เซลล์พืช

เซลล์ punyapat

เซลลพ์ ชื เซลลพ์ ืช คือ หน่วยของสิ่งมีชีวติ ท่ีเลก็ ท่ีสุดของพชื มี ส่วนประกอบสำคญั คือผนงั เซลล(์ Cell Wall)ที่ แขง็ แรงท่ีห่อหุม้ ช้นั นอกสุดของเซลล(์ Cell) มีรูปร่ำง เซลล(์ Cell)เป็นเหล่ียม และเซลลม์ ีคลอโรพลำสต์ (Chloroplast) เป็นออร์แกแนลล(์ Organelle)ท่ีเป็น องคป์ ระกอบสำคญั ของพชื นอกน้นั เซลลพ์ ชื กม็ ี องคป์ ระกอบคลำ้ ยๆกบั เซลลท์ ว่ั ไป คือ มีเยอ่ื หุม้ เซลล(์ Cell Membrane), นิวเคลียส(Nucleus), ไซ โทพลำซึม( Cytoplasm) ที่ประกอบไปดว้ ยออร์ แกแนลล(์ Organelle)ต่ำงๆ เช่น กอลจิ คอมเพลก็ ซ์ (Golgi Complex), ไรโบโซม (Ribosome), โดพลำสมิกเรติคูลมั (Endoplasmic Reticulum, ER), ไมโทคอนเดรีย(Mitochondria)เป็นตน้ นอกน้นั เซลล์ พชื กจ็ ะมีออร์แกแนลล(์ Organelle) ท่ีชื่อ แวคิวโอล (Vacuole) ท่ีมีขนำดใหญ่กวำ่ ของเซลลส์ ตั วม์ ำก

ส่วนประกอบของเซลลพ์ ชื ผนังเซลล์ (Cell wall) อยชู่ ้นั นอกสุดของเซลล์ พบในเซลลพ์ ชื เท่ำน้นั เป็นโครงสร้ำงท่ีกำหนด ขอบเขตและรูปร่ำงของสิ่งมีชีวติ ภำยนผนงั เซลลป์ ระกอบดว้ ยเซลลูโลส (Cellulose) และ เพกติน (Pectin) ทำใหม้ ีควำมยอื หยนุ่ แขง็ แรง และช่วยค้ำจุนโครงสร้ำง ปกป้องเซลล์ และเป็น กลไกคดั กรองสำร

•เย่ือหุ้มเซลล์ (Cell membrane) ประกอบดว้ ยฟอส โฟลิพิด (Phospholipid bilayer) และโปรตีน ทำหน้ำท่ี : ห่อหุม้ ส่วนท่ีเป็นของเหลวและออร์ แกเนลลภ์ ำยในเป็นเย่ือเลือกผ่ำนเพื่อควบคุมกำรเขำ้ ออกของสำรต่ำงๆ จำกภำยนอกสู่เซลล์ •นิวเคลยี ส (Nucleus) มีลกั ษณะกลม ทำหน้ำท่ี : ควบคุมกำรทำงำนของเซลลเ์ เลt ถ่ำยทอดพนั ธุกรรม •ไซโทพลำซึม(Cytoplasm) เป็นของเหลวที่อยู่ ภำยในเซลล์ ประกอบดว้ ยออร์แกเนลลแ์ ละ สำรประกอบต่ำง ๆ เช่น น้ำตำล, โปรตีนเเละไขมนั •แวควิ โอล (Vacuole) เป็นถุงขนำดใหญ่ท่ีพบในเซลล์ พชื มีเยอ่ื หุม้ ช้นั เดียวทำหน้ำที่ : เกบ็ ของเหลว, น้ำ, สำรอินทรียแ์ ละอนินทรีย์ เช่น น้ำตำล, กรดอินทรีย,์ แทนนิน

