ทหารพระราชา

บทบาททหารพระราชากบั โครงพฒั นาทรพั ยากรปาไม โครงการอนรุ กั ษท รพั ยากรปา ไมแ ละสตั วป า ในพน้ื ทป่ี า รอยตอ ๕จงั หวดั (ภาคะวนั ออก) อันเน่ืองมาจากพระราชดําริหนวยงานทีร่ ับผดิ ชอบ กรมทหาร พรานท่ี ๑๓ ปา รอยตอ ๕ จงั หวดั เดมิ เรยี กวา ปา พนมสารคาม เปน ปา ผนื ใหญ ทางภาคตะวนั ออกของประเทศไทย มพี นื้ ทป่ี า เปน ผนื เดยี วตดิ ตอ กนั ๕ จงั หวดั คอื จงั หวดั สระแกว จงั หวดั จนั ทบรุ ี จงั หวดั ระยอง จงั หวดั ชลบรุ ี และจงั หวดั ฉะเชงิ เทรา พนื้ ทปี่ า ผนื นเ้ี คยอดุ มสมบรู ณไ ปดว ยพชื พนั ธไุ ม สตั วป า นานาชนดิ และมลี กั ษณะ เปนปาลุมตํ่าไมผลัดใบ เปนพื้นท่ีเช่ือมตอระหวางระบบนิเวศภาคกลางกับ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื จงึ มคี วามหลากหลายทางชวี ภาพมากเปน พเิ ศษกวา ปา อน่ื ๆ นบั ตง้ั แตป พ.ศ.๒๕๑๐เปน ตน มาปา ผนื นไ้ี ดล ดพน้ื ทล่ี งตามลําดบั โดยเฉพาะอยา งยงิ่ บรเิ วณทร่ี าบของเขตรกั ษาพนั ธสุ ตั วป า เขาอา งไนจงั หวดั ฉะเชงิ เทราซงึ่ เคยมพี น้ื ทปี่ า มากถงึ ๕,๐๐๐,๐๐๐ไรไดถูกราษฎรบุกรุก จนเหลอื พน้ื ท่ี เพยี งประมาณ ๖๙๑,๒๕๐ ไร (๑๓.๘๓ %) เทา นนั้ และในป พ.ศ.๒๕๓๐ ถอื ไดว า มอี ตั ราการบกุ รกุ พนื้ ทปี่ า ทสี่ งู มากจนถงึ ขน้ั วกิ ฤต ซงึ่ ธรรมชาตไิ มส ามารถจะรกั ษา ดลุ ยภาพดว ยตวั ของมนั เองได กอ ใหเ กดิ ผลกระทบตอ ระบบนเิ วศอยา งตอ เนอ่ื ง เรอื่ ยมา เชน การเกดิ นาํ้ ทว มใหญใ นป พ.ศ.๒๕๒๖, ๒๕๓๑, ๒๕๓๓ และ ๒๕๓๘ ในพื้นท่ี จังหวัดปราจนี บรุ ี และ จงั หวดั ฉะเชิงเทรา พ.ศ.๒๕๒๕กองทัพภาคท่ี๑ไดประกาศกําหนดใหพ้ืนที่สวนหนึ่ง ของปา ผนื น้ี และปา รอบนอกบางแหง เปน ปา หวงหา ม หา มบคุ คลเขา ไปอยอู าศยั (ปาปด) เน่ืองจากทองที่บางสวนของปารอยตอ ๕ จังหวัด มีผูกอการราย คอมมวิ นสิ ตอาศยั สภาพภมู ปิ ระเทศทเี่ ปน ภเู ขาและปา ทบึ เปน ทซี่ อ งสมุ เปน ฐาน ปฏบิ ตั กิ าร ตลอดจนมีบุคคลและกลุม อทิ ธิพล หรือกลมุ ผลประโยชน เมอ่ื ๑มถิ นุ ายนพ.ศ.๒๕๓๗สมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ิ์พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนพี นั ปหลวง ไดเ สด็จพระราชดําเนนิ เยยี่ มราษฎรในโครงการ ๔๙สบื สาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

ณ เขตรักษาพันธุสัตวปาเขาอางไน ตําบลคลองตะเกรา อําเภอทาตะเกียบ จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา และไดม พี ระราชดาํ ริ ใหพ จิ ารณาจดั หาแหลง นา้ํ เพอื่ ใหร าษฎร ไดม นี า้ํ ใชใ นการอปุ โภค – บรโิ ภค และทาํ การเกษตร และเมอ่ื ๑๓ ธนั วาคม พ.ศ.๒๕๓๑ คณะรฐั มนตรไี ดม มี ตอิ นมุ ตั ใิ หก ระทรวงเกษตรและสหกรณ โดยกรมปา ไมด าํ เนนิ การจดั ทาํ โครงการอนรุ กั ษท รพั ยากรปา ไม และสตั วป า ในพนื้ ทปี่ า รอยตอ ๕ จงั หวดั โดยมีระยะเวลาดําเนินการ ๕ ป ต้ังแตป พ.ศ.๒๕๓๒ – ๒๕๓๖ โดยใชกําลัง เจา หนา ทขี่ องกรมปา ไม และทหารพราน และเมอื่ ๑๐ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๕๔ ไดม กี ารจดั ทาํ แผนแมบ ทระยะท่ี ๓ ของโครงการอนรุ กั ษท รพั ยากรปา ไมแ ละ สตั วป า ในพื้นท่ีปารอยตอ ๕ จังหวัด (ภาคตะวันออก) อันเน่ืองมาจากพระราชดําริ โดยมรี ะยะเวลาดาํ เนินการ ๔ ป ตั้งแต พ.ศ.๒๕๕๔ – ๒๕๕๘ ๕๐ สบื สาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สูม หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

วัตถุประสงคโ ครงการ ๑. เพื่อสนองพระราชดําริของสมเด็จพระนางเจาสิริกิต์ิ พ ร ะ บ ร ม ร า ชิ นี น า ถ พระบรมราชชนนีพันปหลวง ในการอนุรักษผืนปาให ดํารงไวซ่ึงความอุดมสมบูรณดังเดิม เพ่ือเพ่ิมความชุมช้ืนใหแกแผนดิน ซ่ึงสอดคลองกับนโยบายดา นการอนรุ กั ษต น นาํ้ ลาํ ธารในพน้ื ทป่ี า อนรุ กั ษท รพั ยากร ปาไมและสัตวปาของรัฐบาล ๒. เพอ่ื ฟน ฟทู รพั ยากรปา ไมใ นพน้ื ทปี่ า เสอื่ มโทรมและปลกู ปา เพอ่ื การอนุรักษต นนํ้าลําธารในพื้นทอี่ นุรกั ษ ๓. เพอ่ื สง เสรมิ และพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของประชาชนโดยเฉพาะอยา ง ยง่ิ ชุมชนทอ่ี พยพมาจากพื้นที่โครงการ รวมทง้ั ชุมชนที่อยอู าศัยและทาํ กินใกล กบั แนวเขตปา รอยตอ ใหส ามารถดาํ รงชวี ติ อยไู ดโ ดยไดร บั ประโยชนอ ยา งเหมาะสม จากทรพั ยากรธรรมชาติ และไมห วนกลบั เขา ไปบกุ รกุ ทาํ ลายปา อนรุ กั ษอ กี ดว ย ๔. เพ่ือใหเกิดการพัฒนาเพิ่มพูนคุณคาของทรัพยากรธรรมชาติ ในพื้นที่มากข้ึนอันจะเปนประโยชนแกประชาชนในระยะยาว เพื่อลดจํานวน ขบวนการลกั ลอบตดั ไม ทาํ ลายปา และอิทธพิ ล โดยการใชห ลกั กฎหมาย และ หลกั เกณฑท างสงั คมรวมทงั้ ดาํ เนนิ การประชาสมั พนั ธใ หก บั ประชาชนในพน้ื ที่ มีจิตสํานึก ในการอนุรกั ษปา ผนื น้ใี หคงอยูตลอดไป ๕๑สบื สาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

ผลการดําเนนิ การ ๑.งานดา นการอนรุ กั ษท รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ มไดแ ก การลาดตระเวนทางอากาศ กิจกรรมปลูกปาเฉลิมพระเกยี รตฯิ จํานวน ๑๒ แปลง กลาไม ๒๑๘,๘๐๐ ตน เน้ือที่ ๑,๖๑๐ ไร รวมทัง้ การดาํ เนินการสรา งฝาย ในพน้ื ทจ่ี ํานวน๘๕ฝายซง่ึ การสรา งฝายชะลอความชุม ช้ืนสําหรบั ชว ยกักเก็บ นาํ้ และชะลอการไหลของนํา้ ไดด ี ปอ งกันนํา้ ทว มไดดี โดยเฉพาะฤดฝู นทีเ่ ส่ยี ง ตอ กระแสนาํ้ ทรี่ นุ แรงอกี ทงั้ ยงั ชว ยปกปอ งหนา ดนิ ชว ยลดการพงั ทลายของหนา ดินไดเปนอยา งดี ปกติจะเห็นฝายกั้นน้ําสวนใหญจ ะถูกสรางบรเิ วณ ลาํ หว ย, ลาํ ธารขนาดเลก็ ในชว งตน นาํ้ ชว ยกกั เกบ็ ตะกอนไดอ กี ดว ยชว ยคงความชมุ ชนื่ ไดเ ปน เวลายาวนาน สรางประโยชนตอ สิ่งมีชีวติ พ้นื ที่มากมาย อยา ง แมลง สตั วป า พันธพุ ชื นานาชนดิ ไดเ ปนอยางดีพรอ มดว ยกักเก็บนํา้ ไวใ นใชงานไดฤดู แลงไดเปน อยางดเี ย่ียม ประโยชนท ่ีไดจ ากฝายชะลอนํา้ ดังนี้ ๑) ชว ยลดความรนุ แรงจากสายนํ้า ลาํ ธาร ๒) ปองกนั หนา ดินใหแขง็ แรงและไมพงั ทลาย ๓) ชวยกักเก็บนํ้าไดเปนอยางดี มีน้ําในลําหวยเยอะข้ึนกวาไมมี ฝายชะลอ ๔) สามารถนาํ นา้ํ ทถี่ กู กกั จากฝายชะลอนา้ํ มาใชใ นหนา แลง ได และ สรา งความชมุ ชน่ื ความอดุ มสมบรู ณ ๕) มีความเปนอยูที่ดีตอสัตวท่ีอาศัยบริเวณนั้น และความ หลากหลายของสง่ิ มชี วี ติ ๖) ฝายชะลอนา้ํ จะสามารถชว ยกกั เกบ็ ตะกอนตา งๆ โดยเฉพาะ บรเิ วณตนนาํ้ ทําใหนา้ํ ใสมากขนึ้ นอกจากน้ียังมีประโยชนดานอ่ืนๆ อาทิเชน จะชวยใหลดความ รุนแรงจากเหตุไฟปา ๕๒ สืบสาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

๕๓สบื สาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

๒. ดา นการพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ การพฒั นาอาชพี และยกระดบั รายได ของราษฎร คอื โครงการปลกู หมอ น เลย้ี งไหม บา นอา งเตย ตาํ บลทา ตะเกยี บ อาํ เภอทา ตะเกยี บ จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา สมาชกิ จาํ นวน ๒๕๒ ราย ซงึ่ สมาชกิ สามารถ จาํ หนา ยผา ไหมไดเ ปน เงนิ ๒๗๖,๕๐๐ และจาํ หนา ยเสน ไหมไดเ ปน เงนิ ๒๐๔,๗๐๐บาท โครงการจกั สานไมไ ผ บา นชยั พฒั นา ตาํ บลทงุ มหาเจรญิ อาํ เภอวงั นาํ้ เยน็ จงั หวดั สระแกว จํานวน ๕๘ ราย สมาชกิ ขายผลิตภณั ฑ เปน จํานวนเงิน ๔๐๓,๐๐๐ บาท ๓. ดานความม่นั คง การปอ งกนั และปราบปราม จากพ.ร.บ.ปา ไม พ.ศ.๒๔๘๔ และพ.ร.บ.สงวนและคุม ครองสตั วปา พ.ศ.๒๕๐๓ เจาหนาทข่ี อง โครงการอนรุ กั ษท รพั ยากรปา ไม และสตั วป า ในพนื้ ทฯี่ สามารถจบั กมุ จาํ นวน ๔๔ คดี (ผูตองหา ๕๙ คน) ในการลักลอบตัดไมท ําลายปา ทม่ี า : www.komchadluek.ne ๕๔ สืบสาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

