งานนำเสนอ1

การบรู ณาการสะเต็มศกึ ษา (STEM Education) สู่ฐานการเรยี นรู้ การเลีย้ งปลา “กระชังเลีย้ งปลาพารวย” โดย นายสมชาติ สมบรู ณ์ ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ชานาญการพิเศษ โรงเรียนศกึ ษาสงเคราะห์เชียงใหม่ ตาบลดอนแก้ว อาเภอแมร่ ิม

สาระสาคญั การเลีย้ งปลาในกระชัง หมายถึง การเลีย้ งปลาในภาชนะกักขัง ตงั้ แต่ลูก ปลาไปจนถึงปลาขนาดใหญ่ นา้ สามารถถ่ายเทได้รอบด้านของภาชนะกักขัง การเลีย้ งปลาแบบนีส้ ามารถดาเนินการได้ในแหล่งนา้ ทว่ั ไปในแม่นา้ อ่าง เก็บนา้ คลองส่งนา้ การเลีย้ งปลาในกระชังเป็นวิธีการหนึ่งที่เหมาะสมทัง้ ทาง เศรษฐกิจ และการปฏิบตั ิ นอกจากนนั้ การเลีย้ งปลาในกระชงั สามารถปลอ่ ยปลา ได้หนาแน่น การให้อาหารท่ีสมดลุ จะให้ปลาเจริญเติบโตเร็ว และให้ผลผลิตสงู ใน ระยะเวลาอนั สนั้ กระชงั และท่นุ ลอยท่ีใช้เลีย้ งจดั เป็นอปุ กรณ์ที่สาคญั มากและมี ราคาค่อนข้างแพง หากผู้เลีย้ งสามารถออกแบบและเลือกใช้วัสดุท่ีเหมาะสม สามารถลดต้นทนุ ในการเลีย้ งได้

ตวั ช้ีวดั วทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี วศิ วกรรม คณติ ศาสตร์ ภาษาต่างประเทศ (Science) (Technology) (Engineering) (Mathematics) (English) ว 4.1 ม.3/3 ทดลองและ วเิ คราะห์วสั ดุสาํ หรับการ การออกแบบเชิง ค 2.1 ม.2/2 คาดคะเน ม.1-3 อธิบายแรงพยงุ ทาํ กระชงั /ทุ่นลอยเล้ียง วิศวกรรมในการทาํ เวลา ระยะทางพ้ืนท่ี การคน้ ควา้ การรวบรวม ของของเหลว ปลาไดอ้ ยา่ งเหมาะสม กระชงั /ทุ่นลอยในการ ปริมาตรและน้าํ หนกั ได้ การสรุปขอ้ มูล การ ที่กระทาํ ต่อวตั ถุ โดยพจิ ารณาจากปัจจยั เล้ียงปลา อยา่ งใกลเ้ คียงและอธิบาย นาํ เสนอขอ้ มูลขอ้ เทจ็ จริง ดา้ นความตอ้ งการในการ วธิ ีการที่ใชใ้ นการ ท่ีเกี่ยวกบั กลุ่มสาระการ ใชง้ าน ความเหมาะสม คาดคะเน เรียนรู้อื่นๆ จากแหล่งการ ของราคา วิธีการใชง้ าน ค 2.2 ม.2/1 ใชค้ วามรู้ เรียนรู้และนาํ เสนอดว้ ย แนวทางการจดั หา และ เก่ียวกบั ความยาวและ การพดู การเขียน ผลกระทบต่อสิ่งแวดลอ้ ม พ้ืนที่แกป้ ัญหาใน สถานการณ์ต่างๆ

ผงั มโนทัศน์ กระชังเลยี้ งปลาพารวย T: Technolology S: science วิเคราะห์วสั ดุสาํ หรับการทาํ กระชงั /ทุ่นลอย เล้ียงปลาไดอ้ ยา่ งเหมาะสมโดยพิจารณาจาก - ทดลองและอธิบายแรงพยงุ ปัจจยั ดา้ นความตอ้ งการในการใชง้ าน ความ ของๆเหลวที่กระทาํ ต่อวตั ถุ เหมาะสมของราคา วิธีการใช้งาน แนว ทางการจดั หา และผลกระทบต่อสิ่งแวดลอ้ ม - การลอย การจม - การขยายตวั ของอากาศเม่ือไดร้ ับ M: Mathematics ความร้อน ใช้ความรู้เก่ียวกบั ความยาวและพ้ืนที่ แ ก้ปั ญ ห า ใ น ส ถ า น ก า ร ณ์ ต่ า ง ๆ E: Engineering อตั ราส่วน ร้อยละ การออกแบบเชิงวิศวกรรมในการทาํ กระชงั เล้ียงปลา/ทุ่นลอย

