โคกหนองนาโมเดล

โคก หนอง นา โมเดล โดย สถาบนั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ เจา้ คณุ ทหารลาดกระบงั รว่ มกบั มูลนิธกิ สกิ รรมธรรมชาติ

“...ถงึ บอกว่าเศรษฐกจิ พอเพยี ง และทฤษฎใี หม่ สองอย่างนีจ้ ะทาความเจริญแก่ประเทศได้ แต่ต้องมีความเพยี ร แล้วต้องอดทน ต้องไม่ใจร้อน ต้องไม่พดู มาก ต้องไม่ทะเลาะกัน ถ้าทาโดยเข้าใจกัน เช่ือว่าทุกคนจะมคี วามพอใจได้...” (พระราชดารัสฯ เน่ืองในโอกาสวันเฉลมิ พระชนมพรรษา ศุกร์ท่ี 4 ธันวาคม 2541)

ปรัชญาการพฒั นาของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ๙ ทฤษฎี การบริหาร พระราช วธิ ีปฏบิ ัติ จดั การ ปรัชญา นวัตกรรม เทคนิค เคลด็ ลับ 3

“นายกรัฐมนตรี” กล่าวถ้อยแถลงในการประชุมสหประชาชาติ ประกาศผลักดนั “การพฒั นาท่ยี ่ังยืน” ตามท่ไี ด้รับมอบหมายให้เป็ น 1 ใน 30 ประเทศของคณะทางานยูเอน็ ในการพฒั นาท่มี คี นเป็ น ศูนย์กลาง ลดความยากจนและความเหล่ือมลา้ ในสังคม หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า หลักนิตธิ รรม ส่งเสริมธรรมาภบิ าล ลดความเส่ียงจากภยั พบิ ัติ การเกษตรท่ยี ่งั ยนื และการบริหารจดั การนา้ อย่าง บูรณาการ ท่ไี ทยนาแนวคดิ ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งของในหลวงมาใช้ประสบผลสาเร็จมาแล้ว

5

3. ยง่ั ยนื ด้วย เครือข่ายท่มี าจากศรัทธาร่วม เครือขา่ ย 5 ภาคี รัฐ วิชาการ ประชาชน เอกชน ประชาสงั คมและสอื่ 2. ยกระดบั สู่ เศรษฐกิจพอเพยี งขนั้ ก้าวหน้า สร้างสงั คม บญุ ทานก่อนการขาย 1. เศรษฐกิจพอเพยี งขนั้ พนื้ ฐาน ด้วยการขดุ หนอง ทาโคก ปลกู ป่า 3 อยา่ ง ประโยชน์ 4 อยา่ ง ทาการเกษตร แบบกสกิ รรมธรรมชาติ

ทฤษฎีใหม่

ปัจจัยท่ตี ้องนามาเป็ นหลักในทางาน ภายใต้กรอบแนวคดิ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง และเกษตรทฤษฎใี หม่ 8

9

10

เราจะสร้างจุดเปลย่ี นให้แก่สภาวะโลกร้อนด้วย ศาสตร์พระราชาและภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ 11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

หลกั การทางาน • สร้างตวั อยา่ งความสาเร็จ “โคก หนอง นา โมเดล” (ประยกุ ต์จากเกษตร ทฤษฎีใหม่) โดยทาในแบบ เล็ก แคบ ชดั • พืน้ ที่เปา้ หมาย 5 รูปแบบ บคุ คล ชมุ ชน วดั โรงเรียน หน่วยงานรัฐ ตาม ความเหมาะสมในพืน้ ที่ • ยุทธศาสตร์ : ประสานสบิ ทศิ ผกู มติ รทกุ ฝ่าย เปา้ หมายพอเพียง โดยประสานภาคใี นพืน้ ท่ี 5 ภาคเี ข้าร่วม ได้แก่ ราชการ วิชาการ ประชาชน เอกชน ภาคประชาสงั คมและสื่อมวลชน เพือ่ ความยง่ั ยืนและ การขยายผล ในรูปแบบประชารัฐ • มงคลชีวติ ท่ี 8 การรอบรู้ในศลิ ป 31

32

ขนั้ ตอนการดาเนินงาน 1. คดั เลอื กพืน้ ท่ีเปา้ หมาย ท่มี เี ครือขา่ ยพืน้ ทเี่ ข้มแข็ง ครบ 5 ภาคี 2. Train the Trainer อบรมคนมีใจ ผ้นู าชมุ ชน ในพืน้ ท่ีเปา้ หมาย 3. จดั หลกั สตู รอบรมลงฝึกปฏบิ ตั กิ ารจริงในพืน้ ทีเ่ ปา้ หมายที่คดั เลอื กแล้ว 4. จดั เวทีประชาคม สร้างกิจกรรมการมีสว่ นร่วมขยายผล สร้างความเข้าใจ 5. คน ชมุ ชนในพืน้ ท่เี สนอพืน้ ท่เี ข้าร่วมโครงการ (ขยายผล) 6. พิจารณาอนมุ ตั ิโครงการ หาผ้สู นบั สนนุ จากภาคีตา่ งๆ 7. อบรมชมุ ชนในพนื ้ ท่ตี ามโครงการท่ีได้รับอนมุ ตั ิ 8. ปรับปรุงพนื ้ ท่โี ครงการโดยการปฏิบตั ิจริงในพืน้ ท่ี เน้นลงแขกลงขนั 5 ภาคี 9. ยกระดบั เป็นศนู ย์เรียนรู้ สามารถอบรม ดงู านได้ในพืน้ ที่ (Coaching) 33

การประเมินความสาเร็จ พืน้ ท่ีเปา้ หมายท่ีได้รับการออกแบบตามหลกั “โคก หนอง นา โมเดล” จะได้รับประโยชน์จากการประเมินใน 7 มิติ ได้แก่ 1. แก้ไขปัญหาภยั แล้ง มีนา้ ใช้อดุ มสมบรู ณ์และช่วยเกบ็ นา้ ป้องกนั นา้ ทว่ ม 2. สขุ ภาพดขี นึ ้ เพราะเลกิ ใช้ยาฆ่าหญ้า ฆ่าแมลงและป๋ ยุ เคมี 3. ประหยดั คา่ แรงงาน และคา่ นา้ มนั และคา่ วสั ดอุ ปุ กรณ์ในการสบู นา้ เข้านา 4. ประหยดั คา่ ใช้จา่ ยในการกินอยู่ เพราะมผี กั มีปลา เลยี ้ งคนรอบข้างได้อีก 5. รายได้เพ่ิมมากขนึ ้ จากผกั พืชสวนครัว ปลา ไก่ ไข่ และข้าว 6. ครอบครัวมน่ั คง มีงานทส่ี ามารถทาร่วมกนั ได้ตลอดทงั้ ปี ไม่ต้องไปรับจ้าง 7. ชมุ ชนอบอนุ่ เมอ่ื นาผกั ปลาท่ไี ด้และนา้ ที่เก็บไว้แบง่ ปัน 34

35

• สภาพดนิ เป็ นทรายทะเล • สภาพนา้ เป็ นนา้ เคม็ ท่เี น่าเสีย และมสี ารพษิ ตกค้าง • สภาพสังคมเป็ นแรงงานต่างชาติ • แก้ได้ด้วยศาสตร์พระราชาและ ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ 36

37

38

7 เดอื น ผ่านไ39ป

40

7 เดอื น ผ่านไป 41

ตวั อยา่ งความสาเรจ็ ดา้ นการฟื้นฟูสภาพแวดล้อม (ภมู ิ) 14 เดือน ผ่านไป 42









47

48

49

50