๕๕สบื สาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการพระราชดาํ ริ “ทรพั ยากรดา นดิน”

การบริหารทรพั ยากรดนิ พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเนนเรื่องความสมดุล ของธรรมชาติ ทรงเหน็ วา ธรรมชาตทิ ง้ั ดนิ นำ้ ปา ไม และสง่ิ มชี วี ติ ตา งพง่ึ พงิ กนั และเชื่อมโยงกันดวยวิถีธรรมชาติอยางเปนวัฏจักร หากสิ่งใดเกิดผลกระทบ ก็จะสงผลตอเนื่องอยางเปนวงจร และสุดทายจะสงผลตอมนุษย พระองคจึง ทรงศกึ ษาและมแี นวพระราชดำรใิ นการบำรงุ รกั ษาและฟน ฟดู นิ ดว ยกระบวนการ และวธิ ที างธรรมชาติ การใชห ลกั ธรรมชาตชิ ว ยสรา งและรกั ษาสมดลุ ของระบบนเิ วศ และชวย “สรางดินใหมีชีวิต” พระราชดำริในการแกไขปญหาเรื่องดินมีความ แตกตา งกนั ตามลกั ษณะภมู ศิ าสตรแ ละสภาพพน้ื ผวิ ของดนิ ทรงใชว ธิ ที างธรรมชาติ เปนหลกั ในการแกไ ขปญหา หนึ่งในแนวพระราชดำรใิ นการแกไ ขปญ หาเรือ่ ง ดิน คอื การใชหญาแฝก หญาแฝกทำหนา ท่เี ปน เสมอื นกำแพงท่มี ีชวี ิตปองกนั การชะลา งพงั ทลายของดิน และชวยเกบ็ ความชุมช้นื ไวใ นดนิ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ทรงตระหนกั ถงึ สภาพปญ หาการชะลางพงั ทลายของดนิ และ การสูญเสียหนาดนิ ทีอ่ ดุ มสมบรู ณ จงึ ทรงศกึ ษาถงึ ศักยภาพของ “หญาแฝก” ซง่ึ เปน พชื พน้ื บา นของไทย ทม่ี คี ณุ สมบตั พิ เิ ศษในการชว ยปอ งกนั การชะลา งพงั ทลายของหนา ดนิ และอนรุ กั ษค วามชมุ ชน้ื ใตด นิ จงึ ไดพ ระราชทานพระราชดำริ ใหดำเนนิ การศึกษาทดลองเก่ียวกบั หญา แฝก ลกั ษณะของหญาแฝก หญา แฝกมชี อ่ื สามญั เปน ภาษาองั กฤษวา Vetiver Grass มดี ว ยกนั 2 สายพนั ธุ คอื หญา แฝกดอน (Vetiveria nemoralis A. Camus) และหญา แฝกหอม (Vetiveria zizanioides Nash) เปน พชื ทม่ี อี ายไุ ดห ลายป ขน้ึ เปน กอแนน มใี บเปน รปู ขอบขนานแคบปลายสอบแหลม ยาว 35-80 ซม. มสี ว นกวา ง 5-9 มม. หญา แฝกจะมกี ารขยายพนั ธทุ ไ่ี ดผ ลรวดเรว็ โดยการแตกหนอ จากลำตน ใตด นิ ในบางโอกาสสามารถแตกแขนง และรากออกในสว นของกา นชอดอกได ๕๗สบื สาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

การดำเนินโครงการ พระราชดำรพิ ระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร ทีใ่ หหนว ยงานตาง ๆ ดำเนินการศึกษาศกึ ษาทดลอง เก่ยี วกบั หญาแฝกมใี จความสรปุ ไดวา ๑. หญา แฝกเปน พชื ทม่ี รี ะบบรากลกึ แผก ระจายลงไปในดนิ ตรงๆ เปน แผงเหมอื นกำแพง ชว ยกรองตะกอนดนิ และรกั ษาหนา ดนิ ไดด ี จงึ ควรนำมา ศึกษาทดลองปลูก ใหทดลองปลูกหญาแฝกเพื่อปองกันการพังทลายของดิน ๒. การดำเนนิ การทดลองการปลกู หญา แฝก ใหพ จิ ารณาลกั ษณะ ของภมู ปิ ระเทศ ซง่ึ แบง ตามลกั ษณะของพน้ื ทด่ี งั น้ี ก. การปลูกหญาแฝกบนพื้นที่ภูเขา ใหปลูกหญาแฝกตามแนว ขวางของความลาดชนั และในรอ งนำ้ ของภเู ขา เพอ่ื ปอ งกนั การพงั ทลายของหนา ดินและชว ยเก็บความชื้นในดนิ ไวด วย ข. การปลกู หญา แฝกบนพน้ื ทร่ี าบ ใหด ำเนนิ การในลกั ษณะ ดงั น้ี - ปลกู โดยรอบแปลง - ปลกู ลงในแปลง แปลงละ ๑ หรือ ๒ แนว - สำหรบั แปลงพืชไร ใหป ลูกตามรองสลบั กบั พืชไร ค. การปลกู หญาแฝกรอบสระน้ำ เพ่อื ปองกนั อางเก็บน้ำมใิ หต้ืน เขนิ อนั เนอ่ื งมาจากตะกอนจากการพงั ทลายของดนิ ตลอดจนชว ยรกั ษาดนิ เหนอื อา ง และชว ยใหปาไมใ นบริเวณพื้นที่รับนำ้ ทวีความสมบูรณข้นี อยางรวดเรว็ ง. การปลกู หญา แฝกเหนอื บรเิ วณแหลง นำ้ ปลกู แฝกเปน แนวปอ งกนั ตะกอนดนิ และกรองของเสยี ตา ง ๆ ทไ่ี หลลงในแหลง นำ้ ทง้ั นใ้ี หบ นั ทกึ ภาพกอ น ดำเนนิ การและหลงั การดำเนนิ การไวเ ปน หลกั ฐาน ๕๘ สืบสาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สูม หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

หนวยงานตางๆ ไดใหความสำคัญ ตัวอยางเชน กรมทางหลวง ไดน ำเทคนคิ วธิ กี ารปลกู หญา แฝกมาประยกุ ตใ ชใ นการปอ งกนั การชะลา งพงั ทลาย ของดนิ เชงิ ลาดถนน และไดม กี ารฝก อบรมถา ยทอดความรเู ทคนคิ การปลกู หญา แฝก ในงานทางแกเจาหนาที่ เพื่อใหมีความรูเขาใจถึงประโยชนของหญาแฝก ในการปองกันการชะลางพังทลายของดิน เปนการปองกันความเสียหาย ทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ และประหยดั งบประมาณดา นการบำรงุ รกั ษา ไดม กี ารนำหญา แฝก มาใชป ระโยชนโ ดยการปลกู ในสายทางตา งๆ ทม่ี ปี ญ หาเรอ่ื งการชะลา งพงั ทลาย ของดนิ เชน ในสายทางพน้ื ทภ่ี เู ขาภาคเหนอื -ภาคใต ในลกั ษณะทเ่ี ปน งานสว นหนง่ึ ซง่ึ สามารถกระทำไดเ ปน ปกติ ทด่ี ำเนนิ การไดเ อง เมอ่ื เกดิ ปญ หาในงานบำรงุ ปกติ งานกอ สรา งแกไ ขการเคลอ่ื นตวั ของเชงิ ลาด (Slide) ตลอดจนแขวงการทางบางแหง ไดม ีการปลกู ขยายพนั ธกุ ลา หญา แฝกสำรองไวใ ชเอง หญา แฝก หญาพระราชา เพอื่ อนุรักษหนาดนิ เรื่องการพัฒนาดินของประเทศไทย พระบาทสมเด็จพระบรม ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไดพระราชทาน ดำรไิ วห ลากหลายรปู แบบวธิ เี ปน ไปตามหลกั วชิ าการทางปฐพศี าสตร ถงึ แมจ ะมไิ ด ทรงเปน นกั ปฐพแี ตไ ดพ ระราชทานพระราชดำรสั และใหค ำจำกดั ความทเ่ี ขา ใจได งา ยวา ดนิ ทเ่ี หมาะสมสำหรบั การเกษตรกรรม ตอ งมคี ณุ สมบตั อิ ยา งไร ทรงวเิ คราะหถ งึ สภาพปญ หาของดนิ ในแตล ะพน้ื ท่ี และพระราชทานพระราชดำรใิ นการแกไ ข ปญ หาดนิ ถกู ชะลา งโดยใช “หญา แฝก” โดยมหี นว ยงานตา งๆไดด ำเนนิ การพฒั นา และรณรงคก ารใชห ญา แฝก อาทิ กรมพฒั นาทด่ี นิ กรมปา ไม โครงการพฒั นา ดอยตงุ (พน้ื ทท่ี รงงาน) อนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำริ องคก ารสวนพฤกษศาสตร และสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจาก พระราชดำริ เปน ตน ๕๙สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

https://pantip.com/topic/35760631 ๖๐ สบื สาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

แรธ าตุท่เี รยี กวา “ปุย” สวนประกอบสำคัญ คอื ๑. N (nitrogen) ในรปู nitrate (ไนเตรท) ๒. P (Phosphorus) ในรูป Phosphate (ฟอสเฟต) ๓. K (Potassium) หรอื โพแตสเซยี ม และแรธ าตอุ น่ื ๆ ไดแ ก O (oxygen), H (Hydrogen), Mg (Magnesium), Fe (Iron) มรี ะดบั เปรยี บ ดา งใกล เปน กลาง (pH7) มคี วามเคม็ ตำ่ มคี วามชน้ื พอเหมาะ (ไมแ หง ไมแ ฉะ) มคี วาม โปรง พอเหมาะ (ไมแ ขง็ ) แนวพระราชดำรใิ นการแกไ ขปญ หาทรพั ยากรดนิ ในประเทศไทย ๑. ดินทราย ตองเพิ่มกันชนใหดิน ดินทรายมีลักษณะโปรงน้ำ และรากพชื ผา นไปไดง า ย มอี าหารพชื อยนู อ ยในฤดฝู น แตพ อฤดแู ลง มนี ำ้ ไมเ พยี งพอ ตน ไมม กั เหย่ี วแหง ตน ไมท ป่ี ลกู ใหมม กั จะตาย เพราะรอ นและแหง จดั วธิ แี กไ ข กต็ อ งเพม่ิ ความชมุ ชน้ื และเพม่ิ อนิ ทรยี วตั ถทุ จ่ี ะทำหนา ทเ่ี สมอื นกนั ชนใหแ กด นิ มากขน้ึ ๒. ดนิ เปน หนิ กรวด ทราย และแหง แลง ตอ งยดึ ดนิ และชว ยใหช น้ื ดินเปน หนิ กรวด มีลักษณะเชน เดียวกบั ดินทราย หนา ดนิ ถูกชะลา งจนเกล้ียง เหลอื แตห นิ และกรวด ซ่ึงพชื ไมสามารถจะเจรญิ เตบิ โตได ๓. ดนิ ดาน ดนิ แขง็ และดนิ ลกู รงั ตอ งสรา งของดซี อ นบนของเลว ดนิ ดาน หรอื ดนิ แขง็ และดนิ ลกู รงั มลี กั ษณะเปน ดนิ เนอ้ื ละเอยี ด นำ้ หนกั มาก นำ้ และอากาศผา นเขา ออกไดย าก ฤดแู ลง จะแหง แขง็ แตกระแหง รากไมแ ทรกเขา ไป ไดย าก จงึ ปลูกพชื ไดไมคอยเจรญิ เติบโต ๔. ดนิ ถกู ชะลา ง ชว ยเหลอื ดว ยกำแพงทม่ี ชี วี ติ ดนิ ถกู ชะลา ง คอื ดินที่อุดมสมบรู ณ แตถูกกระแสน้ำและลมพัดพาเอาหนา ท่ที ีม่ ีอินทรยี วตั ถอุ ัน เปน ประโยชนตอ การเจรญิ เตบิ โตของพชื ไปหมด ๕. ดนิ เปรย้ี ว หรอื ดนิ พรุ ทำใหด นิ โกรธ โดยแกลง ดนิ พรุ คอื ลมุ สนนุ ๖๑สบื สาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

