ใบความรู้บทที่ 1

1 หน่วยที่ 1 ความหมายและความสาคญั ของการปรับปรงุ พันธ์ุพชื1. ความหมายของการปรับปรุงพันธพ์ุ ชื การปรับปรุงพันธุ์พืช หมายถึง การปรับปรุงเปล่ียนแปลงองค์ประกอบทางพันธุกรรมของพืชให้มีลักษณะดีกว่าเดิม ในทุกลักษณะเท่าที่จะทาได้ โดยใช้หลักทางวิชาการมาใช้ร่วมกันหลายสาขาวิชา เพื่อทาให้พืชที่ศึกษามีการเปล่ียนแปลงลักษณะตามจุดประสงค์ของผู้ทาการปรับปรุงพันธุ์พชื ซ่ึงสงิ่ ท่ีตอ้ งการหลังจากการปรับปรุงพันธุ์ คือ การเพิ่มผลผลิตให้มากข้นึ หรอื เพิ่มคณุ ภาพของผลผลิตทาให้พืชมีคุณค่าข้ึน เช่น การเพิ่มลักษณะความต้านทานโรคและแมลง การเพ่ิมคุณค่าทางโภชนาการ เป็นต้น2. ความสาคัญของการปรบั ปรงุ พันธ์ุพืช พืชจัดเป็นองค์ประกอบที่สาคัญของปัจจัย 4 ของมนุษย์ ซึ่งได้แก่ อาหาร เครื่องนุ่งห่มยารักษาโรค ที่อยู่อาศัย เพราะปัจจัย 4 ซ่ึงจาเป็นต่อการดารงชีพของมนุษย์นั้นมาจากพืชท้ังส้ินนอกจากนีค้ วามต้องการด้านอื่นๆ เช่น การใช้ไมป้ ระดับมาตกแตง่ บา้ น สวนหรือสถานทีต่ ่าง ๆ เพ่ือก่อให้เกิดความสวยงามต้องใช้พืชท้ังส้ิน พืชจึงเป็นทรัพยากรธรรมชาติท่ีต้องดูแลรักษาและขยายการปลูกเพอ่ื ใหม้ บี ริเวณเพยี งพอต่อความต้องการของประชากรโลกทเ่ี พิ่มข้ึนเรื่อยๆ มนุษย์รู้จักการปรับปรุงพันธ์ุพืชมาตั้งแต่สมัยโบราณมีการปลูกพืชเพ่ือใช้เป็นอาหารในชีวิตประจาวัน โดยถือหลักว่า พืชพันธุ์ดีย่อมให้ผลผลิตดี โดยจะเก็บต้นพืชท่ีให้ผลผลิตดีเอาไว้ทาพันธ์ุ โดยมไิ ด้มหี ลักเกณฑ์ในการพจิ ารณาคัดเลือกแต่อย่างใด การปรับปรุงพันธุ์พืชในยุคแรกๆนั้นมีขอบเขตจากัดโดยมีธรรมชาติเป็นตัวช่วยในการคัดเลือกพันธุ์ มนุษย์จะเลือกปลูกพันธุ์ที่สามารถอยู่รอดได้ในสภาพแวดล้อม โดยไม่ได้คานึงถึงการจัดการทางเกษตรกรรมที่คิดว่าเหมาะสมเช่นในปัจจุบันนี้ เพราะสภาพดินยังมีความอุดมสมบูรณ์ สภาพแวดล้อมของธรรมชาติยงั อยู่ในสภาวะสมดุล การระบาดของแมลงศัตรพู ชื ยงั มไี มม่ าก ต่อมามีปัญหาการขาดแคลนอาหารของโลก การมีสภาพเสื่อมโทรมของพื้นที่ การระบาดของโรค แมลงศัตรูพืช และท่ีสาคัญคือจานวนประชากรโลกเพ่ิมขึ้นอย่างรวดเร็ว ในขณะทพี่ ้ืนที่ในการเพาะปลูกของโลกมีเท่าเดิม จึงมีความจาเป็นท่ีตอ้ งเพ่ิมผลผลิตให้มากขึ้น โดยมีวธิ ีการบังคับให้เกดิ การผสมพนั ธุ์ และการคัดเลือกพันธใ์ุ หไ้ ด้ลกั ษณะทีต่ ้องการไดเ้ รม่ิ ข้ึนอยา่ งแพร่หลาย หลังจากที่กฎเกณฑ์ทางพันธุศาสตร์ของเมนเดล (Mendel’s Law) ได้ถูกนามาเผยแพร่ในหมู่นักวิทยาศาสตร์ตั้งแต่ปีค.ศ. 1900 นอกจากน้ันการรวบรวมเอาความรู้ในแขนงต่าง ๆ ทางวิทยาศาสตร์เช่น

2สรีรวิทยา ชีวเคมี สถิติ โรคพชื กีฏวิทยา เป็นต้น มาใช้ร่วมกับวิชาพันธศุ าสตร์ซ่ึงเป็นสาเหตสุ าคัญการทาให้การปรับปรุงพันธ์ุพืชมีความก้าวหน้าย่ิงข้ึน การนาเอาวิธีการทางเทคโนโล ยีชีวภาพ(biotechnology) เช่น เทคนิคการเพาะเล้ียงเนื้อเยื่อ (tissue culture) วิธีพันธุวิศวกรรม (geneticengineering) มาใช้เป็นเครื่องมือท่ีช่วยในการปรับปรุงพันธุ์พืช ย่อมเป็นเครื่องยืนยันว่าเทคโนโลยีในการปรับปรุงพันธุ์พืชได้เจริญรุดหน้าไปอย่างไม่หยุดยั้ง ดังนั้นความสาคัญของการปรับปรุงพนั ธพ์ุ ชื มดี งั น้ี 2.1 ความสาคัญตอ่ ประชากรและการเพาะปลูก การปรับปรุงพนั ธพ์ุ ืชมีความสาคัญต่อประชากรและการเพาะปลูก ดังนี้ 2.1.1 เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนของประชากรโลก เนื่องจากจานวนประชากรโลกเพิ่มขึน้ อยา่ งรวดเรว็ โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ ประเทศท่ดี อ้ ยพัฒนาและประเทศและประเทศท่ีกาลังพัฒนาอัตราการเพิ่มของประชากรเพ่ิมข้ึนมากกว่าปริมาณอาหารท่ีมนุษย์สามารถผลิตได้ทาใหเ้ กิดการขาดแคลนอาหารของประชากรโลก ปริมาณการบริโภคธัญพืชต่อประชากรเพ่ิมขึ้นเกือบ 40% ในช่วงระหว่างปี พ.ศ.2493-2527 อันเป็นผลมาจากการเพิ่มการผลิตธญั พืชเพ่ิมขึ้นเกอื บ 2.6 เท่า แต่พอช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2527-2531 ปริมาณผลผลิตธัญพืชต่อประชากรลดลง 14% โดยเฉพาะในประเทศท่ีมีประชากรมาก เช่น ประเทศจีน อินเดีย อินโดนีเซีย และเม็กซิโก เป็นต้น ที่เป็นเช่นนี้เพราะว่าประสิทธิภาพการผลิตในภาคการเกษตรคงท่ี ในขณะท่ีจานวนประชากรขยายตัวเพิ่มขึ้น จึงจาเปน็ ต้องมีการเพมิ่ ผลผลติ พชื ต่อพนื้ ทีด่ ้วยวธิ ีการใชพ้ ันธ์พุ ืชพนั ธุ์ใหมท่ ่ีให้ผลผลิตสงู ซ่งึ ได้มาจากวธิ กี ารปรับปรุงพันธพุ์ ืช ประเทศไทยมีการปรับปรุงพันธุ์พืชเศรษฐกิจหลายชนิด เพ่ือให้มีผลผลิตสูงข้ึน เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนอาหารของประชากรโลก เช่น ถั่วเหลืองพันธ์ุศรีสาโรง 1ให้ผลผลิต 251 ก.