แผนการเรียนรู็เกมการแก้ปัญหา

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 การใช้เหตุผลแก้ปัญหา แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง เกมการแก้ปัญหา ช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 5 เวลาเรียน 1 ชว่ั โมง มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชีว้ ดั มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 4.2 เขา้ ใจและใชแ้ นวคิดเชิงคานวณในการแกป้ ัญหาท่ีพบในชีวิตจริงอยา่ งเป็นข้นั ตอน และเป็นระบบ ใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสารในการเรียนรู้ การทางาน และการแกป้ ัญหาไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ รู้เทา่ ทนั และมีจริยธรรม ตวั ชี้วดั ว 4.2 ป.5/1 ใชเ้ หตผุ ลเชิงตรรกะในการแกป้ ัญหา การอธิบายการทางาน การคาดการณ์ผลลพั ธ์ จากปัญหาอยา่ งง่าย จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายเกี่ยวกบั วิธีการแกป้ ัญหา (K) 2. ออกแบบเกมซูโดะกุ แลว้ นาไปแลกเปลี่ยนเลน่ เกมการแกป้ ัญหาจากเกมซูโดะกุกบั กล่มุ อ่ืน (P) 3. มีความกระตือรือร้นในการปฏิบตั ิกิจกรรมการเรียนรู้ (A) สาระการเรียนรู้ การฝึกการแกป้ ัญหาเป็นอีกวิธีการหน่ึงที่ใชฝ้ ึกการคดิ อยา่ งเป็นระบบไดเ้ ป็นอยา่ งดี แต่เราอาจยงั ไมต่ อ้ งแกป้ ัญหาจริง เพียงแคฝ่ ึกจากเกมท่ีมีอยกู่ ไ็ ด้ ซ่ึงมีท้งั เกมในลกั ษณะของสื่อต่าง ๆ หรือเกมคอมพวิ เตอร์

สมรรถนะสาคญั ของผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. ใฝ่เรียนรู้ 2. มุง่ มนั่ ในการทางาน คาถามสาคญั นอกจากเกมซูโดะกุแบบ 4  4 และ 6  6 นกั เรียนสามารถเพิ่มระดบั ความยากของเกมเป็นแบบใด ไดบ้ า้ ง

การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ •ข้•นั ส•ังเ•กต• ร•วบ•ร•วม•ข้•อม•ูล•(G•at•he•ri•ng•) 1. นกั เรียนร่วมกนั สนทนาเกี่ยวกบั เกมการแกป้ ัญหาท่ีนกั เรียนรู้จกั โดยเขยี นบนั ทึกคาตอบ ของนกั เรียนเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน ดงั ตวั อยา่ ง เกม XO เกมซูโดะกุ เกมการแก้ปัญหา เกมยา้ ยกา้ นไมข้ ีด เกมเขาวงกต เกมจบั ผดิ ภาพ เกมจิกซอว์ 2. ตวั แทนนกั เรียน 2-3 คน ออกมาเล่าประสบการณ์เก่ียวกบั การเล่นเกมการแกป้ ัญหา ใหเ้ พอ่ื น ๆ ฟัง หนา้ ช้นั เรียน 3. นกั เรียนร่วมกนั ศึกษาคน้ ควา้ ขอ้ มลู เกี่ยวกบั เกมการแกป้ ัญหา จากแหล่งการเรียนรู้ตา่ ง ๆ อยา่ งหลากหลาย เช่น การสอบถามจากครูหรือผปู้ กครอง และหอ้ งสมดุ

