บทที่ 1 ทักษะการขยายอาชีพ

วิชาทักษะการขยายอาชพี รหสั วชิ า อช31002 ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย เขา้ สบู่ ทเรียน

วชิ าทกั ษะการขยายอาชพี รหัสวิชา อช31002 4 หนว่ ยกิต 1.มาตรฐานการเรยี นรรู้ ะดบั 1. มคี วามรู้ ความเข้าใจ ทกั ษะในการขยายอาชีพ เพื่อสร้างความมั่นคง บนพน้ื ฐานความรู้ในกระบวนการผลิต กระบวนการตลาด ท่ีใชน้ วัตกรรม เทคโนโลยี ทเ่ี หมาะสม มีความหลากหลายทางชวี ภาพ พัฒนาต่อยอดและประยุกต์ใช้ภูมปิ ัญญา 2. มีความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถจดั ทาแผนงานและโครงการธุรกจิ เพอื่ ขยายอาชีพเขา้ สตู่ ลาดการแขง่ ขัน ตามแนวคดิ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพ่อื สู่ ความม่ันคง

วชิ าทักษะการขยายอาชพี รหสั วิชา อช31002 4 หนว่ ยกติ 2. สาระสาคญั อธบิ ายทักษะท่ีเกย่ี วข้องในกระบวนการผลติ และการตลาดทใี่ ชน้ วตั กรรม เทคโนโลยีในการ ขยายอาชพี ท่ีตดั สินใจเลอื ก วิเคราะชุมชนโดยการระดมความคดิ เหน็ ของคนในชมุ ชน และ กาหนด วิสยั ทศั น์ พนั ธกิจ รายได้ คา่ นิยมของ ชมุ ชน เป้าหมาย และกุลยุทธต์ ามแนวคิด ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง

วิชาทักษะการขยายอาชีพ รหสั วิชา อช31002 4 หนว่ ยกิต 3. เน้ือหา -ทกั ษะการขยายอาชพี - ความจาเปน็ ในการฝกึ ทักษะอาชพี กระบวนการผลิต กระบวนการ ตลาดที่ใช้นวตั กรรม / เทคโนโลยีเพ่อื การขยายอาชพี - ความหมาย ความสาคญั ของการจดั การอาชพี และ ระบบการจดั การ - แหล่งเรียนรูแ้ ละสถานที่ ฝกึ อาชีพ - การวางแผนโดยการกาหนดส่งิ ต่าง ๆ - การฝึกทักษะอาชีพ -การทาแผนธรุ กิจเพ่ือ การขยายอาชีพ

วิชาทกั ษะการขยายอาชพี รหสั วชิ า อช31002 4 หน่วยกติ 3. เน้ือหา -การวเิ คราะหช์ มุ ชน - จดุ แขง็ - จดุ ออ่ น - โอกาส - อุปสรรค ตามศักยภาพทง้ั 5 ด้าน ได้แก่ ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแต่ละ พนื้ ที่ ศักยภาพของพน้ื ท่ีตามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ศักยภาพของภมู ปิ ระเทศและทาเล ท่ีตง้ั ของแตล่ ะพน้ื ท่ี ศักยภาพของศิลปวัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ชี วี ิตของแต่ละพ้ืนท่ี ศักยภาพของทรพั ยากรมนษุ ยใ์ นแต่ละพนื้ ท่ี แนวคิดปรัชญาของแนวเศรษฐกจิ พอเพยี ง -การกาหนดวิสัยทศั น์ พันธกจิ เป้าหมาย กลยทุ ธ์ ในการกาหนดแผนขยาย ธรุ กิจของชมุ ชนและการวางแผนปฏบิ ตั กิ าร

บทท่ี 1 ทกั ษะการขยายอาชพี

1. ความจาเป็นในการฝกึ ทักษะอาชีพ 2.ทกั ษะการใช้นวตั กรรมและ เทคโนโลยีการขยายอาชีพ

