หน่วยที่ 4

หน่วยท่ี 4 การออกแบบและทฤษฎี การตกแต่งเชงิ พาณิชย์

รายการสอน 01 02 03 ความหมาย ลกั ษณะของ ความสาคญั ของการ การออกแบบ ของการ ออกแบบ ออกแบบ

รายการสอน 04 05 ประเภทของ การตกแตง่ เชงิ การออกแบบ พาณิชย ์

ความหมายของ การออกแบบ หมายถึง กระบวนการการ การออกแบบ ถ่ายทอดรูปแบบจากความคิดออกมาเป็นผลงานท่ีผู้อ่ืน สามารถมองเห็น รับรู้หรือสัมผัสได้ ด้วยการนาวัสดุต่าง ๆ มาสร้างสรรค์เป็นผลงาน โดยคานึงถึงความสวยงามและ ประโยชน์ในการใช้สอยและการแก้ไขปัญหาท่ีมีอยู่เพ่ือ สนองต่อจุดมุ่งหมาย และนากลับมาใช้งานได้อย่างน่า พอใจ

การออกแบบคืออะไร? ใครที่ยงั ไม่ร้ไู ปดกู นั เลยคะ่

ลักษณะของ เป็นภาพวาดลายเส้น (Drawing) ภาพระบายสี การออกแบบ (Painting) ภาพถ่าย (Pictures) หรือแบบร่าง (Sketch) แบบท่ีมีรายละเอียด (Draft) เช่น แบบก่อสร้าง ภาพพิมพ์ (Printing) ฯลฯ ภาพต่าง ๆ ใช้แสดงรูปลักษณะของงาน หรือแสดงรายละเอยี ดตา่ ง ๆ เก่ยี วกบั งานท่ีเป็น 2 มิติ เป็นแบบจาลอง (Model) หรือของจริง เป็น แบบอีกประเภทหนึ่งที่ใช้แสดงรายละเอียดของงานได้ ชัดเจนกว่าภาพต่าง ๆ เนอื่ งจากมลี ักษณะเป็น 3 มติ ิ ทาให้ สามารถเข้าใจในผลงานได้ดีกว่า นอกจากน้ี แบบจาลอง บางประเภทยังใช้งานได้เหมือนของจริง จึงสามารถใช้ใน การทดลอง และทดสอบการทางาน เพ่อื หาข้อบกพรอ่ งได้

ความสาคญั ของการออกแบบ 1. ในแง่ของการวางแผนการทางาน งานออกแบบจะช่วยให้การทางานเป็นไปตามข้ันตอนอย่าง เหมาะสมและประหยดั เวลา จงึ อาจถือวา่ การออกแบบ คอื การวางแผนการทางาน 2. ในแง่ของการนาเสนอผลงาน ผลงานออกแบบจะช่วยให้ผู้เก่ียวข้องมีความเขา้ ใจตรงกันอย่างชัดเจน ดังน้นั ความสาคัญในด้านน้ี คือ การสื่อความหมายเพอ่ื ความเข้าใจระหวา่ งกัน 3. เป็นส่ิงที่อธิบายรายละเอียดเก่ียวกับงาน งานบางประเภทอาจมีรายละเอียดมากมาย ซับซ้อน ผลงานออกแบบจะช่วยให้ผู้เก่ียวข้องและผู้พบเห็นมีความเข้าใจที่ชัดเจนขึ้น หรืออาจกล่าวได้ว่า ผลงานออกแบบ คอื ตวั แทนความคิดของผอู้ อกแบบไดท้ ัง้ หมด 4. การออกแบบจะมีความสาคัญมากที่สุดในกรณีท่ีนักออกแบบกับผู้สร้างงานหรือผู้ผลิตเป็น คนละคนกัน

ประเภทของการออกแบบ การออกแบบ การออกแบบ การออกแบบ การออกแบบ การออกแบบ สรา้ งสรรค ์ โครงสรา้ ง หุ่นจาลอง สงิ่ พมิ พ ์ สญั ลกั ษณแ์ ละ 01 เครอื่ งหมาย 03 04 05 02 การออกแบบ การออกแบบ การออกแบบ การออกแบบ การออกแบบ ผลติ ภณั ฑ ์ โฆษณา พาณิชยศลิ ป์ ศลิ ปะประดษิ ฐ ์ ตกแตง่ 06 07 08 09 10