•(ขG้ัน•aคt•ิดheว•rเิ คi•nรgา•)ะห• ์แ•ละ•ส•รุป•คว•า•มร•ู้ (•Pr•oc•es•sin•g)• 4. นกั เรียนแบง่ กลุ่ม กลุ่มละเทา่ ๆ กนั จากน้นั แต่ละกล่มุ ร่วมกนั วิเคราะห์ภาพกา้ นไมข้ ีดไฟ ที่เรียงต่อกนั เป็นภาพปลาบนกระดาน โดยตอบคาถาม ดงั น้ี B A DH CE F G • หากตอ้ งการใหป้ ลาหนั หวั มาทางดา้ นขวามือจะตอ้ งขยบั กา้ นไมข้ ีดไฟกี่กา้ น และตอ้ งขยบั กา้ นใดบา้ ง (ตวั อยา่ งคาตอบ ตอ้ งขยบั กา้ นไมข้ ดี ไฟ 3 กา้ น คือ กา้ น A B และ H ปลาจะหนั หวั ไปทางขวามือ ดงั ภาพ D CE F A GH ) B 5. นกั เรียนร่วมกนั อภิปรายเก่ียวกบั เกมซูโดะกุ แลว้ ตอบคาถาม ดงั น้ี • เกมซูโดะกเุ ป็นเกมอะไร (ตวั อยา่ งคาตอบ เกมซูโดะกเุ ป็นเกมแกป้ ัญหาเก่ียวกบั ตวั เลข โดยผเู้ ล่นจะตอ้ งเติมตวั เลขลงไป ในตารางที่กาหนด ซ่ึงมีตวั เลขที่เขยี นไวเ้ บ้ืองตน้ แลว้ )

6. นกั เรียนร่วมกนั สังเกตและวเิ คราะหเ์ กมซูโดะกุบนกระดาน แลว้ ตอบคาถาม ดงั น้ี ภาพท่ี 1 2 3241 13 1423 24 2314 3 4132 • จากภาพเป็นเกมซูโดะกุแบบใด (ตวั อยา่ งคาตอบ แบบ 4  4) • เกมซูโดะกแุ บบ 4  4 มีลกั ษณะอยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ จะเป็นตารางส่ีเหลี่ยม โดยแบ่งเป็นแนวนอน 4 ช่อง และแนวต้งั 4 ช่อง โดย ตอ้ งเติมตวั เลข 1 ถึง 4 ลงไปใหแ้ นวนอนทกุ แถวและแนวต้งั ทุกแถว โดยตอ้ งมีเลข 1 ถึง 4 ไม่ซ้ากนั ) ภาพที่ 2 63 653412 35 241635 61 462351 32 135264 4 526143 342 314526 • จากภาพเป็นเกมซูโดะกุแบบใด (ตวั อยา่ งคาตอบ แบบ 6  6) • เกมซูโดะกุแบบ 6  6 มีลกั ษณะอยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ เกมซูโดะกุแบบ 6  6 จะตอ้ งเติมเลข 1 ถึง 6 ลงในช่องวา่ ง โดยตวั เลขใน แตล่ ะแถวและแตล่ ะหลกั จะตอ้ งไม่ซ้ากนั ของทุกแถวในแนวนอนและแนวต้งั และทุกตารางยอ่ ยขนาด 3  3 ตอ้ งมีตวั เลข 1 ถึง 6 ไมซ่ ้ากนั ) 7. นกั เรียนร่วมกนั สรุปความคดิ รวบยอดเกี่ยวกบั เกมการแกป้ ัญหา ดงั น้ี การฝึกการแกป้ ัญหาจากเกมจะช่วยใหเ้ รามีทกั ษะการคิดอยา่ งเป็นระบบ โดยใชท้ กั ษะและ กระบวนการคิดตา่ ง ๆ ใหส้ ามารถแกป้ ัญหาจากเกมน้นั ได้ ซ่ึงเกมท่ีฝึกทกั ษะการแกป้ ัญหาที่เป็นท่ีนิยม เช่น เกมยา้ ยกา้ นไมข้ ดี เกมซูโดะกุ

