ข้าวโป่งโบราณ E-Book

Nakhon Sawan Rajabhat University By นายพงศพ์ ล โกสมุ า รหสั 62111806002 สาขาเทคโนโลยดี ิจทิ ลั เพ่อื การศกึ ษา หอ้ ง 1



ประวตั ิความเป็นมา บรบิ ทชุมชน แนวทางการพฒั นา รูปแบบผลติ ภัณฑ์ ขัน้ ตอนการทำขนมขา่ วโปง่ โบราณ

ประวตั คิ วามเป็นมา ขนมข้าวโป่ง คอื ขนมโบราณพืน้ บ้านทางฝงั่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ในฤดู หนาวชาวอีสานจะนยิ มทำกัน เพราะขนมข้าวโป่งทำมาจากฤดูเกบ็ เกีย่ วข้าวนัน่ เอง ซึ่งจริง ๆ แล้วขนมข้าวโปง่ ไดร้ บั อทิ ธิพลมาจากชนชาตมิ อญ ในปัจจุบนั น้ันหา รับประทานไดค้ ่อนข้างยากแล้ว เน่ืองจากวธิ ีการทำค่อนข้างยาก อกี ทงั้ ยังเปน็ ขนม โบราณ ไมค่ อ่ ยมคี นอยากสืบสานตอ่ แต่เดมิ เป็นขนมทีช่ าวนานิยมทำในประเพณรี บั ขวัญข้าว ชว่ งฤดูเก็บเก่ียว เม่ือ ชาวนาเก็บเก่ียวขา้ วแล้วก่อนจะนำข้าวข้ึนยุ้งฉาง จะทำพิธีรบั ขวัญข้าวโดยการโขลก ข้าวโปง คอื ใชข้ ้าวเหนยี วใหมท่ เี่ ก็บเกีย่ วนำไปนึ่ง แล้วโขลกจนเหนยี วนำไปป้นั เปน็ รูป อุปกรณก์ ารทำนา นำใส่กระบุงไปที่ทงุ่ นา จุดธูปเทียนบูชา และเชญิ แม่โพสพขน้ึ ยงุ้ ฉาง เมือ่ เสร็จพธิ กี ็นำกระบงุ นั้นกลบั ไปไวท้ ี่ยงุ้ ขา้ ว เพื่อความเปน็ สิริมงคล ส่วนข้าว โปงจะนำมารับประทานในครอบครัว

บรบิ ทชมุ ชน ร้านค้าชมรมผูส้ งู อายตุ ำบลสายลำโพง บริหารจดั การในรูปแบบผลกำไรให้กับสมาชิกชมรม ผู้สงู อายโุ ดยมีชมรมผู้สูงอายเุ ปน็ ผบู้ รหิ ารจัดการ การบรกิ ารและจำหน่ายสนิ คา้ จากสมาชกิ และ สนิ ค้าท่ีมาจากชมุ ชน โดยยึดถอื ผลประโยชนข์ องสมาชกิ และคนในชมุ ชนเปน็ สำคัญ วสิ ยั ทศั น์ \"สขุ ภาพดี วิถพี อเพยี ง รอ้ ยเรยี งภมู ปิ ญั ญา พัฒนาชมุ ชน\" พนั ธกิจ 1.ยึดหลักภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ และวัตถุดิบในการผลิตจากทอ้ งถ่ิน ในการดำเนนิ งานเปน็ หลัก 2.ส่งเสริม และพฒั นา รา้ นค้า และผลติ ภณั ฑ์ใหม้ คี ุณภาพ และมาตรฐาน 3.บริหารจัดการรา้ นคา้ ฯ ให้เกดิ ประโยชน์ และคมุ้ คา่ โดยยดึ ถอื มลประโยชนข์ องสมาชกิ และคนในชุมชนเป็นสำคญั วตั ถปุ ระสงค์ 1.เพอ่ื เป็นสถานทีใ่ นการจำหน่าย และรวบรวมผลิตผล ผลติ ภณั ฑ์ของสมาชิกชมรมฯ และชุมชน มา จำหน่าย 2. เพอ่ื เป็นการสร้างรายได้ใหก้ บั สมาชกิ ชมรมฯและชุมชน 3. เพือ่ ส่งเสรมิ การใหบ้ ริการ และการใชผ้ ลิตภณั ฑ์ๆใหเ้ กิดประโยชน์ต่อสมาชิก และชมุ ชนใหม้ าก ทส่ี ดุ กาหนดข้ึน เพอ่ื เปน็ แนวทางในการดำเนินการขอ ๕ วตั ถปุ ระสงค์