❶ ก า ร อ อ ก แ บ บ ส ร้ า ง ส ร ร ค์ (Creative Design) เป็นการออกแบบเพื่อ นาเสนอความงาม ความพึงพอใจ เน้นความคิด สร้างสรรค์แปลกใหม่ ให้เกิดความสะเทือนใจ เร้าใจ ซึ่งการสร้างสรรค์น้ี อาจเป็นการพัฒนาจาก ส่ิงท่ีมีอยู่เดิม หรือสร้างข้ึนใหม่ก็ได้ งานออกแบบ สร้างสรรค์ มี 5 ลักษณะ คือ งานออกแบบ จิตรกรรม งานออกแบบประติมากรรม งาน ออกแบบภาพพิมพ์ งานออกแบบสื่อประสม และ งานออกแบบภาพถ่าย

❷ ก า ร อ อ ก แ บ บ สั ญ ลั ก ษ ณ์ แ ล ะ เ ค รื่ อ ง ห ม า ย ( Symbol & Sign) เ ป็ น ก า ร ออกแบบเพื่อสื่อความหมายเป็นสัญลักษณ์หรือ เคร่ืองหมายที่ทาความเข้าใจกับผู้พบเห็นโดย ไม่จาเปน็ ตอ้ งมีภาษากากบั เครื่องหมาย คือ การส่ือความหมาย ท่แี สดงความนัย เพื่อเป็นการชี้เตือนหรอื กาหนดให้ สมาชกิ ในสังคมรถู้ งึ ข้อกาหนดอนั ตราย สัญลักษณ์ คือ การสื่อความหมายที่ แสดงความนัย เพ่ือบอกให้ทราบถึงสิ่งใดส่ิงหน่ึงซึ่ง ไม่มีผลในทางปฏิบัติเหมือนเคร่ืองหมาย แต่มีผล ทางด้านการรับรู้ ความคิด หรือทัศนคติท่ีพึงมีต่อ สัญลักษณน์ ั้น ๆ

❸ ก า ร อ อ ก แ บ บ โ ค ร ง ส ร้ า ง (Structural Design) เป็นการออกแบบเพ่ือใช้ เป็นโครงยึดเหนี่ยวให้อาคาร สิ่งก่อสร้างสามารถ ทรงตัวและรับน้าหนักอยู่ได้ อาจเรียกว่า การ ออกแบบสถาปัตยกรรม คือ การออกแบบ ส่ิงก่อสร้างประเภทต่าง ๆ ออกแบบอาคาร เช่น การออกแบบท่ีพักอาศัย เข่ือน สะพาน อาราม โบสถ์ และอื่น ๆ ที่คงทนและถาวร นักออกแบบ เรียกว่า สถาปนิก

❹ การออกแบบหุ่นจำลอง (Model Design) เป็นการออกแบบเพื่อเป็นแบบสาหรับ ย่ อ ข ย า ย ผ ล ง า น ตั วจ ริ ง ห รื อ เ พื่ อ ศึ ก ษ า รายละเอียดของส่ิงน้ัน ๆ เช่น หุ่นจาลองบ้าน หุ่นจาลองผังเมือง หุ่นจาลองเครื่องจักรกล หนุ่ จาลองทางวทิ ยาศาสตร์ ฯลฯ

❺ การออกแบบส่ิงพิมพ์ (Printing Design) คือการออกแบบเพ่ือการผลิตงาน ส่ิงพิมพ์ชนิดต่าง ๆ ได้แก่ หนังสือ ปกหนังสือ ปกรายงาน หนังสือพิมพ์ โปสเตอร์ นามบัตร การ์ดอวยพร หัวกระดาษจดหมาย แผ่นพับ แผ่นปลิว ลายผ้า สัญลักษณ์ เคร่ืองหมายการค้า เคร่ืองหมายหนว่ ยงาน ฯลฯ

