2.-สรุป-พรบ.ส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย

พ.ร.บ. ส่งเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั พ.ศ. 2551 ผู้รักษาการตามพระราชบญั ญตั นิ ้ี : รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงศึกษาธิการ พ.ร.บ.นี้ไม่ใช้บังคับกับการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศยั ซ่ึงดาเนินการโดยสถาบันอุดมศกึ ษาของรฐั และเอกชน การศกึ ษานอกระบบ การศกึ ษาตามอธั ยาศยั กิจกรรมการศึกษาที่มีกลุ่มเป้าหมาย กิ จ ก ร ร ม ก า ร เ รี ย น รู้ ใ น วิ ถี และวตั ถุประสงค์ของการเรียนรทู้ ช่ี ดั เจน ชีวติ ประจาวนั ของบคุ คล มีรูปแบบ หลักสูตร วิธีการจัดและ สามารถเลือกท่ีจะเรียนรู้ได้อย่าง ระยะเวลาเรียนหรือฝึกอบรมท่ียืดหยุ่นและ ต่อเน่อื งตลอดชีวิต หลากหลายตามสภาพความต้องการและ ศกั ยภาพในการเรียนรู้ของกลมุ่ เปา้ หมาย ตามความสนใจ ความต้องการ มี วิ ธี ก า ร วั ด ผ ล แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น ผ ล ก า ร โอกาส เรียนรู้ท่ีมีมาตรฐานเพื่อรับคุณวุฒิทาง ความพร้อมและศกั ยภาพ การศกึ ษา หรอื เพื่อจัดระดับผลการเรยี นรู้ สถานศกึ ษา สถานศึกษาท่จี ดั การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยใน สานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั ภาคเี ครอื ขา่ ย บุคคล ครอบครัว ชุมชน องค์กรชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 1 องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และองค์กรอื่น รวมทัง้ สถานศกึ ษาอน่ื ทม่ี ิได้สังกัดสานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยที่มีส่วนร่วมหรือ มีวัตถุประสงค์ในการดาเนินงานการศึกษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอธั ยาศัย สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan

การศกึ ษานอกระบบ การส่งเสริมและสนบั สนุน ให้ยึดหลกั ดังตอ่ ไปน้ี 1. ความเสมอภาคในการเข้าถึงและได้รับการศึกษาอย่างกว้างขวาง ทว่ั ถึง เปน็ ธรรมและมีคุณภาพเหมาะสมกบั สภาพชีวิตของประชาชน 2. การกระจายอานาจแก่สถานศึกษาและการให้ภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วม ในการจัดการเรียนรู้ การส่งเสรมิ และสนับสนนุ ใหด้ าเนินการเพือ่ เปา้ หมาย ในเร่ืองดงั ตอ่ ไปน้ี 1. ประชาชนได้รบั การศึกษาอยา่ งต่อเนอ่ื ง เพ่ือพัฒนาศกั ยภาพกาลงั คน และสังคม 2. ภาคีเครือข่ายเกิดแรงจูงใจและมีความพร้อมในการมีส่วนร่วมเพื่อจัด กิจกรรมการศึกษา การศกึ ษาตามอธั ยาศยั การสง่ เสริมและสนบั สนุน ใหย้ ดึ หลักดังตอ่ ไปนี้ 1. การเข้าถึงแหล่งการเรียนรู้ท่ีสอดคล้องกับความสนใจและวิถีชีวิตของ ผเู้ รยี นทุกกลุ่มเป้าหมาย 2. การพัฒนาแหล่งการเรียนรู้ให้มีความหลากหลายท้ังส่วนท่ีเป็น ภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ และส่วนทีน่ าเทคโนโลยีมาใชเ้ พ่อื การศึกษา 3. การจัดกรอบหรือแนวทางการเรยี นรู้ที่เปน็ คุณประโยชน์ตอ่ ผู้เรยี น การส่งเสริมและสนบั สนนุ ให้ดาเนนิ การเพื่อเปา้ หมาย ในเรอ่ื งดังต่อไปนี้ 1. ผเู้ รียนได้รบั ความรู้และทักษะพื้นฐานในการแสวงหาความร้ทู ่ีจะเอ้ือต่อ การเรยี นรตู้ ลอดชีวิต 2. ผู้เรียนได้เรียนรู้สาระที่สอดคล้องกับความสนใจและความจาเป็นใน การยกระดับคณุ ภาพชีวติ ทง้ั ในดา้ นการเมือง เศรษฐกิจ สงั คมและวฒั นธรรม 3. ผู้เรียนสามารถนาความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์และเทียบโอนผลการ เรียนกบั การศกึ ษาในระบบและการศึกษานอกระบบ สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 2