1 ความจาเปน็ ในการฝกึ ทกั ษะอาชพี

1 ความจาเปน็ ในการฝึกทกั ษะอาชพี การขยายอาชีพหลายคนใช้วิธีทาตามกระแสความนิยม คนที่ประสบ ความสาเร็จอาชีพม่ันคง บุคคลเหล่าน้ีจะทาอะไรต้องคิดอย่างถ่ีถ้วน หาความรู้ ข้อมูลมากมายมาใช้คิดช่ังน้าหนักโอกาสความสาเร็จ จัดระบบทาการทดลอง สรุปผลจนม่ันใจจึงจะมีการลงทุน การกระทาลักษณะน้ีเป็น ลักษณะของ คนทางานบนฐานข้อมูล ผู้เรียนจึงมีความจาเป็นท่ีจะต้องพัฒนาทักษะ การทางานบนฐานข้อมูล เพื่อให้การขยายอาชีพเร่ิมต้นได้เหมาะสมเฉพาะกับ ตนเอง

องค์ประกอบของการดาเนนิ การทางธรุ กจิ 1 3 ดา้ นทนุ ด้านลูกค้า 2 4 ด้านผลติ ภัณฑ์ ดา้ นตนเอง

1. องคป์ ระกอบดา้ นทนุ 1.1 ทนุ อสังหารมิ ทรพั ย์ ไดแ้ ก่ บา้ น ท่ีดนิ โรงงาน ของที่เรามีอยู่ หรือต้องจดั ซ้ือ จัดทาไวใ้ ช้ทาธรุ กจิ 1.2 ทนุ เงนิ มหี รอื ยัง ถา้ ยงั ไม่มีแหลง่ เงิน ทนุ อย่ทู ี่ไหน จะเขา้ ถึงได้อย่างไร จะสกู้ ับดอกเบยี้ ได้หรือไม่

2.องคป์ ระกอบดา้ นผลติ ภัณฑ์ 2.1 คุณภาพของผลิตภณั ฑ์ ตลาดตอ้ งการอย่างไร 2.2 กระบวนการผลติ ทีต่ อ้ งใช้ 2.3 นวัตกรรม เทคโนโลยี การลดต้นทนุ เป็นอยา่ งไร 2.4 นวัตกรรม เทคโนโลยี การผลติ จะเข้าถึงไดร้ ะดับใด 2.5 บรรจุภัณฑ์ 2.6 การเกบ็ รักษา

3. องค์ประกอบดา้ นลูกคา้ 3.1 ค่านิยมเป็นอย่างไร 3.2 ชอ่ งทางเข้าถงึ ลูกคา้ 3.3 การสร้างความภักดีใหเ้ กิดกับลูกค้า 3.4 การสง่ เสริมการขาย

4. องค์ประกอบด้านตนเอง 4.1 ความรทู้ กั ษะการดาเนนิ งาน ตอ้ งมีอะไรบ้าง 4.2 การพฒั นาทีมงาน คนงาน จะตอ้ งทาอะไร อย่างไร 4.3 ความน่าเช่อื ถือของเรา 4.4 สังคมสิง่ แวดลอ้ ม กับสถานประกอบการของเรา

การสรา้ งแบบจาลองอาชพี การสรา้ งแบบจาลองอาชีพ แบบจาลองอาชีพ เปน็ เหมือนสมมตฐิ าน เพือ่ การพสิ จู น์ของการทาอาชีพ โดยมขี น้ั ตอนดาเนนิ การดังน้ี ขั้นตอนท่ี 1 การศึกษาเบ้ืองต้นเพ่ือสรุปขอ้ มูล สร้างแบบจาลองอาชพี โดยเรม่ิ ตน้ วเิ คราะห์ฐานขอ้ มลู อาชีพทีเ่ รา จะทาท้ัง 4 องค์ประกอบแลว้ นาข้อมลู มากาหนดรูปแบบเบอ้ื งตน้ เพ่ือการ ทดลองสรุปขอ้ มูลสารสนเทศ

ข้นั ตอนท่ี 1 การศึกษาเบื้องตน้ เพ่อื สรปุ ข้อมลู

การสรา้ งแบบจาลองอาชพี ขนั้ ตอนที่ 2 การจดั ทาแบบจาลอง หลังจากการศกึ ษาเบื้องต้น ผลการทดลองได้ขอ้ มลู สารสนเทศ ตามที่กาหนดแล้วนามาจัดทาแบบจาลองธุรกจิ การผลิตลกู มะเดอ่ื ฝรั่ง อบแหง้ (Fix) เข้าสตู่ ลาดให้ได้สปั ดาหล์ ะ 200 กก.

