pig welfare

KแHกOน่ NเกKษAตEรN4A0G:R3.8J7. 4-400:038(275-45050).(2012). KHON KAEN AGR. J. 40 : 387-400 (2301827).แนวทางการปรับปรุงพันธเุ์ พ่อื สง่ เสริมสวัสดิภาพสตั ว์ของสกุ ร ในประเทศไทย Breeding approach for animal welfare of pigs in Thailand วุฒชิ ัย เคนไชยวงศ1์ , มนต์ชัย ดวงจนิ ดา1* และ วฒุ ไิ กร บุญคุ้ม1Wootichai Kenchaiwong1, Monchai Duangjinda1*, and Wuttigrai Boonkum1 บทน�ำ เป็นประโยชน์ในการส่งออกและส่งเสริมภาพลักษณ์ มนุษย์ได้พยายามพัฒนาขีดความสามารถ ที่ดีให้แก่สินค้าเกษตรและอาหารของประเทศไทยของการผลิตสุกร ด้วยวิธีการเลี้ยง การจัดการ และ แนวทางในการส่งเสรมิ สวสั ดภิ าพสตั วใ์ นสกุ รสามารถการปรบั ปรงุ สภาพแวดลอ้ มใหด้ แี ละเหมาะสมมากขน้ึ ท�ำได้โดยการจัดการท่ีดี และปรับปรุงด้านสภาพรวมถึงการคัดเลือกสุกรท่ีมีพันธุกรรมดีสามารถให้ แวดล้อมให้เหมาะสม ซ่ึงวิธีเหล่านี้เกิดผลดีช่ัวคราวผลผลิตสูง จนเกิดปัญหาที่กระทบต่อสวัสดิภาพสัตว์ หรือในช่ัวรุ่นหนึ่งๆ เท่านั้น ในขณะท่ีการปรับปรุงหลายด้าน ได้แก่ มีความไวต่อการเกิดโรคมากข้ึน พันธุ์สามารถปรับปรุงให้ลักษณะทางด้านสวัสดิภาพการเกดิ บาดแผลและการไดร้ บั ความเจบ็ ปวด ตลอดจน สัตว์ดีขึ้นได้เช่นกัน และถือเป็นการปรับปรุงคุณภาพการแสดงออกของพฤติกรรมท่ีผิดปกติและไม่เหมาะสม ชีวิตให้กับสัตว์ในชั่วรุ่นถัดไปได้อย่างถาวร (Clark et(Millet et al., 2005) และปัญหาเหล่านี้ก�ำลังเป็นท่ี al., 2006) โดยในการก�ำหนดแผนการปรับปรุงพันธุ์สนใจของผู้บริโภคในหลายประเทศ ที่ให้ความสำ� คัญ เพ่อื ส่งเสริมสวัสดิภาพสตั ว์ ได้ยดึ เอาหลกั เกณฑ์อสิ ระกบั การดแู ลสวัสดภิ าพสัตว์ (animal welfare) มากข้ึน 5 ประการ (5 freedoms) ที่ใช้กันทัว่ โลกเปน็ แนวทางดงั จะเห็นไดจ้ ากกลุม่ ประเทศสมาชกิ สหภาพยโุ รป ซ่ึง ในการกำ� หนดแผน (Kanis et al., 2004) อยา่ งไรกต็ ามพยายามหาแนวทางในการออกกฎระเบียบควบคุม ในบางขอ้ กำ� หนด อาจสอดคลอ้ งกบั ระบบการผลติ สกุ รสินค้าเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์ที่ละเลยการดูแล ในขณะเดียวกันในบางข้อก�ำหนด หากปฏิบัติตามสวัสดภิ าพสตั ว์ อย่างเขม้ งวดมากขนึ้ ดงั นน้ั การผลติ แล้วอาจส่งผลกระทบต่อการลดลงของผลผลิตและสุกรในประเทศไทยควรเริ่มให้ความส�ำคัญในเรื่อง ยังเป็นการเพิ่มต้นทุนการผลิต จึงจ�ำเป็นต้องศึกษาสวัสดิภาพสัตว์มากขึ้นและไม่ควรมุ่งเน้นแต่ลักษณะ และคัดเลือกลักษณะทางด้านสวัสดิภาพสัตว์ ให้เกิดท่ีให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจเพียงอย่างเดียว โดย ความเหมาะสมกบั ระบบการผลติ สกุ รของประเทศไทยต้องคิดหายุทธวิธีในการส่งเสริม หรือแม้แต่การแก้ไข ดงั นน้ั บทความฉบบั นจ้ี งึ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื หาแนวทางผลกระทบที่จะตามมาจากการส่งเสริมในเรื่อง และความเป็นไปได้ ในการใช้ประโยชน์ทางพนั ธกุ รรมสวสั ดภิ าพสตั ว์ รวมท้งั นำ� เอากฎเกณฑห์ รือขอ้ ก�ำหนด เพ่ือส่งเสริมและพิจารณาสวัสดิภาพสัตว์ที่เหมาะสมบางประการ มาประยุกตใ์ ชต้ ามความเหมาะสม ซง่ึ จะ ภายใต้ระบบการเลีย้ งสกุ รในประเทศไทย1 ภาควิชาสตั วศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น จังหวัดขอนแกน่ 40002 Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Khon Kaen University, Khon Kaen 40002* Corresponding author: [email protected]

388 แก่นเกษตร 40 : 387-400 (2555).ความหมาย และการประเมินสวสั ดภิ าพสตั ว์ เป็นหลัก ซึ่งประกอบด้วย 1) สวัสดิภาพสัตว์เพื่อ สวัสดิภาพ (animal welfare) หมายถึง ความเปน็ ส่งเสริมการปราศจากความไม่สะดวกสบายอันเน่ือง มาจากสภาวะแวดล้อม (freedom from discomfort)อิสระของสภาวะทางร่างกายและจิตใจและการแสดง 2) สวัสดิภาพสัตว์เพื่อส่งเสริมการปราศจากความพฤติกรรมตามธรรมชาตขิ องสัตวใ์ นขณะที่สตั ว์ เผชิญ กลัวและความวิตกกังวล (freedom from fear andกบั สภาพแวดลอ้ ม ทงั้ ทมี่ นษุ ยก์ ระทำ� ใหเ้ กดิ ขนึ้ หรอื เกดิ distress) 3) สวสั ดภิ าพสตั วเ์ พอื่ สง่ เสรมิ การปราศจากขน้ึ เองตามธรรมชาติ (สำ� นกั งานมาตรฐานสนิ คา้ เกษตร ความเจ็บปวด การบาดเจ็บ และโรคภัย (freedomและอาหารแห่งชาติ, 2553) นอกจากนั้นสวัสดิภาพ from pain, injury and disease)รวมถึงการวินิจฉัยสัตว์ยังรวมถึงเร่ืองของความสามารถที่จะปรับตัวให้ โรคและรักษาได้อย่างทนั ทว่ งที 4) สวสั ดภิ าพสตั วเ์ พื่อเข้ากับสภาพภายนอกท่ัวไปของสัตว์ หรือการที่สัตว์มี ส่งเสริมความอิสระในการแสดงพฤติกรรมตามปกติโอกาสท่ีจะใช้ความสามารถในการเอาตัวรอด ความ ของสัตว์ (freedom to express normal behavior)สามารถของระบบซ่อมแซมของร่างกาย กลไกการ และ 5) สวัสดิภาพสัตว์เพื่อส่งเสริมการปราศจากป้องกันของภูมิคุ้มกัน การตอบสนองทางสรีระวิทยา ความหิว กระหาย รวมถึงการให้อาหารท่ีไม่ถูกต้องและการตอบสนองในรูปแบบพฤติกรรม (พิพัฒน์, (freedom from hungry and thirsty)2552; Millet et al., 2005; Carenzi and Verga, 2009) สถานการณ์ และการบงั คบั ใชห้ ลกั สวสั ดภิ าพสตั ว์การค�ำนึงถึงสวัสดิภาพสัตว์ในการเล้ียงสุกรโดยการลดความไวต่อความเครียด (stress susceptibility) ปัจจุบันประเทศผู้ผลิต น�ำเข้า และส่งออกสินค้าของสกุ ร สง่ ผลใหล้ กั ษณะทางดา้ นคณุ ภาพเนอ้ื (meat ด้านปศุสัตว์รายใหญ่ ทั้งสหภาพยุโรปหรืออียูquality) ดขี น้ึ (Geers et al., 1994) สามารถใชง้ านแม่ (European Union; EU) สหรัฐอเมริกา แคนาดาสุกรได้นานขึ้น ความแข็งแรงของกีบและขาแข็งแรง ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ได้ก�ำหนดกฎหมายขนึ้ และความตา้ นทานโรคดขี น้ึ (Wilkie and Mallard, เก่ียวกับการดูแลสวัสดิภาพสัตว์ เพ่ือบังคับใช้กับ1999; Yazdi et al., 2000) อย่างไรกต็ ามการคดั เลือก เกษตรกรผู้เล้ียงสัตว์ ท้ังภายในประเทศและประเทศลกั ษณะดา้ นสวสั ดภิ าพสตั วส์ ง่ ผลในเชงิ ลบกบั ลกั ษณะ คคู่ ้า โดยสหภาพยุโรปมแี ผนทจ่ี ะสนับสนนุ ให้มสี นิ ค้าด้านการเจริญเติบโตของสุกร (Rauw et al., 1998; ที่มาจากการเล้ียงท่ีค�ำนึงถึงสวัสดิภาพสัตว์มากข้ึนSandøe et al., 1999; Muir and Schinckel, 2002) โดยการติดฉลากให้กับสินค้าเพื่อใช้ประโยชน์จากส�ำหรับการประเมินสวัสดิภาพสัตว์สามารถประเมิน กระบวนการตรวจสอบยอ้ นกลบั (traceability) ไดม้ ากจากสมรรถนะการใหผ้ ลผลติ และการสบื พนั ธ์ุ ประเมนิ ขึ้น และประชาสัมพันธ์ให้ผู้บริโภคในสหภาพยุโรปให้จากสุขภาพ การบาดเจ็บ และการไม่เกิดโรค รวมถึง ความส�ำคัญกับการบริโภคเนื้อสัตว์ท่ีมาจากสัตว์ท่ีการแสดงออกทางพฤติกรรม (พพิ ัฒน์, 2552; Millet ได้รับการเล้ียงดูภายใต้หลักของการดูแลสวัสดิภาพet al., 2005; Edwords, 2007; Scipioni et al., 2009) สัตว์ รวมถึงการผลักดันให้เร่ืองสวัสดิภาพสัตว์เข้าสู่นอกจากน้ันยังใช้การประเมินจากการตอบสนองทาง การพิจารณาขององค์การการค้าโลก (World Tradeสรีระวิทยา เช่น การเต้นของหัวใจ อัตราการหายใจ Organization; WTO) เม่ือปี พ.ศ. 2543 เพื่อบังคับการเพิ่มข้ึนของระดับฮอร์โมนเครียด (cortisol) ใช้กับประเทศสมาชิกของ WTO นอกจากนั้นสหภาพอย่างไรก็ตามการใช้ค่าทางสรีระวิทยา อาจจะเป็น ยุโรปยังได้มีการพัฒนาระบบมาตรฐานสากล หรือผลเนื่องจากสภาวะอื่น ที่ร่างกายเกิดการตอบสนอง ไอเอสโอ (ISO) เพิ่มขึ้นคือไอเอสโอ 26000 ซ่ึงมีเช่น ระยะการเป็นสัด ดังนั้นจึงควรใช้เป็นตัวช้ีวัด หลกั เกณฑก์ ารรบั ผดิ ชอบตอ่ ผลกระทบตอ่ สงิ่ แวดลอ้ มประกอบร่วมกบั ตวั ช้ีวดั อ่ืนๆ (พพิ ฒั น์, 2552) ปัจจบุ นั และด้านการคุ้มครองและดูแลสวัสดิภาพสัตว์ทุกประเภทสวัสดิภาพสัตว์มีความเป็นมาตรฐานเดียวกันท่ัวโลก (ส�ำนักงานท่ีปรึกษาการเกษตรต่างประเทศประจ�ำโดยมีสาระคือการจัดการให้สัตว์มีอิสระ 5 ประการ สหภาพยุโรป, 2548) ประเทศนิวซีแลนด์ได้มีการซ่ึงครอบคลุมด้านพฤติกรรมและความรู้สึกของสัตว์