ร่ำงแหเอนโดพลำ ซึม (Endoplasmic Reticulum) แบ่งออกเป็น 2 แบบ คือ 1. แบบผวิ เรียบจะไม่มไี รโบโซม 2. แบบผวิ ขรุขระจะมไี รโบโซมเกำะอยู่ ซ่ึงไรโบโซม (Ribosome) ทำหนำ้ ท่ีสร้ำงเเละส่งโปรตนี ออกไป นอกเซลล์ คลอโรพลำสต์ (Chloroplast) พบเฉพำะในเซลล์ พืช มีสีเขียวเพรำะมีพลำสติดที่สะสมรงควตั ถุสี เขียวอยภู่ ำยใน นน่ั คือคลอโรฟี ล (Chloroohyll) ทำหนำ้ ที่ : ช่วยในกำรสงั เครำะห์ดว้ ยแสงของพืช

ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) มีขนำดใหญ่ มีรูปร่ำง กลมรี ทำหนำ้ ที่ : ช่วยในกระบวกกำรหำยใจระดบั เซลล์ (กระบวนกำรที่น้ำตำลกลูโคสถูกเปลี่ยนเป็น ATP ซ่ึงเป็นพลงั งำนท่ีเซลลน์ ำไปใชภ้ ำยในเซลล์ ) เปรียบเหมือนโรงไฟฟ้ำที่เป็นเเหล่งผลิตพลงั งำน เซลลส์ ตั ว์ เซลล์สัตว์ คือ หน่วยของส่ิงมีชีวติ ที่เลก็ ท่ีสุดของ สตั ว์ มีรูปร่ำงกลมๆมนๆรีๆ มีควำมอ่อนนุ่ม ไม่เป็น เหล่ียม ไม่มีคลอโรพลำสต(์ Chloroplast)และไม่มีผนงั เซลล(์ Cell Wall) แบบที่มีอยใู่ นเซลลพ์ ืช ไม่มีแวคคิว โอล หรือ มีแต่มีขนำดเลก็ จนไม่สำมำรถมองเห็นไดช้ ดั หรือ มีจะมีอยใู่ นเซลล์สัตว์ช้นั ต่ำ มกั จะไม่ค่อยพบใน เซลล์สัตว์ช้นั สูง ในเซลล์สัตว์มกั จะพบไลโซโซม (Lysosome) ซ่ึงแตกต่ำงจำกพืชท่ีจะมี ไลโซโซม (Lysosome)ในพชื บำงชนิดเท่ำน้นั และในเซลล์สัตว์ก็ มกั จะพบเซนทริโอล(Centriole)ท่ีไม่มีในเซลลพ์ ืช

นอกน้นั เซลล์สัตว์กม็ ีองคป์ ระกอบคลำ้ ยๆกบั เซลลท์ ว่ั ไป คือ มีเยอ่ื หุม้ เซลล(์ Cell Membrane), นิวเคลียส(Nucleus), ไซโทพลำซึม(Cytoplasm) ท่ี ประกอบไปดว้ ยออร์แกแนลล(์ Organelle)ต่ำงๆ เช่น กอลจิ คอมเพลก็ ซ์ (Golgi Complex), ไรโบ โซม (Ribosome), เอนโดพลำสมิกเรติคูลมั (Endoplasmic Reticulum, ER), ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) เป็นตน้ เยื่อหุ้มเซลล์ (Cell membrane) พบในเซลลส์ ิ่งมีชีวติ ทุกชนิด ยกเวน้ ไวรัส เยอื่ หุม้ เซลลท์ ำใหเ้ ซลลค์ งรูปอยไู่ ด้ และเป็นเยอื่ เลือกผำ่ น คือ มีคุณสมบตั ิยอมใหส้ ำรบำงชนิดผำ่ นเขำ้ ออก เท่ำน้นั ควบคุมกำรเขำ้ ออกของสำรต่ำง ๆ จำก สิ่งแวดลอ้ มเขำ้ สู่เซลล์ เยอื่ หุม้ เซลลป์ ระกอบดว้ ย ฟอสโฟลิพดิ (Phospholipid bilayer) โปรตีน คำร์โบไฮเดรต และคอเลสเตอรอล