ข้นั ตอนท่ี 2 การจดั ทาแบบจาลอง

2. เอกสารขัน้ ตอนการทางาน ขัน้ ตอนนีเ้ ปน็ การปฏิบตั กิ ารเรมิ่ ตน้ ทดลองเต็มรปู แบบการทาธรุ กจิ จรงิ 1.การวางแผนปฏิบตั ิการ (Plan) 2.ทางานตามแผนปฏิบัติการ (Do) 3.ติดตามตรวจสอบหาขอ้ บกพรอ่ ง (Check) 4.ปฏบิ ัติการแกไ้ ขข้อบกพร่อง (Action) เป็นวงจร PDCA โดยทุกข้ันตอนต้องมีการจดบันทึกข้อมูลเก่ียวกับ ปรากฏการณ์ ผลท่ีเกดิ และผลกระทบอย่างเป็นระบบ เพ่ือนามาสรุปบทเรียน พฒั นาระบบธุรกจิ ใหม้ ปี ระสทิ ธิภาพอย่างตอ่ เน่อื งเขา้ ส่คู วามมั่นคง

การตอ่ ยอดภมู ิปัญญายกระดบั ความร้ใู หส้ งู ขึ้น การถ่ายทอดภูมิปัญญาจากเจ้าขององค์ความรู้ไปสู่บุคคลท่ีรับการถ่ายทอด สว่ นใหญจ่ ะใหค้ วามสาคญั กับเทคนคิ ขน้ั ตอน วิธกี ารของการทางานหรอื การ แก้ปัญหา แต่ในความเป็นจริงแล้ว ภูมิปัญญายังมีองค์ประกอบอ่ืน ๆ อีกมากมาย เป็นองค์รวมที่จะนาไปสู่ความสาเร็จ มั่นคง ยั่งยืนได้ แต่ผู้รับการถ่ายทอดมักจะ มุ่งไปรับเทคนิควิธีการมากกว่า เช่น ภูมิปัญญาแยกอินทรีย์ก็จะให้ความสาคัญกับ วิธกี ารทาปุย๋ หมัก ป๋ยุ น้า เทา่ นน้ั ทั้ง ๆ ยังมีส่วนประกอบอื่น ๆ ทส่ี าคัญมากมาย ดงั น้นั การตอ่ ยอดภูมิปญั ญาจงึ เป็นเรือ่ งท่ีจะต้องมีกระบวนการคดิ วเิ คราะห์ อย่างเป็นระบบ เพ่ือยกระดบั ความรูใ้ หส้ งู ขึ้นสอดคล้องไปกับยุคสมัย

การต่อยอดภูมปิ ญั ญายกระดบั ความรู้ใหส้ ูงข้นึ

การตอ่ ยอดภูมปิ ญั ญายกระดบั ความรู้ให้สูงขึ้น การสร้างความหลากหลายในอาชีพเป็นภูมิปัญญาเพื่อใช้สร้าง ภูมิคุ้มกันให้กับการดารงอาชีพตามหลักทฤษฎีใหม่ของพระบาทสมเด็จพระ เจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน มีพระราชประสงค์ที่จะให้อาชีพเกษตรกรสู่ความ เข้มแข็งมั่นคงยั่งยืน ด้วยการให้ปลูกข้าว ปลูกผัก ผลไม้ และเล้ียงไก่ ไว้กิน ในครอบครัวเหลือขาย