KHON KAEN AGR. J. 40 : 387-400 (2012). 389ปรบั ปรงุ กฎหมายสวสั ดภิ าพสตั ว์ ซงึ่ ครอบคลมุ เรอื่ งของ อุณหภูมิตามความเหมาะสมของสุกรในแต่ละระยะการจดั การโรงเรอื น ขอ้ หา้ มการใชซ้ องสกุ ร (sow stalls) การเจริญเติบโตได้ นอกจากนัน้ ความไม่สบายยังเกิดและซองคลอด (farrowing crates) ในการเลี้ยงสุกร ไดจ้ ากสภาพการเลย้ี งสกุ รอยา่ งหนาแนน่ โดยไมค่ ำ� นงึและการจัดการแม่สุกรเพ่ือลดผลกระทบจากอาการ ถึงพื้นท่ีต่อตัวที่สุกรต้องการ นอกจากจะเป็นการไม่กา้ วรา้ วของแมส่ กุ ร (NAWAC, 2010) สว่ นประเทศจนี ส่งเสริมสวัสดิภาพสัตว์แล้ว ยังส่งผลกระทบต่อได้จัดต้ังสถาบันวิจัยความปลอดภัยของสัตว์ เพื่อ สมรรถนะการผลิต และน�ำไปสู่การเกิดปัญหาการพัฒนาสวสั ดิภาพสัตวม์ าต้ังแตป่ ี พ.ศ. 2548 ซงึ่ เป็น บาดเจ็บท�ำให้อัตราการคัดท้ิงสุกรมากข้ึนด้วยกา้ วสำ� คญั ของการพฒั นาดา้ นสวสั ดภิ าพสตั ว์ ทง้ั นอี้ าจ (Salak-Johnson et al., 2007; Street and Gonyou,จะไมห่ วงั ผลในการสง่ ออกมากนกั แตส่ ง่ ผลตามมาใน 2008) การเล้ียงแบบปล่อยกลางแจ้ง (outdoor) จึงเรอ่ื งของคณุ ภาพของเนอ้ื สตั วท์ ดี่ ขี น้ึ สำ� หรบั การบรโิ ภค เปน็ อกี รูปแบบหน่ึงทีป่ ล่อยใหส้ ุกรอย่อู ยา่ งอิสระ และของคนในประเทศจีนเอง ส�ำหรับประเทศไทยมีกฎ มักน�ำมาใช้กับสุกรอุ้มท้องและสุกรระยะเล้ียงลูกระเบียบกรมปศุสัตว์ว่าด้วยความคุ้มครองสวัสดิภาพ เทคโนโลยีด้านการปรับปรุงพันธุ์สามารถน�ำมาใช้เพ่ือสตั วส์ กุ ร ณ สถานทีเ่ ลี้ยง พ.ศ. 2544 โดยกำ� หนดการ เอื้อต่อการให้ผลผลิตของแม่สุกรยาวนานข้ึน ได้แก่ปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ระบบการให้ ลักษณะทเ่ี กีย่ วข้องกับ คุณภาพกีบและขา อายกุ ารใช้อาหารและน้�ำอย่างเพียงพอ การรักษาพยาบาลเม่ือ งานท่ียาวนาน การต้านทานโรคทด่ี ี ความเป็นแม่ท่ดี ีสัตว์เจ็บป่วย และระบบการป้องกันการติดต่อโรค (teat number, maternal ability, vital piglets,จากสถานการณ์สวัสดิภาพสัตว์ในหลายประเทศ survival of pig) และการทนต่อสภาพเครียด (Stearโดยเฉพาะสหภาพยโุ รป ซ่ึงคาดวา่ อาจจะพยายามหา et al., 2001; Henryon et al., 2006; Gourdine et al.,แนวทางในการออกกฎระเบียบควบคุมสินค้าเนื้อสัตว์ 2010) อย่างไรก็ตามสภาพอากาศมักมีผลกระทบทน่ี ำ� เขา้ จากประเทศโลกทสี่ ามอยา่ งเขม้ งวดมากยงิ่ ขนึ้ ต่อการอยู่สบายและผลผลิตของสุกร การปรับปรุงเนื่องจากมาตรฐานการเลี้ยงและการดูแลสวัสดิภาพ พันธุ์เพ่ือให้สุกรสามารถอยู่ได้ ภายใต้สภาพแวดล้อมสัตว์สงู กวา่ ประเทศโลกท่ีสาม สง่ ผลตอ่ ตน้ ทนุ และใน ทวั่ ไป และไมก่ ระทบตอ่ การให้ผลผลติ ได้แก่ การทนอนาคตสวัสดิภาพสัตว์จะเป็นแนวทางส�ำคัญในการ ร้อนมากขึ้นโดยท่ีสุกรสามารถตอบสนองหรือระบายกีดกันทางการค้าระหว่างไทยกับประเทศคู่ค้าอย่าง ความร้อนออกจากร่างกายได้ดีขึ้น ยังถือเป็นการส่งยุโรปได้ ดังนั้นประเทศไทยจึงควรท่ีจะเร่ิมให้ความ เสริมสวัสดิภาพสัตว์ได้เช่นกัน (Kanis et al., 2005;สำ� คญั ในเรอื่ งนเี้ พมิ่ มากขนึ้ ซง่ึ จะเปน็ ประโยชนใ์ นการ Zumbach et al., 2008b ) มีรายงานว่าความแตกตา่ งส่งออกและส่งเสริมภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่สินค้าเกษตร ทางด้านพันธุกรรม ท�ำให้สุกรมีความสามารถในการของไทยต่อไป ตอบสนองต่อภาวะความเครียดเนื่องจากความร้อนแนวทางการปรบั ปรงุ พนั ธเ์ุ พอื่ สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ แตกต่างกัน (Collin et al., 2001; Renaudeau at al.,หลกั อิสระ 5 ประการของสวัสดภิ าพสตั วใ์ นสุกร 2007) ดงั นน้ั การใชเ้ ทคโนโลยดี า้ นการปรบั ปรงุ พนั ธจ์ุ งึ มคี วามเปน็ ไปได้ การนำ� ขอ้ มลู ดชั นอี ณุ หภมู -ิ ความชนื้ 1. สวสั ดภิ าพสตั วเ์ พอื่ สง่ เสรมิ การปราศจาก (temperature humidity index, THI) มาร่วมในการความไม่สบายอันเนื่องมาจากสภาพแวดลอ้ ม ประเมินค่าพารามิเตอร์ทางพันธุกรรมของลักษณะ การเจริญเติบโต และลักษณะซากในสุกร เป็นวิธีการ ความไม่สบายอันเนื่องมาจากสภาพแวดล้อมท่ี การประมาณคา่ พารามเิ ตอรท์ างพนั ธกุ รรมทเี่ หมาะสมไม่เหมาะสมมักเกิดข้ึนเนื่องจากโรงเรือน และสภาพ และมปี ระสทิ ธภิ าพภายใตส้ ภาวะทสี่ กุ รเกดิ ความเครยี ดการเลีย้ งที่ไม่ตรงตามความตอ้ งการของสกุ ร นอกจาก เนอ่ื งจากความรอ้ น (Zumbach et al., 2008a; b) โดยโรงเรือนที่สะอาดแล้วสุกรยังต้องการอุณหภูมิที่ ในสกุ รระดบั THI มากกวา่ 79 (threshold point) ขนึ้ ไปสามารถอยู่ได้อย่างสบาย ดังนั้นโรงเรือนเลี้ยงสุกร สามารถทำ� ใหส้ กุ รขนุ เกดิ สภาวะเครยี ดเนอื่ งจากความจึงควรเป็นโรงเรือนในระบบปิด ซ่ึงสามารถควบคุม

390 แก่นเกษตร 40 : 387-400 (2555).ร้อนซ่ึงส่งผลต่อลักษณะด้านการเจริญเติบโต และ ทางพันธุกรรมในระดับปานกลาง ซ่ึงมีความเป็นไปการสืบพันธุ์ได้ (Lucas et al., 2000) ดังน้ันหาก ได้ส�ำหรับใช้ในการประเมินค่าการผสมพันธุ์ส�ำหรับพิจารณาจากระดับ THI ที่มากกว่า 79 เป็นเกณฑ์ การคดั เลอื ก อกี ทง้ั คา่ สหสมั พนั ธท์ างพนั ธกุ รรมระหวา่ งพบว่าหากสุกรตัวใดท่ียังคงพันธุกรรมของการให้ AS กบั ลกั ษณะดา้ นการเจรญิ เตบิ โต (นำ�้ หนกั ตวั ) มคี า่ผลผลติ ทดี่ อี ยู่(ดจู ากคา่ EBVสงู หรอื ตำ่� ตามจดุ มงุ่ หมาย เชิงลบในระดับปานกลาง (-0.38) แสดงถึงการตอบของแต่ละลักษณะ) จะถูกคัดเลือกเก็บไว้ ส่วนการใช้ สนองตอ่ ความกลวั ไดด้ ี (AS ต�่ำ) สมั พนั ธก์ บั การเจรญิเทคโนโลยดี า้ นอณพู นั ธศุ าสตรส์ �ำหรบั คดั เลอื กสกุ รทน เตบิ โตทีเ่ ร็วขึน้ (Holl et al., 2010)ร้อนนั้น มีการค้นหายีนเครื่องหมาย (gene marker) 3. สวสั ดภิ าพสตั วเ์ พอื่ สง่ เสรมิ การปราศจากเพ่ือใช้คัดเลือกสุกรที่ทนความเครียดเนื่องจากความ ความเจ็บปวด การบาดเจ็บ และโรคภัย รวมถึงร้อน โดยยีนที่เก่ียวข้องกับการสร้าง heat shock การวนิ ิจฉยั โรคและรักษาไดอ้ ยา่ งทันทว่ งทีprotein ได้แก่ยีน HSP70 ซึ่งสังเคราะห์โปรตีนที่ท�ำหน้าซ่อมแซมความเสียหายจากความร้อน (Kregel, ปัญหาจากการบาดเจ็บและการเจ็บป่วยมักเกิด2002) และยนี ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั หลงั่ ของฮอรโ์ มน cortisol ข้ึนเสมอในระบบการเลย้ี งสกุ ร ส่งผลตอ่ อัตราการตายเป็นกลไกหน่ึงในการปรับตัวเพ่ือให้ร่างกายทนต่อ และการคดั ทง้ิ สกุ รทเ่ี พม่ิ ขนึ้ และกระทบตอ่ ตน้ ทนุ ทสี่ งูความเครยี ด (Mormede el al., 2011) ขนึ้ อกี ทงั้ การปลอ่ ยใหส้ กุ รเกดิ โรคโดยไมม่ กี ารปอ้ งกนั 2. สวสั ดภิ าพสตั วเ์ พอ่ื สง่ เสรมิ การปราศจาก และรักษาอย่างเร่งด่วนถือว่าการดูแลสวัสดิภาพสัตว์ความกลัวและความวติ กกงั วล ไม่เหมาะสม แม้วา่ จะมีการปอ้ งกนั และการรกั ษาโดย ใช้วัคซีนหรือยาปฏิชีวนะแต่ก็ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ความกลวั เปน็ อารมณท์ ส่ี ตั วแ์ สดงออกมา เมอื่ รสู้ กึ ของผู้บริโภค ในขณะท่ีการจัดการบางอย่างในฟาร์มวา่ มอี นั ตรายและไมส่ ามารถทจี่ ะหลกี เลยี่ งหรอื ปรบั ตวั กเ็ ป็นการสร้างความเจบ็ ปวดใหก้ ับสุกร เช่น การตอนกบั สง่ิ ทที่ ำ� ใหเ้ กดิ ความกลวั นน้ั ได้ สง่ ผลกระทบตอ่ การ ในสุกรเพศผู้ ซ่ึงมีการใช้ยาสลบเพ่ือลดการรับรู้ถึงเป็นอยูต่ ามปกติของสตั ว์ซ่งึ เรยี กสภาวะนวี้ ่า distress ความเจ็บปวดให้แก่สุกรน้อยมาก ดังนั้นแนวทางใน(Korte et al., 2007) ความกลัวในสุกรมคี วามสำ� คญั การส่งเสริมการปราศจากความเจ็บปวด และโรคภัยต่อการเลี้ยงสุกร เน่ืองจากมีความสัมพันธ์กับการเกิด จงึ ควรหนั มาใหค้ วามสนใจในเรอื่ งของการใชป้ ระโยชน์ความเครียดเรื้อรัง ซ่ึงเป็นพ้ืนฐานส�ำคัญท่ีน�ำไปสู่การ จากพันธุกรรมมากขึ้น โดยการปรับปรุงพันธุ์ ทั้งเพื่อเกิดพฤติกรรมทางสังคมและความยากหรือง่ายใน