(สนนุ คอื ซากผพุ งั ของพชื พรรณทบั ถมอยมู าก) สว นดนิ ทพ่ี รตุ ามระบบอนกุ รมวธิ าน ทางปฐพวี ทิ ยา หมายถงึ ดนิ ทม่ี อี นิ ทรยี วตั ถุ สะสมอยเู ปน จำนวนมาก เปน ชน้ั หนาอยา งนอ ย ๕๐ เซนตเิ มตร และนำ้ ทว มขงั พน้ื ทพ่ี รุ มสี ภาพความเปน กรด ระหวา ง ๔.๕-๖.๐ อนิ ทรยี วตั ถทุ ท่ี บั ถมกนั เปน เวลานาน จนแปรสภาพเปน ดนิ อนิ ทรยี น น้ั มีสภาพเปน อินทรยี ค ารบอนทม่ี ีความเปนกรดกำมะถนั สงู การใชประโยชนจากหญาแฝกเพ่อื การอนุรักษด นิ และน้ำ ๑. การปลกู เปน แถวตามระดบั ขวางความลาดชนั เพอ่ื ชะลอความเรว็ ของน้ำ และดักตะกอนดิน สวนน้ำจะไหลซึมลงไปสูดินชั้นลางไดมากขึ้น เปน การเพม่ิ ความชมุ ชน้ื ในดนิ สว นรากหญา แฝกจะหยง่ั ลกึ ลงไปในดนิ อาจถงึ ๓ เมตร ซึง่ สามารถยดึ ดนิ ปอ งกนั การพงั ทลายได ๒.การปลูกเพื่อแกปญหาการพังทลายของดนิ เปน รองนำ้ ลกึ ๓.การปลกู ในพน้ื ทท่ี ม่ี คี วามลาดชนั โดยเฉพาะภาคเหนอื และภาคใต ใหป ลกู หญา แฝกเปน แนวรว้ั บรเิ วณคนั คขู อบเขา หรอื รมิ ขน้ั บนั ไดดนิ ดา นนอก โดย ควรปลกู เปน แถวตามแนวขวางความลาดเทในตน ฤดฝู น ๔.การปลูกเพื่อการอนุรักษความชุมชื้นในดิน โดยปลูกแถว หญา แฝกขนานไปกบั แถวของไมผ ล ปลกู แบบวงกลมรอบไมผ ล และปลกู แบบ ครึง่ วงกลมหงายรบั น้ำฝน ๕.การปลกู เพอ่ื ปอ งกนั การเสยี หายของขน้ั บนั ไดดนิ หรอื คนั ครู บั นำ้ รอบเขา ๖. การปลกู เพอ่ื ปอ งกนั ตะกอนดนิ ทบั ถมลงสคู ลองสง นำ้ ระบายนำ้ อา งเกบ็ นำ้ ในไรน าตลอดจนปลกู รอบสระ หรอื ปลกู เปน แถวขนานไปกบั แมน ำ้ ลำคลองเพอื่ กรองตะกอนดนิ ๗. การปลูกเพอ่ื ฟนฟทู ี่ดินเส่ือมโทรม ๖๒ สืบสาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

๘. การปลูกเพื่อปองกันการพังทลายของไหลถนนที่ลาดชันสูง โดยปลูกหญาแฝกเพื่อยึดดินและเบี่ยงเบนทางน้ำไหลบริเวณไหลทาง และปลูกขวางแนวลาดเทเพอื่ ปองกนั การพงั ทลายและเลอ่ื นไหลของดิน ๙. การปลกู ในพน้ื ทด่ี นิ ดาน รากหญา แฝกสามารถหยง่ั ลกึ ลงไปในดนิ ดาน ทำใหด นิ แตกรว นข้นึ และหนาดินจะมคี วามชน้ื เพมิ่ ขน้ึ ๑๐. การปลกู เพอ่ื ปอ งกนั การปนเปอ นของสารพษิ ในแหลง นำ้ รากหญา แฝก จะเปน กำแพงกกั กน้ั ดนิ และสารพษิ ทป่ี ะปนมากบั นำ้ ไมใ หไ หลลงสแู หลง นำ้ เบอ้ื งลา ง และรากยังมีประสิทธิภาพในการดูดซับธาตุโลหะหนักและสารเคมีบางอยาง ไดด ีกวา พชื ชนดิ อน่ื ทม่ี า : www.thairath.co.th ๖๓สบื สาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

ลกั ษณะของพรุและขอบพรุ ซ่งึ มนี ้ำขงั ทว มอยตู ามธรรมชาติ พรุ ทรี่ าบต่ำขอบพรุ ชัน้ ดนิ อินทรียวัตถุ ทร่ี าบตำ่ ขอบพรุ ใชทำนา ใชทำนา ระดบั นำ้ ระดับนำ้ ท่ดี อน สันทราย พรุทีม่ ีน้ำขงั อยูตามธรรมชาติ ทรี่ าบตำ่ ขอบพรุ พรุ ซง่ึ ดนิ กำลงั ท่ีราบตำ่ ขอบพรุ เปน กรดจัด ซง่ึ ดนิ กำลงั เปน กรดจัด ขนั้ ทส่ี ารประกอบไพไรด ชนั้ ดนิ อนิ ทรยี วตั ถุ ผิวดนิ พรุกอนการระบายนำ้ ถกู ออ็ กซิไดซ ผิวดนิ พรุยุบตัวลงหลังการระบายน้ำ ทำใหเ กดิ กรดจดั ระดับนำ้ ใตดนิ หลงั การระบายนำ้ และสีจดุ ประสีเหลือง ชนั้ ดนิ ท่มี ีการสะสมสารประกอบกำมะถนั คลายฟางขาวในดนิ เมื่อน้ำถกู ระบายออกไป ดินจะถกู แชข ังดว ยน้ำในสวนลา ง สวนดินแหง ตอนบนจะเปนกรด ผวิ ดนิ พรุกอ นระบายนำ้ ผวิ ดนิ พรยุ ุบตัวคร้ังท่๑ี ผิวดินพรุยบุ ตัวครั้งที่ ๒ และอาจยุบตัวลงไปอีก เมอ่ื ระดบั น้ำใตด นิ ลงลง ชัน้ ดินอินทรียวตั ถุ ความหนาของชัน้ ดิน ๕๒ ทเี่ ปนกรดจัดจะเพมิ่ ข้นึ ระดบั น้ำใตด ินทล่ี ดระดับลงไปอกี ชนั้ ดินทีม่ กี ารสะสมสารประกอบกำมะถัน เมอ่ื น้ำระเหยออกไปมากข้ึน ความหนาของดินท่เี ปน กรดจัดจะเพ่ิมขนึ้ และชัน้ ดินอนิ ทรยี วัตถตุ อนบนจะบางลง

\"วันดินโลก (World Soil Day)\" คือ วันที่ ๕ ธันวาคมของทุกป จากการประชุมขององคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาติ (FAO) ครั้งที่ ๑๔๔ ระหวางวันที่ ๑๑-๑๕ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๕ ณ สำนักงานใหญ องคก ารเกษตรและอาหารแหง สหประชาชาติ กรงุ โรม ประเทศอติ าลี ทป่ี ระชมุ ไดมีมติสนับสนุนและรวมกันผลักดันใหมีการจัดตั้ง “วันดินโลก” ( World Soil Day) ซง่ึ ตรงกบั วนั คลา ยวนั พระราชสมภพ ของพระบาทสมเดจ็ พระบรม ชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร เปน วนั ดนิ โลก และ นักปฐพีวิทยาของไทยมีสวนรวมในการเชิดชูพระอัจฉริยภาพดานการอนุรักษ และพัฒนาทรัพยากรดินขององคพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวรัชกาลที่ ๙ ซึ่งเปนวันสำคัญที่นักปฐพีวิทยาทั่วโลกกวา ๖๐,๐๐๐ คน จะเฉลิมฉลอง เปนประจำทุกป และนักปฐพีวิทยานานาชาติทุกคนภาคภูมิใจเปนอยางยิ่ง องคก ารสหประชาชาติ เหรยี ญกษาปณท ่รี ะลกึ เฉลิมพระเกียรติ เหรยี ญรางวลั นกั วิทยาศาสตรด นิ เพอ่ื มนุษยชาติ ๖๕สบื สาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

บทบาททหารพระราชากบั โครงการพัฒนาทรัพยากรดิน ศนู ยการพฒั นาพ้ืนทช่ี ายแดนจงั หวดั สรุ นิ ทร ทต่ี ง้ั โครงการ : บา นนอ ยรม เยน็ ตาบลกาบเชงิ อาเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร หนวยงานท่รี บั ผิดชอบ : กองพันทหารราบท่ี ๓ กรมทหารราบที่ ๒๓ จงั หวดั สรุ นิ ทร มอี าณาเขตตามแนวชายแดนใตส ดุ ตดิ ตอ กบั ประเทศ กมั พชู า ตามเทอื กเขาพนมดงรักเปนระยะทาง ๑๓๐ กโิ ลเมตร พ้นื ทตี่ ามแนว ชายแดนเปน พน้ื ทร่ี าบเชงิ เขาทเ่ี คยมคี วามอดุ มสมบรู ณเ ปน เขตทอ่ี ยอู าศยั ของ ประชาชนทม่ี คี วามหนาแนน และกระจดั กระจายตามพน้ื ทแ่ี นวชายแดนจงั หวดั สรุ นิ ทร เปน เขตตน นำ้ ลำธารสาขาหลกั กลมุ นำ้ มลู ทส่ี ำคญั หลายสาย คอื ลมุ นำ้ ชี ลุมน้ำหวยทับทัน และลุมน้ำหวยสำราญ ซึ่งลุมน้ำสาขาเหลานี้ไดหลอเลี้ยง พน้ื ทเ่ี พาะปลกู ชว ยเหลอื ราษฎรฝง ขวาของลำนำ้ มลู ในเขตของ จงั หวดั สรุ นิ ทร ทั้งหมดรวมทั้งไดหลอเลี้ยงพื้นที่บางสวนของจังหวัดศรีสะเกษ การอยูอยาง กระจดั กระจายของราษฎรบรเิ วณชายแดนทค่ี อ นขา งหา งไกลเหลา นเ้ี ปน เหตใุ หม กี าร หกั รา งถางปา เพอ่ื ยดึ พน้ื ทไ่ี วท ำกนิ ปา ไมบ รเิ วณชายแดน จงั หวดั สรุ นิ ทร ซง่ึ เคยมี ความอุดมสมบูรณมากอนเกิดความเสื่อมโทรมอยางรวดเร็วจึงสงผลกระทบถึง ความเสื่อมโทรมของที่ทำการเกษตรกรรมการขาดแคลนน้ำประกอบกับการ ขาดความรใู นการประกอบอาชพี ของราษฎรจงึ เปน ตน เหตขุ องความยากจนประกอบ อาชพี ไมพ อกนิ มคี ณุ ภาพชวี ติ ตำ่ ในหว งมกี ารเปลย่ี นแปลงการปกครองในประเทศ กัมพูชาตั้งแตป ๒๕๑๘ เปนตนมา พื้นที่จังหวัดสุรินทรเปนพื้นท่ไี ดรับผลกระ ทบจากสถานการณการกอการรายคอมมิวนิสต คอนขางรุนแรงเชน เดยี วกับพนื้ ทอ่ี ่ืนๆกองกำลังตางชาตริ ว มกบั คอมมวิ นสิ ตแหงประเทศไทยไดเ ขา มารบกวน ทำรา ยจบั กมุ กวาดตอ นเผาทำลายทรพั ยส นิ ของหมบู า นบรเิ วณชายแดน จงั หวดั สรุ นิ ทร หลายหมบู า น เชน บา นโอทะลนั บา นตระเวง บา นทำนบ บา นขยอง บา น คะนา บา นกะเลงเวก บานตาเกาว และบานโนนทอง ๖๖ สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