(๑) เพอ่ื อำนวยความสะดวกให้แกส่ มาชิกในการปฏบิ ตั ริ าชการ และการดำรงชี\"อก เหนอื จากสวัสดิการที่ทางราชการจัดให้อยแู่ ล้ว ร้ายละเอียดของการเปน็ สถานท่ใี นการจำหน่าย และรวบรวมผลติ ผลผลิตภัณฑข์ องสมาชกิ ชมรมา และชมุ ชนมาจำหน่ายปจั จุบันรา้ นค้าชมรมผสู้ งู อายตุ ำบลสายลำโพง เป็นสถานที่ในการ จำหน่ายผลติ ภณั ฑข์ องสมาชกิ ชมรมฯ และชมุ ชน ดังน*้ี ผลติ ภณั ฑ์จากสมาชิกชมรมผสู้ งู อายุ ตำบลสายลำโพง 1.ผลติ ภัณฑแ์ ปรรูปไมไ้ ผเ่ ป็นไมน้ วด และไม้มอื บีบเพ่อื สุขภาพ 2.ผลติ ภณั ฑเ์ ปลนอ้ น 3.ผลติ ภณั ฑ์ขนมไทยโบราณ (ขา้ วโปรง/ขา้ วเหนียวปง้ิ /ขนมต้ม) 4.ผลติ ภณั ฑ์กะลา (โคมไฟจ้าวพาย/ุ กระปกุ ออมสิน/เครื่องใชใ้ นครวั เรอื น)* ผลิตภณั ฑ์จากชุมชน 5.ผลติ ภณั ฑแ์ ปรรปู สมนุ ไพร (ยาหมอ่ ง/ยาดม/) 1.ผกั และผลไม้ตามฤดกู าล เชน่ มะม่วง กลว้ ยนำ้ หว้า เปน็ ต้น 2.ผลิตภณั ฑแ์ ปรรูปจากผลกั และผลไม้

ระเบยี บวา่ ด้วยการใหบ้ ริการ วธิ ีการดำเนินงาน จ.จัดตั้งกลุ่มหรอื ชมรมทีม่ คี วามเขม้ แข็ง และมีกจิ กรรมทำอยา่ งตอ่ เนอื่ ง ตลอดทง้ั ปี อ.จดั ตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน ไดแ้ ก่ คณะกรรมการบรหิ ารร้านค้าชมุ ชนตำบล สายลำโพง \".จัดการประชุมคณะกรรมการ และสมาชกิ เพอื่ ขแี้ จงผลการดำเนินงานเปน็ ระยะๆ อย่างนอ้ ย ๔ ครง้ั /ปี ร. จัดใหม้ กี ารพัฒนาศกั ยกาพใหก้ ับคณะกรรมการ และสมาชิก ทง้ั ด้าน ความรู้ และ ทกั ษะอยู่ตลอดเวลา เช่น จัดการฝกึ อบรมเพอ่ื พัฒนายกระดับมาตรฐานผลิตภณั ฑ์ เป็นต้น ร.ประชาสมั พันธ์ พร้อมประสาบผู้นำชมุ ชนเพ่ือสรา้ งความเขา้ ใจในการดำเนินงาน-.จดั และวางมาตรฐานรา้ นคา้ ใหม้ ีความสะอาด และปลอดภัยยง.ประชาสัมพันธผ์ ลิตภัณฑผ์ า่ นสอื่ ออนไลนเ์ พอื่ แนะนำ และจำหนา่ ยสนิ คา้ เช่น ผา่ นเวป็ ไซต์ อบค/เพสบคุ๊ /อินสตาร์แกรม/กลมุ่ ไลน์ เป็นต้น การดำเนนิ งานทผี่ ่านมาด.รา้ นค้าฯ และผลติ ภณั ฑ์ มีการพัฒนาและยกระดบั มาตรฐาน ผลิตภณั ฑ์ใหม้ ีมาตรฐานยิ่งขน้ึ โดยมกี ารจัดการธบรมเพอ่ื ยกระดับมาดรฐานผลติ กัณฑ์ การนำ ผลติ ภัณฑ์ข้นึ ทะเบียนโอท็อป พร้อมจัดทำโลโก้ของผลิตภณั ฑ์ ๒. เป็นแหลง่ ในการแลกเปลยี่ นเรียนรู้จากผสู้ นใจ และกลมุ่ เครอื ขา่ ยในการศกึ ษาดงู าน ตลอดจนมีการประชาสมั พันธ์ตามสอ่ื ตา่ งๆ ได้แก่ สือ่ ทาง สสส. /สื่อทางลสถานวี ทิ ยโุ ทรทัศน์ /ส่ือ ทางวิทยกุ ระจ ายเสยี ง /สอ่ื ตามการจดั บธู ต่างๆระเบียบปฏบิ ัติ หมายความว่า ระเบียบสวสั ดกิ าร ประเภทนีเ้ ปน็ การเฉพาะ