ลดกล่ินเพศผู้ในสุกร การป้องกันการเกิดโรคโดยเพิ่มการบังคับสุกรเพื่อทำ� กิจกรรมต่างๆ (Spoolder and ความต้านทานโรค และการเสริมสร้างความแข็งแรงWaiblinger, 2009; Holl et al., 2010) การประเมนิ ความ ให้กับสุกร ซ่ึงเป็นแนวทางทางหนึ่งของการลดความกลัวในสุกรสามารถวัดได้จาก ระดับการตอบสนอง เจ็บปวดและความทุกข์ทรมาน ทั้งจากการรักษาและของสุกรตอ่ มนุษย์ (fear towards humans) โดยการ จากลักษณะอาการของโรคเอง (Reiner, 2009) อกี ทง้ัให้คะแนน 5 คะแนน ซ่ึงลักษณะดังกล่าวมีค่าอัตรา ลดการใช้ยาปฏชิ วี นะในการรักษาสุกรพันธุกรรมในระดับต่�ำ (0.09) ซึ่งการคัดเลือกให้สุกร การใชป้ ระโยชนจ์ ากพนั ธกุ รรม ลดกลนิ่ เพศผู้ไม่กลัวจากลักษณะน้ีอาจจะให้ผลตอบสนองการ เพอ่ื หลกี เลย่ี งการสรา้ งความเจบ็ ปวดจากการตอนคัดเลือกที่ค่อนข้างช้า (Hemsworth et al.,1990;Thodberg et al.,1999; Andersen et al., 2003; กลิ่นเพศผู้ในสุกร (boar taint) เกิดขึ้นเน่ืองจากJanczak et al., 2003) นอกจากน้ันความกลัวยังมี การสะสมของระดับ androstenone และ skatoleการประเมนิ จากค่า activity score (AS) ซึง่ คา่ คะแนน ในช้ันไขมันและกล้ามเนื้อ การลดระดับการสะสมท่ีสูงแสดงถึงมีความกลัว (van Erp-van der Kooij androstenone ไดจ้ ากการตอนสกุ รออกดว้ ยวธิ กี ารน�ำet al., 2000; Cassady, 2007) โดยคา่ อตั ราพนั ธกุ รรม อัณฑะออกต้ังแต่แรกเกิด หรือการเลือกใช้พันธุ์สุกรก็อยู่ในช่วงปานกลาง (0.23) แสดงถึงมีความผันแปร เปน็ อกี แนวทางหนง่ึ เนอ่ื งจากระดบั ของ androstenone และ skatole ท่ีสะสมในเน้ือและช้ันไขมัน มีความ

KHON KAEN AGR. J. 40 : 387-400 (2012). 391แตกตา่ งกนั ในสุกรแตล่ ะพันธุ์ โดยในสุกรพันธุ์ Duroc และCYP2E1ทเี่ ปน็ wildtype(GGและAAตามลำ� ดบั )มีระดับของ androstenone สงู กว่า Large white และ ท�ำให้การแสดงออกในระดับ mRNA และโปรตีนหรือLandrace ตามล�ำดับ (Willeke, 1993; Xue et al., เอน็ ไซมส์ งู กวา่ รปู แบบจโี นไทปท์ เ่ี กดิ การ mutant ท�ำให้1996; Doran et al., 2002) ความผนั แปรทางพนั ธกุ รรม การก�ำจัดสาร skatole ออกนอกร่างกายไดด้ ีขึน้ทพี่ จิ ารณาจากคา่ พารามเิ ตอรท์ างพนั ธกุ รรม มรี ายงาน การใช้ประโยชน์จากพันธุกรรมเพ่ือส่งเสริมว่าระดับของ androstenone ในซากของสุกรมีค่า ดา้ นสุขภาพในสุกรอตั ราพันธกุ รรมอยู่ในชว่ ง 0.25-0.55 (Willeke, 1993;Sellier et al., 2000; Grindflek et al., 2010) ในขณะ การปรบั ปรงุ พนั ธเ์ุ พอ่ื เพม่ิ ความตา้ นทานโรคท่คี า่ อัตราพนั ธกุ รรมของระดับ skatole มคี า่ อยู่ในช่วง (disease resistance) ให้กบั สกุ ร0.19-0.27 (Pedersen, 1998) ระดบั การสะสมของสารที่เป็นสาเหตุของการเกิดกลิ่นเพศผู้ในซากสุกรมีความ เทคโนโลยกี ารปรบั ปรงุ พนั ธถ์ุ กู นำ� เขา้ มาใชใ้ นการผนั แปรทางพนั ธุกรรมในระดบั ปานกลาง-สงู แสดงให้ คดั เลอื กสกุ รทเี่ ปน็ โรคทเ่ี กดิ จากความผดิ ปกตทิ างดา้ นเหน็ ถงึ ความเปน็ ไปไดส้ ำ� หรบั แนวทางการคดั เลอื กสกุ ร พนั ธกุ รรมในสกุ ร ไดแ้ ก่ โรค porcine stress syndromeที่มีกล่ินเพศผู้น้อยลงโดยใช้ค่าการผสมพันธุ์ (EBV) (PSS) ซ่ึงเป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติจากยีนด้อยในการจัดล�ำดับ อย่างไรก็ตามการเก็บค่าสังเกตหรือ เพยี ง 1 คู่ (halothane gene) โดยสามารถทจ่ี ะคดั เลอื กระดับความเข้มข้นของสารสาเหตุท้ังสองค่อนข้างยาก สุกรที่มียีนเครียดออกจากฝูงได้ เช่นเดียวกับ โรคไส้เลื่อนและการคัดเลือกเป็นการใช้ข้อมูลจากเครือญาติ และโรคอณั ฑะทองแดงทส่ี ามารถคดั ทงิ้ สกุ รทมี่ รี ปู แบบดังน้ันลักษณะเช่นนี้อาจจะใช้เทคโนโลยีทางด้าน จโี นไทปท์ สี่ มั พนั ธก์ บั โรคดงั กลา่ วออกไป ในขณะทโี่ รคอณพู นั ธศุ าสตรม์ าประยกุ ตใ์ ชร้ ว่ มดว้ ยในการคดั เลอื ก ทีม่ สี าเหตุจากเช้ือโรค เทคโนโลยกี ารปรับปรุงพันธถ์ุ กูซึ่งเรียกว่า การคัดเลือกจากเคร่ืองหมายพันธุกรรม นำ� เขา้ มาใชใ้ นดา้ นการปอ้ งกนั และสรา้ งความแขง็ แรง(marker assisted selection, MAS) สามารถชว่ ยใหก้ าร ให้แก่สุกร โดยการคัดเลือกสุกรท่ีมีความต้านทานต่อปรับปรุงพันธเุ์ ป็นไปไดอ้ ยา่ งรวดเร็วข้ึน ยีนท่ีเกีย่ วข้อง โรค หรือการทนต่อการติดเชื้อ ซึ่งสามารถคัดเลือกกับการผลิตเอ็นไซม์ในกระบวนการเมทาบอลิซึม โดยตรงได้จากผลของการตอบสนองของระบบของสาร skatole และ androstenone มักจะมคี วาม ภูมิคุ้มกันท่ีร่างกายสร้างข้ึนเพื่อต่อสู้กับเชื้อโรค ได้แก่หลากหลายในสัตว์แต่ละตัว ซ่ึงสามารถใช้เป็นยีน จำ� นวนเซลลเ์ มด็ เลอื ดขาว (neutrophils, eosinophils,เครอ่ื งหมาย ส�ำหรบั บง่ ชลี้ กั ษณะการมกี ลน่ิ เพศในเนอ้ื monocytes, macrophages), complement proteinsสุกรเพศผู้ (Table 1) จากระดับของ androstenone (C1-C4), cytokines (interferons และ chemokines)ทนี่ อ้ ยกวา่ 1.00 µg/g และระดบั ของ sketole นอ้ ยกวา่ นอกจากนั้นการคัดเลือกความต้านทานต่อโรคยัง0.20 µg/g ซ่ึงเป็นระดับท่ีผู้บริโภครับรู้ว่ามีกล่ินของ สามารถคดั เลอื กทางออ้ ม ซงึ่ มคี วามเหมาะสมแตกตา่ งสุกรเพศผู้ (Dunshea et al., 2001) และรูปแบบ กันไปตามชนิดของสัตว์ โดยในสัตว์ปีกและสุกรใช้จีโนไทปท์ ่แี ตกต่างกนั ของยีน CYB5A สง่ ผลต่อระดับ ผลของการสร้าง antibody (ค่า titer) หลังจากที่androstenone ในไขมันสะสม โดยรูปแบบ TT มี ไดร้ บั เช้อื หรอื วัคซนี (Mallard et al., 1992; Lamontระดบั androstenone ต่ำ� ทีส่ ดุ (0.32 µg/g) ส่วนการ et al., 2003) ความผนั แปรทางพนั ธกุ รรมของลกั ษณะศึกษายีน SULT1A1 ซง่ึ ผลติ เอน็ ไซม์ hydroxysteroid ความต้านทานโรคค่อนข้างหลากหลายข้ึนอยู่กับค่าsulfotransferase ทม่ี บี ทบาทในการควบคมุ กระบวนการ สังเกตท่ีน�ำมาวิเคราะห์ โดยค่าอัตราพันธุกรรมของเมทาบอลิซึมในการกำ� จัดสาร skatole ที่ตับ และยีน ความตา้ นทานโรคในสุกรโดยใช้ sire model โดยเกบ็CYP2E1 ซง่ึ มบี ทบาทในการเร่งปฏกิ ิริยาการสลายตวั คา่ สงั เกตจากจำ� นวนเมด็ เลอื ดขาว ไดแ้ ก่ neutrophils,ของสารตง้ั ตน้ ของการเกดิ skatole ทส่ี ะสมในช้ันของ eosinophils, monocytes, leukocyte, lymphocytesไขมนั มรี ายงานวา่ รปู แบบจโี นไทปข์ องยนี SULT1A1 มีค่าอยู่ในช่วง 0.22-0.30 (Henryon et al., 2006) ซึ่งใกล้เคียงกับค่าอัตราพันธุกรรมจากค่าความเข้ม ข้นของ IgG ท่ีอยู่ในช่วง 0.14-0.30 ในภาพรวมจะ

392 แกน่ เกษตร 40 : 387-400 (2555).เห็นว่าลักษณะความต้านทานโรคมีความผันแปรทาง 14.80% และ 14.96% ตามล�ำดับ) และรูปแบบพันธุกรรมในระดับปานกลาง ซ่ึงสามารถคัดเลือก จีโนไทป์ท่ีแตกต่างกันของยีน NRAMP1 ยังส่งผลต่อสง่ ผลตอบสนองการคดั เลอื กเกดิ (genetic response) อตั ราการท�ำลายเชือ้ โรคของ monocyte (%CM) โดยข้ึนได้ แต่อาจจะไม่รวดเร็วเช่นเดียวกับลักษณะที่มี รปู แบบ BB มี %CM (85.50%) สงู กวา่ รปู แบบอ่ืนซึ่งความผันแปรทางพันธุกรรมสูง ปัจจุบันการคัดเลือก แสดงถึงการมีความต้านทานต่อโรคดีกว่ารูปแบบอื่นลักษณะความต้านทานโรคจึงอาศัยเคร่ืองหมาย (Wu et al. 2008) ในขณะท่ยี นี IRFs รูปแบบจโี นไทป์ทางพันธุกรรมในการคัดเลือก (Table 1) เพื่อเพิ่ม CC และ TC มรี ะดับความเข้มข้นของ cytokines ชนิดความแม่นย�ำในการคัดเลือกให้มากข้ึน ซ่ึงส่วนใหญ่ IFN-ϒ ซึ่งมีบทบาทในการตอบสนองต่อเช้ือไวรัสสูงท�ำการศึกษาในระดับของการเปลี่ยนแปลงของล�ำดับ กว่ารูปแบบ TT ส่วนยนี ท่ตี า้ นทานตอ่ เช้อื โรคโดยตรงนิวคลีโอไทด์ของยีนท่ีเก่ียวข้องกับการตอบสนองของ ไดแ้ กย่ นี FUT1 พบวา่ รปู แบบจโี นไทป์ AA เปน็ รปู แบบระบบภมู คิ มุ้ กัน ไดแ้ ก่ยนี SLC11A1 โดยรปู แบบ AA ที่สัมพันธ์กับกลุ่มสุกรที่มีความต้านทานโรคท้องเสียมีความสัมพันธ์กับเปอร์เซ็นต์ของเซลล์เม็ดเลือดขาว แตกต่างจาก