามารถทางด้านอักษรศาสตร์เป็นที่ ประจักษ์ พระองคท์ รงประพนั ธ์และแปลหนังสือมากมาย รวมทั้งหนังสือสาหรับเด็กและเยาวชน โดยทรงใช้ พระนามแฝงหลายชื่อ อาทิ แว่นแกว้ ทีท่ รงใชเ้ มื่อ พ.ศ. 2521 ในหนังสือพระราชนิพนธ์สาหรับเด็ก ได้แก่ แก้วจอมซน แก้ว จอมแกน่ และขบวนการนกกางเขน

สยามบรมราชกุมารี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระ อิสริยยศและพระอิสริยศักดิ์ให้สูงข้ึนให้ทรงรับพระราช บัญชาและสัปตปฎลเศวตฉัตร (เศวตฉัตร 7 ชั้น) พร้อมท้ัง เฉลิมพระนามตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า สมเด็จ พระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมา คุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี เมื่อวันท่ี 5 ธันวาคม พ.ศ. 2520

สมเดจ็ พระกนิษฐาธริ าชเจ้า ในการพระราชพธิ ีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราช โองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เฉลิมพระนามาภิไธย ตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า สมเด็จพระกนิษฐาธิราช เจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิริน ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐ สีมาคุณากรปยิ ชาติ สยามบรมราชกุมารี

ทรงมีนามปากกาว่า \"สิรินธร\" พระองค์ยังทรงใช้ นามปากกาในการพระราชนิพนธ์หนังสืออีก 4 พระนาม คือ \"ก้อนหินก้อนกรวด\" เป็นพระนามแฝงท่ีทรงหมายถึง พระองค์และพระสหาย สามารถแยกได้เป็น ก้อนหิน หมายถงึ พระองค์เอง ส่วนก้อนกรวด หมายถึง กุณฑิกา ไกร ฤกษ์ พระองค์มีรับส่ังถึงพระนามแฝงนี้ว่า “เราตัวโตเลยใช้ ว่า ก้อนหนิ หวานตัวเลก็ เลยใช้ว่า กอ้ นกรวด รวมกันจงึ เป็น ก้อนหิน-ก้อนกรวด” นามปากกาน้ี ทรงใช้คร้ังเดียวตอน ประพันธ์บทความ \"เรื่องจากเมืองอิสราเอล\" เมื่อปี พ.ศ. 2520 \"แว่นแก้ว\" เป็นช่ือท่ีพระองค์ทรงต้ังข้ึนเอง ซ่ึง พระองค์มีรับสั่งถึงพระนามแฝงนี้ว่า \"ช่ือแว่นแก้ว น้ีตั้งเอง เพราะตอนเด็ก ๆ ช่ือลูกแก้ว ตัวเองอยากช่ือแก้ว ทาไมถึง เปล่ียนไปไม่รู้เหมือนกัน แล้วก็ชอบเพลงน้อยใจยา นางเอก ช่ือ แว่นแก้ว\" พระนามแฝง แว่นแก้วนี้ พระองค์เร่ิมใช้เมื่อปี พ.ศ. 2521 เมื่อทรงพระราชนิพนธ์และทรงแปลเรื่อง สาหรบั เด็ก ไดแ้ ก่ แก้วจอมซน แก้วจอมแก่น และขบวนการ นกกางเขน

\"หนูน้อย\" พระองค์มีรับส่ังถึงพระนามแฝงนี้ว่า \"เรามีช่ือเล่น ที่เรียกกันในครอบครัวว่า น้อย เลยใช้นามแฝงว่า หนูน้อย โดย พระองค์ทรงใช้เพียงครั้งเดียวในบทความเรื่อง “ป๋องที่รัก” ตีพิมพ์ ในหนงั สือ 25 ปจี ิตรลดา เมอ่ื ปี พ.ศ. 2523 \"บันดาล\" พระองค์มีรับส่ังถึงพระนามแฝงนี้ว่า \"ใช้ว่า บนั ดาลเพราะคาน้ีผุดขน้ึ มาในสมอง เลยใช้เป็นนามแฝง ไม่มีเหตุผล อะไรในการใช้ช่ือนี้เลย\" ซึ่งพระองค์ทรงใช้ในงานแปลภาษาอังกฤษ เป็นภาษาไทยที่ทรงทาให้สานักเลขาธิการคณะกรรมการแห่งชาติ ว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร เม่ือปี พ.ศ. 2526 นอกจากน้ี ยังทรงพระราชนิพนธ์เพลงเป็นจานวนมาก โดย บทเพลงท่ีดังและนามาขับร้องบ่อยครั้ง ได้แก่ เพลง ส้มตา รวมทั้ง ยังทรงประพนั ธ์คาร้องในบทเพลงพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ไดแ้ ก่ เพลงรกั และเพลงเมนูไข่



บรรณานกุ รม 2 เมษายน วนั คล้ายวนั พระราชสมภพ สมเดจ็ พระกนษิ ฐา ธริ าชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยาม บรมราชกมุ ารี.สานกั บรหิ ารศลิ ปวัฒนธรรม จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั (2563) วันท่ีสบื คน้ 29 ม.ี ค.64 เข้าถงึ ไดจ้ าก https://www.cuartculture.chula.ac.th วันพระราชสมภพของ สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ (2556) สืบค้นเมอ่ื วนั ท่ี 29 มี.ค.2564 เข้าถึงได้จาก https://guru.sanook.com/26029/ สาระนา่ รู้. สหกรณอ์ อมทรพั ยก์ รมปา่ ไม้ จากดั (2563) สบื คน้ เมือ่ วนั ที่ 29 ม.ี ค.2564 เข้าถึงได้จาก https://www.025798899.com/news/1823