นิวเคลยี ส (Nucleus) มีลกั ษณะค่อนขำ้ งกลม อยบู่ ริเวณกลำงเซลล์ ประกอบดว้ ยเยอ่ื หุม้ นิวเคลียส และนิวคลีโอพลำซึม ซ่ึงเป็นส่วนที่อยภู่ ำยในเยอ่ื หุม้ นิวเคลียส นิวเคลียสทำ หนำ้ ท่ีควบคุมกำรทำงำนต่ำง ๆ ภำยในเซลล์ แบง่ เซลล์ และบรรจุสำรพนั ธุกรรม DNA

ไซโทพลำซึม (Cytoplasm) อยรู่ ะหวำ่ งนิวเคลียสและเยอ่ื หุม้ เซลล์ ประกอบดว้ ย ส่วนที่เป็นของเหลว เรียกวำ่ ไซโทซอล (Cytosol) และส่วนท่ีเป็นของแขง็ เรียกวำ่ ออร์แกเนลล์ (Organelle) ร่ำงแหเอนโดพลำซึม (Endoplasmic Reticulum, ER) แบ่งออกเป็นชนิดผวิ เรียบและผวิ ขรุขระ ชนิดผวิ เรียบ (Smooth Endoplasmic Recticulum, SER) จะไม่มีไร โบโซมเกำะ ทำหนำ้ ที่สร้ำงไขมนั กำจดั สำรพิษ ส่วน ชนิดผิวขรุขระ (Rough endoplasmic recticulum, RER) จะมีไรโบโซมเกำะอยู่ ทำหนำ้ ที่สร้ำงโปรตีน และส่งโปรตีนออกนอกเซลล์

ไรโบโซม (Ribosome) เป็นแหล่งสร้ำงโปรตีน และทำหนำ้ ที่ส่งโปรตีนออกไป ยงั นอกเซลล์ มี 2 หน่วยยอ่ ย ประกอบดว้ ยหน่วยใหญ่ และหน่วยเลก็ แต่ละหน่วยจะมี Ribosomal RNA (rRNA) ไลโซโซม (Lysosome) เป็นออร์แกเนลลท์ ่ีมีเยอื่ หุม้ เพยี งช้นั เดียว มีลกั ษณะเป็น ถุง ทำหนำ้ ที่ยอ่ ยสลำยอนุภำค โมเลกลุ สำรอำหำร ภำยในเซลล์ ทำลำยเช้ือโรคและส่ิงแปลกปลอมท่ีเขำ้ สู่ เซลล์ และทำลำยเซลลท์ ี่ตำยแลว้

ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) เป็นแหล่งผลิตสำรพลงั งำนสูง คือ ATP เก่ียวขอ้ งกบั กำรสลำยอำหำรหรือกำรหำยใจระดบั เซลลแ์ บบใช้ ออกซิเจน เป็นออร์แกเนลลท์ ี่ประกอบดว้ ยเยอื่ หุม้ 2 ช้นั มีของเหลวภำยในเรียกวำ่ matrix ภำยในมี DNA และ ไรโบโซมเป็นของตวั เอง กอลจบิ อดี (Golgi Body) หรือกอลจคิ อมเพลก็ ซ์ (Golgi Complex) มีลกั ษณะเป็นถุงแบน ๆ วำงซอ้ นกนั ทำหนำ้ ที่รับสำร เกบ็ สำรต่ำง ๆ ภำยใน ตดั แต่งหรือต่อเติมโปรตีนให้ สมบูรณ์ แลว้ เคลื่อนยำ้ ยไปสู่จุดหมำยปลำยทำงต่ำง ๆ ท้งั ภำยในเซลลแ์ ละภำยนอกเซลล์