การส่งเสรมิ และสนบั สนนุ โดยหนว่ ยงานของรฐั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร โดยใหค้ วามสาคญั แกผ่ เู้ กี่ยวข้องตามบทบาทและหน้าท่ดี งั ตอ่ ไปน้ี 1. ผู้เรียน ซ่ึงเป็นผู้ท่ีได้รับประโยชน์ มีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ และ สามารถเลือกรบั บริการได้หลากหลายตามความตอ้ งการของตนเอง 2. ผู้จัดการเรียนรู้สาหรับการศึกษานอกระบบ และผู้จัดแหล่งการเรียนรู้ สาหรับการศึกษาตามอัธยาศยั มกี ารดาเนินการทห่ี ลากหลายตามศักยภาพเพ่ือตอบสนอง ความตอ้ งการของผเู้ รยี น โดยบรู ณาการความรู้ ปลูกฝังคุณธรรม และคา่ นิยมทีด่ ีงาม 3. ผู้ส่งเสริมและสนับสนุน ซึ่งเป็นผู้ท่ีเอื้อประโยชน์ให้แก่ผู้เรียนและผู้จัดการ เรียนรู้มีการดาเนินการท่ีหลากหลาย เพ่ือส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดการเรียนรู้อย่าง ตอ่ เนื่อง ส่วนราชการ หน่วยงานของรฐั ทเี่ กย่ี วขอ้ งและภาคเี ครอื ขา่ ย อาจดาเนนิ การส่งเสรมิ และสนับสนนุ ในเรือ่ งดังต่อไปน้ี 1. ส่ือและเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาที่จาเป็นสาหรับการศึกษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอัธยาศัย และการชว่ ยเหลือด้านการเงินเพือ่ การจัดการศกึ ษานอกระบบ 2. การจัดการศึกษา การพัฒนาวิชาการและบุคลากร การใช้ประโยชน์จาก ทรัพยากรเพื่อการศึกษา และการยกย่องประกาศเกียรติคุณสาหรับผู้จัดการเรียนรู้ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย 3. สิทธิประโยชน์ตามความเหมาะสมให้แก่ผู้ส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษา นอกระบบ 4. การสร้างและพัฒนาแหล่งการเรียนรู้ที่หลากหลาย เพ่ือให้ผู้เรียนของ การศึกษาตามอธั ยาศัยสามารถเขา้ ถงึ ไดต้ ามความเหมาะสม 5. ทรัพยากรอื่นท่ีเก่ียวข้องกับการดาเนินการเพื่อให้บุคคลและชุมชนได้เรียนรู้ ตามความสนใจและความต้องการท่ีสอดคล้องกับความจาเป็นในสังคมของการศึกษาตาม อธั ยาศัย สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 3

เพือ่ ประโยชนใ์ นการจัดและพัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ให้ส่วนราชการและหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องร่วมมือกับภาคีเครือข่าย เพ่ือดาเนินการใน เรื่องดงั ตอ่ ไปน้ี 1. จัดให้มีโครงสร้างพ้ืนฐานเพ่ือการเรียนรู้ เช่น แหล่งการเรียนรู้ ศูนย์การ เรยี นชมุ ชนสอ่ื และเทคโนโลยที ่หี ลากหลายเพอ่ื ใหผ้ ู้เรียนมีโอกาสเข้าถึงการเรียนรู้ 2. ส่งเสริมและสนับสนุนการดาเนินงานของภาคีเครือข่าย เพื่อให้เกิดความ รว่ มมอื และการพฒั นาอย่างต่อเน่อื ง 3. สง่ เสริมและสนบั สนนุ ใหภ้ าคเี ครือขา่ ย ไดร้ ับโอกาสในการจัดสรรทรพั ยากรและเขา้ ถึงแหลง่ เงินทุน เพือ่ การดาเนนิ งาน คณะกรรมการสง่ เสรมิ สนับสนุนและประสานความรว่ มมอื การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั มอี านาจหนา้ ท่ี 11. กาหนดนโยบายและแผนการส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอธั ยาศัยทส่ี อดคลอ้ งกบั แผนการศกึ ษาแห่งชาติและแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ สงั คมแหง่ ชาติ 22. กาหนดแนวทางการดาเนินงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อธั ยาศยั 33. ส่งเสริมและสนับสนุนการประสานงานระหว่างส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ และภาคเอกชนทั้งในประเทศและต่างประเทศเพือ่ การจัดการศกึ ษานอกระบบและการศึกษา ตามอธั ยาศยั 44. เสนอแนะตอ่ รฐั มนตรีในการจัดทาและการพัฒนาระบบการเทียบโอนผลการ เรยี นจากการเรียนร้ใู นการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 55. ปฏิบตั ิงานอน่ื ใดตามท่ีพระราชบัญญัตินี้หรือกฎหมายอื่นบัญญัติให้เป็นอานาจ หนา้ ท่ีของคณะกรรมการหรอื ตามทีค่ ณะรฐั มนตรมี อบหมาย สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 4