รวมทง้ั หมบู า นทก่ี ระจดั กระจายอยหู า งไกลและกลมุ เลก็ ๆ อกี หลายกลมุ เปน เหตใุ ห บานเรือนราษฎรทุกหมูบาน โรงเรียน สถานที่ราชการ ถูกเผาทำลายทั้งหมด ราษฎรจงึ อพยพหลบหนภี ยั กลายเปน คนไทยทง้ิ ถน่ิ ตอ งไปอาศยั ราษฎรหมบู า นอน่ื ๆ ไมม พี น้ื ทท่ี ำกนิ เปน สาเหตใุ หม คี วามอดอยากและทกุ ขย ากอยา งแสนสาหสั ในหว งนน้ั การเปลย่ี นแปลงสถานการณใ นกมั พชู าเมอ่ื ตน ป ๒๕๒๒ พน้ื ทช่ี ายแดนจงั หวดั สรุ นิ ทร ตอ งกลายเปน ทร่ี องรบั ผอู พยพหลบหนภี ยั สงครามจากนอกประเทศอกี ครง้ั หนง่ึ มีผูอพยพชาวกัมพูชาเขามาอาศัยกวาแสนคน ประกอบกับการสูรบบริเวณ ชายแดนดา นจงั หวดั สรุ นิ ทรไ ดม รี ะดบั ความรนุ แรงมากขน้ึ ๆ จนถงึ หว งระยะป ๒๕๒๗ ถงึ ๒๕๓๐ ไดม กี ารลว งลำ้ อธปิ ไตยจากกำลงั ภายนอกประเทศเกดิ การ สูรบบริเวณชายแดน ประชาชนไดรับผลกระทบจากการสูรบพื้นที่ชายแดน ไมม คี วามปลอดภยั ประชาชนไมส ามารถออกไปประกอบอาชพี หา งไกลหมบู า น จงึ ทำใหป ระชาชนบรเิ วณชายแดนจงั หวดั สรุ นิ ทร มคี วามอดอยากเพม่ิ ขน้ึ เปน ภยั ซำ้ เตมิ ทส่ี ง ผลกระทบตอ เนอ่ื งมาจนถงึ ปจ จบุ นั ผลกระทบจากการกระทำของ ผกู อ การรา ยคอมมวิ นสิ ต และกองกำลงั ภายนอกประเทศตามหว งเวลาดงั กลา ว กองกำลงั สรุ นารี กองทพั ภาคท่ี ๒ จงึ ไดร ว มกบั สว นราชการตา งๆ ของฝา ยพลเรอื น ไดด ำเนนิ การชว ยเหลอื ราษฎรโดยตอ เนอ่ื งมาตง้ั แต ป ๒๕๒๒ โดยไดด ำเนนิ งาน พัฒนาตามโครงการหมูบานปองกันตนเองชายแดนบริเวณพื้นที่ดาน อำเภอกาบเชิง อำเภอสงั ขะ และอำเภอบวั เชด ๖๗สืบสาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

การดำเนนิ งานโครงการ โครงการดงั กลาวเปนการชวยเหลอื ราษฎรท่ีประสบภยั ในข้ันตน โดยตอ มากองกำลงั สรุ นารไี ดข ยายวธิ กี ารพฒั นาแบบเบด็ เสรจ็ ผสมผสานสมบรู ณ แบบตามแนวพระราชดำริของรัชกาลที่ ๙ เขาดำเนินงานใหครอบคลุมพื้นที่ ชายแดนดา นจงั หวดั สรุ นิ ทร ใหป ระชาชนไดร บั ประโยชนก วา งขวางขน้ึ ตง้ั แตป  พ.ศ. ๒๕๒๙ เปน ตน มาจนถงึ ปจ จบุ นั การดำเนนิ งานโครงการพฒั นาตามพระราชดำริ ในพน้ื ทจ่ี งั หวดั สรุ นิ ทร ไดเ รม่ิ เปน โครงการครง้ั แรก เมอ่ื ป พ.ศ. ๒๕๒๗ ในขณะ ท่ีสถานการณภ ัยคุกคามจากนอกประเทศ เริ่มมแี นวโนมจะรุนแรงขนึ้ บรเิ วณ ชอ งจอม อำเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร วธิ กี ารพฒั นาเขา มาแกป ญ หาชว ยเหลอื ประชาชน โดยการกอ สรา งอา งเกบ็ นำ้ หว ยดา น หว ยสงิ ห และหว ยจำเรงิ ในเขต ตำบลดา น อำเภอกาบเชงิ เพอ่ื จดั หานำ้ ใหก บั ราษฎรใชส อย ชว ยการเพาะปลกู กบั ทง้ั ยงั จะชว ย ในดา นการรกั ษาความมน่ั คงไดด ว ย กรมชลประทานไดส นองแนวทางพระราชดำริ ทำการสรางอา งเกบ็ นำ้ ทง้ั ๓ แหง ดงั กลา วเสรจ็ สน้ิ ในป พ.ศ. ๒๕๒๙ ทำการ กอ สรา งและจดั ระบบการสง นำ้ ชว ยเหลอื ใหก บั ราษฎรในเวลาตอ มาการดำเนนิ งานตามโครงการหมบู า นปอ งกนั ตนเองชายแดน การขยายงานโครงการพัฒนา ตามแนวทางพระราชดำรเิ ปน โครงการพฒั นาผสมผสานสมบรู ณแ บบจนครอบคลมุ พน้ื ทช่ี ายแดน จงั หวดั สรุ นิ ทร กอ สรา งอา งเกบ็ นำ้ ขนาดกลาง ๗ โครงการ อา งเกบ็ นำ้ ขนาดเลก็ ๔๒ โครงการ กอสรางระบบสงน้ำ ๙ โครงการ ทำการกอสรางและปรับปรุง โครงสรางสาธารณูปโภค เพื่อชวยเหลือใหราษฎรมีสิ่งอำนวยความสะดวก ใชส อยทง้ั ทางดา นการคมนาคม สถานศกึ ษา สถานบรกิ ารสาธารณสขุ อยา งพอเพยี ง ทุกหมูบาน จากนั้นไดทำการรวบรวมราษฎรที่อยูอาศัยกระจัดกระจาย บริเวณชายแดนใหเ ขาอาศัย อยรู วมเปนกลมุ กอ นนำราษฎรทเี่ คยอพยพหลบ หนภี ยั กลบั เขา มาตง้ั ถน่ิ ฐานบรเิ วณทเ่ี คยอยอู าศยั เดมิ ทำการ จดั ตง้ั หมบู า นขน้ึ ใหม ๑๓ หมบู า น จำนวน ๒,๑๗๓ ครอบครวั จดั ทท่ี ำกนิ ใหแ กร าษฎรครอบครวั ละ ๖๘ สืบสาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

๑๕ ไร จำนวน ๕,๓๐๗ ครอบครวั กอ สรา งบา นเรอื นใหร าษฎรทเ่ี คยประสบภยั ๙๔๓ หลงั สรา งขวญั และกำลงั ใจ พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ การจดั ระบบรกั ษาความ ปลอดภัยปรับปรุงแกไขปญหาตางๆ ทั้งดานการเกษตร การศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม การแพทยอนามัย รวมทั้งจัดระบบรักษาความปลอดภัยใน หมูบาน เปน ตน ผลการดำเนนิ การของศนู ยฯ มกี ารพัฒนาพ้นื ทท่ี ง้ั หมดในโครงการฯ คอื ๑ อำเภอ, ๒ ตำบล, ๗ หมูบา น รายละเอยี ดดงั นี้ ๑. สมาชกิ ทำนาภายในศนู ยฯ มี ๑ อำเภอ ๑ ตำบล ๑ หมบู า น คอื บา นนอ ยรม เยน็ หมู ๘ ตำบลกาบเชงิ อำเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร จำนวน ๙ ราย ๒. สมาชกิ กลมุ เลย้ี งไหม มี ๑ อำเภอ, ๑ ตำบล, ๔ หมบู า น ดงั น้ี บา นสนวน หมู ๓, ๑๖ ตำบลดา น อำเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร จำนวน ๓ ราย (สมาชกิ เลย้ี งไหมสง โครงการสง เสรมิ ศลิ ปาชพี อำเภอบวั เชด จำนวน ๑๕ ราย), บา นโพนทอง หมู ๖ ตำบลดา น อำเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร จำนวน ๓๑ ราย (สมาชกิ เลย้ี งไหมสง โครงการสง เสรมิ ศลิ ปาชพี อำเภอบวั เชด จำนวน ๑๘ ราย), บา นหนองสมบรู ณ หมู ๗ ตำบลดา น อำเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร จำนวน ๑๓ ราย, บา นโนนสำราญ ตำบลดา น อำเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร จำนวน ๑๗ ราย ๓. สมาชกิ กลมุ ผใู ชน ำ้ มี ๑ อำเภอ ๑ ตำบล ๑ หมบู า น คอื บา นดา น หมู ๑, ๘, ๑๒, ๑๔ ตำบลดา น อำเภอกาบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร จำนวน ๔๒๑ ราย ๔. สมาชิกเกษตรทฤษฎีใหม มี ๑ อำเภอ ๑ ตำบล ๑ หมูบาน ๖๙สบื สาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูม หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการพระราชดําริ “การสาธารณสุข”