รูปแบบจีโนไทป์อน่ืชนดิ monocyte สงู กวา่ รปู แบบ AG และ GG (25.18 %,Table 1 Genetic makers associating with boar taint and disease resistance in pigsGene1/ Rule2/ method SNP position ReferencesBoar taint -8, 5’ UTR (G>T) Peacock et al. (2007)CYB5A - androstenone and skatole PCRCYP17 - androstenone PCR-SSCP T1317A Lin et al. (2005)CYP2E1 - Skatole RT-PCR/SSCP G1423A Lin et al. (2006) PCR-RFLP G1423A Skinner et al. (2005)SULT1A1 - Skatole RT-PCR/SSCP A546G Lin et al. (2003)Disease Resistance PCR-RFLP G307A Meijerink et al. (2000)FUT1 - E. coliNRAMP1 + %CM PCR-RFLP CA278-279TG Wu et al. (2008)SLC11A1 + %monocytes PCR-RFLP A738G Liu et al. (2011) + %T-cellIRFs + viral immune response PCR-SSCP T4252C Cai et al. (2011)1/ CYB5 = Cytocrome b5A, CYP17 = Cytocrome p17, CYP2E1 = hepatic cytochrom p450 2E1, SULT1A1 =sulfotransferase, FUT1 = α (1,2)-fucosyltransferase, NRAMP1 = Natural resistance associated macrophageprotein 1, SLC11A1 = solute carrier family 11 member 1(NRAMP1), Interferon regulatory factors (IRFs). 2/ - and+ is related to the clearance and increasing respectively.Table 2 Heritability of longevity traits in pig h2 ReferencesTraits 0.02-0.091/ Serenius and Stalder (2006)Stayability 0.11-0.311/ Yazdi et al. (2000)Length of life (true life, or productive life) 0.16-0.191/ Serenius and Stalder (2004) 0.11-0.222/ Lopez serano et al. (2000)1/ linear model analysis, and 2/ survival model analysis

KHON KAEN AGR. J. 40 : 387-400 (2012). 393 การปรบั ปรงุ พนั ธเ์ุ พอ่ื ปรบั ปรงุ ลกั ษณะสขุ ภาพ ที่จะถูกคัดท้ิง ลดลงเมื่อแม่สุกรมีจ�ำนวนลูกหย่านมในแม่สุกร เพิ่มข้ึน (Tarres et al., 2006) และสูงขึ้นเม่ือลำ� ดับ ครอกมากขน้ึ นอกจากนนั้ ในลกั ษณะทเี่ กบ็ ขอ้ มลู แบบ ความแข็งแรงของกีบและขา และความยาวนาน binary เช่น การแสดงสถานการณ์ยังอยู่หรือไม่อยู่ในในการใช้งาน (longevity) บ่งชี้ด้านสุขภาพของแม่ ฝูง ณ เวลาหนึ่ง (stayability traits) ซ่ึงการวิเคราะห์สุกรและเป็นลักษณะที่บ่งบอกสวัสดิภาพในสุกร คา่ พารามเิ ตอรท์ างพนั ธกุ รรมมรี ายงานการวเิ คราะหใ์ น(Jørgensen and Sørensen, 1998) ความออ่ นแอของ รูปแบบ linear model โดยขอ้ มูลทใ่ี ช้ในการวเิ คราะห์กบี และขา (feet and leg weakness) เปน็ สาเหตทุ น่ี ำ� เป็นข้อมูลท่ีเก็บข้อมูลซ้�ำ (Serenius and Stalder,ไปสกู่ ารบาดเจบ็ และการคดั ทง้ิ ซง่ึ ท�ำใหอ้ ายกุ ารใชง้ าน 2006) อย่างไรกต็ ามในลักษณะความยาวนานในการของสกุ รสน้ั ลง (Dial and Koketsu, 1996; Friendship ใช้งาน มีการรายงานค่าอัตราพันธกุ รรมในระดับต�ำ่ ถึงet al., 1996) การประเมนิ ความผนั แปรทางพันธกุ รรม ปานกลาง (Table 2) ท�ำให้ผลตอบสนองการคดั เลอื กของลกั ษณะความแขง็ แรงของกบี และขา นยิ มใชร้ ะบบ เปน็ ไปคอ่ นขา้ งชา้ อกี ทงั้ มขี อ้ จำ� กดั ในการจดั เกบ็ ขอ้ มลูการใหค้ ะแนน (leg score) (Tarres et al., 2006) ได้ ทต่ี อ้ งรอจนกวา่ จะมกี ารคดั ทงิ้ หรอื ขอ้ มลู คดั ออกจากฝงูจากการให้คะแนน (leg score) ค่าอัตราพันธุกรรม จงึ ทำ� ใหก้ ารคดั เลอื กลกั ษณะเหลา่ นจี้ ะใชเ้ วลานานขน้ึอยู่ในช่วงต่�ำถึงปานกลาง (0.1-0.4) แสดงให้เห็นถึง 4. สวัสดิภาพสัตว์เพื่อการส่งเสริมความลักษณะดังกล่าวมีความเป็นได้ในการคัดเลือกเพ่ือ อิสระในการแสดงพฤติกรรมตามปกติของสัตว์ปรับปรุงสุกรให้มีความแข็งแรงของกีบและขาเพ่ิมข้ึน (Freedom from express normal behavior) ในสุกรได้ ลักษณะความอ่อนแอของกีบและขายังสัมพันธ์กับอายุการใช้งานที่สั้นลงของแม่สุกร ซึ่งแม่สุกรที่ สัตว์เลี้ยงทุกชนิดจะต้องได้รับโอกาสในการมีอายุการใชง้ านสน้ั เน่อื งจากถกู คดั ทง้ิ หรือไม่สามารถ แสดงออกทางพฤติกรรมที่เป็นพฤติกรรมท่ีปกติใหผ้ ลผลิตได้มากกวา่ 1 หรอื 2 ล�ำดับครอก แสดงถึง (Normal behavior) ซ่ึงเป็นผลจากการท่ีสัตว์เกิดการด้อยในเรื่องของการดูแลสวัสดิภาพสัตว์ (Stalder กระบวนการทางสรีระวิทยา หากกระบวนการทางet al., 2003; Serenius et al., 2008) ลักษณะความ สรีระวิทยาเหล่าน้ัน ถูกท�ำลายหรือถูกยับย้ังไม่ให้เกิดยาวนานในการใช้งานของแม่สุกรสามารถช้ีวัดได้จาก ขึน้ สตั ว์จะแสดงพฤตกิ รรมทีผ่ ิดปกตหิ รือไม่เหมาะสมระยะเวลาการให้ผลผลิตตลอดช่วงอายุ (length (Mills et al., 2010) ดังน้ันในด้านการดูแลสวสั ดิภาพproductive life; LPL) ซ่ึงเป็นข้อมูลแบบต่อเนื่อง สัตว์ที่ดีจึงก�ำหนดให้สัตว์ต้องมีการแสดงออกของ(continuous trait) การวิเคราะห์ค่าพารามิเตอร์ทาง พฤติกรรมท่ีปกติและต้องไม่มีการแสดงออกของพันธุกรรมส่วนใหญ่มักใช้ survival model หรือ พฤติกรรมท่ีไม่พึงประสงค์ท่ีส่งผลกระทบต่อความproportional hazard model (Mote et al., 2009; เปน็ อยขู่ องสมาชกิ ในกลุ่ม (Millet et al., 2005) โดยSerenius and Stalder, 2006) ซ่ึงส่วนใหญ่ทำ� การ ตัวอยา่ งที่เด่นชัดทสี่ ุด ไดแ้ ก่ พฤตกิ รรมความก้าวร้าววิเคราะห์ลักษณะความยาวนานในการใช้งานได้เพียง (aggressive behavior) ทั้งความก้าวร้าวในสุกรเม่ือลกั ษณะเดยี ว (single traits) เน่อื งจากขอ้ มีจำ� กดั ของ เล้ียงเป็นกลุ่ม และความก้าวร้าวของแม่สุกรที่มีต่อโปรแกรม survival kit ทีใ่ ชส้ �ำหรบั การวเิ คราะห์ จาก ลูกสุกร จากพฤติกรรมความก้าวร้าวส่งผลให้สุกรhazard rate จะแสดงถึงอัตราการคัดท้ิง ณ เวลาใด มีโอกาสเส่ียงต่อการติดเชื้อโรค และมีผลกระทบเวลาหน่งึ หากคา่ hazard rate มีคา่ ต�ำ่ แสดงถงึ อตั รา ในเชิงลบต่อสมรรถนะการผลิต รวมถึงเป็นตัวบ่งช้ีการคัดทิ้งมีค่าต่�ำเช่นกัน (Serenius and Stalder, การดูแลสวัสดิภาพสัตว์ที่ไม่ดีอีกด้วย พฤติกรรม2006) ดังนั้นค่า EBV ที่ได้จากการประมาณโดยใช้ ความก้าวร้าวในสุกร สามารถใช้ข้อมูลของจ�ำนวนsurvival model ของลักษณะ LPL ที่มีค่าต�่ำแสดง แผลที่เกิดขึ้นในสุกรหลังจากท่ีเลี้ยงรวมกันแล้ว 24ถึงความเส่ียงที่จะถูกคัดออกจากฝูงต�่ำ (Engblom ชั่วโมงเป็นตัวช้ีวัดได้ ซ่ึงมีค่าอัตราพันธุกรรมในช่วงet al., 2009) จากการศกึ ษาพบวา่ แมส่ กุ รมคี วามเสย่ี ง ปานกลาง (0.17-0.43) (Turner et al., 2006, 2009)

394 แกน่ เกษตร 40 : 387-400 (2555).นอกจากนน้ั ยงั ชวี้ ดั ไดจ้ ากการทดสอบการตอ่ สกู้ นั ของ และการเล้ียงลูก การเลี้ยงสุกรแบบเป็นกลุ่ม การให้สุกรสองตัว คอื สกุ รที่มอี ยูเ่ ดิมในคอก (resident) และ อาหารท่ีไม่เพียงพอจะน�ำไปสู่การต่อสู้แย่งอาหารตัวที่น�ำเข้ามาใหม่ (intruder) ซึ่งข้อมูลที่ได้จะเป็น จนเกดิ การบาดเจบ็ ได้ (NAWAC, 2010) ถงึ แมว้ า่ เรอ่ื งแบบ binary คือ มกี ารตอ่ สู้ และไม่มีการต่อสู้จากสุกร ของอาหารน้ันจะมองเป็นเรื่องของต้นทุน แต่จ�ำเป็นทงั้ สอง (D’Eath and Pickup, 2002; Cassady, 2007) ต้องมองไปพร้อมๆ ไปกับการให้อาหารที่เพียงพอนอกจากนั้นการคัดเลือกสุกรจากค่า residual feed กับความต้องการของสุกร (Edwards et al., 2008)intake (RFI) ซึ่งค่า RFI เป็นผลต่างระหว่างอาหารที่ การลดต้นทุนด้านอาหารจะต้องไม่ใช่การลดโดยกินได้จริงกับปริมาณอาหารที่สุกรต้องการเพื่อการ การให้อาหารน้อยลง ซึ่งวิธีการดังกล่าวจะส่งผลเสียด�ำรงชีพและการให้ผลผลิต การคัดเลือกสุกรที่มีค่า ต่อสัตว์ในระยะยาวได้และไม่ตรงตามหลักการดูแลRFI ในระดับต�่ำ นอกจากจะแสดงถึงความสามารถ สวสั ดิภาพ (Hoque et al., 2009) ดังนัน้ สุกรจงึ ต้องได้ในการใช้อาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพของสุกรตัว รบั อาหารอยา่ งถกู วิธี เพียงพอ และสกุ รตอ้ งใช้อาหารนนั้ ๆ แลว้ (Gilbert et al. 2007; Hoque et al. 2007; นน้ั ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ลกั ษณะทชี่ วี้ ดั การใชอ้ าหารHoque and Suzuki, 2008) ยังมีผลทางอ้อมต่อการ อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่ feed conversion ratioลดพฤตกิ รรมและกจิ กรรมทไ่ี มเ่ หมาะสมในสกุ รไดด้ ว้ ย (FCR) ท่ีเป็นสัดส่วนของอาหารท่ีกินเทียบกับน�้ำหนักมีรายงานว่าหลังจากมีการคัดเลือกสุกรตามแผนการ ตัวท่ีเปล่ียนไป และ ลักษณะ residual feed intakeคัดเลือกเพื่อลด RFI มาแล้ว 5 ช่ัวรุ่นพบว่าภายใน (RFI) (Gilbert et al., 2007; Hoque et al., 2009)วันแรกหลังการน�ำสุกรสาวข้ึนทดแทน สุกรสาวกลุ่ม สุกรที่มีค่า FCR และคา่ RFI ในระดับต่ำ� แสดงถงึ สกุ รทผี่ า่ นการคดั เลอื กจะมรี อยแผลทเ่ี กดิ จากการตอ่ สนู้ อ้ ย มคี วามสามารถในการใชอ้ าหารไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพกวา่ กลมุ ควบคมุ (Sadler et al., 2011) สว่ นการนำ� เอา (Hoque and Suzuki, 2008) ความเป็นไปได้ของเทคโนโลยอี ณพู นั ธศุ าสตรม์ าใชส้ ำ� หรบั คดั เลอื กเพอื่ ลด การปรบั ปรงุ พนั ธ์ุ เมอ่ื พจิ ารณาจากคา่ อตั ราพนั ธกุ รรมพฤตกิ รรมความกา้ วรา้ ว มกั ศกึ ษาจากยนี เครอื่ งหมาย ลกั ษณะดา้ นประสทิ ธภิ าพการใชอ้ าหาร(FCRและRFI)โดยเป็นยีนท่ีมีบทบาทเก่ียวข้องกับการแสดงออกของ มีค่าอยู่ในช่วงปานกลาง (Table 3) แสดงถึงการมีโปรตีนหรือฮอร์โมนในระบบของ hypothalamus- ความผนั แปรทางพนั ธกุ รรม ซง่ึ ทำ� ใหก้ ารคดั เลอื กมกี ารpituitary-adrenal cortex axis (HPA axis) ทสี่ ว่ นใหญ่ ตอบสนอง ท่ีดีขึ้นได้ และเม่ือพิจารณาค่าสหสัมพันธ์มักสัมพันธ์กับการเกิดความเครียดซึ่งเป็นสาเหตุหน่ึง ทใหาง้มพีคนั ่าธกุ FรรCมR(gแeลneะticRcFoIrrตel�่ำaหtioรnือ;กrาGร) การคดั เลอื กที่ท�ำให้เกิดพฤติกรรมความก้าวร้าว Murani et al. ใช้อาหารมี(2010) พบว่าการกลายพันธุ์ของยีน vasopressin ประสิทธิภาพขึ้น มีผลกระทบค่อนข้างน้อยกับอัตราV1B receptor (AVPR1B; A1084G), glucocorticoid การเจริญเตบิ โตเฉล่ยี (ADG) ส่วน FCR และ RFI ท่ีreceptor (NR3C1; A2122G) และรูปแบบ wild type ลดลงจะไปลดความหนาไขมันสันหลัง (back fat)ของยีน CRH binding protein (CRHBP; G51A) และการคัดเลือกเพื่อลด RFI อาจจะไปกระทบต่อมีความสัมพันธ์กับลักษณะความก้าวร้าวน้อยกว่า การลดปรมิ าณการกินไดป้ ระมาณ 10% ของอาหารท่ีรูปแบบอ่ืน (P < 0.05) ใหใ้ นแต่ละวนั (Sadler et al., 2010) อย่างไรกต็ าม 5. สวสั ดภิ าพสตั วเ์ พอ่ื สง่ เสรมิ การปราศจาก การเก็บข้อมูลด้านประสิทธิภาพการใช้อาหาร (FCRความหวิ กระหาย รวมถงึ การใหอ้ าหารทไ่ี ม่ถูกต้อง และ RFI) ค่อนข้างท่ีจะยากในการจ�ำแนกรายตัว โดยเฉพาะการเล้ียงแบบรวมกลุ่ม ดังน้ันการใช้การ การให้อาหารสุกรในแต่ละระยะการผลิตจ�ำเป็น ศึกษาเคร่ืองหมายพันธุกรรมจึงเป็นเครื่องมือหนึ่งในตอ้ งใหอ้ าหารอยา่ งถกู ตอ้ ง เชน่ การใหอ้ าหารทม่ี ากเกนิ การคัดเลือก โดยเคร่ืองหมายทางพันธุกรรมท่ีศึกษาไปในแม่สุกรอุ้มท้องจนท�ำให้แม่สุกรอ้วนคลอดยาก เปน็ การหายนี เครอื่ งหมาย (candidate gene) โดยอาจในขณะเดียวกันการให้อาหารอย่างจ�ำกัดเกินไปท�ำให้ เปน็ ยนี ทมี่ บี ทบาทเกย่ี วขอ้ งกบั การควบคมุ สมดลุ พลงั งานแม่สุกรผอมส่งผลกระทบด้านลบต่อการผลิตน้�ำนม

KHON KAEN AGR. J. 40 : 387-400 (2012). 395และการกนิ ได้ (neuropeptide Y; NPY, uncoupling AR) รวมถึงยีนท่ีเกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตและproteins 2 and 3; UCP2 and UCP3, melano-cortin-4 metabolic efficiency (growth hormone receptor;receptor; MC4R) นอกจากนั้นยีนท่ีเกี่ยวข้องกับ GHR, IGF2, growth hormone, GH) โดยยนี ทมี่ รี ายงานการควบคมุ การอยากกนิ อาหาร และการอมิ่ (Ghrelin; ถงึ ความสมั พันธ์กบั ลักษณะ FCR แสดงดัง Table 4GHRL, Choleccystokinin type A receptor; CCK-Table 3 Genetic parameters (heritability and genetic correlation) of feed efficiency traitsTraits1/ h2 Genetic correlation References BF ADG WTFCR 0.27 - -0.10 - Hoque et al. (2007) 0.30 0.30 - -0.60 Kuhlers et al. (2003)RFI 0.22-0.38 0.76-0.77 - - Hoque et al. (2009) 0.29 - 0.17 - Cai et al. (2008) 0.20-0.24 - -- Nguyen et al. (2001)1/ = feed efficiencies traits: FCR = feed conversion ratio, RFI = residual feed intake, BF = backfat thickness,ADG=average daily gain, WT= 168 day weight.Table 4 Association of candidate genes with feed conversion ratio (FCR)Gene1/ SNP position Genotype, FCR ReferencesCCKAR A176G AA,2.43; AB,2.48; BB,2.49 Houston et al. (2006)3/Leptin T3469C TT,2.91; TC, 2.63 Peixoto et al. (2006)CTSD A70C 2/AA,-0.63; AG,-0.06; GG,-0.06 Russo et al. (2008)CTSH A122G 2/AA,-0.13; AG+GG,-0.18 Russo et al. (2008)CTSZ A37G 2/AA,0.10; AG,0.15; GG,0.17 Russo et al. (2008)MC4R G829A 2/GG,0.01; AG,0.03; AA,-0.04 Jokubka et al. (2005)CRH C233T CC,2.48; CT,2.50; TT,2.57 Murani et al. (2006)1/ CCKAR = Choleccystokinin type A receptor, leptin gene, CTSD=cathepsin D, CTSH=cathepsin H,CTSZ=cathepsin Z, MC4R=melano-cortin-4receptor, CRH=porcine corticotropin-releasing hormone; 2/EBV of FCR;3/ tentative gene association at P<0.15การคัดเลือก และแนวทางส�ำหรับการคัดเลือก น้�ำหนัก 100 กิโลกรัม และความหนาไขมันสันหลังในปจั จุบนั ที่ปรับอิทธิพลของรูปแบบจีโนไทป์ของยีน halothane ซ่ึงเป็นยีนท่ีไวต่อความเครียดในสุกร ส�ำหรับคัดเลือก การคัดเลือกโดยใช้ดัชนี (index selection) ที่มี สกุ รของประเทศแคนาดา ในเวลา 5 ปี ซง่ึ ผลตอบสนองวัตถุประสงค์ในการลดกล่ินสุกรเพศผู้ (ลดระดับ การคัดเลอื กของทั้งสองลักษณะดขี ้นึ (ลดลง 1.4 และandrostenone) รว่ มกบั การคดั เลอื กลกั ษณะอตั ราการ 0.4 วัน และลดลง 0.5 และ 0.3 มิลลิเมตร ในสุกรเจรญิ เตบิ โต, FCR, ปรมิ าณเนอื้ แดง และจำ� นวนลกู เกดิ พันธุ์ Doroc และ Hamshire ตามลำ� ดบั ) นอกจากนั้นมชี วี ติ พบวา่ คดั เลอื กสกุ ร 4-6 ชว่ั รนุ่ สามารถลดจ�ำนวน ยังมีการใช้ข้อมูลเคร่ืองหมายทางพันธุกรรม เช่นสุกรเพศผู้ที่มีกลิ่นเพศมากกว่า 1 µg/g จาก 20% เครือ่ งหมาย QTL ร่วมในการประเมินค่าการผสมพันธุ์ใหเ้ หลอื เพยี ง 5 % (Frieden et al., 2011) Gibson et al. โดยคา่ ทไี่ ดเ้ รยี กวา่ คา่ MEBVโดยHayesandGoddard(2001) ใช้ค่าการผสมพันธุ์ของลักษณะวันเลี้ยงจนได้

396 แก่นเกษตร 40 : 387-400 (2555).(2003) ประเมนิ คา่ การผสมพนั ธโ์ุ ดยใชข้ อ้ มลู เครอ่ื งหมาย ในเนื้อได้ ซ่ึงจะเห็นได้ว่าลกั ษณะเหลา่ นเี้ ป็นลักษณะQTL ที่สัมพันธ์กับลักษณะจ�ำนวนลูกเกิดมีชีวิต และ ทวี่ ดั ออกมาเปน็ มลู คา่ ไดโ้ ดยตรงไดย้ ากแตก่ ม็ สี มั พนั ธ์คดั เลือกจากค่า MEBV พบวา่ ลักษณะจำ� นวนลกู แรก หรือส่งผลต่อต้นทุนการผลิต และเป็นลักษณะด้านเกิดมีชีวิตเพิ่มขึ้น 38% เทียบกับการคัดเลือกโดยใช้ สวสั ดภิ าพสตั วด์ ว้ ย การปรบั ปรงุ พนั ธส์ุ ามารถทำ� ไดท้ งั้เพียงค่า EBV ในปจั จุบันไดม้ ีการพัฒนาวิธี MAS โดย การคดั เลอื กโดยการประเมนิ พนั ธกุ รรมเปน็ คา่ การผสมพิจารณาเครื่องหมายพันธกุ รรมตลอดทั่วทง้ั จโี นมหรือ พนั ธ์ุ และการใชเ้ ครอื่ งหมายพนั ธกุ รรม ในการคดั เลอื กในทุกๆ โครโมโซมของสุกร และเป็นข้อมูลความแตกต่าง ร่วมกัน ซ่ึงจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการคัดเลือกให้ทางพันธุกรรมระดับ single nucleotide (SNPs) ซ่ึง กับลักษณะที่ค่าอัตราพันธุกรรมต่�ำและลักษณะท่ีเก็บส่วนใหญ่คือ high density SNP น�ำมาใช้ร่วมกับ ค่าสังเกตยุ่งยาก นอกจากน้ันการส่งเสริมสวัสดิภาพการประเมนิ คา่ การผสมพนั ธจ์ุ โี นม (Genomic Estimated สัตว์ในสุกรเพื่อการปราศจากความหิว เป็นอีกด้านBreeding Value; GEBV) (Meuwissen et al., 2001) หนึ่งที่ต้องพิจารณาและให้ความส�ำคัญในล�ำดับต้นๆแทนท่ีจะเป็นเพียงเคร่ืองหมาย QTL เหมือนกับค่า เช่นกัน สุกรต้องได้รับอาหารอย่างถูกวิธีและเพียงพอMEBV จากการคดั เลอื กโดยคา่ GEBV พบวา่ สามารถ และสุกรเองต้องใช้อาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพเพ่ิมความแม่นย�ำให้กับการคัดเลือกและเพ่ิมผลตอบ ไม่ผอมและอ้วนจนผิดหลักสวัสดิภาพสัตว์ ดังน้ันจึงสนองการคดั เลอื ก ไดม้ ากกวา่ การคดั เลอื กแบบดงั้ เดมิ ตอ้ งคดั เลอื กสกุ รทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพในการเปลย่ี นอาหาร(traditional selection) โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในลกั ษณะ เปน็ ผลผลติ ซงึ่ เปน็ การสนบั สนนุ การปรบั ปรงุ พนั ธส์ุ กุ รทต่ี อ้ งการคดั เลอื กทมี่ คี า่ อตั ราพนั ธกุ รรมต่�ำและในการ ด้านสวัสดิภาพสัตว์อีกทางหน่ึงคัดเลือกสัตว์ท่ียังไม่สามารถให้ข้อมูล (Meuwissen 2) การส่งเสริมสวัสดิภาพสัตว์ในสุกรโดยการet al., 2001; Calus et al., 2008; VanRaden et al., ปรับปรงุ พันธุ์ ในมุมมองอนาคต2009) ในลกั ษณะท่เี ก่ียวข้องกับ welfare ในสกุ ร Fanet al. (2011) ตรวจพบ 14 SNPs (จาก 64,232 SNPs) การปรบั ปรงุ พนั ธส์ุ กุ รเพอื่ สง่ เสรมิ ใหส้ กุ รปราศจากทม่ี คี วามสมั พนั ธก์ บั ลักษณะความแขง็ แรงของขา การอยู่ไม่สบายเน่ืองจากสภาพแวดล้อม โดยการบทสรปุ และแนวคดิ การใชพ้ นั ธกุ รรมเพอ่ื สง่ เสรมิ คดั เลอื กสกุ รทส่ี ามารถปรบั ตวั ไดก้ บั สภาพอากาศรอ้ นและสนับสนนุ สวัสดิภาพสัตวใ์ นสุกร หรอื มกี ารตอบสนองความเครยี ดเนอื่ งจากความรอ้ นได้ ดี อาจจะช่วยเพ่ิมมูลค่าให้กับพันธุ์สุกรในอนาคตได้ บทสรุปด้านแนวคิดในการใช้การปรับปรุงพันธุ์ เนอ่ื งจากอณุ หภมู ขิ องโลกทป่ี จั จบุ นั มคี า่ เฉลย่ี ในแตล่ ะเพอื่ ส่งเสริมลักษณะดา้ นสวัสดิภาพสตั ว์ สามารถสรุป ปสี ูงข้ึน และการกักขังสุกรในท่ีแคบๆ มกั ถกู พจิ ารณาและล�ำดับความส�ำคัญของการปรับปรุงพันธุ์ในแต่ละ วา่ เปน็ การเลยี้ งทผี่ ดิ หลกั สวสั ดภิ าพสตั ว์ การเลย้ี งแบบดา้ นของสวัสดิภาพสัตวด์ งั นี้ ปล่อยทุ่ง จึงมีแนวโน้มมากขึ้นในอนาคต ดังนั้นสุกร 1) การส่งเสริมสวัสดิภาพสัตว์ในสุกรโดยการ จึงควรเปน็ สกุ รทสี่ ามารถปรับตัวได้ดี เชน่ การทนทานปรบั ปรงุ พนั ธ์ุ ทม่ี คี วามเปน็ ไดแ้ ละสำ� คญั ในลำ� ดบั แรก ตอ่ สภาพอากาศรอ้ น ซง่ึ สามารถทำ� ไดโ้ ดยการประเมนิ พันธุกรรมจากการใช้โมเดล THI ในการประมาณค่า การน�ำเทคโนโลยีดา้ นการปรบั ปรงุ พันธ์ุมาใชเ้ พื่อ พารามิเตอร์ทางพันธุกรรมของลักษณะด้านการผลิตสง่ เสรมิ สวสั ดภิ าพสตั วใ์ นสกุ รทม่ี คี วามเปน็ ไปไดใ้ นการ ในสกุ ร ไดแ้ ก่ ลกั ษณะ ทางดา้ นการสบื พนั ธข์ุ องแมส่ กุ รเล้ียงสุกรในประเทศไทย คือ การคัดเลือกลักษณะท่ี เชน่ จำ� นวนลกู ตอ่ ครอก จำ� นวนวนั ทไ่ี มใ่ หผ้ ลผลติ (nonส่งเสริมสวัสดิภาพสัตว์เพ่ือส่งเสริมการปราศจากการ productive day) แลว้ ทำ� การคดั เลอื กจากสกุ รทถี่ งึ แม้บาดเจบ็ และโรคภยั ในสกุ ร ไดจ้ ากการสง่ เสรมิ ลกั ษณะ ระดบั THI สูงขึน้ แต่ยงั คงใหผ้ ลผลิตท่ดี ีอยู่ทางดา้ นสขุ ภาพของสกุ ร ไดแ้ ก่ การเพมิ่ ความตา้ นทาน 3) การส่งเสริมสวัสดิภาพสัตว์ในสุกรโดยการโรค เพิ่มอายุการใช้งานของแม่สุกร และโดยการลด ปรบั ปรงุ พนั ธุ์ ที่จ�ำเปน็ ต้องหาข้อมูลเพมิ่ เติมการเจบ็ ปวดโดยไมต่ อนแตส่ ามารถลดระดบั กลนิ่ เพศผู้

KHON KAEN AGR. J. 40 : 387-400 (2012). 397 ปัญหาหน่ึงของการปรับปรุงด้านสวัสดิภาพสัตว์ Calus, M. P. L., T. H. E. Meuwissen, A. P. W. de Roos, andท่ียังมีการน�ำมาใช้ในการคัดเลือกสุกรไม่มากนัก โดย R. F. Veerkamp. 2008. Accuracy of genomic selectionเฉพาะลักษณะด้านพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมในสุกร using different methods to define haplotypes.โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ พฤตกิ รรมความกา้ วรา้ ว และภาวะ Genetics. 178: 553-561.ความกลัวของสุกร เนื่องจากค่าสังเกตยังมีความไมช่ ดั เจน สว่ นใหญเ่ ปน็ ระบบการใหค้ ะแนนโดยผสู้ งั เกต Carenzi, C., and M. Verga. 2009. Animal welfare: reviewถา้ หากเปลย่ี นผสู้ งั เกต มกั สง่ ผลตอ่ คะแนน อกี ทงั้ การ of the scientific concept and definition. Ital. J. Anim.เก็บค่าสังเกตค่อนข้างยากและไม่ใช่ลักษณะที่มีการ Sci. 8: 21-30.เกบ็ และวดั ตามปกติ ดงั นน้ั การประเมนิ พนั ธกุ รรมดา้ นพฤตกิ รรมอาจจะตอ้ งประเมนิ ทางออ้ มจากลกั ษณะอนื่ Cassady, J. P. 2007. Evidence of phenotypic relationshipsทม่ี คี วามเกยี่ วขอ้ งกนั กบั ลกั ษณะทตี่ อ้ งการศกึ ษา และ among behavioral characteristics of individual pigsต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม อย่างไรก็ตามมีการศึกษา and performance. J. Anim. Sci. 85:218-224.พฤตกิ รรมความกา้ วรา้ ว จากจ�ำนวนบาดแผลทเี่ กดิ ขน้ึหลงั จากเลยี้ งสกุ รรวมกลมุ่ การประเมนิ ความกลวั จาก Clark, J.A. McA., M. Potter, and E. Harding. 2006. The welfareคา่ activity score เปน็ ตน้ ในขณะทกี่ ารใชเ้ ครอ่ื งหมาย implications of animal breeding and breedingทางพันธุกรรมอาจจ�ำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมถึง technologies in commercial agriculture. Livest. Sci.ผลกระทบทอี่ าจจะเกดิ ขน้ึ กบั ลกั ษณะอนื่ ภายหลงั การ 103: 270-281.คดั เลอื กโดยใช้เคร่อื งหมายทางพันธุกรรมนนั้ Collin, A., J. Van Milgen, and J. Le Dividich. 2001. Modelling เอกสารอ้างองิ the effect of high, constant temperature on food intake in young growing pigs. Anim. Sci. 72:519-527.พิพัฒน์ สมภาร. 2552. พฤติกรรมของสตั วเ์ ลยี้ ง: หลกั การทาง ชีวะวิทยา. ภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์ D’Eath, R.B., and H. E. Pickup. 2002. Behaviour of Young และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ศนู ยร์ งั สติ , ปทมุ ธาน.ี Growing Pigs in a Resident-Intruder Test Designed to Measure Aggressiveness. Aggressive Behaviour.ส�ำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ. 2553. 28:401-415. มาตรฐานสนิ คา้ เกษตร:การปฏิบัติท่ีดีทางด้านสวัสดิภาพ สัตว์:การขนส่งสัตว์ทางบก. แหล่งข้อมูล: http://www. Dial, G., and Y. Koketsu. 1996. Reproductive failure. acfs.go.th/standard/download/ transport_animal_ Understanding the reasons that sows are culled for land.pdf. ค้นเมอ่ื 12 สงิ หาคม 2555. infertility. Int. Pigletter (J. Deen Ed.). 16:15-16.สำ� นกั งานทปี่ รกึ ษาการเกษตรตา่ งประเทศ ประจำ� สหภาพยโุ รป. Doran, E., F.M. Whittington, J.D. Wood, and J.d. McGivan. 2005. EU เตรียมปรับสวัสดิภาพสัตว์ให้เข้มขึ้น. (ระบบ 2002. The relationship between adipose tissue ออนไลน์). แหล่งข้อมูล: http://news.thaieurope.net/ skatole levels, rates of hepatic microsomal skatole content/view/254/28/. ค้นเม่อื 16 พฤศจกิ ายน 2554. metabolism and hepatic cytochrome P450IIE1 expression in two breeds of pig. Anim. Sci. 74: 461-468.Andersen, I.L., S. Berg, K.E. Boe, and S. Edwards. 