❻ การออกแบบผลิตภัณฑ์ (Product Design) เป็นการออกแบบเพ่ือนามาใช้สอยใน ชีวิตประจาวัน โดยเน้นการผลิตจานวนมากในรูป สินค้า เพ่ือให้ผ่านไปยังผู้บริโภคในวงกว้าง คือ การผลิตผลิตภัณฑ์ชนิดต่าง ๆ ซ่ึงมีขอบเขต กว้างขวางมาก และแบ่งออกได้หลายลักษณะ นักออกแบบรับผิดชอบเก่ียวกับประโยชน์ใช้สอย และความสวยงามของผลิตภัณฑ์ งานออกแบบ ประเภทน้ี ได้แก่ งานออกแบบเฟอร์นิเจอร์ ครุภัณฑ์ เครื่องสุขภัณฑ์ เครื่องใช้สอยต่าง ๆ เครือ่ งประดับ อัญมณี และเครื่องแต่งกาย

❼ การออกแบบโฆษณา (Advertising Design) เป็นการออกแบบเพ่อื ชี้แนะและชักชวนทางด้านผลิตภัณฑ์ บริการ และ ความคิด จากความคิดของคนคนหนึ่งไปยัง กลุ่มชนโดยส่วนรวม ซึ่งการโฆษณาเป็นปัจจัย สาคญั ทีจ่ าเปน็ สาหรบั การดารงชีวิตของประชาชน และธุรกิจ เพราะจะเป็นการช่วยกระตุ้นหรือ ผลักดันอย่างหน่ึงในสังคมเพื่อให้ประชาชนเกิด ความต้องการและเปรียบเทียบส่ิงท่ีโฆษณาแต่ละ อย่าง เพื่อเลือกซื้อ เลือกใช้บริการ หรือเลือก แนวคดิ นามาใช้ประโยชน์ในชีวติ ประจาวัน

❽ ก า ร อ อ ก แ บ บ พ า ณิ ช ย ศิ ล ป์ ( Commercial Art Design) เ ป็ น ก า ร ออกแบบเพื่อใช้ฝีมือแสดงความงามในการ ตกแตง่ อาจจะเป็นสิ่งของเครือ่ งใช้เล็ก ๆ นอ้ ย ๆ ส่วนใหญ่จะเน้นความสวยงาม ความน่ารัก ซ่ึง เป็นความสวยงามท่ีมีลักษณะเร้าใจต่อผู้พบเห็น ในทันทีทันใด และแสดงความสวยงามหรือศิลปะ กว่าประโยชน์ใช้สอย

❾ การออกแบบศิลปะประดิษฐ์ (Artificial Art Design) เป็นการออกแบบท่ี แสดงความวิจิตรบรรจง มีความสวยงาม เพ่ือให้ เกิดความสุขสบาย รื่นรมย์มากกว่าการแสดงออก ซ่ึงความรู้สึกนึกคิดอื่นใด ความวิจิตรบรรจงในท่ีน้ี หมายถึงการตกแต่งสร้างสรรค์ลวดลายหรือ รูปแบบดว้ ยความพยายาม เป็นงานฝีมอื ทลี่ ะเอียด ประณีต เช่น การจัดผักซ่ึงเป็นเคร่ืองจิ้มอาหาร คาวของไทย แทนท่ีจะจัดพริก มะเขือ แตงกวา ตน้ หอมลงในจานเทา่ น้ัน

❿ ก า ร อ อ ก แ บ บ ต ก แ ต่ ง (Decorating Design) เป็นการออกแบบเพื่อ การเป็นอยู่ในชีวิตประจาวัน โดยเฉพาะการ ออกแบบเพ่ือเสริมแต่งความงามให้กับอาคาร บ้านเรือนและบริเวณ ท่ีอยู่อาศัย เพ่ือให้เกิดความ สวยงามน่าอยู่อาศัย การออกแบบตกแต่งในที่นี้ หมายถึงการออกแบบตกแต่งภายนอกและการ ออกแบบตกแต่งภายใน

การตกแต่ง ความหมายของการออกแบบตกแต่งภายใน เชงิ พาณิชย์ การออกแบบตกแต่งภายใน คือ การสร้าง สภาพแวดล้อมภายในอาคารท่ีเก่ียวข้องกับความเป็นอยู่ ในชีวิตประจาวันของมนุษย์ให้เกิดความสะดวกสบายใน ด้านประโยชน์ใช้สอยและความงามในรูปแบบโดยอาศัย เหตผุ ลทางพฤตกิ รรมและขอ้ มูลตา่ ง ๆ ของมนษุ ยเ์ ป็นหลกั