จุดประสงค์ 1. อธิบายแรงพยงุ การลอย การจม ความหนาแน่น 2.คาํ นวณพ้ืนท่ี ปริมาตรของกระชงั /ทุ่นลอย ตน้ ทุน ผลผลิต 3. วเิ คราะห์วสั ดุวเิ คราะห์วสั ดุสาํ หรับการทาํ กระชงั /ทุ่นลอยเล้ียงปลา 4. ออกแบบกระชัง/ทุ่นลอยท่ีประหยดั วสั ดุ ค่าใช้จ่าย รูปร่างเหมาะสมกบั สภาพการใชง้ าน

วสั ดุอปุ กรณ์ จานวน ราคา ที่ รายการ 8 อนั (บาท) 12 ถงั 6,400 1 โครงเหลก็ ขนาด 0.5 x 4 เมตร 1 ถงั 9,000 2 ถงั พลาสติก ขนาด 200 ลิตร 50 เมตร 300 3 ถงั เหลก็ 3 มว้ น 250 4 เชือกไนลอน 3/8 นิ้ว 1 กิโลกรัม 75 5 เชือกฟาง 6 ลาํ 60 6 ลวดขาว 3 ใบ 96 7 ไมไ้ ผ่ 5 – 6 เมตร 7,500 8 กระชงั ขนาด 3x3 เมตร

วทิ ยาศาสตร์ (Science)

- แรงพยงุ การลอย การจม - การขยายตวั ของอากาศเม่อื ไดร้ ับความร้อน กิจกรรมปัญหาโดยวธิ กี ารทดลอง กิจกรรมท่ี 1 ทาไมถังเหล็กท่ีไม่ร่ัวเม่ือเปิดฝาจึงมีเสียงเกิดขึ้นท่ีบริเวณฝาและ เมอ่ื ตากแดดจะมีเสยี งคลา้ ยถงั แตก กจิ กรรมที่ 2 ทาไมกระชังเลีย้ งปลาแบบโครงเหล็กถึงลอยและไม่คว่าซ่ึงตา่ งจาก ท่นุ PVC

กิจกรรมที่ 1 ทาํ ไมถงั เหลก็ ท่ีไม่รั่วเมื่อเปิ ดฝาจึงมีเสียงเกิดข้ึนที่บริเวณฝาและเมื่อตากแดดจะมีเสียงคลา้ ยถงั แตก ใบกิจกรรมท่ี 2 สรุปความรู้เรื่องความดนั ชื่อ.............................................................................................................................. ช้นั ................ ช่ือ.............................................................................................................................. ช้นั ................ คาํ ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนจบั คู่ 2 คน ศึกษาใบความรู้ที่ 2 ความดนั เวลา 15 นาที แลว้ นาํ ขอ้ มูลที่ไดจ้ ากการศึกษามาประกอบระหวา่ งการทดลอง กรอบที่ 1 ใหน้ กั เรียนวาดภาพการทดลอง พร้อมช้ีและบอกช่ือสิ่งท่ีใชใ้ นการทดลอง กรอบที่ 2 บอกข้นั ตอนการทดลองและอธิบายผลการทดลองท่ีเกิดข้ึน กรอบที่ 1

กรอบท่ี 2 ขนั้ ตอนการทดลอง ...................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................... ผลการทดลองพร้อมอธิบาย ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... คาถามชวนคิด 1. การทดลองเก่ียวขอ้ งอยา่ งไรกบั การทาํ กระชงั ปลา ..................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................

กิจกรรมที่ 2 ทาํ ไมกระชงั เล้ียงปลาแบบโครงเหลก็ ถึงลอยและไม่คว่าํ ซ่ึงต่างจากทุ่น PVC ใบกิจกรรมท่ี 3 สรุปความรู้เรื่องแรงพยุง ช่ือ.............................................................................................................................. ช้นั ................ ช่ือ.............................................................................................................................. ช้นั ................ คาํ ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนจบั คู่ 2 คน ศึกษาใบความรู้ที่ 2 ความดนั เวลา 15 นาที แลว้ นาํ ขอ้ มูลท่ีไดจ้ ากการศกึ ษามาประกอบระหวา่ งการทดลอง กรอบที่ 1 ใหน้ กั เรียนวาดภาพการทดลอง พร้อมช้ีและบอกช่ือสิ่งท่ีใชใ้ นการทดลอง กรอบท่ี 2 บอกข้นั ตอนการทดลองและอธิบายผลการทดลองท่ีเกิดข้ึน กรอบที่ 1

กรอบท่ี 2 ขนั้ ตอนการทดลอง ...................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................... ผลการทดลองพร้อมอธิบาย ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... คาถามชวนคิด 1. การทดลองเก่ียวขอ้ งอยา่ งไรกบั การทาํ กระชงั ปลา ..................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................