• •ข้นั •ป•ฏบิ• ตั •แิ ล•ะส• ร•ุปค•ว•าม•รู้ห•ล•ังก•าร•ปฏ• ิบ• ตั •ิ (A• p•pl•yin•g•an•d•Co•ns•tr•uc•tin•g•th•e K• n•ow• le•dg•e)• •8.• นกั เรียนแต่ละกลุ่มแขง่ ขนั เติมตวั เลข 1- 9 ลงในช่องวา่ ง โดยตวั เลขในแต่ละแถว แตล่ ะหลกั จะตอ้ งไมซ่ ้ากนั ท้งั แนวต้งั และแนวนอน และทุกตารางยอ่ ยขนาด 3  3 ตอ้ งมีตวั เลข 1-9 ไม่ซ้ากนั ดงั ตวั อยา่ ง 872649531 913258764 546173289 798325146 125964378 634817952 281736495 359482617 467591823 จากน้นั ร่วมกนั ตอบคาถามกระตุน้ การเรียนรู้ ดงั น้ี • นกั เรียนมีวิธีการเติมตวั เลขลงในตารางอยา่ งรวดเร็วไดอ้ ยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ เติมแถวแนวนอนและแนวต้งั ก่อนหรือเติมในตารางยอ่ ยขนาด 3  3 ก่อน ฝึกเล่นเกมซูโดะกุเป็นประจา เพราะจะทาใหเ้ ติมตวั เลขไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว) • นกั เรียนคิดวา่ การเลน่ เกมซูโดะกมุ ีประโยชน์อยา่ งไร (ตวั อยา่ งคาตอบ ช่วยฝึกสมาธิและสมอง ฝึกการคิดอย่างเป็นระบบ และฝึกการแกป้ ัญหา) • เกมซูโดะกแุ บบ 4  4 6  6 9  9 และ 25  25 นกั เรียนคดิ วา่ ตารางแบบใดเลน่ งา่ ยท่ีสุด และแบบใดเล่นยากที่สุด (ตวั อยา่ งคาตอบ แบบท่ีเล่นง่ายท่ีสุด คือ ตารางแบบ 4  4 และแบบท่ีเลน่ ยากที่สุด คอื ตารางแบบ 25  25)

9. นกั เรียนแตล่ ะกล่มุ ร่วมกนั ออกแบบเกมซูโดะกุแบบ 6  6 เมื่อออกแบบเสร็จแลว้ นาเกมซูโดะกขุ องกลุม่ ตนเองไปแลกเปลี่ยนกบั เพื่อนกลุ่มอ่ืน แลว้ ลองแกป้ ัญหาจากเกมซูโดะกุ ของเพ่อื นกลมุ่ อื่นท่ีเราไปแลกเปล่ียนมา กิจกรรมน้ีสร้างเสริมทกั ษะศตวรรษที่ 21 ดา้ นการคิดสร้างสรรคแ์ ละสร้างนวตั กรรม การคดิ แกป้ ัญหา การร่วมมือทางานเป็นทีม 10. นกั เรียนร่วมกนั สรุปส่ิงที่เขา้ ใจเป็นความรู้ร่วมกนั ดงั น้ี การฝึกการแกป้ ัญหาเป็นอีกวิธีการหน่ึงที่ใชฝ้ ึกการคิดอยา่ งเป็นระบบไดเ้ ป็นอยา่ งดี แต่เราอาจยงั ไมต่ อ้ งแกป้ ัญหาจริง เพยี งแค่ฝึกจากเกมที่มีอยกู่ ไ็ ด้ ซ่ึงมีท้งั เกมในลกั ษณะของส่ือต่าง ๆ หรือเกมคอมพวิ เตอร์ • ข•้นั •ส่ือ•ส•าร•แล•ะน•า•เสน• อ•(A• p•pl•yin•g•th•e•Co•m•m•un•ic•ati•on• S•ki•ll)• 11. นกั เรียนแต่ละกลมุ่ ออกมานาเสนอการแกป้ ัญหาจากเกมซูโดะกขุ องกล่มุ ตนเองหนา้ ช้นั เรียน เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้กนั อาจใชโ้ ปรแกรมนาเสนอในการนาเสนอเพื่อใหเ้ ห็นขอ้ มูลไดช้ ดั เจน และน่าสนใจ กิจกรรมน้ีสร้างเสริมทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ดา้ นการสื่อสาร 12. นกั เรียนร่วมกนั อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น โดยตอบคาถาม ดงั น้ี • นอกจากเกมซูโดะกุแบบ 4  4 และ 6  6 นกั เรียนสามารถเพ่มิ ระดบั ความยาก ของเกมเป็นแบบใดไดบ้ า้ ง (ตวั อยา่ งคาตอบ ออกแบบเกมซูโดะกุแบบ 9  9 หรือ 25  25) 13. นกั เรียนร่วมกนั อภิปรายสรุปเกี่ยวกบั วธิ ีการทางานใหเ้ ห็นการคดิ เชิงระบบและวธิ ีการทางาน ท่ีมีแบบแผน