แนวทางการพฒั นา การออกแบบโลโก้ การออกแบบโลโกโ้ ดยเราจะคำนึกถงึ ตวั คนขายที่เปน็ เอกลกั ษณข์ องรา้ นค้าชมรม ผูส้ ูงอายตุ ำบลสายลำโพง ท่ีไดท้ ำการขายมานานมากจนทำใหค้ นทีไ่ ปไหนมาไหนได้มาซอ้ื ทกุ วนั เราก็ เลยทำการออกแบบที่จำทำใหค้ นทม่ี าซอื้ ไดร้ ้วู า่ ขนมทีซ่ อ้ื น้นั มาจากร้านประจำทพ่ี วกเขาไดซ้ อ้ื กนั เปน็ ประจำนั้นเอง 1.ความประหยัด เนน้ ไปท่ีการใช้วสั ดทุ ีไ่ มไ่ ปเพอ่ื งบประมาณท่ที างรา้ นได้ทำมานานและจะได้ไมไ่ ปกระทบต่อ ราคาส้นิ คา้ ของพวกเขามาก 2.วสั ดุ เปน็ วัสดทุ เ่ี ปน็ มิตรกับธรรมชาติ โดยกลอ่ งจะเป็นกล่องรักโลก และลองขนมดว้ ยใบตองเพอ่ื ใหด้ ู เปน็ เอกลกั ษณ์ของขนมโบราณ 3.มลี กั ษณะเฉพาะ โดยจะมคี วามโดยเด่งก็คือโลโก้ทมี่ รี ูปคขายอยูใ่ นผลิตภัณฑเ์ พอื่ ทจ่ี ะทำใหค้ นท่มี าซ้อื ของไปจะ ไดร้ ู้วา่ เขาไดซ้ ้อื ส้ินค้าชน้ิ นมี้ าจากร้านของใครและใครเป็นคนขาย

รปู แบบผลติ ภัณฑ์ 1.รปู แบบบรรจภุ ณั ฑ์ เปน้ กล่องรกั โลกทสี่ รา้ งมาจากวัสดทุ ไ่ี ม่ทำรา้ ยโลกในตอนทท่ี ง้ิ ไปไมเ่ กดิ มลพิษ 2.โลโก้ ออกแบบโดยนำผใู้ ช้มาอยบู่ นโลโกเ้ พอ่ื ใหเ้ ป็นเอกลักษณ์ตอ่ ผูข้ ายจะไดร้ ู้ได้ในตอนท่ีซื้อไปว่า ผลติ ภณั ฑ์เปน็ ของใคร

3.รปู แบบผลติ ภัณฑ์ ออกแบบมาในรูปแบบมินิมอลเพอ่ื ใหเ้ ป็นเอกลกั ษณข์ องสิน่ ค้าและไมเ่ พ่มิ งบประมาณใน การผลติ หรอื การขาย

ข้ันตอนการทำขนมขา่ วโป่ง โบราณ ส่วนผสมขนมขา้ วโป่ง ขา้ วเหนยี ว แป้งความเหนยี ว มะพร้าว งาดำ นำ้ เปล่า เกลอื ถ่ัวลิสง น้ำตาลทราย