วศิ วกรรม (Engineering) เทคโนโลยี (Technology)

วิศวกรรม (Engineering) เทคโนโลยี (Technology) การออกแบบเชงิ วศิ วกรรมในการทา วิเคราะห์วัสดุสาหรับการทากระชัง/ทุ่นลอยเลี้ยงปลาได้อย่าง กระชงั /ทุ่นลอยในการเลยี้ งปลา เหมาะสมโดยพิจารณาจากปัจจัยด้านความต้องการในการใช้งาน ความเหมาะสมของราคา วิธีการใช้งาน แนวทางการจัดหา และ ผลกระทบตอ่ สิ่งแวดลอ้ ม กจิ กรรม ศึกษาวสั ดุอปุ กรณ์ ( 1 ช่วั โมง) กจิ กรรมที่ 1 เปรียบเทยี บ ขอ้ ดี ขอ้ เสยี ของวสั ดอุ ุปกรณแ์ ต่ละชนดิ ดงั นี้ 1. โครงเหลก็ กับท่อพีวซี ี 2. ถังพลาสตกิ กับถังเหลก็ 3. ลวด กบั เชอื กฟางและเชอื กไนลอน

ภาพท่ี 1 จาลองโครงเหลก็ ทากระชงั ปลา

ภาพท่ี 2 ถังพลาสตกิ 200 ลติ ร ภาพที่ 3 ถงั เหลก็

ภาพท่ี 4 เชอื กไนลอน ภาพท่ี 5 เชอื กฟาง

ภาพท่ี 6 ลวดขาว ภาพท่ี 7 ไมไ้ ผ่

ใบกิจกรรมที่ 1 เปรียบเทียบขอ้ ดีขอ้ เสียของวสั ดุอุปกรณ์ ชื่อ.............................................................................................................................. ช้นั ................ ช่ือ.............................................................................................................................. ช้นั ................ คาํ ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนจบั คู่ ศกึ ษาใบความรู้ท่ี 1 วสั ดุอุปกรณ์ในการทาํ กระชงั แลว้ นาํ ขอ้ มูลที่ไดเ้ ปรียบเทียบลงใบกิจกรรม ขา้ งล่างน้ี และตอบคาํ ถามใหค้ รบถว้ น 1. ท่อพีวซี ีกบั โครงเหลก็ ท่อพวี ีซี โครงเหลก็ ข้อดี .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ข้อเสีย .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ....................................................................................

2. ถงั พลาสติกกบั ถงั เหลก็ ถงั พลาสติก ถงั เหลก็ ขอ้ ดี .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ขอ้ เสีย .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... 3. ลวดกบั เชือกฟางและเชือกไนลอน ลวด เชือกฟาง ไนลอน ขอ้ ดี ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ขอ้ เสีย ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ...........................................................

คาํ ถามชวนคิด 1. ถา้ นกั เรียนตอ้ งการเลือกใชถ้ งั เพือ่ ทาํ กระชงั เล้ียงปลานกั เรียนจะเลือกถงั ชนิดใดในระหวา่ งถงั เหลก็ และถงั พลาสติก เพือ่ ใหค้ ุม้ ทุนมากที่สุด เพราะอะไร ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................