ปัจจยั แหง่ ความสาเรจ็ 1. การสบื คน้ ขอ้ มูลสารสนเทศตา่ ง ๆ นามาวเิ คราะห์หาความลงตวั แลว้ จัดระบบการดาเนินงาน 2. การถอดบทเรยี นจากผปู้ ระสบความสาเร็จ นาขอ้ มลู สารสนเทศท่ไี ดม้ าจัดระบบให้เหมาะสมกบั ตนเอง 3. การทดลอง เพื่อตรวจสอบระบบการดาเนินงานที่ได้มาจากข้อมูลสารสนเทศว่า เกิดผลตามความรู้เพียงใดจะต้องเพมิ่ เติมพฒั นาอะไร

สรุป การประกอบธุรกจิ ท้ังภาคการผลิต ภาคบริการ เป็นอาชพี อิสระทผี่ ู้ประกอบการต้อง สร้างภูมิคุ้มกันให้กับธุรกิจของตนเอง ต้องอาศัยข้อมูลสารสนเทศทางอาชีพมากมาย ซ่งึ สามารถจากัดขอบเขตลงได้ 4 องค์ประกอบคือ(1) ทุน (2) ผลิตภัณฑ์หรือบริการที่ จะทา (3) ลูกคา้ และ (4) ตนเอง มาใชต้ ง้ั แต่เริม่ ตน้ คดิ ตัดสินใจ กาหนดแบบจาลอง อาชีพใหเ้ หมาะสมกบั ตนเอง และปฏบิ ัติการใชส้ รุปบทเรียนเป็นองค์ความรู้ท่ีจะต้องถูก พัฒนาให้สูงสุดเป็นระยะ ๆ ด้วยตนเอง การกระทาดังกล่าวหรือเรื่องของการใช้ข้อมูล สารสนเทศเข้ามาใช้ทางานทั้งสิ้นจาเป็นท่ีผู้เรียนจะต้องพัฒนาทักษะการทางานบน ฐานข้อมูลไปอยา่ งต่อเน่ือง

2 ทักษะการใชน้ วตั กรรมและ เทคโนโลยีเพอ่ื การขยายอาชพี

นวตั กรรมเทคโนโลยกี ารประกอบอาชพี

ประสทิ ธิภาพของนวัตกรรมเทคโนโลยีการประกอบอาชพี ขนึ้ อยูก่ ับองคป์ ระกอบ ดงั น้ี 1 ความสามารถทางานไดถ้ กู ตอ้ งตามวตั ถปุ ระสงค์และมีของเสียน้อย 2 ประหยัดค่าใชจ้ า่ ย 3 ทางานไดร้ วดเร็ว

การประเมนิ การทางานให้ถกู ตอ้ งตามวัตถปุ ระสงค์

เกณฑก์ ารประเมนิ การทางานได้ถกู ต้อง ของนวัตกรรมจุลนิ ทรีย์

ตวั อย่าง การประเมนิ เทียบเคยี งคา่ ใช้จา่ ย นวัตกรรม เทคโนโลยี

การประเมนิ เทยี บเคียงคา่ ใชจ้ า่ ย นวตั กรรม เทคโนโลยี

สรปุ การตัดสินใจนานวัตกรรม เทคโนโลยีเข้ามาใช้ประกอบอาชีพ จาเปน็ ต้องประเมินให้มองเหน็ เหตุผลการนาเข้ามา ความคุ้มค่า และศักยภาพใน การเป็นภูมิคุ้มกนั ให้อาชีพมั่นคงยั่งยืน จึงต้องมีการประเมินด้วยองค์ประกอบท้ัง 3 ดา้ นและตัวแปรร่วมต่าง ๆ จึงมีความจาเป็นท่ีจะต้องแสวงหาความรู้ข้อมูลให้ มากพอทีจ่ ะใช้ประเมนิ ตัดสนิ ใจ ดังน้ัน การประเมินประสิทธิภาพนวัตกรรม เทคโนโลยีจึงเป็นส่วนหนึ่ง ของการทางานบนฐานความรู้