ก./ไร่ ออ้ ยพันธ์ุสพุ รรณบุรี 80 ให้ผลผลิต 17.99 ตัน/ไร่ เปน็ ต้น 2.1.2 เพื่อแก้ไขปัญหาด้านการเพาะปลูก ในการเพาะปลูกพืชเกษตรกรสว่ นใหญ่ไม่สามารถที่ยา้ ยแหล่งเพาะปลูกได้งา่ ย เมื่อมปี ัญหาดา้ นการเพาะปลูกเกดิ ข้ึน จึงตอ้ งแก้ไขดว้ ยการปรบั ปรงุ พันธพุ์ ืชให้เหมาะสม ดังน้ี (1) ปรับปรุงพันธ์ุพืชให้ต้านทานโรคและแมลง แก้ไขปัญหาสภาพพ้ืนท่ีท่ีมีโรคแมลงระบาดจนไม่สามารถปลูกพืชได้ เช่น การระบาดของโรคราน้าค้างในข้าวโพด เป็นต้นจนไม่สามารถปลูกข้าวโพดพันธุ์กัวเตมาลาท่ีปลูกอยู่เดิมได้ จนกระท่ังมีการปรับปรุงข้าวโพดพนั ธุส์ ุวรรณ 1 ซงึ่ สามารถตา้ นทานโรคราน้าคา้ ง ทาให้พ้ืนท่ีนัน้ สามารถปลกู ข้าวโพดได้

3 (2) ปรับปรุงพนั ธุพ์ ืชให้มอี ายุเก็บเก่ียวส้ันขึ้น เพ่ือให้ปลูกพืชไดม้ ากกว่า 1 ครั้งต่อปี หรือสามารถปลูกร่วมกับพืชอ่ืนได้ เช่น ข้าวโพดพันธ์ุสุวรรณ 2 ที่มีอายุเก็บเกี่ยวสนั้ หรือถ่ัวเขียวพนั ธุอ์ ทู่ อง 1 อ่ทู อง 2 เป็นตน้ ทสี่ ามารถปลูกร่วมกับพชื ชนดิ อื่นได้ 2.2 ความสาคัญต่อนักศกึ ษาที่เรียนวชิ าการปรบั ปรุงพันธพ์ุ ืช การปรบั ปรุงพันธุพ์ ชื มคี วามสาคญั ตอ่ นักศึกษา ดังน้ี 2.2.1 เพื่อการศึกษาและค้นคว้าทดลอง ทาให้นักศึกษาได้มีทักษะสามารถปฏบิ ัตกิ ารผสมพันธพุ์ ืชชนิดต่างๆ ท่ีนกั ศกึ ษาสามารถพบเห็นในชีวิตประจาวัน และพชื ทเ่ี ป็นท่ีนยิ มท่ัวไป เช่น บัว โป๊ยเซียน อโกลนีมา เป็นต้น เพ่ือที่นักศึกษาจะได้เป็นประสบการณ์ในการเรียนนาไปประยุกต์ใช้ในการผสมพันธุ์ชนิดอ่ืนๆ และเป็นแนวทางในการศกึ ษาขั้นตอ่ ไป ซ่ึงนักศกึ ษาได้ปฏบิ ัตกิ ารผสมพนั ธพุ์ ชื บัวประดับ ดงั แสดงในภาพที่ 1-1 ภาพที่ 1-1 การผสมพันธุ์บัวประดับของนกั ศกึ ษา ทม่ี า : ผ้เู ขยี น 2.2.2 ทาให้เกิดรายได้ ในปัจจุบันมีนักผสมพันธ์ุสมัครเล่นท่ีสามารถทารายได้จากการผสมพันธ์ุด้านไม้ดอก-ไม้ประดับ ที่มีวิธีการผสมพันธุ์ไม่ยุ่งยาก และใช้ระยะเวลาในการให้ผลผลิตไม่นาน เช่น โป๊ยเซียน อโกลนีมา ชวนชม เป็นต้น ซึ่งผู้ผสมพันธุ์พืชเหล่าน้ีประสบผลสาเร็จได้พืชพันธุ์ใหม่ที่สามารถจาหน่ายเป็นการค้า ทารายได้ให้แก่ผู้ผสมพันธ์ุเปน็ จานวนมาก 2.2.3 เพ่ือให้เกิดจินตนาการและมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ในการพัฒนาและปรับปรุงพันธ์ุพืช เพ่ือให้ได้พืชพันธุ์ใหม่ที่เกิดขื้นจากการปรับปรุงพันธุ์ เช่น โป๊ยเซียน อโกลนีมาชวนชม ลูกผสม เป็นตน้ ดงั แสดงในภาพที่ 1-2 , 1-3 , 1-4