หลักการออกแบบตกแต่งภายใน 1. ประโยชน์ใช้สอย คอื ความเหมาะสมกับการใช้งานอย่างมปี ระสิทธิภาพและสะดวกสบาย 2. ความงามของรูปแบบ เป็นองค์ประกอบที่สร้างความพึงพอใจให้แก่ผู้ใช้ ท้ังในด้านความงาม ความ ทันสมยั ความมรี สนยิ มและกลมกลนื กบั บรรยากาศ 3. การจัดวาง คือ การวางตาแหน่งเคร่ืองเรือนเครื่องใช้ตามหน้าท่ีของการใช้สอยภายในห้อง เพ่ือให้เกิด ความงาม ความเป็นระเบียบ เกดิ มติ ิ ช่องวา่ ง และความกลมกลืน 4. จิตวิทยาในการใช้สีตกแต่ง ผู้ออกแบบควรคานึงถึงสภาพแวดล้อม สังคม เศรษฐกิจ ระดับ การศึกษา รสนยิ มและความตอ้ งการพนื้ ฐานของผใู้ ช้งาน เพื่อใหง้ านออกแบบตกแตง่ ภายในเกดิ ประโยชนส์ ูงสุด

การออกแบบตกแตง่ ภายใน 1. การออกแบบตกแต่งภายในอาคารที่พัก อาศัย ได้แก่ การออกแบบตกแต่งห้องหลกั ๆ ดงั น้ี การออกแบบตกแต่งห้องนอน ห้องนอน ถือเป็นห้องท่ีสาคัญที่สุดห้อง หน่ึง เพราะเป็นห้องส่วนตัวสาหรับการพักผ่อน นอน หลับ การใช้สอยภายในห้องนอนก็นานกว่าห้องอื่น ๆ ภายในบ้านอีกด้วย ยิ่งกว่านั้นยังอาจใช้เป็นห้องทางาน สว่ นตวั ทีต่ ้องการบรรยากาศทสี่ งบเงยี บ

การออกแบบตกแตง่ หอ้ งรับแขก ห้ อ ง รั บ แ ข ก เ ป็ น ห้ อ ง ที่ ใ ช้ รั บ ร อ ง บุคคลภายนอกผู้มาเยี่ยมอาจเป็นญาติสนิท เพ่ือนฝูง หรอื บคุ คลสาคัญสาหรับครอบครัว ดงั น้นั การออกแบบ ตกแต่งห้องรับแขกจึงสมควรตกแต่งอย่างพิถีพิถันและ หรูหราเป็นพิเศษ เพราะแสดงถึงความเป็นผู้มีรสนิยม และนิสัยใจคอของเจ้าของบ้านได้ ห้องรับแขก อาจแยก จากส่วนอื่น ๆ ของบ้านก็ได้ หรือไม่ก็มักจะอยู่ใกล้ ทางเข้าออกด้านหน้ามากท่ีสุด แต่ไม่ควรให้มองเห็น ภายในบา้ นมากจนเกินไป

การออกแบบตกแตง่ ห้องครัว ห้องครัว เป็นห้องท่ีเกี่ยวข้องกับปากท้องของ สมาชิกในครอบครัวโดยตรง และเป็นห้องที่มีประโยชน์ใช้ สอยเก่ียวข้องกับห้องอ่ืน ๆ มากที่สุดห้องหนึ่ง ห้องครัวจึง ควรได้รับการออกแบบตกแต่งให้เกิดความคล่องตัวในการ ประกอบอาหาร เตรียมอาหาร การนาอาหารออกจาก ห้องครัว การเก็บ การล้าง การทาความสะอาดและการ ระบายอากาศที่ดี เน่ืองจากห้องครัวในขณะที่ประกอบหรือ ปรุงอาหาร อยู่น้ันจะมีกลิ่นและควันเป็นจานวนมาก ดังน้ัน ห้องครัวจึงไม่ควรอยู่ติดกับห้องนอน ห้องรับแขก ห้องพัก ผ่อน ถ้าเป็นไปไดค้ วรติดตง้ั เครื่องดดู ควันและดดู กล่ิน