•ข้นั• ป•ระ•เม•ิน•เพ•่ือเ•พม่ิ• ค•ุณ•ค่า•บร•ิก•าร•สัง•คม•แ•ละ•จ•ติ ส•าธ•าร•ณ•ะ •(S•elf•-R•eg•ul•ati•ng•) 14. นกั เรียนประเมินตนเอง โดยเขยี นแสดงความรู้สึกหลงั การเรียนและหลงั การทากิจกรรม ในประเด็นต่อไปน้ี • ส่ิงท่ีนกั เรียนไดเ้ รียนรู้ในวนั น้ีคอื อะไร • นกั เรียนมีส่วนร่วมกิจกรรมในกลุ่มมากนอ้ ยเพยี งใด • เพ่ือนนกั เรียนในกล่มุ มีส่วนร่วมกิจกรรมในกลุ่มมากนอ้ ยเพียงใด • นกั เรียนพึงพอใจกบั การเรียนในวนั น้ีหรือไม่ เพียงใด • นกั เรียนจะนาความรู้ท่ีไดน้ ้ีไปใชใ้ หเ้ กิดประโยชนแ์ ก่ตนเอง ครอบครัว และสังคมทว่ั ไป ไดอ้ ยา่ งไร จากน้นั แลกเปล่ียนตรวจสอบข้นั ตอนการทางานทกุ ข้นั ตอนวา่ จะเพิม่ คณุ ค่าไปสู่สังคม เกิดประโยชนต์ ่อสงั คมใหม้ ากข้นึ กวา่ เดิมในข้นั ตอนใดบา้ ง สาหรับการทางานในคร้ังต่อไป

สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ 1. หนงั สือเรียน รายวชิ าพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคานวณ) ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ 5 ของสถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) 2. เกมยา้ ยกา้ นไมข้ ีดไฟ 3. เกมซูโดะกุแบบ 4  4 และ 6 6 4. แหล่งการเรียนรู้ท้งั ภายในและภายนอกโรงเรียน กจิ กรรมเสนอแนะ นกั เรียนแตล่ ะกลุม่ ร่วมกนั เขา้ ไปที่เวบ็ ไซต์ www.gamesforthebrain.com/thai/sudoku/ แลว้ เล่นเกมการแกป้ ัญหาจากเกมซูโดะกุ โดยเพม่ิ ระดบั ความยากข้ึนไปเร่ือย ๆ การประเมินการเรียนรู้ 1. ประเมินความรู้ เร่ือง เกมการแกป้ ัญหา (K) ดว้ ยแบบทดสอบ 2. ประเมินกระบวนการทางานกลมุ่ (P) ดว้ ยแบบประเมิน 3. ประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ดา้ นใฝ่เรียนรู้ มงุ่ มนั่ ในการทางาน (A) ดว้ ยแบบประเมิน

แบบประเมนิ ตามสภาพจริง (Rubrics) แบบประเมนิ กระบวนการทางานกลุ่ม รายการการประเมนิ ระดับคุณภาพ กระบวนการ 432 1 ทางานกลมุ่ มีการกาหนดบทบาท มีการกาหนดบทบาท มีการกาหนดบทบาท ไม่มีการกาหนด บทบาทสมาชิก สมาชิกชดั เจน สมาชิกชดั เจน เฉพาะหวั หนา้ และไม่มีการช้ีแจง เป้าหมาย สมาชิก และมีการช้ีแจงเป้าหมาย มีการช้ีแจงเป้าหมาย ไม่มีการช้ีแจงเป้าหมาย ต่างคนต่างทางาน การทางาน อยา่ งชดั เจนและ อยา่ งชดั เจน มีการปฏิบตั ิงานร่วมกนั ปฏิบตั ิงานร่วมกนั ปฏิบตั ิงานร่วมกนั อยา่ งร่วมมือร่วมใจ แตไ่ ม่มีการประเมิน ไมค่ รบทกุ คน พร้อมกบั การประเมิน เป็นระยะ ๆ เป็นระยะ ๆ

ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารสถานศึกษา ลงชื่อ ) ( ) ตาแหน่ง บันทึกหลงั การสอน ผลการจดั การเรียนการสอน ปัญหา/อปุ สรรค แนวทางแกไ้ ข ครูผสู้ อน ( วนั ท่ีบนั ทึก