กจิ กรรม กิจกรรมที่ 2 กระชังปลาพารวย ( 2 ชวั่ โมง ) - ออกแบบวางแผนประกอบกระชังจากวัสดุอุปกรณ์ที่ กาหนดให้ - ประกอบกระชงั (ทาไมตอ้ งขนั ชะเนาะ) - ออกแบบและลงมอื ทาคิดหาวิธีการเพ่ิมพ้ืนท่ีเลี้ยงจาก 2 กระชัง เป็น 3 กระชัง โดยไมใ่ ช้โครงเหล็กเพิ่มหรอื เพ่มิ นอ้ ยท่สี ุด

ใบกิจกรรมที่ 1 กระชงั ปลาพารวย ชื่อ.............................................................................................................................. ช้นั ................ ชื่อ.............................................................................................................................. ช้นั ................ คาํ ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนแบ่งกลุ่ม 2 กลุ่มเท่าๆกนั ทาํ การออกแบบและประกอบกระชงั ตามโจทยท์ ่ีกาํ หนดขา้ งล่างตาราง โดยที่ครูกาํ หนดวสั ดุอุปกรณ์ใหน้ กั เรียน ดงั น้ี 1. โครงเหลก็ 7 อนั 2. ถงั พลาสติก 11 ถงั 3. เชือกฟาง 4. ลวด 5. เชือกไนล่อน 6. มีด กรรไกร 1. จากวสั ดุอุปกรณ์ขา้ งตน้ ใหน้ กั เรียนประกอบกระชงั ใหไ้ ด้ 2 กระชงั โดยไม่ใชว้ สั ดุอุปกรณ์เพมิ่ โดยตอ้ งออกแบบช้ีส่วนประกอบ บอกอตั ราส่วนกระชงั ก่อนลงมือประกอบ

2. จากกระชงั ที่นกั เรียนประกอบท่ีผา่ นมา ถา้ ตอ้ งการจะเพิม่ พ้ืนที่เล้ียงโดยเพิม่ กระชงั อีก 1 กระชงั โดยท่ีครูจะเพิ่มวสั ดุใหด้ งั ต่อไปน้ี 1. ถงั พลาสติก 1 ถงั 2. โครงเหลก็ 1 อนั 3. ไมไ้ ผ่ 6 ลาํ ยาวขนาด 5 เมตร ตอ้ งออกแบบและช้ีส่วนประกอบก่อนลงมือประกอบ ( *หมายเหตุ* 1. กระชงั อาจมีหลากหลายรูปแบบ จึงขอใหน้ กั เรียนอธิบายขอ้ ดีขอ้ เสียแต่ละแบบดว้ ย 2. วสั ดุอุปกรณ์ท่ีกาํ หนดใหเ้ หลือไดแ้ ต่หา้ มใชเ้ กิน )

อธิบายขอ้ ดีขอ้ เสียของแต่ละแบบ .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................................................

ขนั ชะเนาะ ถงั พลาสติก

จากกระชังท่นี ักเรยี นประกอบที่ผา่ นมา ถา้ ต้องการจะเพม่ิ พื้นทเี่ ล้ยี ง โดยเพ่มิ กระชังอกี 1 กระชังโดยทค่ี รจู ะเพ่ิมวสั ดใุ ห้ดังต่อไปน้ี 1. ถังพลาสติก 2 ถัง 2. โครงเหล็ก 1 อนั 3. ไมไ้ ผ่ 6 ลา ความยาวลาละ 5 เมตร ต้องออกแบบและชีส้ ว่ นประกอบก่อนลงมอื ประกอบ (*หมายเหตุ* 1. กระชังอาจมหี ลากหลายรูปแบบ จึงขอใหน้ กั เรียนอธิบายข้อดขี ้อเสีย ของแตล่ ะแบบด้วย 2. วัสดอุ ุปกรณ์ที่กาหนดให้เหลือได้แต่หา้ มใชเ้ กิน )

ไม้ไผ่ ยาว 6 เมตร





คณิตศาสตร์ (Mathematics)

- ใชค้ วามรู้เกย่ี วกับความยาวและพ้ืนทแ่ี กป้ ัญหาในสถานการณต์ ่าง ๆ - การคานวณคา่ ใชจ้ ่าย กิจกรรม ศึกษาพ้ืนท่ี/ปริมาตรของกระชงั , คาํ นวณปลาที่ล้ียง ( 1 ชว่ั โมง) กิจกรรมท่ี 1 1. คาํ นวณพ้นื ท่ีผวิ ของกระชงั 2.คาํ นวณหาปริมาตรของน้าํ ในกระชงั 3. คาํ นวณตน้ ทุน

คาํ นวณพ้นื ที่ผวิ ภายในกระชงั .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... คาํ นวณหาปริมาตรของน้าํ ในกระชงั จมลงไปในน้าํ 1.5 เมตร .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................................................

คาํ นวณตน้ ทุนกระชงั .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................................................

ภาพการจดั กิจกรรมการเรียนการสอน วชิ า การเล้ียงปลาในกระชงั