4ภาพท่ี 1-2 โป๊ยเซียนลูกผสมท่ีมา : ผเู้ ขียนภาพที่ 1- 3 อโกลนมี าลกู ผสมที่มา : อทิพัฒน์ (2549 )ภาพที่ 1- 4 ชวนชมลูกผสมท่ีมา : ผู้เขยี นทมี่ า : ผู้เขยี น

5 แต่อย่างไรก็ตามการปรบั ปรุงพนั ธ์ุพืชเป็นเพียงปัจจัยหน่ึงในการเพม่ิ ผลผลติ ต่อพนื้ ที่ปลูกในจานวนหลาย ๆ ปัจจยั เช่น การเลือกเวลาปลูกและวิธปี ลูกท่ีเหมาะสม การใช้ปุ๋ยและการให้นา้ อย่างถูกวธิ ี การควบคุมกาจัดศัตรูพืชอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นต้น นอกจากนั้นการแกป้ ัญหาการขาดแคลนอาหารของประชากรโลกจะต้องผสมผสานกับการคุมกาเนิดประชากรอย่างถูกวิธี การแก้ปัญหาเศรษฐกิจและสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีความสอดคล้องกับนโยบายแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คมของแตล่ ะประเทศ3. วัตถุประสงค์ในการปรบั ปรงุ พันธุ์พืช 3.1 เพอ่ื เพมิ่ ผลผลติ ต่อพ้ืนท่ปี ลูก ในโครงการปรบั ปรงุ พันธุพ์ ืชชนิดต่าง ๆ มกั วางโครงการปรับปรงุ เพิ่มผลผลติ ไว้เป็นวัตถปุ ระสงค์อนั ดับแรก ซง่ึ การเพิม่ ผลผลิต มดี ังต่อไปนี้ - การเพ่ิมจานวนผลผลิตต่อพ้ืนที่ เช่น การผลิตข้าวโพดในปี พ.ศ. 2500 มีผลผลิตเฉลี่ยประมาณ 331 ก.ก. / ไร่ ผลจากปรับปรุงพันธ์ุพืชปรากฏว่าในปัจจุบันผลผลิตเฉลี่ยของขา้ วโพดสงู กว่า 500 ก.ก. / ไร่ โดยเฉพาะข้าวโพดพนั ธ์ุลูกผสมผลผลิตเฉล่ีย 990 ก.ก. / ไร่ - การเพิ่มปริมาณเส้นใย ในพืชเสน้ ใย เชน่ ฝ้าย ป่าน ปอ เป็นต้น - การเพมิ่ ปรมิ าณนา้ มัน ในพชื นา้ มนั เช่น ถว่ั เหลือง ละหุ่ง ปาลม์ นา้ มนั เปน็ ตน้ - การเพิ่มจานวนดอกต่อตน้ ในพืชประเภทไมด้ อก ไม้ประดบั ตา่ ง ๆ ประเทศไทยมีการปรับปรุงพันธุ์พืชเพ่ือเพิ่มผลผลิตเป็นวัตถุประสงค์หลัก ตัวอย่างพืชพนั ธใุ์ หม่ทไี่ ดร้ บั การปรบั ปรุงพันธร์ุ ะหว่างปี พ.ศ. 2549-2550 ดังแสดงในตารางท่ี 1-1ตารางที่ 1-1 พืชพันธใ์ุ หม่ทไี่ ดร้ บั การปรบั ปรงุ พันธ์รุ ะหว่างปี พ.ศ. 2549-2550พืช พันธ์ุ ลกั ษณะเดน่ วธิ ีการปรับปรุงพันธุ์อ้อย ขอนแก่น 80 มีผลผลิตในอ้อยปลูก 20.7 ตัน/ไร่ และ ผลผลติ ในออ้ ยตอ ท่ี 1 13.5 ตัน/ไร่ มี การคัดเลอื กพันธ์ุ ความตา้ นทานโรคแส้ดาทเุ รียน จันทบุรี 1 อายเุ กบ็ เกย่ี วสน้ั เกบ็ เกยี่ วได้ในชว่ ง การผสมพนั ธ์ุ ตน้ ฤดูของทุเรียนในภาคตะวันออก รสชาติหวานมนั กล่นิ อ่อน ผลสีเหลืองจนั ทบรุ ี 2 อายุเก็บเกยี่ วสั้นกวา่ พนั ธุจ์ นั ทบุรี 1 ผล การผสมพันธุ์ สเี หลอื งเขม้ รสชาตหิ วานมัน กลิน่ อ่อน