การออกแบบตกแต่งห้องนา ห้องนา เป็นห้องที่มีเน้ือที่แคบท่ีสุดในจานวน ห้องต่าง ๆ ภายในบ้าน และเป็นห้องที่ต้องใช้ร่วมกัน ของสมาชิกภายในครอบครวั หรือแขกผู้มาเยอื น หอ้ งน้า จึ ง ค ว ร อ ยู่ ห่ า ง จ า ก ห้ อ ง รั บ ป ร ะ ท า น อ า ห า ร แ ล ะ ห้องรับแขก เส้นทางเดินเข้าห้องน้าควรสะดวก ไม่ วกวน มอี ากาศถ่ายเทดี

การออกแบบตกแตง่ ระเบียงน่ังเลน่ ระเบียงนั่งเล่น เป็นส่วนหน่ึงของตัวบ้านที่อยู่ นอกห้อง อาจเป็นระเบียงท่ีมีหลังคาหรือไม่มีหลังคา ก็ได้ โดยเฉพาะระเบียงนั่งเล่นท่ีไม่มีหลังคาน้ันสร้าง ความเป็นธรรมชาติได้ ระเบียงนั่งเล่นที่ไม่มีหลังคาเป็น สถานที่เหมาะท่ีจะน่ังเล่นพักผ่อนหย่อนใจ พบปะ สนทนา ปรึกษาหรือสังสรรค์กันระหว่างเพ่ือนฝูงญาติ มิตรอย่างมีรสชาติและสีสัน โดยเฉพาะในช่วงกลางวัน หรือช่วงแดดร่มลมตก ในวันท่ีมีบรรยากาศแจ่มใส ปราศจากเมฆฝน

2. การจดั พืนท่ีสานกั งาน การวางผังสานักงานท่ีดีเป็นอีกวิธีหนึ่งท่ีสามารถเพิ่ม ประสิทธิภาพในการทางานให้กับบุคลากร ทั้งน้ี เพราะการ กาหนดและแบ่งโซนตามความสัมพันธ์ของแต่ละหน่วยพื้นที่ช่วย ให้ระบบการทางานภายในองค์กรดาเนินไปอย่างรวดเร็วและ ไม่วกวน ดังนั้น การแบ่งพ้ืนที่ในการทางานจึงควรศึกษาเร่ือง ลาดับขั้นตอนในการปฏิบัติงานของหน่วยงานน้ัน ๆ และจัดการ รวมกลุ่มการทางานที่คล้ายคลึงกันไว้ด้วยกัน เพ่ือให้เกิดความ คล่องตัวในการทางานและสวยงามเป็นระเบียบเรียบร้อย นอกจากนี้ ยังเป็นการจดั กลุ่มเครื่องใช้สานักงานให้ความสะดวก ต่อการควบคุมงานระบบต่าง ๆ เช่น การเดินสายไฟ การปรับ อากาศ และอื่น ๆ ซ่ึงผลท่ีตามมาเม่ือสานักงานได้รับการจัดผัง และมีบรรยากาศที่ดีแล้ว ก็จะทาให้บุคลากรมีสุขภาพกายและ จิตที่ดี เกิดเป็นภาพรวมของความสุขภายในสังคมท่ีทางาน และ นามาซง่ึ ความเปน็ เอกภาพภายในองคก์ ร

3. การออกแบบตกแต่งภายใน หา้ งสรรพสนิ ค้า การออกแบบร้านในห้างสรรพสินค้าเป็นอีก โจทย์หนึ่งที่ท้าทายนักออกแบบเป็นอย่างยิ่ง เพราะ องค์ประกอบของร้านในห้างจะต้องเกี่ยวข้องกันทั้ง กฎระเบียบ ข้อกาหนดของห้าง ความสวยงาม รูปลักษณ์ ความปลอดภัย มาตรฐานของแต่ละ ห้างสรรพสินค้า ทาเลที่ต้ัง ทางสัญจร ฯลฯ อันมีผลต่อ การขาย การตลาด ความเจริญรุ่งเรืองของร้านท่ีร่วมไป ดว้ ยกนั ระหวา่ งรา้ นและห้างสรรพสนิ ค้า