การบรหิ ารสาธารณสุข พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร มีแนวพระราชดํารวิ า การพัฒนาชาติตอ งพัฒนาคนใหอ ยกู นิ ดี อยดู แี ละตอ งมสี ขุ ภาพพลานามยั ทด่ี ดี ว ยโครงการทพ่ี ระราชทานในระยะแรกๆ จึงลวนแลวแตเปนโครงการดานสาธารณสุข พระองคทรงใหความสําคัญกับ การสาธารณสขุ เพราะการทปี่ ระชาชนมรี า งกายแขง็ แรงจะนาํ ไปสขุ ภาพจติ ทด่ี ี และสง ผลใหก ารพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมดตี ามไปดว ยดงั พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ณ มหาวิทยาลัยมหิดล เม่ือเดือนตุลาคม พ.ศ.๒๕๒๒ความตอนหนง่ึ วา “การรกั ษาความสมบรู ณแ ขง็ แรงของรา งกาย เปน ปจจัยของเศรษฐกิจท่ดี ี และสังคมที่มั่นคง เพราะรา งกายทีแ่ ข็งแรงนนั้ โดยปกตจิ ะอาํ นวยผลใหส ขุ ภาพจติ ใจสมบรู ณด ว ยและเมอ่ื มสี ขุ ภาพสมบรู ณ ดพี รอมทั้งรางกายและจติ ใจแลว ยอ มมีกาํ ลังทําประโยชน สรางสรรค เศรษฐกจิ และสงั คมของบานเมืองไดเ ตม็ ท่ี ทง้ั ไมเ ปนภาระแกสังคมดวย คือ เปนผูแ ตงสรา งมิใช ผถู วงความเจรญิ ” พระองคทรงหวงใยสุขภาพอนามัย ของราษฎรโดยเฉพาะผูท ุกขยากทเี่ จ็บปวย แตไมมีโอกาสไดรับการรักษา พยาบาล ไดพระราชทานความชวยเหลือทางการแพทย โดยนําศาสตรและ สรรพวชิ าตะวนั ตกมาใชต ามความเปน จรงิ และตามความขาดแคลนของทอ งถน่ิ อีกท้งั ทรงใชหลักการพงึ่ ตนเองดวยการอบรมหมอหมูบ า น เพ่อื ชว ยใหราษฎร มคี วามรเู กยี่ วกบั การปอ งกนั โรครจู กั วธิ ดี แู ลรกั ษาพยาบาลเบอ้ื งตน ใหแ กต นเอง และผอู ืน่ การสอนใหชาวบา นรักษาสุขภาพของตนเองเปนการสรา งแนวทาง และรปู แบบสาธารณสขุ ทีย่ ง่ั ยืน ๗๑สืบสาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการอันเนือ่ งมาจากพระราชดำรดิ านสาธารณสขุ โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริดานการสาธารณสุขของ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ทส่ี ะทอ นใหเ หน็ ถงึ สายพระเนตรอนั ยาวไกลในการแกป ญ หาของพสกนกิ รชาวไทย มีมากมายหลายโครงการ ที่มีความสำคัญและโดดเดนมี ๕ โครงการ ไดแก โครงการแพทยหลวงเคลื่อนที่พระราชทาน โครงการอบรมหมอหมูบาน ในพระราชประสงค โครงการหนว ยแพทยเ คลอ่ื นทท่ี างนำ้ พระราชทาน (เรอื เวชพาหน) โครงการอบรมปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน และชว ยคลอดฉกุ เฉนิ ในโครงการพระราชดำริ สำหรับตำรวจจราจรและโครงการสถาบนั ราชประชาสมาสัย เพอ่ื บำบดั รกั ษา และศึกษาคนควาเรื่องโรคเรื้อน โครงการเหลานี้จัดตั้งขึ้นเพื่อเปนประโยชน ตอ ราษฎร ซง่ึ อาจแบง ได คอื กลมุ ราษฎรอาศยั พน้ื ทห่ี า งไกลการคมนาคมไมส ะดวก กลุมราษฎรที่ประสบปญหาการจราจรติดขัดเดินทางไปโรงพยาบาลไดลาชา และกลมุ ราษฎรท่มี ปี ญ หาโรคระบาดฯเปน ที่นารังเกียจและรักษายาก ทม่ี า : www.77kaoded.com ๗๒ สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการแพทยหลวงเคล่ือนทพ่ี ระราชทาน ในชวงตนป พ.ศ.๒๕๐๘ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกลา ฯให แพทยหลวงที่ตามเสด็จแปรพระราชฐานไปตางจังหวัด ตรวจรักษาผูปวย ณ จดุ ตรวจ แบง ตามลักษณะงาน ตอ มาในป พ.ศ.๒๕๑๐ กไ็ ดทรงพระกรุณา โปรดเกลาฯใหแพทยหลวงตามเสด็จไปเพ่ือตรวจรักษาราษฎรในทองถ่ิน ทรุ กนั ดารเมอื่ แพทยเ หน็ วา จําเปน กไ็ ดด าํ เนนิ การจดั สง ผปู ว ยไปยงั โรงพยาบาล ในจงั หวดั ทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ รเสดจ็ ฯแปรพระราชฐานประทบั แรมสาํ หรบั ในทอ งถน่ิ ทรุ กนั ดาร ที่หางไกลตัวเมืองมาก ไดทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯใหจัดเจาหนาท่ีแพทย พยาบาล เครื่องมือ เครื่องใช ตลอดจนยารักษาโรค ออกตรวจรักษาราษฎร ในพ้ืนท่ีนั้นดวย อาทิ จังหวัดเพชรบุรี ราชบุรี และประจวบคีรีขันธ ในป พ.ศ.๒๕๑๒ ไดม พี ระราชดําริใหจัดต้ังโครงการแพทยห ลวง เคลื่อนที่พระราชทานข้ึนอยางเปนทางการ ตามที่หมอมเจาภีศเดช รัชนี ไดกราบบงั คมทลู วา สมควรจดั ใหม แี พทยอ อกไปตรวจรกั ษาราษฎรภาคเหนอื ที่อยูในเขตที่มีผูกอการรายคุกคาม หรือเรียกวาพ้ืนท่ีสีแดง หรือพ้ืนท่ีสีชมพู ทรงพระกรณุ าโปรดเกลาฯพระราชทานชอื่ วา “หนว ยแพทยพระราชทาน” มีนายแพทยดนัย สนิทวงศฯ เปน นายแพทยคนแรกทอ่ี อกปฏบิ ัตหิ นาท่ี เริม่ ตน ที่จังหวัดเชียงราย ซ่ึงมีภูมิประเทศทุรกันดารและอันตราย คณะแพทยหลวง จึงตองเดินทางโดยเฮลิคอปเตอร เมื่อพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราชบรมนาถบพติ รเสดจ็ ทอดพระเนตรโครงการชาว เขา เมื่อวันท่ี ๒๙ มกราคม พ.ศ.๒๕๑๒ ทรงพบวา ราษฎรทีม่ ารอรบั เสด็จปวย เปน ไขก นั มากไดท รงพระกรณุ าโปรกเกลา ฯใหแ พทยป ระจาํ พระองคท ตี่ ามเสดจ็ ตรวจและรกั ษาคนไขอยา งเปนทางการเปนคร้ังแรก ๗๓สบื สาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สูม หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

นับจากนั้นมา หนวยแพทยพระราชทานไดขยายงานออกไป อยางกวางขวาง มีการตั้งหนวยปฏิบัติงานหนาพระตำหนักที่เสด็จฯแปร พระราชฐานไปประทบั แรมแทบทกุ แหง และยงั ไปตง้ั หนว ย ณ จดุ ที่จะเสด็จฯ แปรพระราชฐานไปประทบั แรมแทบทกุ แหง จะมแี พทยจ ากโรงพยาบาลตา งๆ ทั้งในกรุงเทพมหานครและตางจังหวัดอาสาออกปฏิบัติงานหมุนเวียนเพิ่มขึ้น เรอ่ื ยๆ จงั หวดั ตา งๆไดป ระกาศชกั ชวนทางวทิ ยกุ ระจายเสยี งในทอ งถน่ิ ใหร าษฎรมา ใชบ รกิ ารของหนว ยแพทยพ ระราชทาน จำนวนผปู ว ยจงึ ทวขี น้ึ อยา งรวดเรว็ และ มีผูปวยแทบทุกจังหวัดที่อยูใกลเคียงพระตำหนักที่ประทับมาขอรับการรักษา สถิติผูปวยปจจุบันเฉลี่ยประมาณวันละ ๕๐๐ รายขึ้นไป และมีอยูหลายครั้ง ทีต่ รวจรกั ษาผูปว ยเกนิ กวา พนั รายตอวนั ๗๔ สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการอบรมหมอหมบู า นในพระราชประสงค สบื เนอ่ื งมาจากทท่ี รงพระกรณุ าโปรดเกลา ฯใหแ พทยป ระจำพระองค ตามเสดจ็ ตรวจและรกั ษาคนไข ตง้ั แตว นั ท่ี ๒๙ มกราคม พ.ศ.๒๕๑๒ เปน ตน มา จงึ มพี ระราชดำรใิ หม กี ารอบรมหมอหมบู า น เพอ่ื ชว ยแกไ ขปญ หาดา นสขุ ภาพ อนามยั ของราษฏรทอ่ี ยใู นพน้ื ทห่ี า งไกลและไมส ามารถเขา ถงึ ระบบการแพทย และการสาธารณสุขได โดยเฉพาะราษฎรสวนใหญที่มีฐานะยากจนและขาด ความรใู นการดแู ลรกั ษาตนเอง การอบรมหมอหมบู า นจะชว ยใหร าษฎรมคี วามรู เก่ียวกับการปองโรค รูจกั วิธรี กั ษาพยาบาลแบบปจ จุบัน และรูจ ักวิธีตดิ ตอกบั หนว ยราชการ ในกรณที เ่ี กนิ ขดี ความสามารถทจ่ี ะดแู ลรกั ษาตนเองได อนั เปน การ ชว ยแกปญหาในระยะยาว อีกทั้งความเจ็บปวยของราษฎรสวนมากเกิดจาก การไมไดรับการรักษาพยาบาลที่ถูกตอง และไมมีสถานพยาบาลใกล จึงมี พระราชดำริจดั ตงั้ โครงการอบรมหมอหมบู านในพระราชประสงค โดยคดั เอา คนในหมบู า นมารบั การฝก อบรมการรกั ษาพยาบาลเบอ้ื งตน และการรกั ษาพยาบาล อยางงาย เพื่อชวยเหลือเพื่อนรวมหมูบานได ในป พ.ศ.๒๕๑๗ หมอหมูบาน ไดเริ่มปฏิบัติหนาที่ บรรเทาความเจ็บปวยของราษฎรที่นิคมสรางตนเอง พัฒนาภาคใต อำเภอแวง จงั หวัดนราธวิ าส ๗๕สืบสาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการหนวยแพทยเคล่อื นที่ทางน้ำพระราชทาน (เรือเวชพาหน) โครงการหนวยแพทยเคล่ือนทท่ี างน้ำพระราชทาน(เรือเวชพาหน) เปน โครงการทอ่ี ยใู นความดแู ลของสภากาชาดไทย ทม่ี าของโครงการนส้ี บื เนอ่ื ง มาจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร มพี ระราชปรารถวา ราษฎรทต่ี ้ังบา นเรือนอยตู ามลำแมน ้ำใน หลายตำบล ตง้ั อยโู ดดเดย่ี ว ยงั ไมม ที างหลวงเชอ่ื มตอ จงั หวดั แมว า จะมกี ารคมนาคม ติดตอจังหวัดทางน้ำได ก็หางไกลโรงพยาบาลประจำจังหวัดมาก ถาเจ็บปวย กต็ อ งรกั ษาพยาบาลแบบแผนโบราณ ซง่ึ บางโรคไมค อ ยไดผ ล จงึ ทรงพระกรณุ า โปรดเกลา ฯให บรษิ ทั อเู รอื กรงุ เทพฯ จำกดั ตอ เรอื ยนตข น้ึ ดว ยพระราชทรพั ย สว นพระองค เพอ่ื พระราชทานใหส ภากาชาดไทย ใชเ ปน หนว ยเคลอ่ื นทร่ี กั ษา พยาบาลประชาชน ตามลำน้ำตางๆโดยพระราชทานชื่อวา “เวชพาหน” (อานวา เวด – ชะ - พา) และไดเสด็จฯไปทรงประกอบพิธีพระราชทานเรือ ในวันที่ ๑๙ มกราคม พ.ศ. ๒๔๙๘ ณ ทาวาสุกรี และออกปฏิบัติงานทันทีที่ จังหวดั นนทบุรี การปฏบิ ตั งิ านของหนว ยแพทยเ คลอ่ื นทข่ี องเรอื เวชพาหนใ นระยะแรก เปน การใหบ รกิ ารตรวจรกั ษาผา ตดั เลก็ ทนั ตกรรม ทำแผล ฉดี ยา จดั ยา จา ยยา ผูปวย ตอมามีผูรับบริการมากขึ้น และเพิ่มกิจกรรมมากขึ้น เชน สุขศึกษา หองสมุดเคลื่อนที่ เปนตน จึงยายการรักษาขึ้นมาบนบก โดยอาศัยศาลาวัด ทาน้ำ และโรงเรียน สวนการจัดยาและการจายยานั้นยังคงปฏิบัติที่เรือ เหมือนเดิม เรอื เวชพาหนป ฏบิ ตั งิ านใน ๑๙ จงั หวดั ไกแ ก นนทบรุ ี สพุ รรณบรุ ี นครสวรรค กรุงเทพมหานคร สมุทรสาคร ฉะเชิงเทรา พระนครศรีอยุธยา ปราจีนบุรี ชัยนาท สิงหบุรี กาญจนบุรี ลพบุรี อางทอง ราชบุรี ปทุมธานี สมุทรสงคราม นครปฐม อุทัยธานี และสมุทรปราการ ในปจจุบันแมวาจะมี โรงพยาบาลอำเภอและสถานอี นามยั ทว่ั ถงึ แลว กต็ าม แตท างสำนกั งานบรรเทาทกุ ขฯ ยังคงนำเรือพระราชทาน เรือเวชพาหน ออกใหบริการประชาชนที่อยูอาศัย ๗๖ สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

ตามริมฝงน้ำ ในจังหวัดที่สามารถไปไดปละ ๑ ครั้ง เพื่อใหประชาชนไดรับรู และรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร เรอื เวชพาหนน บั เปน เรอื บรรเทา ทุกขแ ละรกั ษาพยาบาลทางลำน้ำ ลำแรกและลำเดยี วในโลกที่ยังคงใหบริการ อยจู นถงึ ทกุ วนั น้ี “เรอื เวชพาหน” ๗๗สบื สาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