6 พชื พันธุ์ ลักษณะเดน่ วธิ ีการปรบั ปรุงพนั ธ์ุถั่วเหลอื ง จันทบุรี 3 อายเุ ก็บเกีย่ วส้ัน เกบ็ เกี่ยวได้ในช่วง การผสมพันธุ์ ต้นฤดูของทุเรียนในภาคตะวันออก เชียงใหม่ 5 ผลสีเหลืองเข้ม รสชาติหวานมนั กลน่ิ โดยการนาถวั่ เหลอื ง ค่อนข้างแรง พันธเ์ุ ชยี งใหม่ 60 ไป ให้ผลผลติ สงู กว่าพันธ์ุเชยี งใหม่ 60 ต้านทานตอ่ โรคราสนิม ฉายรงั สีแกมมา การผสมพนั ธ์ุถั่วเขียว ชัยนาท 80 ใหผ้ ลผลิตสงู อัตรา 250 ก.ก./ไร่ เหมาะ ผิวดา สาหรบั การเพาะถ่วั งอก อายเุ กบ็ เกี่ยว การผสมพันธุ์ ส้ัน การผสมพนั ธุ์ ออ้ ย สุพรรณบุรี 80 ใหผ้ ลผลิตนา้ หนักเฉล่ีย 17.79 ตนั /ไร่ การผสมพนั ธุ์ การผสมพนั ธ์ุ ใหผ้ ลผลิตนา้ ตาลเฉล่ยี 2.66 ตันซีซีเอส/ ไร่ ตา้ นทานโรคเหีย่ วเนา่ แดงและโรค การผสมพนั ธ์ุ แสด้ า การผสมพนั ธุ์ กาแฟ อาราบิก้าพนั ธุ์ ต้านทานโรคราสนิมสูง ผลผลิตสูงเฉลยี่ เชยี งใหม่ 80 5 ปี 215 ก.ก./ไร่ อยูใ่ นระดับดี มปี รมิ าณ คาเฟอนี นอ้ ยถ่วั เหลอื ง ศรสี าโรง 1 ผลผลิตเฉล่ยี 251 ก.ก./ไร่ สงู กว่าพันธ์ุ นครสวรรค์ 1 กาแฟ โรบัสต้าพันธ์ุ ผลผลิตเฉล่ยี ในเวลา 3 ปี 3.94 ก.ก./ไร/่ ปี ชมุ พร 1 สงู กว่าพันธุท์ ีเ่ กษตรกรปลูกท่ัวไป ประมาณ 73.8% หมอ่ น สกลนคร ผลผลติ ต่อไรส่ งู กว่าพนั ธบ์ุ ุรีรัมย์ 60 ที่ เกษตรกรปลูกอย่างแพรห่ ลาย รอ้ ยละ 30 ทนต่อสภาพแหง้ แลง้ ไดด้ ีกว่าถั่วฝักยาว นา่ น 1 คุณภาพของฝกั ดี ผักเรยี บตรง เนอื้ แนน่ พองช้า รสชาตดิ ี ให้ผลผลติ สงูที่มา : กรมวิชาการเกษตร (2549 – 2550)

7 3.2 เพื่อเพิ่มคุณภาพของผลผลิต ทาให้พืชมีคุณค่าขึ้น โดยที่พืชที่ใช้เป็นอาหารมี%โปรตีน %วิตามินซี และน้าตาลเพ่ิมมากขึ้น หรือเพิ่มความหวาน รสชาติ สีสัน ขนาด รูปร่างหรือ มีการเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการ เช่น การปรับปรุงพันธุ์อ้อยให้มี % ความหวานเพิ่มมากขึ้นการปรับปรุงพันธ์ุข้าวสีทอง (golden rice) ให้มีโปรวิตามินเอสูง การปรับปรุงข้าวสาลี