2003. Effect if short-term handling on fear of humans and the Dunshea, F.R., C. Colantoni, K. Howard, I. McCauley, P. consequences for maternal abilities of sows. In: Jackson, K.A. Long, S. Lopaticki, E.A. Nugent, J.A. Proceedings of the 37th International Congress on the Simons,J.WalkerandD.P.Hennessy.2001.Vaccination ISAE. June 24-28, Abano Therme, Italy Abstract p. 79. of boars with a GnRH vaccine (Improvac) eliminates boar taint and increases growth performance. J.Cai, Z., L. Wang, D. Liu, S. Li, X. Pang, and Y. Cheng. 2011. Anim. Sci. 79: 2524-2535. Polymorphism identification and association analysis of IRF3 gene in pig. J. Anim. Vet. Advances. 10: 1841-1844. Edwards, S. 2008. On-Farm Animal Welfare Audits. the background to and practicalities of on-farm wel-Cai, W., D. S. Casey, and J. C. M. Dekkers. 2008. Selection fare audits on EU pig farms at the London Swine response and genetic parameters for residual feed Conference, UK. intake in Yorkshire swine. J. Anim. Sci. 86: 287-298. Edwards, S. 2007. Experimental welfare assessment and on-farm application. Anim. Welfare.16: 111-115. Engblom, L., N. Lundeheim, M. del P. Schneider, A.M. Dalin, and K. Andersson. 2009. Genetics of crossbred sow longevity. Animal. 3: 783-790. Fan, B., S.K. Onteru, Z-Q. Du, D.J. Garrick, K.J. Stalder, and M.F. Rothschild. 2011. Genome-Wide Association Study Identifies Loci for Body Composition and Structural Soundness Traits in Pigs. PLoS ONE. 6: 14726-14736.

398 แก่นเกษตร 40 : 387-400 (2555).Frieden, L., C. Loof, and E. Tholen. 2011. Breeding for Hoque, M.A., H. Kadowaki, T. Shibata, T. Oikawa, and reduced boar taint. Lohmann information. 46: 21-27. K. Suzuki. 2009. Genetic parameters for measures of residual feed intake and growth traits in sevenFriendship, R. M., M. R. Wilson, G. W. Almond, R. R. generations of Duroc pigs. Livest. Sci.121: 45-49. McMillan, R. Hacker, R. Pieper, and S. S. Swaminathan. 1996. Sow wastage: Reasons for an effect on Houston, R.D., C. S. Haley, A. L. Archibald, N. D. productivity. J. Vet. Res. 50:205-208. Cameron,G. S. Plastow, and K. A. Rance. 2006. A polymorphism in the 59-untranslated region of theGeers, R., E. Bleus, T. Van Schie, H. Villé, H. Gerard, S. porcine cholecystokinin type A receptor gene affects Janssens, G. Nackaerts, E. Decuypere, and J. Jourquin. feed intake and growth. Genetics. 174: 1555-1563. 1994. Transport of pigs different with respect to the halothane gene: stress assessment. J. Anim. Sci. Janczak, A.M., L. J. Pedersen, L. Rydhmer,and M. Bakken. 72: 2552-2558. 2003. Relation between early fear- and anxiety-related behaviour and maternal ability in sows. Appl. Anim.Gilbert, H., J. P. Bidanel, J. Gruand, J. C. Caritez, Y. Billon, Behav. Sci. 82: 121-135. P. Guillouet, H. Lagrant, J. Noblet, and P. Sellier. 2007. Genetic parameters for residual feed intake in growing Jokubka, R., S. Maak, S. Kerziene, and H. H. Swalve. 2005. pigs, with emphasis on genetic relationships with Association of a melanocortin 4 receptor (MC4R) carcass and meat quality traits. J. Anim. Sci. 85:3182-3188. polymorphism with performance traits in Lithuanian White pigs. J. Anim. Breed. Genet. 123:17-22.Gibson, J. P., Quinton, V. M. and Simedrea, P. 2001. Responses to selection for growth and backfat in Jørgensen, B., and M. T. Sørensen. 1998. Different rear- closed nucleus herds of Hampshire and Duroc pigs. ing intensities of gilts: II. Effects on subsequent leg Can. J. Anim. Sci. 81: 17-23. weakness and longevity. Livest. Prod. Sci. 54:167-171.Gourdine, J.L., K.H. de Greef, and L. Rydhmer. 2010. Kanis E., H. van den Belt, A. F. Groen, J. Schakel and Breeding for welfare in outdoor pig production: K. H. de Greef. 2004. Breeding for improved wel- A simulation study. Livest. Sci. 132: 26-34. fare in pigs: a conceptual framework and its use in practice. Anim. Sci. 78: 315-329.Grindflek, E., T. H. E. Meuwissen, T. Aasmundstad, H. Hamland, M. H. S. Hansen, T. Nome, M. Kent, P. Kanis E., K. H. De Greef, A. Hiemstra, and J. A. M. van Torjesen and S. Lien. 2011. Revealing genetic Arendonk. 2005. Breeding for societally important relationships between compounds affecting boar traits in pigs. J. Anim. Sci. 83:948-957. taint and reproduction in pigs. Anim. Sci. 89:680-692. Korte, S. M., B. Olivier, and J. M. Koolhaas. 2007. Review :Hayes B., and M. E. Goddard. 2003. Evaluation of marker A new animal welfare concept based on allostasis. assisted selection in pig enterprises. Livest. Prod. Physio. Behav. 92: 422-428. Sci. 81: 197-211. Kregel, K.C. 2002. Molecular Biology of ThermoregulationHemsworth, P.H., J. L. Barnett, D. Treacy, and P. Madgwick. Invited Review: Heat shock proteins: modifying factors 1990. The heritability of the trait fear of humans and in physiological stress responses and acquired the association between this trait and subsequent thermotolerance. J. Appl. Physiol. 92: 2177-2186. reproductive performance in gilts. Appl. Anim. Behav. Sci. 25: 85-95. Kuhlers D.L., K. Nadarajah, S.B. Jungst, B.L. Anderson, and B.E. Gamble. 2003. Genetic selection for leanHenryon M., P. M. H. Heegaard, J. Nielsen, P. Berg, feed conversion in a closed line of Duroc pigs. Livest. and H. R. Juul-Madsen. 2006. Immunological traits Prod. Sci. 84: 75-82. have the potential to improve selection of pigs for resistance to clinical and subclinical disease. Anim. Lamont, S. J., M. H. Pinard-van der Laan, , A. Cahaner, Sci. 82: 597-606. J. J., van der Poel, and H. K. Parmentier. 2003. Selection for disease resistance: direct selection onHoll, J. W., G. A. Rohrer and T. M. Brown-Brandl. 2010.Estimates the immune response. P. 399-418. In: W. M. Muir, of genetic parameters among scale activity scores, and S. E. Aggrey. Poultry Genetics, Breeding and growth, and fatness in pigs. J. Anim. Sci. 88:455-459. Biotechnology. CAB International.Hoque, M. A. and K. Suzuki. 2008. Genetic parameters for Lin Z., Y. Lou, and E.J. Squires. 2006. Functional production traits and measures of residual feed intake polymorphismin porcine CYP2E1 gene: Its association in Duroc and Landrace pigs. J. Anim. Sci. 79: 543-549. with skatole levels, J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 99: 231-237.Hoque, M.A., H. Kadowaki, T. Shibata, T. Oikawa and K. Suzuki. 2007. Genetic parameters for measures Lin, Z., Y. Lou, and E. J. Squires. 2003. Molecular cloning of the efficiency of gain of boars and the genetic and functional analysis of porcine SULT1A1 gene relationships with its component traits in Duroc pigs. and its variant: a single mutation SULT1A1 causes a J. Anim. Sci. 85:1873-1879. significant decrease in sulfation activity. Mammalian Genome. 5: 218-226.