บทบาททหารพระราชากับโครงการพัฒนาดานสาธารณสุข มูลนิธิแพทยอาสาสมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี (พอ.สว.) ที่ตั้งโครงการ :ทุกพื้นที่ชนบทหางไกลในทองถิ่นทุรกันดาร หนวยงานที่รับผิดชอบ : กองบัญชาการตารวจตระเวนชายแดน สมเด็จพระเจาพี่นางเธอ เจาฟากัลยาณิวัฒนา กรมหลวง นราธิวาสราชนครินทร ทรงบาเพญ็ พระราชกรณยี กจิ อันทรงคุณประโยชนแ ก ประเทศชาติ และพสกนิกรชาวไทยอยางหาที่สุดมิได ทรงพระราชทาน พระเมตตาแกประชาชนในทองที่ทุรกันดารพื้นที่ชนบทหางไกลคมนาคม ตั้งแตครั้งสมเด็จพระศรนี ครินทรา บรมราชชนนียงั มีพระชนมช ีพ พระองคโดยเสด็จเยี่ยมประชาชนและเจาหนาที่ที่ปฏิบัติหนาที่ ตามแนวชายแดนในพื้นที่ชนบทหางไกล ขาราชการตำรวจตระเวนชายแดน ไดร บั พระราชทานเมตตาในครง้ั นน้ั ดว ย สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี ทรงพบวา ประชาชน ชาวเขาและเจา หนา ทเ่ี หลา นน้ั เจบ็ ปว ยและ ประสบปญ หา ๗๘ สบื สาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

สขุ ภาพตา งๆ โดยไมมีโอกาสไดรับการรักษาจากการแพทยสมัยใหม จึงทรง พระกรุณาโปรดเกลาใหหนวยแพทยเคลื่อนที่โดยเสด็จเพื่อใหการดูแลรักษา ชว ยเหลอื ในดา นการแพทยแ ละสาธารณสขุ ซง่ึ นบั เปน จดุ เรม่ิ ตน ของหนว ยแพทย อาสาสมเดจ็ พระราชชนนี ซง่ึ พระองคท รงกอ ตง้ั ขน้ึ เมอ่ื พ.ศ.๒๕๑๒ การดำเนนิ การ ใหการชวยเหลือรักษาพยาบาลและใหการบริการทางดานการแพทยและ สาธารณสุขประสบผลเปน ประโยชนแ กป ระชาชนอยา ง สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนจี งึ ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา ฯ พระราชทานทุนทรัพยสวนพระองค จดทะเบียน ตั้งเปนมูลนิธิแพทยอาสา สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี (พอ.สว.) ขน้ึ ในป พ.ศ.๒๕๑๗ เพอ่ื ชว ยเหลอื ใหการรักษาพยาบาล ปองกันโรค สงเสริมฟนฟูสุขภาพอนามัยแกประชาชน และเจาหนาที่ ที่ปฏิบัติหนาที่ในถิ่นทุรกันดาร พระองคทรงเปนองคนายิกา กติ ตมิ ศกั ดข์ิ องมลู นธิ ติ ง้ั แตน น้ั เปน ตน มาตราบจนเสดจ็ สวรรคตเมอ่ื ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๓๘ สมเดจ็ พระเจา พน่ี างเธอ เจา ฟา กลั ยาณวิ ฒั นา กรมหลวงนราธวิ าส ราชนครินทร ทรงเปนองคประธานกิตติมศักดิ์ของมูลนิธิแพทยอาสาสมเด็จ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี (พอ.สว.) สบื ตอ มา ทรงสบื สานพระราชปณธิ าน สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี เพอ่ื ทรงประกอบพระราชกรณยี กจิ ตา งๆ ในทอ งทท่ี รุ กนั ดาร เสดจ็ เยย่ี มราษฎรหนว ยแพทยเ คลอ่ื นท่ี พอ.สว. ทว่ั ภมู ภิ าค อยางตอ เนื่อง ๗๙สบื สาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

วัตถปุ ระสงคโ ครงการ ๑. เพื่อใชในการบำบัดรักษาโรคใหแกนักเรียน และประชาชนใน ถิ่นทุรกันดาร ๒. เฝาระวังทันตสุขภาพตามโครงการทันตสุขภาพในนักเรียนชั้น ประถมศึกษาใหก ารสนบั สนนุ ยาสีฟน แปรงสฟี น แกนกั เรยี น ร.ร.ตชด. ๓. หนวยทันตกรรมเคลื่อนที่เพื่อใหบริการดานทันตกรรมแก นกั เรยี นโรงเรยี นตำรวจตระเวนชายแดน และประชาชนผดู อ ยโอกาสในทอ งถน่ิ ทรุ กนั ดาร ผลการดำเนินการ ๑. สนบั สนนุ หนว ยทนั ตกรรมเคลอ่ื นทข่ี องมลู นธิ ิ พอ.สว. เพอ่ื ใหบ รกิ าร ๒. ถวายความปลอดภัย โดยตำรวจตระเวนชายแดนไดถวาย ความปลอดภยั ขณะพระองคท านเสด็จเยีย่ มหนวยแพทยพ ระราชทาน ๓. ถวายงานดา นสนบั สนนุ หนว ยแพทยอ าสาสมเดจ็ พระศรนี ครนิ ท ราบรมราชชนนี (พอ.สว.) ตลอดมาโดยกำหนดเปนแผนการสนับสนุนการ ปฏบิ ตั ิงานหนวยแพทยเคลื่อนท่ี พอ.สว. ประจำปในทุกพืน้ ทีป่ ฏิบตั ิงานทอี่ ยู ในความรบั ผิดชอบของตำรวจตระเวนชายแดนท่วั ประเทศ ทมี่ า : mgronline.com ๘๐ สืบสาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สูม หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการสง เสรมิ โภชนาการและสขุ ภาพอนามยั แมแ ละเดก็ ในถน่ิ ทรุ กนั ดาร ท่ีต้งั โครงการ : โรงเรยี นตารวจตระเวนชายแดน หนว ยงานทีร่ บั ผิดชอบ : กองบัญชาการตารวจตระเวนชายแดน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทรงตระหนกั วา การทค่ี นเราจะมภี าวะโภชนาการ และสขุ ภาพอนามยั ดนี น้ั จะตอ งเรม่ิ ตน ตง้ั แตอ ยใู นครรภม ารดา นน่ั คอื แมจ ะตอ งมภี าวะโภชนาการ และสุขภาพอนามยั ดีดวย ถาแมข าดสารอาหารก็จะสงผลกระทบตอเดก็ ทจี่ ะ เกิดออกมา ทั้งดานการเจริญเติบโต และพัฒนาการของรางกายและสมอง ดังนั้นจึงมีพระราชดาริใหดาเนินโครงการนี้ขึ้นในป พ.ศ.๒๕๓๙ วตั ถปุ ระสงคโครงการ เพ่อื สงเสรมิ ใหหญงิ มีครรภ หญงิ ใหนมบตุ ร และเด็กทารกแรกเกิด จนถงึ อายุ ๓ ป ทอ่ี ยใู นถน่ิ ทรุ กนั ดาร ไดร บั บรกิ ารทเ่ี หมาะสม และใหร บั ความรู ดา นอาหารและโภชนาการ เพอ่ื ชว ยใหแ มม ภี าวะโภชนาการและสขุ ภาพอนามยั ที่ดี เด็กเกิดรอด มกี ารเจริญเติบโตและพฒั นาการไดเต็มศักยภาพ ผลการดำเนินการ ๑. การใหบ รกิ ารการดแู ลอนามยั แมแ ละเดก็ ขน้ั พน้ื ฐาน โดยแสวงหา คนในพน้ื ทเ่ี พอ่ื ทาหนา ทเ่ี ปน ผใู หบ รกิ าร แลว อบรมผใู หบ รกิ าร ทง้ั ดา นความรู วิธีการและเทคนิคตาง ๆ เกี่ยวกับการใหบริการงานอนามัยแมและเด็ก และ การสงเสริมโภชนาการ ใหมีการประสานงานรวมกับเจาหนาที่สาธารณสุข ตลอดจนสนบั สนนุ วสั ดอุ ปุ กรณท จ่ี าเปน ในการใหบ รกิ าร ๒. รณรงคใ หป ระชาชน รว มดแู ลแมแ ละเดก็ ทง้ั ในครอบครวั ของตนเองและชมุ ชน ๓. สนบั สนนุ อาหารเสรมิ และยาทจี่ าเปน แกแ มและเด็ก ๔. ศึกษาวิจัยเพื่อหาวิธีการในการใหบริการ ทเ่ี หมาะสมตอ ขนบ ธรรมเนยี มประเพณขี องกลมุ ชนใน บางพน้ื ท่ี ไดแ ก ชาวไทย ภเู ขา และชาวไทยมุสลิม ๘๑สืบสาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

๘๒ สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา ทม่ี า : konkao.net

ทม่ี า : konkao.net ๘๓สืบสาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการพระราชดําริ “การอนุรกั ษท รัพยากรธรรมชาติ และส่ิงแวดลอ ม” ๗๔

การบรหิ ารดานทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ ม โครงการอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำรดิ า นการอนรุ กั ษท รพั ยากรและ สง่ิ แวดลอ ม และการเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ เกดิ ขน้ึ จากการแกไ ขปญ หา คุณภาพสิ่งแวดลอมและภาวะมลพิษทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น สงผลกระทบ ตอ ความเปน อยขู องประชาชนและระบบนเิ วศ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร พระราชทานพระราชดำรใิ นการจดั การ สง่ิ แวดลอ ม โดยทรงใหศ กึ ษา ทดลอง และดำเนนิ การแกไ ขอยา งเปน รปู ธรรม ทง้ั โดยกระบวนการทางธรรมชาติ ฟส กิ ส เคมี การใชเ ครอ่ื งมอื และเทคโนโลยี ทป่ี ระดษิ ฐค ดิ คน ขน้ึ หรอื ผสมผสานวธิ กี ารตา งๆเขา ดว ยกนั โดยทรงเนน การใช ธรรมชาติ ใชว ธิ กี ารทเ่ี ปน รปู แบบงา ยๆใหร าษฎรนำไปปฏบิ ตั ไิ ด เสยี คา ใชจ า ยนอ ย เทคโนโลยีราคาถูกและไมซับซอน แตมีประสิทธิภาพ และทรงใหพิจารณา ดำเนินการใหเหมาะสมกับสภาพปญหาของแตละทองถิ่น โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริสวนใหญจะเปนวิธีการที่ จะทำนบุ ำรงุ และปรบั ปรงุ สภาพทรพั ยากร และสง่ิ แวดลอ มใหด ขี น้ึ ในดา นตางๆ อาทเิ ชน การอนรุ กั ษ และพฒั นาทรพั ยากรธรรมชาติ ดนิ นำ้ และปา ไม ซง่ึ มสี าระ โดยสรปุ ดังน้ีคอื • โครงการระบายน้ำออกจากพื้นที่ทวมขังบริเวณฝงตะวันออก ของกรงุ เทพมหานคร • โครงการกงั หันน้ำชัยพฒั นา • โครงการนำ้ ดีไลน้ำเสียตามคลองตาง ๆ ในกรงุ เทพ • โครงการปลูกหญา แฝก เพอ่ื การอนุรกั ษด นิ • โครงการแกลง ดิน เปนตน ๘๕สืบสาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สูม หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการพฒั นาอา งเกบ็ นำ้ และแหลง เกบ็ นำ้ ขนาดเลก็ (เขอ่ื นขนาดเลก็ ) เพอ่ื เกบ็ กกั นำ้ ปอ งกนั นำ้ ทว มและพฒั นาเปน แหลง ทอ งเทย่ี วทาง ธรรมชาติ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เสด็จเยือนประชาชน ทรงเห็น ความลำบากของประชาชนในหมบู า นเขาเตา ซง่ึ มปี ระชากรอยกู นั อยา งหนาแนน ขาดแคลนน้ำทจ่ี ะใชอ ปุ โภค-บรโิ ภค และชวงน้ำทะเลขึน้ สามารถไหลเขาทวม พื้นที่เกษตรทุงตะกาด ทำใหผลผลิตเสียหายพรอมกันนี้ราษฎรไดรวมตัวกัน นอ มเกลา ถวายทด่ี นิ แดพ ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั รชั กาลท๙่ี จำนวน ๓๐๐ ไร จึงมีพระราชดำริพรอมมอบทรัพยสวนพระองค จำนวน ๖๐,๐๐๐ บาท ใหก รมชลประทาน กอ สรา งอา งเกบ็ นำ้ เขาเตา ซง่ึ นบั เปน โครงการตามพระราชดำริ แหง แรกของกรมชลประทานดวยเชน กัน เข่ือนปา สกั ชลสิทธิ์ เพอ่ื การชลประทานและปอ งกนั อทุ กภยั ในพน้ื ทร่ี มิ แมน ำ้ ปา สกั และ พน้ื ที่บริเวณตอนลางของกรุงเทพมหานครพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ไดพ ระราชทานพระราชดำรเิ มอ่ื ๑๙ กมุ ภาพนั ธ พ.ศ.๒๕๓๒ ใหก รมชลประทาน ศึกษาความเหมาะสมของโครงการเขื่อนกักเก็บน้ำแมน้ำปาสักอยางเรงดวน เพอ่ื แกป ญ หาการขาดแคลนนำ้ เพอ่ื ประโยชนต อ พน้ื ทเ่ี พาะปลกู และ บรรเทา ปญหาอุทกภัยที่เกิดขึ้นประจำในลุมน้ำปาสัก เปนผลสืบเนื่องมายังเขต กรุงเทพมหานครและเขตปริมณฑลดวย ซึ่งนำความเดือนรอนมาใหราษฎร เกอื บทกุ ป ตอ มาเมอ่ื วนั ท่ี ๔ ธนั วาคม พ.ศ.๒๕๓๖ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั รชั กาลท๙่ี ไดพ ระราชทานพระราชดำรสั เนอ่ื งในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา เกย่ี วกบั การพัฒนาแหลงน้ำของกรมชลประทานวา หากเริ่มดำเนนิ การต้งั แต ปจ จบุ นั กส็ ามารถแกป ญ หานำ้ ทว ม ภยั แลง และขาดแคลนนำ้ ใหก บั ประชาชนได จะตอ งกอ สรา งเขอ่ื น ๒ แหง ทแ่ี มน ำ้ ปา สกั และแมน ำ้ นครนายก ซง่ึ คณะรฐั มนตรี ๘๖ สืบสาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