ข้าวบาเลย์กลว้ ย มันสาปะหลัง มนั เทศ ใหม้ วี ติ ามนิ เอ วิตามินอี และแรเ่ หล็กมากขึ้น เปน็ ต้น 3.3 เพื่อให้ได้พันธุ์ที่ต้านทานต่อโรคและแมลง การใช้พันธุ์ต้านทานต่อโรคและแมลงเป็นวิธีการหน่ึงท่ีจะช่วยลดต้นทุนการผลิตให้ต่าลง โดยผลผลิตท่ีปราศจากสารพิษตกค้าง รวมทั้งไม่ก่อให้เกิดมลภาวะจากสารกาจัดศัตรูพืช เช่น การปลูกข้าวโพดในประเทศไทย เดิมใช้พันธุ์กัวเตมาลาจากประเทศกัวเตมาลา ซึ่งเป็นพันธุ์ที่ให้ผลผลิตสูง แต่ไม่ทนทานต่อโรคราน้าค้างจึงได้มีการปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพด จนกระทั่งได้พันธ์ุสุวรรณ 1 ซ่ึงมีลักษณะและคุณภาพใกล้เคียงกับพันธุ์กัวเตมาลา แต่มีความต้านทานโรคราน้าค้าง หรือในปี 2508-2514 กรมการข้าวได้ผลิตข้าว กข.1 ซึ่งต้านทานต่อโรคใบสีส้ม ต่อมามีโรคขอบใบแห้ง เพลี้ยกระโดดสีน้าตาลระบาดจึงต้องมีการปรับปรุงพันธุ์ข้าวได้พันธุ์ กข. 3 และ กข. 5 ท่ีต้านทานโรคขอบใบแห้งและเพลย้ี กระโดดสีนา้ ตาล 3.4 เพื่อให้มีคุณภาพดีและตรงตามความต้องการ คุณภาพของผลผลิตก็นับเป็นวัตถปุ ระสงค์ที่สาคญั ทีต่ อ้ งคานงึ ถงึ การปรับปรงุ พันธพุ์ ืช เชน่ 3.4.1 การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ให้มีสีเหลืองเข้ม ดังแสดงในภาพที่ 1-5เพือ่ ใหต้ รงตามความต้องการของตลาดเพ่ือนาไปทาอาหารสัตว์ เพื่อให้ผลติ ภัณฑ์จากสตั วม์ ีสีเข้มขน้ึ ภาพท่ี 1-5 ขา้ วโพดเลีย้ งสัตวท์ ่มี เี มล็ดสเี หลอื งเข้ม ที่มา : www.cpcrop.com

8 3.4.2 เพื่อให้ได้พืชท่ีเป็นไม้ดอก มีสีดอก สีใบ แปลกตาสวยงาม เช่น การผสมพันธ์ุอโกลนีมา เป็นต้นได้ลูกผสมท่ีมีสีของใบ ดอก แปลกตาสวยงาม ซึ่งอโกลนีมาลูกผสมท่ีได้จากการปรบั ปรงุ พันธ์ุ ไดแ้ สดงในภาพที่ 1-6 ภาพที่ 1-6 อโกลนีมาลูกผสมทไี่ ด้จากการปรบั ปรุงพันธ์ุ ท่มี า : อทพิ ัฒน์ (2549) 3.4.3 เพิ่มอายุการเก็บรักษา เช่น การปรับปรุงพันธ์ุมะเขือเทศให้สุกงอมช้า โดยการถา่ ยยีนทย่ี บั ย้ังการสรา้ งสาร ethylene ให้นอ้ ยลงในมะเขอื เทศ เป็นต้น 3.4.4 ท าให้ เกิดพื ชส ายพั นธ์ุที่มีลักษณ ะแป ลกไปจากเดิม เช่น การใช้วิธีพันธุวิศวกรรมตัดต่อยีนจนได้ดอกกุหลาบสีน้าเงิน ซ่ึงเป็นสีที่ไม่สามารถเกิดขึ้นได้เองตามธรรมชาติ เปน็ ต้น 3.5 เพ่ือขยายการปรับตัวและพื้นท่ีปลูก การปรับตัวเข้ากับพื้นที่ใหม่ ๆ ของพืชเป็นปัจจัยสาคัญท่ีทาให้มีการขยายแหล่งปลูกพืชไปยังบริเวณที่ไม่เคยปลูกพืชมาก่อน เช่น ถ้าสามารถลดอายุเก็บเกี่ยวของพืชลงได้ ก็สามารถปลูกพืชในแถบหนาวซ่ึงมีฤดูร้อนส้ันได้ หรือการปรับปรุงพันธ์ุองุ่นซ่ึงเป็นพืชเมืองหนาวให้สามารถปลูกในประเทศที่มีอากาศร้อนได้ เป็นต้น นอกจากน้ันการปรับปรุงพันธ์ุพืชให้มีความทนทานต่อความแห้งแล้ง ยังเป็นการช่วยขยายบริเวณการปลูกได้เช่นเดยี วกัน 3.6 เพ่อื ให้เหมาะสมกับการเกษตรสมยั ใหม่ ในปจั จุบันมีการปรับปรุงพืชเพื่อใหเ้ หมาะสมกับวิธกี ารสมยั ใหม่ท่ีปฏบิ ัตใิ นไร่นา เชน่ การปรับปรุงพันธ์ุขา้ วฟ่างให้มีลาต้นเพื่อให้เหมาะสมกบั การเกย่ี วด้วยเครอ่ื งจักร การปรบั ปรงุ พันธ์ุพชื ให้มีลกั ษณะสม่าเสมอ เพอื่ สามารถเก็บเกีย่ วได้ครั้งเดยี ว เป็นต้น

9 3.7 เพือ่ ลดต้นทุนหรอื ความเสยี่ งในการผลิต โดยทีพ่ ืชได้รับการปรบั ปรงุ พนั ธุ์จะมีลกั ษณะบางอย่าง เช่น อายุเก็บเก่ียวสั้น เก็บเกี่ยวง่าย สามารถปลูกร่วมกับพืชอื่นได้ดี มีความต้านทานโรคแมลงศัตรูพืช มีความต้านทานต่อสภาพแวดล้อมไม่เหมาะสม เช่น ดินเป็นกรด ทนแล้ง เป็นต้นซ่ึงลักษณะดงั กลา่ วสามารถทาให้เกษตรกรลดต้นทนุ หรือความเสย่ี งในการผลติ ได้

10 บรรณานุกรมกฤษฎา สมั พันธรักษ.์ 2528. ปรบั ปรุงพนั ธพุ์ ืช. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พไ์ ทยวัฒนาพานชิ .กรมวชิ าการเกษตร. 2549. พชื พันธุ์ใหม่ ปี 2549. จดหมายขา่ วผลิใบ. 9 (9) : 4กรมวิชาการเกษตร. 2550. พืชพันธุใ์ หม่ ปี 2550. จดหมายขา่ วผลิใบ. 10 (8) : 5จริ า ณ หนองคาย. 2541. การขยายพันธพุ์ ชื แบบใช้เพศ. กรงุ เทพฯ : บริษัทบา้ นขายส่ง หนงั สอื นายสขุ จากัด.เจริญศกั ด์ิ โรจนฤทธพ์ิ ิเชษฐ์ และ พีระศักด์ิ ศรีนิเวศน.์ 2529. การปรับปรงุ พันธพ์ุ ืช เศรษฐกจิ ของประเทศไทย. กรงุ เทพฯ : กลุ่มหนังสอื เกษตร.ไพศาล เหล่าสุวรรณ. 2539. พันธุศาสตร.์ กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ์ไทยวัฒนาพานิช.วฑิ ูรย์ ปญั ญากุล. 2547. เกษตรย่งั ยนื วิถกี ารเกษตรเพ่อื อนาคต. กรงุ เทพฯ : บรษิ ัท อมรินทร์บุ๊คเซน็ เตอร์ จากัด.อทพิ ัฒน์ บุญเพ่มิ ราศี. 2549. ไมด้ อกไม้ประดับ.วารสารเคหการเกษตร.30 (10) :134www.cpcrop.com เขา้ ถงึ เม่ือ 12 กันยายน 2553 :