KHON KAEN AGR. J. 40 : 387-400 (2012). 399Lin, Z., Y. Lou, and E. J. Squires. 2005. Identification of Murani E., S. Ponsuksili, K. Schellander, and K. Wimmers. a single nucleotide polymorphism in porcine Testis 2006. Association of corticotropin-releasing hormone Cytochrome P450-c17 (CYP17) and its effect on gene variation with performance and meat quality traits steroidogenesis. Biochem.Gen.43: 531-542. in commercial pig lines. Anim. Gen. 37: 509-512.Liu Y., X. Qiu, J. Xu, F. Hu,Y. Li, H. Li, Y. Gong, and Muráni, E., S. Ponsuksili, R. B. D’Eath, S. P. Turner, E. Kurt, Q. Zhang. 2011. Associate analysis between the G. Evans, L. Thölking, R. Klont, A. Foury, P. Mormède, polymorphism of the SCL11A1 gene and immune K. Wimmers. 2010. Association of HPA axis-related response traits in pig . Asian J. Anim. Vet. 6: 580-586. genetic variation with stress reactivity and aggressive behaviour in pigs. BMC Genetics. 11:74-85.Lo´pez-Serrano, M., N. Reinsch, H. Looft, and E. Kalm. 2000. Genetic correlations of growth, backfat thickness NAWAC. 2010. Animal welfare (pigs) code of welfare. and exterior with stayability in Large White and (Online). Available: http://www.biosecurity.govt. Landrace sows. Livest. Prod. Sci. 64:121-131. nz/files/regs/ animalwelfare//req/codes/pigs/pigs- code-of-welfare.pdf. Accessed Nov 16, 2010.Lucas, E.M., J. M. Randall, and J. F. Meneses. 2000. Potential for Evaporative Cooling during Heat Stress Nguyen, H., C.P. McPhee, and L.J. Daniels. 2001. Selection Periods in Pig Production in Portugal (Alentejo). J. for efficient lean growth on restricted feeding in large agric. Engng Res. 76: 363-371. white pigs. In: Proceeding for the Association Advancement of Animal Breeding and Genetics. 14thMallard, B. A., B. N. Wilkie, B. W. Kennedy, and M. conference, Queensland, NZ, 2001, Queensland, NZ. Quinton. 1992. Use of estimated breeding values in a selection index to breed Yorkshire pigs for high Peacock J., Y. Lou, K. Lundstrom, and E. J. Squires. and low immune and innate resistance factors. Anim. 2007. The effect of a c.-8G>T polymorphism on the Biotechnol. 3: 257-280. expression of cytochrome b5A and boar taint in pigs. Anim. Gen. 39: 15-21.Meijerink, E., S. Neuenschwander, R. Fries, A. Dinter, H. U. Bertschinger, G. Stranzinger, and P. Vogeli. Pedersen, B. 1998. Heritability of skatole in back fat. In: 2000. A DNA polymorphism influencing alpha(1,2)- Skatole and boar taint. Ed W. K. Jensen. Danish Meat fucosyltransferase activity of the pig FUT1 enzyme Research Institute, Roskilde. determines susceptibility of small intestinal epithelium to Escherichia coli F18 adhesion. Immunogenetics. Peixoto J. O., S.E. F. Guimaraes, P. S. Lopes, M. A. M. 52: 129-13. Soares, A. V. Pires, M. V. G. Barbosa, R. A. Torres, and M. A. Silva. 2006. Associations of leptin geneMeuwissen, T.H.E., B. Hayes, and M.E. Goddard. 2001. polymorphisms with production traits in pigs. J. Anim. Prediction of total genetic value using genome-wide Breed. Genet. 123: 378-383. dense marker maps. Genetics. 157: 1819-1829. Rauw, W. M., Kanis, E., Noordhuizen-Stassen, E. N. andMillet,S.,C.P.HMoons, M.J.V.Oeckel,andG.P.J.Janssens. Grommers, F. J. 1998. Undesirable side effects 2005. Welfare, performance and meat quality of of selection for high production efficiency in farm fattening pigs in alternative housing and management animals: a review. Livest. Prod. Sci. 56: 15-33. systems: a review. J. Sci. Food Agric. 85:709-719. Reiner, G. 2009. Investigations on genetic diseaseMills, D.S., J.N. Marchant-Forde, P.D. McGreevy, D.B. resistance in swine-A contribution to the reduction of Morton, C.J. Nicol, C.J.C. Phillips, P. Sendoe, and pain, suffering and damage in farm animals. Appl. R.R. Swaisgoog. 2010. The encyclopedia of applied Anim. Behav. Sci. 118: 217-221. animal behaviour and welfare. Cambridge University Press, Cambridge. Renaudeau, D., E. Huc, and J. Noblet. 2007. Acclimation to high ambient temperature in Large White and CaribbeanMormede, P., A. Foury, E. Terenina, and P.W. Knap. 2011. Creole growing pigs. J. Anim. Sci. 85:779-790. Breeding for robustness: the role of cortisol. Animal. 5: 651-657. Russo V., L. Fontanesi, E. Scotti, F. Beretti, R. Davoli, L. Nanni Costa, R. Virgili and L. Buttazzoni. 2008.Mote, B.E., K. J. Koehler, J. W. Mabry, K. J. Stalder and M. Single nucleotide polymorphisms in several porcine F. Rothschild. 2009. Identification of genetic markers cathepsin genes are associated with growth, for productive life in commercial sows. J. Anim. Sci. carcass, and production traits in Italian Large White 87:2187-2195. pigs. J. Anim. Sci. 86: 3300-3314.Muir, W. M., and A. Schinckel. 2002. Incorporation of Sadler, L.J., A. K. Johnson, S. M. Lonergan, D. Nettleton competitive effects in breeding programs to improve and J. C. M. Dekkers. 2011. The effect of selection productivity and animal well being. Proceedings of the for residual feed intake on general behavioral activity seventh world congress on genetics applied to livestock and the occurrence of lesions in Yorkshire gilts. J. production, Montpellier, communication no. 14-07. Anim. Sci. 89: 258-266.

400 แกน่ เกษตร 40 : 387-400 (2555).Salak-Johnson, J.L., S. R. Niekamp, S. L. Rodriguez-Zas, M. Turner, S. P., M. J. Farnworth, I. M. S. White, S. Brotherstone, Ellis and S. E. Curtis. 2007. Space allowance for dry, M. Mendl, P. Knap, P. Penny, and A. B. Lawrence. pregnant sows in pens: Body condition, skin lesions, 2006. The accumulation of skin lesions and their use and performance. J. Anim. Sci. 85:1758-1769. as a predictor of individual aggressiveness in pigs. Appl. Anim. Behav. Sci. 96: 245-259.Sandøe, P., B. L. Nielsen, L.G. Christensen, and P. Sørensen. 1999. Staying good while playing God the ethics of Turner, S.P., R. Roehe, R. B. D’Eath, S. H. Ison, M. Farish, breeding farm animals. Animal Welfare 8: 313-328. M. C. Jack, N. Lundeheim, L Rydhmer and A. B. Lawrence. . 2009. Genetic validation of postmixingScipioni, R., G. Martelli, and L. A. Volpelli. 2009. Review skin injuries in pigs as an indicator of aggressiveness article: Assessment of welfare in pigs. Ital. J. Anim. and the relationship with injuries under more stable Sci. 8: 117-137. social conditions. J. Anim. Sci., 87: 3076-3082.Sellier P., P. Le Roy, M.N. Fouilloux, J. Gruand, and van Erp-van der Kooij, E., A. H. Kuijpers, J. W. Schrama, M. Bonneau. 2000. Responses to restricted index E. D. Ekkel, and M. J. M. Tielen. 2000. Individual selection and genetic parameters for fat androstenone behavioural characteristics in pigs and their impact level and sexual maturity status of young boars. on production. Appl. Anim. Behav. Sci. 66: 171-185. Livest. Prod. Sci. 63: 265-274. VanRaden, P. M., C. P. Van Tassell, G. R. Wiggans, T. S.Serenius, T., and K. J. Stalder. 2004. Genetics of length of Sonstegard, R. D. Schnabell, J. F. Taylor, and F. S. productive life and lifetime prolificacy in the Finnish Schenkel. 2009. Reliability of genomic predictions for Landrace and Large White pig populations. J. Anim. North American Holstein bulls. J. Dairy Sci. 92: 16-24. Sci. 82: 3111-3117. Wilkie, B., and B. Mallard. 1999. Selection for high immuneSerenius, T., and K. J. Stalder. 2006. Selection for sow response: an alternative approach to animal health longevity. J. Anim. Sci. 84: 166-171. maintenance. Vet. Immunol. Immunopathol. 72: 231-235.Serenius, T., K. J. Stalder and R. L. Fernando. 2008. Willeke, H. 1993. Possibilities of breeding for low Genetic associations of sow longevity with age at first 5α-androstenone content in pig. pig news and farrowing, number of piglets weaned, and wean to information. 14: 31-33. insemination interval in the Finnish Landrace swine population. J. Anim. Sci. 86: 3324-3329. Wu H., D. Cheng, and L. Wang. 2008. Association of poly- morphisms of Nramp1 gene with immune functionSpoolder, H.A.M., and S. Waiblinger, 2009. Pig and and production performance of large white pig. J. Humans. P. 211-236. In: J. N. Marchant-Forde. The Genet. Genomics 35: 91-95. welfare of pig. Springer ScienceþBusiness Media. IN. Xue, J., G.D. Dial, E.E. Holton, Z. Vickers, E.J Squires,Stalder, K. J., R. C. Lacy, T. L. Cross, and G. E. Conatser. Y. Lou, D. Godbout, and N. Morel. 1996. Breed 2003. Financial impact of average parity of culled differences in boar taint: Relationship between tissue females in a breed-to-wean swine operation using levels of boar taint compounds and sensory analysis replacement gilt net present value analysis. J. Swine of taint. J. Animal Sci. 74:2170-2177. Health Prod. 11: 69-74. Yazdi, M. H., L. Rydhmer, E. Ringmar-Cederberg, N.Stear, M.J., S.C. Bishop, B.A. Mallard, and H. Raadsma. 2001. Lundeheim, and K. Johansson. 2000. Genetic study The sustainability, feasibility and desirability of breeding of longevity in Swedish Landrace sows. Livest. Prod. livestock for disease resistance. Res. Vet. Sci. 71: 1-7. Sci. 63: 255-264.Street, B. R. and H. W. Gonyou. 2008. Effects of housing Zumbach, B., I. Misztal, S. Tsuruta, J. P. Sanchez, M. finishing pigs in two group sizes and at two floor space Azain, W. Herring, J. Holl, T. Long and M. Culbertson. allocations on production, health, behavior, and 2008a. Genetic components of heat stress in finishing physiological variables. J. Anim. Sci. 86:982-991. pigs: Parameter estimation. J. Anim Sci.86: 2076-2081.Tarrés, J., J. P. Bidanel, A. Hofer and V. Ducrocq. 2006. Zumbach, B., I. Misztal, S. Tsuruta, J. P. Sanchez, M. Analysis of longevity and exterior traits on Large White Azain, W. Herring, J. Holl, T. Long and M. Culbertson. sows in Switzerland. J. Anim. Sci. 84:2914-2924. 2008b. Genetic components of heat stress in finishing pigs: Development of a heat load function. J. AnimThodberg, K., K.H. Jensen, and M.S. Herskin. 1999. A general Sci. 86: 2082-2088. reaction pattern across situations in prepubertal gilts. Appl. Anim. Behav. Sci. 63: 103-119.