ใ ห้ ค ณ ะ ก รร ม ก า ร แต่ ง ต้ั ง ค ณ ะ อ นุ ก รร ม ก า ร ขึ้ น ค ณ ะ หน่ึ ง เ รี ยก ว่ า “คณะอนกุ รรมการภาคเี ครอื ขา่ ย” ทีป่ ระกอบดว้ ยภาคสว่ นตา่ ง ๆ ของสงั คมท่เี ข้ามามสี ่วนร่วม ในการส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย สานกั งาน กศน. สานกั งาน กศน. ในสานกั งานปลดั กระทรวง กระทรวงศกึ ษาธิการ มเี ลขาธิการสานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั เรียก โดยย่อวา่ “เลขาธกิ าร กศน.” ซ่ึงมฐี านะเปน็ อธบิ ดีและเปน็ ผู้บังคบั บญั ชาข้าราชการ พนักงาน และลกู จา้ ง และรบั ผดิ ชอบการดาเนนิ งานของสานกั งาน สานกั งานมอี านาจหนา้ ทด่ี งั ตอ่ ไปน้ี 1. เป็นหน่วยงานกลางในการดาเนินการ ส่งเสริม สนับสนุนและประสานงาน การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั และรับผิดชอบงานธุรการของคณะกรรมการ 2. จัดทาข้อเสนอแนะ นโยบาย ยุทธศาสตร์ แผน และมาตรฐานการศึกษานอก ระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั ตอ่ คณะกรรมการ 3. สง่ เสริม สนบั สนุน และดาเนินการพัฒนาคุณภาพทางวิชาการ การวิจัย การ พฒั นาหลกั สูตรและนวัตกรรมทางการศกึ ษา บุคลากร และระบบข้อมลู สารสนเทศท่ีเก่ียวข้อง กบั การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย 4. ส่งเสริม สนับสนุน และดาเนินการเทียบโอนผลการเรียน การเทียบโอน ความรแู้ ละประสบการณ์ และการเทยี บระดับการศกึ ษา 5. ส่งเสริม สนับสนุน และประสานงานให้บุคคล ครอบครัว ชุมชน องค์กร ชุมชนองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถาน ประกอบการ และองค์กรอ่ืนรวมตัวกันเป็นภาคีเครือข่าย เพ่ือเสริมสร้างความเข้มแข็งในการ ดาเนินงานการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั 6. จดั ทาขอ้ เสนอแนะเกย่ี วกับการใช้ประโยชนเ์ ครอื ข่ายเทคโนโลยีสารสนเทศและการ สื่อสารสถานีวิทยุโทรทัศน์เพ่ือการศึกษา วิทยุชุมชน ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ห้องสมุดประชาชน พิพิธภัณฑ์ ศูนย์การเรียนชุมชน และแหล่งการเรียนรู้อ่ืน เพ่ือส่งเสริม การเรียนรแู้ ละการพัฒนาคุณภาพชีวติ อยา่ งต่อเน่อื งของประชาชน 7. ดาเนินการเก่ียวกับการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการดาเนินงาน การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 5