ไดอ นมุ ตั ใิ หด ำเนนิ การ เมอ่ื วนั ท่ี ๓ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๓๗ โครงการนใ้ี ชเ วลา กอ สรา ง ๕ ป ระหวา ง พ.ศ. ๒๕๓๗-๒๕๔๒ และพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ไดท รงพระกรณุ าพระราชทานนามเขอ่ื นนว้ี า \"เขอ่ื นปา สกั ชลสทิ ธ\"์ิ อนั หมายถงึ \"เขอ่ื นแมน ำ้ ปา สกั ที่เกบ็ กักน้ำไดอ ยา งมีประสิทธภิ าพ\" โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริดานการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม ปญ หาเรอ่ื งสง่ิ แวดลอ มเปน ปญ หาทม่ี คี วามสำคญั ทม่ี กั จะเกดิ ควบคู กบั การพฒั นาเศรษฐกจิ และความเจรญิ กา วหนา ซง่ึ เปน ปญ หารว มกนั ของทกุ ประเทศ กลา วคอื การพฒั นายง่ิ รดุ หนา ปญ หาคณุ ภาพสง่ิ แวดลอ มและมลภาวะมลพษิ ก็ ยง่ิ กอ ตวั และทวคี วามรนุ แรงมากยง่ิ ขน้ึ ประเทศไทยกเ็ ปน ประเทศหนง่ึ ทก่ี ำลงั ประสบปญ หาดงั กลา วอยใู นขณะน้ี ทง้ั นเ้ี พราะการพฒั นาเศรษฐกจิ ในชว งทผ่ี า นมา ไดใ หค วามสำคญั กบั ความเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ โดยการนำเอาทรพั ยากรธรรมชาติ มาใชประโยชน แตไมไดมีการวางแผนการจัดการที่เหมาะสมรองรับปญหา ทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ทำใหท รพั ยากรธรรมชาตทิ เ่ี หลอื อยมู สี ภาพเสอ่ื มโทรมลง และปญ หา ตางๆดานสิ่งแวดลอมก็เพิ่มขึ้น ปญหาเหลานี้สงผลกระทบตอความเปนอยู ของประชาชนและระบบนเิ วศ จงึ ทรงใหม กี ารดำเนนิ โครงการอนั เนอ่ื งมาจาก พระราชดำริ ซึ่งสวนใหญจะเปนวิธีการที่จะทำนุบำรุง และปรับปรุงสภาพ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ มใหด ขี น้ึ ในดา นตา งๆ โดยในดา นการแกไ ขปญ หา สง่ิ แวดลอ มนน้ั ทรงเนน งานการอนรุ กั ษแ ละฟน ฟสู ภาพสง่ิ แวดลอ ม โดยเฉพาะ อยา งยง่ิ ในเร่ืองของปญ หานำ้ เนา เสีย “เขอ่ื นปา สกั ชลสิทธ์ิ” ๘๗สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

แนวพระราชดำริ “น้ำดไี ลน ำ้ เสีย” วนั ท่ี ๔ เมษายน พ.ศ.๒๕๒๘ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ ฯพรอ มดว ยสมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าช กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี ไปทอดพระเนตรสภาพ น้ำเนาเสียตามคลองตางๆในเขตกรุงเทพมหานครที่บริเวณประตูระบายน้ำ ซึ่งในครั้งนั้นไดพระราชทานพระราชดำริวา “ การจัดระบบควบคุมระดับน้ำ ในคลองสายตา งๆโดยเฉพาะอยา งยง่ิ การจดั ระบบระบายนำ้ ใน กรงุ เทพมหานคร นน้ั สมควรวางระบบใหถ กู ตอ งตามสภาพการณแ ละลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ซง่ึ ควร แบง ออกเปน ๒ แผนดว ยกนั คอื แผนสำหรบั ใชใ นฤดฝู นหรอื ในฤดนู ำ้ มากน้ี กเ็ พอ่ื ประโยชนใ นการปอ งกนั นำ้ ทว มและเพอ่ื บรรเทาอทุ กภยั เปน สำคญั แตแ ผนการการ ระบายนำ้ ในฤดแู ลง นน้ั กต็ อ งจดั อกี แบบหนง่ึ ตา งกนั ไป เพอ่ื การกำจดั หรอื ไลน ำ้ เนา เสียออกจากคลองดังกลา วเปน หลัก ซึ่งทง้ั สองระบบน้ี ควรพจิ ารณาถึงวธิ กี าร ระบายน้ำ โดยอาศยั แรงโนมถว งของโลกใหมากท่สี ดุ ทั้งนเี้ พือ่ ประหยัดคาใช จา ยในการควบคมุ ระดับน้ำตามลำคลองเหลา น”้ี แนวพระราชดำริ “กังหนั ชยั พฒั นา” พระบาทสมเด็จพระลบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลเดช บรมนาถบพิตร สนพระราชหฤทัยเกี่ยวกับการบำบัดน้ำเสียที่เกิดจากแหลง ชุมชนและแหลงอุตสาหกรรม โดยใชอุปกรณการเติมอากาศ พระองคมี พระราชดำรใิ หม ลู นธิ ชิ ยั พฒั นาดำเนนิ การวจิ ยั และพฒั นากงั หนั นำ้ เรม่ิ จาการสรา ง ตน แบบครง้ั แรกในป พ.ศ.๒๕๓๒ วนั ท่ี ๒ กมุ ภาพนั ธ พ.ศ.๒๕๓๖ “กงั หนั ชยั พฒั นา” ไดร บั สทิ ธบิ ตั รจากกรมทรพั ยส นิ ทางปญ ญา นบั เปน สทิ ธบิ ตั รในพระปรมาภไิ ธย ของพระมหากษตั รยิ พ ระองคแ รกของไทย และครง้ั แรกของโลก ซง่ึ คณุ สมบตั ิ ๘๘ สบื สาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

ของกงั หนั นำ้ ชยั พฒั นา หรอื เครอ่ื งกลเตมิ อากาศทผ่ี วิ นำ้ หมนุ ชา แบบทนุ ลอย (Chaipattana Low Speed Surface Aerator) ซง่ึ เปน Model RX-2 หมายถงึ Royal Experiment แบบที่ ๒ มีคุณสมบัติในการถายเทออกซิเจนไดสูงถึง ๑.๒ กิโลกรัมของออกซิเจน/แรงมา/ชั่วโมง สามารถนำไปใชในกิจกรรม ปรบั ปรงุ คณุ ภาพนำ้ ไดอ ยา งอเนกประสงค ตดิ ตง้ั งา ย เหมาะสำหรบั ใชใ นแหลง นำ้ ธรรมชาติ ไดแ ก สระนำ้ หนองนำ้ คลอง บงึ ลำหว ย ฯลฯ ทม่ี คี วามลกึ มากกวา ๑ เมตร และมคี วามกวา งมากกวา ๓ เมตร 1. ซองวดิ น้ำ 6. ชองบนซอง ชว ยเพม่ิ ออกซิเจนใหกบั นำ้ 2. เพลากังหัน 5.ถูกติดตัง้ ดวยโครงเหลก็ 12โครง 3.แผนไฮโดนฟอยล 4. มอเตอรไฟฟา หลกั การทำงาน เปน การเติมออกซเิ จนลงในน้ำ เพ่ือใหม จี ุลนิ ทรียบ ำบดั นำ้ ไดด ี ๘๙สืบสาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

บทบาททหารพระราชากบั โครงการอนรุ กั ษท รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม โครงการฟนฟทู รพั ยากรชายฝง ทะเลอนั เน่อื งมาจากพระราชดาริ ที่ต้งั โครงการ : เขาหมาจอ ตาบลแสมสาร อาเภอสตั หบี จงั หวัดชลบรุ ี หนว ยงานทร่ี ับผิดชอบ : กองทพั เรอื สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พนั ปห ลวง ทรงมพี ระราชวนิ จิ ฉยั ใหจ ดั ตง้ั “โครงการฟน ฟทู รพั ยากรชายฝง ทะเล อันเนื่องมาจากพระราชดำริ” เพื่อชวยเหลือชาวประมงชายฝงในเขตจังหวัด ปต ตานี และจงั หวดั นราธวิ าส ทป่ี ระกอบดว ย ๘ อำเภอ ๖๑ หมบู า น ประมาณ ๗,๙๐๐ ครวั เรอื น ใหม รี ายไดแ ละชวี ติ ความเปน อยทู ด่ี ขี น้ึ โครงการนเ้ี ปน ความ รวมมือระหวางกองทัพเรือ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงาน โครงการอนั เนอื่ งมาจากพระราชดำริ กรมประมง การรถไฟแหง ประเทศไทย กรมการขนสงทางน้ำและพาณชิ ยนาวี สำนกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดลอม กรมการปกครอง จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร มหาวทิ ยาลยั บรู พา และมหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร ดำเนนิ กจิ กรรมฟน ฟรู ะบบนเิ วศสตั วน ำ้ โดยการจดั สรา งแหลง อาศยั สตั วท ะเล (ปะการงั เทยี ม) ซ่ึงไดวสั ดจุ ำพวกแทงคอนกรตี ทอระบายน้ำ เรือ และตรู ถไฟ ทเ่ี ลกิ ใชแ ลว ใหเ ปน แหลง อาศยั และหลบภยั ของสตั วน ำ้ รวมทง้ั ฟน ฟรู ะบบนเิ วศ ชายฝงทะเล ๙๐ สบื สาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