วิธีการทำแป้ง 1.นำข้าวเหนยี วมาทำการซาวน้ำแลว้ แชต่ ้ังไวซ้ กั พักประมาณ 20 นาที เพอ่ื เอาส่ิงแปลกปลอม ออกมา 2.นำขา้ วเหนยี วทแ่ี ชแ่ ลว้ มาตำใสค่ รก โดยตำพอแหลก ไม่ตอ้ งละเอยี ดมาก พอตำเรยี บรอ้ ยแล้ว เราก็ผสมนำ้ อุ่นลงไป จากนั้นก็เทแป้งข้าวเหนยี ว เกลอื แลว้ คอ่ ย ๆ นวดให้ เข้ากนั ดี 3.เสรจ็ แล้วพกั ต้ังไว้ เตรยี มทำไสก้ ันตอ่ วธิ ีการทำไสข้ นม 1.นำมะพร้าวมาขูดเปน็ เสน้ ๆ บาง ๆ ไมต่ อ้ งหนามาก 2.ค่ัวถวั่ ลสิ งใหส้ ุก จากนั้นก็ตำใหพ้ อแหลก 3.ตงั้ กระทะ ใสน่ ้ำมนั นดิ หน่อย เปดิ ไฟออ่ น ๆ เอาถวั่ และมะพรา้ วลงไปผดั ปรุงรสด้วยนำ้ ตาล วธิ ีการห่อ 1.ทำการห่อขนม โดยนวดแป้งเป็นแผน่ แล้วใสไ่ สต้ รงกลาง ปน้ั เป็นรูปกลมรี 2.ตง้ั หมอ้ ใส่นำ้ เปดิ ไฟปานกลาง ทำการตม้ ขนมท่ีหอ่ ไว้จนสุก 3.นำมาคลุกกบั งาดำ

รปู ท่ไี ดไ้ ปลงพื้นท่มี าคร้งั แรก เพ่อื ที่จะไปตดิ ต่อและจดั ทำโลโก้

ชอ่ื เรื่องสูตรเมนขู นมไทย ขนมขา้ วโปง่ . (2020). [ออนไลน]์ .ไดจ้ ากhttps://bankanomwaan.com[ สบื คน้ เมอื่ วนั ท่ี 25 มนี าคม ปี 2565]. เอกสารประวตั ิของกล่มุ ชมุ ชนรา้ นค้าผสู้ งู อายุ . องค์การบริหารส่วนตำบลสายลำโพง [สบื ค้นเมอื วันท่ี 10 มกราคม ปี 2565]. ชื่อเรอ่ื ง รปู น้ำเปล่า (2020). [ออนไลน์].ไดจ้ าก https://deeplovewedding.com/[สืบคน้ เมอื่ วันที่ 25 มีนาคม ปี 2565]. ชื่อเรอ่ื ง รปู เกลอื (2020). [ออนไลน]์ .ไดจ้ าก https://www.maerakluke.com/topics/11696 /[สืบคน้ เมอ่ื วนั ท่ี 25 มนี าคม ปี 2565]. ชอ่ื เรื่อง รูปถวั่ ลสิ ง (2020). [ออนไลน์].ไดจ้ าก https://www.ifit4health.com/2016/04/26 /[สืบค้นเมอ่ื วันท่ี 25 มนี าคม ปี 2565]. ชื่อเรอ่ื ง รูปน้ำตาลทราย (2020). [ออนไลน์].ไดจ้ าก [https://www.siamchemi.com/%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5/ สืบคน้ เมอ่ื วันท่ี 25 มนี าคม ปี 2565].

ชอ่ื เร่ือง รปู ข้าวเหนยี ว (2020). [ออนไลน]์ .ไดจ้ าก https://www.irakkhao.com/content/5952/ [สบื คน้ เมอื่ วันที่ 25 มนี าคม ปี 2565]. ชอื่ เรอ่ื ง รูปแป้งขา้ วเหนียว (2020). [ออนไลน]์ .ไดจ้ าก https://www.missmamon.com/content/ [สบื ค้นเมอื่ วันที่ 25 มนี าคม ปี 2565]. ชอ่ื เรอ่ื ง รูปมะพร้าว (2020). [ออนไลน]์ .ไดจ้ าก https://shopee.co.th/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8% [สืบค้นเมอ่ื วนั ท่ี 25 มนี าคม ปี 2565]. ชอ่ื เรื่อง รูปงาดำ (2020). [ออนไลน]์ .ไดจ้ าก https://herbitia.com/joint-benefit-of-black- sesame/[สืบคน้ เม่อื วนั ที่ 25 มีนาคม ปี 2565]. ชือ่ เรื่อง รูปงาดำ (2020). [ออนไลน]์ .ไดจ้ าก https://herbitia.com/joint-benefit-of-black- sesame/[สืบค้นเมือ่ วนั ที่ 25 มนี าคม ปี 2565].