คณะกรรมการส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยจังหวดั ให้มคี ณะกรรมการส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัด ทุกจงั หวัด ดังตอ่ ไปนี้ คณะกรรมการฯ กรงุ เทพมหานคร ประกอบดว้ ย - ผวู้ า่ ราชการกรุงเทพมหานคร เปน็ ประธานกรรมการ - ปลัดกรุงเทพมหานคร - เลขาธิการ กศน. - ผแู้ ทนกระทรวงการพัฒนาสงั คมและความมนั่ คงของมนษุ ย์ - ผู้แทนกระทรวงมหาดไทย - ผู้แทนกระทรวงแรงงาน - ผู้แทนกระทรวงสาธารณสุข - ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ ซง่ึ รัฐมนตรแี ตง่ ตัง้ จานวน 8 คนเปน็ กรรมการ ซึ่งใน จานวนนี้จะต้องแต่งตัง้ จากผู้ปฏบิ ัตงิ านในภาคเอกชนทเี่ ก่ยี วขอ้ งกบั งานการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศัยจานวนไมน่ ้อยกวา่ 5 คน - ผู้อานวยการสานักงาน กศน. กทม. เปน็ กรรมการและเลขานุการ คณะกรรมการฯ จังหวดั ประกอบด้วย - ผู้วา่ ราชการจังหวัด เป็นประธานกรรมการ - ปลัดจังหวดั - เกษตรจงั หวัด - สาธารณสขุ จงั หวดั - แรงงานจงั หวดั - พัฒนาสังคมและความมน่ั คงของมนษุ ยจ์ ังหวัด - นายกองค์การบรหิ ารสว่ นจงั หวดั - ผทู้ รงคุณวฒุ ิซงึ่ รฐั มนตรแี ตง่ ตัง้ จานวน 8 คนเป็นกรรมการ ซง่ึ ในจานวน น้ีจะตอ้ งแต่งต้ังจากผ้ปู ฏบิ ตั ิงานในภาคเอกชนทีเ่ กย่ี วข้องกบั งานการศกึ ษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอัธยาศยั ในพ้นื ทขี่ องจงั หวัดจานวนไมน่ ้อยกวา่ 5 คน - ใหผ้ ูอ้ านวยการสานักงาน กศน. จงั หวัด เปน็ กรรมการและเลขานุการ สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 6

อานาจหนา้ ทขี่ องคณะกรรมการสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศยั กรงุ เทพมหานคร และ จงั หวดั 11. ใหค้ าปรกึ ษาและร่วมมือในการพัฒนาการจดั การศกึ ษานอกระบบและการศึกษา ตามอธั ยาศยั กับภาคีเครือขา่ ย 22. สง่ เสรมิ และสนับสนนุ ภาคเี ครอื ข่าย เพอื่ จัดการศึกษานอกระบบและการศกึ ษา ตามอัธยาศยั ให้สอดคลอ้ งกบั นโยบายและมาตรฐานท่คี ณะกรรมการกาหนด 33. ติดตามการดาเนินการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยของ สถานศกึ ษาและหนว่ ยงานท่ีจดั การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย ให้มีคุณภาพ และมาตรฐานตามท่ีกาหนด และสอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาของประเทศรวมท้ังความ ต้องการเพื่อการพัฒนาของท้องถนิ่ ใหม้ สี านกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวัด ทกุ จังหวัด กรุงเทพมหานคร จงั หวัดอืน่ สานกั งาน กศน. กทม. สานกั งาน กศน. จังหวัด เปน็ หน่วยงานในสังกดั ของสานักงาน และเป็นหน่วยงานการศึกษาตาม กฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ทาหน้าที่ เป็นหน่วยงานธุรการของคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอัธยาศัย และบรหิ ารการจดั การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศยั ภายในกรุงเทพมหานคร หรือ จังหวัด มีผู้อานวยการเป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการครูและบุคลากรทางการ 7 ศึกษา ในสังกัดสานักงาน กศน. กทม. หรือสานักงาน กศน. จังหวัด แล้วแต่กรณี รวมทั้งเปน็ ผบู้ ังคบั บญั ชาขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษาใน สังกัดสถานศกึ ษาท่ีอยู่ในพื้นท่ีที่รับผิดชอบและมีฐานะเป็นผู้บริหารการศึกษาตาม กฎหมายว่าดว้ ยระเบยี บขา้ ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan

ตามกฎหมายกาหนดให้สถานศึกษาทาหน้าท่ีส่งเสริม สนบั สนนุ ประสานงาน และจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอธั ยาศัยร่วมกบั ภาคีเครอื ขา่ ย โดยอาจจัดให้มีศูนย์การเรียนชุมชน เปน็ หน่วยจัดกจิ กรรมและสร้างกระบวนการเรยี นร้ขู องชมุ ชนกไ็ ด้ การประกันคณุ ภาพการศกึ ษานอกระบบ ใหส้ านกั งานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จดั ให้มี ระบบการประกันคุณภาพการศึกษานอกระบบซึ่งเป็นระบบการประกันคุณภาพภายใน สาหรับสถานศึกษาที่มีคุณภาพและมาตรฐานสอดคล้องกับกฎหมายว่าด้วยการศึกษา แหง่ ชาติ ให้สถานศึกษาดาเนินการประกันคุณภาพภายในให้สอดคล้องกับระบบ หลักเกณฑ์ และวธิ กี ารประกนั คณุ ภาพภายใน โดยได้รบั ความรว่ มมือ ส่งเสริม และสนบั สนนุ จากภาคเี ครือขา่ ยและสานักงาน สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 8