หนว ยงานรว มสนองโครงการ • สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอัน เนื่องมาจากพระราชดำริ • กรมประมง • การรถไฟแหง ประเทศไทย • กรมการขนสง ทางนำ้ และพาณชิ ยน าวี • สำนกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม • กรมการปกครอง • จุฬาลงกรณม หาวทิ ยาลยั • มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร • มหาวทิ ยาลัยบูรพา • มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร ผลการดำเนนิ การ จดั สรา งแหลง อาศยั ของสตั วท ะเล หรอื ปะการงั เทยี ม หนง่ึ ในโครงการ ไทยเขมแข็ง ๒๕๕๕ เพื่อเปนการอนุรักษและฟนฟูทรัพยากรธรรมชาติ ทางทะเลและชายฝง ของ จงั หวดั นราธวิ าส จำนวน ๖,๖๐๐ แทง พรอ มทง้ั ไดน ำ ปะการงั เทยี มไปปลอ ยกลางทะเลตามพระราชเสาวนยี ข องสมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ์ิ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนพี ันปหลวง ๙๑สืบสาน รักษา ตอ ยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

โครงการอนรุ กั ษพ นั ธกุ รรมพชื อนั เนอ่ื งมาจากพระราชดาริ กองทพั เรอื ทต่ี ง้ั โครงการ : เขาหมาจอ ตาบลแสมสาร อาเภอสตั หบี จงั หวดั ชลบรุ ี หนว ยงานทร่ี บั ผดิ ชอบ : กองทพั เรอื กองทพั เรอื ไดด ำเนนิ งานโครงการอนรุ กั ษพ นั ธกุ รรมพชื อนั เนอ่ื งมาจาก พระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี มาตง้ั แต ม.ิ ย.๒๕๔๑ ซง่ึ การดำเนนิ งานตามโครงการดงั กลา ว เปน โครงการท่ี พระราชดำริ สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสืบทอดพระราชปณิธานพระบาท สมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในการอนุรักษทรัพยากรของประเทศ ใหดำเนินการอนุรักษพืชพรรณของ ประเทศและดำเนนิ การเปน ธนาคารพชื พรรณ มเี ปา หมายสรปุ คอื เพอ่ื พฒั นา บคุ ลากร อนรุ กั ษแ ละพฒั นาทรพั ยากรพนั ธกุ รรมพชื ใหเ กดิ ประโยชนก บั มหาชน ชาวไทยบนฐานคณุ ธรรมโดยมีวัตถุประสงคใ หเขา ใจและเหน็ ความสำคญั ของ พนั ธกุ รรมพืช ใหร ว มคิด รวมปฏบิ ัติ จนเกิดประโยชนถ ึงมหาชนชาวไทยใหมี ระบบขอมูลพันธุกรรมพืช สื่อถึงกันไดทั่วประเทศไดดำเนินกิจกรรมตางๆ ในกิจกรรมปกปกพันธุกรรมพืช สำรวจเก็บรวบรวมปลูกรักษา อนุรักษและ ใชประโยชนพันธุกรรมพืช ศูนยขอมูลพันธุกรรมพืช วางแผนพัฒนาพันธุพืช สรางจิตสำนึกในการอนุรักษพันธุกรรมพืช และกิจกรรมพิเศษสนับสนุนการ อนุรักษพันธุกรรมพืช ทำการศึกษาสำรวจเก็บรวบรวมและเรียนรูทรัพยากร ทั้งกายภาพและชวี ภาพ จากยอดเขาถึงใตทะเล ไปเก็บรักษา เพาะเลี้ยง และ ขยายพันธุ ทดลองปลูกในพื้นที่ตางๆ ที่รวมสนองพระราชดำริในโครงการ อนุรักษพันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ทั่วประเทศ ศึกษาและ ประเมนิ สภาพธรรมชาติศึกษาคุณสมบัติ คณุ ภาพในแตละสายตน ๙๒ สืบสาน รกั ษา ตอ ยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

วางแผนพัฒนาพันธุพืช จัดใหมีศูนยขอมูลพันธุกรรมพืช สามารถใชรวมกัน อยางกวางขวาง รวมทั้งจัดตั้งศูนยเรียนรู อนุรักษพัฒนา และใชประโยชน ทรพั ยากรอยางยง่ั ยืนสเู ศรษฐกจิ พอเพียง ผลการดำเนินการ สามารถบรรลุเปาหมายที่ตั้งไวไดในระดับหนึ่ง โดยไดสำรวจเก็บ รวบรวมพันธุกรรมพืชตามเกาะในเขตอาวไทยและทะเลอันดามัน ในรูปของ เมลด็ กง่ิ ตน ราก ไดป ระมาณ ๗๐๐ ชนดิ แลว นำสว นหนง่ึ ไปปลกู รกั ษาไวใ น พืน้ ทโ่ี ครงการ (เกาะแสมสาร และเกาะแรด) เพอ่ื อนรุ กั ษแ ละใชประโยชนใ น เชงิ พนั ธกุ รรมพชื ตอ ไป นอกจากนย้ี งั ไดด ำเนนิ การขน้ึ ทะเบยี นรหสั ประจำตน ศกึ ษาชวี วทิ ยา นเิ วศวทิ ยา เพอ่ื การปกปก พนั ธกุ รรมพชื บนเกาะแสมสาร และ เกาะขางเคียงไดประมาณรอยละ ๙๐ ของพันธุกรรมพืชที่รวบรวมได สวนกิจกรรมสรางจิตสำนึกนั้น กองทัพเรือไดจัดแสดงผลงานสำรวจตอ ประชาชนทจ่ี ฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั รวมทง้ั ไดน อ มเกลา ฯ ถวายพน้ื ทบ่ี รเิ วณ เขาหมาจอ อำเภอสตั หบี จงั หวดั ชลบรุ ี พรอ มกบั ไดก อ สรา งอาคารพพิ ธิ ภณั ฑ ธรรมชาตวิ ทิ ยาเกาะและทะเลไทย เพอ่ื ใชจ ดั แสดงผลงานทเ่ี กดิ จากการศกึ ษา ขอ มลู ชวี ภาพและกายภาพของเกาะและทะเลไทย ขณะเดยี วกนั กก็ ำลงั พฒั นา เกาะแสมสาร และเกาะขางเคียงใหเ ปนแหลง ศึกษาธรรมชาติ ๙๓สบื สาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

บทสรปุ “ศาสตรพ ระราชา”อนั เปน “สายใยแหง ความรกั และความหว งใย” ของสถาบันพระมหากษัตริยที่มีตอพสกนิกรไทยทั้งมวล ตลอดรัชสมัย๗๐ป ของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระองคท รงอยกู บั ประชาชนโดยประชาชนไมเ บ่ือน้นั เพราะ พระองคทรงปกเกลา ปกกระหมอ ม แตไ มไดป กครอง นับตัง้ แตข นึ้ ครองราชย พระองคเสด็จเยี่ยมเยียนราษฎรในตางจังหวัด โดยพระองคทรงเปนกันเอง ทาํ ใหป ระชาชนเหน็ วา พระเจา แผน ดนิ อยกู บั ชาวบา นไดอยกู บั คนไทยไดสงิ่ ทพี่ ระองค ทรงทาํ ปรากฏเปนรูปธรรมที่ชัดเจนทุกอยางมีคําจํากัดความที่สอดคลอ งคอื ศาสตรพ ระราชาซงึ่ ศาสตรน นั้ ไดม าจากพระราชประสบการณโดยสาระสําคญั ท่ีเปนหัวใจของศาสตรพระราชา คือ ศาสตรแหงการพัฒนา ศาสตรแหง การครองตนเพอื่ เปน แบบปฏบิ ตั ิและตวั อยา งทด่ี ีและศาสตรแ หง การอยรู ว มกนั ในสงั คมอยา งสงบสขุ ทาํ ใหเ กดิ ประโยชนม หาศาล ดังน้ันศาสตรพระราชาจงึ เปนองคความรทู ี่เกิดจากความรกั และ ความหวงใยทท่ี รงมีตอปวงประชาชนชาวไทยทุกคน พระองคท รงใชหลักการ ทรงงาน ทรงมีความเพียร และทรงพระอุทิศพระองคตลอดพระชนมชีพ เพอื่ แกไ ขปญ หาทรงมงุ เนน ใหผ ลการดาํ เนนิ งานสปู ระชาชนโดยตรงในเบอื้ งแรก เพอ่ื เปน การบรรเทาปญ หาความเดอื ดรอนเฉพาะหนา น้ันคือ “พออยูพอกนิ ” และในขณะเดยี วกนั กท็ รงปพู น้ื ฐานไวส าํ หรบั การ “กนิ ดอี ยดู ”ี ตอ ไปในอนาคต แนวคดิ และทฤษฏที ไี่ ดพ ระราชทานพระราชดาํ ริเพอ่ื แกไ ขปรบั ปรงุ และพฒั นา ยึดถือหลักสําคัญของความเรียบงาย ไมยุงยาก สลับซับซอน ทําไดรวดเร็ว สามารถแกไขปญหาและเกิดประโยชนไดจริง อีกท้ังมุงไปสูวิถีการพัฒนา อยางย่ังยืนตาม “ศาสตรพระราชา : ผนู ําโลกในการพัฒนาอยางย่ังยนื ” ๙๔ สบื สาน รักษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

“พออยูพอกนิ ” “กินดอี ยดู ี” ๙๕สบื สาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สมู หานที ในบทบาท ทหารพระราชา

เอกสารอางองิ ๑. จากนภา ผานภผู า สูมหานที สานกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่อื ประสาน งานโครงการอนั เน่อื งมาจากพระราชดาริ(สานกั งาน กปร.) สิงหาคม ๒๕๖๒. ๒. ศาสตรพระราชา...ศาสตรเพือ่ การพฒั นาที่ยั่งยนื หองสมดุ มัน่ พฒั นา, หนงั สอื พระมหากษตั รยิ นักพัฒนาเพื่อประโยชนส ขุ สปู วงประชา พทุ ธศกั ราช 2554 http://www.manpattanalibrary.com/newdetail ๓. ศาสตรพ ระราชาสูการพฒั นาอยางย่ังยืน Thaigov, ๒๑ ต.ค.๒๕๕๙ http://www.thaigov.go.th/index.php/th/program2/ite ศาสตรพ ระราชา”, ๒๘ ต.ค.๒๕๕๙ http://www.thaipost.net/? ๔. ศาสตรพระราชา งานเศรษฐกจิ พอเพียง โรงเรียนเตรียมอดุ มศกึ ษา พฒั นาการเขลางคน คร ศาสตรก ารจดั การและการอนรุ กั ษน า ของพระราชา จากฟากฟาลงภผู า ผานทุงนาสูมหานที http://phetchabun.police.go.th/ google.com/site/vetherporpeanglife/ h…& ศาสตรแหงพระราชา แนวคิด ภมู ิปญญา นาสกู ารปฏิบัติ, หองสมุดมน่ั พฒั นา, ๑๕ ต.ค.๒๕๕๗ http://www.manpattanalibrary.com/ ๕. ศาสตรพ ระราชา ผนู าโลกในการพฒั นาอยา งยง่ั ยนื รวมกฎหมายสนบั สนนุ โครงการอันเนอ่ื งในพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพล อดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร พฤศจิกายน ๒๕๖๐. ๖. “สบื สาน รกั ษา ตอ ยอด สรา งสขุ ปวงประชา” สานกั งานทรพั ยส นิ พระมหากษตั รยิ  https://bit.ly/2JbS8ui พระมหากรณุ าฯในสมเดจ็ พระเจา อยหู วั พระราชดารโิ ครงการทหี่ นองอึง่ ฟนฟูปา http://welovethaiking.com ๙๖ สืบสาน รกั ษา ตอยอด จากฟากฟา สูมหานที ในบทบาท ทหารพระราชา

ศปร. www.rdpscc.rtart.mi.th facebook.com/rdpscc/ กองบัญชาการกองทัพไทย ศูนยประสานงานโครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดําริและความมนั่ คง กองบชั ชาการกองทพั ไทย ๙/๑ หมู ๑๖ ถนน วิภาวดรี ังสติ ตําบลคูคต อําเภอลําลกู กา จงั หวัดปทมุ ธานี ๑๒๑๓๐ Tel. ๐๒๕๖๕ ๘๔๗๒ Fax. ๐๒๕๖๕ ๘๔๗๒ E-mail. [email protected]